Il-​Miġja taʼ Ġesù jew il-​Preżenza taʼ Ġesù—Liema?

“X’se jkun is-​sinjal tal-​miġja [“preżenza,” New World Translation] tiegħek u taʼ tmiem id-​dinja?”—MATTEW 24:3.

1. Il-​mistoqsijiet liema rwol kellhom fil-​ministeru taʼ Ġesù?

IS-​SENGĦA kbira li biha Ġesù poġġa mistoqsijiet lis-​semmiegħa tiegħu ġagħlithom jaħsbu, saħansitra jikkunsidraw affarijiet minn perspettivi ġodda. (Mark 12:35-37; Luqa 6:9; 9:20; 20:3, 4) Nistgħu nkunu grati li hu wieġeb ukoll il-​mistoqsijiet. It-​tweġibiet tiegħu jilluminaw veritajiet li kieku ma konniex nkunu nafuhom jew nifhmuhom.—Mark 7:17-23; 9:11-13; 10:10-12; 12:18-27.

2. Għal liema mistoqsija għandna nagħtu l-​attenzjoni tagħna issa?

² F’Mattew 24:3, insibu waħda mill-​iktar mistoqsijiet importanti li Ġesù qatt wieġeb. Bit-​tmiem tal-​ħajja tiegħu fuq l-​art fil-​qrib, Ġesù kien għadu kif wissa li t-​tempju taʼ Ġerusalemm kellu jiġi meqrud, billi jimmarka t-​tmiem tas-​sistema Lhudija. Ir-​rakkont taʼ Mattew iżid: “Kif kien qiegħed fuq il-​Għolja taż-​Żebbuġ, id-​dixxipli resqu jistaqsuh rasu u rashom: ‘Għidilna, dan meta għad jiġri? U x’se jkun is-​sinjal tal-​miġja [“preżenza,” NW] tiegħek u taʼ tmiem id-​dinja?’”—Mattew 24:3.

3, 4. Liema differenza sinjifikanti hemm fil-​mod kif il-​Bibbji jittraduċu kelma importanti f’Mattew 24:3?

³ Miljuni taʼ qarrejja tal-​Bibbja tħassbu, ‘Id-​dixxipli għala staqsew dik il-​mistoqsija, u r-​risposta taʼ Ġesù kif għandha teffettwani?’ Fir-​risposta tiegħu Ġesù tkellem dwar id-​dehra tal-​weraq li turi li s-​sajf huwa “fil-​qrib.” (Mattew 24:32, 33) Għalhekk, ħafna knejjes jgħallmu li l-​appostli kienu qegħdin jistaqsu għal sinjal tal-​“miġja” taʼ Ġesù, is-​sinjal li jagħti prova li r-​ritorn tiegħu kien imminenti. Huma jemmnu li l-​“miġja” se tkun il-​waqt meta hu jieħu lill-​Kristjani lejn is-​sema u mbagħad iġib it-​tmiem tad-​dinja. Temmen int li dan huwa korrett?

⁴ Minflok il-​kelma “miġja,” xi verżjonijiet tal-​Bibbja, inkluża n-​New World Translation of the Holy Scriptures, jużaw il-​kelma “preżenza.” Jistaʼ jkun li dak li d-​dixxipli staqsew dwaru u dak li Ġesù qal b’risposta huma differenti minn dak li huwa mgħallem fil-​knejjes? X’ġie verament mistoqsi? U Ġesù liema tweġiba ta?

X’Kienu Qegħdin Jistaqsu?

5, 6. X’nistgħu nikkonkludu dwar dak li kienu qegħdin jaħsbu l-​appostli meta staqsew il-​mistoqsija li naqraw f’Mattew 24:3?

⁵ Meta nqisu dak li Ġesù qal dwar it-​tempju, id-​dixxipli x’aktarx li kienu qegħdin jaħsbu dwar l-​arranġament Lhudi meta huma staqsew għal ‘sinjal tal-​miġja [jew, “preżenza”] u t-​tmiem tad-​dinja [litteralment, “era”].’​—Qabbel “dinja” fl-1 Korintin 10:11, Karm Żammit u f’Galatin 1:4.

