Qim lil Ġeħova, is-​Sultan tal-​eternità

1, 2. (a) Min hu “s-​Sultan taʼ l-​eternità,” u dan it-​titlu għala hu xieraq? (Ara l-​ewwel stampa.) (b) Aħna għala rridu li Ġeħova jaħkem fuqna?

IS-​SULTAN SOBHUZA II tas-​Sważiland ħakem għal kważi 61 sena. Għalkemm hu impressjonanti li raġel ħakem għal dan iż-​żmien kollu, hemm sultan ieħor li ma jgħixx biss għal żmien qasir, kif jagħmlu l-​bnedmin. Difatti, il-​Bibbja tirreferi għalih bħala “s-​Sultan taʼ l-​eternità.” (1 Tim. 1:17) Salmista jidentifika lil dan is-​Sovran b’ismu, billi jgħid: “Ġeħova hu Sultan għal żmien indefinit, iva, għal dejjem.”—Salm 10:16.

² It-​tul taʼ żmien li Alla ilu Sultan jagħmel il-​ħakma tiegħu differenti minn dik taʼ kwalunkwe bniedem. Madankollu, dak li jiġbidna lejn Ġeħova hu l-​mod kif jaħkem. Sultan li ħakem fuq Iżrael tal-​qedem għal 40 sena faħħar lil Alla b’dan il-​kliem: “Ġeħova ħanin u grazzjuż, bil-​mod biex jirrabja u għani fil-​qalb tajba bl-​imħabba. Ġeħova stabbilixxa fis-​sod it-​tron tiegħu fis-​smewwiet; u saltnatu tiddomina fuq kollox.” (Salm 103:8, 19) Ġeħova mhux biss hu s-​Sultan tagħna imma wkoll hu Missierna—Missierna kollu mħabba tas-​sema. Dan iqajjem żewġ mistoqsijiet: Ġeħova b’liema mod aġixxa bħala Missier? Ġeħova kif eżerċita l-​ħakma tiegħu mir-​ribelljoni fil-​Ġnien tal-​Għeden ’l hawn? It-​tweġibiet għal dawn il-​mistoqsijiet se jqanqluna nersqu eqreb lejn Ġeħova u nqimuh b’qalbna kollha.

IS-​SULTAN TAL-​ETERNITÀ JOĦLOQ FAMILJA UNIVERSALI

3. Min kien l-​ewwel membru tal-​familja universali taʼ Ġeħova, u min iktar inħalaq bħala “wlied” Alla?

³ Min jaf kemm ħa pjaċir Ġeħova meta ħalaq lill-​Iben uniġenitu tiegħu! Alla ma ttrattax lill-​ewwel imwieled tiegħu bħala sudditu mhux importanti. Minflok, ħabbu bħala Iben u stiednu biex jieħu sehem fil-​ferħ taʼ li joħloq sudditi perfetti oħrajn. (Kol. 1:15-​17) Dawn saru jinkludu mirjadi t’anġli. L-​anġli jaqdu lil Alla bil-​ferħ bħala ‘ministri li qed jagħmlu r-​rieda tiegħu,’ u hu jonorahom billi jsejħilhom ‘uliedu.’ Huma parti mill-​familja universali taʼ Ġeħova.—Salm 103:20-​22; Ġob 38:7.

4. Il-​familja universali t’Alla kif saret tinkludi lill-​bnedmin?

⁴ Wara li ħalaq is-​smewwiet u l-​art fiżiċi, Ġeħova kabbar il-​familja universali tiegħu. Wara li pprepara l-​art bħala dar sabiħa, hu ħalaq lill-​ewwel raġel, Adam, fix-​xbieha Tiegħu stess. (Ġen. 1:26-​28) Bħala Ħallieq, Ġeħova setaʼ bi dritt jistenna li Adam ikun ubbidjenti. Bħala Missier, Ġeħova istruwixxa bi mħabba u b’qalb tajba. Dawn id-​direttivi b’ebda mod ma llimitaw bla bżonn il-​libertà tal-​bniedem.—Aqra Ġenesi 2:15-​17.

