-
B tall-a-la yuusg a Pɩlat la a Herood sʋkaZãmaan fãa nin-kãseng sẽn ka to
-
-
Sak 122
B tall-a-la yuusg a Pɩlat la a Herood sʋka
BA A ZEZI sẽn ka mak n na n solg a Pɩlat t’a yaa rĩma, a wilgame tɩ yẽ Rĩungã ka yell n kõ Rom ye. A Zezi yeelame: “Mam [Rĩungã] ka dũniyã rẽnd ye. Mam [Rĩungã] sã n da yaa dũniyã rẽnda, mam tʋm-tʋmdba ra na n zabame tɩ b ra yõk maam n kõ Zʋɩf rãmba ye. La masã mam [Rĩungã] ka dũniyã rẽnd ye.” Naoor a tãabo a Zezi sak n deegame tɩ yẽ tara Rĩungu, baa ne a sẽn ka tẽng zug rẽndã.
Baasg zãnga, a Pɩlat leb n pẽdg n soka a Zezi woto: “Dẽ, yãmb yaa rĩm bɩ?” Sẽn dat n yeele, fo yaa rĩma baa fo Rĩungã sã n ka dũniyã rẽnd bɩ?
A Zezi wilga a Pɩlat t’a sẽn yeelã yaa sɩda, n leok woto: “Yãmb n yeel tɩ mam yaa rĩma. Yaa bõn-kãng yĩng la mam dog-yã, la yaa bõn-kãng yĩng la mam wa dũniyã n na n kɩs sɩd kaseto. Ned ninga fãa sẽn yaa sɩd dẽnda a kelgda mam koɛɛgã.”
N-ye, a Zezi sẽn wa tẽng zugã võor meng yaa sẽn na yɩl n kɩs “sɩd” kaseto, sẽn yɩɩd fãa sɩd ning sẽn tɩ loe ne Rĩungã. A Zezi segla a meng n na n sak sɩd-kãnga, baa sã n na n tũu ne a yõore. Yaa sɩd t’a Pɩlat sokame tɩ “sɩd yaa bõe?” la a ka yaas n gũ leoor yɛs ye. A sẽn wʋma ra seka a na kao bʋʋd masã.
A Pɩlat leb n yi n bʋʋga kʋʋngã sẽn da be yɩng n gũud-a wã. A Zezi ra yɛs n kɛg-a lame, t’a yeel maan-kʋʋdbã kãsem dãmb ne neb nins sẽn da be ne-bã woto: “Mam ka yã bõn-wẽng ne rao kãngã ye.”
Kʋʋngã sũur yika ne gom-kãngã, tɩ b yik n yeel ne pẽdgre: “Bãmb dãmbda neba, b sẽn zãmsd bãmb Zide soolmã fãa pʋgẽ wã. La bãmb sɩnga Galile soolem pʋgẽ hal tɩ ta ka.”
Zʋɩf rãmbã yẽesem sẽn loog noorã ra yaa bũmb sẽn tog n yɛɛs a Pɩlat wʋsgo. Woto, maan-kʋʋdbã kãsem dãmbã la nin-buiidã kãsem dãmb sẽn da ket n tar kaasgã, a Pɩlat wẽnemd n soka a Zezi: “Yãmb ka wʋmd bãmb sẽn dõt yãmb ne bũmb ninga la?” La a Zezi ka leok tɩ bũmb ye. Nebã sẽn da rõt a Zezi yaar t’a kell n tall tõog-m-mengã kɩtame t’a Pɩlat yɛɛse.
A Pɩlat sẽn bãng t’a Zezi yii Galile wã, a yãa sor n na n yiis a meng yellã pʋgẽ. Galile naab a Herood Ãntipas (sẽn yaa Herood Kãsengã biigã) ra waa Zerizalɛm Pakã yĩnga. Dẽ a Pɩlat kɩtame tɩ b tall a Zezi n kẽng a nengẽ. A Herood Ãntipas ra kɩtame tɩ b fiuug Lisd a Zã zugu. La rẽ poore a Herood sẽn wʋm t’a Zezi ra maanda yel-soalmã rabeem yõk-a lame, bala a ra zoeta a Zezi na n sɩd wa ya a Zã b sẽn vʋʋg kũum sʋka.