⁶ S’issa l-​appostli kellhom biss fehma limitata tat-​tagħlim taʼ Ġesù. Huma qabel kienu immaġinaw li “s-​Saltna taʼ Alla kienet se tidher minnufih.” (Luqa 19:11; Mattew 16:21-23; Mark 10:35-40) U saħansitra wara d-​diskussjoni fuq l-​Għolja taż-​Żebbuġ, imma qabel ma ġew midlukin bl-​ispirtu qaddis, huma staqsew jekk Ġesù kienx qiegħed jirrestawra s-​Saltna lil Israel dak in-​nhar.—Atti 1:6.

7. L-​appostli għala staqsew lil Ġesù dwar l-​irwol futur tiegħu?

⁷ Madankollu, huma kienu jafu li hu kellu jitlaq, għax ftit qabel kien qal: “Ftit ieħor baqagħlu magħkom id-​dawl. Mela ibqgħu miexja sakemm għandkom id-​dawl.” (Ġwann 12:35; Luqa 19:12-27) Mela x’aktarx li bir-​raġun setgħu ħasbu, ‘Jekk Ġesù se jitlaq, kif se nagħrfu r-​ritorn tiegħu?’ Meta deher bħala l-​Messija, il-​biċċa l-​kbira m’għarfuhx. U iktar minn sena wara, baqgħu jippersistu mistoqsijiet dwar jekk kellux iwettaq dak kollu li l-​Messija kellu jagħmel. (Mattew 11:2, 3) Mela l-​appostli kellhom għalfejn jistaqsu dwar il-​futur. Imma, għal darb’oħra, kienu huma qegħdin jistaqsu għal sinjal li hu kellu jiġi dalwaqt jew għal xi ħaġa differenti?

8. L-​appostli b’liema lingwa x’aktarx kienu qegħdin ikellmuh lil Ġesù?

⁸ Immaġina li kont għasfur li qiegħed tismaʼ l-​konversazzjoni fuq l-​Għolja taż-​Żebbuġ. (Qabbel Koħelet 10:20.) X’aktarx li kont tismaʼ lil Ġesù u l-​appostli jitkellmu bl-​Ebrajk. (Mark 14:70; Ġwann 5:2; 19:17, 20; Atti 21:40) Madankollu, x’aktarx li huma kienu jafu wkoll il-​lingwa Griega.

Dak li Kiteb Mattew​—Bil-​Grieg

9. Fuq hiex huma bbażati l-​biċċa l-​kbira tat-​traduzzjonijiet moderni taʼ Mattew?

⁹ Sorsi lura fit-​tieni seklu E.K. jindikaw li Mattew għall-​ewwel kiteb il-​Vanġelu tiegħu bl-​Ebrajk. Evidentement hu iktar tard kitbu bil-​Grieg. Bosta manuskritti bil-​Grieg baqgħu sħaħ sa żmienna u servew bħala bażi għat-​traduzzjoni tal-​Vanġelu tiegħu fil-​lingwi moderni. Mattew x’kiteb bil-​Grieg dwar dik il-​konversazzjoni fuq l-​Għolja taż-​Żebbuġ? X’kiteb dwar il-​“miġja” jew “preżenza” li d-​dixxipli staqsew dwarha u li Ġesù kkummenta fuqha?

10. (a) Liema kelma Griega għal “ġie” uża taʼ spiss Mattew, u liema tifsiriet jistaʼ jkollha? (b) Liema kelma Griega oħra hija taʼ interess?

¹⁰ Fl-​ewwel 23 kapitlu taʼ Mattew, għal iktar minn 80 darba nsibu verb komuni Grieg għal “ġie,” li huwa erʹkho·mai. Dan spiss iġorr il-​ħsieb taʼ li wieħed jersaq lejn jew iqarreb, bħal fi Ġwann 1:47: “Ġesù ra lil Natanjel riesaq lejh.” (Korsiv tagħna.) Skond kif ikun se jintuża, il-​verb erʹkho·mai jistaʼ jfisser “jasal,” “imur,” “jiġi,” “jilħaq,” jew “ikun fi triqtu.” (Mattew 2:8, 11; 8:28; Ġwann 4:25, 27, 45; 20:4, 8; Atti 8:40; 13:51) Imma f’Mattew 24:3, 27, 37, 39, Mattew uża kelma differenti, nom li ma jinstab imkien ieħor fil-​Vanġeli: pa·rou·siʹa. Ladarba Alla nebbaħ il-​kitba tal-​Bibbja, għala qanqal lil Mattew biex jagħżel din il-​kelma Griega f’dawn il-​versi meta kiteb il-​Vanġelu bil-​Grieg? Dan x’ifisser, u għala għandna nkunu rridu nafu?

