KATAK 14

Ñe Komiro eo Pãleem̦ Ej Rũttol̦o̦k

1, 2. (1) Ta oktak ko rej wal̦o̦k ñe jej rũttol̦o̦k? (2) Ta eo rũtto ro rej aikuj kõm̦m̦ane bwe ren m̦õn̦õn̦õ wõt ilo mour ko aer meñe rebwijwol̦ãl̦o̦k?

ELÕÑ oktak ko rej wal̦o̦k ñan kõj ilo ad rũttol̦o̦k. Ñan waanjoñak, jel̦ak rũttol̦o̦k, jej jino kile ad m̦õjn̦o̦l̦o̦k. Jel̦ak kilaaje kõj make, jej loe ad ippiditotol̦o̦k, mãnil̦o̦k kool̦an bõrad, im uwan̦l̦o̦k. Jemaroñ bareinwõt jino emmãlele. Ajri ro nejid rel̦ak rũttol̦o̦k im wõr pãleer, elõñl̦o̦k uwaan baam̦le ko ad. Ebar lõñ oktak ko ñe ewõr jibwid ajri. Ro jet rej bar kile bwe eoktak wãween aer mour ñe rej riittaer jãn jerbal ko aer.

² Ejjab pidodo ñe jej rũttol̦o̦k. (Ekklisiastis 12:1-8, UBS) Meñe ãindein, ak Baibõl̦ ej ba bwe ilo an rũtto ro bwijwol̦ãl̦o̦k, el̦apl̦o̦k jel̦ãl̦o̦kjen̦ im mãlõtlõt ippãer. El̦ak l̦apl̦o̦k jel̦ãl̦o̦kjen̦ im mãlõtlõt ippãer, el̦ap aer m̦õn̦õn̦õ meñe rej rũttol̦o̦k wõt. (Job 12:12) Ta eo emaroñ jipañ rũtto ro bwe ren m̦õn̦õn̦õ wõt ilo mour ko aer meñe rej bwijwol̦ãl̦o̦k wõt? Ej ilo aer l̦oori naan in kakapilõk ko ilo Baibõl̦.​—Sam 119:105; 2 Timote 3:16, 17.

3. Ta naan in kakapilõk ko Paul ear lil̦o̦k ñan l̦al̦l̦ap im lel̦l̦ap ro?

³ Ke rijjilõk Paul ear jeje ñan Taitõs, ear lel̦o̦k jet naan in kakapilõk ñan ro rerũtto. Ear ba: “Jiroñ l̦al̦l̦ap ro bwe ren jatõr, kab em̦m̦an m̦wilier, im maroñ irooj ioon kõn̦aan ko aer; ren jutak pen ilo aer tõmak, ilo yokwe kab kijenmej. Ejja ilo wãween in wõt, kwõn jiroñ lel̦l̦ap ro bwe en pol̦õmãn aer mour, ekkar ñan tõmak eo ad. Ren jab ri kiojal̦jal̦ ak ijol̦ wain. Ren lel̦o̦k katak ko rem̦m̦an.” (Taitõs 2:2, 3, UBS) El̦aññe kwõnaaj l̦oori naan in kakapilõk kein ilo eoon in, men in enaaj jipañ eok kõn apañ ko kwõj iiooni ilo am̦ rũttol̦o̦k.

JEL̦Ã UKOKTAK ÑE EJAKO AN AJRI RO PÃD IUM̦WIN MAROÑ N̦E AM̦

4, 5. (1) Ta l̦õmn̦ak eo an elõñ rũtto ro ñe ajri ro nejier rej rũttol̦o̦k im em̦m̦akũt? (2) Ta eo elõñ rũtto ro rar kõm̦m̦ane bwe en jab l̦ap aer bũrom̦õj ke ro nejier rar em̦m̦akũt jãn er?

