Watchtower BIBLIYOTEKA ONLAYINI
Watchtower
BIBLIYOTEKA ONLAYINI
Emanyawa
  • BIBLIYA
  • MALIVURU
  • MUTUGUMANO
  • w23 setemburu pp. 8-13
  • Azombwe ​—⁠ Munafuna mweddihe aavi eguminyu?

Vidiyu osakuliwe kamo

Nlevelele, ehikala makathamiho ni vidiyu ela

  • Azombwe ​—⁠ Munafuna mweddihe aavi eguminyu?
  • Namasugwera Alaleyaga Omwene Wa Yehova (Yohudhera)—2023
  • Mwanamusolo
  • Dhithu dholigana
  • WAASAKULEGE PAMA AKWAWO
  • NNOHOWELA OKALAVE ATHU OWIYEVIHA
  • ODHOWEGEVE ONFIYEDHAGA YEHOVA
  • AZOMBWE — NYU PODI OKANNA OHAGALALA WEEBARIBARI
  • Mwahaya bwaddi nigahowela omoova Yehova?
    Namasugwera Alaleyaga Omwene Wa Yehova (Yohudhera)—2023
  • Joziya Oodhiveliwa Ohudhera Wodhela Yehova
    Ohudhere ni Thalako dha mBibiliyani
Namasugwera Alaleyaga Omwene Wa Yehova (Yohudhera)—2023
w23 setemburu pp. 8-13

OHUDHERA 38

Azombwe ​—⁠ Munafuna mweddihe aavi eguminyu?

‘Opendda winere wubarela.’ — PRO. 2:11.

JHIBO 135 “Mwanaga okale a enonelo”

DHITHU NNAAHUDHERIHUa

1. Mutholo baani worusa akenle Jeyowaji, Uziya ni Joziya?

ONOWABIHAGA wubuwela ogaakenle mutholo wokala mwene a nlogo na Mulugu, wula ogaali mwaana obe muzombwene? Waalabihedhe aavi owedha wawo ni kopolo onniwena mwaha okala mwene? Bibiliya onowawoga azombwe ohiyanahiyana yaali mamwene ooJuda. Motajhiha, Jeyowaji aathomeliwe okala mwene aganna yaka 7 baahi, Uziya aganna yaka 16, teto Joziya aganna yaka 8. Wa aliwa, oyo kuwaali mutholo wokweya! Naarive yahili ethu yokweya, Yehova vamodha naathu amodha yahakavihera waagonjhiha makathamiho ni werana dhithu dhapama.

2. Mwahaya bwaddi ekala yathima ohudhera Dhopadduwa dha Jeyowaji, Uziya ni Joziya?

2 Ebaribari wi kaninna mutholo wokala mwene obe musano, mbwenye iyo podi ohudhera dhithu dhathima ni Jeyowaji, Uziya ni Joziya. Aliwa yaherana dhothoma dhapama, mbwenye malabo mamodha yowerana dhothoma dhabure. Nahudheraga dhopadduwa dhewa, nnere woona mwahaya bwaddi nigahowela wasakula pama akwihu, okala owiyeviha ni wilibihedha onfiyedha Yehova.

WAASAKULEGE PAMA AKWAWO

Murogola owunnuwelavo ni owithwelavo omuzimuni amulagaga murogola a muzombwe wodhela dhowara dhili muloja. Buneku mmodha amuwanre saya ookwiiva mwebnye buneku mmodhaya amuwanre saya oolapa.

