Bõk Anjo Ion Mõjno Eo An Armij
“Bwe lemnok an kõniek mij.”—DRI ROM 8:6.
1. Ewi wãwen an jet lemnak kin enbwinin armij, im ta kajitõk eo ewõr tokjen lemnak kake?
“INAJ kamolol Yuk, bwe Am kõmõnmõn iõ men in lelñoñ im bwilõñ.” (Sam 139:14) Eindein ri jeje Sam David ear al ilo ien eo ke ear kalmenlokjen kin juõn ian men in kõmanman ko an Jehovah—enbwinin armij. Jen air lelok nan in nebar rot in emõn, jet ri kaki ro an kabuñ rej watõk enbwin bwe ej jikin eo enojak im menin jerbal in jerawiwi. Enbwin eo rej naetan “nuknuk in jajelokjen, bedbed in kõmman nana, lokjen nana, kein kũtim nana, mour in mij, enbwin eo emij, enbwin eo emij ej etetal ilo lũp.” Emol, bwe ri jilek Paul ear ba: “Ilo kõniekiõ, emõn e jab jokwe.” (Dri Rom 7:18) Ak melelen menin ke bwe jej lokjak ilo juõn enbwin in jerawiwi eo ejelok kejatdikdik ie?
2. (a) Ta melelen “lemnok an kõniek”? (b) Ta lakabwokbwok eo ikõtan “kõniek” im “jitõb” ej bõk jikin ilo kõnan eo an armij ñan kamõnõnõik Anij?
2 Jet ien Jeje ko rej kajerbal “kõniek” ñan armij ilo wãwen jab wãppen eo ej bed ie einwõt juõn ri jerawiwi bwijjin ri kiblia eo Adam. (Dri Epesõs 2:3; Sam 51:5; Dri Rom 5:12) Jolet eo ad jen e ear ejaake ‘mõjno in kanniek.’ (Dri Rom 6:19) Im Paul ear kakkõl: “Bwe lemnok an kõniek mij.” (Dri Rom 8:6) Kain “lemnok an kõniek” rot in ej melelen bwe kõnan ko an kanniek eo ejerawiwi ej bebeke im kamakitkiti. (1 Jon 2:16) Inem elañe jej kajeoñ in kamõnõnõik Anij, ewõr juõn lakabwokbwok eo ekkã an walok ikõtan mour in jitõb eo ad im jerawiwi eo jej bed ie im ejjab bõjrak jen an lujur ijjibed iod ñan ad jerbale “jerbal in kõniek ko.” (Dri Galetia 5:17-23; 1 Piter 2:11) Elikin an kwalok kin lakabwokbwok in ekõmetak iloan, Paul ear lamõj: “O ña armij iñtan! wõn e naj kõtlok iõ jen enbwinin mij in?” (Dri Rom 7:24) Paul kar juõn ri jorrãn in kabo eo ejelok an jojomar ke? Bible eo ej uak kin juõn ainikien eo ej ba jab!
Mol in Kabo im Jerawiwi
3. Ewi wãwen an elõñ lemnak kin jerawiwi im kabo, ak ewi wãwen an Bible kakkõl kij nae juõn lemnak eo einwõt in?
3 Rainin ñan elõñ, jerawiwi ej juõn lemnak eo rejjab bõke. Jet rej kajerbal “jerawiwi” einwõt juõn kajin etto ñan kwalok kadkad in mõjno dikdik ko an armij. Rejjab kile bwe “kij aolep jej aikwij kalikar iman jea in ekajet eo an Christ, bwe kajjojo armij emaroñ bõk wõnãn kin men ko ear kõmmani ikijen enbwin, ekkar ñan men ko ear kaminene kaki, elañe emõn ak nana.” (2 Dri Korint 5:10) Ro jet remaroñ kwalok nan rot in: “I maroñ jumae jabdewõt men ijellokin wõt kabo!” Jet armij rej bed ilo juõn wãwen mour eo ej bedbed ion air kamõnõnõik ir ilo mõkaj, elañe ej jelet mõñã, mour in belele, menin kamõnõnõ, ak tõbrak. Rejjab kõnan wõt aolep jabdewõt men ak rej kõnan wõt kiõkiõ! (Luk 15:12) Rejjab reimanlok ellãlok jen kamõnõnõ eo emõkaj ñan lañliñ eo ebed iman kin “mour eo emol.” (1 Timote 6:19) Bõtab, Bible eo, ej katakin kij ñan kanuij lemnak im bwe en aetoklok ad lalelok, bõprae jabdewõt men eo enaj kokkure mour in jitõb eo ad ak jab eindein. Juõn kakõrmol in jabõn kennan ej ba: “Juõn armij e meletlet, ej lo nana eo im ej tilekek; a dri bwebwe eo ej wõnmanlok im jorran kake.”—Jabõn Kennan Ko 27:12.
