Jodikdik Ro—Komin Jibadõk Mejenkajjik Ko Rej Kaibujuij Anij
“Im kwon mõke kamineneiklok yuk ilo jerbal in Anij.”—1 TIMOTE 4:7.
1, 2. (a) Etke Paul ear nebar Timothy? (b) Ewi wãwen ro emõn dettair rainin rej “kammineneik [ir] ilo mour ñõn Anij”?
“EJELOK armij iba ein buruen wõt, eo e naj kanuij lemnok kin men ko ami ilo mol. . . . Einwõt ajiri iben jemen, ein drein e ar jerbal iba ilo driõklok gospel.” (Dri Pilippai 2:20, 22) Ri jilek Paul ear kobaik nan in nebar kein remõn ilo letter eo an ñan Ri Christian ro jinoin ilo Philippi. Wõn eo ear jitõñlok ñane? Ñan Timothy, likao eo ej itoitak ibben. Baj lemnak mõk kin wãwen nan in yokwe im liki ko an Paul ear kõmãnãn buruen Timothy!
2 Ro redik im jodikdik ro rej mijak Anij einwõt Timothy, rein ien otemjej rej juõn jerammõn eaorõk ibwiljin armij ro an Jehovah. (Sam 110:3) Rainin, dolul eo an Anij ej jerammõn kin elõñ jodikdik ro ak ro emõn dettair me rej jerbal einwõt pioneer ro, missionary ro, ro rej bõk kunair ilo jerbal in ekkal im jerbal ilo ra ko an Ri Kennan ro an Jehovah ibelakin lalin. Bareinwõt, jej kanuij nebar ro im rej ilo kijejeto bõk kunair ilo makitkit ko an congregation eo im ilo ejja ien eo wõt rej lale aikwij ko an family eo air im eddo ko jet bareinwõt. Rein emõn dettair rej bõk juburu eo emol eo ej itok jen air jibadõk mejenkajjik ko rej kautiej Jemed ilañ, Jehovah. Emol rein rej “kammineneik [ir] ilo mour ñõn Anij.”—1 Timothy 4:7, 8.
3. Ta kajitõk ko jenaj etale ilo katakin in?
3 Einwõt juõn eo emõn dettan, kwoj kate ke yuk ñan am jibadõk mejenkajjik ko rej bõktok nebar im kautiej ñan Anij? Ia eo kwomaroñ lo jibañ im nan in rejañ ko ñan am kõmmane menin? Ewi wãwen kwomaroñ jumae ijjibed ko jen lal in e arõk mweiuk? Ta jerammõn ko kwonaj madmõde elañe kwoj jibadõk mejenkajjik ko rej nebar Anij? Jen bukõt uak ko ñan kajitõk kein ikijen ad etale mour im jerbal eo an Timothy.
Mour eo an Timothy
4. Ilo tukadu kamelele kin jerbal in Christian eo an Timothy.
4 Timothy ear rittolok ilo Lystra, juõn bukwon edik ilo jikin kwelok eo etan Galatia ilo ailiñ in Rome. Ear bõlen jino roñ kin katak ko an Christian ilo ien eo ke ej juõn jodikdik, ke Paul ear kwalok nan ilo Lystra iturin lok yiõ eo 47 C.E. Ear mõkaj an Timothy bõk juõn ãt emõn ibwiljin Christian jimjãn jimjatin ro ilo jikin eo. Ilo ien eo ke ear bar jeblaktok ñan Lystra ruo yiõ ko tokelik im lo an wõnmanlok, Paul ear kãlet Timothy ñan an jerbal einwõt ri jerbal eo mõttan ilo jerbal in missionary eo an. (Jerbal 14:5-20; 16:1-3) Ke Timothy ear rittolok, kar lelok ñane elõñ eddo ko relaplok, ekoba jerbal eo aorõk ñan kakajur ro jimjãn jimjatin. Ke Paul ear jeje lok ñan Timothy jen kalbuj ilo Rome ilo yiõ eo 65 C.E., Timothy ear jerbal einwõt juõn Christian elder ilo Ephesus.