⁴ Ñe ej wal̦o̦k oktak ko ilo mour ko ad, jej aikuj katak ñan jel̦ã ukoktak. Elukkuun m̦ool men in ñe ajri ro nejid rej rũttol̦o̦k im em̦m̦akũt ak m̦are. Ñe ajri rein rej em̦m̦akũt ak m̦are, eñin ej iien eo m̦oktata rũtto ro rej kile bwe rejino lel̦l̦ap im l̦al̦l̦ap. Meñe rũtto ro rej m̦õn̦õn̦õ bwe ro nejier rej rũttol̦o̦k, ak enañin aolep iien rej inepata kõnke rejaje el̦aññe elukkuun em̦m̦an aer kar katakin er m̦okta jãn aer em̦m̦akũt. Ekkã aer bar bũrom̦õj kõn ro nejier ñe rejako jãn iturier.

⁵ Ejjel̦o̦k pere bwe rũtto ro renaaj baj l̦õmn̦ak wõt kõn ro nejier, meñe ajri ro rerũtto kiiõ im em̦õj aer em̦m̦akũt. Juon lel̦l̦ap me ewõr nejin ear ba: “Ñe en kar baj ikkutkut aõ roñ jidik jãn ajri ro nejũ, im ijel̦ã bwe em̦m̦an aer mour, iban kar inepata.” Bar juon l̦al̦l̦ap ear ba: “Ke leddik eo nejũm̦ro ear em̦m̦akũt jãn m̦weo, kõmar lukkuun bũrom̦õj. Kõm kar lukkuun epaake doon, ak el̦ak jako, kõm lukkuun oñ kake.” Ta eo rũtto rein rar kõm̦m̦ane bwe en jab l̦ap aer bũrom̦õj ke ro nejier rar em̦m̦akũt jãn er? Juon men me ear jipañ er ej ilo aer m̦õn̦õn̦õ in jipañ armej ro jet.

6. Ta eo emaroñ jipañ rũtto ro bwe en em̦m̦an wõt kõtaan eo aer ippãn ro nejier im baam̦le ko an rein nejier?

⁶ Ñe ajri ro rej rũttol̦o̦k im m̦are, ejako aer pãd ium̦win maroñ eo an jemãer im jineer. Jenesis 2:24 (UBS) ej ba: “Juon em̦m̦aan [enaaj] likũt jemãn im jinen im koba ippãn lio pãleen, im erro naaj juon wõt.” Rũtto ro rej aikuj kile bwe ewõr kiiõ an ajri eo nejier make baam̦le. Im rũtto rein rej aikuj kaorõk karõk eo an Anij kõn wõn eo ej bõran baam̦le ko. El̦aññe rej l̦oore laajrak im karõk in an Anij, enaaj em̦m̦an kõtaan eo aer ippãn ro nejier im baam̦le ko an rein nejier.​—1 Korint 11:3; 14:33, 40.

7. Ta joñak eo em̦m̦an an juon l̦al̦l̦ap ke leddik ro nejin rar m̦are im em̦m̦akũt?

⁷ Ruo rũtto rar lukkuun bũrom̦õj ãlikin an jiroñ ro ruo nejierro m̦are im em̦m̦akũt. Ilo kar jinoin, l̦al̦l̦ap eo ear dike likao ro pãleen jiroñ ro nejin. Bõtab, l̦al̦l̦ap in ear bar kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn naan in kakapilõk ko ilo Baibõl̦ kõn wõn eo ej bõran juon baam̦le. Ear kile bwe ej an likao ro pãleen jiroñ ro nejin eddo eo ñan lale baam̦le ko aer make. Kõn men in, ñe jiroñ ro nejin rej kajjitõk naan in kakapilõk jãne, ej m̦okta kajjitõk ippãn jiroñ rein kõn ta l̦õmn̦ak ko an l̦õm̦aro pãleerro. Ãlikin an kajjitõk men in, ej kate ñan l̦oore l̦õmn̦ak ko an l̦õm̦arein. Likao ro pãleen jiroñ ro nejin l̦al̦l̦ap in relukkuun kiiõ epaake l̦al̦l̦ap in im rem̦õn̦õn̦õ in ebbõk naan in kakapilõk jãne.