4. Ta nan in kõketak eo emwij je ilo 1 Dri Korint 10:12, 13 Paul ear letok?
4 Ke Paul ear jeje ñan Christian ro rar jokwe ilo Corinth—juõn jikin eo kar jelã kake kin mour in etton im nana eo ie—ear lelok juõn nan in kakkõl eo emol nae kabo im kajur in jerawiwi eo. Ear ba: “Kin men in, eo ej lemnok ej jutõk, en lale bwe en jab buñ. Ejelok men in kabo e ar bõk kom, a eo armij rej maroñwe: a Anij e tiljek, im E jamin likit bwe ren kabo kom elap jen ami maroñ: a ilo men in kabo E naj kõmõn ial in ko, bwe komin maroñwe.” (1 Dri Korint 10:12, 13) Kij otemjej—dik im ritto, maan im kõrã—jej ione elõñ kabo ko ilo school, ilo jikin jerbal, ak ijoko jabdewõt. Kin menin, jen etale nan ko an Paul im lale ta meleleir ñan kij.
En Jab Tarjen Joñan Liki
5. Etke tarjen joñan liki yuk make ekauwatata?
5 Paul ej ba: “Eo ej lemnok ej jutõk, en lale bwe en jab buñ.” Tarjen joñan liki kin kajur in mour erreo eo ad ekauwatata. Ej kalikar juõn jabwe in melele kin wãwen im kajur in jerawiwi. Ke armij ro einwõt Moses, David, Solomon, im ri jilek Peter rar buñ ñan loan jerawiwi, jej aikwij ke bõk eñjake in bwe jeban jorrãn? (Bwinbwin 20:2-13; 2 Samuel 11:1-27; 1 Kiñ Ro 11:1-6; Matu 26:69-75) “Juõn armij e meletlet ej mijõk, im illok jen nana; a dri bwebwe eo, ej kõmõn men in kejekron im e utiej buruen,” Jabõn Kennan Ko 14:16 ej ba. Bareinwõt, Jesus ear ba: ‘Jitõb eo ekõnan, ak kanniek emõjno.’ (Matu 26:41) Ke ejelok armij jab wãppen ej rõlok jen kõnan ko renana, jej aikwij bõk nan in kakkõl eo an Paul im jumae kabo, ak elañe jab jej bõk kauwatata eo kin buñ.—Jeremiah 17:9, New World Translation.
6. Ñããt im ewi wãwen ad aikwij kebojak ñan kabo?
6 Emenin meletlet ñan bojak ñan inebata ko remaroñ walok ilo ejelok kar kõtmene kaki. King Asa ear kile bwe juõn ien ainemõn kar ien eo ejimwe ñan e ñan an kalek worwor ko an. (2 Kronikel 14:2, 6, 7) Ear jelã bwe enaj kar rumij ñan kebojak ilo ien eo ej jino tarinae. Ilo wãwen in lok wõt, bebe ko kin ta eo en kõmman ñe kabo ko rej walok lõñtak ien eo emõntata ñan kõmmani ej ien eo lemnak eo ejok emõn ilo ainemõn im ejelok inebata ie. (Sam 63:6) Daniel im ro jeran rar mijak Anij rar kõmmane bebe eo air bwe ren tiljek wõt ñan kien eo an Jehovah mokta jen air kar jibed ir ñan mõñã men ko renno kijen King eo. Kin menin, rar jab jenliklik ñan eddeb ñan tõmak ko air rebin im jab bõk mõttan mõñã eo ejjab erreo. (Daniel 1:8) Mokta jen an wanliñtak wãwen kabo ko, jen kakajurlok bebe eo ad ñan bed wõt ilo mour erreo. Inem jenaj maroñ jumae jerawiwi.
7. Etke ej menin kainemõn ñan jelã bwe ro jet rar lo tõbrak ilo jumae kabo?
7 Juõn menin kainemõn jej bõk jen nan ko an Paul: “Ejelok men in kabo e ar bõk kom, a eo armij rej maroñwe”! (1 Dri Korint 10:13) Ri jilek Peter ear je: “Eo komin jutõk jumae [Devil eo], im bin ilo ami tõmak, bwe kom jela bwe iñtan kein, ro jeiõmi im jãtõmi rej ber i lõl, rej iñtan kaki.” (1 Piter 5:9) Aet, ro jet rar jelmae kabo ko eier wõt im rar lo tõbrak ilo jumaiki ibben jibañ eo an Anij, im eindein kij jemaroñ. Bõtab, einwõt Christian ro remol rej mour ilo juõn lal eo enana mour erreo eo ie, kij otemjej jemaroñ kõtmene ñan bõk kabo ejjabto ak tokelik. Inem, ewi wãwen ad maroñ liki ad anjo ion mõjno eo an armij im kabo ñan jerawiwi?
