Xbieki tas-​Sajd Ċiniżi fl-​Indja

MINN KORRISPONDENT TAʼ STENBAĦ! FL-​INDJA

MAL-​KOSTA tal-​punent taʼ l-​Indja, 250 kilometru mill-​ponta tan-​nofsinhar tas-​sottokontinent Indjan, tinsab il-​belt taʼ Kochi, li qabel kienet tissejjaħ Cochin. Fuq iż-​żewġ naħat tad-​daħla tal-​baħar, ix-​xtajta hija mimlija bi xbieki tas-​sajd differenti minn tas-​soltu. Dawn huma xbieki tas-​sajd stil Ċiniż u jinżammu maqtugħin ’il fuq mill-​ilma mill-​erbaʼ trufijiet tagħhom. Dawn kif spiċċaw f’dan il-​post?

In-nies Ċiniżi kienu jgħixu f’dan ir-​reġjun mit-​tmien seklu E.K. ’l quddiem, u huwa maħsub li n-​negozjanti Ċiniżi mill-​familja taʼ Kublai Khan ġabu xbieki taʼ dan it-​tip għall-​ewwel darba f’Cochin qabel l-​1400. Ħafna ħut jistaʼ jinqabad qrib ix-​xatt fl-​ilmijiet taʼ madwar Cochin. B’hekk, dawn l-​inġenji tas-​sajd twal u mħaddmin min-​nies għamlu xogħolhom sew għal iktar minn seklu, sakemm l-​Għarab keċċew liċ-​Ċiniżi ’l barra.

Malli telqu ċ-​Ċiniżi, ix-​xbieki tneħħew. Imma kmieni fis-​seklu 16, il-​Portugiżi keċċew lill-​Għarab. Milli jidher, kienu l-​Portugiżi li reġgħu daħħlu f’Cochin xbieki bħal dawn, billi ġabuhom lura mill-​gżejjer taʼ Macao, li dak iż-​żmien kienu kolonja Portugiża fix-​xlokk taċ-​Ċina.

Għalkemm l-​idea taʼ dawn ix-​xbieki Ċiniżi ilha minn żmien żemżem, xorta waħda għadhom jagħmlu xogħolhom tajjeb, u tistaʼ tgħid ma saret l-​ebda bidla fl-​għamla jew fil-​mod kif kienu jintużaw oriġinalment. Dawn ikomplu jipprovdu l-​għajxien lil bosta sajjieda u ikel għal ħafna nies. Fil-​fatt, qabda taʼ ħut b’xibka waħda tistaʼ titmaʼ villaġġ sħiħ. Imma minbarra li huma effettivi, ix-​xbieki jolqtu l-​għajn ukoll, speċjalment meta tarahom fid-​dawl tas-​sebħ jew f’inżul ix-​xemx.

Kif Jaħdmu?

Ix-​xbieki Ċiniżi enormi jaħdmu permezz taʼ bastun tal-​lieva u kontrapiżijiet li jintużaw biex jibbilanċjaw it-​toqol tax-​xibka u l-​qabda tal-​ħut. Meta ma tkunx qed tintuża, ix-​xibka u l-​qafas taʼ magħha jintrefgħu ’l fuq mill-​ilma. Is-​sajd jibda minn kmieni fil-​għodu u jdum sejjer għal erbaʼ jew ħames sigħat. Ix-​xbieki jitniżżlu bil-​galbu fl-​ilma billi s-​sajjieda jirranġaw il-​piżijiet li jkun hemm fuq in-​naħa l-​oħra tal-​qafas li jibbilanċja x-​xibka. Mod ieħor kif dan isir huwa billi l-​kaptan tas-​sajjieda jimxi fuq it-​travu prinċipali tax-​xibka. Ix-​xibka titħalla taħt l-​ilma minn 5 sa 20 minuta u malli jerġgħu jibdew itellgħuha bil-​mod, din tiġbor il-​ħut li jkun hemm qrib xatt il-​baħar. Minħabba s-​snin t’esperjenza li jkollu, il-​kaptan ikun jaf eżatt x’ħin għandha tintrafaʼ x-​xibka.

Malli l-​kaptan jagħti s-​sinjal, il-​ħames jew sitt sajjieda l-​oħra li jkun hemm jgħollu x-​xibka billi jiġbdu l-​ħbula li jkunu marbutin mal-​kontrapiżijiet. Huma u jiġbdu x-​xibka ’l fuq, l-​ewwel ma jidhru huma t-​truf. B’hekk, ix-​xibka tieħu l-​għamla taʼ skutella bil-​ħut ġo fiha. X’eċċitament għas-​sajjieda! Wara qabda tajba, huma jtaptpu fuq dahar xulxin biex jesprimu l-​ferħ li jkollhom. Iktar tard il-​ħut jinbiegħ f’irkant lin-​negozjanti, lin-​nisa tad-​dar, u xi kultant lit-​turisti.

Iċ-Ċiniżi, l-​Għarab, u l-​Portugiżi ġew u marru. Imma x-​xbieki Ċiniżi jkomplu telgħin u neżlin fl-​ilmijiet taʼ Kochi, sewwa sew bħalma kienu jagħmlu iktar minn 600 sena ilu.

[Mappa f’paġna 31]

(Għall-formazzjoni sħiħa tat-test, ara pubblikazzjoni)

Kochi

[Sors]

Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.