Masã, a Herood sũur da yaa noog wʋsg ne a sẽn na n yã a Zezi wã. Pa t’a Zezi yell n da pak-a ye, bɩ t’a ra sɩd rat n bãnga b sẽn ningd a Zezi taal ne bũmb ninsã sã n yaa sɩd ye. Ayo, a ra yaa nif-na-yã soab bala, n saagdẽ t’a Zezi na maan yel-solemd t’a gese.
La a Zezi zãgsame t’a kõn pids a Herood raabã ye. A Herood sogs-a-la yɛl la a pa leok ye. Woto yĩnga, a Herood ne sodaasã sũy sãamame tɩ b yaal a Zezi. B yeelg-a-la ne naam fu-neeb la b paoog-a. Rẽ poore, b lebs-a-la a Pɩlat nengẽ. Rẽ kɩtame t’a Herood ne a Pɩlat sẽn da yaa beem pĩndã lebg zood sõma-sõma.
A Zezi sẽn lebg n wa, a Pɩlat boola maan-kʋʋdbã kãsem dãmba, Zʋɩf rãmbã nanambse, la nin-buiidã n tigim n yeele: “Yãmb talla rao kãngã n wa mam nengẽ n yeel t’a rãmbda neba. La gese, mam feesa bãmb yãmb taoore n ka yã bõn-wẽng ne-a wa yãmb sẽn dõd bãmb ne bũmb ninsa ye. La Herood me ka yã bõn-wẽng ne-a ye, tɩ bõe, b kɩtame tɩ b le tall-a n wa mam nengẽ. La gese, dao kãng ka maan bũmb sẽn zems kũum ye. Dẽ yĩnga, mam na n sɩbga bãmb la m bas-ba.”
Woto yaa naoor a yiib masã a Pɩlat sẽn yeel t’a Zezi pa tar taal ye. A sɩd ra ratame n bas-a, bala a bãngame tɩ yaa sũ-kiir yĩng bal la maan-kʋʋdbã sẽn tall a Zezi n wa yẽ nengẽ wã. A Pɩlat sẽn da ket n baood n na n bas a Zezi wakate, bũmb n leb n kɩt t’a kɩs sɩd n paas t’a segd n bas-a lame. A Pɩlat sẽn da zao a bʋ-kaoor geerã zug wakate, a pagã tʋma koɛɛg tɩ b wa yeel-a woto: “Bɩ y ra sak n kẽ nin-tɩrg kãng yell ye, tɩ bõe, mam paama namsg wʋsg rũnda zãmsd pʋgẽ [sẽn yaa vẽeneg tɩ yii Wẽnnaam nengẽ wã] bãmb poorẽ.”
A Pɩlat ra miimi t’a segd n basa ra-kãngã sẽn yaa bʋʋm soabã. La a na n maana wãna? Zã 18:36-38; Luk 23:4-16; Matɩe 27:12-14, 18, 19; 14:1, 2; Mark 15:2-5.
▪ Wãn-wãn la a Zezi leok sokr ning b sẽn sok-a a naamã wɛɛngẽ wã?
▪ “Sɩd” ning a Zezi sẽn dɩk a tẽng zug vɩɩmã n kɩs kaset ne wã yaa bʋgo?
▪ A Pɩlat bʋ-kaoorã sard yɩɩ bõe, la neba manesem yɩɩ wãn-wãna, la bõe la a Pɩlat maan ne a Zezi?
▪ Ãnda la a Herood Ãntipas, la bõe yĩng t’a sũur da noom wʋsg ne a sẽn na n yã a Zezi wã, la bõe la a maan a Zezi?
▪ Bõe yĩng t’a Pɩlat sɩd ra rat n bas a Zezi?
-
-
“Ad dao wã!”Zãmaan fãa nin-kãseng sẽn ka to
-
-
Sak 123
“Ad dao wã!”