Iyo podi ohara yopadduwa ya Jeyowaji wodhela ovuruwana dholaga dhaakwihu apama (Osugwe ddima 3, 7)c

3. Nimakalelo baani Jeyoyada amukaviheriye mwene Jeyowaji werana yothoma yapama?

3 Otajhihe dhothoma dhapama dha Jeyowaji. Agaali muzombwe, mwene Jeyowaji aherana yothoma ya thotho. Baabe ahikwa, vano oliye othoma ohara dhoolaga dha Jeyoyada, aali namakutha oororomeleya. Jeyoyada aamulenle Jeyowaji ninga mwanaye. Mwaha wa yotajhiha yapama ya Jeyoyada Jeyowaji othoma omulabela Yehova ni okavihera nlogo werana emodhave. Jeyowaji obajha owomihedha tempulu ya Yehova. — 2 Cró. 24:1, 2, 4, 13, 14.

4. Mareeliho baani nnawakelihu namudhivelaga Yehova ni naawiwelelaga malamulo aye? (Provérbios 2:1, 10-12)

4 Akala makolo awo obe muthu mmodha anna wuhudhiha wodhela Yehova vamodha ni malagano aye, onone wihina oyo mukono wathima onavahiwiwe. (Omwileri Provérbios 2:1, 10-12.) Makolo awo podi wuhudhiha mwamakalelo ohiyanahiyana. Kasugwa makalelo baabi a murogola dhaala anithaniwa Katya amukaviheriye werana dhothoma dhapama. Malabo amatene aamuthukulelaga oskola, aliwa yothapanyedha yolebela ya labo nenne. Katya anowoga egi: “Othapanya wule, woogikavihera wawanana makathamiho a labo nenne.” Podi wera makolo awo ehapandda malamulo eniwanana ni malagano amBibiliyani onawooniwe ninga oorusa. Eyo yapadduwa, enuukavihere ddi wawiwelela? Murogola dhaala anithaniwa Anastasia onowoga wi makolo aye yaapanddaga malamulo yoomwaddela mwahaya bwaddi edhe epanddege nlamulona. Oliye onowoga egi: “Eyo yoogikavihera wonelamo wihina aliwa kiyaapandda malamulo ale wi egisugwerege, mbwenye mwaha aliwa yoogidhivela ni yafuna egibarele.”

5. Dhothoma dhawo dhinampatha aavi Yehova vamodha ni makolo awo? (Provérbios 22:6; 23:15, 24, 25)

5 Makolo awo eneere ohagalala yuwoona waparihedhaga mabasa malagano amBibiliyani, enuvahiwa. Mbwenye yathimaya sowihina Yehova aneere ohagalala vanlubale, teto wandana onniwena ni Oliye oneere oliba. (Omwileri Provérbios 22:6; 23:15, 24, 25.) Ndha dhithu dhapama dhinanithukulela ohara yotajhiha ya Jeyowaji agaali muzombwe.

6. Dholaga baani Jeyowaji ambeliye wakela Jeyoyada nuukwa, ki yokumelelavoya yaali eevi? (2 Crónicas 24:17, 18)

6 Ohudhere ni dhothoma dhabure dha Jeyowaji. Jeyoyada nuukwa, Jeyowaji obajha wandana naathu abure. (Omwileri 2 Crónicas 24:17, 18.) Oliye othoma ohara dhoholela dhaamusadoro ooJuda yahamudhivela Yehova. Podi wera onorumedha wi yeere okala yapama Jeyowaji ohandana ni alobwana yaala. (Pro. 1:10) Ohiya eyo, oliye woniha wihina aali taduwa mwaha orumedha dholaga dha munyaathu yaale. Teto vadhuluva, pirimu aye Zakariya nuuxixa omukavihera oliye oruma wihina apiwe. (2 Cró. 24:20, 21; Mat. 23:35) Ele yaali ethu yowuukuliha! Jeyowaji ahambela pama, mbwenye mowukuliha oliye okala namapa ni apostata. Omagomihedhowa, oliye opiwa ni adhaari aye. (2 Cró. 24:22-25) Ahere oliye adidela omwiwelela Yehova ni ale enamudhivela Yehova dhithudha kadhamale ndala! Ethu baani ohudheriwe ni yopadduwa ela ya Jeyowaji?

