Ohiye nlamulo noopama neddiye egumawo
“ODHIVELA waddibila ni warogola fugithukulele ohudhera ebaribari,” anawoga di Lisa.a Siithu emodhave empadduwele murogola Anne, anihina, “omambelelowene ethu yagidahinnye murima waari opama wa addibila ohiya dhithu gahudherimi.” Arogola ala, enodhiveliwa omwileri Bibliya ni opendda dhithu dhinawogiye, mbwenye waari opama wa addibila wadahinnye murima.
Nnande addi wooniha opama ofiyedha wadahinya murima athu amodhaya? Kabeni nawoone makalelo ala menli: wodhela makalelo nnawogihu ni nnerihuna dhithudha. Namala nnere woona baani anafwanelela iyo omooniha opama.
WOONIHE NLAMULO NOOPAMA WODHELA MAKALELO AWO OWOGA
Mwihiyana apama anasorihiwa va Proverbio kapitulu 31, ahikanna vanlumini vaye ‘nlamulo noopama.’ (Pro. 31:26) Oliye oweenya wihina ‘nlamulo’ nna nivolowele makalelo aye owoga ni dhithu dheriyena. Babi avamuralani anofwanelela wihina ‘nlamulo’ nna nikale vanlumini vaye. Ababi owinjhiva ehinona wihina owoga ni makalelo oovereyiha murima podi wawukuulana anaye ofiyera wathukulela aliwa ohawiwelelaga ababiwa. Ababi yawogagana aniwa nupama, enokweya aniwa wavuruwana ni wawiwelela.
Naarive akala we kunna ahima, onande addi ohudhera makalelo oowoga nupama? Makalelo apama owerana ndo enafwanyeya va Provérbios 31:26: ‘Oliye anofugula mulomo waye ni thotho.’ Eyo enovolowelavo okanna thotho naasakulaga madhu ehu ni makalelo nnafunihu owoga. Iyo podi wikoha negi, ‘ethu ela ginafunimi owoga enere watakalela athu amodha, obe enere odhana murenddele?’ (Pro. 15:1) Mohanganyedha, makalelo apama owooniha wihina nihikanna thotho fuwubuwela nihinathi owoga.
Provérbio mmodhaya anihina: ‘Madhu oohapimelela enaligana ni olatiwa ni supadda.’ (Pro. 12:18) Nakarati nubuwela madhu nnaawogihu ni makalelo nnawogihu, noona wi enere wavereyiha athu amodha, enokweya wubuwela pama ethu nnafunihu owoga. Nihiddiwalaga ‘nlamulo noopama’ naawogaga ni akwihu, kannalabiherege madhu abure obe makalelo ehu oowoga kinaapihege mbani athu amodha. (Efé. 4:31, 32) Mohiyana, nakakanihe madhu abure ni madhu apama, wodhela makalelo ehu oowoga ni oodhiva mwinnyu. Siyeyo Yehova eriliyena adhowaga omulibiha Eliyaji mudhidhi yole agaari wovave. Mungero aadhile ni ndina na Yehova owoga ni ‘ndhu nopwaseya ni navativati.’ (1 Reis 19:12) Mbwenye sathima wubuwela wi okala muthu apama kinatapulela walabiherave bahi madhu apama. Nnofwanelela weragana dhithudha mwamakalelo apama. Ni makalelo baavi?
DHOWERA DHOOPAMA DHINAADAHINYA ADDI MURIMA ATHU AMODHA
Nawogaga ni makalelo apama iyo kannamutajhiha Yehovave bahi, mbwenye nnowerana dhithudha nupama. (Efé. 4:32; 5:1, 2) Lisa, awogiwe omambelelo, ohusoriha opama enooniha Anamona a Yehova egihina: “Murala wehu nuwaddihedhiwa wihina otamele mburo mmodhene, vohilegela anamatelana abiili a mulogo wehu, okumiha mwana mudhidhi omabasani wewa wihina enikavihere otamiha dhoobo dhehu. Mudhidhi yole gaari gihinambele omuhudhera Bibliya!” Opama ola yonihiliwa, wahimuthukulela Lisa ofuna onona ebaribari.
Anne, asorihiwe mundduli, ahitamalela vanlubale mwaha opama yamonihile Anamona a Yehova. Oliye anihina: “Woona wi elabo ela kiri pama, dhithu dhimodha gowanganyedha. Ni kagamuroromela muthu. Miyo nuwanona Anamona aYehova, vobajhavene kagaroromele. Gokala nuwikoha, ‘mwahaya bwaddi egageddiha nupama?’ Mbwenye namahudhihaga a Bibliya aari muthu apama ni ogithukulela miyo omuroromela.” Vasogolova yapadduwe ddi? “Nuvira mudhidhi, ndhe gahudherimi wambela ogidhivela.”