5. Alla liema arranġament għamel biex jimla l-​art bit-​tfal umani tiegħu?

⁵ Kuntrarju għal bosta slaten umani, Ġeħova jieħu pjaċir jiddelega r-​responsabbiltà lis-​sudditi tiegħu, u b’hekk jittrattahom bħala membri fdati tal-​familja tiegħu. Pereżempju, lil Adam tah l-​awtorità fuq ħlejjaq ħajjin oħrajn, u saħansitra inkarigah bix-​xogħol pjaċevoli u taʼ sfida li jagħti l-​ismijiet lill-​annimali. (Ġen. 1:26; 2:19, 20) Alla ma ħalaqx lil miljuni taʼ bnedmin perfetti individwali biex jimla l-​art. Minflok, għażel li lil Adam joħloqlu sieħba perfetta li taqbel għal miegħu—Eva. (Ġen. 2:21, 22) Imbagħad ta opportunità lil din il-​koppja biex jimlew l-​art bit-​tfal tagħhom. B’kundizzjonijiet ideali, il-​bnedmin setgħu b’mod progressiv jestendu l-​Ġnien tal-​Għeden sakemm ikopri l-​globu kollu. Magħqudin mal-​anġli fis-​sema, setgħu jqimu għal dejjem lil Ġeħova bħala parti mill-​familja universali tiegħu. Xi prospett meraviljuż! U x’turija mill-​isbaħ tal-​imħabba taʼ Ġeħova bħala Missier!

ULIED RIBELLUŻI JIĊĦDU LIL ALLA BĦALA S-​SULTAN TAGĦHOM

6. (a) Ir-​ribelljoni fil-​familja t’Alla kif bdiet? (b) Ir-​ribelljoni għala ma kinitx tfisser li Ġeħova kien tilef il-​kontroll?

⁶ B’sogħba, Adam u Eva ma ridux li Ġeħova jkun is-​Sovran tagħhom. Minflok, għażlu li jsegwu lil Satana, iben spirtu ribelluż t’Alla. (Ġen. 3:1-​6) Il-​ħajja mbiegħda mill-​ħakma t’Alla ġabet uġigħ, sofferenza, u mewt għalihom u għal nisilhom. (Ġen. 3:16-​19; Rum. 5:12) Alla ma kellux iktar sudditi ubbidjenti fuq l-​art. Kien ifisser dan li tilef il-​kontroll, li kien ċeda s-​sovranità għal fuq l-​art u l-​abitanti tagħha? Assolutament li le! Hu eżerċita l-​awtorità tiegħu billi keċċa lir-​raġel u lill-​mara ’l barra mill-​ġnien tal-​Għeden, u biex ma jħallihomx jirritornaw, inkariga lil xi kerubini biex jgħassu d-​daħla. (Ġen. 3:23, 24) Fl-​istess ħin, Alla wera mħabbtu bħala Missier billi kkonferma li l-​iskop tiegħu li jkollu familja universali t’anġli u bnedmin leali kien se jitwettaq. Hu wiegħed li wieħed mid-​dixxendenti taʼ Adam kellu jtemm lil Satana u jneħħi l-​ħsara li saret bid-​dnub taʼ Adam.—Aqra Ġenesi 3:15.

7, 8. (a) Il-​kundizzjonijiet kemm kienu saru ħżiena sa żmien Noè? (b) Ġeħova x’għamel biex inaddaf l-​art u jipproteġi lill-​familja umana?

⁷ Fis-​sekli taʼ wara, xi bnedmin għażlu li jkunu leali lejn Ġeħova. Fosthom kien hemm Abel u Enok. Madankollu, il-​maġġoranza tal-​bnedmin ċaħdu lil Ġeħova bħala l-​Missier u s-​Sultan tagħhom. Sa żmien Noè, l-​art kienet “imtliet bil-​vjolenza.” (Ġen. 6:11) Kien ifisser dan li Ġeħova ma kellux iktar kontroll fuq l-​art? Il-​Bibbja x’tgħid?

