Inklina Qalbek Lejn id-Dixxerniment
“Għax il-Mulej jagħti l-għerf, minn fommu ġej it-tagħrif u d-dehen.”—PROVERBJI 2:6.
1. Kif nistgħu ninklinaw qalbna lejn id-dixxerniment?
JEHOVAH hu l-Għalliem Grandjuż tagħna. (Isaija 30:20, 21) Imma x’irridu nagħmlu biex nibbenefikaw mit-“tagħrif taʼ Alla” rrivelat fil-Kelma tiegħu? Minn banda, irridu ‘ninklinaw qalbna lejn id-dixxerniment’—ikollna xewqa mill-qalb li niksbu din il-kwalità u nuruha. Għal dan, irridu nħarsu lejn Alla, għax l-għaref qal: “Il-Mulej jagħti l-għerf, minn fommu ġej it-tagħrif u d-dehen [“dixxerniment,” NW].” (Proverbji 2:1-6) X’inhuma t-tagħrif, l-għerf, u d-dixxerniment?
2. (a) X’inhu t-tagħrif? (b) Kif tiddefinixxih l-għerf? (ċ) X’inhu d-dixxerniment?
2 It-tagħrif huwa li tkun familjari mal-fatti miksubin b’esperjenza, osservazzjoni, jew studju. L-għerf huwa l-abbiltà li tpoġġi t-tagħrif fil-prattika. (Mattew 11:19) Is-sultan Salamun wera l-għerf meta żewġ nisa riedu l-istess tarbija u uża t-tagħrif li kellu dwar id-devozzjoni t’omm lejn uliedha biex jissetilja t-tilwima. (1 Slaten 3:16-28) Id-dixxerniment huwa “preċiżjoni taʼ ġudizzju.” Huwa “l-qawwa jew il-fakultà tal-moħħ li biha dan jiddistingwi ħaġa minn oħra.” (Webster’s Universal Dictionary) Jekk ninklinaw qalbna lejn id-dixxerniment, Jehovah se jagħtihulna permezz taʼ Ibnu. (2 Timotju 2:1, 7) Imma kif jistaʼ d-dixxerniment jeffettwa diversi aspetti tal-ħajja?
Id-Dixxerniment u Kliemna
3. Kif tispjega Proverbji 11:12, 13 u x’ifisser li tkun “bla moħħ”?
3 Id-dixxerniment jgħinna nirrealizzaw li hemm “żmien li tiskot, u żmien li titkellem.” (Koħèlet 3:7) Din il-kwalità tagħmilna wkoll attenti dwar dak li ngħidu. Proverbji 11:12, 13 jistqarr: “Min hu bla moħħ imaqdar ’l għajru, min hu bil-għaqal joqgħod kwiet. Min ilablab jikxef ħwejjeġ moħbija, imma min hu taʼ min jafdah iżomm sigriet.” Iva, mara jew raġel li jistmerr lil persuna oħra hu “bla moħħ.” Skond il-lessikografu Wilhelm Gesenius, individwu bħal dan hu “nieqes mill-fehma.” Dan nieqes minn ġudizzju tajjeb, u l-użu tat-terminu “moħħ” juri li kwalitajiet pożittivi fil-persuna ġewwinija huma defiċjenti. Jekk wieħed li jistqarr li hu Kristjan iwassal il-paroli tiegħu sal-punt taʼ kalunnjar jew tgħajjir, anzjani maħturin ikollhom jaġixxu biex itemmu din is-sitwazzjoni xejn edifikanti fil-kongregazzjoni.—Levitiku 19:16; Salm 101:5; 1 Korintin 5:11.