5. Ekkar ñan 2 Timote 3:14, 15, ta un ko ruo relap rar jibañ Timothy kãlet ñan an jibadõk mejenkajjik ko ilo jitõb?
5 Alikar Timothy ear kãlet ñan an jibadõk mejenkajjik ko ilo jitõb. Ak ta eo ear tellok e ñan an kõmmane menin? Ilo letter eo an kein karuo ñan Timothy, Paul ear konono kin ruo un ko relap. “Kwon berwõt ilo men ko kw’ar katak im rel buruõm kaki,” ear jeje, “bwe kwo jela wõn eo kw’ar katak iben; im jen ke kwoj ajiri, kw’ar jela jeje ko rokwojarjar.” (2 Timote 3:14, 15) Jen mokta etale ijo kunan Ri Christian ro rar jelet jokãlet ko an Timothy.
Bõk Tokjen ko Jen Kilan ko Remõn
6. Ta kaminene eo Timothy ear bõke, im ewi wãwen ear emmakit?
6 Timothy ear rittolok ilo juõn family eo ejebel tõmak eo air. Jemen ear juõn Ri Greek, im jinen, Eunice, im jibwin Lois rar Ri Jew. (Jerbal 16:1) Jen ke ear niñniñ, Eunice im Lois rar katakin Timothy mol ko jen Jeje ko ilo Bible eo ilo kajin Hebrew. Elikin air kar katak im oktak ñan katak ko an Christ, ejelok bere bwe rar jibañ im kareel e ñan an tõmak katak ko an Christian. Alikar, Timothy ear kortokjen ien kaminene in emõntata. Paul ear kile: “Ij kememej tõmak emol ej ber ibõm; eo e ar ber ilo jibwõm Lois mokta, kab ilo jinõm Eunis, im aõ lemnok ej bareinwõt ilo kwe.”—2 Timote 1:5.
7. Ta jerammõn eo elõñ ro emõn dettair rej lañliñ kake, im ewi wãwen menin emaroñ juõn tokjen emõn ñan ir?
7 Rainin, elõñ ajiri ro rej bõk jerammõn eo kin ro jemeir im jineir im ro jibwiir im jimmair rej mijak Anij me, einwõt Lois im Eunice, rej kile aorõk in mejenkajjik ko ilo jitõb. Ñan wanjoñok, Samira ej kememej wõt bwebwenato ko raetok ibben jemen im jinen ilo ien eo ke ear juõn jodikdik. “Jinõ im Jema rar katakin iõ ñan aõ bõk lemnak eo an Jehovah im ñan kõmman bwe jerbal in kwalok nan en men eo moktata ilo mour eo aõ,” ej ba. “Ien otemjej rar rejañ im kamakit iõ ñan aõ jibadõk jerbal in Anij full–time.” Samira ear emmakit ilo juõn wãwen emõn ñan nan in kõketak eo an jinen im jemen im kiõ ej lañliñ kin jerammõn eo ilo an jerbal einwõt juõn uan family eo ilo Bethel ilo ailiñ eo ej bed ie. Elañe jinõm im jemõm rej rejañ yuk ñan am lemnak kin mejenkajjik ko ilo jitõb, kanuij etale im kalmenlokjen kin nan in kakabilek eo air. Rej lukkun kõnan bwe ial eo am ilo mour en juõn eo ej bõktok mõnõnõ ñan yuk.—Jabõn Kennan Ko 1:5.
