OHUDHERA 47
Nnande aavi olibiha odhivela wehu naaddibila?
“Nididele odhivelana mmodha ni mukwaye, mwaha odhivela winadhela wa Mulugu.” — 1 JOÃO 4:7.
JHIBO 109 Okalena odhivela weebaribari
DHITHU NNAAHUDHERIHUa
1-2. (a) Mwahaya bwaddi murumiwi Pawulo adhe erege odhivela ‘ekalelo yinlubale’ opitha dhatedhene? (b) Makoho baani nnafunihu wawakula muwari mwa yohudhera ela?
MUDHIDHI murumiwi Pawulo awogaga wodhela nroromelo, ejhehedho ni odhivela oliye ahimariha mubuwelo waye ni madhu ala: ‘Muwari mwa dhikalelo dhatedhene ndha enlubaleya fuudhivela.’ (1 Cor. 13:13) Mbwenye mwahaya bwaddi murumiwi Pawulo adhe aawogege madhu ala? Mwaha wihina osogolo mpaganyo dhatedhene dhinere omala wakwanela. Eyo yapadduwa kinahoweleyege okanna nroromelo ni ejhedhedhelo, mbwenye nnerege okannave odhivela ni Yehova vamodha ni athu amodhaya. Mwebaribareene odhivela wehu naliwa onerege odhowagave wunnuwaga ni mukalakala.
2 Woona wihina odhivela enakale ekalelo yathima mwigumini mwehu nnere wawakula makoho mararu. Noobajha, mwahaya bwaddi nigahowela odhivelana mmodha ni mukwaye? Nanabiili, nnonihe aavi wihina nnodhivelana mmodha ni mukwaye? Nanatharu, nnande aavi olibihiha odhivela wehu ninnihuna ni athu amodha?
MWAHAYA BWADDI NIGAHOWELA ODHIVELANA MMODHA NI MUKWAYE?
3. Dhithu baani dhinanithukulela wadhivela addibilihu?
3 Mwahaya bwaddi sathima wawoniha odhivela athu amodha? Mwaha wihina nadhivelanaga mmodha ni mukwaye nnowoniha wihina nili makiristawu eebaribari. Yesu ahawaddela anamahara aye egi: “Mowindo, athu aatene enere onona wi muli anamahara aaga: mwadhivelanaga mmodha ni mukwaye.” (João 13:35) Ohiya eyo odhivela winonikavihera okala owiwanana. Murumiwi Pawulo ohuwoga wihina odhivela ‘nipara nnadhana wiwanana.’ (Col. 3:14) Mbwenye ehikalawo ethu emodhaya yathima enanithukulela okanna odhivela mmodha ni mukwaye. Murumiwi Juwawu ohuleba egi: “Muthu anamudhivela Mulugu, amudhivelege ddibile.” (1 João 4:21) Nadhivelanaga mmodha ni mukwaye nnowoniha wihina nnomudhivela Mulugu.
4-5. Owoge yoladdaniha enoniha makalelo odhivela ninnihuna ni Mulugu oniwananiwa ni odhivela nnawonihihu addibilihu ni arogolihu.
4 Ni makalelo baani odhivela ninihuna ni Mulugu oniwananiwa pamadhene ni odhivela nnawonihihu addibilihu ni arogolihu? Kubuwela makalelo murima wehu oniwananiwa ni yano dhimodha dha mwiili wehu. Malabo mamodha mamediku enoolabihedha moono wa muredda wihina enone makalelo onalaba murima wa mureddaya, ndala aliwa enowanda onona makalelo oli murima wa muthuya, akala onoothamaga pama obe naari. Nladdaniho nna nnanihudhiha ddi wodhela odhivela?
5 Ndala ninga mediku anandiye onona makalelo oli murima wa muthu wodhela olabihedha moono, iyo podi woona makalelo odhivela wehu wiliwa woliba ni Yehova wodhela woona makalelo nnadhivelihu athu amodhaya. Noona wihina odhivela ninihuna ni addibilihu onna oridha eyo podi okala yowoniha wihina odhivela wehu ni Mulugu onna ovuguwa. Mbwenye naadhivelaga addibilihu malabo amatene, nnere wooniha wihina odhivela wehu ni Yehova oli woolibeene.
