Kwonaj Wõnmanlok Ke im “Etetal kin Jitõb”?
“Komin etetal kin Jitõb im kom jamin kajejit mõm in kõniek.”—DRI GALETIA 5:16.
1. Ewi wãwen juõn emaroñ jolok mijak ñan bwid nae jitõb kwojarjar eo?
EWÕR juõn wãwen ñan jolok mijak eo ñan kõmman juõn bwid nae jitõb kwojarjar eo an Jehovah. Ej ikijen ad kõmmane men ko ri jilek Paul ear ba: “Komin etetal kin Jitõb im kom jamin kajejit mõm in kõniek.” (Dri Galetia 5:16) Elañe jej kõtlok bwe jitõb eo an Anij en tel kij, jeban bo ilo mõm in kanniek ko rejõkkar.—Dri Rom 8:2-10.
2, 3. Elañe jej wõnmanlok im etetal kin jitõb, ewi wãwen enaj jelet kij?
2 Ñe jej “etetal kin jitõb,” kajur eo an Anij enaj jibañ kij ñan bokake Jehovah. Jenaj kwalok kadkad ko kadkadin Anij ilo jerbal in kwalok nan, ilo congregation eo, ilo mweo imõd, im bar jikin ko jet. Leen jitõb kwojarjar eo enaj alikar ñe jej jerbal ibben ri belele eo mõttad, ibben ajiri ro nejid, ibben ri tõmak ro mõttad, im ro jet.
3 Ad mour “ekar ñõn Anij ilo Jitõb” ej kamaroñ kij ñan ad kate wõt im jab kõmman bwid. (1 Piter 4:1-6) Elañe jej kõtlok bwe jitõb eo en jerbal ibbed, jeban kõmmane bwid eo me eban bok tiriamo. Ak bar ta wãwen ko jet remõn jitõb eo emaroñ jelet kij elañe jenaj wõnmanlok im etetal kin jitõb?
Bedwõt Ebak ñan Anij im Christ
4, 5. Ewi wãwen etetal kin jitõb ej jelet wãwen eo jej watõk Jesus?
4 Kinke jej etetal kin jitõb, jemaroñ debij juõn kõtan ebak ñan Anij im Nejin. Ke ear je kin men in letok ko ilo jitõb, Paul ear jiroñ ri tõmak ro ilo Korint: “Innem komin [ro rar kabuñ ñan ekjap ko ien ko remotlok] jelã bwe ejelok juõn eo Jitõbõn Anij ej tele emaroñ in ba, ‘En lia Jesus!’ bareinwõt ejjelok juõn emaroñ in ba, ‘Jesus ej Iroij,’ elañe Jitõb Kwojarjar ejjab tele.” (1 Corinth 12:1-3) Jabdewõt jitõb me ej kamakit armij bwe ren karmijete Jesus ej itok jen Satan Devil eo. Bõtab, einwõt Ri Christian ro rej etetal kin jitõb, jej tõmak bwe Jehovah ear kajerkakbiji Jesus im ear kairoij e ilõñin men in kõmanman ko aolep. (Dri Pilippai 2:5-11) Jej tõmak ilo binmour eo an Christ im watõk Jesus einwõt eo Anij ear kairoij iod.
5 Jet ian ro rar make ba rar Christian ilo ebeben eo kein kajuõn C.E. rar jab tõmak bwe Jesus ear itok ilo wãwen kanniek. (2 Jon 7-11) Ilo air tõmak kake lemnak in ejjab jimwe ear jelet ro jet ñan air karmijeteik katak ko remol kin Jesus, Messiah eo. (Mark 1:9-11; Jon 1:1, 14) Etetal kin jitõb ej bõprae kij jen ad kobalok ibben ro rej illok im jumae kabuñ eo an Jehovah. Ak ilo ad ekkõl wõt ilo jitõb jenaj maroñ wonmanlok im bõk joij eo an Jehovah im “etetal ilo mol.” (3 Jon 3, 4) Inem jen beek ñan karmijete jabdewõt men ko me rej kareel kij ñan illok im jumae kabuñ eo an Jehovah. Ilo wãwen in jenaj debij kõtan eo ad ebak ibben Jemeduij ilõñ.