⁸ Ikkunsidra r-​rakkont taʼ Noè. Ġeħova tah pjanijiet u istruzzjonijiet dettaljati biex jibni arka enormi li kellha ssalva lil Noè u lill-​familja tiegħu. Ukoll, Alla wera mħabba kbira lejn il-​familja umana kollha tiegħu meta inkariga lil Noè biex ikun “predikatur tal-​ġustizzja.” (2 Pt. 2:5) Bla dubju, il-​messaġġ taʼ Noè kien jinkludi sejħa għall-​indiema u twissijiet taʼ qerda imminenti, imma waqaʼ fuq widnejn torox. Għal għaxriet taʼ snin, Noè u l-​familja tiegħu għexu f’dinja vjolenti u immorali għall-​aħħar. Ġeħova, bħala Missier li jimpurtah, ipproteġa u bierek lil dawk it-​tmien erwieħ leali. Meta bagħat Dilluvju globali, Ġeħova neħħa l-​bnedmin ribellużi u l-​anġli mill-​agħar u wera b’mod ċar li kien għadu jikkontrolla.—Ġen. 7:17-​24.

IL-​ĦAKMA TAʼ ĠEĦOVA WARA D-​DILLUVJU

9. Ġeħova liema opportunità taha lill-​umanità wara d-​Dilluvju?

⁹ Hekk kif Noè u l-​familja tiegħu għamlu l-​ewwel passi fuq l-​art imnaddfa u daħħlu fi mnifsejhom l-​arja friska, qlubhom ċertament li mtlew bi gratitudni lejn Ġeħova għall-​ħarsien u l-​protezzjoni tiegħu. Immedjatament, Noè bena artal u offra xi sagrifiċċji biex iqim lil Ġeħova. Alla bierek lil Noè u lill-​familja tiegħu u tahom istruzzjonijiet biex ‘inisslu u joktru u jimlew l-​art.’ (Ġen. 8:20–9:1) Għal darb’oħra, l-​umanità kellha l-​opportunità li tingħaqad biex tqim lil Ġeħova u timla l-​art.

10. (a) Wara d-​Dilluvju, in-​nies fejn u kif bdew jirribellaw kontra Ġeħova? (b) Ġeħova liema azzjoni ħa biex ikun ċert li ssir ir-​rieda tiegħu?

¹⁰ Madankollu, id-​Dilluvju ma qeridx l-​imperfezzjoni, u l-​bnedmin xorta waħda kellhom ikampaw mal-​influwenza inviżibbli taʼ Satana u l-​anġli ribellużi. In-​nies malajr reġgħu bdew jirribellaw kontra l-​ħakma kollha mħabba taʼ Ġeħova. Pereżempju, Nimrod, li bużnannuh kien Noè, oppona bil-​kbir il-​ħakma taʼ Ġeħova. Nimrod jiġi deskritt bħala “li kien kaċċatur setgħan kontra Ġeħova.” Bena bliet kbar, bħal Babel, u ħatar lilu nnifsu bħala sultan “fl-​art tas-​Sinar.” (Ġen. 10:8-​12) Is-​Sultan tal-​eternità liema azzjoni kien se jieħu kontra dan is-​sultan ribelluż u l-​isforzi tiegħu biex ifixkel l-​iskop t’Alla li ‘jimla l-​art’? Alla ħawwad il-​lingwa tan-​nies, u b’hekk is-​sudditi frustrati taʼ Nimrod kellhom jixterdu “fuq il-​wiċċ kollu taʼ l-​art.” Kull fejn marru ħadu magħhom ir-​reliġjon falza u l-​mod taʼ ħakma umana tagħhom.—Ġen. 11:1-​9.

11. Ġeħova kif wera li kien leali lejn ħabibu Abraham?

¹¹ Avolja ħafna wħud qiemu l-​allat foloz wara d-​Dilluvju, xi rġiel leali baqgħu jonoraw lil Ġeħova. Wieħed minn dawn kien Abraham, li b’ubbidjenza telaq mill-​kumditajiet taʼ Ur, fejn kien jgħix, u għammar fit-​tined għal snin sħaħ. (Ġen. 11:31; Ebr. 11:8, 9) Abraham ma fadax fil-​protezzjoni li setaʼ jagħtih xi sultan uman jew xi sur taʼ belt. Imma kien Ġeħova li pproteġa lil Abraham u lill-​familja tiegħu. Rigward il-​protezzjoni taʼ Ġeħova bħala Missier, is-​salmista ddikjara: “[Alla] ma ħalla lil ebda bniedem jimbroljahom, imma minħabba fihom hu widdeb lis-​slaten.” (Salm 105:13, 14) Il-​lealtà taʼ Ġeħova lejn ħabibu Abraham qanqlitu jwiegħdu: “Slaten għad joħorġu minnek.”—Ġen. 17:6; Ġak. 2:23.