7. Baani anafwanelela okala mukwawo? (Osugwe fotu.)

7 Ethu modha nnahudherihu ni dhothoma dhabure Jeyowaji eeriliyena, sowihina nnohowela wasakula akwihu enafuna onikavihera — athu enamudhivela Yehova ni enafuna omuhagalasa Oliye. Teto iyo podi okanna akwihu enna yaka dhohiyanahiyana. Kuddiwale wihina Jeyowaji aali muzombwe namuliganiha ni Jeyoyada. Wafunaga wasakula akwawo, wikohe: ‘Aliwa enogikavihera olibiha nroromelo naaga ni Yehova? Aliwa enogikongomedha wawiwelela malagano a Yehova? Aliwa enowoga wodhela Yehova ni wodhela ebaribari enafwanyeya mBibiliyani? Aliwa enowariha malagano a Yehova? Aliwa enawoga dhithu dhinafuna ogihagalasa baahi, obe yahoweleyaga enoogivaha yolaga?’ (Pro. 27:5, 6, 17) Ebaribariya sowihina akala akwawo kinamudhivela Yehova, kinafwanelela okala akwawo. Mbwenye akala ohukanna akwawo enamudhivela Yehova olibihe wandana wawo naaliwa mwaha wi aliwa binuukavihere. — Pro. 13:20.

8. Akala onolabihedha redes sociais, ethu baani yathima onahoweliwe wubuwela?

8 Redes sociais dhinonikavihera iyo othapanya namudhihu vamodha naakwihu. Mbwenye athu amodha enalabihedha redes sociais wihina etamaliwe, yonihaga fotu ni vidiyu wodhela dhithu egunliwa ni yeriliwana. Akala we onolabihedha redes sociais, kabiha wikoha: ‘Yofuna yaaga futamaliwa? Dhithu ginafunimi opweha mu redes sociais, dhithu dhapama obe ginafuna giithithimihena? Gerege dhithu athu amodha enapwehiiwa mu redes sociais dhinovolowela makalelo aaga oowoga ni owubuwela mwamakalelo abure?’ Ddibila Nathan Knorr, akosa epaddi ya Nikuuru Nolamulela ahivaha yolaga ela: “Kuxixe wahagalasa athu aatene, mwaha kunande newene omuhagalasa muthu mmodha. Ohiya eyo, osayele omuhagalasa Yehova, werana ndo onere wahagalasa aatene enamudhivela Yehova.”

NNOHOWELA OKALAVE ATHU OWIYEVIHA

9. Ethu baani Yehova amukaviheriye Uziya werana? (2 Crónicas 26:1-5)

9 Otajhihe dhothoma dhapama dha Uziya. Agaali muzombwe, mwene Uziya aali muthu owiyeviha. Oliye ahihudhera ‘omoova Mulugu eebaribari.’ Uziya akwile aganna yaka 68. Muwari mwa yaka dhowinjhivadhene, Yehova oomureeliha. (Omwileri 2 Crónicas 26:1-5.) Uziya ahaagonjhiha malogo owinjhiva ni ahibarela elabo yoJeruzale. (2 Cró. 26:6-15) Mwebaribarene Uziya ahihagalala mwaha werana dhithu dhowinjhiva nnikavihero na Yehova. — Ecl. 3:12, 13.

10. Ethu baani yampadduwele Uziya?

10 Ohudhere ni dhothoma dhabure dha Uziya. Mwene Uziya ahilemela wawaddela athu ele yahoweliwa werana. Nerege siyeyo yamuthukulele oliye wubuwela wihina ahikanna oneeti wowerana ethu sithu afuniye? Nlabo nimodha, oliye ovolowa muTempulu ya Yehova ni oxixa ompaha insensu waltareni, ethu mamwene yahanniwana ofuru wowerana. (2 Cró. 26:16-18) Namakutha munlubale Azariya ahixixa omusumulula, mbwenye Uziya otakaleliwa vanlubale. Yowukulihaya, Uziya ohiya okala oororomeleya wa Yehova, vano mwaha wa yeyo Yehova omusinyusa ni maranya. (2 Cró. 26:19-21) Ahere adidela okala owiyeviha, dhithudha kadhamale ndala!