4. Kristjani għaqlin u leali x’jagħmlu dwar informazzjoni kunfidenzjali?
4 Kuntrarju għal dawk “bla moħħ,” individwi “bil-għaqal” jibqgħu siekta meta jkun xieraq li jagħmlu hekk. Ma jikxfux xi ħaġa kunfidenzjali. (Proverbji 20:19) Billi jafu li kliem mhux mgħasses jistaʼ jikkaġuna ħsara, uħud bil-għaqal huma ‘taʼ min jafdahom.’ Huma leali lejn sħabhom fit-twemmin u ma jikxfux affarijiet kunfidenzjali li jistgħu jipperikolawhom. Jekk Kristjani għaqlin jirċievu kwalunkwe tip taʼ informazzjoni kunfidenzjali li għandha x’taqsam mal-kongregazzjoni, dawn iżommuha għalihom sakemm l-organizzazzjoni taʼ Jehovah tiddeċiedi li hu xieraq li tagħmilha magħrufa permezz tal-mezzi taʼ pubblikazzjoni tagħha stess.
Id-Dixxerniment u L-Kondotta Tagħna
5. Il-‘boloh’ kif iħarsu lejn kondotta laxka, u għala?
5 Il-proverbji tal-Bibbja jgħinuna nużaw dixxerniment u nevitaw kondotta mhix xierqa. Per eżempju, Proverbji 10:23 jgħid: “Il-gost tiegħu l-iblah jagħmel il-ħażen, imma l-hena taʼ l-għaref li jimxi bl-għaqal.” Dawk li għalihom il-kondotta laxka hi ‘l-gost tagħhom’ huma għomja rigward kemm hija ħażina l-korsa tagħhom u ma jqisux lil Alla bħala dak li lilu kulħadd irid jagħtih kont. (Rumani 14:12) Uħud ‘boloh’ bħal dawn isiru perverti fir-raġunar tagħhom sal-punt li jassumu li Alla ma jarax il-ħażen tagħhom. Bl-azzjonijiet tagħhom, ikunu fil-fatt jgħidu: “M’hemmx Alla!” (Salm 14:1-3; Isaija 29:15, 16) Billi m’humiex iggwidati minn prinċipji divini, jonqoshom id-dixxerniment u ma jistgħux jiġġudikaw l-affarijiet b’mod korrett.—Proverbji 28:5.
6. Il-kondotta laxka għala hija bluha, u kif se nħarsu lejha jekk għandna d-dixxerniment?
6 “L-għaref” jirrealizza li kondotta laxka m’hijiex xi “gost,” xi logħba. Jaf li din ma togħġobx ’l Alla u tistaʼ teqred ir-relazzjoni tagħna miegħu. Kondotta bħal din hija bluha għaliex lin-nies tisirqilhom ir-rispett lejhom infushom, tirrovina ż-żwiġijiet, tagħmel ħsara kemm lill-moħħ u kemm lill-ġisem, u twassal għal telfien taʼ spiritwalità. Ejjew għalhekk ninklinaw qalbna lejn id-dixxerniment u nevitaw kondotta laxka jew immoralità taʼ kull xorta.—Proverbji 5:1-23.
Id-Dixxerniment u L-Ispirtu Tagħna
7. Liema huma xi effetti fiżiċi tar-rabja?
7 Li ninklinaw qalbna lejn id-dixxerniment jgħinna wkoll biex nikkontrollaw l-ispirtu tagħna. “Min għandu s-sabar jimxi b’għaqal kbir,” jgħid Proverbji 14:29, “min jisbel malajr bluhat kbar jagħmel.” Raġuni waħda għala bniedem għaqli jistinka biex jevita rabja mhix ikkontrollata hija għaliex din għandha effett ħażin fuqna fiżikament. Din tistaʼ ttellaʼ l-pressjoni tad-demm u tikkaġuna problemi respiratorji. It-tobba rreferew għar-rabja u l-korla bħala emozzjonijiet li jiggravaw jew jikkaġunaw mard bħalma huma l-ażżma, il-mard fil-ġilda, il-problemi diġestivi, u l-ulċeri.