12. Ġeħova kif wera s-​sovranità tiegħu fuq l-​Eġittu, u dan kif effettwa lill-​poplu magħżul tiegħu?

¹² Alla wiegħed lil Iżakk, bin Abraham, u lil Ġakobb, bin Iżakk, li kien se jberikhom u li d-​dixxendenti tagħhom kienu se jsiru slaten. (Ġen. 26:3-​5; 35:11) Madankollu, qabel ma saru slaten, id-​dixxendenti taʼ Ġakobb saru lsiera fl-​Eġittu. Kien ifisser dan li Ġeħova ma kienx se jwettaq il-​wegħda tiegħu jew li kien ċeda s-​sovranità tiegħu għal fuq l-​art? Xejn affattu! Fiż-​żmien xieraq tiegħu, Ġeħova wera l-​qawwa divina tiegħu u s-​sovranità tiegħu fuq il-​Fargħun stinat. L-​ilsiera Iżraelin poġġew il-​fidi tagħhom f’Ġeħova, li ħelishom b’mod grandjuż billi għaddiehom mill-​Baħar l-​Aħmar. Ovvjament, Ġeħova kien għadu s-​Sovran Universali, u bħala Missier li jimpurtah minn uliedu, uża l-​qawwa kbira tiegħu biex jipproteġi lill-​poplu tiegħu.—Aqra Eżodu 14:13, 14.

ĠEĦOVA JSIR SULTAN GĦAL IŻRAEL

13, 14. (a) L-​Iżraelin x’qalu dwar il-​ħakma taʼ Ġeħova permezz taʼ għanja? (b) Alla x’wiegħdu lil David?

¹³ Immedjatament wara l-​ħelsien mirakoluż tagħhom mill-​Eġittu, l-​Iżraelin kantaw għanja taʼ rebħa biex ifaħħru lil Ġeħova. Din l-​għanja, dokumentata f’​Eżodu kapitlu 15, tinkludi din id-​dikjarazzjoni fil-​vers 18: “Ġeħova se jaħkem bħala sultan għal żmien indefinit, iva, għal dejjem.” Tabilħaqq, Ġeħova sar Sultan fuq il-​ġens il-​ġdid. (Dt. 33:5) Madankollu, in-​nies ma kinux kuntenti li jkollhom lil Ġeħova bħala l-​Ħakkiem inviżibbli tagħhom. Xi 400 sena wara li telqu mill-​Eġittu, huma talbu lil Alla biex jagħtihom sultan uman, bħalma kellhom il-​ġirien pagani tagħhom. (1 Sam. 8:5) Minkejja dan, Ġeħova kien għadu Sultan, fatt li deher matul ir-​renju taʼ David, it-​tieni sultan uman taʼ Iżrael.

¹⁴ David ħa l-​arka sagra tal-​patt lejn Ġerusalemm. Matul din l-​okkażjoni ferriħija, il-​Leviti kantaw għanja taʼ tifħir li kien fiha stqarrija importanti, dokumentata fl-​1 Kronaki 16:31: “Ħa jgħidu fost il-​ġnus, ‘Ġeħova sar sultan!’” Wieħed għandu mnejn jaħseb, ‘Ladarba Ġeħova hu s-​Sultan tal-​eternità, kif jistaʼ jkun li sar Sultan dak iż-​żmien?’ Ġeħova jsir Sultan meta juża l-​awtorità tiegħu jew jinkariga lil xi ħadd biex jirrappreżentah. Li nifhmu kif Ġeħova jsir Sultan hu importanti ferm. Qabel ma miet David, Ġeħova wiegħdu li l-​ħakma tiegħu kienet se tkompli għal żmien indefinit: “Jien inqajjem nislek warajk, li joħroġ mill-​ġewwieni tiegħek; u tabilħaqq nistabbilixxi fis-​sod is-​saltna tiegħu.” (2 Sam. 7:12, 13) Din il-​wegħda seħħet meta n-​‘nisel,’ jew l-​iben, taʼ David deher iktar minn 1,000 sena wara. Min kien, u meta sar Sultan?