8. Ewi wãwen Timothy ear bõk tokjen jen jimjera ko rej kalek an Christian?
8 Eaorõk bareinwõt ñan am bukõt ro mõttam me renaj kalek yuk ilo jitõb ibwiljin Ri Christian ro jeõm im jatõm. Christian elder ro ilo congregation eo an Timothy im ro ilo Iconium, me enañin 20 mile etolok, rar jelã kajjen. (Jerbal 16:1, 2) Ear kaddeklok juõn jimjera ebak ibben Paul, juõn armij eo eobrak kin kajur im kijejeto. (Dri Pilippai 3:14; 1 Timote 3:1) Letter ko an Paul rej kalikar bwe Timothy ear mõnõnõ in bõk nan in kakabilek ko im ear mõkaj ilo an anõke joñok ko kin tiljek. (1 Dri Korint 4:17; 1 Timote 4:6, 12-16) Paul ear jeje: “Kw’ar lorlok aõ katakin, kõmõnmõn, lemnok, tõmak, meanwõr, yokwe, kijenmij.” (2 Timote 3:10) Aet, Timothy ear kanuij lor joñok eo an Paul. Eindein bareinwõt, elañe kwoj ebake kajjojo ro rekajur ilo jitõb ilo congregation eo, kwonaj bõk jibañ ñan am kaddeklok mejenkajjik ko ilo jitõb.—2 Timote 2:20–22.
Katak “Jeje ko Rekwojarjar”
9. Ijellokin am kãlet ro mõttam ilo jimwe, bar ta eo kwoj aikwij kõmmane ñan am ‘kamineneik yuk ilo jerbal in Anij’ einwõt jibadbad eo am?
9 Ad tõbar mejenkajjik ko ilo jitõb ej itok wõt ke jen ad kãlet ilo jimwe wõn ro jej kobalok ibbeir? Jaab. Einwõt Timothy, kwoj aikwij kõmmane juõn etale kin “jeje ko rekwojarjar.” Katak emaroñ jab juõn men kwo kõnan kõmmane, ak kememej bwe Timothy ear aikwij ‘kamineneik emake ilo jerbal in Anij’ einwõt jibadbad eo an. Ri ikkure ro rej aikwij ien otemjej lukkun kaminene iumin elõñ alliñ ko ñan air tõbar mejenkajjik eo air. Eindein bareinwõt, ñan ad tõbar mejenkajjik ko ilo jitõb jej aikwij karmijete kij make im en mol ad kate kij. (1 Timote 4:7, 8, 10) Ak kwomaroñ kajitõk, ‘ewi wãwen katak Bible eo emaroñ jibañ iõ tõbar mejenkajjik ko aõ?’ Jen etale jilu wãwen ko.
10, 11. Etke Jeje ko ilo Bible renaj kamakit yuk ñan am tõbar mejenkajjik ko ilo jitõb? Kwalok juõn wanjoñok.
10 Moktata, Jeje ko ilo Bible eo renaj kaddeklok ilo kwe juõn kõnan ejimwe. Jeje ko rej kwalok kin kadkad eo emõn kadkadin Jemed ilañ, kin jerbal in yokwe eo an elaptata kin kij, im jerammõn ko rej ñan indio me rej kõttar ri karejar ro an retiljek. (Amos 3:7; Jon 3:16; Dri Rom 15:4) Ñe elaplok jelãlokjen eo am kin Jehovah, yokwe eo am im kõnan eo ñan am ajelok mour eo am ñan e enaj bareinwõt laplok.
11 Elõñ Christian jodikdik ro rej ba bwe air ekkeini katak Bible ibbeir make ear juõn men elap tokjen ñan jibañ ir kõmman bwe mol eo en tõbar burueir. Ñan wanjoñok, Adele ear rittolok ilo juõn family in Christian ak ear jab kõmman mejenkajjik ko ilo jitõb. “Jema im jinõ rar bõk ña ñan Kingdom Hall eo,” ej ba, “ak iar jab katak ak roñjake ilo kwelok ko.” Ak elikin an ledik eo jein baptais, Adele ear jino lukkun lemnak kin mol eo. “Iar jino read aolepen Bible eo. Ij read jidik inem jeje juõn nan in kamelele kin ta eo ej kab mwij aõ read. Men kein iar jei rej bed wõt ñan kiõ. Iar readi aolepen Bible eo iloan juõn yiõ.” Tokjen menin, Adele ear emmakit ilo an ajelok mour eo an ñan Jehovah. Kiõ ej juõn pioneer, ak juõn full-time ri evanjel, meñe ewõr juõn an utame ilo enbwin.
