INTERNET RA ULBI SAKANKA NANI Watchtower
Watchtower
INTERNET RA ULBI SAKANKA NANI
miskitu
Â
  • î
  • â
  • û
  • Î
  • Â
  • Û
  • BAIBIL
  • ULBI SAKANKA NANI
  • AIDRUBANKA NANI
  • Marit laka ba Gâd Latwankira Prisantka kum Sa
    “Gâd Latwanka Laka Ra Ban Bas”
    • Una pareja sonriente

      SAPTA 10

      Marit laka ba Gâd Latwankira Prisantka kum Sa

      “Trit awa yuhmpa ba, ban pali dakbia apia.”—SMASMALKRA 4:12.

      1, 2. a) Marit laka liliaka kum ra taim, yawan diaura ban kra lukisa, bara dia muni? b) Saptika na ra ani tanka nani laki kaikbia ki?

      MARIT LAKA liliaka nani ra waia laik sma ki? Upla ailal laik kaikisa, kan rait wan kupia kangbi liliaka nani sa. Baha yua ra, marit taki kumi bani ba ai kwalka kau pain ba dimi, uba lilia ai dara wali ai rayaka kainara nahki lilia iwai ba lukisa.

      2 Ban sakuna, diara kum param wiaia sa: Naiwa pyua ra marit taki aihkika ba trabil ailal tilak luisa. Baha mita, marit laka liliaka kum ra wisa taim marit takai nani ba lilia kabia yawan want sa. Sakuna baku sin lukisa: Ai maritka laka ba lilia, pyu wihka ra wabia ki? Wel, Gâd smalki ba brih wapaia trai munbia kaka lika, sip sa lilia takaia (Sins laka 3:5, 6). Ai rayaka ra yamni man taki Gâd latwanka laka ra ban kabia dukyara baha trai munanka ba nit pali kabia. Sakuna man marit, maîas kama sin tanka kum kum bara ba laki kaikma aitani sa: Dia dukyara lika marit takaia pain sa? Nahki muni maîa pain kum sakaia sip sa ki? Marit laka ba mapara nahki ridi takisa, bara marit laka ra ban lilia kaia wisi dia daukaia sa ki?

      DIA DUKYARA MARIT TAKAIA PAIN SA

      3. Dia muni diara bahki tawan marit takaia ba sinskas laka ra sa ki?

      3 Upla ailal lukisa marit takras kaka, sip lilia takras. Bara ai maîa kum sakras sa kaka, ai auyapah kat sip takras kabia lukisa. Kuna baku lika apia sa! Jisas ra luki kais: Witin marit takras kan. Witin sin win, maîas kaia ba diara kum pain, bara ya ya maîas takaskaia sip ba, ban baku kabia ta baikan (Matyu 19:11, 12). Apastil Pâl ba sin, maîas kaia ba yamni wan munaia sip sa win (1 Korint 7:32-38). Sakuna, Jisas, bara Pâl sin aisan ba, lâ kum baku taiban laka ra mangkras kan. Kau ni Baibil bila marit takaia apia lâka smalkanka ba “spirit kuninkira wina smalkanka” sa wisa (1 Timoti 4:1-3). Sakuna upla wan maisakapi ba mita, apia kaka diara bahki wala mita marit takaia ba aitani apia sa. Kau ni, maîas kaia laka ba Jehova warkka kau pain daukaia dukyara yus munaia sip sa.

      4. Dia muni luhpa pakaia wisi marit laka ba plis kum pain kahbisa wiaia sip sa ki?

      4 Ban sakuna, diara kum kum bara sa ki, baha tawan lika marit takaia aitani sa? Au sika! Kan marit laka ba sin Gâd prisantka kum, yamni ailal muni lilia wan sakaia sip sa (Blasi sturka 2:18). Pas baku, luhpa pakaia wisi plis kum kahbisa. Kan luhpa nani ba nit sa aisa-yapti bui witin nani ra latwan kaiki smalki wapni ra mangkbia (Lawana 127:3; Epesus 6:1-4). Sakuna, diara wala nani sin bara sa baha tawan marit takaia ba aitani sa.

      5, 6. a) Smasmalkra 4:9-12 wi ba kat, panika kum briaia ba dia yamni munisa ki? b) Nahki muni maritka laka ba awa yuhmpa bri kiwka kum baku takaia sip sa?

      5 Naha saptika lalka ba ani tikska wina sakan ba kaisa laki kaikaia: “Kau yamni sa wal ba wihki kumi ba wal, kan ai warkka ba mana kau yamnika sakbia bamna. Witin nani kumika ba kauhwisa kaka [...] wala mita bukisa; sakuna alai kabia yakan ba kauhwisa kaka, upla wala apu ya witin ra bukaia! Baha purkara, upla wal krikri ra prawbia kaka, pana pana ai [taya] laptika bribia, sakuna yakan kaka nahki lapta takbia? Upla kumira sip sa pura luaia, sakuna upla wal ra sip mapara buras. Baku sin trit awa yuhmpa ba ban pali dakbia apia” (Smasmalkra 4:9-12).

      6 Tikska na ra pana laka ba tara sa tanka ba dukyara kau pali aisisa. Sakuna marit laka bilara alki brih daukaia sip sa ki? Sip sa sika! Kan wan panika kau latwankira ba wan maîa sa bamna, help laka, maisanihkan laka, bara kan kahban laka tikska ra aisi ba, maritka laka ra sakaia sip sa. Sakuna waitna kum mairin kum wal asla laka ba kau karna kabia dukyara, diara wala kum bara ba nit sa. Baku lika, tikska na wi ba baku trit awa yuhmpa bri ba kau karna kabia. Baha awka yuhmpa ba ya sa ki? Jehova sika! Marit laka ba tilara Jehova rait bara sa taim, bara maîa wal sut ba witin wi ba kat daukaia trai munisa kaka, kau karna asla takisa.

