Ri Belele Maan Ro—Komin Kile Bõr Eo An Christ
“Bõran jabrewõt man Kraist.”—1 DRI KORINT 11:3.
1, 2. (a) Ewi wãwen ad maroñ joñwe tõbrakin jerbal eo an juõn leo ri belele? (b) Etke ej aorõk bwe jen kile bwe mour in belele ej itok jen Anij?
EWI wãwen kwomaroñ joñwe tõbrak eo an juõn leo ri belele? Ikijen joñan an meletlet ak kajur ilo enbwin ke? Kin maroñ ko an ke ñan korlok money? Ak ej ke ilo wãwen an kwalok yokwe im joij ñan lio belen im ajiri ro nejin? Ñe jej etale ewi joñan emõnin air kaorõk limaro beleir im ajiri ro nejiir, rej likjap in kwalok kadkad kein, kinke kilan jitõb eo an lal im kien ko an armij rej tel ir. Etke? Elaptata ej kinke rar jab kile im jerbale nan in tel eo an Eo Ej Unjen mour in belele—Eo ear bõk juõn dii jen leo im “kõmõnmõn kõra jen e, im ãñintok e ñõn iben leo.”—Jenesis 2:21-24.
2 Jesus Christ ear kamole bwebwenato in ilo Bible kin wãwen an kar Anij kajutak karõk in belele eo, ke ear konono ibben ro rar kõrraat e ilo ran ko an: “Kom ar jab konono ilo buk, Eo e ar kõmõn ir ke ejino, E ar kõmõn ir man im kõra, Im ba, Kin men in man e naj likit jemen im jinen, im e naj ber iben lio belen: im irro re naj juõn wõt kõniek ke? Kin men eo irro re jab ruo, a juõn wõt kõniek. Inem men eo Anij e ar kobaik [ilo mour in belele], armij en jab kijbili.” (Matu 19:4-6) Mol eo in ej bwe men eo eaorõktata ñan lo tõbrak ilo mour in belele eo ej ñan kile bwe mour in belele eo ej itok jen Anij im bwe tõbrak eo ej bedbed ion ad jerbale nan in jiroñ ko jej loi ilo Nan in Anij, Bible eo.
Juõn Ki ñan an juõn Leo Ri Belele Lo Tõbrak
3, 4. (a) Ta eo ej kõmman bwe Jesus en lukkun jelã kin mour in belele? (b) Lio belen Jesus ej kõkkar kin wõn, im ewi wãwen lõmaro ri belele ren jerbal ibben limaro beleir?
3 Juõn men ñan jibañ juõn leo ri belele bwe en lo tõbrak ej ilo an katak kin ta eo Jesus ear ba im jerbale ta eo Ear kõmmane. Elap an jelã kin mour in belele, kinke ear bed ilo ien kar kõmanman armij ro ruo moktata im bareinwõt ke rar belele. Jehovah Anij ear ba ñan e: “Jen kõmõnmõn armij ilo wãwer im einwõt Kij.” (Jenesis 1:26) Aet, Anij ear konono ñan Eo ear kõmanmane moktata jen jabdewõt armij ak jabdewõt men im eo ear bed “iturin, einwõt juõn dri mejerik.” (Jabõn Kennan Ko 8:22-30) Ear “lotak mokta jen men in kõmõnmõn otemjej.” E eo ej “jinoin kõmõnmõn an Anij,” kinke ear bed mokta jen men in kõmanman ko otemjej ilañ im ion lal.—Dri Kolosse 1:15; Reveles̃õn 3:14.