8, 9. Ta eo jet rũtto rar kõm̦m̦ane ke ajri ro nejier rar rũttol̦o̦k im em̦m̦akũt ak wõr aer make baam̦le?

⁸ Jet iien ro me rej kab m̦are rej kõm̦m̦ane jet pepe ko me rejjab n̦ae Baibõl̦ bõtab ejjab em̦m̦an ippãn rũtto ro jemãer im jineer. Ta eo rũtto ro rej aikuj kõm̦m̦ane ñe rejjab errã kõn pepe ko an ro nejier? Ruo rũtto me ewõr nejier em̦õj aer m̦are rar ba: “Aolep iien kõmro ej jipañ er ñan l̦oore l̦õmn̦ak ko an Jeova. Bõtab, el̦aññe kõmro ejjab errã kõn jet iaan pepe ko rej kõm̦m̦ani, kõmro ej rejetak im jipañ wõt er bwe en tõprak pepe ko aer.”

⁹ Ilo jet jikin ilo Eijia, jet kõrã ak lel̦l̦ap rej kile bwe elukkuun pen aer kõtl̦o̦k likao ro nejier bwe ren em̦m̦akũt. Bõtab, el̦aññe kõrã ak lel̦l̦ap rein rej l̦oore laajrak eo an Anij kõn wõn eo ej tõl juon baam̦le, enaaj dikl̦o̦k aer inepata im dike jiroñ ro pãleen likao ro nejier. Juon kõrã ear kile bwe ke likao ro nejin rar em̦m̦akũt, men in ear “juon men ekam̦õn̦õn̦õ ñane.” Etke? Kõnke kõrã in ear loe bwe likao ro nejin rar jel̦ã kilen mour im jel̦ã kilen lale baam̦le ko aer make. Men in ej lukkuun kaenõm̦m̦ane kõnke ejel̦ã bwe erro l̦al̦l̦ap eo pãleen maroñ kakkije kiiõ jãn aerro lale l̦addik rein nejier.

KAL̦APL̦O̦K WÕT AMIRO EO PÃLEEM̦ YOKWE DOON

10, 11. Ta naan in kakapilõk ko jãn Baibõl̦ me remaroñ jipañ rũtto ro ñan kõjparok er jãn menin kapo ko?

¹⁰ Elõñ men ko ekkã an rũtto ro kõm̦m̦ani ñe rej kile bwe rerũttol̦o̦k. Jet em̦m̦aan ak l̦al̦l̦ap rej kõn̦ak nuknuk ko an likao ro kõnke rejjab kõn̦aan rũttol̦o̦k. Elõñ kõrã ro rej inepata ñe rej jino ato ak bõjrak aer mejãn allõñ. Ekabũrom̦õjm̦õj bwe elõñ rũtto ro rej kõm̦m̦an bwe ro pãleer ren illu im ebbanban ilo aer kattoojoj ñan ro me reddikl̦o̦k. Bõtab, em̦m̦aan ak l̦al̦l̦ap ro me rej karejar ñan Anij rejjab ãindein. Rejel̦ã kilen ‘irooj ioer make,’ ak dãpij kõn̦aan ko aer me rejjab jim̦we. (1 Piter 4:7, UBS) Kõrã im lel̦l̦ap ro bareinwõt rej aikuj kate er ñan kõjparok wõt kõtaan ko aer ippãn ro pãleer kõnke rej yokwe er im rekõn̦aan kabuñbũruon Jeova.

