Watchtower ONLINE L̦ÃIBRÃRE
Watchtower
ONLINE L̦ÃIBRÃRE
Kajin M̦ajel̦
O̦
  • N̦
  • n̦
  • M̦
  • m̦
  • L̦
  • l̦
  • O̦
  • o̦
  • BAIBÕL̦
  • BOK IM KEIN KATAK
  • KWEILO̦K KO
  • w03 2/1 p. 20-24
  • Etke Jej Aikwij Kõmman Kwojkwoj In Kejota Eo An Iroij?

Ejjañin wõr pija in ilo tõre in.

Jol̦o̦k bõd, ewõr juon problem ej kõm̦m̦an an jab jo̦ pija in.

  • Etke Jej Aikwij Kõmman Kwojkwoj In Kejota Eo An Iroij?
  • Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2003
  • Unin Tõl Jidikdik Ko
  • Katak ko Jet
  • “Komin Kõmõn Men in”
  • Etke Ear Ejaak
  • Kõmman Kwojkwoj In Ñããt?
  • Aorõkin Bread eo
  • Aorõkin Wine eo
  • Kwojkwoj in Kememej eo ​—Juõn Ien Mõñã Ibben Don
  • “Kom̦win Kõm̦m̦ane Men In Ilo Ememej Eõ”
    Naan in Keeañ Kõn Aelõñ eo an Jeova—2013
  • Unin Jej Kõm̦m̦ane Kõjota eo an Irooj
    Naan in Keeañ Kõn Aelõñ eo an Jeova—2015
  • Kõjota eo an Irooj Ej Kautiej Jeova
    Ta eo Baibõl̦ Ej Lukkuun Katakin Kõj?
  • Etke Eoktak Wãween an Ri-Kõnnaan ro an Jeova Kõm̦m̦ane Iien Kõjota eo an Irooj jãn Kabuñ ko Jet?
    Kajjitõk ko Ekkã Aer Kajjitõk Kaki Kõn Ri-Kõnnaan ro an Jeova
Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2003
w03 2/1 p. 20-24

Etke Jej Aikwij Kõmman Kwojkwoj In Kejota Eo An Iroij?

“I ar bõk jen Iroij men eo I ar bareinwõt lewoj ñõn kom.”​—1 DRI KORINT 11:23.

1, 2. Ta eo Jesus ear kõmmane ilo boñin Kijone eo ilo 33 C.E.?

MANJEN JEHOVAH ear bed ijo. Bareinwõt 11 maan ro ‘rar bed ibben ilo ien melejoñ ko an.’ (Luk 22:28) Ear joten in Thursday, March 31, 33 C.E., ilo ien ke allõñ eo ear kaibujuij lañ ko ilañin Jerusalem. Ej kab mwij an Jesus Christ im ri jilek ro an kõmmane kwojkwoj in Kijone eo. Ear kadioj ri nana eo Judas Iscariot, ak ear jab ien eo ñan an ro jet diojlok. Etke? Kinke Jesus ear bojak in kõmmane juõn men eaorõktata. Ta eo?

2 Kinke ri jeje Gospel eo Matu ear bed ijo, jen kõtlok bwe en jiroñ kij. Ear je: “Jesus ear bõk bread eo, im jar, im ruje, im lelok ñan ro ri kaloran, im ba, Komin bõke im mõñã. ‘Men in ej kõkkar kin enbwiniõ.’ Bareinwõt, ear bõk cup eo, im elikin an jar, ear lelok ñan ir, im ba: ‘Komin idak jen e, kom aolep; bwe men in ej kõkkar kin bõtõktõkin bujen eo bõtõktõk iõ,” eo etorlok kin elõñ ñan jolok jerawiwi ko.’ ” (Matthew 26:26-​28, NW) Men in enaj kar walok juõn wõt alen ke? Kar ewi aorõkin? Ewõr ke melelen ñan kij ilo ran kein ad?

