STUDJU 29
Kwalità tal-Leħen
IN-NIES huma influwenzati bil-kbir mhux biss minn dak li jintqal imma wkoll minn kif jintqal. Jekk persuna li tkellmek ikollha leħen pjaċevoli, kordjali, dħuli, u li juri qalb tajba, ma taħsibx li int tkun iktar inklinat li tismaʼ b’mod favorevoli milli jekk ikollha leħen bla sentiment jew aħrax?
Il-fatt li tiżviluppa l-kwalità tal-leħen mixtieqa mhux marbut biss mal-mod kif jaħdem il-leħen. Jistaʼ jinvolvi wkoll il-personalità taʼ dak li jkun. Hekk kif individwu jagħmel progress fl-għarfien u l-applikar tal-verità tal-Bibbja, il-bidliet isiru evidenti mill-mod kif jitkellem. Kwalitajiet divini bħall-imħabba, il-ferħ, u l-qalb tajba huma riflessi f’leħnu. (Gal. 5:22, 23) Minn leħnu wieħed juri kemm jinteressah ġenwinament mill-oħrajn. Meta l-gratitudni tieħu post l-attitudni taʼ li wieħed dejjem jilmenta, kemm il-kliem li jiġi mlissen u kemm it-ton tal-leħen jagħtu evidenza taʼ dan. (Lam. 3:39-42; 1 Tim. 1:12; Ġuda 16) Anki meta ma tifhimx il-lingwa mitkellma, jekk individwu wieħed jinstemaʼ arroganti, intolleranti, kritiku, u aħrax u individwu ieħor jinstemaʼ umli, paċenzjuż, qalbu tajba, u kollu mħabba, ma jkunx diffiċli għalik biex tagħraf id-differenza.
F’ċerti każi, kwalità mhix mixtieqa fil-leħen tistaʼ tkun minħabba marda li tħassar il-larinġi taʼ individwu jew minħabba difett fiżiku li jkun wiret. Kundizzjonijiet bħal dawn jistgħu tant ikunu gravi li ma jistgħux jiġu megħlubin għalkollox f’din is-sistema. Madankollu, ġeneralment jekk dak li jkun jitgħallem juża kif jixraq l-organi tat-taħdit ikun jistaʼ jara titjib.
Mill-bidu nett huwa importanti li nifhmu li l-karatteristiki tal-leħen ivarjaw minn persuna għal oħra. Il-mira tiegħek m’għandhiex tkun li tiżviluppa leħen li jkun jixbah lil taʼ xi ħadd ieħor. Minflok, ikkultiva l-potenzjal taʼ leħnek stess, bil-kwalitajiet distintivi tiegħu. X’jistaʼ jgħinek tagħmel dan? Hemm żewġ affarijiet li huma prinċipalment essenzjali.
Ħu Nifs Kif Suppost. Għall-aħjar riżultati meta tuża leħnek, irid ikollok biżżejjed nifs u trid tikkontrollah kif suppost. Mingħajr dawn l-affarijiet, leħnek jistaʼ jinstemaʼ dgħajjef, u l-mod kif tagħti t-taħdita jistaʼ jkun bl-iskossi.
L-akbar parti tal-pulmuni tiegħek mhijiex fil-parti taʼ fuq taʼ sidrek; din il-parti sempliċement tidher akbar minħabba l-għadam tal-ispalel. Minflok, il-pulmuni huma l-iktar wesgħin eżatt fuq id-dijaframma. Imqabbda mal-parti taʼ isfel tal-kustilji, id-dijaframma hija muskolu li jissepara s-sider miż-żaqq.
Jekk timla biss il-parti taʼ fuq tal-pulmuni tiegħek meta tieħu n-nifs ’il ġewwa, malajr se taqtaʼ nifsek. Leħnek mhux se jkun qawwi biżżejjed, u se tegħja malajr. Biex tieħu n-nifs kif suppost, trid tpoġġi jew toqgħod wieqaf dritt u żżomm spallejk lura. Agħmel sforz diliġenti biex tevita li timla biss il-parti taʼ fuq taʼ sidrek meta tieħu n-nifs biex titkellem. L-ewwel imla l-parti taʼ isfel tal-pulmuni tiegħek. Meta din il-parti timtela, il-parti taʼ isfel tal-kustilji se tespandi mill-ġnub. Fl-istess ħin, id-dijaframma se tinżel ’l isfel, u bil-mod iċċaqlaq l-istonku u l-imsaren, b’tali mod li int tħoss il-pressjoni taċ-ċinturin jew taʼ ħwejjeġ oħrajn fuq iż-żaqq tiegħek. Imma l-pulmuni mhumiex fiż-żaqq tiegħek; jinsabu fil-qafas tas-sider. Biex tittestja lilek innifsek, poġġi id waħda fuq kull naħa tal-parti taʼ isfel tal-kustilji tiegħek. Issa ħu nifs fil-fond. Jekk qed tieħu n-nifs kif suppost, mhux se ddaħħal żaqqek ’il ġewwa u tgħolli spallejk. Minflok, se tħoss il-kustilji jiċċaqalqu ftit ’il fuq u ’l barra.
