Watchtower ONLINE L̦ÃIBRÃRE
Watchtower
ONLINE L̦ÃIBRÃRE
Kajin M̦ajel̦
O̦
  • N̦
  • n̦
  • M̦
  • m̦
  • L̦
  • l̦
  • O̦
  • o̦
  • BAIBÕL̦
  • BOK IM KEIN KATAK
  • KWEILO̦K KO
  • w08 3/15 p. 30-p. 32 pãr. 11
  • Katak ko Relap Jen Book in Luk

Ejjañin wõr pija in ilo tõre in.

Jol̦o̦k bõd, ewõr juon problem ej kõm̦m̦an an jab jo̦ pija in.

  • Katak ko Relap Jen Book in Luk
  • Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2008
  • Unin Tõl Jidikdik Ko
  • Katak ko Jet
  • JERBAL IN KWALOK NAN EO AN ILO JINOIN
  • (Luk 1:1–​9:​62)
  • JERBAL IN KWALOK NAN EO AN JESUS TOKELIK
  • (Luk 10:1–​24:53)
  • Kajjitõk Ko Jãn Ro Rej Riit
    Naan in Keeañ Kõn Aelõñ eo an Jeova (Kein Katak)—2017
  • Kajitõk ko Jen Ro Rej Read
    Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2002
  • “Auõ An E Jañin Mottok”
    Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2001
  • Katak ko Relap Jen Book in Mark
    Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2008
Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2008
w08 3/15 p. 30-p. 32 pãr. 11

Nan eo an Jehovah Ej Mour Wõt

Katak ko Relap Jen Book in Luk

GOSPEL eo an Matthew kar melele kake bwe kar jeje ñan Ri Jew ro, im Gospel eo an Mark, kar ñan ro rejjab Ri Jew. Bõtab, Gospel eo an Luke kar jeje kake ñan armij ro ilo ailiñ otemjej. Kar jeje ilo yiõ ko 56-​58 C.E., im book in Luk ej juõn bwebwenato eyu im alikar kin mour eo an Jesus im jerbal in kwalok nan eo an.

Einwõt juõn doctor eo ej kea im ejejjet an jerbal, Luk ej etale “men otemjej jen jinoin, bwe in jeje jime wõt” im ear kitibuj 35 yiõ ko​—jen 3 B.C.E. ñan 33 C.E. (Luk 1:3) Enañin 60 percent in ennan ko ilo Gospel eo an Luke ejelok ilo Gospel ko jet.

JERBAL IN KWALOK NAN EO AN ILO JINOIN

(Luk 1:1–​9:​62)

Elikin an kwalok ilo tibdikin kin ien lotak eo an John Ri Baptaise im Jesus, Luk ej jiroñ kij bwe John ear jino jerbal in kwalok nan eo an ilo yiõ eo kein kajoñoul lalem in an Tiberius Caesar iroij, eo ej, ilo jinoin yiõ eo 29 C.E. (Luk 3:​1, 2) John ear baptaise Jesus ilo ien añõneañ in ejja yiõ in wõt. (Luk 3:​21, 22) Im ilo yiõ eo 30 C.E., ‘Jesus ej jeblak ñan Galilee im katakin ilo imõn kwelok ko air.’​—Luk 4:​14, 15.

Jesus ej jino jerbal in kwalok nan eo an ilo Galilee. Ej jiroñ jar in armij ro: “Iaikwij bareinwõt kwalok Nan Emmõn kin Ailiñ in Anij ilo jikin ko jet.” (Luke 4:​43) Ej bõk ibben lok Simon ri eñwõd eo im ro jet. Ej ba: “Jen kiõ im ilok kwonaj ri eñwõd armij.” (Luke 5:​1-​11; Mat. 4:​18,19) Ri jilek ro 12 rej bed ibben Jesus ilo ien kwalok nan eo an kein karuo ilo Galilee. (Luk 8:1) Ilo ien eo kein kajilu, ej jilkinlok ro 12 “bwe ren kwalok ailiñ in Anij, im kemour ro re nañinmij.”​—Luk 9:​1, 2.

Emwij Uaki Kajitõk ko Rej Bedbed ion Bible:

1:​35​—Kar kajerbal ke lep eo ilo lojen Mary ñan ejaake ajiri eo nejin, Jesus? Ñan an ajiri eo nejin Mary lukkun juõn eo ear itok jen family eo an Abraham, Judah, im David, einwõt an kar Anij kallimur, kar aikwij kajerbale lep eo ilo lojen ñan ejaake ajiri eo nejin. (Jen. 22:15, 18; 49:10; 2 Sam. 7:​8, 16) Bõtab, kar kajerbal jitõb kwojarjar eo an Jehovah ñan ukõt mour eo ewãppen an Nejin Anij im kõmman bwe en jino ejaak ilo lojen jinen. (Mat. 1:​18) Ej alikar bwe men in ear jeorlok jabdewõt jerawiwi ilo lojen Mary im jen jinoin kejbãrok niñniñ eo jen jabdewõt jorrãn ilo an eddeklok.

