Jehovah Jobgħodha t-Triq tat-Tradiment
‘Timxux bil-qerq bejnietkom.’—MALAKIJA 2:10.
1. X’jirrikjedi Alla minna jekk irridu nirċievu l-ħajja taʼ dejjem?
TRIDHA int il-ħajja taʼ dejjem? Jekk temmen f’din it-tama kif imwiegħda fil-Bibbja, probabbli tgħid, ‘Dażgur li rridha.’ Imma jekk trid lil Alla jbierkek b’ħajja bla tmiem fid-dinja l-ġdida tiegħu, trid twettaq dak li Alla jeħtieġ minnek. (Koħèlet 12:13; Ġwann 17:3) Hija din xi ħaġa inġusta? Qed jitlob iżżejjed Alla minn bnedmin imperfetti? Le, għax Jehovah jgħid dan il-kliem inkuraġġanti: “Jiena tjieba rrid, mhux sagrifiċċju; li tagħrfu ’l Alla rrid, u mhux vittmi maħruqa.” (Hosegħa 6:6) Mela anki bnedmin li huma suġġetti għall-iżball jistgħu jwettqu dak li Alla jirrikjedi minnhom.
2. Ħafna Iżraelin kif ittrattaw maʼ Jehovah bi tradiment?
2 Madankollu, mhux kulħadd irid jagħmel ir-rieda taʼ Jehovah. Hosegħa jirrivela li saħansitra ħafna mill-Iżraelin ma ridux jagħmluha. Bħala ġens, huma kienu ftehmu li jidħlu f’patt, fi ftehim, biex jobdu l-liġijiet t’Alla. (Eżodu 24:1-8) Madankollu, ma damux ma “kisru l-patt” billi marru kontra l-liġijiet tiegħu. B’hekk, Jehovah qal dwar dawk l-Iżraelin: “Ma baqgħux fidili lejja [“aġixxew bi tradiment,” NW]” miegħi. (Hosegħa 6:7) U ħafna nies minn dak iż-żmien ’l hawn aġixxew bl-istess mod. Imma Jehovah jobgħodha t-triq tat-tradiment, kemm jekk dan isir kontrih u kemm jekk isir kontra dawk li jħobbuh u jaqduh.
3. X’se nanalizzaw f’dan l-istudju?
3 Hosegħa ma kienx l-uniku profeta li enfasizza l-ħarsa t’Alla dwar it-tradiment, u din il-ħarsa rridu naċċettawha jekk nittamaw li ngawdu ħajja hienja. Fl-artiklu taʼ qabel, bdejna nanalizzaw ħafna mill-messaġġ profetiku taʼ Malakija billi bdejna mill-ewwel kapitlu tal-ktieb tiegħu. Issa ejja immorru fit-tieni kapitlu taʼ dan il-ktieb u naraw kif il-ħarsa t’Alla dwar it-tradiment tingħata iktar attenzjoni. Għalkemm Malakija kien qed jittratta s-sitwazzjoni li kienet teżisti fost il-poplu t’Alla għaxriet taʼ snin wara li ġew lura mill-jasar f’Babilonja, dan it-tieni kapitlu għandu tifsira vera għalina llum.
Qassisin Ħatja
4. Jehovah liema twissija ta lill-qassisin?
4 Kapitlu 2 jiftaħ b’kundanna mingħand Jehovah kontra l-qassisin Lhud talli ma baqgħux jimxu fit-triqat tiegħu taʼ tjieba. Jekk ma kinux se jdaħħlu l-pariri tiegħu f’qalbhom u jikkoreġu triqathom, żgur li kienu se jiġu fuqhom konsegwenzi koroh. Innota l-ewwel żewġ versi: “‘Għalikom, qassisin, huwa dan il-kmandament: Jekk intom ma tisimgħux, u jekk ma tfittxux minn qalbkom li ssebbħu lil ismi,’ jgħid il-Mulej taʼ l-eżerċti, ‘jiena nibgħat fuqkom is-saħta, u nisħet il-barkiet tagħkom.’” Kieku l-qassisin għallmu lin-nies il-liġijiet t’Alla u ħarsuhom, kienu jitbierku. Imma peress li injoraw ir-rieda t’Alla, minflok kienu se jieħdu s-saħta, il-ħsara fuqhom. Saħansitra l-barkiet li kienu jlissnu l-qassisin kienu se jinbidlu f’saħta.