¹¹ Anij ear kõm̦akũt Kiiñ Lemuel bwe en kwal̦o̦k naan in nõbar ko kõn juon “kõrã eo epol̦õmãn.” Kõrã in “ej kõm̦m̦an em̦m̦an ñan l̦eo pãleen toon wõt an mour, im jab kõm̦m̦ani men ko renana ñane.” Em̦m̦aan ro rej aikuj yokwe wõt kõrã ro pãleer im kile bwe kõrã rein rej lukkuun kate er ilo iien ko me rej ato ak bõjrak aer mejãn allõñ. Yokwe eo aer ñan kõrã rein pãleer enaaj kõm̦akũt er ñan “nõbar” er.​—Jabõn Kõnnaan 31:10, 12, 28, UBS.

12. Ta ko rippãlele ro rej aikuj kõm̦m̦ani bwe ren epaake wõt doon ilo aer rũttol̦o̦k?

¹² Ilo an rippãlele ro rũttol̦o̦k, elõñl̦o̦k wõt uwaan baam̦le ko aer. M̦õjin an wõr nejier, tokãlik ebaj wõr jibwier. Rippãlele ro rej aikuj kõjparok wõt bwe erro en epaake wõt doon. Ilo an lõñl̦o̦k wõt armej ilo m̦weo im̦õmiro, emaroñ dikl̦o̦k amiro iien ippãn doon. Kõn men in, eaorõk bwe komiro en kõm̦m̦an amiro iien ippãn doon bwe en em̦m̦an wõt pãd n̦e amiro im bwe komiro en epaake wõt doon. Komiro maroñ kwal̦o̦k naan ippãn doon ak lol̦o̦k ro jet ilo eklejia eo. Komiro jim̦or ej aikuj lale aikuj im kõn̦aan ko an doon.​—Pilippai 2:4, UBS; Hibru 13:2, 16.

13. Ilo an rippãlele ro rũttol̦o̦k, etke eaorõk bwe ren keini aer bwebwenato im kwal̦o̦k bũrueer ñan doon?

¹³ Komiro eo pãleem̦ ej aikuj bwebwenato ippãn doon aolep iien. (Jabõn Kõnnaan 17:27, UBS) Juon em̦m̦aan ear ba: “Kõmro ej kal̦apl̦o̦k am̦ro mel̦el̦e kõn doon ilo am̦ro kwal̦o̦k am̦ro kaorõk doon im jouj ñan doon.” Kõrã eo pãleen em̦m̦aan in ear ba: “Ilo am̦ro rũttol̦o̦k, em̦m̦an ippemro idaak ti ippãn doon, bwebwenato, im jerbal ippãn doon.” El̦aññe komiro eo pãleem̦ ej keini amiro bwebwenato im kwal̦o̦k bũruomiro ñan doon, enaaj em̦m̦aan wõt pãd n̦e amiro im komiro naaj epaake wõt doon. Men in enaaj bar kõjparok komiro jãn menin kapo ko an Setan, eo me ekõn̦aan ko̦kkure pãd ko an rippãlele ro.

M̦ÕN̦ÕN̦Õ KÕN AJRI RO JIBŨM̦

14. Ta eo jibwin Timote ear kõm̦m̦ane ñan jipañ Timote bwe en rũttol̦o̦k im erom juon Kũrjin?

¹⁴ L̦al̦l̦ap im lel̦l̦ap ro rej “m̦õn̦õn̦õ kõn ro jibwier.” (Jabõn Kõnnaan 17:6, UBS) El̦ap an rũtto ro m̦õn̦õn̦õ ñe ajri ro jibwier rej epaake er. Baibõl̦ ej kwal̦o̦k kõn juon lel̦l̦ap etan Lois. Ekar wõr juon nejin kõrã etan Eunis im juon jibwin l̦addik etan Timote. Jãn ke Timote ear niñniñ, Lois im Eunis rar katakini kõn tõmak eo aer. Ke l̦addik in ear rũttol̦o̦k, ear jel̦ã bwe jinen im jibwin rar lukkuun kaorõk katak ko rem̦ool jãn Baibõl̦.​—2 Timote 1:5; 3:14, 15, UBS.