Jemaroñ Jumae Kabo!
8. Ta juõn wãwen eo ej bedbed in bõprae kabo?
8 Juõn wãwen ñan ad jab “korijer ñõn jerawiwi” ej ñan bõprae kabo ñe emaroñ. (Dri Rom 6:6) Jabõn Kennan Ko 4:14, 15 ej rejañ kij: “Kwon jab dreloñ ilo ial an ro dri nana, im kwon jab etetal ilo ial an armij re jab wãnik. Kwon ilok jen e, kwon jab etal iturin, kwon etal jeik e, im etal wõt.” Ekkã ad jelã lok iman elañe juõn lajrak in wãwen ko enaj einwõt tellok kij ñan jerawiwi. Kin menin, men eo ealikar ñan kõmmane einwõt Christian ej ñan “etal wõt,” bed ettolok jen juõn armij im jabdewõt men im jabdewõt jikin men kein me remaroñ jarõk kõnan ko rebwid im kworuj kij kin kõnan ko retton.
9. Ewi wãwen ko jen wãwen ko ewõr ebbururu ie rej kanuij kalikare ilo Jeje ko?
9 Ko jen juõn wãwen kabo ej bar juõn bedbed in buñten nee ñan anjo ion kabo. Paul ear kakabilek: “Komin ko jen lũñ.” (1 Dri Korint 6:18) Im ear je: “Komin ko jen kabuñ ñõn ekjõp ko.” (1 Dri Korint 10:14) Ri jilek in ear bareinwõt kakkõl Timothy ñan ko jen juõn kõnan eo etad jen joñan ñan mweie kin mweiuk, bareinwõt “jen mõm ko an likao.”—2 Timote 2:22; 1 Timote 6:9-11.
10. Ta wanjoñok ko ruo reinjuõn jen don rej kwalok aorõk in ko jen kabo?
10 Lemnak kin wãwen eo an King in Israel eo David. Ke ear reilok im kalimjeklok wõt jen bõrwoj in imõn king eo imõn, ear lo juõn kõrã deeo ej tutu, im mõm ko rebwid rar kobrak buruen. En aikwij kar ilok jen bõrwoj eo im ko jen kabo. Jen an eindein, ear kajitõk kin kõrã in—Bath-sheba—im tokjen ko rar menin kokkure. (2 Samuel 11:1–12:23) Ilo wãwen eo juõn, ewi wãwen an Joseph kar emmakit ke kõrã ri lũñ eo belen karo eo an ear rejañ e bwe en babu ibben? Bwebwenato eo ej jiroñ kij: “Inem ke e ar konono ñõn Joseph ran otemjej, e jab bokake lio bwe en babu iben, ak ber iben.” Meñe ear ejelok kien ko ilo Kien eo ikijen Moses, ko rejañin kar liloki, Joseph ear uake kõrã eo ilo an ba: “Inem ekijkan aõ maroñ kõmõn nana in elap, im jerawiwi ñõn Anij?” Juõn ran kõrã eo ear bakoj e im ba: “Kwon babu iba!” Joseph ear bed ke ijo im kajeoñ kõmmanwa ibben kõrã eo? Jab. Ear “ko, im drioijlok.” Joseph ear jab lelok ien ñan kabo in lũñ eo bwe en anjo ion. Ear ko!—Jenesis 39:7-16.
11. Ta eo emaroñ walok elañe jej ione juõn kabo eo ej walok im bar walok?
11 Ko jet ien rej watõke bikõt, ak kamakit enbwinid make jen juõn wãwen ekkã an ial in meletlet ñan bõke. Bõlen jej ion juõn kabo eo ej walok im bar walok ilo jikin jerbal eo. Meñe jejjab maroñ ukõt jikin jerbal eo ad, emaroñ bar wõr wãwen ko jet ñan ad kamakit kij make jen wãwen kabo ko. Jej aikwij ko jen jabdewõt men eo jejelã bwe ebwid, im jej aikwij beek ñan kõmmane wõt men eo ejimwe. (Amos 5:15, NW) Ijoko jet, ko jen kabo emaroñ aikwij ad bõprae lale pija in kelwan im lũñ ko ilo Internet ilo computer im jikin kamõnõnõ ko ewõr kajitõk kaki. Bareinwõt emaroñ melelen kajekdon juõn magazine ak bukõt jet jerad ro rekãl—ro rej yokwe Anij im ro remaroñ jibañ kij. (Jabõn Kennan Ko 13:20) Jabdewõt men eo ej kabo kij ñan jerawiwi, jej meletlet elañe jej beek ñan ad kajekdone.—Dri Rom 12:9.