5, 6. (a) Il-qassisin għala kienu ħatja b’mod speċjali? (b) Jehovah kif lissen stmerrija għall-qassisin?
5 Il-qassisin għala kienu ħatja b’mod speċjali? Vers 7 jagħtina indikazzjoni ċara: “Għax xufftejn il-qassis għandhom iħarsu l-għerf, u n-nies minn fommu jfittxu t-tagħlim, għax hu l-messaġġier tal-Mulej taʼ l-eżerċti.” Iktar minn elf sena qabel, il-liġijiet li Alla kien ta lil Iżrael permezz taʼ Mosè kienu jgħidu li l-qassisin kellhom id-dmir li ‘jgħallmu lil ulied Iżrael il-liġijiet kollha li tahom il-Mulej.’ (Levitiku 10:11) Huwa taʼ niket li, xi żmien wara, il-kittieb tat-2 Kronaki 15:3 rrapporta: “Għal żmien twil Iżrael kien bla Alla veru, bla qassis għalliem, u bla liġi.”
6 Fi żmien Malakija, fil-ħames seklu Q.E.K., is-sitwazzjoni tas-saċerdozju kienet l-istess. Ma kinux qegħdin jgħallmu l-Liġi t’Alla lin-nies. Għalhekk, dawn il-qassisin kien ħaqqhom li jinżammu responsabbli. Innota xi kliem iebes jgħidilhom Jehovah. Malakija 2:3 jiddikjara: “Nwaddab il-ħmieġ maʼ wiċċkom, il-ħmieġ tal-festi tagħkom.” X’ċanfira dik! Il-ħmieġ taʼ l-annimali li jinġiebu għas-sagrifiċċji kellu jittieħed ’il barra mill-kamp u jinħaraq. (Levitiku 16:27) Iżda meta Jehovah jgħidilhom li l-ħmieġ kien se jwaddabulhom f’wiċċhom, qed jurihom ċar li kien jistmerr u jirrifjuta s-sagrifiċċji tagħhom u lil dawk li offrewhom.
7. Jehovah għala kien mgħaddab għall-għalliema tal-Liġi?
7 Sekli qabel żmien Malakija, Jehovah kien inkariga lil-Leviti biex jieħdu ħsieb it-tabernaklu u iktar tard it-tempju u l-ministeru sagru. Huma kienu l-għalliema fil-ġens taʼ Iżrael. Kieku wettqu l-inkarigu tagħhom kien ikollhom ħajja u paċi għalihom u għall-ġens kollu. (Numri 3:5-8) Iżda l-Leviti tilfu l-biżaʼ t’Alla li kellhom fil-bidu. Għaldaqstant, Jehovah qalilhom: “Intom twarrabtu mit-triq; ġagħaltu ’l ħafna jitfixklu bit-tagħlim tagħkom; ħassartu l-patt taʼ Levi . . . intom ma żammejtux triqati.” (Malakija 2:8, 9) Għax naqsu li jgħallmu l-verità u bl-eżempju ħażin tagħhom, il-qassisin żvijaw lil ħafna Iżraelin, u għalhekk Jehovah kellu raġun ikun mgħaddab għalihom.