11. (a) X’inhu s-​sens taʼ pa·rou·siʹa? (b) Eżempji mill-​kitba taʼ Josefus kif jikkonfermaw il-​fehma tagħna taʼ pa·rou·siʹa? (Ara n-​nota taʼ taħt.)

¹¹ B’mod ċar, pa·rou·siʹa tfisser “preżenza.” L-​Expository Dictionary of New Testament Words taʼ Vine jgħid: “PAROUSIA, . . . litt[eralment], preżenza, para, maʼ, u ousia, li wieħed ikun (minn eimi, biex tkun), tindika kemm wasla u kemm preżenza konsegwenti maʼ. Per eżempju, f’ittra miktuba fuq il-​papiru waħda sinjura titkellem dwar in-​neċessità tal-​parousia tagħha f’ċertu post sabiex tieħu ħsieb taʼ xi affarijiet relatati mal-​propjetà tagħha.” Dizzjunarji oħrajn jispjegaw li pa·rou·siʹa tindika ‘żjara taʼ ħakkiem.’ Għalhekk, m’huwiex sempliċement il-​mument tal-​wasla, imma preżenza li testendi mill-​wasla ’l hemm. Interessanti, dak huwa kif il-​kittieb Lhudi taʼ l-​istorja Josefus, kontemporanju taʼ l-​appostli, uża pa·rou·siʹa.a

12. Il-​Bibbja nfisha kif tgħinna biex nikkonfermaw it-​tifsira taʼ pa·rou·siʹa?

¹² It-​tifsira “preżenza” toħroġ b’mod ċar fil-​letteratura antika, madankollu l-​Kristjani huma interessati b’mod partikulari fil-​mod kif il-​Kelma t’Alla tuża pa·rou·siʹa. It-​tweġiba hija l-​istess​—preżenza. Dan aħna narawh minn eżempji fl-​ittri taʼ Pawlu. Per eżempju, hu kiteb lill-​Filippin: “Bil-​mod li dejjem obdejtu, mhux matul il-​preżenza tiegħi biss, imma issa ferm iktar fil-​pront matul l-​assenza tiegħi, ibqgħu aħdmu s-​salvazzjoni tagħkom stess.” Hu tkellem ukoll dwar li joqgħod magħhom sabiex huma jkunu jistgħu jithennew ferm “permezz tal-​preżenza [pa·rou·siʹa] [tiegħu] għal darb’oħra magħ[hom].” (Filippin 1:25, 26; 2:12, NW) L-​Għaqda Biblika tgħid “meta nerġaʼ niġi għandkom.” Verżjonijiet oħrajn jgħidu “meta nerġaʼ nkun magħkom” (Jerusalem Bible; New English Bible); u “meta għal darb’oħra jkollkom lili fostkom.” (Twentieth Century New Testament) Fit-2 Korintin 10:10, 11 [NW], Pawlu għamel kuntrast bejn il-​“preżenza tiegħu fil-​persuna” u ‘meta [hu] ma kienx magħhom.’ F’dawn l-​eżempji hu b’mod ċar ma kienx qiegħed jitkellem dwar l-​avviċinar jew il-​wasla tiegħu; hu uża pa·rou·siʹa fis-​sens taʼ li jkun preżenti.b (Qabbel 1 Korintin 16:17.) Xi ngħidu, iżda, dwar ir-​referenzi għal pa·rou·siʹa taʼ Ġesù? Huma dawn fis-​sens tal-​“miġja” tiegħu, jew jindikaw preżenza fit-​tul?

13, 14. (a) Għala rridu nikkonkludu li pa·rou·siʹa testendi għal xi żmien? (b) X’irid jingħad dwar it-​tul tal-​pa·rou·siʹa taʼ Ġesù?

¹³ Kristjani midlukin bl-​ispirtu fi żmien Pawlu kienu interessati fil-​pa·rou·siʹa taʼ Ġesù. Imma Pawlu wissiehom biex ma ‘jħawdux rashom malajr.’ L-​ewwel irid jidher “ir-​raġel taʼ l-​illegalità,” li wera li hu l-​kleru tal-​Kristjaneżmu. Pawlu kiteb li “il-​preżenza tal-​wieħed illegali hija skond l-​operazzjoni taʼ Satana b’kull xogħol taʼ qawwa u sinjali giddibin.” (2 Tessalonkin 2:2, 3, 9, NW) Ovvjament, il-​pa·rou·siʹa, jew preżenza, tar-​“raġel taʼ l-​illegalità” ma kinitx biss xi wasla momentarja; kellha testendi għal xi żmien, li matulu kellhom isiru sinjali giddibin. Għala huwa dan sinjifikanti?