4 Kar naetan Jesus “Lam an Anij,” im ilo kõkkar rej kwalok kake einwõt juõn leo ri belele. Juõn ien juõn enjel ear ba: “Kwon itok iji, im I naj bakajen ñõn yuk kõra lio belen Lam eo.” (Jon 1:29; Reveles̃õn 21:9) Wõn kõrã ak lio ri belele eo? “Lio belen Lam eo” ej ejaak in ri kabit ri kalor ro retiljek an Christ, ro me renaj jerbal ibben ilo iroij eo an ilañ. (Reveles̃õn 14:1, 3) Kin men in, wãwen eo Jesus ear jerbal ibben ri kalor ro an ke ear bed ibbeir ion lal ej juõn joñok kin wãwen an lõmaro ri belele jerbal ibben limaro beleir.
5. Jesus ej likit juõn joñok emõn ñan wõn ro?
5 Emol, Bible eo ej kwalok kin Jesus einwõt juõn joñok ñan ri kalor ro an otemjej, ñe jej konono: “Kraist e ar iñtan kin kom, im likit joñok ñõn kom, bwe komin anõke jenkwon ne ko neen.” (1 Piter 2:21) Bõtab, ej juõn joñok emõn ñan maan ro otemjej. Bible eo ej ba: “Bwe bõran jabrewõt man Kraist; im bõran kõra man; im bõran Kraist Anij.” (1 Dri Korint 11:3) Kinke Christ ej bõran maan, lõmaro otemjej rej aikwij lor joñok eo an. Kin men in, ej aikwij jerbale lajrak in bõr eo elañe ekõnan lo tõbrak im mõnõnõ. Inem ñan lo tõbrak in, lõmaro ri belele rej aikwij jerbal ilo yokwe ibben limaro beleir ilo ejja wãwen eo wõt Jesus ej kõmmane ibben kõrã eo belen eo ej kõkkar kin ri kabit ri kalor ro an.
Wãwen eo ñan Kamadmõde Aitwerõk ko kin Mour in Belele
6. Ewi wãwen lõmaro ri belele ren bed ibben limaro beleir?
6 Ilo lal in eobrak kin abañ ko ilo ran kein, lõmaro ri belele relukkun aikwij kajeoñe joñok eo an Jesus ilo air kwalok meanwõd, yokwe, im binwõt ilo air debij air tiljek ñan kien ko rewãnik. (2 Timote 3:1-5) Ikijen joñok eo Jesus ear likite, jej konono kake ilo Bible eo: “Ein drein, lõmaro, komin jokwe iben belemi kin jelalokjen.” (1 Piter 3:7) Aet, ñan anjo ion aitwerõk ko ilo mour in belele, lõmaro ri belele rej aikwij jerbale kin jelãlokjen, einwõt Jesus ear wõr abañ ko ear jelmaiki. Ear laplok an bõk eñtan ilo melejoñ ko jen armij ro jet, ak ear kile bwe Satan, im demon ro an, im lal in enana rar kõmman men kein. (Jon 14:30; Dri Epesõs 6:12) Jesus ear jab ilbõk kin melejoñ ko, inem ri belele ro ren jab ilbõk ñe rej lo bwe “eor iñtan ibeir ilo kõniek.” Bible eo ej kakkõl bwe ro rej belele ren bojak in wõnmae eñtan rot kein.—1 Dri Korint 7:28.
7, 8. (a) Jokwe ibben kõrã ri belele ro kin jelãlokjen ej kitibuj ta? (b) Etke kõrã ri belele ro ej tellokin air bõk nebar?
7 Bible eo ej ba bwe lõmaro ri belele, rej aikwij jerbal ibben limaro beleir “kin jelalokjen, im koutiej kõra rõn.” (1 Piter 3:7) Jen an iroij ion lio belen ilo lej, einwõt an Bible eo kanan kake bwe lõmaro renaj makijkij in kõmmane, leo ej bõk buñburu eo an Anij ñe enaj kautiej lio belen. (Jenesis 3:16) Enaj watõk lio belen einwõt juõn mweiuk eaorõk, im ejamin kajerbal kajur eo an ñan mõne. Jen men in, enaj lemnak kin eñjake ko an, im ien otemjej enaj kautiej im nebar e.