Inżommu mal-Livelli t’Alla
8. Hija xi ħaġa bi kbira li tistenna mill-bnedmin li jżommu mal-livelli t’Alla? Spjega.
8 Ejja ma jfettlilniex naħsbu li dawk il-qassisin kien ħaqqhom min jagħdirhom u jaħfrilhom għaliex kienu sempliċi bnedmin imperfetti u ma setax ikun mistenni minnhom li jżommu mal-livelli t’Alla. Il-fatt hu li l-bnedmin jistgħu jħarsu l-kmandi t’Alla, għax Jehovah ma jistenniex minnhom dak li ma jistgħux jagħmlu. Forsi dak iż-żmien kien hemm xi qassisin individwali li żammew mal-livelli t’Alla, u m’hemm ebda dubju dwar wieħed li iktar tard għamel dan: Ġesù, l-aqwa “qassis il-kbir.” (Lhud 3:1) Dwaru jistaʼ jingħad verament: “Kellu f’fommu tagħlim is-sewwa, u ebda ħażen ma nstablu fuq xufftejh; bis-sliem u r-reqqa mexa miegħi, u ħafna bnedmin reġġagħhom lura minn ħżunithom.”—Malakija 2:6.
9. Min għallem fedelment il-verità fi żmienna?
9 Bl-istess mod, għal iktar minn seklu, laħwa midlukin taʼ Kristu, li għandhom it-tama għas-sema, qdew bħala ‘saċerdozju qaddis, biex joffru sagrifiċċji spiritwali li jogħġbu ’l Alla.’ (1 Pietru 2:5) Huma kienu minn taʼ quddiem biex jgħallmu l-veritajiet tal-Bibbja lil oħrajn. Minn kemm ilek titgħallem il-veritajiet mingħandhom, ma rajtx int mill-esperjenza li l-liġi tal-verità tinsab tassew fuq fommhom? Huma għenu lil ħafna jduru lura mill-iżball reliġjuż, u b’hekk issa hemm miljuni mad-dinja kollha li tgħallmu l-veritajiet tal-Bibbja u li għandhom it-tama taʼ ħajja eterna. Dawn, mill-banda l-oħra, għandhom il-privileġġ li jgħallmu l-liġi tal-verità jerġaʼ lil miljuni oħrajn.—Ġwann 10:16; Apokalissi 7:9.
Għala Għandna Noqogħdu Attenti
10. Għalxiex għandna noqogħdu attenti?
10 Madankollu, nagħmlu tajjeb li noqogħdu attenti. Għandna mnejn nonqsu li nieħdu l-lezzjonijiet implikati f’Malakija 2:1-9. Qegħdin aħna attenti personalment li ebda ħażen ma jinstab fuq xofftejna? Per eżempju, jistgħu l-membri tal-familja tagħna verament jafdaw f’dak li ngħidu? Jistgħu l-aħwa fil-kongregazzjoni jafdawna fi kliemna? Ikun faċli li niżviluppaw id-drawwa li nagħżlu kliemna biex ma nkunux qegħdin nigdbu imma fl-istess ħin ma nkunux qed ngħidu l-verità kollha. Jew forsi wieħed jesaġera jew jaħbi xi dettalji dwar xi biċċa negozju. Sejjer ma jindunax Jehovah b’dan? U jekk insegwu prattiċi bħal dawn, se jaċċettahom is-sagrifiċċji taʼ tifħir minn xofftejna?
11. Min b’mod partikulari jrid joqgħod attent?
11 Malakija 2:7 għandu jservi bħala twissija għal dawk li llum għandhom il-privileġġ li jgħallmu l-Kelma t’Alla fil-kongregazzjonijiet. Dan il-vers jgħid li ‘xofftejhom għandhom iħarsu l-għerf, u n-nies minn fommhom ifittxu t-tagħlim.’ Hemm responsabbiltà kbira fuq spallejn dawn l-għalliema, għax Ġakbu 3:1 jindika li huma jkunu “ġġudikati b’reqqa akbar.” Waqt li għandhom jgħallmu bil-ħeġġa u bl-entużjażmu, it-tagħlim tagħhom għandu jkun ibbażat b’mod sod fuq il-Kelma miktuba t’Alla u l-istruzzjoni li tiġi permezz taʼ l-organizzazzjoni taʼ Jehovah. B’dan il-mod huma jkunu kwalifikati kif jixraq biex jgħallmu lil oħrajn. B’hekk, huma jingħataw il-parir: “Agħmel mill-aħjar biex iġġib ruħek quddiem Alla, bħala bniedem li għadda mill-prova, bħala ħaddiem li m’għandux mniex jistħi, li jxandar bir-reqqa l-kelma tal-verità.”—2 Timotju 2:2, 15.