A ZEZI manesmã linga a Pɩlate, la a ra bãngame t’a Zezi ka tar taal ye. Rẽ n so t’a ra leb n baood sor n na n bas-a. A yeela kʋʋngã: “Yãmb tara minungu tɩ Pak kibsa sã n ta bɩ m yiis bi-bɛɛg a yembre n kõ yãmba.”
A Barabas neb wʋsg sẽn mi t’a yaa nin-kʋʋdã n da be bãens-roog me. Dẽ a Pɩlat sokame: “Yãmb datame tɩ mam bas ãnda n kõ yãmba, a Barabas bɩ, bɩ a Zezi b sẽn boond tɩ Kirist?”
Maan-kʋʋdbã kãsem dãmbã tusa nebã tɩ b kos tɩ b bas a Barabas la b kʋ a Zezi. La a Pɩlat pa koms raood ye, a leb n sokame: “Ãnda bãmb b yiiba sʋk la yãmb dat tɩ m bas n kõ yãmba?”
Tɩ neba kaas t’a “Barabas.”
Dẽ la a Pɩlat kong n soke: “Dẽ, mam na n maana bõe ne a Zezi b sẽn boond tɩ Kirist?”
Dẽ neba leoka ne bʋrg sẽn wekd tʋb tɩ: “Bɩ y ka bãmb kũum [da-luka] zugu, bɩ y ka bãmb kũum [da-luka zugu!]”
A Pɩlat ra miime tɩ yaa ned sẽn ka taal la b sẽn da baood tɩ b kʋ wã. Rẽ n so t’a yeel woto: “Bãmb maana bõe wẽnga? Mam ka yã bũmb sẽn zems kũum ne bãmb ye. Dẽ yĩnga, mam na n sɩbga bãmb la m bas-ba.”
Baa ne a modgrã, tũudmã taoor dãmbã ra tusda kʋʋngã sũur sẽn yikã tɩ b ra tar kaasg n yetẽ: “Bɩ y ka bãmb kũum [da-luka] zugu!” Maan-kʋʋdbã gãeema kʋʋngã tɩ b ra rat tɩ ned zɩɩm daage. La yãmb wee n tags tɩ rasem a nu sẽn loog bala, tõe tɩ nin-kãensã kẽer ra bee neb nins sẽn kils a Zezi n deeg-a wa Rĩma, a sẽn da wa n kẽed Zerizalɛmã sʋka! Sẽn ya a soab fãa, ba a Zezi karen-biisã sã n da bee kʋʋngã sʋk me b ra sĩndame, bɩ b ra solga b mense.
A Pɩlat sẽn yã t’a sẽn maanda fãa yaa zaalem, la tɩ yaa rãmbg n da yikd nebã sʋkã, a rɩka koom n pek a nus kʋʋngã taoore, n yeele: “Nin-tɩrg kãngã zɩɩm ka be mam zug ye. Bɩ yãmb mens ges yel-kãnga.” Dẽ neba leok-a lame: “Bɩ bãmb zɩɩm zĩnd tõnd ne d kamba zutu.”
Dẽ, a Pɩlat sẽn da tʋll n noog kʋʋngã sũur n yɩɩd a na maan bũmb ning a sẽn mi tɩ yaa tɩrgã saka b raabã n yiis a Barabas n kõ-ba. A rɩka a Zezi n kɩt tɩ b piid a futã la b nag-a. Pãb-kãngã ra ka pãb-zaalg ye. Sebr a yembr (Journal de l’Association des médecins américains) bilga Rom nebã sẽn da pãbd ned to-to wã woto:
“Sãbsg ning b sẽn da nong n tar n pãbd nebã yaa sãbs-koɛɛga, (flagrum bɩ flagellum) sẽn baas ne gãn-zerd woglem sẽn yõs taaba, tɩ b loe b noyã ne kud-gils la piis kõb-sɩlems n lɩʋʋs taaba. . . . Rom sodaasã sã n da pãbd nedã poor ne b pãngã fãa n yɩlemdẽ, kud-gilsã fẽta nedã yĩn-nemse, tɩ gãn-zerdã ne kõb-sɩlemsã wãad yĩn-gãongã la yĩn-nemsã. Rẽ poor tɩ b sã n da ket n tar pãbr la nedã yĩng sẽn wat n bog-bog n lebg nem-pɛl sẽn sĩind ne zɩɩm.”
