Fuq il-Baħar tal-Galilija
RAKKONT imniżżel f’Marku 4:35-41 jgħidilna dwar meta Ġesù u d-dixxipli tiegħu kienu fuq dgħajsa qed jaqsmu l-Baħar tal-Galilija. Naqraw: “Issa, qam riefnu qawwi ferm, u l-mewġ beda jħabbat mad-dgħajsa b’qawwa kbira, hekk li d-dgħajsa kienet għoddha mtliet bl-ilma. Imma hu [Ġesù] kien fil-poppa, rieqed fuq [l-]imħadda.”
Dan huwa l-uniku post fejn il-kelma Griega “mħadda” tidher fil-Bibbja. B’hekk, l-iskulari ma jafux it-tifsira eżatta tal-kelma użata hawnhekk. Ħafna Bibbji jittraduċu l-kelma “mħadda” jew “kuxin.” Madankollu, x’tip taʼ mħadda jew kuxin kienet? Fil-lingwa oriġinali, Marku rrefera għall-imħadda b’mod li jissuġġerixxi li din kienet parti mit-tagħmir tad-dgħajsa. Dgħajsa li nstabet ħdejn il-Baħar tal-Galilija fl-1986 tat fehma iktar ċara tal-kelma Griega kif ġiet użata minn Marku.
Ir-riċerka tirrivela li din id-dgħajsa taʼ tmien metri kienet taħdem bil-qlugħ u l-moqdief. Kienet tintuża għas-sajd u l-poppa tad-dgħajsa kienet tintuża biex iżżomm ix-xibka kbira u tqila tat-tartarun. Il-fdalijiet tad-dgħajsa jmorru lura mis-sena 100 Q.E.K. sas-sena 70 E.K. u għandu mnejn kienu jixbhu t-tip taʼ dgħajsa użata minn Ġesù u d-dixxipli tiegħu. Shelley Wachsmann, li kien involut fl-iskavar tad-dgħajsa, kiteb il-ktieb The Sea of Galilee Boat—An Extraordinary 2000 Year Old Discovery. Hu jissuġġerixxi li “l-imħadda” li Ġesù raqad fuqha kienet xkora bir-ramel li kienet tintuża bħala saborra. Wieħed sajjied t’esperjenza minn Ġaffa li kellu s-sengħa fix-xbieki tas-sajd tat-tartarun qal: “Meta kont żgħir, id-dgħajjes li kont naħdem fuqhom fil-Mediterran dejjem kien ikollhom xkora jew tnejn bir-ramel. . . . L-ixkejjer kienu jinżammu fuq id-dgħajsa biex isaħħu d-dgħajsa. Iżda meta ma kinux jintużaw, konna nerfgħuhom taħt il-poppa. Imbagħad, jekk xi ħadd kien iħossu għajjien, kien jidħol taħt il-poppa, juża l-ixkora tar-ramel bħala mħadda, u jmur jorqod.”
Ħafna skulari jemmnu li d-deskrizzjoni taʼ Marku tfisser li Ġesù raqad fuq xkora tar-ramel tas-saborra taħt il-poppa, l-iktar parti protetta taʼ dgħajsa waqt tempesta. Kienet x’kienet il-forma eżatta taʼ dik l-imħadda, l-iktar punt sinifikanti hu dak li ġara wara. Bl-appoġġ u l-qawwa t’Alla, Ġesù kkalma l-baħar imqalleb. Anki d-dixxipli staqsew: “Dan min hu, mela, biex saħansitra r-riħ u l-baħar jobduh?”