12. Dawk li jgħallmu minn xiex għandhom joqogħdu attenti?
12 Jekk ma noqogħdux attenti forsi nitħajru ninkludu xi preferenzi jew xi opinjonijiet persunali fit-tagħlim tagħna. Dan, b’mod speċjali, jistaʼ jkun riskjuż għal xi individwu li għandu t-tendenza li jistrieħ iżżejjed fuq il-konklużjonijiet li jasal għalihom hu stess saħansitra meta dawn imorru kontra dak li qed tgħallem l-organizzazzjoni taʼ Jehovah. Imma Malakija kapitlu 2 juri li għandna d-dritt nippretendu mill-għalliema tal-kongregazzjoni li jżommu maʼ l-għarfien li jiġi mingħand Alla, u mhux maʼ ideat persunali li jistgħu jfixklu lin-nagħaġ. Ġesù qal: “Min jagħti skandlu lil wieħed minn dawn iċ-ċkejknin li jemmnu fija, ikun aħjar għalih li jdendlulu maʼ għonqu ġebla tat-tħin minn dawk li jdawwru l-ħmir, u jgħarrquh f’qiegħ taʼ baħar.”—Mattew 18:6.
Żwieġ maʼ Xi Ħadd li M’Huwiex taʼ l-Istess Twemmin
13, 14. Liema triq taʼ tradiment enfasizza Malakija?
13 Minn vers 10 ’l quddiem, Malakija kapitlu 2 jenfasizza t-tradiment saħansitra b’mod iktar dirett. Malakija jiffoka fuq żewġ toroq li għandhom x’jaqsmu maʼ xulxin u li dwarhom irrepeta kemm-il darba l-kelma “qerq,” jew tradiment. L-ewwelnett, osserva li Malakija jintroduċi l-pariri tiegħu b’dawn il-mistoqsijiet: “M’hux Missier wieħed għandna lkoll kemm aħna? M’hux Alla wieħed ħalaqna? Mela għaliex nimxu bil-qerq bejnietna u nonqsu mill-ġieħ lejn il-patt taʼ missirijietna?” Imbagħad fil-vers 11 iżid li t-triq taʼ tradiment li kien qabad Iżrael kienet daqslikieku wieħed jipprofana s-“santwarju għażiż għall-Mulej.” X’kienu qed jagħmlu li kien daqshekk serju? Dan il-vers jispeċifika waħda mit-toroq ħżiena tagħhom: Kienu ‘żżewġu maʼ bint taʼ alla stranġier.’
14 Fi kliem ieħor, xi Iżraelin, li kienu parti minn ġens dedikat lil Jehovah, kienu żżewġu lil dawk li ma kinux iqimuh. Il-kuntest jgħinna naraw għala din kienet ħaġa daqshekk serja. Vers 10 jgħid li lkoll kellhom missier wieħed. Dan ma kienx qed jirreferi għal Ġakobb (li ngħata l-isem taʼ Iżrael), u lanqas għal Abraham, jew saħansitra għal Adam. Malakija 1:6 juri li Jehovah kien dak il-“Missier wieħed.” Il-ġens taʼ Iżrael kien f’relazzjoni miegħu u kien il-parti l-oħra fil-patt li sar maʼ missirijiethom. Waħda mil-liġijiet f’dak il-patt kienet: “La titħattinx magħhom. Lil bintek tagħtihiex lil binhom, u anqas ma tieħu lil binthom għal ibnek.”—Dewteronomju 7:3.
15. (a) Xi wħud kif jipprovaw jiġġustifikaw il-fatt li jiżżewġu lil xi ħadd li ma jemminx bħalhom? (b) Jehovah kif jesprimi ruħu fuq il-kwistjoni taż-żwieġ?