      7, 8. a) Kristian maîas ai kupia brinka alki takaskaia karna muni nani ra, Pâl dia win? b) Marit laka ba dukyara Baibil ra dia ba param smalkisa ki?

      7 Bara marit laka ra baman, waitna mairin kum wal briaia, lâ kat ai brinka nani auyapah daukaia sip sa (Sins laka 5:18). Maîas kum ba uba ‘wahma-tyara pyua ba’, wibia sa kaka, baha pyua ai kupia brinka kau lapta ba pat luan sa kaka, dia daukaia sip sa? Ai wîna brinka ba dan sip alki takaskras sa kaka, bara taski laka ra kauhwaia sia bara sa kaka sin, spirit hulikira ni Pâl naku win: “Wînam brinka ba sip alki takaskras sma kaka, marit taks; kan aitani sa marit takaia ba, wan wîna brinka karna ni amaia ba wal” (1 Korint 7:9, 36; Jems 1:15).

      8 Nahki kabia sin, marit takaia want nani ba diara kum pain nu takaia sa: “Marit taki uplika nani ba [...] trabil nani bribia” (1 Korint 7:28). Maîas taim trabil kum kum apu ba, marit takuya taim lika takisa. Bahamna, upla kum marit takaia lukisa kaka, nahki muni trabil uya apu, kau yamni bribia ki? Bapanka kau tara kum ba sika, maîa pain kum bak sakaia ba.

      MAÎA PAIN KUM BAK SAKAIA WISI

      9, 10. a) Lalukra apia kum wal marit takaia ba panis bukisa dukyara Pâl dia win? b) Gâd lâka bila walras, lalukra apia kum wal marit taki aihkika nani ra dia takisa ki?

      9 Spirit hulikira mita Pâl ra munan ai maîa pliki nani ba dukyara bapanka kum ulbia. Ma mangkaia warkka ba wina tanka kum saki naku win: “Upla [kasak] lukras bangwi ba wal, twilkaika kumira yarka mai prakbiara” (2 Korint 6:14, [LRW], 1986). Tasba tukbaia wisi daiwan wal sim dusa twilkbia mangkma sa kaka, dia takbia luki? Kum ba wala ba wal kau karna, apia kaka kau yahpa sa kaka, wal sut ba aihka ai dara wali panis wauhwisa. Sim baku, lalukra kum lalukra apia kum wal marit laka twilkanka ra sa taim, panis sin uba wauhwisa. Kan maîa bani ba diara sat wala kum plikisa: Kum ba Gâd latwanka laka ra ban kaia plikisa, sakuna wala ba lika uya lukras, apia kaka lukras pali sa. Bara baha sut taka, maîa wal sut ba aihka ai dara walisa. Kasak sika! Pâl smalkan ba kat kau pain sa wan maîa ba “lalukra kaia” (1 Korint 7:39).

      10 Sakuna kum kum ba, uba yakan ai dara walisa, bara lukisa lalukra apia kum wal marit takbia kra sin kau pain kabia. Bara mahka ai kyama praki Gâd lâka bila walraskira Jehova uplika apia kum wal marit takisa. Sakuna ban ai sarka paskisa! Kan kaikisa ai maîa plikan ba wal diara kau tara ba asla sip daukras. Bara las kat, ban kra kau yakan ai dara wali alai inisa! Sakuna lilia lukisa kan kristian tausin tausin ai kyama lihni Gâd lâka bila wali, Jehova ra kasak luki, baha sat mistikka daukras (Lawana 32:8). Maîas bangwi si, yu kum Gâd uplika tila wina maîa kum sakbia bila kaikisa.

      11. Maîa pain kum bak sakaia wisi, dia helpka bara sa? (Wahya 114 ra ulban ba sin kais.)

      11 Wel au, maîa pain kum bak sakaia wisi, dis Jehova uplika tila wina kabia baman lukras. Sakuna wal sut sim satka kaia sa, bara spirit laka ra sim sat luki daukanka bri kaia sa. Bara Gâd ra sin latwan kaiki kaia sa. Alba kasak ba, naha dahra aihwa ulbi sakan sa. Bara aitani kabia wan pura suni, ulban ba aman laki kaiki si alki brih wapaia (Lawana 119:105).

      12. Kuntri ailal ra nahki maîa bak sakisa ki, bara baha laka ra ani Baibil tanka ba pain sa?

      12 Kuntri ailal ra, aisa-yapti bui ai luhpia maîa kum bak sakisa. Baku daukisa kan lukisa aisika-yaptika ba rayaka tanka kau nu ba mita, ai luhpia maîa kum sakaia wisi kau lan sa. Bara kaikbia sa kaka, Baibil pyua ra baku, naiwa sin baha sat maritka laka nani ba pain takisa. Naha laka ra, naiwa pyua ra aisa-yapti baha sat maritka laka dauki ba dukyara, Ebraham nahki daukan ba tanka pain kum sa. Ebraham ba ai luhpia Aisak ra maîa mairin kum plikan taim, tyarka pamalika ba upla lalahkira tara kabia lukras kan, kau ni —ai suliarka helpka bak— mairka ba Jehova dukya dadaukra kabia aihwa plikan (Blasi sturka 24:3, 67).a

      MAÎ KABIA UPLIKA RA DIA PLIKISNA KI?

      Smalkanka: “Wal ba ai wîna kumi baku takbia.”​—Matyu 19:5.

      Selp luki kais

      • Marit takaia wisi, dia muni wahma-tyara taimka luamna bila kaikaia ba pain sa ki? (1 Korint 7:36; 13:11; Matyu 19:4, 5.)

      • Marit takaia dukyara manki ba aitani kabia sin, pat lukri sa kau pyu wiria maîas takaskaia ba nahki yamni ai munbia? (1 Korint 7:32-34, 37, 38.)