Wãwen an Jar Maroñ Jibañ
12. Ta eo jej kajitõk jen Anij ñe jej jar: “Jab kadreloñ kim ilo kabo”?
12 Paul ej letok menin kamol in ej lujur buru: “A Anij e tiljek, im E jamin likit bwe ren kabo kom elap jen ami maroñ; a ilo men in kabo E naj kõmõn ial in ko, bwe komin maroñwe.” (1 Dri Korint 10:13) Juõn wãwen eo Jehovah ej jibañ kij ie ej uaki jar ko ad ñan jibañ eo an ilo kamadmõd ibben kabo. Jesus Christ ear katakin kij ñan jar: “Im jab kadreloñ kim ilo kabo, a lomoren kim jen eo enana.” (Matu 6:13) Ilo uak ñan kain jar rot in jen buru, Jehovah ejamin likit kij ñan kabo; enaj kõtlok kij jen Satan im kõmman ko an retao. (Dri Epesõs 6:11, footnote) Jej aikwij kajitõk ibben Anij ñan jibañ kij kile kabo ko im en wõr kajur ñan jumaiki. Elañe jej eowor ñan e bwe en jab kõtlok bwe jen likjap ñe rej kabo kij, enaj jibañ kij bwe Satan, “eo enana”, en jab jibwe kij.”
13. Ta eo jej aikwij kõmmane ñe jej jelmae kabo eo ej wõnmanlok wõt?
13 Elaptata jej aikwij jar ñe jej jelmae kabo eo ejjab bõjrak. Jet kabo remaroñ kõmman menin ad kate kij ilo lemnak im eñjake ko ad im menin ej kakememej kij kin joñan ad mõjno. (Sam 51:5) Ñan wanjoñok, ta eo jemaroñ kõmmane elañe jej eñjake an metak ad lemnak kin ad kememejtok manit nana eo ad mokta? Ta elañe rej kabo kij ñan ad bar oktaklok ñane? Jen ad baj jolok wõt kain eñjake rot in, bõklok abañ in ñan Jehovah ilo jar—elijinmene elañe ej menin aikwij. (Sam 55:22) Kin kajur in nan eo an im jitõb kwojarjar eo, emaroñ jibañ kij karreoik lemnak eo ad jen kõnan ko rej itok wõt in walok im retton.—Sam 19:8, 9.
14. Etke jar elap tokjen ñan kamadmõd ibben kabo?
14 Lale ke ri jilek ro an rar emmadidi ilo jikin kallip eo in Gethsemane, Jesus ear rejañ: “Komin ekil im jar, bwe komin jab dreloñ ilo kabo: an e kõnan, a kõniek emõjino.” (Matu 26:41) Juõn wãwen ñan deod jen kabo ej ñan ekkõl kin elõñ wãwen ko kabo emaroñ bõke im lemnak kin men ko an rittino. Ebareinwõt lap tokjen bwe jen jar kin kabo eo ilo ad jab rumij kake bwe jen maroñ bojak ilo jitõb ñan tarinaiki. Kinke kabo ej jelet kij ijoko jemõjno ñan jumae, jejjab maroñ make jumaiki. Jar elap tokjen kinke kajur eo Anij ej letok emaroñ kakajur jojomar ko ad nae Satan. (Dri Pilippai 4:6, 7) Jemaroñ bareinwõt aikwiji jibañ eo ilo jitõb im jar ko an “elder ro an congregation eo.”—Jemes 5:13-18.
Kate wõt ilo Jumae Kabo
15. Ta eo ekoba ilo jumae kabo?
15 Ijellokin jumae kabo ñe emaroñ, jej aikwij makitkit ilo ad jumae mae ien ej ellãlok ak ej oktak wãwen eo. Ke Satan ear kabo Jesus, ear jumae mae ien Devil eo ear ilok. (Matu 4:1-11) Ri jilek James ear je: “A komin jumae devil im e naj ko jen kom.” (Jemes 4:7) Jumae ej ijjino ilo ad kabin lemnak eo ad ibben Nan in Anij im kabin bebe eo ad bwe jenaj debij wõt kien ko an. Emõn ñe jej kememej im kalmenlokjen kin eon ko an Jeje ko rejejjet me rej jerbal ibben mõjno eo ad. Enaj menin meletlet ñan bukõt juõn Christian eo eritto—bõlen juõn elder—eo jej kwalok lemnak ko ad ñane im eo jemaroñ kiri ñan jibañ ñe jej eñjake ad iten kõmmane men eo ebwid.—Jabõn Kennan Ko 22:17.