“Komin Kõmõn Men in”

3. Etke men eo Jesus ear kõmmane ilo boñin Nisan 14, 33 C.E., ear aorõk?

3 Men eo Jesus Christ ear kõmmane ilo boñin Nisan 14, 33 C.E., kar juõn men eaorõklok jen juõn men bajjek ilo mour eo an. Ri jilek Paul ear bwebwenato kake ke ear jejelok ñan Christian ri kabit ro ilo jikin kwelok in Korint, ijo rar lore wõt joñok eo an Jesus ñan kõmmane kwojkwoj eo meñe 20 yiõ ko tokelik. Meñe Paul ear jab bed ibben Jesus im ri jilek ro joñoul juõn ilo 33 C.E., ear katak jen jet ian ri jilek ro kin ta eo ear walok ilo ien eo. Bareinwõt, Paul ear jelã kin men kein rar walok ilo kakõrmol an Anij. Paul ear ba: “Bwe I ar bõk jen Iroij men eo I ar bareinwõt lewoj ñõn kom, bwe Iroij Jisõs Kraist boñ eo ar ketõk E, E ar bõk bred; im ke emwij An jar, Ej ruje, im ba; Eñin enbwiniõ ej ñõn kom; komin kõmõn men in ilo ememej iõ. Im eindrein bareinwõt Ej bõk kõp, elikin kejota, im ba, Kõp in kalimur eo ekãl ilo bõtõktõki: komin kõmõn men in, ien otemjej komij irake, ilo ememej iõ.”​—1 Dri Korint 11:23-​25.

4. Etke Ri Christian ro rej aikwij kõmman Kwojkwoj in Kejota eo an Iroij?

4 Ri jeje Gospel eo Luke ear kamole men eo Jesus ear kaiñi: “Komin kõmõn men in, ilo ememej iõ.” (Luk 22:19) Nan kein emwij air ukõti ñan melelen bareinwõt: “Kõmman men in ilo ememej iõ.” (Today’s English Version) im “Komin kõmman men in ñan kememeje iõ.” (The Jerusalem Bible) Emol, ekkã air naetan kwojkwoj in einwõt kwojkwoj in Kememeje mij eo an Christ. Bareinwõt Paul ej naetan kwojkwoj in einwõt Kejota eo an Iroij​—juõn ãt ekkar, jen ien eo ear ejaak ilo boñin eo. (1 Dri Korint 11:20) Ej juõn kien ñan Ri Christian ro bwe ren kõmman Kwojkwoj in Kejota eo an Iroij. Ak etke ear ejaak kwojkwoj in?

Etke Ear Ejaak

5, 6. (a) Ta juõn ian un ko unin an kar Jesus ejaake kwojkwoj in Kejota eo? (b) Kwalok bar juõn un eo unin an ejaak Kwojkwoj in Kejota eo an Iroij.

5 Juõn unin Kwojkwoj in Kememej eo ear ejaak ej ikijen juõn karõk me mij eo an Jesus ear kajejjet kitien. Ear mij einwõt juõn eo ear ear jurake wãwen iroij eo an Jemen. Inem Christ ear kamol bwe Satan Devil, eo ear kinaaklok armij bwe rar karejar ñan Anij kin juõn un ekibbon, ear juõn ri riap. (Job 2:​1-5) Mij eo an Jesus ilo tiljek ear kamol bwe nan in kinaaklok eo ear jab mol im ear kalañliñ buruen Jehovah.​—Jabõn Kennan 27:11.

6 Bar juõn unin ear ejaak kwojkwoj in Kejota eo an Iroij ej ñan kakememej kij bwe kin an mij einwõt juõn armij ewãppen, ejelok jerawiwi, Jesus ear ‘lelok an einwõt juõn binmour ñan elõñ.’ (Matu 20:28) Ke emaan eo moktata ear jerawiwi nae Anij, ear luji mour eo ewãppen einwõt juõn armij im aolep kejatdikdik ko ibben. Bõtab, Jesus ear ba: “Bwe kin an Anij yokwe lõl e ar letok juõn wõt Nejin E ar keutak, bwe jabrewõt eo ej liki E en jab jako, a en mour in drio.” (Jon 3:​16) Emol, “wõnen jerawiwi, mij, a men in joij an Anij mour in drio ikijen Kraist Jisõs ar Iroij.” (Dri Rom 6:​23) Kememej kin Kejota eo an Iroij ej kakememej kij kin yokwe eo elap an Jehovah im Nejin ikijen mij eo an Jesus einwõt juõn men in katok. Elap ad aikwij kwalok ad kamolol kin yokwe rot in!

Kõmman Kwojkwoj In Ñããt?

