Watchtower BIBLIYOTEKA ONLAYINI
Watchtower
BIBLIYOTEKA ONLAYINI
Emanyawa
  • BIBLIYA
  • MALIVURU
  • MUTUGUMANO
  • w23 julyu p. 31
  • We wahinona?

Vidiyu osakuliwe kamo

Nlevelele, ehikala makathamiho ni vidiyu ela

  • We wahinona?
  • Namasugwera Alaleyaga Omwene Wa Yehova (Yohudhera)—2023
  • Dhithu dholigana
  • Aliwa Okoodda Webedha Ekwamuthu
    Ohudhere ni Thalako dha mBibiliyani
Namasugwera Alaleyaga Omwene Wa Yehova (Yohudhera)—2023
w23 julyu p. 31

We wahinona?

Boloku dhoopahiwa dhifwanyiwe maddebe oBabiloniya ni makalelo dhubiwiwa dhinoniha aavi wihina Bibiliya livuru nnawoga ebaribari?

MARKEYOLOGU ehivuhula boloku dhoopahiwa dhowinjhiva dhaalabihedhiwe wihina emagiwena sidadi yoBabiloniya. Mowiwanana ni arkeyologu dhaala anithaniwa Robert Koldewey, bolokudha dhuubiwa ni dhapahiwa muthukuthani ya mootho dhafwanyeya “ode wa sidadi, waaliwo theya yapama ni kwini dhowinjhiva wihina dhipahiwena bolokudha.”

Markeyologu wonelamo wihina anamathonga amodha oBabiloniya yolabihedha thukutha dhewa dha mootho ni makalelo abure. Purusori dhaala a Universidadi yoToronto anithaniwa Paul-Alain Beaulieu, anonne thalako dhowinjhiva ni ewogelo yoSiriya, anihina: “Dhoolebela dhifwanyiwe oBabiloniya dhinowoniha wi mwene ooruma wi ale yakoodda omwiwelela obe yahariiha dhego dhootaleleya evokedhiwe vathukuthani ya mootho wihina epahiwe.” Ehifwanyiwa yolebela ya mwene Nabukodonozori enawoga yegi: “Waagujhule, waapahe ni wawoose, . . . wavokwedhe vathukuthani ya mootho . . . Waathuwelihe, waapahe ni mootho.”

Madhu ala enonuubusedha yopadduwa enafwanyeya mBibiliyani va Daniel kapitulu 3 enawoga wihina mwene Nabukodonozori ahisasanya ekwamuthu enlubale ya oru, omusalasala woDura, yafwanyeya ode wa sidadi yoBabiloniya. Sadaraki Mezaki ni Abedenegu nuukodda okokorela ekwamuthu ele, Mwene Nabukodonozori ahitakaleliwa vanlubale ni oruma wihina “wenjhedhedhiwe mootho dila tanu nabiili,” muthukuthani ya mootho ni aararwene evokedhiwemo. Aliwa yandile ovuluwa mwaha wi yahakela nikavihero na mungeelo a Yehova. — Dan. 3:1-6, 19-28.

© The Trustees of the British Museum. Licensed under CC BY-NC-SA 4.0. Source

Boluku yopahiwa vilebiwe ndina na Nabukodonozori.

Boloku dhifwanyiwe oBabiloniya dhinowoniha wi thalako dhamBibiliyani seebaribari. Teto boloku dhowinjhiva enoofwanyeyamo madhu yamuthithimiha mwene. Boloku emodha enofwanyeyamo madhu enihina: “Nabukodonozori, mwene oBabiloniya, . . . Palasiyu gimagiliimi miyo mwene munlubale . . . Odhuulu waaga othongege nimukalakala palasiyu yeela.” Madhu ala enoligana ni ale enafwayeya va Daniel 4:30, Nabukodonozori awogilye nuwithukula egihina: “Kahi miyeene gimagile luwani ela, Babiloniya munlubale ni kopolo dhaaga dhatedhene wihina githithimihiwege?”

    Malivuru Emanyawa (2013-2025)
    Okume
    Volowa
    • Emanyawa
    • winviyari
    • Munafuninyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo enarumedha
    • Política de Privacidade
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Volowa
    winviyari