16. Ewi ad maroñ bed wõt im jutak bin ilo mour erreo?
16 Jeje ko rej rejañ kij bwe jen kõnak armij ekãl. (Dri Epesõs 4:24) Melelen menin kõtlok an Jehovah na jõjõkid im ukõt kij. Ilo an jejelok ñan ri jerbal eo mõttan Timothy, Paul ear ba: “Lor emõn, kwojarjar, tõmak, yokwe, kijenmij, im inemõn. Kwon tõrinae emõn eo an tõmak, im drebij mour in drio, eo emwij kir yuk ñõn e.” (1 Timote 6:11, 12) Jemaroñ “lor emõn” ilo ad nikniki ad katak Nan in Anij bwe jen bõk juõn jelãlokjen eo ebake kin kadkadin inem jerbale mwilid ekkar ñan menin aikwij ko an. Juõn karõk in makitkit ko an Christian, einwõt kwalok nan kin news eo emõn im bed ilo kwelok ko, ej bareinwõt lap tokjen. Ruaklok ñan Anij im bõk tokjen menin letok ko an ilo jitõb enaj jibañ kij eddedlok ilo jitõb im bed wõt im jutak ilo mour erreo.—Jemes 4:8.
17. Ewi wãwen ad jelã bwe Anij ejamin ellok jen kij ilo ien kabo?
17 Paul ej kamol ñan kij bwe jabdewõt kabo eo jej ione ejamin maroñ ellãlok jen maroñ eo letok in Anij ñan jerbal ibben. Jehovah enaj ‘kõmman ial in deod bwe jen maroñ kijenmij ie.’ (1 Dri Korint 10:13) Emol, Anij ejjab kõtlok juõn kabo bwe en oktak im lap an kajur bwe en jabwe ibbed kajur in jitõb eo ñan debij wõt ad tiljek elañe jej etal wõt im atartar ion e. E kõnan bwe jen lo tõbrak ilo ad makitkit im jumae kabo ñan kõmmane men eo ebwid iman mejen. Bareinwõt, ewõr ad liki ilo kallimur eo an: “I jamin likit yuk, im I jamin illok jen kwe in drio.”—Dri Hibru 13:5.
18. Etke jemaroñ liki ñan bõk anjo ion mõjno eo an armij?
18 Paul ear jab bed ilo an jaje kin tokjen kate eo an nae mõjno eo an armij. Ear jab watõk e make juõn eo ej buromõj im ejelok an maroñ, juõn ri lanwõtwõt ilo mõm in kanniek ko an. Ilo ijo turãjet, ear ba: “Inem ein drein ña ij etõr, jab einwõt I toñõñ; ein drein ij jekanunõk, im jab einwõt dreñlok kõto: A ij jekanunõk enbwiniõ, im kamakokoik e, bwe ilo jabrewõt mõjen aõ kwalok gospel ñõn ro jet, ña in jab joko.” (1 Dri Korint 9:26, 27) Kij bareinwõt jemaroñ bõk kunad ilo juõn tarinae eo jej lo tõbrak ie nae kanniek eo ejjab wãppen. Ikijen Jeje ko, publication ko rej bedbed ion Bible, kwelok ko an Christian, im Christian ro mõttad reritto, Jemed eo ilañ ej yokwe ej ekkeini an letok nan in kakememej ko rej jibañ kij ñan ad jibadõk juõn ial ejimwe. Kin jibañ eo an, jemaroñ tõbar anjo ion mõjno eo an armij!
Kwoj Kememej Ke?
• Ta melelen ‘lemnok an kõniek’?
• Ewi wãwen ad maroñ kebojak ñan kabo?
• Ta eo jemaroñ kõmmane ñan kamadmõd ibben kabo?
• Ta jerbal eo jar ej jerbale ilo jerbal ibben kabo?
• Ewi wãwen ad jelã bwe ewõr maroñ ñan tõbar anjo ion mõjno eo an armij?
[Pija]
Bible eo ejjab katakin bwe jej ri lanwõtwõt ro ejelok air kajur ilo mõm in kanniek ko ad
[Pija]
Ko jen kabo ej juõn wãwen bedbed in bõprae jerawiwi