8 Etke lõmaro ri belele ren kautiej limaro beleir? Bible eo ej uak im ba bwe rej: “ro dri jolit ibemi kin joij in mour: bwe en ejlok men in bõprae jar ko ami.” (1 Piter 3:7) Lõmaro ri belele rej aikwij melele bwe Jehovah ejjab watõk wãwen an juõn emaan kabuñ ñan E einwõt eutiejlok jen wãwen an juõn kõrã kabuñ ñan e. Kõrã ro rej kabuñburuen Anij renaj bõk ejja ãjinkij eo wõt kin mour indio einwõt emaan ro—elõñ iair renaj mour ilañ, ijo “re ban man ak kõra.” (Dri Galetia 3:28) Inem lõmaro ri belele rej aikwij kememej bwe Anij ej kaorõk juõn armij eo ej tiljek ñan e. Ejjab watõk elañe juõn armij ej juõn emaan ak kõrã, im ri belele ro, ak juõn ajiri.—1 Dri Korint 4:2.
9. (a) Ekkar ñan Peter, etke lõmaro rej aikwij kautiej limaro beleir? (b) Ewi wãwen Jesus ear kwalok kautiej ñan limaro?
9 Ri jilek Peter ear kalikar kin aikwij eo bwe leo en kautiej lio belen ilo tujemlokin nan kein an, “bwe en ejelok men in boprae jar ko ami.” Elap an kauwatata men in bõprae rot in! Emaroñ bineje jar ko an leo ri belele eo, einwõt ear walok ibben jet ri karejar ro an Anij ilo ien ko etto ke rar jerwane limaro beleir. (Liejlol 3:43, 44) Ilo meletlet, Christian lõmaro—ro ri belele im ro rej lemnak in belele jimor—rej aikwij katak kin ewi wãwen Jesus ear jerbal ibben limaro ilo kautiej. Ear karuwaineneik ir bwe ren kobalok ibben ilo jerbal in kwalok nan, im ear kwalok joij im kautiej ñan ir. Juõn ien, Jesus ear kwalok kin juõn men ekabwilõñlõñ ñan kõrã ro mokta, im ear jiroñ ir bwe ren kejelãik lõmaro kake!—Matu 28:1, 8-10; Luk 8:1-3.
Joñok eo Elaptata ñan Lõmaro Ri Belele
10, 11. (a) Etke lõmaro ri belele elaptata air aikwij katak kin joñok eo an Jesus? (b) Ewi wãwen lõmaro ri belele ren kwalok yokwe ñan limaro beleir?
10 Einwõt an paragraph ko lok iman kamelele kake, Bible eo ej keidi kõtan eo ikõtan leo ri belele im lio belen ibben kõtan eo ikõtan Christ im “lio belen,” eo ej congregation in ri kabit ri kalor ro. Bible ej ba: “Bwe leo e bõran lio belen, einwõt Kraist e bõran eklisia, im E Dri Lomoren enbwin.” (Dri Epesõs 5:23) Nan kein rej aikwij rejañ lõmaro ri belele bwe ren etale kin ewi wãwen an kar Jesus tel ri kalor ro an. Ñe rej kõmman etale rot in lõmaro ri belele renaj maroñ lor joñok eo an Jesus ilo jimwe im kabwe aikwij ko an limaro beleir ilo wãwen air tel, yokwe, im kejbãrok ir, einwõt an kar Jesus kõmmane ñan congregation eo an.
11 “Man ro, komin yokwe limaro belemi,” Bible eo ej rejañ Ri Christian ro, “einwõt Kraist e ar bareinwõt yokwe eklisia, im mõke lelok E kin e.” (Dri Epesõs 5:25) Ilo chapter ko lok iman ilo book in Epesõs, “ekilisia” eo kar naetan “enbwinin Kraist.” Ro uan enbwin in ilo kõkkar rej ejaak in elõñ maan im kõrã ro jimor, im aolepeir rej jibañ enbwin eo ñan jerbal ilo juõn wãwen ebolemen. Emol bwe, Jesus ej “bõran enbwin, eklisia” eo.—Dri Epesõs 4:12; Dri Kolosse 1:18; 1 Dri Korint 12:12, 13, 27.