15. (1) Ta men eo eaorõk rũtto ro remaroñ kõm̦m̦ane ñan jipañ ajri ro jibwier? (2) Ta eo jibwin im jim̦m̦aan ajri ro rej aikuj kõjparok bwe ren jab kõm̦m̦ane?

¹⁵ Kom̦ rũtto ro, em̦õj ami kadede katakin ajri ro nejimi kõn karõk ko an Jeova. Kiiõ ke ewõr jibũmi ajri, kom̦ maroñ bar jipañ er ñan jel̦ã kõn Jeova! El̦ap an ajri ro m̦õn̦õn̦õ im itoklimo ñe jibwier im jim̦m̦aer rej kwal̦o̦k ñan er bwebwenato ko jãn Baibõl̦. Bõtab, kwõj aikuj keememej bwe ej kun̦aan jemãn ajri ro ñan katakin er kõn Baibõl̦. (Duteronomi 6:7) Kõn men in, kom̦win kõjparok bwe kom̦win jab bõk eddo in an jemãn ajri ro. Men eo ekkar in ej bwe kom̦win jipañ jemãn ajri rein ilo an kõm̦m̦ane eddo in an. Jar ko am̦ ren ãinwõt jar eo an juon iaan ro rar je bok in Sam, ke ear ba: “Ñe inaaj rũtto im uwan̦ kool̦an bõra O Anij, Kwõn jab ilo̦k jãn ña, m̦ae iien em̦õj aõ kwal̦o̦k Am̦ kajoor ñan bar juon epepen, Am̦ maroñ bõtata ñan er otemjej renaaj itok.”—Sam 71:18; 78:5, 6.

16. Ta eo rũtto ro rej aikuj kõm̦m̦ane bwe en jab wõr apañ ikõtaaer im ro nejier?

¹⁶ Ekabũrom̦õjm̦õj bwe elukkuun l̦e jãn joñan an jet rũtto ro kaorõk ajri ro jibwier im rej lel̦o̦k aolep men ko rekõn̦aan. Kõn an rũtto ro kõm̦m̦ane men in, ekõm̦m̦an bwe en wõr apañ ikõtaaer im ro nejier. Bõtab, ñe kwõj jouj ñan ajri ro jibũm̦, emaroñ pidodo aer epaake eok im kwal̦o̦k men ko rej abn̦õn̦õ kaki ñan eok, ijello̦kun aer kwal̦o̦k ñan jemãer im jineer. Jet iien ajri ro rekõn̦aan bwe jibwier im jim̦m̦aer ren errã ippãer el̦aññe jemãer im jineer redike aer kõm̦m̦ane juon men. Ta eo kwõmaroñ kõm̦m̦ane ñe ej wal̦o̦k men in? Kwõj aikuj rõjañ ajri ro jibũm̦ bwe ren kwal̦o̦k bũrueer ñan jemãer im jineer. Kwõmaroñ kõmel̦el̦eik er bwe men in ej kabuñbũruon Jeova. (Epesõs 6:1-3) El̦aññe ej menin aikuj, bõlen kwõmaroñ ba ñan ajri ro jibũm̦ bwe kwõmaroñ etal im kõnnaan ippãn jemãer im jineer kõn apañ in aer. Ãlikin am̦ kõm̦m̦ane men in, enaaj pidodol̦o̦k an ajri ro make kwal̦o̦k kõn apañ eo aer ñan jemãer im jineer. Kwõj aikuj kwal̦o̦k m̦ool ñan ajri ro jibũm̦ im jab n̦ooj jabdewõt mel̦el̦e ko me kwõjel̦ã bwe remaroñ jipañ er. Ñe kwõnaaj kwal̦o̦k m̦ool ñan er, men in enaaj lukkuun jipañ er.