Collage: 1. Murogola alobelaga ahinathi odhowa opalkuni mudhidhi wa musonkano wa murudda. 2. Ddibila mmodha amukohaga oliye vamodha ni murogola mmodhaya. 3. Numala musonkanoya murogola ole anomuthithimiha Yehova athu amodha numuthethela.

Ohiya withukulaga mwaha wa dhithu nnandihu werana nnohowela onvaha nthithimiho naatene Yehova (Osugwe ddima 11)d

11. Ethu baani enaanikavihere okalave owiyeviha? (Osugwe fotu.)

11 Uziya nuukala muthu oovuwa ni akopolo, oliye odduwala dhithu dhatedhene Yehova aamwereliye. Nnahudheravo ddi? Nnohowela ohuddiwala wihina mareeliho ni mutholo dhatedhene nnakelihu dhinadhela wa Yehova. Ohiya withukulaga mwaha wa dhithu nnandihu werana, nnohowela onvaha nthithimiho natene Yehova.b (1 Cor. 4:7) Ohiya eyo nnohowela okala athu owiyeviha ni ohudduwala wihina nili athu oohilogomana. Bumwahaya nnohowela osumululiwa malabo mamodha. Ddibila dhaala anna yaka 60 ohuleba egi: “Miyo gihihudhera ohutakaleliwa ni ohikwerebeya athu amodha yoona wihina gihiviriganiha. Malabo mamodha ginoviriganiha ninga mwaana ni ginolagiwa mwaha wa dhoviriganiha dhendha, naarive dhigaali ndo, ginowilibihedha wihina giwomihedhe dhithudha ni gidhowegeve gimulabelaga Yehova.” Naamwiwelelaga Yehova ni nilibihedhaga okala owiyeviha nnokanna ohagalala webaribari. — Pro. 22:4.

ODHOWEGEVE ONFIYEDHAGA YEHOVA

12. Joziya anfiyendhe aavi Yehova agaali muzombwe? (2 Crónicas 34:1-3)

12 Otajhihe dhothoma dhapama dha Joziya. Joziya aanna yaka 16 nuwambela omusayela Yehova. Oliye afuniye fuhudhera wodhela Yehova ni werana efunelo yaye. Mbwenye dhithudha kadhali dhokweya wa oliye mwaha mudhidhi yoole athu owinjhiva yawebedha amulugu owoota, Joziya ohowela oliba murima wihina ande wakihedha webedha webaribari. Teto siyeyo oliye eeriliyena! Aali ahinakwanihe yaka 20 nubajha oxeelamo webedha wowoota elabo yaye. — Omwileri 2 Crónicas 34:1-3.

13. Wipeleka wawo wa Yehova winatapulela ddi mwigumini mwawo?

13 Naarive ogaali muzombwene, we podi omutajhiha Joziya ni ohudhera wodhela Yehova ni dhikalelo dhaye dhotikiniha. Siyeyo enuthukulele okanna efunelo yoopeleka egumawo mmadani mwa Yehova. Mbwenye yothoma eyo enaapathe aavi egumawo? Lucas, abaddiziwe aganna yaka 14 ohuwoga egi: “Okuma peeno odhowa osogolo ginere wapweha mabasa a Yehova mburo wobajha mwigumini mwaaga ni ginere wilibihedha wihina gihagalase murima waye.” (Mar. 12:30) Okanne ebaribari wihina onere oreelihiwa wathoma werana emodhave!