7. Ewi wãwen an Christian ri kabit ro kõmmane kwojkwoj in Kejota eo “ien otemjej”?

7 Ikijen Kejota eo an Iroij, Paul ear ba: “Bwe ien otemjej komij mõñã bred in, komij kwalok mij an Iroij ñõn ien eo ej itok.” (1 Dri Korint 11:26) Ri Christian ri kabit ro kajjojo renaj kar mõñã im idak mae ien air mij. Inem, iman mejen Jehovah Anij im aolepen lal eo, rar kalikar tõmak eo air ien otemjej ilo men in letok eo an Anij kin binmour eo an Jesus.

8. Ewi toan an jar in ri kabit ro kõmmane Kwojkwoj in Kejota eo an Iroij?

8 Mae ñããt jar in Ri Christian ri kabit ro renaj kar aikwij kõmmane kwojkwoj in Kememeje mij eo an Christ? “Mae ien an itok,” Paul ear ba, melelen men in bwe kwojkwoj kein renaj kar wõnmanlok mae ien an Jesus itok im bõk ri kabit ri kalor ro an ñan lañ ilo air jerkakbiji ilo ien an “bed.” (1 Dri Tessalonika 4:​14-​17) Men in ej errã ibben nan ko an Jesus ñan ri jilek ro joñoul im juõn retiljek: “Elañe Ij ilem kapojõk jikõmi, I naj bar itok im bõk kom ñõn Iõ; bwe ijo Ij ber ie, bareinwõt komin ber ie.”​—Jon 14:3.

9. Kar ta melelen nan ko an Jesus ilo Mark 14:25?

9 Ke Jesus ear ejaak kwojkwoj in Kejota eo, ear jitõñlok ñan cup in wine eo im ba ñan ri jilek ro an retiljek: “I jamin bar ilimi leen vain ñõn ran eo Ij ilimi im ekãl ilo ailiñ in Anij.” (Mark 14:25) Kinke Jesus ejamin idak lukkun wine eo ilañ, alikar bwe ear lemnak kin lañliñ eo wine ej kõkkar kake jet ien. (Sam 104:15; Ekklisiastis 10:19) Air bed ibben don ilo Ailiñ eo enaj juõn ien lañliñ bwe e im ri kalor ro an rar kijoror kake.​—Dri Rom 8:​23; 2 Dri Korint 5:2.

10. Ewi joñan ad aikwij kõmmane kwojkwoj in Kejota eo?

10 Jej aikwij ke kõmman kwojkwoj eo kin mij eo an Jesus ilo kajjojo alliñ, week, ak ran? Jaab. Jesus ear ejaak Kejota eo an Iroij im mij ilo ran in Kijone eo, me rar kwojkwoj kake einwõt juõn “men in kememej” kin rõlok eo an Israel jen kamakoko eo an Egypt ilo 1513 B.C.E. (Exodus 12:14) Rar kõmman Kijone eo juõn alen juõn yiõ, ilo ran eo kein kajoñoul emen ilo alliñ in Nisan alliñ eo an Ri Jew ro. (Exodus 12:​1-6; Livitikõs 23:5) Men in ej kalikar bwe rej aikwij kar kõmmane kwojkwoj in Kejota joñan wõt Kijone eo⁠—juõn alen ilo juõn yiõ⁠—jab juõn alen ilo kajjojo alliñ, ak kajjojo week, ak kajjojo ran.

11, 12. Ta eo bwebwenato ko an lal rar kalikar kin kwojkwoj ko moktata in Kejota eo?

11 Inem, ej juõn men ekkar ñan kememe kwojkwoj in Kejota eo ilo Nisan 14 juõn alen ilo juõn yiõ. Juõn jeje ej ba: “Ri Christian ro ilo Asia Minor rar naetair Quartodeciman ro [Fourteenthers] jen wõt manit eo air ñan kõmman kwojkwoj in pascha [Kejota eo an Iroij] ilo ran eo kein kajoñoul emen in Nisan . . . Ran in emaroñ bed ilo Friday ak jabdewõt ran ko jet ilo week eo.”​—The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge, Volume IV, page 44.