      • Marit takamna kaka, dia muni pat aihwa wina Jehova warkka dauki uplika kum plikamna sinskira sa ki? (1 Korint 7:39.)

      • Kristian mairin kum ba, waitna kum ra dia kaikaia sa ki? (Lawana 119:97; 1 Timoti 3:1-7.)

      • Kristian waitna kum ba, mairin kum ra dia kaikaia sa ki? (Sins laka 31:10-31.)

      MARIT TAKAIA WISI NAHKI RIDI TAKAIA?

      13-15. a) Waitna kum ai maîa pliki ba ra, Sins laka 24:27 wina nahki help briaia sip sa? b) Marit takaia wisi mairin kum ba nahki ridi takaia sip sa ki?

      13 Man marit takaia want sma kaka, selp luki kais: Marit takaia dukyara ridi sna ki? Ansika ba sika, latwan laka, upla wal briaia laka, yakan kaia laka, apia kaka luhpa sahwaia dukyara dia lukisma wina lika apia sa. Sakuna, taura lika kaina manas diara kum kum luki kaia sa.

      14 Baha laka ra waitna kum ai maîa pliki ba, Baibil ra naku wi ba aman luki kaia sa: “Bisniskam nani ba yabal ra dauks bara namsla ra sin ridi dauki bris warkkam nani ba; bara baha ningkara wamtla ba makma” (Sins laka 24:27). Dia wiaia want sa ki? Baha yua nani ra, waitna kum ai ‘watla ba makaia’, —wibia sa kaka, ai pamalika briaia— want kan kaka, pas taura selp lukaia kan: “Mairin kum main kaikaia, bara luhpa sin pakaia ridi sna?”. Marit takras kainara, ai nasla ra wark daukaia kan. Bara naiwa pyua ra sim baku takisa. Ani waitnika marit takaia want ba, ai wihrika twilkanka alki briaia ridi kaia sa. Kan ai wîna tara pain kaka, wark taki kaia sa. Baibil bila waitna kum ba spirit laka ra, wîna tara laka ra, bara ai pamalika nahki ai kupia dara wali ba mapara nitka nani main kaikras sa kaka, kasak lukras uplika kum wal kau saura takisa! (1 Timoti 5:8.)

      15 Marit takaia wisi mairin ba sin ridi kaia sa. Ai maîa waitna ta baikaia, bara utla ba main kaikaia daukanka kum kum nit pali ba dukyara sin Baibil ba aisisa (Sins laka 31:10-31). Ya ya —mairin-waitna kabia sin— ridi apia si, marit takisa kaka, ai wîna ra baman luki uplika takisa. Dia muni? Kan ai maîa takai uplika ra lukras. Nahki kabia kra sin, marit takaia luki nani ba spirit laka ra kau pali ridi kaia sa. Dia wiaia want sa ki?

      16, 17. Marit takaia luki nani ba, ani Baibil lâka bapanka nani ra aman luki kaikaia sa ki?

      16 Marit takaia ridi kaia lika, maîa mairin ra, bara maîa waitna ra sin Gâd dia warkka daukaia wi ba ra aman luki kaikaia tanka sa. Naha laka ra waitna ba, pamali kum lalka kaia tanka ba pain ai tanka briaia sa. Kan lalka kaia ba sika, taibi mamunra kaia tanka apia sa, sakuna Jisas daukan ba kat lalka pain kum kaia lika (Epesus 5:23). Baku sin kristian mairin ba, maîa mairin kaia ba kulkanka tara bri warkka kum sa ai tanka briaia sa. Baha mita, selp luki kaia sa: “Wilin sna ‘maîa waitna kum lâka’ munuhtara kaia?” (Rom 7:2). Mairin maîas ba, Jehova bara Kraist lâka munuhtara sa (Galesha 6:2). Sakuna marit takbia sa kaka, kau lâka kum —ai maîa waitna lâka ba— mina munuhtara kabia. Kli selp luki kaia sa: “Sip kamna ki, mistik taki waitnika kum lâka munuhtara si, kupi aiska ni witin ra ta baiki kaia?”. Baha walisi, aihka lukisa kaka, kau pain sa marit takbia apia.

      17 Baha purkara sin, maîa nani ba pana pana ai nitka nani sat sat bri ba auyapah daukaia ridi kaia sa (Pilipai 2:4). Pâl ulbi win: “Kumi bani maîam mairin nani ra latwan kaikaia sma sin wînam pali ra baku, bara maîa mairin ba ai maîa waitna ra kulkaia sa”. Spirit hulikira bak ulban ba kat, Pâl tanka brin waitna ba nit sa witin ra kulkisa kaikaia, bara mairin ba lika witin ra latwan kaikisa ai dara walaia (Epesus 5:21-33).

      Sins laka bri kut taki ailal ba upla kum ra ai yula kahbia makabisa

      18. Kut taki taim, dia muni kau pali wan kupia alki takaskaia sa ki?

      18 Kut taki pyua ba sika, lilia kirbi taukaia pyua kum baman lika apia sa. Kau ni, wal sut ba pana pana nahki kulkan laka marikbia sapa, bara maritka pain kum takaia sip sa sapa laki kaikaia pyua kum sa. Baku sin brinka nani alki takaskaia pyua kum sa! Dia muni? Kan uplika wala ba kupiam awa takuya taim, uba lamara kaia laik bamna, saurka kum ra kauhwaia isi sa. Ban sakuna, rait aihwa latwan kaikisa kaka, spirit laka ra dia dia wala ra saura munaia sip dukya nani ba wina laiura kabia (1 Tesalonaika 4:6). Bahamna, kut taki nani ba sika, ai kupia alki takaskan laka pakaia nit sa. Kan marit takbia kaka, marit takras kaka sin, bahamuna misar yus munbia.

      NAHKI MUNI MARITKAM LAKA BA WIHKA RA WABIA DAUKMA KI?