KÕM̦M̦AN OKTAK KO ILO AM̦ RŨTTOL̦O̦K

17. Ta men eo me juon iaan ro rar je bok in Sam ear ba me emaroñ jipañ rũtto ro ilo raan kein?

¹⁷ Ilo am̦ naaj rũttol̦o̦k wõt, kwõnaaj kile bwe kwõjjab maroñ kõm̦m̦ani elõñ iaan men ko kwõkõn kõm̦m̦ani kar m̦okta. Kwõmaroñ l̦õmn̦ak bwe ej 30 wõt am̦ iiõ, ak kwõl̦ak kalimjek eok ilo kilaaj, kwõj kile bwe ejjab 30 am̦ iiõ. Ñe ej wal̦o̦k men in, kwõn jab ebbeer im nana am̦ mour. Ta eo kwõj aikuj kõm̦m̦ane bwe en jim̦we wãween am̦ l̦õmn̦ak kiiõ ke kwõrũtto? Juon iaan ro rar je bok in Sam ear akwel̦ap ñan Jeova im ba: “Kwõn jab jol̦o̦k eõ kiiõ ke il̦al̦l̦ap; kwõn jab el̦l̦o̦k jãn eõ kiiõ ke im̦õjn̦o̦!” Kwõn kate eok bwe kwõn ãinwõt ri jeje Sam in ke ear ba ñan Jeova: “Inaaj likũt aõ kõjatdikdik ilo kwe iien otemjej, inaaj kal̦apl̦o̦k aõ nõbar eok.”—Sam 71:9, 14, UBS.

18. Ta ko rũtto ro remaroñ kõm̦m̦ani ñe rej riittaer?

¹⁸ Elõñ rũtto ro rar kõm̦m̦an karõk l̦o̦k im̦aan bwe ren kal̦apl̦o̦k ijo kun̦aaer ñan Jeova ãlikin aer riittaer. Juon l̦al̦l̦ap me ewõr nejin ear ba: “Iar pepe bwe ñe em̦õj an leddik eo nejũm̦ro jikuul̦, inaaj jino kal̦apl̦o̦k kun̦aaõ ilo jerbal in kwal̦o̦k naan ilo aõ pioneer. Iar wiakake kom̦bani eo aõ bwe in maroñ kamaat aolepen aõ maroñ ilo aõ jerbal ñan Jeova. Iar jar bwe Anij en jipañ eõ.” El̦aññe kwõrũtto kiiõ im epaak am̦ riittaer, kwõn lõke kallim̦ur in an Anij ke ej ba: “Ña ij ami Anij, im inaaj kõjparok kom̦ m̦ae iien eo kom̦ rũtto im uwan̦ kool̦an bõrami.”—Aiseia 46:4, UBS.

19. Ta naan in kakapilõk ko jãn Baibõl̦ ñan l̦al̦l̦ap im lel̦l̦ap ro?

¹⁹ Ejjab pidodo ñe kwõj kõm̦m̦an oktak ko ilo mour n̦e am̦ ãlikin am̦ riittaer. Rijjilõk Paul ear rõjañ l̦al̦l̦ap ro bwe ren jel̦ã kilen “irooj ioon kõn̦aan ko aer.” Men in ej kaalikkar bwe meñe rũtto ro remaroñ kõn̦aan pãd bajjek ãlikin aer riittaer, ak rej aikuj jel̦ã kilen dãpij kõn̦aan in aer. Ñe em̦õj am̦ riittaer, el̦apl̦o̦k am̦ naaj aikuj kate eok ñan dãpij kõn̦aan ko am̦. Ej bar menin aikuj bwe en wõr am̦ laajrak kõn wãween am̦ naaj kõjerbal iien ko am̦. Rũtto ro, kom̦ij aikuj poub wõt im “kijejeto iien otemjej ilo ami jerbal ñan Irooj, kõnke kom̦ jel̦ã bwe jabdewõt men eo kom̦ij kõm̦m̦ane ilo ami jerbal ñan Irooj ewõr tokjãn.” (1 Korint 15:58, UBS) Kom̦ maroñ jipañ ro jet. (2 Korint 6:13) Elõñ Kũrjin ro rej jipañ ro jet ilo aer kijejeto in kwal̦o̦k naan ekkar ñan joñan maroñ ko aer. Ilo ami rũttol̦o̦k wõt, kom̦ij aikuj kal̦apl̦o̦k wõt ami kwal̦o̦k yokwe, tõmak, im kijenmej.​—Taitõs 2:2, UBS.