12. Ewi wãwen Jesus ear kwalok yokwe ñan enbwin in ilo kõkkar eo an?
12 Jesus ear kwalok yokwe ñan enbwin in ilo kõkkar, “eklisia” eo, elaptata ilo wãwen eo ear kwalok an kea im itoklimo kin ro rekãl rej kab erom ro uan. Ñan wanjoñok, ke ri kalor ro an rar mõk, ear ba: “Komin . . . itok ñõn ene jemaren, im kakije jirik ien.” (Mark 6:31) Ke juõn ian ri jilek ro an ear kamelele kin ta eo Jesus ear kõmmane jejjo wõt awa ko mokta jen an kar mij, ear je: “[Jesus] E ar yokwe ro dron [melelen, ro uan enbwinin ilo kõkkar] . . . , ñõn jemlokõn.” (Jon 13:1) Jesus ear likit juõn joñok emõn kin ta eo lõmaro ri belele remaroñ kõmmane ibben limaro beleir!
13. Ewi wãwen lõmaro ri belele rej bõk nan in rejañ ñan yokwe limaro beleir?
13 Ke ear wõnmanlok in kajerbal joñok eo me Jesus ear likit ñan lõmaro ri belele, ri jilek Paul ear kalikar ñan ir im ba: “Lõmaro ren bareinwõt yokwe limaro beleir im einwõt enbwiniir. Leo eo ej yokwe lio belen ej mõke yokwe e; bwe ejelok en e ar mõke kijirãte kõniekin; a ej kakajiririik e, im kaurõk e, einwõt an Kraist bareinwõt kõmõn ñõn eklisia.” Paul ear kobaik: “Jabrewõt iami en yokwe lio belen im einwõt e.”—Dri Epesõs 5:28, 29, 33.
14. Ewi wãwen an leo ri belele kõmman ñan enbwinin ejjab wãppen, im ta eo men in ej kalikar kin ewi wãwen en jerbal ibben lio belen?
14 Lemnak kin nan ko an Paul. Juõn emaan emõn an lemnak ej kajorrãn ke enbwinin make? Ñe juõn emaan ej kaitak addilep in neen, enaj mõne ke kinke ear kõmman an tũbbok? Eokwe jaab! Juõn leo ri belele ej kajook emake ke iman ro jeran ak ñidemij kin likjap ko an make? Jaab! Eokwe, etke ekõnan kauweik lio belen, ak kõmman juõn men enana lok, elañe ear kõmman juõn bwid? Lõmaro ri belele ren jab lemnak wõt kin kõnan ko air make ak kin ko an limaro beleir bareinwõt.—1 Dri Korint 10:24; 13:5.
15. (a) Ta eo Jesus ear kõmmane ke ri kalor ro an rar kwalok air likjap kin air jab wãppen? (b) Ta katak ko jemaroñ bõk jen joñok eo an?
15 Lemnak kin ewi wãwen an kar Jesus kwalok an itoklimo kin ri kalor ro an ilo boñin eo wõt mokta jen an kar mij, ke rar kwalok air likjap kin air jab wãppen. Meñe elõñ alen ear rejañ ir bwe ren jar, rar kiki jilu alen ilo jikin kallip in Gethsemane. Ilo idiñ, emaan ro me ewõr air kein tarinae rar kabol ir. Jesus ear kajitõk ibben lõmarein: “Wõn eo komij bukot e?” Ke rar uak im ba: “Jisõs dri Nazaret,” ear uak: “Ña E.” Kinke ear jelã bwe ‘auõ e mottok’ ñan an mij, ear ba: “Elañe komij bukot Iõ, kõtlok rein bwe ren ilok.” Jesus ear jab likjap in kwalok an lemnak kin ri kalor ro an—ro mõttan lio belen ilo kõkkar eo—im ear kabellok ñan ir juõn ial in air ko. Ilo air katak kin wãwen an kar Jesus jerbal ibben ri kalor ro an, lõmaro ri belele renaj lo elõñ nan in kakabilek ko me remaroñ jerbali ñan wãwen air jerbal ibben limaro beleir.—Jon 18:1-9; Mark 14:34-37, 41.