      19, 20. Upla ailal ba marit laka mapara nahki lukisa ki, bara kristian nani ba nahki lukaia sa? Tanka mariks.

      19 Marit laka kum wihka ra wabia want sa kaka, pramis daukan ba kasak kulkaia sa. Tilivisan ra, marit liliaka yua ba dis lilia soka prakanka kum sa. Sakuna rait upla rayaka ra lika, marit liliaka ba sika ta krikanka kum baman sa. Jehova mita upla wal ra wihka asla kabia daukan dukya kum sa (Blasi sturka 2:24). Uba sari, kan naiwa pyua tasba uplika ba aihka lukisa. Bara plis ailal ra upla bila marit takan nani ba “wilkan sa wisa”, kan lukisa diara sut pain kaka trabil apu, sakuna trabil takbia kaka, lanhkaia isi sa.

      20 Upla ailal lukisa marit laka ba dis pramis kum krikaia sip dukya kum sa. Baha mita lilia marit takisa, kan trabil takbia sa kaka, apia kaka bila kaikan ba kat takras kaka sin, ai maîa ra lulki swiaia sip sa lukisa. Sakuna wan auya tikbiara Baibil ra, upla asla taki ba —maritka laka ra baku— tanka aisi ba dukyara rup kum wal prakisa. Naha laka ra, duri tara nani kabu ra tauki rupka nani ba, skwal tara nani pruki ba mapara sin, dakwras, slingwan sin takras. Rait asla karna dukya sa! Wel maritka laka ba sim baku sa. Maritka laka ba pyu wihka ra wabia dukyara Jehova bui luki daukan. Amya tikpara Jisas wisata: “Gâd mita asla prakan ba, upla mita dakbi sakaia apia sa” (Matyu 19:6). Yawan kristian nani ba sim sat lukaia sa. Baha sut kaikisi muni, maritka laka ba twilkanka uba wihra kum sa wiaia sip sa ki? Apia pali aihwa!

      21. Maîra nani ba dia pain lan takan kaia sa ki, bara ani wina baha tanka lan takaia sip sa?

      21 Marit kumi bani ba ai maîa ra yamni luki ai painka kaikbia sa kaka lika, maritka laka ba ra auyapah lilia laka aihwa pliki sakaia sip sa. Baku taim, upla mistikka mapara wan nakra prakisa apia? Apia sika! Luki kais: Jehova ba, upla mistikka mapara ai nakra prakras sa, sakuna ban yawan dia yamni dauki ba kaikaia plikisa. Lawana aîulbra ba win ba kat yawan au takisa: “Upla watauanka nani kulki brima kaka, Jehova, Dawan, ya pali [mamwanra] bubia?” (Lawana 130:3, Miskitu Salmo Lawana nani, 1960). Sim baku, maîra nani ba nit sa pana pana yamni luki wala mistikka ba swih tikaia (Kolosi 3:13).

      22, 23. Ebraham Sara wal, maîra nani ra dia tanka pain mangkisa?

      22 Pyu lui auya taim, maritka laka ba mita kau lilia wan sakaia sip sa. Baibil ba Ebraham Sara wal pat almuk ai maritka laka sturka wan marikisa. Sara pat almuk —ban kra 60 mani alkan— kan taka, isi apia kaia kan, ai watla pain Ur taunka ba ra swisisi, tent watla nani ra iwaia. Sakuna ai maîa laka munuhtara kaia wisi, ba kat daukan. Kasak sika! Ebraham daukaia luki kan nani ba yamni takbia dukyara, Sara ba ai maîa ta baikanka tara kum kan. Ban ai maîa helpka tara kum kan. Sakuna upla kaikbia dukyara, pura taya man lika daukras kan, kau ni ai kupia munuhtara sin Ebraham ra dawan maki kan (1 Pita 3:6). Sara ba ai kupia aiskakira ni Ebraham ra kulki kan.

      23 Wel au, wal sut ba, sim sat ban lukras kan. Yu kum Sara mita diara kum makaban ba Ebraham laik apia kaikan. Ban sakuna, Jehova ta brin ba kat, bauan laka ni ai maîa mairin bila walan. Bara baha taka mita pamalika ul ba yamnika brin (Blasi sturka 21:9-13). Naiwa pyua maîra nani sut ba —pat aihwa wina marit takan kaka sin—, Ebraham Sara wal tanka ba wina diara ailal lan takaia sip sa.

      24. Dia sat maritka laka nani lika Jehova ra prana yabisa ki, bara dia muni?

      24 Kristian kangrigisanka ra marit laka tausin tausin bara ba bilara, maîa waitna ra kulkisa, maîa mairin ra latwan kaiki tara kulkisa, bara Gâd kupia laka daukaia ba pas taura mangkisa. Kasak sika! Marit laka lilia kum briaia ba sip pali sa! Kaikata baku, man sin marit takaia lukisma kaka, maîam ba pain bak saks, bara aitani pitka kat ridi taks. Baku lika maritkam laka ra kupia kumi latwan laka ba bara kabia. Baha sat asla takaia ba lika, Jehova ra prana yabia, bara Gâd latwanka laka ra ban kaia dukyara sin help mai munbia.

      a Patitara Gâd uplika ailal ba, ai maîa mairin ailal bri kan. Daukanka na sika, Gâd mita mangkras kan. Jehova mita swin Israel uplika ba nisan kum takras kainara baku daukbia. Ningkara sin swin baku daukan, sakuna lâ kum kum bapi mangkan. Ban sakuna, kristian laka pyua aimakan taim, baku sip daukras pali lâka bapi mangkan (Matyu 19:9; 1 Timoti 3:2).

  • “Marit laka ba [...] Kulki Kabia”
    “Gâd Latwanka Laka Ra Ban Bas”
    • Maya waitna wihki maya mairin wal Baibil aisi kaiki banhwisa

      SAPTA 11

      “Marit laka ba [...] Kulki Kabia”

      “Wahma kapram mairka kan ba wal, liliam bris.”—SINS LAKA 5:18.