8. In-nuqqas taʼ paċenzja għal liema ħaġa jistaʼ jwassal, imma d-dixxerniment kif jistaʼ jgħinna f’dan ir-rigward?
8 M’huwiex sempliċement biex nevitaw li nagħmlu ħsara lil saħħitna li għandna nużaw id-dixxerniment u ‘jkollna s-sabar.’ In-nuqqas taʼ paċenzja jistaʼ jwassal għal azzjonijiet boloh li se jiddispjaċina minnhom. Id-dixxerniment iġagħalna nikkunsidraw x’jistaʼ jirriżulta minn kliem bla kontroll jew kondotta bla ħsieb u b’hekk iżommna milli ‘nagħmlu bluhat kbar’ minħabba li nagħmlu xi ħaġa mhix għaqlija. Id-dixxerniment jgħinna nirrealizzaw speċjalment li l-korla tistaʼ tħawdilna l-proċessi tal-ħsieb, u b’hekk ma naqtgħux ġudizzju tajjeb. Dan ifixkel l-abbiltà tagħna li nagħmlu r-rieda divina u ngħixu fi qbil mal-prinċipji taʼ tjieba t’Alla. Iva, li nċedu għal rabja bla kontroll huwa taʼ ħsara spiritwalment. Fil-fatt, il-“korla” hija kklassifikata fost “l-għemejjel [mistmerra] tal-ġisem” li jżommuna milli nirtu s-Saltna t’Alla. (Galatin 5:19-21) Bħala Kristjani għaqlin, mela, ejjew inkunu ‘ħfief biex nisimgħu, tqal biex nitkellmu, tqal biex ninkorlaw.’—Ġakbu 1:19.
9. Id-dixxerniment u l-imħabba taʼ l-aħwa kif jistgħu jgħinuna biex insewwu xi differenzi?
9 Jekk insiru rrabjati, id-dixxerniment għandu mnejn jindika li għandna nżommu s-skiet sabiex nevitaw taqbida. Proverbji 17:27 jgħid: “Min għandu l-għerf kliemu meqjus, min għandu l-għaqal moħħu kalm.” Id-dixxerniment u l-imħabba taʼ l-aħwa se jgħinuna biex naraw il-bżonn li nikkontrollaw ruħna meta jkollna aptit infajru xi kliem li jweġġaʼ. Jekk diġà seħħet tfaqqigħa taʼ rabja, l-imħabba u l-umiltà se jqanqluna biex niskużaw ruħna u nagħmlu paċi. Imma nassumu li xi ħadd offendiena. Allura ejjew nitkellmu miegħu ras imb’ras bil-kwiet u bl-umiltà u bl-objettiv ewlieni li nippromwovu l-paċi.—Mattew 5:23, 24; 18:15-17.
Id-Dixxerniment u L-Familja Tagħna
10. L-għerf u d-dixxerniment liema rwol għandhom fil-ħajja tal-familja?
10 Membri tal-familja għandhom bżonn juru għerf u dixxerniment, għax dawn il-kwalitajiet se jibnu l-familja. Jgħid Proverbji 24:3, 4: “Id-dar bl-għerf tinbena u bid-dehen tissaħħaħ; bl-għaqal jimtlew il-kmamar, b’kull ġid għażiż u jogħġob.” L-għerf u d-dixxerniment huma bħal knaten tal-bini mill-aħjar għal ħajja tal-familja taʼ suċċess. Id-dixxerniment jgħin lil ġenituri Kristjani biex joħorġu s-sentimenti u t-tħassib tat-tfal tagħhom. Persuna għaqlija kapaċi tikkomunika, tismaʼ u tikseb dehen fis-sentimenti u l-ħsibijiet tas-sieħeb jew is-sieħba.—Proverbji 20:5.
11. Mara miżżewġa għaqlija kif tistaʼ ‘tibni darha’?
11 L-għerf u d-dixxerniment huma bla dubju vitali għall-ħajja tal-familja hienja. Per eżempju, Proverbji 14:1 jgħid: “Għerf il-mara jibnilha darha u bluhitha b’idejha ġġarrafha.” Mara miżżewġa li hi għarfa, għaqlija u sottomessa kif jixraq lejn żewġha se taħdem iebes għall-ġid tan-nies taʼ darha u b’hekk se tgħin biex tibni lill-familja tagħha. Ħaġa waħda li se ‘tibnilha darha’ hi li dejjem titkellem tajjeb dwar żewġha u b’hekk tkabbar ir-rispett t’oħrajn lejh. U mara miżżewġa li hi kapaċi, għaqlija, u li għandha biżaʼ reverenzjali minn Jehovah, tirbaħ tifħir għaliha nfisha.—Proverbji 12:4; 31:28, 30.