12 Ke ear konono kin manit eo ilo ebeben eo kein karuo, C.E. ri bwebwenato eo J. L. Mosheim ej ba bwe Quartodeciman ro rar kememe Kejota eo ilo Nisan 14 kinke “rar lemnak bwe joñok eo an Christ kar wõr kajurin kien.” Bar juõn ri bwebwenato ear ba: “Joñan air kajerbal imõn jar ko an Quartodeciman ilo Asia kar joñan wõt ibben imõn jar eo ilo Jerusalem. Ilo ebeben eo kein karuo kabuñ kein ilo ran in Pasha eo ilo Nisan 14 rar kememe kwojkwoj in kin an Anij kanemkwoj ir ikijen mij eo an Christ.”​—Studia Patristica, Volume V, 1962, page 8.

Aorõkin Bread eo

13. Kain bread rot eo Jesus ear kajerbale ke ear ejaak Kwojkwoj in Kejota eo an Iroij?

13 Ke Jesus ear ejaak kwojkwoj in Kejota eo, ear “bõk bred, im jar im ruje, im lelok ñõn [ri jilek ro].” (Mark 14:22) Bread eo rar kajerbale ilo ien eo kar ejja bread rot eo wõt rar kajerbale ilo kwojkwoj in Kijone eo. (Exodus 13:​6-​10) Kinke rar jab kajerbal kein kauwe, bred in ear meni im ejjõm eñin unin rar aikwij ruje im ajeje. Ke Jesus ear ajej bread eo im najidik elõñ thousand ilo juõn wãwen ekabwilõñlõñ, kar einlok wõt bread eo emeni im ejjõm, kinke ear ruje im rar maroñ ajeje. (Matu 14:19; 15:36) Alikar bwe, ruje bread in Kejota eo ear jab kõkkar kin jabdewõt men ilo jitõb.

14. (a) Etke kajerbal bread eo ejjab uwe ilo Kejota eo ej juõn men ekkar? (b) Kain bread rot eo jemaroñ wiaiki ak kajerbale ilo ien Kwojkwoj in Kejota eo an Iroij?

14 Ikijen bread eo rar kajerbale ke rar kõmman kwojkwoj in Kejota eo, Jesus ear ba: “Men in ej kõkkar kin enbwiniõ kin kom.” (1 Corinthians 11:​24, NW; Mark 14:22) Ej juõn men ekkar bwe bread eo kar ejelok leaven ak kein kauwe. Etke? Kinke leaven ej kõkkar kin nana, ak jerawiwi. (1 Dri Korint 5:​6-8) Bread eo ear kõkkar kin enbwin eo ewãppen, im ejelok jerawiwi enbwinin Jesus, eo me ear leloke einwõt katok in binmour eo. (Dri Hibru 7:​26; 10:​5-​10) Ri Kennan ro an Jehovah rej kememej wõt men in im lore wanjoñok eo Jesus ear likit ilo air kajerbale bread eo ejelok leaven ilo kwojkwoj in Kejota ko air. Jet ien, rej kajerbal bread an Ri Jew etan Jewish matzos ejelok nemen ak jabdewõt men rar kãre ibben, einwõt onion ak lep. Ak remaroñ kõmman bread eo ejjab uwe ilo air kajerbal whole grain flour (elañe emaroñ, wheat) im iõke kij jidik den. Elikin iõke kwon jibede bwe en meni im likite ion juõn pan emõn joñan im ewõr jidik grease ion im umwini mae ien emera im ejjõm.

Aorõkin Wine eo

15. Ta eo ear bed ilo cup eo kar kajerbale ke Christ ear ejaak kwojkwoj in Kejota eo kin mij eo an?

15 Elikin leto letak bread eo ejjab uwe, Jesus ear bõk cup eo, “jar im lelok ñõn [ri jilek ro], im ir otemjej rej ilimi.” Jesus ear kamelele: “Men in ej kõkkar kin ‘bõtõktõkin kallimur eo’ bõtõktõkiõ, eo katorlok e ñan elõñ.” (Mark 14:23, 24, NW) Kar ta kobban cup eo? Wine eo emeoeo, jab grape juice ejjab meoeo. Ñe Bible eo ej konono kin wine, ejjab melelen grape juice ejañin meñ. Ñan wanjoñok, wine eo emeñ, jab grape juice enaj kar rupe “bõkã ko,” Jesus ear ba. Im ri kijirãt ro an Christ rar naruõn bwe “ej irak wain.” Enaj kar ejelok tokjen air naruõn elañe wine eo ear grape juice im jab den in karõk. (Matu 9:​17; 11:19) Rar idak wine ilo kwojkwoj in Kijone eo, im Christ ear kajerbale ke ear ejaake kwojkwoj eo ñan Kememeje mij eo an.