6. Jitõb eo an Anij ej jebar ta kadkad ko ibben ro rej etetal kin jitõb?
6 Paul ear kõlajrak kabuñ ñan ekjap ko im kumi in kabuñ ko rej jebel im lor eo ej tel ir ñan “jerbal in kõniek ko” einwõt lũñ im ejej. Ak ear kamelele: “Ro dron Kraist r’ar drebail kõniek kab ankwõnak ko im mõm ko an. Elañe jej mour kin jitõb, jen bareinwõt etetal kin jitõb.” (Dri Galetia 5:19-21, 24, 25) Jitõb eo an Anij ej kaddek kain kadkad rot ko ibben ro rej mour im etetal kin jitõb? “A leen Jitõb,” Paul ear je, “yokwe, lõñliñ, ainemõn, meanwõr, joij, lejokmen, tiljek, inemõn, jadõr.” (Dri Galetia 5:22, 23) Jen etale kadkad in leen jitõb kein.
“Yokwe Dron”
7. Ta in yokwe, im ta jet ian wãwen ko kin yokwe?
7 Yokwe—juõn ian kadkadin leen jitõb—ekkã an kitibuj yokwe ekajur im juõn eñjake in kea kake don, koba juõn kõtan ebak ibben ro jet. Jeje ko rej ba bwe “Anij yokwe” kinke E ej joñok eo elaptata kin kadkad in. Yokwe eo elap an Anij im Nejin ñan armij ej lukkun alikar ikijen binmour eo an Jesus Christ. (1 Jon 4:8; Jon 3:16; 15:13; Dri Rom 5:8) Einwõt ri kalor an Jesus, armij rej kile kij ikijen ad kwalok yokwe ñan don. (Jon 13:34, 35) Ilo mol, Anij ej kakien kij ñan “yokwe dron.” (1 Jon 3:23) Im Paul ej ba bwe yokwe ej meanwõd im joij. Ejjab ebbanban, im ejjab kemjãje, ejjab lemnak wõt kin e make. Yokwe ejjab illulu ak bwine bwid ko an ro jet.Yokwe ej mõnõnõ kake mol im ejjab mõnõnõ kake jerawiwi. Yokwe ejaje ebwer, eban jako an tõmak, eban jako an kejatdikdik, im an kijenmij. Kin men in, yokwe eban jako.—1 Corinth 13:4-8.
8. Etke jej aikwij kwalok yokwe ñan ro mõttad ilo kabuñ eo an Jehovah?
8 Elañe jej kõtlok bwe jitõb eo an Anij en ejaak yokwe iload, kadkad in enaj alikar ilo kõtan eo ad ibben Anij im ro ri turid. (Matu 22:37-39) “Eo e jab yokwe ej berwõt ilo mij,” ri kalor eo Jon ear je. “Jabrewõt eo ej kijirãte jein im jãtin ej dri uror, im kom jela bwe mour in drio e jab berwõt ilo jabrewõt dr’uror.” (1 Jon 3:14, 15) Juõn ri uror ear maroñ ko ñan jikin kwelok in kone ilo Israel elañe ear jab kijirãte eo ear mõne. (Duteronomi 19:4, 11-13) Elañe jitõb kwojarjar ej tel kij, jenaj kwalok ad yokwe ñan Anij, ro mõttad ilo kabuñ, im ro jet.
“Lõñliñ in Jeova Ej Ami Kajur”
9, 10. Ta in lañliñ, im ta un ko unin jemaroñ lañliñ?
9 Lañliñ ej eñjake eo ñe juõn ej lukkun mõnõnõ. Jehovah ej “Anij e mõnõnõ.” (1 Timote 1:11; Sam 104:31) Nejin eo ej mõnõnõ ñan kõmman ankil an Jemen. (Sam 40:8; Dri Hibru 10:7-9) Im “lõñliñ in Jeova ej [ad] kajur.”—Nihimaia 8:10.
10 Lañliñ eo me ej itok jen Anij ej bõktok juburu emũlal ñe jej kõmman ankil an Anij ilo ien ko rebin, ien ko rekaburomõjmõj, ak ien jej bõk matõrtõr. Ilo mol, “jelalokjen kin Anij” ej bõktok ñan kij mõnõnõ! (Jabõn Kennan Ko 2:1-5) Kõtan eo ad emõnõnõ ibben Anij ej bedbed ion jelãlokjen ejimwe koba tõmak ilo E im ilo binmour eo an Nejin. (1 Jon 2:1, 2) Ad bed ilo dolul in jimjãn jimjatin ibelakin lal ej bar juõn unin ad mõnõnõ. (Zephaniah 3:9; Haggai 2:7) Kejatdikdik in Ailiñ eo ad im jerammõn eo elap ñan keañ kin news eo emõn ej kalañliñ kij. (Matu 6:9, 10; 24:14) Bareinwõt kejatdikdik eo ad ñan bok mour indio ej bõktok mõnõnõ. (Jon 17:3) Kinke kejatdikdik in ekanuij emõn ej bed ibbeir, jej aikwij “lõñliñ wõt.”—Duteronomi 16:15.