We uhonelamo ethu baani yadahinnye murima wa Lisa ni Anne? Waari opama wonihiwiwa wa addibila vamodha ni arogola ammulogoni, siyeyo yathukulele ofuna ohudhera ebaribari. Opama wa addibila, wihathukulela aliwa omuroromela Yehova nnikuru naye.
OMUTAJHIHE MULUGU NI OKALE APAMA NAATHU AMODHA
Athu amodha bapama ni boweddeyana mwaha wi ebaliwe ndo. Eyo ethu yapama ni enafwanelela otamaleliwa. Mbwenye akala enanthukulela okala apama naathu amodha, si ekalelo nibaliwihuna, ala kahiyo makalelo apama oomutajhiha Yehova anooniha opama. — Omusugwe Atos 28:2.
Opama onadhela wa Yehova onokosa epaddi wa dhowima dhomuzimu dha Mulugu. (Gál. 5:22, 23) Wihina ntajhihe opama onadhela wa Mulugu, nnohowela ohiya wi muzimu wotxena osaddule mubuwelo wehu ni dhowera dhehu. Neragana ndo, ninna omutajhiha Yehova vamodha ni Yesu. Hee nihinona wihina ninga makiristawu, nnowapwatha athu aatene. Bumwahaya, ethu enanthukulela okala athu apama fudhivela ninnihuna ni Yehova vamodha ni amwanddamanihu. Nerana yeyo nnerege wooniha opama onakuma vati vamurima, Mulugu anarumedhiye.
BAANI ANAFWANELELA IYO OMONIHA OPAMA?
Enokweya wooniha opama nuule nimunonnihu ni ananerelaga opama. (2 Sam. 2:6) Motajhiha, malabo mamodha iyo podi werana ethu yapama wihina nimutamalele muthu ole ananerelaga opama. (Col. 3:15) Mbwenye ki noonelamo wi muthu ola kanafwanelela iyo omwerela opama?
Kubuwela ayi: Yehova anonivaha yotajhiha yapama ehinna muthu mmodha, wokala apama naathu amodha naari aliwa ehifwanelelaga. Mbibliyani, nnohudhera wihina sathima wilibihera omutajhiha Yehova okala athu apama. Madhu owi ‘opama wohifwanelela’ enolabiheriwa muwari mwa dholebela dhegerego dhekiristawu, mowindala ninga Yehova ananeddihiye nuupama.
Yehova anowawooniha opama athu owinjhiva wodhela wavaha ele enahoweliwa wihina ekalegewove. (Mat. 5:45) Mwebaribarene, naarive iyo nihinanone ebaribari, Yehova dari oobapajha onithonyihedha opama kadda muthu wa iyo. (Efé. 2:4, 5, 8) Motajhiha, oliye ohupeleka egumi yamwanaye wihina awobolena athu atene. Murumiwi Pawulo ohuwoga wihina Yehova ohumpeleka Yesu ‘mowiwanana ni dhoreela dha opama waye wohinifwanelela.’ (Efé. 1:7) Ohiya eyo, Yehova anna oniholelave ni anihudhihaga, naarive nigari athu ohulogomana ni nithegagave. Dhoholela dha Yehova ni madhu aye, enakala ninga ‘muzongwe anvevela.’ (Deut. 32:2) Mohanganyedha, iyo kannadha nimuhogolosela opama watene Yehova ananitonyihedhiye. Mwebaribarene, wahere ohukala opama wa Yehova, iyo kanakanne ejhehero osogolo. — Omusugwe 1 Pedro 1:13.
Mwebaribarene, opama wa Yehova ekalelo yathima, nihiyoya nnahowelihu okanna. Bumwahaya, ohiya wasakulaga athu baani enafwanelela iyo wawerelaga opama, nnofwanelela wilibihera omutajhiha Yehova okala apama egumihu yatene. (1 Tes. 5:15) Nakala apama nathu atene, nnakalege ninga motho onahidda mudhidhi woridha. Nnere okala nikoma nolibiha na emudhi yehu, naaddibilihu, akwihu oomabasani, ooskola ni amwanddamanihu.
Kaawubuwele madhu awo ni dhowera dhawo dhapama, makalelo dhinafuniwa wakavihera amudhawo ni mulogwawo. Podi wera we onere wanda omukavihera ddibila ammulogoni mwawo, anahowela nikavihero wihina asamalele nyumba yaye, jardi, obe werana ethu-sithu alemeliye werana kadda labo ninga ogula dhithu omerkado. Ohiya eyo, wanfwanya muthu mmalaleyelo, anahowela ethu-sithu, ononamo avi wileva wihina omukavihere muthu yoyo?
Bumwahaya nnafuna nimutajhihe Yehova wihina dhowoga dhehu ni dhowera dhehu dhonihege wihina nnahara ‘nlamulo noopama.
a Mandina mamodha ehisadduliwa.