¹⁴ Ikkunsidra l-​vers immedjatament qabel dak: “Jinkixef il-​Ħażin [“wieħed illegali,” NW], u l-​Mulej Ġesù joqtlu b’nifs fommu u jeqirdu bid-​dija tal-​preżenza tiegħu.” (Korsiv tagħna.) Sewwa sew bħalma l-​preżenza tar-​“raġel taʼ l-​illegalità” kellha tkun matul perijodu taʼ żmien, il-​preżenza taʼ Ġesù kellha testendi għal xi żmien u kellha tilħaq il-​quċċata fil-​qerda taʼ dak il-​wieħed illegali “ikkundannat għat-​telfien.”—2 Tessalonikin 2:8.

Aspetti Tal-​Lingwa Ebrajka

15, 16. (a) Liema kelma partikulari hija wżata f’ħafna traduzzjonijiet taʼ Mattew għall-​Ebrajk? (b) Bohʼ kif inhi wżata fl-​Iskrittura?

¹⁵ Bħalma ġie indikat, Mattew evidentement kiteb il-​Vanġelu tiegħu l-​ewwel bil-​lingwa Ebrajka. Mela, liema kelma Ebrajka uża f’Mattew 24:3, 27, 37, 39? Verżjonijiet taʼ Mattew tradotti fl-​Ebrajk modern għandhom il-​forma tal-​verb bohʼ, kemm fil-​mistoqsija taʼ l-​appostli u kemm fir-​risposta taʼ Ġesù. Dan jistaʼ jwassal għal siltiet li jinqraw: “X’se jkun is-​sinjal tal-​[bohʼ] tiegħek u taʼ tmiem id-​dinja?” u, “Bħal fi żmien Noè, hekk tkun il-​[bohʼ] taʼ Bin il-​bniedem.” (Mattew 24:3, 37) Xi tfisser il-​kelma bohʼ?

¹⁶ Għalkemm għandu diversi tifsiriet, il-​verb Ebrajk bohʼ bażikament ifisser “ġie.” It-​Theological Dictionary of the Old Testament jgħid: ‘Billi jidher 2,532 darba, bohʼ huwa wieħed mill-​iktar verbi wżati spiss fl-​Iskrittura Ebrajka u huwa verb primarju wżat biex wieħed jesprimi moviment.’ (Ġenesi 7:1, 13; Eżodu 12:25; 28:35; 2 Samwel 19:31 [2 Samwel 19:30, NW]; 2 Slaten 10:21; Salm 65:3 [Salm 65:2, NW]; Isaija 1:23; Eżekjel 11:16; Danjel 9:13; Għamos 8:11) Kieku Ġesù u l-​appostli wżaw kelma b’tant varjetà taʼ tifsiriet, is-​sens għandu mnejn ikun dibattibbli, imma hekk għamlu?

17. (a) Traduzzjonijiet moderni bl-​Ebrajk taʼ Mattew għala għandhom mnejn ma jindikawx neċessarjament dak li qalu Ġesù u l-​appostli? (b) Fejn iktar nistgħu nsibu ħjiel dwar liema kelma għandhom mnejn użaw Ġesù u l-​appostli, u dan is-​sors għal liema raġuni oħra huwa taʼ interess għalina? (Ara n-​nota taʼ taħt.)

¹⁷ Żomm f’moħħok li verżjonijiet moderni bl-​Ebrajk huma traduzzjonijiet li għandhom mnejn ma jippreżentawx eżattament dak li kiteb Mattew bl-​Ebrajk. Il-​fatt hu li faċilment Ġesù setaʼ uża kelma oħra minflok bohʼ, kelma li kellha l-​istess sens taʼ pa·rou·siʹa. Dan narawh mill-​ktieb Hebrew Gospel of Matthew, taʼ l-​1995 tal-​Professur George Howard. Il-​ktieb iffoka fuq polemika tas-​seklu 14 kontra l-​Kristjanità mit-​tabib Lhudi Shem-Tob ben Isaac Ibn Shaprut. Dak id-​dokument ippreżenta test Ebrajk tal-​Vanġelu taʼ Mattew. Hemm evidenza li minflok ma ġie tradott mil-​Latin jew mill-​Grieg fi żmien Shem-Tob, dan it-​test taʼ Mattew kien qadim ferm u kien oriġinalment kompost bl-​Ebrajk.c Dan b’hekk għandu mnejn iġibna eqreb għal dak li ntqal fuq l-​Għolja taż-​Żebbuġ.