15 Xi wħud illum għandhom mnejn jirraġunaw u jgħidu: ‘Il-persuna li nġbidt lejha veru m’hawnx bħalha. Maż-żmien x’aktarx li għad taċċetta l-qima vera.’ Raġunar bħal dan sempliċement jikkonferma t-twissija mnebbħa: “Qalb il-bniedem kollha qerq u mħassra.” (Ġeremija 17:9) Alla jesprimi kif jaħsibha dwar min jiżżewweġ lil xi ħadd li mhux taʼ l-istess twemmin bħalu għax f’Malakija 2:12 jgħid li “jaħsad il-bniedem li jagħmel dan.” B’hekk, il-Kristjani huma mħeġġin biex ‘jiżżewġu lil min iridu, basta fil-Mulej.’ (1 Korintin 7:39) Fl-arranġament Kristjan, il-kredent ‘ma jinqatax’ ’il barra jekk jiżżewweġ lil xi ħadd li ma jemminx bħalu. Xorta waħda, jekk dak li ma jemminx jibqaʼ ma jaċċettax il-verità, x’se jiġrilu meta Alla dalwaqt iġib it-tmiem taʼ din is-sistema?—Salm 37:37, 38.
Meta s-Sieħeb jew is-Sieħba Jiġu Trattati Ħażin
16, 17. Xi wħud liema triq taʼ tradiment qabdu?
16 Malakija mbagħad isemmi t-tieni triq taʼ tradiment: Meta s-sieħeb jew is-sieħba jiġu trattati ħażin, speċjalment f’każ taʼ divorzju inġust. Vers 14 taʼ kapitlu 2 jgħid: “Bejnek u bejn il-mara taʼ żgħożitek hemm xhud il-Mulej; u int qarraqt biha, għad li hi s-sieħba tiegħek u l-mara li magħha ntrabatt.” Billi ttradew lin-nisa tagħhom, l-irġiel Lhud miżżewġin ġagħlu l-artal taʼ Jehovah ‘jinkesa bid-dmugħ.’ (Malakija 2:13) Dawk l-irġiel kienu qed jiddivorzjaw għal kull ħaġa taʼ xejn u b’ħażen kienu qed jitilqu lin-nisa taʼ żgħożithom, forsi biex jiżżewġu nisa iżgħar jew nisa pagani. U l-qassisin korrotti ppermettew li dan isir! Madankollu, Malakija 2:16 jiddikjara: “‘Jiena d-divorzju nobogħdu,’ jgħid il-Mulej, Alla taʼ Iżrael.” Iktar tard, Ġesù wera li l-immoralità hija l-unika raġuni għal divorzju li teħles il-parti innoċenti biex tkun tistaʼ terġaʼ tiżżewweġ.—Mattew 19:9.
17 Irrifletti ftit fuq il-kliem taʼ Malakija, u ara kemm imiss il-qlub u jqanqal fihom sentimenti taʼ tjieba. Hu jirreferi għas-“sieħba tiegħek u l-mara li magħha ntrabatt.” Kull wieħed minn dawn l-irġiel kien iżżewweġ mara Iżraelija li kienet tqim lil Jehovah bħalu, u għażilha bħala s-sieħba għażiża tiegħu, bħala martu sal-mewt. Filwaqt li dak iż-żwieġ forsi seħħ meta kienu għadhom żgħażagħ it-tnejn, il-fatt li kien għadda ż-żmien u kienu qed jixjieħu ma ħassarx il-patt li kienu daħlu għalih, jiġifieri, il-kuntratt taż-żwieġ.