Issa, aħdem fuq kif toħroġ in-nifs ’il barra. Taħlix dan in-nifs billi tħallih joħroġ bil-ħeffa. Ħallih joħroġ bil-mod. Tipprovax tikkontrollah billi tissikka griżmejk. Dan iġiegħel lil leħnek jinstemaʼ riġidu jew irqiq iktar min-normal. Il-pressjoni mill-muskoli addominali u mill-muskoli taʼ bejn il-kustilji joħorġu l-arja ’l barra, waqt li d-dijaframma tinfluwenza kemm toħroġ malajr.
Sewwasew bħalma ġerrej jitħarreġ għal tellieqa, hekk ukoll kelliemi jistaʼ jiżviluppa kontroll xieraq tan-nifs bl-eżerċizzji. Oqgħod dritt bi spallejk lura, ħu n-nifs ħalli timla l-parti taʼ isfel tal-pulmuni tiegħek, u ftit ftit ħu n-nifs ’il barra u bil-mod għodd kemm tistaʼ f’nifs wieħed. Imbagħad ipprattika l-qari b’leħen għoli waqt li tieħu n-nifs bl-istess mod.
Irrilassa l-Muskoli Ebsin. Xi ħaġa oħra essenzjali għal kwalità tajba tal-leħen hi din—irrilassa! Tiskanta kemm titjieb meta titgħallem tirrilassa biex titkellem. Kemm il-moħħ kif ukoll il-ġisem iridu jkunu rilassati, għaliex it-tensjoni tal-moħħ tikkaġuna tensjoni muskolari.
Irrilassa t-tensjoni tal-moħħ billi tikseb il-ħarsa xierqa dwar is-semmiegħa tiegħek. Jekk dawn huma nies li tiltaqaʼ magħhom fil-ministeru tal-għalqa, ftakar li anki jekk studjajt il-Bibbja għal ftit xhur biss, int taf affarijiet taʼ valur dwar l-iskop taʼ Ġeħova li tistaʼ taqsam magħhom. U int qed iżżurhom għax għandhom bżonn l-għajnuna, kemm jekk jirrealizzaw dan u kemm jekk le. Mill-banda l-oħra, jekk qed titkellem f’Sala tas-Saltna, ħafna minn dawk fl-udjenza tiegħek huma n-nies taʼ Ġeħova. Huma l-ħbieb tiegħek u jriduk tirnexxi. Ħadd fuq l-art ma jiffaċċja udjenza daqshekk dħulija u maħbuba bħalma niffaċċjaw aħna regolarment.
Irrilassa l-muskoli taʼ griżmejk billi tiffoka moħħok fuq dawk il-muskoli u toqgħod attent li tnaqqsilhom it-tensjoni. Ftakar li l-kordi vokali tiegħek jivvibraw meta tgħaddi l-arja minnhom. It-ton tal-leħen jinbidel hekk kif il-muskoli tal-griżmejn jissikkaw jew jirrilassaw, sewwasew bħalma t-ton taʼ korda taʼ kitarra jew taʼ vjolin jinbidel meta l-korda tiġi ssikkata jew maħlula. Meta sserraħ il-kordi vokali, it-ton jitbaxxa. Jekk tirrilassa l-muskoli tal-griżmejn tgħin ukoll biex iżżomm l-imnifsejn miftuħin, u dan żgur li jeffettwa l-kwalità taʼ leħnek.
Irrilassa ġismek kollu—irkopptejk, idejk, spallejk, u għonqok. Dan se jgħin biex ikollok ir-riżonanza (tip taʼ vibrazzjoni) meħtieġa ħalli leħnek iwassal. Ir-riżonanza toħroġ meta l-ġisem kollu jaġixxi bħala tavla li tkabbar il-ħoss, imma t-tensjoni ttellef din ir-riżonanza. It-ton tal-leħen li hu prodott mil-larinġi, jerġaʼ jidwi mhux biss fl-imnifsejn imma wkoll mal-istruttura tal-għadam tas-sider, is-snien, is-saqaf tal-ħalq, u s-sinus. Dawn kollha jistgħu jikkontribwixxu għall-kwalità tar-riżonanza. Jekk tpoġġi biċċa toqol fuq it-tavla tal-ħoss taʼ kitarra, il-ħoss jitmewwet; it-tavla ma jrid ikollha xejn xi jfixkilha milli tivvibra jekk se tagħmel riżonanza kif suppost. L-istess huwa l-każ bl-istruttura tal-għadam taʼ ġisimna, li jinżammu flimkien b’mod sod mill-muskoli. Bir-riżonanza int tkun tistaʼ tirregola leħnek sew u tesprimi sentimenti diversi. Se tkun tistaʼ tilħaq udjenza kbira mingħajr ma tagħmel stress fuq leħnek.