18. Shem-Tob liema kelma Ebrajka interessanti juża, u xi tfisser?

¹⁸ F’Mattew 24:3, 27, 39, il-​Mattew taʼ Shem-Tob ma jużax il-​verb bohʼ. Minflok, juża n-​nom relatat bi·ʼahʹ. Dak in-​nom jidher fl-​Iskrittura Ebrajka f’Eżekjel 8:5 biss, fejn ifisser “Daħla.” Minflok ma tesprimi l-​azzjoni taʼ miġja, bi·ʼahʹ hemmhekk tirreferi għall-​entratura taʼ bini; meta int tkun fid-​daħla jew fil-​bieb, int qiegħed fil-​bini. Ukoll, dokumenti reliġjużi mhux Bibliċi fost ir-​Rombli tal-​Baħar il-​Mejjet taʼ spiss jużaw bi·ʼahʹ rigward il-​wasla jew bidu taʼ inkarigi tal-​qassisin. (Ara 1 Kronaki 24:3-19; Luqa 1:5, 8, 23.) U traduzzjoni taʼ l-​1986 għall-​Ebrajk tal-​Pexitta antika Sirjaka (jew, Aramajka) tuża bi·ʼahʹ f’Mattew 24:3, 27, 37, 39. Mela hemm evidenza li fl-​antik in-​nom bi·ʼahʹ għandu mnejn kellu sens li kien xi daqsxejn differenti mill-​verb bohʼ użat fil-​Bibbja. Dan għala huwa taʼ interess?

19. Jekk Ġesù u l-​appostli użaw bi·ʼahʹ, x’nistgħu nikkonkludu?

¹⁹ L-​appostli fil-​mistoqsija tagħhom u Ġesù fir-​risposta tiegħu għandhom mnejn użaw in-​nom bi·ʼahʹ. Avolja l-​appostli kellhom f’moħħhom sempliċement l-​idea tal-​wasla futura taʼ Ġesù, Kristu għandu mnejn uża bi·ʼahʹ biex jinkludi iktar minn dak li huma kienu qegħdin jaħsbu. Ġesù setaʼ kien qiegħed jipponta lejn il-​wasla tiegħu biex jibda inkarigu ġdid; il-​wasla tiegħu kellha tkun il-​bidu taʼ l-​irwol ġdid tiegħu. Dan kellu jaqbel mas-​sens taʼ pa·rou·siʹa, li Mattew uża wara dan. Użu bħal dan taʼ bi·ʼahʹ kellu, m’għandniex xi ngħidu, jappoġġja dak li x-​Xhieda taʼ Jehovah ilhom tant jgħallmu, li s-​“sinjal” kompost li Ġesù ta kellu jirrifletti li hu kien preżenti.

Nistennew Il-​Quċċata Tal-​Preżenza Tiegħu

20, 21. X’nistgħu nitgħallmu mill-​kumment taʼ Ġesù dwar żmien Noè?

²⁰ L-​istudju tagħna dwar il-​preżenza taʼ Ġesù għandu jkollu influwenza diretta fuq ħajjitna u fuq l-​istennijiet tagħna. Ġesù ħeġġeġ lis-​segwaċi tiegħu biex jibqgħu attenti. Hu pprovda sinjal sabiex il-​preżenza tiegħu tkun tistaʼ tingħaraf, għalkemm il-​biċċa l-​kbira ma kinux se jagħtu kas: “Bħal fi żmien Noè, hekk tkun il-​miġja [“preżenza,” NW] taʼ Bin il-​Bniedem. Għax kif fiż-​żmien taʼ qabel id-​dilluvju kienu jieklu u jixorbu, iżewġu u jiżżewġu, sa dak in-​nhar li Noè daħal fl-​arka, u b’xejn ma ntebħu sa ma wasal id-​dilluvju u ġarr lil kulħadd, hekk tkun il-​miġja [“preżenza,” NW] taʼ Bin il-​Bniedem.”—Mattew 24:37-39.