Pãb-wẽng kãngã poore, b tall-a lame n kẽng guvɛrneerã zakẽ, n bool sodaasã fãa n tigmi. Be, sodaasã leb n yaala a Zezi n paase, n wʋg gõos maanf n dɩk n fõgen a zugã n dĩ ne pãnga. B rɩka tãn-wĩig n ning a rɩtg nugẽ, la b yeelg-a ne fu-miuugu, sẽn yaa naam fuug buudu, n yaool n yet woto n yaand-a: “Zʋɩf rãmba rĩma, tõnd pʋʋsda yãmba.” Sẽn paase, b ra tʋbsd-a-la kolkoodo, la b ra pãbd-a pɛgse. B reega tãn-wĩig rao-kɛgengã sẽn da be a nugẽ wã n wẽ a zugã, tɩ “maanf ” ning b sẽn fõgen-a sẽn na yɩl n yaal-a wã gõ-sɩlems sor a zu-gãongã meng n paase.
A Zezi burkĩndã la a sẽn tõog n deeg toogã woto wã linga a Pɩlat wʋsgo, hal tɩ rẽ kɩt t’a le bao n na n fãag-a. A yeela kʋʋngã: “Gese, mam talla bãmb n wa kõ yãmb tɩ y bãng tɩ mam ka yã bõn-wẽng ne bãmb ye.” Tõeeme t’a ra tagsdame tɩ kʋʋngã sẽn yã b sẽn nams a Zezi to-to wã, b na zoe a nimbãanega. A Zezi sẽn da yas kʋʋngã sũur sẽn diglmã taoorã, n fõgen gõos maanf la a yer zugẽ fu-miuug t’a nengã sĩind ne zɩɩmã, a Pɩlat zẽka a koɛɛg n yeele: “Ad dao wã!”
Yaa sɩd tɩ b ra nams-a lame la b pogl-a, la nin-kãngã yaa ned ning sẽn yaa kãseng n yɩɩd ned buud fãa ninsaal sẽn be dũni tɛka. Sɩd-sɩda yaa zãmaan fãa nin-kãseng sẽn ka to wã la woto! N-ye, a Zezi tõog-m-meng ne a burkĩndã wilgdame t’a yaa nin-kãsengã. A Pɩlat meng sak n deegame tɩ yaa woto, bala wõnda a goamã wilgda waoogr sẽn naag ne nimbãan-zoeere. Zã 18:39–19:5; Matɩe 27:15-17, 20-30; Mark 15:6-19; Luk 23:18-25.
▪ Wãn-wãn la a Pɩlat mak n na n kɩt tɩ b bas a Zezi?
▪ Wãn to la a Pɩlat mak n na n dok taal a meng zugu?
▪ Wãn to la Rom sodaasã ra nagd neda?
▪ A Zezi pãbrã poore, wãn-wãn la b yaal-a?
▪ Bõe la a Pɩlat leb n mak n na n maan sẽn na yɩl n bas a Zezi?
-
-
A Pɩlat kɩsa a Zezi tɩ b loog neZãmaan fãa nin-kãseng sẽn ka to
-
-
Sak 124
A Pɩlat kɩsa a Zezi tɩ b loog ne
A ZEZI tõog-m-mengã la a burkĩndã namsgã pʋgẽ wã kɩtame t’a Pɩlat leb n mak n na n fãag-a. Rẽ puuga maan-kʋʋdbã kãsem dãmb sũy n paas menga. B ra wẽename n pids tɩ b kõn bas tɩ baa fɩ gɩdg-b tɩ b ka pids b raab wẽngã ye. Rẽ n so tɩ b leb n kaas woto: “Ka-y bãmb kũum [da-luka] zugu! Ka-y bãmb kũum [da-luka] zugu!”