Kwalok Ainemõn im Meanwõd
11, 12. (a) Ewi wãwen kwomaroñ kamelele kin nan in ainemõn? (b) Ewi wãwen ainemõn jen Anij ej jelet kij?
11 Ainemõn—juõn mõttan leen jitõb eo—melelen juõn ej eñjake jokane im anemkwoj jen men ko rej kainebata juõn. Jemed ilañ ej juõn Anij in ainemõn, im ej kainemõn kij: “Jeova e naj kejerammõn ro dron kin ainemõn.” (Sam 29:11; 1 Dri Korint 14:33) Jesus ear jiroñ ri kalor ro an: “Ainemõn Ij likit na ibemi, Aõ ainemõn Ij lewoj ñõn kom.” (Jon 14:27) Ewi wãwen men in emaroñ jibañ ri kalor ro an?
12 Ainemõn eo Jesus ear lelok ñan ri kalor ro an ear kainemõn burueir im air lemnak im ear kadiklok inebata ko air. Elap air bok ainemõn ke jitõb kwojarjar eo kar kallimur kake ear jerbal ibbeir. (Jon 14:26) Iumin kajur eo an jitõb rainin, ekoba uak ñan jar ko ad, jej lañliñ ñe jej bõk eñjake kin “ainemõn jen Anij,” me ej kainemõn buruõd im lolãtãt eo ad. (Dri Pilippai 4:6, 7) Bareinwõt, jitõb eo an Jehovah ej jibañ kij ñan jerbal ibben ri tõmak ro mõttad im ro jet ilo ainemõn.—Dri Rom 12:18; 1 Dri Tessalonika 5:13.
13, 14. Ta melelen meanwõd, im etke jej aikwij kwaloke?
13 Meanwõd ej ekkejel ibben ainemõn, kinke ilo ad kijenmij ilo meanwõd ñe armij ro rej kajirere ak kõmman bwid nae kij jej kejatdikdik wõt bwe abañ eo enaj emõnlok. Anij ej meanwõd. (Dri Rom 9:22-24) Jesus ear kwalok kadkad in bareinwõt. Jemaroñ bõk tokjen wãwen eo Jesus ear kwalok kake kadkad in, kinke Paul ear je: “A kin men in, Anij e ar tiriamokake iõ, bwe Kraist Jisõs en kwalok ilo ña mokta meanwõr otemjej, kin joñok ñõn ro re naj liki E tokelik ñõn mour in drio.”—1 Timote 1:16.
14 Kadkad in meanwõd ej jibañ kij kijenmij ñe armij rej ba ak kõmmane juõn men ejjab joij. Paul ear rejañ Ri Christian ro mõttan: “komin meamiwõr ñõn armij otemjej.” (1 Dri Tessalonika 5:14) Kinke kij aolep jejjab wãppen im ekkã ad kõmmane bwid ko, ilo mol jekõnan bwe armij ren joij ñan kij, im kwalok meanwõd ñe jej kõmmane juõn bwid nae ir. Kin men in jemaroñ kate wõt kij ñan “meanwõr ilo lõñliñ.”—Dri Kolosse 1:9-12.
Kwalok Joij im Mour Emõn
15. Kamelele kin ta melelen joij, im kwalok jet joñok ko kin kadkad in.
15 Jej kwalok joij ñe jej itoklimo ibben ro jet ikijen nan ko rej kõketak im jerbal ko remõn. Jehovah ej joij, im bareinwõt Nejin. (Dri Rom 2:4; 2 Dri Korint 10:1) Ro ri karejar an Anij im Christ rej aikwij kwalok joij. (Micah 6:8; Dri Kolosse 3:12) Jet ian ro rejjab jelã kajjen Jehovah emwij air kwalok “kanuij in joij.” (Jerbal 27:3; 28:2) Emol bwe, ewõr ad maroñ in kwalok joij elañe jej “etetal kin jitõb.”