      1, 2. Yawan dia laki kaikbia, bara dia muni?

      MARIT takram sa kaka, maritkam laka ba nahki sa wima? Lilia mai sakisa, apia kaka, sari laka baman sa? Maîam wal laiura taki bangwram baku damra walisma ki? Apia kaka, kau saura laka ra sin, ban wihka bila kaiki baman asla bangwisma? Baku sa kaka, maritkam laka ba kauhla takan sa taka sari mai daukisa. Bara kristian sma kaka, Jehova yamni kaiki maritka laka kum apu sma ba mita kupiam ra turbi sarkam paskisa kaia sa. Sakuna, kupiam buks! Wapni takaia sip sa.

      2 Amya tikpara, kristian marit nani ailal bara ba, yu kum asla kaia dan sip apia pali kan, sakuna nawas asla dutki pali sa. Nahki ai maritka laka ba karna bapi bui kabia tnatka ba lan takan latan sa. Bara man sin baha tnatka ba sakaia sip sma. Laki kaikaia nit ba sika naha: Maritkam laka ba karna bapi bubia dukyara dia daukaia sa ki?

      GÂD WAL KAU LAMARA SI MAÎAM WAL KAU LAMARA SMA

      3, 4. Maîra nani ba Gâd wal kau lamara taim, dia muni ai maîa wal sin kau lamara takisa ki? Tanka kum mangks.

      3 Maîa wal sut ba, Gâd wal kau lamara kaia trai munisa taim, pana pana kau lamara sin takisa. Tanka ba naku sa: Waitna kum mairin kum wal, il tatwa kum playa ra sa. Waitnika ba yahbra tanira sa, bara mairka ba waupasa tanira sa. Wal sut ba wira laiura bangwisa. Sakuna, wal sut ba sim minitka ra ulaia ta krikisa. Dia takbia luki? Wal sut ba kau uli auya bara, kau lamara takisa. Naha ra tanka wan mariki ba kaikisma ki?

      4 Wel, solkam aiskakira ni Jehova kupia laka daukaia trai munisma ba, ilka ra uli waia tanka baku sa. Man, maîam sin Jehova ra latwan kaiki, dia sip sma ba kat, il banhta ra uli waia trai kaiki bangwisma kaia sa. Sakuna man, maîam wal laiura damra walisma kaka, kumi bani ba ilka playa ra laiura buisma pitka baku sa. Sakuna tawa tawa uli wi bangwma sa kaka, dia takbia lukisma? Wel, taura lika laiura bui bangwram ba, kau uli waia —wibia sa kaka, kau Jehova lamara waia— trai munma bara, maîam wal kau lamara takma. Kasak sika! Maîra nani ba kau lamara kabia dukyara, Gâd wal kau lamara kaia sa. Ban sakuna, nahki muni baha daukisa?

      Baibil sinska laka alki brih wapisa taim, marit laka ba dutki sakisa

      5. a) Ani tnatka kum bak Jehova ra, maîam ra sin kau lamara takisma ki? b) Jehova bui marit laka ba nahki kaikisa ki?

      5 Ilka ra uli waia wisi tnatka kum ba sika: Maîra nani ba Baibil dia smalki ba alki brih wapaia sa (Lawana 25:4; Aiseya 48:17, 18). Kaisa baha laka ra apastil Pâl bui smalkanka painkira kum wi ba kaikaia. Naku sa: “Upla sut mita marit laka ba pain pali kulki kabia” (Hibru nani 13:4). Dia wan wiaia want sa? Grîk bila wina tikska na ra “kulki kabia” wi bara, diara kum mana tara bri, pranakira sa tanka ra aisisa. Bahamna, wan marikisa Jehova bui marit laka ba uba tara pali kulkisa.

      JEHOVA RA LATWAN KAIKISMA MITA DAUKISMA

      6. Pâl bui marit laka dahra aisaras kan ra, dia tanka aisi aula kan ba laki kaikuya taim, yawan dia kaikisa, bara dia muni baha ba wan sinska ra mangki briaia sa ki?

      6 Man, maîam wal Gâd uplika takram sa kaka, pat nu bangwisma marit laka ba Gâd bui bapi mangkan ba mita diara kum tara hulikira sa (Matyu 19:4-6). Ban sakuna, maîam wal ban trabil luisma kaka, dis marit laka ba kulkanka tara brisa nu takaia baman aitani kabia ki? Ban kra diara wala kum wal sut kupia bukbia nit sa. Dia dukya ki? Aman kais Pâl wisata ba: Witin wiras kan “marit laka ba pain pali kulkan sa”; sakuna, “marit laka ba pain pali kulki kabia” lika win. Wibia sa kaka, dis tanka kum wan marikaia wisi man aisaras kan, sakuna lâ kum lika wanki kan.a[2] Lâ kum bapi mangki kan ba nu si, wan maîa latwan kaikaia dukyara diara wala wan kupia bukaia sip ba sin kaikisa. Nahki baku?

      7. a) Ani adarka nani Baibil ra wi ba yawan daukisa ki, bara dia muni daukisa? b) Yawan alki dauki ba taka dia yamnika sakisa?

      7 Aman luki kais: Baibil ra lâka wala nani —upla ra smalkaia, apia kaka Gâd ra mayunaia wisi asla aidrubaia ba— dukyara, man nahki lukisma ki? (Matyu 28:19; Hibru nani 10:24, 25). Kingka laka sturka yamni upla walan daukras kabia sin, man smalki taki wisma. Bara warkkam ba mai swapkan kabia kra sin, ban asla aidrubanka ra wisma. Isi apia kabia sin, kasak alki daukisma. Trabil luisma, sakuna smalkaia warkka ba, bara asla aidrubaia ba sin dakbras sma. Diara kumi sin, bara upla kumi sin sip mai takaskras. Setan pali sin apia! Dia muni sip mai takaskras? Kan kupiam aiskakira ni Jehova ra latwan kaikisma ba mita mai nikbisa ai lâka nani bila walaia (1 Jan 5:3). Bara smalki tauki asla aidrubisma ba mita dia yamnika sakisma ki? Gâd kupia laka kat daukisma ba nu si, kupiam munuhtara lilia auyapah damra walisma. Bara baha sut kau dutki mai sakisa (Nihimaya 8:10). Naha sut kaikisi yawan dia lan takisa ki?