14. Owoge dhotajhiha dhaazombwe enamutajhiha mwene Joziya.

14 Makathamiho baani yufwanye mwaha okala muzombwe anamulabela Yehova? Johan, abaddiziwe aganna yaka 12 anowoga wodhela owaddihedhiwa ofumari cigarros eletrônicos obe vaping, naakwaye ooskola. Wihina ande okanna kopolo ni ogonjhiha owaddihedhiwa wula, Johan anowilibihera ohidduwala wi cigarros eletrônicos ohiya onongave mwiili waye podi ononga wandana waye ni Yehova. Raquel, abaddiziwe aganna yaka 14 anowoga ethu enamukavihera wawanana makathamiho enanfwanya oskola. Oliye anowoga egi: “Miyo ginoxixa wiwananiha dhithu dhatedhene ginonimi oskola ni ndhe dhili mBibiliyani. Motajhiha namuhudheraga História ginowanda wubuwela wodhela yopadduwa ya mBibiliyani obe yovuhulela, teto malabo mamodha gaathapanyaga ni muthu oskola ginopatha mudhidhi yoyo wihina gimoonihe yolebela ya mBibiliyani.” Makathamiho enuufwanya podi ohukala mamodhave ni ale yanfwannye Joziya, naarive dhigali ndo we podi okala muthu athotho ni oororomeleya ninga oliye. Wawanana makathamiho ogaali muzombwene winere wuwegeredha wihina wande wawanana makathamiho oosogolo.

15. Ddiniyani emukavihere Joziya omulabela Yehova nuuroromeleya? (2 Crónicas 34:14, 18-21)

15 Mwene Joziya nuwakwaniha yaka 26 obajha owomihedha tempulu. Waali mudhidhi yole yafwanyiliwa “livuru na malamulo muTempulu naalebiwe ni Moyizeji.” Mwene nuwiwa dhithu dhalebiwe mulivuruni mune, wawerana masadduwo mowaguva wihina iwelele dhithu dhalebiwe mulivuruni. (Omwileri 2 Crónicas 34:14, 18-21.) We onowabihaga oxixa omwileri Bibiliya malabo amatene? Akala oni ehe, dhinna wuweddela pama? Onolebelesa versu dhinukavihere? Lucas, asorihiwe mundduli anolebela mukadernuni dhithu dhinamudhivela anafwanyiye aamwilerigi Bibiliya. Werana emodhave podi wukavihera ohuddiwala dholebela obe dhithu ohudheriwe. Wamuhudheraga ni wamudhivelaga Bibiliya efunelo yawo yomulabela Yehova eneere wenjhedhedheya. Ndala ninga madhu a Mulugu yamukaviheriwa Joziya werana dhithu dhapama, enere wukavihera ni weya.

16. Mwahaya bwaddi mwene Joziya adhe eregena yoviriganiha enlubale, ki nnahudheravo ddi ni yoviriganiha yaye?

16 Ohudhere ni dhothoma dhabure dha Joziya. Joziya aganna yaka 39 werana yothoma yabure yamuthukulele oliye oyelela egumaye. Ohiya osayela dhoholela dha Yehova oliye wiroromela yeka. (2 Cró. 35:20-25) Yopadduwa yaye enonihudhiha ethu yathima, naarive nigaali owunnuwelavo obe akala nnomulabela Yehova muwari mwa yakadhene, nnohowela odidela onfiyedha Oliye. Wihina nande werana eyo nnohowela olobela wa Yehova nilobaga dhoholela, omuhudhera Bibiliya ni opwasedha ovuruwana dholaga nnavahiwihu ni makiristawu owithwelavo epaddi yomuzimuni. Nerana eyo, nnere wanda orabela werana dhoviriganiha, teto nnere okala athu oohagalala. — Tia. 1:25.