16. Ta jet ian wãwen ko emaroñ kamakit kij ñan kwalok joij?
16 Jemaroñ kwalok kadkad in joij meñe ewõr juõn un emõn ibbed ñan ad illu ibben eo ej kwalok juõn nan ak kõmmane juõn men ejjab joij nae kij. “Komin illu im jab jerawiwi,” Paul ear ba. “Al en jab tulok ion ami illu, im komin jab najikin devil eo. . . Im komin joij ñõn dron, en emõn buruemi, jolok nana jen dron, einwõt Anij ilo Kraist E ar jolok ami nana.” (Dri Epesõs 4:26, 27, 32) Ej juõn un elap an aorõk ñan kwalok joij ñan ro rej jelmae melejoñ ko. Ilo mol, enaj juõn men ejjab joij elañe juõn Ri Christian elder ej likjap ilo an lelok nan in kakabilek kinke ejjab kõnan kalõkatip eo ej iten illok jen ial in “wãnik im mol.”—Dri Epesõs 5:9.
17, 18. Ewi wãwen jemaroñ kamelele kin lejokmen, im ewi wãwen en aikwij jerbal ibbed?
17 Kadkad in lejokmen melelen mwil erreo, mour erreo, ak kwalok mwil emõn. Anij ej emõn otem emõn. (Sam 25:8; Zechariah 9:17) Jesus ej emõn im ewõr ibben kadkad in mour erreo. Bõtab, ear jab kõnan bõk title eo “Emõn” ke rar naetan “Dri Kaki emõn.” (Mark 10:17, 18) Ealikar kinke ear kile Anij einwõt eo ej joñok eo emõntata kin lejokmen.
18 Maroñ eo ibbed ñan kõmman emõn ebin kinke jar jolet jerawiwi. (Dri Rom 5:12) Mekarta, jemaroñ kwalok kadkad in elañe jej jar ñan Anij bwe en katakin kij ñan kwalok lejokmen. Paul ear jiroñ ri tõmak ro mõttan ilo Rome: “A ña ij mõke rel kin kom, ro jeiõ im jãtiõ, bwe komij mõke obrõk kin emõn, obrõk kin jela otemjej.” (Dri Rom 15:14) Juõn Ri Christian overseer ej aikwij kwalok bwe “en emõn mwilin.” (Taitõs 1:7, 8) Elañe jitõb eo an Anij ej tel kij, armij ro renaj jelã kajjid einwõt eo ej kwalok emõn, im Jehovah enaj ‘kememej men ko remõn jej kõmmani.’—Nihimaia 5:19; 13:31.
“Tõmak Emol”
19. Kamelele kin nan in tõmak, ekkar ñan Dri Hibru 11:1.
19 Tõmak—eo ej mõttan leen jitõb kwojarjar bareinwõt —“ej einwõt liki kin men ko jej kejatrikrik kij kaki, im rel buruer kin men ko je jab loi.” (Dri Hibru 11:1) Elañe ewõr ibbed tõmak, jemaroñ liki bwe aolep men ko Jehovah ej kallimur kake einwõt emwij air walok kadede. Joñan an kajur kein kamol ko kin men ko jejjab maroñ loe bwe jemaroñ ba bwe tõmak ej einlok wõt kein kamol ko. Ñan wanjoñok, bed eo an men in kõmanman ko rej kamol bwe ewõr juõn Ri Kõmanman. Eñin kain tõmak rot eo jenaj kwalok kake elañe jej wõnmanlok im etetal kin jitõb.
20. Ta “jerawiwi eo e nañin kabol kij,” im ewi wãwen jemaroñ jer jen e ekoba jerbal in kanniek ko?
20 Ejabwe ak ejelok tõmak ej “jerawiwi eo e nañin kabol kij.” (Dri Hibru 12:1) Jej aikwij atartar ion jitõb eo an Anij elañe jekõnan jeorlok jen jerbal in kanniek ko, aorõk mweiuk ko, im katak ko rewan me remaroñ kokkure tõmak. (Dri Kolosse 2:8; 1 Timote 6:9, 10; 2 Timote 4:3-5) Jitõb eo an Anij ej ejaak tõmak an ri karejar ro an ilo ran kein ad ejja einlok wõt ibben Ri Christian ri kennan ro mokta jen ien eo an Jesus im ro jet ilo bwebwenato ko ilo Bible eo. (Dri Hibru 11:2-40) Ad make “tõmak emol” emaroñ kakajur tõmak an ro jet.—1 Timote 1:5; Dri Hibru 13:7.
Kwalok Inemõn im Jatõr
21, 22. Ta melelen inemõn, im etke jej aikwij kwaloke?