1:​62​—Zechariah ear oktak ke im jaje konono im jaroñroñ? Jab. Kar jelet wõt an konono. Ro jet rar kajitõk ikijen “kakõlle” kin ta ãt eo ear kõnan likit etan ajiri eo ak ejjab kinke Zechariah ear jaroñroñ. Ej alikar bwe ear roñ ta eo lio belen ear ba kin etan ladik eo nejiiro. Bõlen ro jet rar kajitõkin Zechariah kin men in ikijen air kõmman kakkõle. An kwalok bwe ear bar jelã konono men in ej kalikar bwe ear jab jaroñroñ.​—Luk 1:​13, 18-​20, 60-​64.

2:​1, 2​—Ewi wãwen nan eo “jeje in mokta” ñan bwine oran armij ej jibañ kij ñan ad jelã kin ien lotak eo an Jesus? Iumin iroij eo an Caesar Augustus, ear lõñlok jen juõn alen air kar bwine oran armij​—ien eo kein kajuõn ear kõmman ilo 2 B.C.E. ilo an kajejjet Daniel 11:20 im eo kein karuo ilo 6 ak 7 C.E. (Jerb. 5:​37) Quirinius ear jerbal einwõt governor eo an Syria ilo ien kein ruo kar bwinbwin oran armij, alikar ear bõk jerbal in governor ruo alen. Nan eo an Luke kin ien eo moktata rar bwinbwin oran armij ej kalikar ien lotak eo an Jesus ilo 2 B.C.E.

2:​35​—Ewi wãwen juõn “jãji e naj wie im bijlok [an]” Mary? Men in ej jitõñlok ñan eñtan eo Mary enaj jelmae ñe enaj lo an jarlepju in armij ro kajekdon Jesus einwõt Messiah eo im kin buromõj eo enaj eñjake kin mij eo an ekaeñtanan.​—Jon 19:25.

9:​27, 28​—Etke Luke ej ba bwe ien kejakilkil eo an Jesus ear walok “drualitõk ran” elikin an Jesus kallimur ñan ri kalor ro an bwe jet “re jamin erjoñ mij” mae ien eo renaj lo an itok ilo Ailiñ eo, ak Matthew im Mark rej ba bwe ear “ilokõn jiljino ran”? (Mat. 17:1; Mark 9:2.) Alikar Luke ear kobaiktok ruo ran ko​—ran eo Jesus ear kõmmane kallimur eo im ran eo ear jejjet kitien kallimur eo an.

9:​49, 50​—Etke Jesus ear jab bõprae juõn emaan jen an kajutaklok demon ro, meñe leo ear jab lore? Jesus ear jab bõprae leo kinke congregation eo an Christian ejañin kar jino ejaak. Kin men in, ekar jab juõn menin aikwij ñan an leo bed ibben Jesus im lore ñan an jerbale tõmak eo an ilo etan Jesus im kajutaklok demon ro.​—Mark 9:​38-​40.

Tokjen Katak ko ñan Kij:

1:​32, 33; 2:​19, 51. Mary ear likit ilo buruen men kein rar walok im nan ko rar kajejjet kanan ko. Jej kaorõk ke ta ko Jesus ear kanan kake kin “ien eo eliktata,” im keidi ta ko ear ba ibben ta ko rej walok rainin?​—Mat. 24:3.

2:​37. Joñok eo an Anna ej katakin kij bwe jej aikwij niknik ilo ad kabuñ ñan Jehovah, “niknik ilo jar;” im ekkeini “ar kwelok” ibben don ilo kwelok ko an Christian.​—Rom 12:12; Hib. 10:24, 25.

2:​41-​50. Joseph ej likit kabuñ ñan Jehovah bwe en men eo moktata ilo mour eo an im lale aikwij ko an family eo an ilo kanniek im jitõb. Ilo wãwen kein, ear likit juõn joñok emõn ñan ro bõran family ko.

4:4. Jej aikwij lemnak kin nan in Anij ran otemjej.

6:​40. Juõn eo ej katakin kin Nan in Anij ej aikwij likit juõn joñok emõn ñan ro ej katakin ir. Ej aikwij jerbale ta eo ej katakin kake.

8:​15. Ñan “drebije [nan eo] im kijenmij ilo air jebar leen,” jej aikwij melele, kile aorõkin, im bõk ñan buruõd Nan in Anij. Ad kalmenlokjen im jar ej juõn menin aikwij ñe jej konono Bible eo im book ko rej bedbed ion Bible eo.

JERBAL IN KWALOK NAN EO AN JESUS TOKELIK

(Luk 10:1–​24:53)

Jesus ej jilkinlok 70 ro jet iman lok ñan jikin kwelok im bukwon ko ilo Judea. (Luk 10:1) Ej etal jen “jikin kwelok ko relap im redrik, [im] Ej katakin.”​—Luk 13:22.