Id-Dixxerniment u L-Korsa Taʼ Ħajjitna
12. Dawk taʼ “bla moħħ” kif iqisu l-bluha, u għala?
12 Id-dixxerniment jgħinna nżommu korsa xierqa fl-attivitajiet tagħna kollha. Dan hu indikat fi Proverbji 15:21, li jgħid: “Min hu bla moħħ jifraħ bil-bluha; min hu bil-għaqal jimxi sewwa.” Kif għandna nifhmu dan il-proverbju? Korsa taʼ bluha, jew taʼ nuqqas t’għaqal, hi kawża taʼ ferħ għal irġiel, nisa, u żgħażagħ bla sens. Huma “bla moħħ,” neqsin minn motiv tajjeb, u tant huma bla għaqal li jifirħu bil-bluha.
13. Salamun x’għaraf dwar id-daħk u l-frivolezza?
13 Salamun is-sultan għaqli taʼ Israel tgħallem li l-frivolezza ftit li xejn tiswa. Hu ammetta: “Għedt lili nnifsi: ‘Ejja, mela, ħa nippruvak bl-hena u ndewwqek il-pjaċir.’ Iżda hemm hi: frugħa mill-ġdid. ‘Dan id-daħk,’ għedt jien, ‘hu ġenn, u l-pjaċir x’ġid iħalli?’” (Koħèlet 2:1, 2) Bħala raġel taʼ dixxerniment, Salamun sab li l-briju u d-daħk waħedhom ma jissodisfawx, għax ma jipproduċux hena veru u dejjiem. Id-daħk jistaʼ jgħinna ninsew il-problemi tagħna temporanjament, imma wara dawn għandhom mnejn jitfaċċaw saħansitra akbar minn qabel. Salamun setaʼ jitkellem b’mod xieraq dwar id-daħk bħala “ġenn.” Għala? Għax daħk bla sens idallam ġudizzju tajjeb. Jistaʼ jġagħalna li ma niħdux bis-serjetà affarijiet serji ħafna. It-tip taʼ ferħ assoċjat mal-kliem u l-azzjonijiet taʼ buffu tal-palazz ma jistax jiġi meqjus bħala li jipproduċi xi ħaġa taʼ siwi. Li nuru dixxerniment dwar it-tifsir taʼ l-esperiment taʼ Salamun bid-daħk u l-briju jgħinna nevitaw li nkunu “i[n]ħobbu aktar il-pjaċir milli ’l Alla.”—2 Timotju 3:1, 4.
14. Il-bniedem għaqli kif “jimxi sewwa”?
14 Kif inhu li l-bniedem għaqli “jimxi sewwa”? Id-dixxerniment spiritwali u l-applikar taʼ prinċipji divini jwasslu lin-nies lejn korsa retta u dritta. It-traduzzjoni taʼ Byington tgħid bla tlaqliq: “Il-bluha hi barka għal raġel bla moħħ, imma raġel intelliġenti se jmur dritt.” “Min hu bil-għaqal” jiddritta l-mogħdijiet għal saqajh u kapaċi jiddistingwi bejn it-tajjeb u l-ħażin għax japplika l-Kelma t’Alla f’ħajtu.—Lhud 5:14; 12:12, 13.
Dejjem Ħares Lejn Jehovah Għad-Dixxerniment
15. X’nitgħallmu minn Proverbji 2:6-9?
15 Biex insegwu korsa retta fil-ħajja, ilkoll kemm aħna jeħtieġ li nirrikonoxxu l-imperfezzjoni tagħna u nħarsu lejn Jehovah għal dixxerniment spiritwali. Jgħid Proverbji 2:6-9: “Il-Mulej jagħti l-għerf, minn fommu ġej it-tagħrif u d-dehen. Hu jaħżen l-għajnuna għal min hu sewwa, hu tarka għal min jimxi bla ħtija; hu jħares it-triqat tal-ġusti, u jgħasses it-triq tat-twajbin tiegħu. Mbagħad int tifhem il-ħaqq u s-sewwa, u timxi f’kull triq li hi tajba.”—Qabbel Ġakbu 4:6.