Yokwe eo an Jesus Ejjab Bedbed Ion Eñjake
16. Kar ewi lemnak eo an Jesus kin Martha, ak ewi wãwen ear kajimweik e?
16 Bible eo ej ba: “Im Jisõs ej yokwe Marta, im jãtin kõra, im Lazerõs,” ro me ekkã air karuwaineneik e ñan mweo imwiir. (Jon 11:5) Ak, Jesus ear jab jenliktak jen an lelok nan in kakabilek ñan Martha ke ear madjake im le jen joñan ien kin mõñã eo ear keboje, im kadiklok ien eo an ñan bõk katak ko kin men ko lor jitõb jen e. Ear ba: “Marta, Marta, kwoj inebata im bolikõm kin elõñ men ko: A juõn wõt men in aikwij.” (Luk 10:41, 42) Ejelok bere bwe yokwe eo an kin Martha ear kõmman bwe en bidodo an jerbale nan in kakabilek eo an. Ejja wãwen dein, lõmaro ri belele rej aikwij kwalok joij im yokwe ñan limaro beleir, im kwalok nan ko remejaja. Ak, ñe rej aikwij kajimwe lemnak ko air, lõmaro ren jab ãliklik in kõmmane einwõt Jesus ear jab ãliklik.
17, 18. (a) Ewi wãwen Peter ear kauweik Jesus, im etke Peter ear aikwij bõk kajimwe? (b) Ta eddo eo ej bed ibben lõmaro ri belele?
17 Bar juõn ien, Jesus ear kamelele ñan ri jilek ro an bwe ej aikwij etal ñan Jerusalem, ijo enaj kar bõk matõrtõr jen “elder ro im pris relap im skraib ro, im re naj mõn E, im E naj jerkakbiji ilo ran eo ken ka jilu.” Kin men in Peter ear kapjere, im jino an kowe E im ba, “En etolok jen Kwe, Iroij; men in e jamin ber ibõm.” Alikar, lemnak eo an Peter ear bedbed ion eñjake eo an wõt. Ear tellokin an Jesus kajimweik e. Inem Jesus ear ba ñan Peter, “Kwon ilok ilikiõ, Setan: kwoj iten latibñil Iõ: bwe kwo jab lemnok kin men ko an Anij, a kin men ko an armij rõn.”—Matu 16:21-23.
18 Ej kab mwij an Jesus kwalok kin ta ankil an Anij—eñin, bwe en bõk eñtan jen elõñ men ko im mij. (Sam Ko 16:10; Aiseia 53:12) Inem Peter ear bwid ke ear kauweik Jesus. Aet, Peter ear aikwij bõk juõn nan in kajimwe ilo kajju, einwõt jej aikwiji jen ien ñan ien. Einwõt bõran family eo, lõmaro ewõr air maroñ im eddo ñan kajimwe ro uan family eo, ekoba lio belen. Meñe ej aikwij kõmman men in ilo kajju ñe ej aikwij, kajimwe rot in ej aikwij leloke ilo yokwe. Einwõt an kar Jesus jibañ Peter ñan bõk juõn lemnak ejimwe, eindein, lõmaro rej aikwij kõmman ejja wãwen in ibben limaro beleir jet ien. Ñan wanjoñok, juõn leo ri belele emaroñ aikwij kalikar ilo joij kin unin an aikwij kajimwe lemnak eo an lio belen elañe ballen ak men in kãlitlit ko an remaroñ ellã jen joñan ak jab kwalok ettã buru ekkar ñan Jeje ko ilo Bible.—1 Piter 3:3-5.