ÑE EJAKO AK EMEJ EO PÃLEEM̦

20, 21. (1) Ilo jukjukun pãd in, ta eo ej wal̦o̦k ñan rippãlele ro ilo aer rũttol̦o̦k? (2) Etke joñak eo an Anna ej juon joñak em̦m̦an ñan ro me emej ro pãleer?

²⁰ Ilo jukjukun pãd in, aolep armej rej rũttol̦o̦k im mej. El̦ap an kabũrom̦õjm̦õj ñe ej wal̦o̦k men in ñan rippãlele ro. Kũrjin ro me emej ro pãleer rejel̦ã bwe rein pãleer rej kiki im rej tõmak bwe juon iien renaaj bar loe er. (Jon 11:11, 25) Meñe ãindein, ak rej bũrom̦õj wõt kõn rein pãleer. El̦aññe ejako eo pãleem̦, ta ko kwõmaroñ kõm̦m̦ani bwe kwõn kijenmej wõt?a

²¹ Juon men me emaroñ jipañ eok ej ñe kwõj l̦õmn̦ak kõn joñak eo an lel̦l̦ap eo etan Anna. L̦eo pãleen Anna ear mej 7 iiõ ãlikin aerro kar m̦are. Jejel̦ã bwe Anna ear lukkuun bũrom̦õj ke ear mej l̦eo ippãn. Ñe jej riiti bwebwenatoon Anna, Baibõl̦ ej kwal̦o̦k bwe kar 84 an iiõ. Ta eo ear jipañe bwe en kijenmej wõt? Ear pãd ilo tampel̦ eo bwe en wũjtak im kabuñ ñan Anij raan im boñ. (Luk 2:36-38, UBS) Kõn an kar Anna niknik ilo jar im tiljek ñan Anij, men in ear jipañe bwe en kijenmej wõt meñe ear bũrom̦õj kõn an mej l̦eo pãleen.

22. Ta eo jet l̦al̦l̦ap im lel̦l̦ap ro me ear jako ro pãleer rar kõm̦m̦ane bwe en jab l̦ap aer bũrom̦õj?

²² Juon lel̦l̦ap me 72 an iiõ im emootl̦o̦k de 10 iiõ jãn ke l̦eo pãleen ear mej, ear ba: “Men eo el̦aptata an pen ej bwe ejjel̦o̦k juon eo imaroñ bwebwenato ippãn im kwal̦o̦k bũruõ ñane. Aolep iien l̦eo pãleeõ ekõn m̦õn̦õn̦õ in roñjake ñe ij kõnnaan. Kõmro kõn bwebwenato kõn eklejia eo am̦ro im bar kõn am̦ro kwal̦o̦k naan.” Bar juon lel̦l̦ap me ejako l̦eo pãleen ej ba: “Meñe ej etal im em̦m̦anl̦o̦k ad mour, bõtab men eo ij kile bwe ear jipañ eõ bwe en jab l̦ap aõ bũrom̦õj ej ilo aõ kortokjãn iien ko aõ im jab pãd bajjek. Kiiõ ke ejjel̦o̦k pãleed, el̦apl̦o̦k ad iien ñan jipañ ro jet.” Juon l̦al̦l̦ap me 67 an iiõ im emej kõrã eo pãleen ej ba: “Juon wãween elukkuun em̦m̦an me ej jipañ kõj kadikl̦o̦k ad bũrom̦õj ej ñe jej jipañ ro jet im kaenõm̦m̦an er.”

ANIJ EJ YOKWE IM KAORÕK L̦AL̦L̦AP IM LEL̦L̦AP RO

23, 24. Ta naan in kaenõm̦m̦an ko jãn Baibõl̦ ñan rũtto ro, el̦aptata ñan ro me emej ro pãleer?