²¹ Fi żmien Noè, il-​biċċa l-​kbira tan-​nies taʼ dik il-​ġenerazzjoni sempliċement baqgħu għaddejjin bl-​affarijiet normali tagħhom. Ġesù bassar li l-​istess kellu jiġri fil-​“miġja [“preżenza,” NW] taʼ Bin il-​Bniedem.” In-​nies taʼ madwar Noè għandu mnejn ħassew li xejn ma kien se jiġri. Int taf x’ġara. Dawk il-​jiem, li koprew medda taʼ żmien, wasslu għal quċċata, “wasal id-​dilluvju u ġarr lil kulħadd.” Luqa jippreżenta rakkont simili li fih Ġesù qabbel “żmien Noè” maʼ “żmien Bin il-​Bniedem.” Ġesù widdeb: “Hekk ikun il-​Jum li fih jidher Bin il-​Bniedem.”—Luqa 17:26-30.

22. Għala għandna aħna nkunu interessati b’mod partikulari fil-​profezija taʼ Ġesù f’Mattew kapitlu 24?

²² Dan kollu jieħu tifsira speċjali għalina għaliex qegħdin ngħixu fi żmien meta qegħdin nagħrfu l-​ġrajjiet li Ġesù bassar​—gwerer, terremoti, pesti, nuqqas taʼ ikel, u persekuzzjoni tad-​dixxipli tiegħu. (Mattew 24:7-9; Luqa 21:10-12) Dawn ilhom evidenti sa mill-​konflitt li biddel l-​istorja msejjaħ b’mod sinjifikanti l-​Ewwel Gwerra Dinjija, għalkemm il-​biċċa l-​kbira tan-​nies iqisu dawn bħala partijiet normali taʼ l-​istorja. Kristjani veri, madankollu, jieħdu s-​sens tat-​tifsira taʼ dawn il-​ġrajjiet importanti, preċiż bħalma nies attenti jifhmu mill-​weraq taʼ siġra tat-​tin li s-​sajf huwa qrib. Ġesù ta parir: “Hekk ukoll meta taraw dan jiġri, kunu afu li s-​Saltna taʼ Alla hi fil-​qrib.”—Luqa 21:31.

23. Il-​kliem taʼ Ġesù f’Mattew kapitlu 24 għal min għandu tifsira speċjali, u għala?

²³ Ġesù mmira l-​parti l-​kbira tar-​risposta tiegħu taʼ fuq l-​Għolja taż-​Żebbuġ għas-​segwaċi tiegħu. Huma kienu dawk li ħadu sehem fix-​xogħol li jsalva l-​ħajja taʼ l-​ippridkar taʼ l-​aħbar it-​tajba fl-​art kollha qabel ma kellu jiġi t-​tmiem. Huma kellhom ikunu dawk li setgħu jindunaw bil-​“profanazzjoni u l-​ħerba fit-​tempju.” Huma kellhom ikunu dawk li jwieġbu billi “jaħarbu” qabel it-​tribulazzjoni l-​kbira. U huma kellhom ikunu dawk li jkunu effettwati b’mod partikulari bil-​kliem l-​ieħor: “Kieku dawk il-​jiem ma tqassrux, ħadd mill-​bnedmin ma kien isalva. Iżda minħabba l-​maħturin dawk il-​jiem tqassru.” (Mattew 24:9, 14-22) Imma x’ifisser eżatt dak il-​kliem li jqanqal il-​ħsieb, u għala jistaʼ jingħad li jipprovdi bażi għalina biex ikollna iktar hena, fiduċja, u żelu issa? L-​istudju li jmiss taʼ Mattew 24:22 se jipprovdi t-​tweġibiet. (w96 8/15)

[Noti taʼ taħt]

Kif Twieġeb Int?

◻ Għala huwa importanti li tara d-​differenza taʼ bejn kif xi Bibbji jittraduċu Mattew 24:3?

◻ X’inhi t-​tifsira taʼ pa·rou·siʹa, u dan għala jikkonċernana?

◻ Liema parallel possibbli għandu mnejn jeżisti f’Mattew 24:3 fil-​Grieg u fl-​Ebrajk?

◻ Liema fattur rigward iż-​żmien għandna bżonn inkunu nafu biex nifhmu Mattew kapitlu 24?

[Stampa f’paġna 5]

L-​Għolja taż-​Żebbuġ, li tħares għal fuq Ġerusalemm