12, 13. (a) Ta oktak ko katak kin Bible enaj jibañ juõn eo emõn dettan ñan an kõmmane, im ewi wãwen? (b) Kwalok jet wanjoñok ko kin meletlet eo ekkar me ej bed ilo Nan in Anij.
12 Kein karuo, Bible eo enaj jibañ yuk ñan am kõmman oktak ko rej menin aikwij ilo kadkad eo kadkadõm. Paul ear jiroñ Timothy bwe “jeje ko rekwojarjar” ewõr “tokjeir kin katakin, im kowe, im kajime, im kajelaik armij ilo kwojarjar, bwe armij korijeran Anij en wãppen im emwij kõkõmõnmõn e ñõn jerbal emõn otemjej.” (2 Timote 3:16, 17) Ikijen am ekkeini am kalmenlokjen kin men ko rej ekkejel ñan Nan in Anij im ikijen am jerbali nan in kakabilek ko ilo Bible, kwonaj kõtlok bwe jitõb in Anij en karreo im kakõmõnmõn lok kadkadõm. Enaj kaddek lok kadkad ko raorõk, einwõt ettã buru, kijenmij, niknik, im yokwe eo emol kin Ri Christian ro mõttam. (1 Timote 4:15) Kadkad kein rar bed ibben Timothy, im menin ear kõmman bwe en juõn jibañ elap ñan Paul im ñan congregation ko ear jerbal ie.—Dri Pilippai 2:20-22.
13 Kein kajilu, Nan in Anij ej juõn imõn kakon meletlet eo ekkar. (Sam 1:1-3; 19:7; 2 Timote 2:7; 3:15) Enaj jibañ yuk kãlet ro jeram ilo meletlet, kãlet kein kamõnõnõ ko rerreo, im kamaroñ yuk ñan jelmae im kõmman elõñ bebe ko rebin. (Jenesis 34:1, 2; Sam 119:37; 1 Dri Korint 7:36) Kõmman bebe ko remeletlet kiõ elap an aorõk ñan am maroñ tõbar mejenkajjik ko ilo jitõb.
“Tõrinae Tõrinae Emõn”
14. Etke jibadõk mejenkajjik ko ilo jitõb ejjab juõn ial ebidodo?
14 Ad likit mejenkajjik ko renaj kaibujuij Jehovah bwe ren moktata ilo mour ko ad ej ial eo emeletlet tata ak ilo mol ejjab bidodo. Ñan wanjoñok, ñe kwoj aikwij kãlet juõn jerbal, kwomaroñ jelmae juõn ijjibed elap jen ro nukõm, ro mõttam, im ri kaki ro me rej lemnak bwe am bõk juõn jelãlokjen eutiej lok im juõn jerbal elap wõnãn ej men ko raorõk ñan am lo tõbrak im lo mõnõnõ eo emol. (Dri Rom 12:2) Einwõt Timothy, kwonaj aikwij “tõrinae tõrinae emõn eo an tõmak” ñan am “drebij mour in drio” me Jehovah ej kabellok ñan yuk.—1 Timote 6:12; 2 Timote 3:12.
15. Ta jumae eo Timothy emaroñ kar jelmae?
15 Elañe ro uan family eo am me rejjab bed ilo mol eo rejjab mõnõnõ kin jokãlet ko am, melejoñ eo emaroñ juõn men elap. Bõlen, Timothy ear aikwij anjo ion kain jumae rot in. Ekkar ñan juõn book ej ba bwe, bõlen family eo an Timothy ear “uan ro rar bed ilo school ko reutiej im remweie.” Im alikar jemen ear kõtmene bwe Timothy en bukõt jelãlokjen ko reutiej lok im wõnmanlok kin juõn an family eo business.a Ak baj lemnak mõk kin wãwen jemen ear eñjake ke ej jelã bwe Timothy ear kõnan bõk jerbal eo ekauwatata im ejjab kõmman money, jerbal in missionary ibben Paul!