AZOMBWE — NYU PODI OKANNA OHAGALALA WEEBARIBARI

17. Dhithu baani dhathima nnahudherihu ni mamwene araru ooJuda?

17 Mwaha okala muzombwe we ohukanna ofuru wowerana dhithu dhotikiniha ni dhoriya vanlubale. Thalako ya Jeyowaji, Uziya ni Joziya, enowoniha wihina we podi werana dhothoma dhapama ni omuhagalasa Yehova naarive ogaali muzombwe. Ebaribari wihina aliwa yahiviriganiha ofiyedha witotela makathamiho. Mbwenye watajhiha dhithu dhapama yeriliwana ni warabela dhithu dhabure yeriliwana, onere okanna egumi yohagalasa.

Davidi avokaga nibwe wihina ampena Goliya okoddoni.

Davidi ahinfiyedha Yehova agaali muzombwe, bumwahaya ahirumedhiwa vamentoni va Yehova ni ahikanna egumi yohagalasa (Osugwe ddima 18)

18. Dhotajhiha baani dha mBibiliyani dhinoniha wihina we podi okanna ohagalala mwigumini mwawo? (Osugwe fotu.)

18 Bibiliya anowawoga azombwe amodhaya yanfiyendhe Yehova, yawakenle mareeliho aye ni yafwannye ohagalala. Davidi di mmodha wa azombwe ayo. Agaali muzombwene Davidi ahisakula wandana ni Yehova, ni vasogolova ahikala mwene oororomeleya. Ebaribari wihina Davidi ahiviriganiha, mbwenye Yehova amoona Davidi ninga mudhaari oororomeleya. (1 Reis 3:6; 9:4, 5; 14:8) Vano onoonamo aavi ohudhera wodhela egumi ya Davidi? Mwebaribarene yopadduwa yaye enere wulibiha ni enere wuthukulela omulabela Yehova nuroromeleya. Obe we podi othoma ohudhera wodhela yopadduwa ya Marku obe ya Timotiyu. Aliwa yabanjhe omulabela Yehova egaali azombwe ni yahikalave oororomeleya ofiyedha okwa wewa. Aliwa yahirumedhiwa vamentoni va Yehova ni yahikanna egumi yohagalasa.

19. Onafuna wihina egumi yawo ekale aavi?

19 Makalelo onalabihedhiwe egumi yawo ovanene, eneere opatha makalelo enaakale egumi yawo osogolo. Wamuroromela Yehova ohiya wiroromela wamwinnyo, Oliye anere wukavihera wihina weregena dhothoma dhapama. (Pro. 20:24) We podi okanna egumi yohagalasa ni dhithu dhowinjhiva dhapama, mbwenye kuddiwale wihina Yehova anathabwa ovaha thima ndhe onamwereliwe. Olabihedha egumawo wihina omulabele baabihu oodhivela Yehova, yothoma yapama onahoweliwe werana. Kaawo ethu enaliganiiwana.

DHITHU BAANI OHUDHERIWE NI MWENE . . .

  • Jeyowaji?

  • Uziya?

  • Joziya?

JHIBO 144 Wawubuwelege mareeliho

a Yehova ohunona wihina malabo mamodha, kahiyo ethu yokweya muzombwe werana yothoma yapama ni okanna wandana ni Oliye. Mbwenye onande aavi werana dhothoma dhapama dhinamuhagalasa baabi awo oodhulu? Nnere woona dhopadduwa dha azombwe araru yaali mamwene ooJuda. Opwasedhe woona dhithu onahudheriwe ni dhothoma dhewa.

b Osugwe kwaduru enna musolo “Cuidado com a falsa modéstia,” enafwanyeya va artigu “Ser popular nas redes sociais é tão importante assim?”, mu sayiti jw.org.

c OTAPULELIWA WA FOTU: Murogola anvahaga yolaga yathotho namwali dhaala.

d OTAPULELIWA WA FOTU: Murogola dhaala anna epaddi omusonkanoni anomuroromela Yehova ni ononvaha nthithimiho naatene Oliye.

    Malivuru Emanyawa (2013-2025)
    Okume
    Volowa
    • Emanyawa
    • winviyari
    • Munafuninyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo enarumedha
    • Política de Privacidade
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Volowa
    winviyari