18. Il-pariri taʼ Malakija rigward it-tradiment b’liema mod japplikaw illum?
18 Il-pariri dwar dawn il-kwistjonijiet japplikaw bl-istess qawwa llum. Huwa tassew t’għajb li xi wħud jinjoraw id-direzzjoni t’Alla biex jiżżewġu biss fil-Mulej. U huwa wkoll taʼ sogħba li xi wħud m’għadhomx jaħdmu iebes ħalli jżommu ż-żwieġ tagħhom sod. Minflok, jipprovaw jiskużaw ruħhom u jsegwu triq li Alla jobgħod billi jiddivorzjaw mingħajr raġuni skritturali sabiex jiżżewġu lil xi ħadd ieħor. Meta jagħmlu dawn l-affarijiet, huma jkunu qed ‘idejqu’ lil Jehovah. Fi żmien Malakija, dawk li injoraw il-pariri t’Alla, saħansitra kellhom il-wiċċ tost li jgħidu li Jehovah ma kellux raġun li jħares lejn l-affarijiet b’dak il-mod. Huma fil-fatt qalu: “Fejn hu Alla tal-ġustizzja?” Xi ħsibijiet mgħawġa! Ħalli qatt ma naqgħu f’dik in-nassa.—Malakija 2:17.
19. Irġiel u nisa miżżewġin kif jistgħu jirċievu l-ispirtu t’Alla?
19 Mill-aspett pożittiv, Malakija juri li xi wħud mill-irġiel miżżewġin ma kinux qed jittrattaw man-nisa tagħhom bi tradiment. ‘L-ispirtu baqaʼ fihom.’ (Vers 15, Karm Żammit) Aħna ferħanin li l-organizzazzjoni t’Alla llum hija miżgħuda b’irġiel bħal dawn li ‘jagħtu l-ġieħ li ħaqqhom lin-nisa tagħhom.’ (1 Pietru 3:7) Huma ma jabbużawx lin-nisa tagħhom, la fiżikament u lanqas bil-kliem, ma jinsistux għal prattiċi sesswali baxxi, u ma jiddiżonorawx lin-nisa tagħhom billi jagħtu l-wiċċ lil nisa oħra jew billi joqogħdu jaraw il-pornografija. L-organizzazzjoni taʼ Jehovah hija mbierka wkoll b’ħafna u ħafna nisa Kristjani miżżewġin li huma leali lejn Alla u lejn il-liġijiet tiegħu. Irġiel u nisa bħal dawn jafu Alla x’jobgħod, u huma jaħsbu u jaġixxu fi qbil miegħu. Jalla int tkompli tkun bħalhom, billi ‘tobdi lil Alla bħala ħakkiem’ u tkun imbierek bl-ispirtu qaddis tiegħu.—Atti 5:29.
20. Liema żmien qed joqrob għall-umanità kollha?
20 Dalwaqt, Jehovah se jġib ġudizzju fuq id-dinja kollha. Kull individwu jrid jagħti kont għal dak li jemmen u jipprattika. “Kull wieħed minna għad jagħti kont tiegħu nnifsu lil Alla.” (Rumani 14:12) Għalhekk, f’dan il-punt tiġi f’waqtha l-mistoqsija: Min se jibqaʼ ħaj wara l-jum taʼ Jehovah? It-tielet u l-aħħar artiklu f’din is-serje se jiddiskuti din it-tema.
Tistaʼ Tispjega?
• Għal liema raġuni bażika Jehovah ikkundanna lill-qassisin f’Iżrael?
• Il-livelli t’Alla għala m’humiex għoljin wisq biex il-bnedmin jimxu magħhom?
• Għala għandna noqogħdu attenti għat-tagħlim tagħna llum?
• Jehovah liema żewġ drawwiet ikkundanna b’mod speċjali?
[Stampa f’paġna 15]
Fi żmien Malakija l-qassisin kienu kundannati talli ma żammewx mat-triqat taʼ Jehovah
[Stampa f’paġna 16]
Irridu noqogħdu attenti li ngħallmu t-triqat taʼ Jehovah, u mhux dak li nippreferu aħna
[Stampi f’paġna 18]
Jehovah ikkundanna lill-Iżraelin li ddivorzjaw lin-nisa tagħhom għal kull ħaġa taʼ xejn, u żżewġu lil nisa pagani
[Stampa f’paġna 18]
Il-Kristjani llum jonoraw il-patt taż-żwieġ tagħhom