T’a Pɩlat yeele: “Bɩ yãmb mens tall bãmb n tɩ ka kũum [da-luka zugu].” (Sẽn yaa lebend ne b sẽn da yeel pĩndã, Zʋɩf rãmbã ra tara sor n tõe n kʋ nin-wẽns sẽn maan yel-wẽn-kãsems n kɩɩs tũudmã noyã.) Rẽ poore, a Pɩlat leb n togsa sẽn na ta naoor a nu soab bɩ yɩɩd woto meng t’a Zezi ka tar taal ye, n yeele: “Mam ka yã bõn-wẽng ne bãmb ye.”
Zʋɩf rãmbã sẽn ka tõog n ning a Zezi taal naamã poorẽ wã, b le rõd-a-la wẽn-tʋʋsgã zugu, wa b sẽn da maan lɛɛr a wãn sẽn loogã a Zezi bʋʋdẽ wã Sãnedrẽ wã taoorã. B yeelame: “Tõnd tara tõogo, la ne tõnd tõogã b toga kʋʋbo bãmb sẽn maan b meng tɩ yɩ Wẽnnaam Biiga yĩnga.”
Rõd-kãngã yaa paalg ne a Pɩlate, la kẽes-a-la rabeem n paas menga. Masã a neeme tɩ wa a pagã zãmsd la a Zezi raoodã sẽn wilgdã, a Zezi sɩd ka nin-zaalg ye. La “Wẽnnaam Biiga”? A Pɩlat ra miimi t’a Zezi yita Galile. La rẽ yĩnga tõeeme t’a yaa ned sẽn da zoe n vɩɩmd pĩnd bɩ? Dẽ, a Pɩlat leb n peega a Zezi n kẽ na-zakẽ wã n sok-a: “Yãmb yii yɛ?”
A Zezi ka leok tɩ bũmb ye. A ra togsa a Pɩlat pĩnd t’a yaa rĩma, la t’a Rĩungã ka dũniyã rẽnd ye. Dẽ, ra ka leb n yaa tɩlae t’a wilg a Pɩlat bũmb n paas ye. La a Zezi sẽn zãgs t’a kõn leokã, a Pɩlat sũur puugame t’a tãs a Zezi woto: “Yãmb ka leokd maam la? Yãmb ka mi tɩ mam tara noor tɩ ka yãmb kũum [da-luka] zugu, walla tɩ bas yãmb bɩ?”
Dẽ a Zezi leoka ne waoogr n yeele: “Noor sã n [da] ka yi yĩngr n kõ yãmba, yãmb ka tõe n maan maam baa fɩ ye.” A ra gomda zu-sobend ning Wẽnnaam sẽn kõ ninsaalbã nanambs tɩ b ges tẽng zug yɛlã yellã. A Zezi paasame: “Yaa woto yĩnga ned ninga sẽn yõk maam n kõ yãmba yel-wẽn yaa wʋsg n yɩɩd yãmb dẽnda.” Sɩda, maan-kʋʋd kãsem a Kayɩf ne neb nins sẽn naag-b yẽ wã, n paas a Zida Iskariot tara taal sẽn yaa kãseng n yɩɩd a Pɩlate, namsg ning b sẽn nams a Zezi a bʋʋm zugã pʋgẽ.
A Zezi sẽn yaa ned ningã yɛɛsa a Pɩlat n paas menga, la a ra leb n zoeta a Zezi na n wa sɩd yit Wẽnnaam nengẽ me. Rẽ n so t’a leb n bao yɛs n na n fãag-a. La Zʋɩf rãmbã pa kelg-a ye. B leb n tika naamã yɛla, n yeel woto ne sɩlem: “Yãmb sã n bas rao kãngã, dall yãmb ka Sezaar zoa ye. Ned ning sẽn maand a meng tɩ yɩ rĩma a yaa Sezaar bɛ.”
Taal a woto ra tõe n yɩɩ yell ne a Pɩlate, ne rẽ fãa a yii ne a Zezi yɩng n leb n yeele: “Ad y rĩma.”