16. Ewi wãwen juõn jodikdik ear jelmae jumae ko an jemen?
16 Ri Christian ro emõn dettair rainin rej jelmae ejja abañ kein wõt. Matthew, eo ej jerbal ilo juõn ian ra ko an Ri Kennan ro an Jehovah, ej kememej lok: “Ke iar jino jerbal einwõt juõn pioneer, jema ear jab lukkun buñburuen ibba. Ear lemnak bwe iar “jerwane” jelãlokjen eo aõ ikijen aõ bõk juõn jerbal einwõt juõn ri karreo ñan aõ kabwe aikwij ko aõ im jerbal in kwalok nan eo aõ. Ekin kajirere kake ña, im kakememej iõ kin ewi joñan money eo imaroñ kar bõk elañe iar bõk juõn jerbal emõn lok.” Ewi wãwen Matthew ear kamadmõde abañ in? “Iar lukkun kejbãrok juõn lajrak in read Bible im ien otemjej iar jar, elaptata ilo ien ko me ebidodo aõ naj kar illu.” Matthew ear lo tõbrak ilo an kar kate wõt e. Ejjabto, kõtan eo an ibben jemen ear emõnlok. Bareinwõt kõtan eo an Matthew ibben Jehovah ear ebaklok. “Iar lo an Jehovah kabwe aikwij ko aõ, rejañ iõ, im kejbãrok iõ jen bebe ko rejjab meletlet,” Matthew ej ba. “Ijamin kar ion wãwen kein elañe iar jab jibadõk mejenkajjik ko ilo jitõb.”
Debij Wõt Mejenkajjik ko ilo Jitõb
17. Ewi wãwen jet remaroñ ilo bwid kabwer ro jet rej karõk ñan air deloñ ilo jerbal in Anij full-time? (Matu 16:22)
17 Juõn abañ ak men in kabwerer ejjab alikar ñan jibadbad eo am kin mejenkajjik ko ilo jitõb emaroñ itok jen ro mõttad ilo tõmak. ‘Etke kwoj aikwij pioneer?’ jet remaroñ kajitõk. ‘Kwomaroñ kõmman jerbal ko jet ak men ko jet ilo mour im ilo ejja ien eo wõt bõk kunam ilo jerbal in kwalok nan. Kwon bõk juõn jerbal elap wõnãn im enaj ejelok am inebata kin abañ eo kin money.’ Men in emaroñ juõn nan in rejañ emõn, ak kwonaj ke kar kamineneik yuk ñan am tiljek wõt ñan Anij einwõt jibadbad eo am elañe kwar lor nan in rejañ in?
18, 19. (a) Ewi wãwen kwomaroñ kalimjek wõt mejenkajjik ko ilo jitõb? (b) Kamelele kin ta men ko kwoj karmijeteiki, einwõt juõn jodikdik, kin Ailiñ eo.
18 Jet Ri Christian ilo ien eo an Timothy alikar rar bõk ejja lemnak in wõt. (1 Timote 6:17) Ñan jibañ Timothy ñan an kalimjek wõt mejenkajjik ko an ilo jitõb, Paul ear rejañ e, ilo an ba: “Ejelok armij eo ej tõrinae ej mõke mõrjake kin men ko an mour in; bwe en kabuñburuen eo e ar kãlet e bwe en dri tõrinae.” (2 Timote 2:4) Juõn ri tarinae ejamin kõtlok bwe jibadbad ko an ro rejjab tarinae ren kamade jen jerbal eo an. Mour eo an im mour eo an ro jet ej wawa ion an bojak ien otemjej in emmakit ñan nan in jiroñ ko an ri tel eo an. Einwõt juõn ri tarinae iumin tel eo an Christ, kwoj aikwij bõk ejja lemnak in wõt im kejbãrok bwe kwon jab madjake jibadbad ko ejelok tokjeir kin mweiuk, ko remaroñ bõprae yuk jen am kajejjet jerbal in lomor eo am.—Matu 6:24; 1 Timote 4:16; 2 Timote 4:2, 5.