ĠEĦOVA JAĦTAR SULTAN ĠDID

15, 16. Ġesù meta ġie midluk bħala s-​Sultan futur, u waqt li kien fuq l-​art, x’arranġamenti għamel għall-​ħakma tiegħu?

¹⁵ Fis-​sena 29 EK, Ġwanni l-​Għammied beda jipprietka li kienet “qorbot is-​saltna tas-​smewwiet.” (Mt. 3:2) Meta Ġesù tgħammed minn Ġwanni, Ġeħova dilek lil Ġesù bħala l-​Messija mwiegħed u s-​Sultan futur tas-​Saltna t’Alla. Ġeħova esprima affezzjoni bħal taʼ missier lejn Ġesù bil-​kliem: “Dan hu Ibni, il-​maħbub, li lilu jien approvajt.”—Mt. 3:17.

¹⁶ Matul il-​ministeru tiegħu, Ġesù gglorifika lil Missieru. (Ġw. 17:4) Dan għamlu billi pprietka dwar is-​Saltna t’Alla. (Lq. 4:43) Hu saħansitra għallem lis-​segwaċi tiegħu biex jitolbu ħalli tiġi din is-​Saltna. (Mt. 6:10) Bħala dak li kellu jkun Sultan, Ġesù setaʼ jgħid lil dawk li kienu jopponuh: “Is-​saltna t’Alla qiegħda f’nofskom.” (Lq. 17:21) Iktar tard, fil-​lejla qabel ma miet, Ġesù kkonkluda ‘patt għal saltna’ mas-​segwaċi tiegħu. B’hekk, hu ta lil xi wħud mid-​dixxipli leali tiegħu l-​prospett li jissieħbu miegħu bħala slaten fis-​Saltna t’Alla.—Aqra Luqa 22:28-​30.

17. Ġesù b’liema mod limitat beda jeżerċita l-​ħakma tiegħu fl-​ewwel seklu, imma għal xiex kellu jistenna?

¹⁷ Ġesù meta kellu jibda jaħkem bħala Sultan tas-​Saltna t’Alla? Ma setax jagħmel dan mill-​ewwel. L-​għada stess, waranofsinhar, Ġesù nqatel u s-​segwaċi tiegħu xterdu. (Ġw. 16:32) Madankollu, bħalma għamel fl-​imgħoddi, Ġeħova baqaʼ jikkontrolla. Fit-​tielet jum, irxoxta lil Ibnu, u dakinhar taʼ Pentekoste tas-​sena 33 EK, Ġesù stabbilixxa saltna spiritwali fuq il-​kongregazzjoni Kristjana taʼ ħutu l-​midlukin. (Kol. 1:13) Xorta waħda, Ġesù, bħala n-​‘nisel’ imwiegħed, kellu jistenna biex jikseb kontroll sħiħ tal-​art bħala sultan. Ġeħova qal lil Ibnu: “Oqgħod bil-​qiegħda fuq il-​lemin tiegħi sakemm inqiegħed l-​għedewwa tiegħek bħala banketta għal saqajk.”—Salm 110:1.

QIM LIS-​SULTAN TAL-​ETERNITÀ

18, 19. X’niġu mqanqlin biex nagħmlu, u x’se nitgħallmu fl-​artiklu li jmiss?

¹⁸ Għal millennji sħaħ, il-​ħakma taʼ Ġeħova ġiet sfidata fis-​sema u fuq l-​art. Ġeħova qatt ma ċeda s-​sovranità tiegħu; hu baqaʼ jikkontrolla. Bħala Missier kollu mħabba, hu ħa ħsieb sudditi leali bħal Noè, Abraham, u David u pproteġiehom. Ma jqanqalniex dan biex inkunu sottomessi lejn is-​Sultan tagħna u biex nersqu eqreb lejh?

¹⁹ Imma issa forsi nistaqsu: Ġeħova kif sar Sultan fi żmienna? Kif nistgħu nuru li aħna sudditi leali tas-​Saltna taʼ Ġeħova u nsiru wlied perfetti fil-​familja universali tiegħu? Xi jfisser meta nitolbu biex tiġi s-​Saltna t’Alla? Dawn il-​mistoqsijiet se jitwieġbu fl-​artiklu li jmiss.