16. Għala m’hemm ebda għerf, dixxerniment, jew parir f’oppożizzjoni lejn Jehovah?
16 Waqt li nirrikonoxxu li aħna niddependu minn Jehovah, ejjew infittxu umilment li nagħrfu r-rieda tiegħu billi nipprofondixxu fil-Kelma tiegħu. Hu jippossiedi għerf fis-sens assolut, u l-pariri tiegħu huma dejjem taʼ benefiċċju. (Isaija 40:13; Rumani 11:34) Fil-fatt, kwalunkwe parir li jopponih huwa bla valur. Proverbji 21:30 jistqarr: “La l-għerf, la d-dehen u lanqas il-fehma ma jiswew xi ħaġa quddiem il-Mulej.” (Qabbel Proverbji 19:21.) Dixxerniment spiritwali biss, żviluppat permezz taʼ studju tal-Kelma t’Alla bil-għajnuna taʼ pubblikazzjonijiet ipprovduti permezz taʼ “l-irsir leali u diskret,” se jgħinna nsegwu korsa xierqa fil-ħajja. (Mattew 24:45-47, NW) Ejjew mela nidderieġu l-mod taʼ ħajja tagħna fi qbil mal-pariri taʼ Jehovah, billi nafu li, jidher kemm jidher attraenti parir kuntrarju, dan ma jreġix kontra l-Kelma tiegħu.
17. X’jistaʼ jirriżulta jekk jingħata l-parir żbaljat?
17 Kristjani għaqlin li jagħtu pariri jirrealizzaw li dawn għandhom ikunu bbażati b’mod sod fuq il-Kelma t’Alla u li hemm bżonn taʼ studju tal-Bibbja u meditazzjoni qabel ma jwieġbu xi mistoqsija. (Proverbji 15:28) Jekk mistoqsijiet dwar affarijiet serji jitwieġbu b’mod żbaljat, tistaʼ tirriżulta ħsara kbira. Għaldaqstant, anzjani Kristjani jeħtieġu dixxerniment spiritwali u għandhom jitolbu għall-gwida taʼ Jehovah meta jipprovaw jgħinu spiritwalment lil sħabhom fit-twemmin.
Oktor Fid-Dixxerniment Spiritwali
18. Jekk tqum xi problema fil-kongregazzjoni, id-dixxerniment kif jistaʼ jgħinna nżommu l-bilanċ spiritwali tagħna?
18 Biex nogħġbu lil Jehovah, neħtieġu “dehen f’kollox.” (2 Timotju 2:7, Karm Żammit) Studju ħerqan tal-Bibbja u konformar mad-direzzjoni taʼ l-ispirtu u taʼ l-organizzazzjoni t’Alla se jgħinuna biex nagħrfu x’għandna nagħmlu meta niffaċċjaw sitwazzjonijiet li jistgħu jwassluna f’korsa żbaljata. Per eżempju, nassumu li xi ħaġa fil-kongregazzjoni ma tiġix trattata kif naħsbu aħna li għandha tkun. Dixxerniment spiritwali se jgħinna naraw li din m’hijiex raġuni biex ma nibqgħux nassoċjaw mal-poplu taʼ Jehovah u li nieqfu naqdu lil Alla. Aħseb dwar il-privileġġ tagħna li naqdu lil Jehovah, dwar il-ħelsien spiritwali li ngawdu, dwar il-ferħ li nistgħu niksbu mis-servizz tagħna bħala proklamaturi tas-Saltna. Dixxerniment spiritwali jgħinna niksbu l-perspettiva xierqa u nirrealizzaw li aħna ddedikati lil Alla u għandna ngħożżu r-relazzjoni tagħna miegħu, minkejja dak li jagħmlu oħrajn. Jekk m’hemm xejn li nistgħu nagħmlu teokratikament biex nittrattaw il-problema, jeħtieġ li nistennew bil-paċenzja biex Jehovah jirmedja s-sitwazzjoni. Minflok ma nitilqu jew niddispraw, ejjew ‘nittamaw f’Alla.’—Salm 42:6, 12 [Salm 42:5, 11, NW].