21 Inemõn ej joij ilo eñjake im mwil. Juõn ian kadkad ko kadkadin Anij ej inemõn ilo eñjake. Jejelã men in kinke Jesus, eo kar inemõn ilo an eñjake, ilo wãppen ear kwalok kadkad ko kadkadin Anij. (Matu 11:28-30; Jon 1:18; 5:19) Inem, ta men in aikwij an ro ri karejar an Anij?
22 Einwõt Ri Christian ro, jej aikwij ‘kwalok inemõn ñan armij otemjej.’ (Taitõs 3:2) Jej kwalok inemõn ilo ad jerbal in kwalok nan. Bible eo ej kwalok ñan ro me ewõr air maroñ ilo jitõb, rej aikwij kajimwe Ri Christian eo ej kõmman bwid “ilo inemõn.” (Dri Galetia 6:1) Kij aolep jemaroñ kawõnmanlok jitõb in burukuk im ainemõn ilo ad kwalok “etã otemjej kab inemõn.” (Dri Epesõs 4:1-3) Jemaroñ kwalok inemõn elañe jej keini im etetal kin jitõb im kwalok jatõr.
23, 24. Ta in jatõr, im ewi wãwen men in ej jibañ kij?
23 Jatõr ej kamaroñ kij ñan kejbãrok ad lemnak kin men ko rejjab jimwe, konono men ko renana, kõmmane jerbal ko rejõkkar. Jehovah ear kwalok jatõr “im mõke drebij” ke ear jerbal ibben ri Babylon ro rar kokkure Jerusalem. (Aiseia 42:14) Nejin Anij ear ‘likit ibbed juõn joñok’ ikijen an kwalok jatõr iumin ien eo ear bõk eñtan. Im ri jilek Peter ear kakabilek Ri Christian ro ñan ‘kakobaik air jelãlokjen ibben jatõr.’—1 Piter 2:21-23; 2 Piter 1:5-8.
24 Ri Christian elder ro rej aikwij kwalok jatõr. (Taitõs 1:7, 8) Ilo mol, aolep ro me jitõb eo ej tel ir remaroñ kwalok jatõr im jeorlok jen mour etton, jab kajerbal nan ko rejõkkar, ak jabdewõt men me ejjab kabuñburuen Jehovah. Elañe jenaj kõtlok bwe jitõb eo an Anij en ejaak jatõr iload, armij ro renaj loe ilo alikar ilo wãwen jej konono im ilo mwilid.
Wõnmanlok im Etetal kin Jitõb
25, 26. Ewi wãwen etetal kin jitõb ej jelet kõtan ko ad kiõ im ilo ran ko rej bed imad?
25 Elañe jej etetal kin jitõb, jenaj kijejeto einwõt ri keañ ro kin Ailiñ eo. (Jerbal 18:24-26) Jenaj erom ri kamao ro remõn, im elaptata ro rej kabuñ ñan Anij renaj mõnõnõ ñan bed im kamao ibbed. Kinke jitõb eo an Anij ej tel kij, jenaj bareinwõt unjen kakajur ñan ri kabuñ ro mõttad me rej kabuñ ñan Jehovah. (Dri Pilippai 2:1-4) Eñin kõnan eo an aolep Ri Christian ro.
26 Ilo lal in me ej bed iumin kajur an Satan, ejjab bidodo ñan etetal kin jitõb. (1 Jon 5:19) Meñe eindein, elõñ million armij ro rej etetal kin jitõb rainin. Elañe jej liki Jehovah kin aolepen buruõd, jenaj mõnõnõ kin mour kiõ im wõnmanlok ñan etetal indio ilo ial ko rewãnik an Eo ej letok jitõb kwojarjar eo ilo yokwe.—Sam 128:1; Jabõn Kennan Ko 3:5, 6.
Ta Uak Eo Am?
• Ewi wãwen ad “etetal kin jitõb” ej jelet kõtan eo ad ibben Anij im Nejin?
• Leen jitõb kwojarjar eo ej kitibuj kadkad et ko?
• Ta jet ian wãwen ko ñan ad kwalok leen jitõb eo an Anij?
• Ewi wãwen ad etetal kin jitõb ejelet ad mour kiõ im kejatdikdik ko ad ilo ran ko rej bed imad?
[Pija eo ilo peij 9]
Jitõb kwojarjar an Jehovah ej ejaake yokwe ñan ri tõmak ro mõttad
[Pija eo ilo peij 10]
Kwalok joij ikijen nan im jerbal ko me rej kõketak don