“Yiis-y bãmb n looge! Yiis-y bãmb n looge! Ka-y bãmb kũum [da-luka] zugu!”
T’a Pɩlat kong n soke: “M ka yãmb dĩma kũum [da-luka] zug bɩ?”
Zʋɩf rãmbã sũy ra kãbda Rom dãmbã sẽn so-bã yĩnga. Togs sɩda, b ra kisa Rom naamã! Baasg zãnga, maan-kʋʋdbã kãsem dãmb goma pʋ-lik goama n yeele: “Tõnd ka tar dĩm a to sã n ka Sezaar ye.”
A Pɩlat sẽn da zoet a naamã la a yʋʋrã na n wa sãamã yĩngã, a wa n baas n tũu Zʋɩf rãmbã raabo, n kɩs-b a Zezi tɩ b loog ne. Sodaasã pidga a Zezi fu-miuugã n lebs n yeelg-a a meng zugẽ futã. B sẽn da talld a Zezi n loogd n na n tɩ kʋ wã, b kɩtame t’a tʋk a mengã namsg ra-luka.
Masã tɩ ra kolga Nizã kiuug rasem 14 arzũm wĩnto-sʋka. Sẽn sɩng ne lamusa yibeoog pĩnda a Zezi ra ket n yasa yĩngri, sẽn paase, a yãa namsg woo namsgo. Dẽ, a Zezi ra bee bʋʋm a sẽn tʋk raoogã tɩ pa yã n kaoos la a pãngã sa wã. Dẽ, b modga so-loaagd a yembr sẽn boond t’a Sɩmo sẽn yit Sɩrɛn sẽn be Afirikã t’a reeg ra-lukã n palg n pʋge. Kẽndã wakate, neb wʋsgo, pagb me sẽn naage, n da pʋgd n yãbd a Zezi n wilgd b sũ-sãanga.
A Zezi wẽnemd n yeela pagbã yaa: “Zerizalɛm pagba, ra yãb-y mam yĩng ye, yãb-y y mense la y kamba yĩnga. Tɩ bõe, gese, wakat n wat tɩ b na n yeel tɩ bark bee kiya ne pagb nins sẽn ka roge la sẽn ka yẽsem kamba zutu. . . . Tɩ bõe, bãmb sã n maan [woto tɩ tɩɩgã ket n yaa maasre, bãmb na n maana wãn tɩɩgã sã n wa kʋɩ]?”
A Zezi ra gomda Zʋɩf rãmbã buud b sẽn mak ne tɩɩgã yelle. Tɩɩgã ra ket n yaa maasre, sẽn dat n yeel t’a ket n vɩɩme, bala a Zezi ne neb kell sẽn da tẽed yẽ wã da ket n bee buudã sʋka. La b sã n wa yãgs nin-kãensã buudã sʋka, na n kella tɩ-koɛɛng bala, sẽn dat n yeel tɩ buud sẽn ki tẽebã wɛɛngẽ. La ad sɩd na yɩ yãbr menga, Wẽnnaam sã n wa na n tũnug ne Rom sodaasã n sãam Zʋɩf rãmbã buudu! Zã 19:6-17; 18:31; Luk 23:24-31; Matɩe 27:31, 32; Mark 15:20, 21.
▪ Tũudmã taoor dãmb sẽn ka tõog n ning a Zezi taal naamã poorẽ wã, b rõd-a-la ne bõe?
▪ Bõe yĩng tɩ rabeem kẽe a Pɩlat n paase?
▪ Ãnda n tar taal n yɩɩda, bũmb ning sẽn paam a Zezi wã pʋgẽ?
▪ Maan-kʋʋdbã wa n baas n maana wãn n paam t’a Pɩlat kɩs-b a Zezi tɩ b tɩ kʋ?
▪ Bõe la a Zezi yeel pagb nins sẽn da yãbd-a wã, la a ra rat n yeelame tɩ bõe, a sẽn gom “tɩ-maasr” sẽn na n wa lebg “tɩ-koɛɛngã” yellã?
-