      8, 9. a) Marit laka kulkaia dukyara dia wan tukbaia sa, bara dia muni? b) Ani bapanka wal tisku laki kaikbia ki?

      8 Kaiki ba baku, trabil ailal bri kabia sin yawan Gâd ra latwanka laka bri ba mita wan nikbisa smalkaia bara asla aidrubaia lâka nani bila walaia. Wel, karna mai munbia kra sin, sim latwanka laka ba “marit[kam] laka ba pain pali kulki” kaia Baibil wi ba bila walaia wan nikbaia sa (Hibru nani 13:4; Lawana 18:29; Smasmalkra 5:4). Smalkaia bara asla aidrubaia yawan trai kaiki taim, Gâd yamni wan munisa. Sim baku, maritka laka kulkaia yawan trai kaikuya taim, witin yamni wan munisa (1 Tesalonaika 1:3; Hibru nani 6:10).

      9 Baku bara, nahki muni marit laka ba kulkaia sip sa ki? Pas baku, dia dia maritkam laka sauhkaia sip dukya nani kaina dakbaia sa. Bara walka baku, dia dia maritkam laka ba dutki sakaia sip ba pliki kaia sa.

      DIA DIA MARIT LAKA SAUHKAIA SIP BA KAINA DAKBAIA

      10, 11. a) Ani dukya kum mita marit laka ba sauhkisa? b) Kumi bani ba ai maîa ra dia makabi walaia sa?

      10 Pyu wihka luan ra, kristian mairin kum naku win: “Naha pura luaia dukyara, Jehova ra karnika aikbia bik taki makabisna”. Dia dukya pura luaia? Witin bila: “Maî waitna ba ai sturka nani wal latwan aikisa. Wîni tara ra lika latwan aikras, sakuna kupi ra lika insauhkanka ailal brisna, kan minit bani ai wisa: ‘Man yus apu sma!’, ‘Man sipapira kum sma!’”. Mairka na ra diara aihka saura kum taki kan: Wibia sa kaka, marit nani kupia insauhki sturka nani aisi ba.

      11 Uba wan swira paskisa marit kristian nani ba pana pana kupia insauhki sturka nani, —isi wan auya tiwras sturka bahki nani— aisi ba dukyara walaia! Bahamuna aisi nani ba ai maritka laka ba kulki bangwras ba latan sa. Bara manka? Dia sat aisisma ki? Wel, nu takaia wisi, bauan laka ni maîam ra naku wali kais: “Sturi mai wisna nani ba, dia mai munisa ki?”. Maîam mita insauhkisma mai wibia kaka, sat wala takaia wilin kaia sma (Galesha 5:15; Epesus 4:31).

      12. Yawan Gâd ra mayuni ba nahki muni bahki takaia sip sa ki?

      12 Wan auya tikbiara, wan maîa ra saura aisisa kaka, Jehova wal sin saura takisa. Baibil bila: “Upla kum wisa, witin kristian, sakuna ai twisa ba sip alki takaskras kaka, ai wîna ra kunin munisa, bara ai kristianka laka ba bahki sa” (Jems 1:26). Yawan dia sat sturi aisi ba, Gâd mayunra yabi ba wal wilkan sa. Yawan Gâd ra mayunisa —wisa—, kuna wan watla bilara dia taki ba sin trabil apu sa lukaia ba, Baibil bila mistik tara kum sa. Selp kunin wan munbiara, kan bahamuna ba pulaia dukya apia sa (1 Pita 3:7). Upla kum sip sa kangrigisan bilara Gâd dukya ban dauki lan kaia. Sakuna, ai watla bilara insauhki bila nani yus munisa kaka, ai maritka laka ba kulkras, bara Gâd ra mayuni ba, Gâd bui bahki, wibia sa kaka, yus apu kaikbia.

      13. Kristian kum mita ai maîa ra dia tnatka wala ra insauhkaia sip sa ki?

      13 Baku sin, latan apia tnatka nani ra ai maîa ra saura munaia sip ba dukyara maîra nani ba aman kaikaia sa. Kaisa naha laka ra tanka wal laki kaikaia: Yapti maîas kum nahki luhpa smalki pakaia dukyara, kristian waitna marit kum ra pat pat telepon ku wini wali aisisa. Bara kristian waitna maîas kum, kristian mairin marit kum wal uba smalki taukisa. Maîra wal sut na, upla ra help munaia want sa, sakuna kumi bani ai maîa ba, nahki ai dara walisa lukisma? Maîa mairin kum baha sat taki kan ba naku win: “Maî waitna ba, kristian mairin wala kum wal uba luki aisi ba kaikuna taim, kupi kat sabisa, bara isa mayara sna baku daira walisna”.

      Marit kum ba pana pana ai mihta alki lilia wapi banhwisa

      14. a) Blasi sturka 2:24 wi ba baku, marit nani ba dia wali daukaia sa ki? b) Marit nani ba diaura selp luki kaikaia sa?