²³ Meñe eo pãleem̦ em̦õj an jako, bõtab keememej wõt bwe Jeova eban ilo̦k jãn kwe. Kiiñ Devid ear ba: “Ewõr juon men iar kajjitõk ippãn Irooj kake; Juon wõt men ij aikuji, eñin: Bwe in jokwe ilo im̦õn Irooj toon wõt aõ mour, bwe in bwilõñ kõn an jouj, im kajjitõk bwe en tõl eõ.”—Sam 27:4, UBS.

²⁴ Rijjilõk Paul ear ba: “Kwõn kautiej kõrã ro rej make iaaer im ejako pãleer.” (1 Timote 5:3) Eoon ko jet ãlikin eoon in rej kwal̦o̦k bwe ekar wõr kõrã ro me emej l̦õm̦aro pãleer im rar pãd ilo aikuj kõnke ejjel̦o̦k aer baam̦le. Kõrã rein rar aikuji jipañ eo an ri tõmak ro m̦õttaer ilo eklejia eo. Ke Paul ear ba bwe jen “kautiej” kõrã ro me ejako ro pãleer, men in ej bar mel̦el̦ein bwe jej aikuj lukkuun kaorõk er. Ñe rũtto ro me emej ro pãleer rej kile bwe Jeova ej lukkuun kaorõk er im lale er, men in el̦ap an kaenõm̦m̦an er!—Jemes 1:27.

25. Ta kõjatdikdik eo em̦m̦an ñan l̦al̦l̦ap im lel̦l̦ap ro?

²⁵ Baibõl̦ ej ba bwe jen “kautiej ro rouwan̦ kõn aer rũtto.” Ej bar ba: “Armej eo eaetok an mour ej bõk leen an wãnõk; uwan̦ ko an rej juon kũrawũn eo eaiboojoj.” (Jabõn Kõnnaan 16:31, UBS; 20:29, UBS) Kõn men in, jekdo̦o̦n ñe ewõr pãleem̦ ak kwe juon eo me emej eo pãleen, kwõn wõnm̦aanl̦o̦k wõt im likũt Jeova m̦oktata ilo mour n̦e am̦. Ñe kwõnaaj kõm̦m̦ane men in, enaaj em̦m̦an etam̦ ippãn Anij im kwõnaaj mour ñan indeeo. Ilo naaj tõre en̦, kwõban bar eñtaan im bwijwol̦ãl̦o̦k.​—Sam 37:3-5, UBS; Aiseia 65:20, UBS.

[Kõmel̦el̦e eo itulal̦]

EWI WÃWEEN AN NAAN IN KAKAPILÕK KEIN JÃN BAIBÕL̦ JIPAÑ . . .

RIPPÃLELE RO ILO AER RŨTTOL̦O̦K?

L̦al̦l̦ap im lel̦l̦ap ro rej “m̦õn̦õn̦õ kõn ro jibwier.”—Jabõn Kõnnaan 17:6, UBS.

Elõñ jeraam̦m̦an ko repel̦l̦o̦k ñan rũtto ro ilo aer karejar ñan Jeova.​—Sam 71:9, 14, UBS.

L̦al̦l̦ap im lel̦l̦ap ro rej aikuj jel̦ã kilen “irooj ioon kõn̦aan ko aer.”—Taitõs 2:2, UBS.

Naan ko ilo Baibõl̦ remaroñ kaenõm̦m̦an ro me rebũrom̦õj kõn an mej eo pãleer.​—Jon 11:11, 25.

Jeova ej yokwe im kaorõk l̦al̦l̦ap im lel̦l̦ap ro me rej tiljek ñane.​—Jabõn Kõnnaan 16:31, UBS.

[Pija eo ilo peij 194]

Kal̦apl̦o̦k wõt amiro yokwe doon ilo amiro rũttol̦o̦k wõt