Lalem ran mokta jen ien Kijone eo ilo 33 C.E., Jesus ej deloñe Jerusalem ion juõn kon in ass. Emottok ien eo ñan an jejjet kitien nan ko an ñan ri kalor ro an: “Nejin armij e naj iñtan kin men ko relõñ, im elder ro im pris ro relap im skraib ro, re naj jolok E, im mõn E, im E naj jerkakbiji ilo ran eo ken ka jilu.”​—Luk 9:​22, 44.

Emwij Uaki Kajitõk ko Rej Bedbed ion Bible:

10:18​—Ta eo Jesus ear jitõñlok ñane ke ear jiroñ ri kalor ro an 70: “I ar lo Setan emwij an buñ jen lõñ einwõt jarom”? Jesus ear jab ba bwe emwij jolok Satan jen lañ. Men in ear jab walok mae elikin wõt jidik jen ien eo Christ ear jino an King ilañ ilo 1914. (Rev. 12:​1-​10) Jesus emaroñ kar jitõñlok ñan men eo enaj walok ilo ran ko rebed iman ilo an konono einwõt ñe emwij an walok ñan an lukkun kalikar bwe enaj jejjet im mol.

14:26​—Ilo wãwen et ri kalor ro an Christ ren “jab yokwe” ro nukiir? Ilo Bible eo, “jab yokwe” emaroñ jitõñlok ñan yokwe juõn armij ak juõn men ediklok jen eo juõn. (Jen. 29:30, 31) Ri Christian ro ren “jab yokwe” ro nukiir ilo wãwen in, bwe ren yokwe Jesus elaplok jen ro nukiir.​—Mat. 10:37.

17:34-​37​—Wõn “igõl ko,” im ta “ub” eo ijo rej kweloklok ie? Ro “naj bõk,” ak kar bõk ir, rej kõkkar kake ir ñan igõl ko re lolokjen. “Ub” eo rej kweloklok ie ej Christ eo emol ilo ien bed eo an me jejjab lo kin mejed im mol eo ilo Bible me ej einwõt mõñã eo Jehovah ej lelok ñan ir.​—Mat. 24:28.

22:44​—Etke ear lap an Jesus eñtan? Men in ear walok kin jet un ko. Jesus ear inebata kin wãwen mij eo an einwõt juõn ri nana enaj jelet Jehovah Anij im ãt eo Etan. Elaptata, Jesus ear jelã bwe mour eo an indio im ilju eo an armij otemjej ej wawa ion an kejbãrok wõt an tiljek.

23:44​—Juõn solar eclipse (ien eo ñe aliñ ej bed ikõtan al im lal im binej meram in al) ear kõmman ke bwe en marok lal iumin jilu awa? Jab. Solar eclipse ej walok wõt ilo ien jetmar ñe aliñ ej jino tak ilo juõn alliñ, ejjab ilo ien jitñõl, ñe ej eyu, einwõt ilo ien Kijone eo. Marok eo ear walok ilo ran eo Jesus ej mij ear juõn menin kabwilõñlõñ jen Anij.

Tokjen Katak ko ñan Kij:

11:​1-4. Ad keidi nan in jiroñ kein ibben nan ko ilo jar eo ewõr jidik oktak ko, eo kar kwalok kake ilo Katak eo ion Tol eo 18 alliñ ko mokta, men in ej kalikar ñan kij bwe jejjab aikwij elijinmen ak kajerbal ejja nan ko wõt ñe jej jar.​—Mat. 6:​9-​13.

11:​5, 13. Meñe Jehovah ej mõnõnõ in uak jar ko ad, ak jej aikwij niknik wõt ilo ad jar.​—1 Jon 5:​14.

11:27, 28. Mõnõnõ eo emol ej itok jen ad kõmanman ankilan Anij ilo tiljek im jab jen kõtan ko ilo family ak an lõñ men ko mweied.

11:41. Mweien tiriamo ko ad rej aikwij itok jen juõn buru emõnõnõ im yokwe.

12:47, 48. Juõn eo elap eddo ibben ak ej jerwane im likjap in kõmmane, elaplok ruõn jen eo ejjab jelã ak ejjab lukkun melele kin ta eddo ko an.

14:28, 29. Ej juõn menin meletlet ñan ad mour ekkar ñan joñan money eo ewõr ibbed im jab ellã jen joñan maroñ eo ad.

22:36-​38. Jesus ear jab kajitõk bwe ri kalor ro an ren bõk juõn kein tarinae ñan kejbãrok ir make. Jen men in, an kar wõr jãje ko ibbeir ilo boñin eo rar ketak e ear kõmman bwe en wõr ial in an Jesus katakin ir juõn katak eaorõk: “Ro otemjej rej bõk jãji, re naj mij kin jãji.”​—Mat. 26:52.

[Pija eo ilo peij 31]

Joseph ear likit juõn joñok emõn einwõt juõn bõran family

[Pija eo ilo peij 32]

Luke ear jeje juõn bwebwenato eyu im alikar kin mour eo an Jesus im jerbal in kwalok nan eo an

    Bok im Kein Katak ilo Kajin M̦ajel̦ (1983-2026)
    Log Out
    Log In
    • Kajin M̦ajel̦
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kilen Kõjerbale
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share