      14 Naha kristian mairin na, sari ai dara walaia ai raitka brisa. Baku sin wala nani sari lukisa, kan ai maîa ba Gâd naku lâka bapan ba wali bangwras: “Mairin ba dukyara, waitna ba ai aisika ai yaptika sin swibia, bara ai mairka ra asla prawbia” (Blasi sturka 2:24). Tikska na wi ba kat, marit taki nani ba ai aisika ai yaptika ra lukras kaia sa tanka sa ki? Apia pali! Tanka ba sika, marit takuya pyua wina, ai maîa ba dukyara pas pali lukaia sa. Bara kristian muihni-lakri ba dukyara sim sat sa: Ban latwan kaiki kabia sin, ai maîa ra pas pali luki kaia sa. Baha mita, wala nani aikuki kau takisa kaka, apia kaka uba lamara sa kaka, —kau pali man waitna witin mairin, apia kaka rangkara kabia sin— wamtla bilara blahwanka bukaia sip sa. Luki kais: “Baha mita kra waitla bilara blahwanka takisa ki? Taimki, lukanki, bara laitwanka laka maî ra yabaia sna ba rait yabisna ki?”.

      15. Matyu 5:28 mariki ba baku, dia muni kristian waitna marit kum ba, ai maîa apia mairka kum wal —apia kaka rangkara kabia sin— uba lamara taukaia apia sa?

      15 Baha purkara sin, marit waitna kum mita mairin kum ra, —apia kaka rangkara kaka sin— uba luki, lamara taukisa taim pât ra dimaia sip sa. Sari sa, kuna kristian kum kum ba baku dauki, uplika wala ra laik takan (Matyu 5:28). Bara baku dauki aihkika ba marit laka kau sauhkisa. Naha dahra apastil Pâl dia win ba kaisa laki kaikaia.

      “MARIT KRIKRIKA BA” TASKI APU KABIA

      16. Marit laka dahra aisi, dia dukya wala sin Pâl bui wan kupia kraukisa?

      16 “Marit laka ba pain pali kulki kabia” win ningkara, wan kupia krauki Pâl naku win: “Marit krikrika ba sin taski sip takras kaia: Gâd bui upla rugkira nani, [bara] marit la[ka] sasauhkra nani sin lâka daukbia bamna” (Hibru nani 13:4, Lâ Raya Wauhkataya, [LRW], 1986). Tikska na ra Pâl mita “marit krikrika ba” wi taim, waitna mairin kum wal briaia tanka ra aisisa. Marit nani krikrika ba “taski [...] takras” —wibia sa kaka, wal sut daukanka mapara sunu— kabia dukyara, wan maritka ba wal baman briaia sa. Baku taim, spirit hulikira bak naku munan ulban ba bila walisa: “Wahma kapram mairka kan ba wal, liliam bris” (Sins laka 5:18).

      17. a) Dia muni naha tasba uplika marit laka sauhkaia kaiki ba baku yawan kaikras sa? b) Job tanka marikan ba nahki tnata luki daukaia sip sa ki?

      17 Marit laka sauhkaia —wibia sa kaka, wan maîa apia kum wal briaia ba— Gâd lâka mapara kulkanka apu marikisa. Naiwa pyua ra upla manis marit laka sauhkaia ba diara apu lukisa, kuna rait aihwa kristianka nani ba lika upla luki ba kat daukras. Kan nu sa, “marit takras si taski laka dauki nani ba, bara marit laka sasauhkra nani ba sin, Gâd mita lâka daukbia” (Hibru nani 10:31; 12:29). Kau ni Jehova lâka bapanka nani ba tara kulki bangwisa (Rom 12:9). Wan auya tikbiara Job naku wisata: “Yang kupi wal lâ daukri” (Job 31:1). Kasak sika! Pas dukya marit laka sauhkaia wan brihwaia sip ba kaina dakbaia dukyara, wan nakra alki takaskisi, wan maîa apia uplika kum ra lihki taui kaikras. (Ulbanka Taka wahya 219-221 ba kais.)

      18. a) Marit laka sauhkaia ba Jehova mapara dia prais saura sa ki? b) Marit laka sauhkaia wihki aidul laka ba wal, diaura ai talika brisa?

      18 Marit laka sauhkaia ba Jehova mapara nahki prais saura sa ki? Moses bak lâka yaban ba ra marikan sa: Israel uplika tilara ya ya marit laka sauhkan, apia kaka aidul mayunan kaka, pruaia kan (Libait laka 20:2, 10). Saurka wal sut na diaura ai talika brisa ki? Wel, wal sut ba pramis kum kriki kan: Aidul mayunan kaka, Jehova wal pramis daukan kum ba kriki kan. Bara marit laka sauhkan kaka, marit laka pramis takan ba kriki kan. Wal sut ba kunin munaia tanka sa (Impakan sturka 19:5, 6; Kli smalkan 5:9; Malakai 2:14). Bahamna, Jehova —Gâd wapni bara kasakkira ba— mita bahamuna saura pali kaikan (Lawana 33:4).

      19. Marit laka sauhkaia apia dukyara dia mita wan platukbia, bara dia muni?

      19 Wel au, Israel uplika ba Moses Lâka bila walaia kan. Yawan lika apia. Ban sakuna, dia prais marit laka sauhkaia ba saura kulki kan ba kaikaia aitani sa. Dia muni? Kan baha kaiki, wan platukbia marit laka sauhkaia apia. Luki kais: Man prias watla kum ra dimi muni, aidul kum mawanra kauhwi, lulam kriki puram suni mayunma ki? “Apia pali aihwa!” karna wima. Bara lalah ailal maikaisa mai wibia kaka? Bara sin, “Dan aisapara!” wima. Bara baku sa, kan rait aihwa kristianka nani ba, aidul kum mayuni Jehova ra kunin munaia lukaia wal baman, pat aihka saura pali kaikisa. Bara sim baku, dia lukanka ni daukbia sin, Jehova ra, bara wan maîa ra sin, marit laka sauhki kunin munaia ba aihka saura pali kaikaia sa (Lawana 51:1, 4; Kolosi 3:5). Aima kumira sin, Setan kupia lilia dauki, Jehova ra bara marit laka huli ba swira paskaia want apia sa.