6. Mwahaya bwaddi nigahowela werana ethu-sithu noona wihina odhivela ninnihuna ni addilihu onna ovuguwa? (1 João 4:7-9, 11)
6 Akala odhivela ninnihuna naaddibilihu onna oridha, ola podi okala muladdu munlubale. Mwaha wa ddi? Mwaha eyo yotonyihedha wihina odhivela wehu ni Yehova onna oridha. Murumiwi Juwawu ohoniha eyo pamadhene nuwoga egi: “Muthu ahinamudhivela ddibile anandiye omoona, kanande omudhivela Mulugu, ahinandiye omoona.” (1 João 4:20) Nnahudhera ddi ni madhu ala? Iyo nnere wanda omuhagalasa Yehova naadhivelanaga “mmodha ni mukwaye.” — Omwileri 1 João 4:7-9, 11.
NNANDE AAVI ODHIVELANA MODHA NIMUKWAYE?
7-8. Nimakalelo baani nnafunihu woniha wihina nnodhivelana mmodha ni mukwaye?
7 MBibiliyani nnofwanyamo dila dhowinjhivadhene nlamulo nnihina “nidhivelanege mmodha ni mukwaye.” (João 15:12, 17; Rom. 13:8; 1 Tes. 4:9; 1 Ped. 1:22; 1 João 4:11) Mbwenye, odhivela ekalelo enakuma vati va murima, teto kaavo muthu a veelaboni yavati ananda woona dhithu dhili mmurimani mwehu. Ki vano athu amodha enaanone aavi wihina nnowadhivela vanlubale? Wodhela madhu ehu ni dhithu nnawerelihu.
8 Ehikalawo makalelo owinjhiva owawoniha odhivela addibilihu ni arogolihu. Kasugwa dhotajhiha ndha ‘Muwogege ebaribari mmodha ni mukwaye.’ (Zac. 8:16) “Mukanne murenddele mmodha ni mukwaye.” (Mar. 9:50) ‘Mukalege oobajha othithimihana mmodha ni mukwaye.’ (Rom. 12:10) ‘Mwakelanege mmodha ni mukwaye.’ (Rom. 15:7) ‘Mudhowegeve . . . mulevelelanaga mmodha ni mukwaye.’ (Col. 3:13) ‘Muhuselele wakelana mutholo dhenyu mmodha ni mukwaye.’ (Gál. 6:2) ‘Mudidele olibihana mmodha ni mukwaye.’ (1 Tes. 4:18) ‘Mudidele olibihana ni ovenyihana mmodha nimukwaye.’ (1 Tes. 5:11) ‘Mulobelelanege mmodha ni mukwaye.’ — Tia. 5:16.
Nnande aavi omukavihera muthu anafwanyeya makathamiho? (Osugwe ddima 7-9)
9. Mwahaya bwaddi sathima walibiha addibilihu? (Osugwe fotu.)
9 Kabeni noone makalelo owawoniha odhivela addibilihu. Ddima evirile nihona wihina murumiwi Pawulo ahivaha yolaga ela: ‘Mudidele olibihana mmodha ni mukwaye.’ Mbwenye mwahaya bwaddi sathima walibiha addibilihu ni arogolihu? Livuru dhaala na referensiya nnowatapulela madhu aawogile murumiwi Pawulo wodhela ‘olibiha’ negi: “Olibiha enatapulela okala epaddi ya muthu wihina omulibihe oliye aafwanyiwaga makathamiho oorusa ovilelana.” Bumwahaya iyo naalibihaga addibilihu, nnowakavihera wihina evenye ni edhowegeeve yeddaga dila yeegumi. Mudhidhi wamutene nnamukaviherihu ddibilihu anafwanyiwa makathamiho, nnowoniha wihina nnomudhivela vanlubale. — 2 Cor. 7:6, 7, 13.
10. Nthebwa ni olibiha dhiniwanana aavi?
10 Muthu aamukalelaga nthebwa mukwaye anoona goyi anere ofuna omulibiha ni omukavihera. Bumwahaya voobajha iyo namukalela nthebwa vano vasogolova nnomulibiha muthuya. Kabeni noone makalelo murumiwi Pawulo iwanananihiye nthebwa na Yehova ni makalelo ananilibihiye. Murumiwi Pawulo ohuwoga wihina Yehova ‘Baabi anthebwa ni Mulugu a olibiha watene.’ (2 Cor. 1:3) Nota nomuhudherana Bibiliya na versu nna, nnotapulela wihina murumiwi Pawulo ohulabihedha madhu owi ‘nthebwa’ wihina awoge ekalelo yowaweddela thagaraga athu amodha. Bumwahaya ‘Mulugu anowithaniwa Baabi obe ntxela na thagaraga mwaha wa nthebwa ninlubale anniyena ni athu.’ Nthebwa nna nnomuthukulela ‘onitodola mmakathamihoni mwehu mwatemwene.’ (2 Cor. 1:4) Ndala ninga ntxela na manjhe apama enanvahiwa kopolo muthu anna nthona, Yehova anonilibiha ni anonivaha kopolo naafwanyiwaga makathamiho. Nnande aavi omutajhiha Yehova wodhela wakalela nthebwa athu amodha ni walibiha? Nnande werana eyo, wodhela wilibihedha okanna dhikalelo dhapama mmurimani mwehu dhinaanikavihere walibiha athu amodha. Dhikalelo ndho siivi?