Emõn bwe Lõmaro Ri Belele Ren Meanwõd
19, 20. (a) Ta abañ eo ear walok ibwiljin ri jilek ro an Jesus, im ewi wãwen Jesus ear kamadmõde? (b) Kar ewi tõbrakin jibadbad ko an Jesus?
19 Elañe ewõr juõn bwid, lõmaro ri belele ren jab kõtmene wõt bwe jibadbad ko air remol ñan kajimweiki renaj mõkaj im lo tõbrak. Jesus ear aikwij kajimwe lemnak ko an ri jilek ro an elõñ alen. Ñan wanjoñok, juõn akwel ear walok ikõtair im ear bar walok ilo tujemlokin jerbal eo an Jesus. Rar akwel kin wõn iair ear utiejlok. (Mark 9:33-37; 10:35-45) Ejjabto elikin air akwel alen eo kein karuo, Jesus ear karõk ñan kõmman Kwojkwoj in Kijone eo eliktata ibbeir. Ilo ien eo, ejelok juõn iair ear bõk eddo eo ñan kõmman juõn manit in ettã buru ñan kwale nee ko neen armij ro jet. Jesus ear kõmmane men in. Inem ear ba: “I ar lewoj ñõn kom juõn joñok.”—Jon 13:2-15.
20 Lõmaro ri belele me rej kwalok juõn lemnak ejimwe einwõt Jesus, emakijkij an naj limaro beleir jibañ im jurake ir. Ak ej aikwij wõr meanwõd. Tokelik ejja boñin eo wõt in Kwojkwoj in Kijone eo, ri jilek ro rar bar akwel kin wõn iair eutiejlok. (Luk 22:24) Oktak ko ilo lemnak im mwil ekkã air aikwij ien im renaj walok jidik kin jidik. Ak, elap an emõn ñe jej lo tõbrak kin oktak kein, einwõt kar walok ibben ri jilek ro!
21. Kin ad jelmae elõñ aitwerõk ko rainin, ta eo lõmaro ri belele rej aikwij kememej kake im kõmmane?
21 Rainin, mour in belele ej jelmae aitwerõk ko relaplok jen mokta. Elõñ rejjab kaorõk kallimur in mare ko air. Kin men in, kom lõmaro ri belele komin kalmenlokjen kin unjen mour in belele eo. Kememej bwe mour in belele ej itok jen Anij in yokwe eo ad, Jehovah. Ear letok Jesus, eo Nejin, jab einwõt Ri Lomor eo ad wõt—ak ear bareinwõt juõn joñok ñan lõmaro ri belele bwe ren anõke.—Matu 20:28; Jon 3:29; 1 Piter 2:21.
Ewi Wãwen Kwonaj Uak?
• Etke eaorõk bwe jen kile unjen mour in belele eo?
• Ilo wãwen et ko lõmaro ri belele rej aikwij yokwe limaro beleir?
• Ta wanjoñok ko kin wãwen an kar Jesus jerbal ibben ri kalor ro an rej kwalok kin ewi wãwen leo ri belele en anõk Jesus ke ej jerbale bõr eo an?
[Pija eo ilo peij 18]
Lõmaro ri belele ren lelok nan in kakabilek ko ñan limaro beleir ilo joij, im nan ko remejaja
[Pija eo ilo peij 19]
Ke ri kalor ro an rar mõk, Jesus ear kwalok joij
[Pija eo ilo peij 20]
Etke lõmaro ri belele ren katak kin wanjoñok ko kin ewi wãwen Jesus ear jerbal ibben kõrã ro?