      MARIT LAKA BA NAHKI DUTKI BRI KAIA

      Marit almuk kum ba ai mihta alki banhwisa

      20. Tanka kum praki mangkisi muni, marit laka kum kum ra dia taki ba aisas.

      20 Pana pana rispik muni kaia dukyara, marit laka sauhkras kaia baman apia sa. Dia wala daukaia sa ki? Naha tanka briaia dukyara, marit laka ba utla kum baku sa luki kais. Dia dukya nani mita utla ba skahkisa? Kum kum ba sika: Sturi yamni nani aisaia, wan maîa ra lukaia, bara latwan kaiki ba marikaia. Marit nani ba asla laka ra iwisa taim, watla bila ba ingni kalatka prana ni sin skahkan sa prais takisa. Sakuna, lamtwanka laka ba mayara iwi auya sa kaka, baha skahkanka ba tawa tawa ra tiwi, imhti imhti takaskisa. Bara baku takbia want apia sma! Kau ni, Gâd wi ba kat, “marit[kam] laka ba pain pali kulki kabia” want sma. Kan man nu sma, marit laka bapanka ba sika, paski main kaiki bri kaia sa. Nahki muni baku daukma ki? Baibil bila: “Sins laka wal utla ba paskisa, bara sins laka wal playa nani ba bapisa; diara tanka bri nani wal ai yapaika pliska nani [ba] diara manakira nani, wihki painkira nani wal bangkisa” (Sins laka 24:3, 4, Miskitu Testament Almuk, 1992). Marit laka ra tikska na nahki yus munaia sip sa sapa kaisa kaikaia.

      21. Nahki muni marit laka ba tawa tawa dutki sakaia sip sa ki? (Wahya 131 ra ulban ba sin kais.)

      21 Rait aihwa latwanka laka ba, Gâd ra sibrinka ba, bara kasak lukan laka karna ba sin, marit lilia nani tilara “diara manakira nani” bara ba kaikisa (Sins laka 15:16, 17; 1 Pita 1:7). Nahamuna daukanka mita marit laka ba dutki kabia daukisa. Bara Sins laka 24:4 wi ba kat, nahki muni “yapaika pliska nani” ba “diara manakira nani” wal bangkisa ki? “Sins laka wal.” Au sika! Baibil sinska laka ba alki brih daukisa taim, marit nani ba, ai daukanka ba laki ai latwanka laka ba kau lapta takbia help munaia sip sa (Rom 12:2; Pilipai 1:9). Baku bara, maîam aikuki, Baibil tikska kum, apia kaka, Aihwawakra Watla ba wauhkataya ra marit laka dahra aisi nani ba, asla iwi aisi laki kaikma kaka, wamtla bilara ani “diara manakira nani” wal skahkaia nit sma ba kaikaia help mai munbia. Ningkara, baha skahkanka nani ba “yapaika pliska” bilara dingkaia sa. Wibia sa kaka: Jehova ra latwan kaikisma tawan, dia laki kaikan ba alki dauki bangwbia. Baku dauki si, wamtla bilara ingni kalatka prana yu kum bri kan ba kli bribia.

      22. Marit laka dutki bri kaia dukyara kumi bani dia daukaia nit ba kat daukbia sa kaka, dia auyapah laka tara bri kabia?

      22 Wel au, skahkanka kumi bani ba kli ai pliska kat mangkaia dukyara taim nit sa. Sakuna, kristian bani daukaia nit ba kat daukbia sa kaka, auyapah laka tara bri bangwbia. Kan nu kabia Baibil ra naku lâka wi ba daukisa: “Pain kulkaia mapara, [kumi] bani ai walka ba kanra kulkaia sa” (Rom 12:10, [LRW], 1986; Lawana 147:11). Baha purkara sin, marit laka kulkaia trai kaiki bangwi ba mita daukbia Gâd latwanka laka ra ban kabia.

      a Tanka aisi aula kan ba kaiki marikisa, Pâl mita marit laka ba dukyara tikska na ra aisi ba, lâ wala nani tanka dukyara sin aisi aula kan taka kum sa (Hibru nani 13:1-5).

      NAHKI MUNI MARITKI LAKA BA DUTKI DAUKAMNA KI?

      Maya waitna kum ba ai maya mairin ra tí kap kum brih wisa tingki luki ba marikaia dukiara

      Smalkanka: “Maîam mairin [...] ra latwan kaikaia sma sim wînam pali ra baku, bara maîa mairin ba ai maîa waitna ra kulkaia sa.”​—Epesus 5:33.

      Selp luki kais

      • Dia daukanka painkira nani maî ba brisa ki? Maî ra latwan kaikisna ba nahki marikamna ki? (Sins laka 14:1; 31:29; 1 Pita 3:1, 6; 4:8.)

      • Maî ra kulkaia wisi, dia lukisa sapa, bara nahki ai dara walisa sapa tanka briaia trai munisna ki? (Pilipai 2:4.)

      • Maî ba mistik taki taim swih tikaia wilin sna ki? (Matyu 6:14, 15.)

      • Maî ra “latwan mai kaikisna” aima las wiri ba ahkia kan ki? (Yamni kulki ba 2:9-14.)

      • Spirit laka ra pawaia wisi diaura maî wal asla wark takisna ki? (Matyu 6:33, 34; 1 Korint 9:24-27.)

      • Maî ba yang wal Baibil ba, bara yu bani tikska ba sin aikuki aisi kaikbia ta baikaia dukyara, yang bui dia daukaia sip sna ki?

Miskitu bîla ra Ulbi sakanka nani (1996-2025)
Prakaia
Dimaia
  • miskitu
  • Blikaia
  • Kau laik ba
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Nahki yus munaia
  • Nahki yus munaia raitka ba
  • Internet dukiara wahbi sakanka wala nani
  • JW.ORG
  • Dimaia
Blikaia