16, 17. Kain wine rot eo ekkar ñan kwojkwoj in Kejota eo, im etke?

16 Wine bũrõrõ eo wõt ej kõkkar kin ta eo ej jutak kake, eo me ej bõtõktõkin Jesus emwij an katorlok. Ear ba: “Men in ej kõkkar kin ‘bõtõktõkin kallimur eo’ bõtõktõkiõ, eo katorlok e ñan elõñ.” Im ri jilek Peter ear je: “Bwe kom [Christian ri kabit ro] jela ar jab binmour ñõn kom kin men in ijurwewe ko, kin silver im gold, jen ami mour bata emwij likite ñõn kom jen ro jimmami. A kin bõtõktõk e aurõk, einwõt an lam ejelok motan im ekwojarjar, aet eo an Kraist.”​—1 Piter 1:​18, 19.

17 Ejelok bere bwe wine in grape eo ebũrõrõ Jesus ear kajerbale ke ear ejaak kwojkwoj in Kememej eo. Bõtab, jet wine ko rebũrõrõ ilo ran kein, rej jõkkar kinke rar kãre kin men ko jet einwõt brandy ak herb im spice ko. Bõtõktõkin Jesus ear kabwe men ko rar aikwiji einwõt binmour, im ear jab aikwij kãre men ko jet ñan e. Inem, wine ko einwõt port, sherry, im vermouth rej jõkkar. Wine eo rej aikwij kajerbale ilo ien Kejota eo ej wine eo ebũrõrõ ejjab tõñal im kãrere. Remaroñ kajerbal wine eo ebũrõrõ armij ro rej make kõmmane ilo mweo imwiir, im bareinwõt wine ko einwõt red burgundy im claret.

18. Etke Jesus ear jab kõmmane juõn men in bwilõñ kin bread im wine eo ñan Kejota eo?

18 Ke ear ejaak kejota in, Jesus ear jab kõmman juõn men in bwilõñ, im ukõt wine im bread ñan kanniekin im bõtõktõkin. Mõñã kanniekin im bõtõktõkin armij ej cannibalism, juõn manit emo ibben kien Anij. (Jenesis 9:​3, 4; Livitikõs 17:10) Kanniekin im bõtõktõkin Jesus ear bedwõt ibben ilo ien eo. Kar katok kin enbwinin einwõt juõn men in katok eo ewãppen, im ear lutõklok bõtõktõkin ilo elikin raelep in ejja ran eo wõt an Ri Jew, Nisan 14. Kin men in, bread im wine eo ilo Kejota eo rar men in kõkkar ko, im rar kõkkar kin kanniekin im bõtõktõkin Christ.a

Kwojkwoj in Kememej eo ​—Juõn Ien Mõñã Ibben Don

19. Etke jemaroñ kajerbal elõñlok jen juõn wõt plate im cup ilo ien kwojkwoj in Kejota eo an Iroij?

19 Ke Jesus ear ejaake kwojkwoj in Kememej eo, ear kirtok ri jilek ro an retiljek bwe ren idak jen juõn wõt cup. Gospel eo an Matu ej ba: “[Jesus] e ar bõk kõp, im jar, im lelok ñõn ir, im ba, Komin otemjej irak jen e.” (Matu 26:27) Kajerbal juõn wõt “kõp,” im jab elõñ cup, kar ejelok abañ kinke ilo ien eo kar wõt 11 wõt rar bed iturin table eo im ear bidodo air jaketo jaketak cup eo ñan don. Ilo yiõ in, elõñ million armij rej kwelok ibben don ilo ien Kejota eo an Iroij ilo elõñlok jen 94,000 congregation ko an Ri Kennan ro an Jehovah ibelakin lal. Kin an lõñ armij ro renaj bed ilo kwojkwoj in, ejjab bwe juõn wõt cup ñan kaidak armij jen e. Ak unin kajerbale cup eo ej kõkkar kin bõtõktõkin Jesus ej jerbal wõt ilo congregation ko relap ilo air kajerbal jejjo cup ñan jaketo-jaketak ñan ri kwelok ro ilo juõn ien emõn joñan. Ilo ejja wãwen in lok wõt, rej kajerbal elõñlok jen juõn wõt plate in bread. Ejelok bedbed ilo Bible ñan kalikar kin kain nien cup ak glass rot eo jej aikwij kajerbali. Bõtab, cup im plate ko rej aikwij kautiej ien kwojkwoj eo. Ej juõn men in meletlet bwe jen jab kabole cup eo le jen joñan im ej lutõklok ñe jej leto-letak e.