19 Jen am jibadõk juõn mour emõn kõjeien einwõt mejenkajjik eo am, kaddek juõn jitõb in lelok yuk make. “Kwon [bojak in] iñtan, einwõt juõn ri tarinae etiljek an Christ Jesus.” (2 Timothy 2:3) Ke ear bed ibben Paul, Timothy ear katak key eo ñan juburu ilo wãwen ko rebin. (Dri Pilippai 4:11, 12; 1 Timote 6:6-8) Kwomaroñ kõmmane men in bareinwõt. Kwo bojak ke in lelok yuk make kin Ailiñ eo?
Jerammõn ko Kiõ im ilo Ran ko Iman
20, 21. (a) Kwalok jet jerammõn ko me rej itok jen ad jibadõk mejenkajjik ko ilo jitõb. (b) Ta eo kwar bebe ñan am kõmmane?
20 Iumin enañin 15 yiõ ko, Timothy ear jerbal ibben Paul. Timothy ear lo an jutak congregation ko rekãl ke news eo emõn ear jededlok ñan enañin aolep jikin ko i tueañ in Mediterranean. Mour eo an ear lukkun kaitoktoklimo im kajuburu jen jabdewõt men enaj kar jelmae elañe ear kãlet juõn wãwen mour “emõn.” Ikijen am jibadõk mejenkajjik ko ilo jitõb, kwe bareinwõt kwonaj madmõd jerammõn ko elap air aorõk ilo jitõb. Kwonaj ebake lok Jehovah im kwonaj bõk yokwe im kautiej eo an Ri Christian ro mõttam. Jen am bõk eñtan im buromõj ko rej itok jen am jibadõk mweiuk ko, kwonaj mõnõnõ kin juõn lañliñ eo emol me ej itok jen lelok eo ejelok kibbon ie. Im men eo elaptata an aorõk, eñin bwe kwonaj “bõk mour eo emol”—mour indio ilo juõn paradise ion lal.—1 Timote 6:9, 10, 17-19; Jerbal 20:35.
21 Inem elañe kwojañin kõmmane menin, kimij rejañ yuk ñan am mõkaj in kamineneik yuk kin jerbal eo an Anij bwe en men eo kwoj jibadõke. Bed ebake ro ilo congregation eo me remaroñ jibañ yuk ñan am tõbar mejenkajjik ko ilo jitõb, im kajitõk tel eo air. Kõmman bwe am ekkeini katak Nan in Anij en men eo moktata. Kate yuk jumae jitõbõn lalin kin arõk mweiuk. Im ien otemjej kememej bwe Anij “eo ilo an joij ej letok men otemjej bwe jen mõnõnõ kaki” ej kallimuri yuk kin jerammõn ko relõñ kiõ im ilo ran ko iman elañe kwoj kãlet mejenkajjik ko renaj kaibujuij e.—1 Timothy 6:17.
[Kamelele eo itulal]
a Jukjuk im bed eo an Ri Greek ear lap air kaorõk jelãlokjen. Plutarch, juõn eo ear mour ilo ien eo an Timothy, ear jeje: “Ñan bõk jelãlokjen eo ekkar ej unjen im okran emõn otemjej. . . . Ij ba, jelãlokjen eo ekkar ej tellok im jibañ ñan juõn mour emõn tata im ñan mõnõnõ. . . . Tokjen ko jet rej eñjake ko an armij, im edik tokjeir, im ejelok tokjeir ñan ad lemnak kaki.”—Moralia, I, “The Education of Children (Katakin Ajiri Ro).”
Kwoj Kememej Ke?
• Ia eo ro emõn dettair remaroñ bõk jibañ jene ñan air jibadõk mejenkajjik ko ilo jitõb?
• Etke ad niknik katak Bible eo elap an aorõk?
• Ewi wãwen jodikdik ro remaroñ jumae lemnak eo an lal in kin arõk mweiuk?
• Ta jerammõn ko rej walok jen ad jibadõk mejenkajjik ko ilo jitõb?