11. Mowiwanana ni Colossenses 3:12 ni 1 Pedro 3:8, dhikalelo baani dhimodha nnahowelihu okanna wihina nididele walibiha ni wadhivela addibilihu?
11 Ddiniyani enaanikavihere odhowagave kadda labo nawonihaga odhivela ni naalibihaga addibila? Nnohowela woniha dhikalelo dhapama ninga nthebwa, opama ni odhivela wooddibila. (Omwileri Colossenses 3:12; 1 Pedro 3:8.) Dhikalelo ndha dhinanikavihere aavi? Naakalelaga nthebwa addibilihu ni naathuwathuwelaga ni murima wehu wamutene nnerege okanna efunelo enlubale yowalibiha yaafwanyiwaga makathamiho. Ndala ninga Yesu awogiliye “mulomo onawoga dhendhe dhinakuma vati vamurima. Muthu apama anokumiha dhoorela dhapama mmurimani mwaaye.” (Mat. 12:34, 35) Walibiha addibilihu ni arogolihu enafwanyiwa makathamiho, mwebaribarene makalelo athima owawoniha odhivela wehu addibilihu.
NNANDE AAVI OLIBIHA ODHIVELA NINNIHUNA MMODHA NI MUKWAYE?
12. (a) Ni ethu baani nnahowelihu okala pasope? (b) Nikoho baani nnafunihu wakula?
12 Iyo aatene nnafuna “nididele odhivelana mmodha ni mukwaye.” (1 João 4:7) Mbwenye nnohowela ohidduwala wihina Yesu ohuwoga wi “odhivela waathu owinjhiva winere oridha.” (Mat. 24:12) Yesu kaafuna owoga wihina anamahara aye yere ohiya woniha odhivela mmodha nimukwaye. Mbwenye nnohowela okala pasope wihina nahihiye mubuwelo wa elabo ovolowele makalelo nnaweddihihu addibilihu. Bumwahaya, kabeni noone nikoho nimodhana nathima: Nnande aavi onona akala odhivela ninnihuna naaddibilihu booliba?
13. Ddiniyani yehe odhivela wehu naaddibilihu?
13 Makalelo oonona akala odhivela ninnihuna naaddibilihu booliba fudheela opendda makalelo nnaweddihihu aliwa yanerela ethu sithu. (2 Cor. 8:8) Eyo enowoneya pamadhene mowiwanana ni madhu aawogile murumiwi Peduru: ‘Mwadhatedhene mudhivelanege pamadhene, mwaha wi odhivela onokunela dhotega dhowinjhiva.’ (1 Ped. 4:8) Obe neere, dhoviriganiha vamodha ni ohilogomana waaddibilihu podi weha odhivela ninnihuna naaliwa.
14. Mowiwanana ni 1 Pedro 4:8, munyoodhivela baani nnahowelihu okanna? Owoge yoladdaniha.
14 Kabeni naapwasedhe pamadhene madhu aasorihile murumiwi Peduru. Epaddi yobajha ya versu 8 enawoga wodhela odhivela nnafunihu okanna, oli ‘odhivelana pamadhene.’ Madhu aalabihendhe murumiwi Peduru owi ‘odhivelana pamadhene’ enatapulela “onyamula ethu pamadhene.” Teto epaddi yanabili enowoga ethu baani nnafunihu werana akala nnowadhivela pamadhene addibilihu. Nnere okuneela obe ohipwatha dhoviriganiha dhaaddibilihu. Motajhiha, enakala ninga othukula odhivela wehu ndala ninga guwo enanyamuwa ni onyamula pamadhene ofiyedha okuneela ohiya yothega modha obe biili, mbwenye dhotheega dhatedhene dhaaddibilihu. Nimakalelo yaala, okuneela yakalege ninga olevelela dhotheega dhaaddibilihu. Ndala ninga guwo enakuneeliwa mabamba, odhivela wehu winokunela dhoviriganiha ni ohulogomana waaddibilihu.