20, 21. Etke jemaroñ ba bwe kwojkwoj in Kejota eo ej juõn ien kamao ibben don?

20 Meñe jemaroñ kajerbal elõñlok jen juõn wõt plate in bread im cup in wine, kwojkwoj in Kememej eo ej juõn ien mõñã ibben don. Ilo Israel eo etto, juõn emaan emaroñ kar kõmmane juõn ien mõñã ibben don ilo an bõklok juõn men in mour ñan jikin kwojarjar eo an Anij, ijo rar mõn men in mour ko ie. Mõttan men in mour eo rar tili ion lokatok eo, juõn mõttan rar lelok ñan priest eo ear tel ie im mõttan eo juõn rar lelok e ñan priest ro lõmaro nejin Aaron, im eo ear lelok men in katok eo im ro ri mweo rar bõk kunair im mõñã ilo ien kejota eo. (Livitikõs 3:​1-​16; 7:​28-​36) Bareinwõt kwojkwoj in Kememeje Kejota eo kar juõn ien mõñã ibben don kinke ej juõn ien kamao ibben don.

21 Jehovah ej bõk kunan ilo kwojkwoj in kejota in einwõt Eo ear ejaak karõk in. Jesus ej men in katok eo, Christian ri kabit ro ewõr kunair einwõt ro rej mõñã im idak. Ilo air mõñã iturin table eo an Jehovah ej melelen bwe ewõr ainemõn ikõtair im e. Kin men in, Paul ear je: “Kõp in jerammõn, eo kimij jare, e jab kõmao in bõtõktõkin Kraist ke? Bred eo kim ruje, e jab kõmao in enbwinin Kraist ke? Bwe kij jelõñ jej juõn bred, juõn enbwin: bwe kij otemjej bõk mõtõn bred wõt juõn.”​—1 Dri Korint 10:16, 17.

22. Ta kajitõk ko kin kwojkwoj in Kejota eo jej aikwij etali?

22 Kwojkwoj in Kejota eo an Iroij ej make wõt kwojkwoj eo iumin aolepen yiõ eo Ri Kennan ro an Jehovah rej kememe. Ej juõn men ekkar kinke Jesus ear kakien ri kalor ro an: “Komin kõmõn men in ilo ememej iõ.” Ilo ien Kejota eo, jej kememe mij eo an Jesus, juõn mij eo ej kokwojarjar wãwen iroij eo an Jehovah. Einwõt emwij kamelele kake, ilo ien in mõñã ibben don, bred eo ej kõkkar kin enbwinin Christ eo emwij katok im wine eo ej kõkkar kin bõtõktõkin eo emwij katorlok. Ak, eiet armij rej mõñã im idak bread im wine eo. Etke? Kwojkwoj in Kejota in ewõr ke lukkun tokjen ñan elõñ million armij ro rejjab mõñã im idak? Emol, Kwojkwoj in Kejota eo an Iroij en kar wõr ke melelen ñan yuk?

[Kamelele ko itulal]

a Lale Volume 2, page 271, ilo book eo Insight on the Scriptures, Ri Kennan ro an Jehovah rar kõmmane.

Ta Uak ko Am?

• Etke Jesus ear ejaak Kwojkwoj in Kejota eo an Iroij?

• Ewi joñan ad aikwij kõmman kwojkwoj in Kejota eo?

• Ta eo bread ejjab uwe ej pijaiki ilo kwojkwoj in Kejota eo?

• Wine eo ilo kwojkwoj in Kejota ej kõkkar kin ta?

[Pija eo ilo peij 23]

Jesus ear ejaak Kwojkwoj in Kejota eo an Iroij

    Bok im Kein Katak ilo Kajin M̦ajel̦ (1983-2026)
    Log Out
    Log In
    • Kajin M̦ajel̦
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kilen Kõjerbale
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share