19. (a) X’kien is-sugu tat-talba taʼ Pawlu għall-Filippin? (b) Id-dixxerniment kif jistaʼ jgħinna jekk ikun hemm xi ħaġa li ma nifhmuhiex għal kollox?
19 Dixxerniment spiritwali jgħinna nibqgħu leali lejn Alla u lejn il-poplu tiegħu. Pawlu qal lill-Kristjani ġewwa Filippi: “Jien dan nitlob: li l-imħabba tagħkom tikber u toktor dejjem iżjed bl-għerf u b’kull dehen, biex tistgħu tagħrfu tagħżlu l-aħjar, u mbagħad tkunu safja u bla ebda ħtija fil-jum taʼ Kristu.” (Filippin 1:9, 10) Biex nirraġunaw kif jixraq, neħtieġu ‘l-għerf u d-dehen.’ Il-kelma Griega hawn tradotta “dehen” tindika “fehma morali sensittiva u fil-fond.” Meta nitgħallmu xi ħaġa, irridu nagħrfu r-relazzjoni tagħha m’Alla u maʼ Kristu u nimmeditaw fuq kif din teżalta l-personalità u l-provvedimenti taʼ Jehovah. Dan isebbaħ id-dixxerniment tagħna u l-apprezzament tagħna għal dak li Alla Jehovah u Ġesù Kristu għamlu għalina. Jekk hemm xi ħaġa li ma nifhmuhiex għal kollox, id-dixxerniment se jgħinna nirrealizzaw li m’għandniex nabbandunaw il-fidi tagħna fl-affarijiet importanti kollha li tgħallimna dwar Alla, Kristu, u l-iskop divin.
20. Kif nistgħu noktru fid-dixxerniment spiritwali?
20 Se noktru fid-dixxerniment spiritwali jekk il-ħsibijiet u l-azzjonijiet tagħna jkunu dejjem f’armonija mal-Kelma t’Alla. (2 Korintin 13:5) Li nagħmlu dan b’mod kostruttiv jgħinna nkunu umlin, mhux taʼ rasna u ħsiebna biex nikkritikaw lil oħrajn. Id-dixxerniment se jgħinna nibbenefikaw mill-korrezzjoni u nagħżlu x’inhu l-iktar importanti. (Proverbji 3:7) B’xewqa li nogħġbu lil Jehovah, mela, ejjew infittxu li nkunu mimlijin b’għarfien eżatt tal-Kelma tiegħu. Dan se jgħinna nagħrfu t-tajjeb mill-ħażin, niddeterminaw dak li hu verament importanti, u niggranfaw lealment mar-relazzjoni prezzjuża tagħna maʼ Jehovah. Dan kollu hu possibbli jekk ninklinaw qalbna lejn id-dixxerniment. Madankollu, xi ħaġ’oħra hija meħtieġa. Irridu nħallu d-dixxerniment jissalvagwarjana. (w97 3/15)
X’Inhi R-Risposta Tiegħek?
◻ Għala għandna ninklinaw qalbna lejn id-dixxerniment?
◻ Id-dixxerniment kif jistaʼ jeffettwa kliemna u l-kondotta tagħna?
◻ Id-dixxerniment x’effett jistaʼ jkollu fuq l-ispirtu tagħna?
◻ Għala għandna dejjem inħarsu lejn Jehovah għad-dixxerniment?
[Stampa f’paġna 13]
Id-dixxerniment jgħinna nikkontrollaw l-ispirtu tagħna
[Stampa f’paġna 15]
Salamun, is-sultan taʼ dixxerniment, irrealizza li l-frivolezza m’hijiex verament sodisfaċenti