15. Nnande werana ddi odhivela wehu naaddibilihu wakala wooliba? (Colossenses 3:13)
15 Odhivela wehu onohowela okala ooliba vanlubale wihina nande olevelela dhoviriganiha dhaaddibilihu, naarive malabo mamodha eyo ekalaga yorusa. (Omwileri Colossenses 3:13.) Naalevelelaga amodha, nnowoniha wihina odhivela wehu ohuthabwa oliba ni nnomuhagalasa Yehova. Ki ethu emodhaya enaanikavihere ohipwatha ohulogomana waaddibilihu ddiniyani?
Ndala ninga nnakoyihu fotu dhapama ni nnothimiha ndhe dhahinafwanelela iyo nnodhiveliwa okoya mmurimani mwehu mudhidhi wapama nivirilihu naaddibilihu ni nnorabela okoya dhoviriganiha dha addibilihu mmurimani mwehu (Osugwe ddima 16-17)
16-17. Ethu emodhaya enaanikavihere ohipwatha dhoviriganiha dha adddibilihu ddiniyani? Ki yotajhiha baani enanikavihera wonelamo eyo? (Osugwe fotu.)
16 Nnohowela opwasedha osugwa dhikalelo dhaaddibilihu ohiya dhoviriganiha dhewa. Motajhiha, kubuwela ogaali vapikinikini naaddibila amodha. Nyu munowaredha, vano omakuthulowa nyu otirari fotu modha. Voharela we onotirari fotu dhimodha biili mwaha wihina yobajha kikumile pama. Vano we onna fotu tharu. Mbwenye fotu modha we woona wi ddibila mmodha kakumile pama. Oneere ddi ni fotu yele? Oneere othimiha fotu ele mwaha wihina ohukanna fotu biili dhikumile pama, teto fotu ndhe biili onniwena ddibila ole ohukuma ni aatene eli oohagalalene.
17 Vano kabiha oliganiha fotu ndhe onniwena ni mudhidhi oviriliiwe naaddibila ohunadhiiwe odduwala. Mohanganyedha onowubuwela weriliwe naaddibila. Mbwenye podi wera muwari mwa mudhidhi yoyo ddibila obe murogola mmodha ohuwoga ethu yupihile mbani. Weere ddi ni mubuwelo yola? Onoonamo aavi othimiha mubuwelo yoyo ndala ninga waathimihiwe fotu yahili pama? (Pro. 19:11; Efé. 4:32) Wapwasedha wubuwela mudhidhi wapama oviriliiwe ni muthu yole, yoviriganiha ele kinuthukulele othabwa wukuuwa. Mudhidhi ole wapama oviriliiwe ni ddibila ole ethu yapama onahoweliwe okoya mmurimani mwawo.
MWAHAYA BWADDI ODHIVELA EKALA ETHU YATHIMA PEENO?
18. Ethu baani ohudhenriwe wodhela odhivela muwari mwa yohudhera ela?
18 Mwahaya bwaddi nigafuna olibiha odhivela wehu naathu amodha? Ninga nonilihu, naadhivelaga addibila ni arogola, nnowoniha wihina nnomudhivela Yehova. Nnande aavi wawoniha odhivela addibilihu? Makalelo okweya owerana eyo, fudheela walibiha. Teto nthebwa ekalelo enafuna onikavihera ‘waalibiha amodhaya.’ Ki nnande aavi olibiha odhivela ninnihuna naaddibila amodhaya? Wodhela walevelela addibilihu naarive dhirusaga.
19. Mwahaya bwaddi sathima peeno wonihana odhivela mmodha ni mukwaye?
19 Mwahaya bwaddi peeno egahoweleyaga vanlubale wadhivela addibilihu? Murumiwi Peduru ohuwoga mwahaya nuwoga egi: ‘Wihaddamela omakuthulo wa dhithu dhatedhene. Mowindala . . . mudhivelanege pamadhene.’ (1 Ped. 4:7, 8) Omakuthulo wa elabo ela yabure onna waddamela mowaguva. Mwaha wa yeyo, dhithu baani nnajhehihu opadduwa? Yesu ahawaddela anamahara aye egihina: “Nyu munere widdiwa ni malogo amatene mwaha wa ndina naaga.” (Mat. 24:9) Wihina nande ovilelana widdiwa wula, nnohowela odidela okala owiwanana. Nakala owiwananeene Saddana kanande onimwalaniha mwaha wihina ‘odhivela nipara nnadhana wiwanana.’ — Col. 3:14; Fil. 2:1, 2.
JHIBO 130 Nilevelelanege
a Malabo yaala a peeno enohoweleya vanlubale wawoniha odhivela addibilihu ni arogolihu. Mbwenye nnande aavi werana eyo?