“X’Se Jkun is-Sinjal tal-Preżenza Tiegħek?”

“Meta se jkunu dawn l-​affarijiet, u x’se jkun is-​sinjal tal-​preżenza tiegħeku tal-​konklużjoni tas-​sistema taʼ affarijiet?”—MATTEW 24:3.

1, 2. X’juri li n-​nies huma interessati fil-​futur?

IL-​MAĠĠORANZA tan-​nies huma interessati fil-​futur. Jinteressak lilek? Fil-​ktieb tiegħu Future Shock, il-​Professur Alvin Toffler innota “ż-​żjieda f’daqqa waħda taʼ organizzazzjonijiet iddedikati għall-​istudju dwar il-​futur.” Hu żied: ‘Rajna l-​ħolqien taʼ gruppi taʼ speċjalisti ffokati fuq il-​futur; id-​dehra taʼ ġurnali futuristi fl-​Ingilterra, fi Franza, fl-​Italja, fil-​Ġermanja, u fl-​Istati Uniti; iż-​żjieda fil-​korsijiet taʼ l-​università f’dak li hu tbassir.’ Toffler ikkonkluda: “M’għandniex xi ngħidu, ħadd ma jistaʼ jkun ‘jaf’ il-​futur f’xi sens assolut.”

² Il-​ktieb Signs of Things to Come igħid: “Il-​qari tal-​pala taʼ l-​id, il-​ħars fil-​ballun tal-​kristall, l-​astroloġija, il-​qari tal-​kartolini tarot, l-​I Ching huma kollha metodi taʼ ftit jew wisq komplessità biex jagħtuna xi idea taʼ x’jistaʼ jkun hemm maħżun fil-​futur partikulari tagħna.” Imma minflok ma nduru lejn metodi tal-​bniedem, ikun aħjar għalina li nħarsu lejn sors li diġà ġie pprovat​—Jehovah.

3. Għala huwa xieraq li nħarsu lejn Alla għal għarfien dwar il-​futur?

³ Il-​veru Alla stqarr: “Sewwa sew bħalma stħajjilt jien, hekk irid jiġri; u sewwa sew bħalma tajt parir jien, dak hu li se jseħħ.” (Isaija 14:24, 27; 42:9) Iva, Jehovah kien kapaċi jagħti parir lill-​umanità dwar x’se jiġri, billi taʼ spiss uża lil bnedmin bħala kelliema. Wieħed minn dawn il-​profeti kiteb: “Jehovah ma se jagħmel xejn jekk ma jkunx kixef il-​ħaġa kunfidenzjali tiegħu lill-​qaddejja tiegħu l-​profeti.”—Amos 3:7, 8; 2 Pietru 1:20, 21.

4, 5. (a) Ġesù għala jistaʼ jkun taʼ għajnuna rigward il-​futur? (b) L-​appostli tiegħu għamlu liema mistoqsija li tinkludi iżjed minn aspett wieħed?

⁴ Ġesù Kristu kien il-​profeta taʼ quddiemnett t’Alla. (Ebrej 1:​1, 2) Ejjew niffokaw fuq waħda mill-​profeziji prinċipali taʼ Ġesù li tbassar affarijiet li qegħdin jiġru madwarna issa. Din il-​profezija toffrilna wkoll dehen f’dak li dalwaqt iseħħ hekk kif is-​sistema preżenti mill-​agħar tintemm u Alla jġib minflokha ġenna taʼ l-​art.

⁵ Ġesù ta prova li hu kien profeta. (Mark 6:4; Luqa 13:33; 24:19; Ġwann 4:19; 6:14; 9:17) B’hekk, nistgħu nifhmu għala l-​appostli tiegħu, bil-​qiegħda miegħu fuq il-​Muntanja taż-​Żebbuġ li kienet tħares fuq Ġerusalemm, staqsewh dwar il-​futur: “Meta se jkunu dawn l-​affarijiet, u x’se jkun is-​sinjal tal-​preżenza tiegħek u tal-​konklużjoni tas-​sistema taʼ affarijiet?”—Mattew 24:3; Mark 13:4.

6. X’inhi r-​relazzjoni bejn Mattew 24, Mark 13, u Luqa 21; u x’mistoqsija għandha tinteressana b’mod profond?

⁶ Int se ssib il-​mistoqsija tagħhom u t-​tweġiba taʼ Ġesù f’​Mattew kapitlu 24, Mark kapitlu 13, u Luqa kapitlu 21.a F’ħafna aspetti r-​rakkonti jikkomplimentaw lil xulxin, imma m’humiex identiċi. Per eżempju, Luqa biss isemmi ‘l-​pesti f’post wieħed wara l-​ieħor.’ (Luqa 21:10, 11; Mattew 24:7; Mark 13:8) Loġikament, għandna nistaqsu, Kien Ġesù qiegħed ibassar ġrajjiet li kellhom x’jaqsmu biss mal-​ħajja tas-​semmiegħa tiegħu, jew kien qed jinkludi wkoll lil żmienna u dak li għandu maħżun il-​futur għalina?

L-​Appostli Riedu Jkunu Jafu

7. L-​appostli staqsew dwar liema ħaġa b’mod partikulari, imma sa fejn kienet tinfirex it-​tweġiba taʼ Ġesù?

⁷ Ftit jiem qabel ma ġie maqtul, Ġesù ddikjara li Alla kien ċaħad lil Ġerusalemm, il-​kapitali tal-​Lhud. Il-​belt u t-​tempju grandjuż tagħha kellhom jiġi meqrudin. Xi wħud mill-​appostli mbagħad staqsew għal ‘sinjal tal-​preżenza taʼ Ġesù u tal-​konklużjoni tas-​sistema taʼ affarijiet.’ (Mattew 23:37–24:3) Bla dubju kellhom primarjament f’moħħhom is-​sistema Lhudija u Ġerusalemm, għax ma kellhomx idea kemm kellha tkun akbar il-​firxa taʼ dak li kellu jseħħ fil-​futur. Imma meta weġibhom, Ġesù ħares ferm lil hinn minn dak li ġara sa u inkluż is-​sena 70 E.K. meta r-​Rumani qerdu lil Ġerusalemm.—Luqa 19:11; Atti 1:6, 7.

8. X’kienu xi ftit mill-​iżviluppi li bassar Ġesù?

⁸ Bħalma tistaʼ taqra fit-​tliet rakkonti tal-​Vanġelu, Ġesù tkellem dwar li ġens iqum kontra ġens u saltna kontra saltna, nuqqas taʼ ikel, terremoti, dehriet tal-​biżaʼ, u sinjali fis-​sema. Fis-​snin taʼ bejn iż-​żmien meta Ġesù ta dak is-​sinjal (fis-sena 33 E.K.) u l-​ħerba taʼ Ġerusalemm (fis-snin 66-70 E.K.), profeti foloz u Kristijiet foloz kellhom iqumu. Il-​Lhud kellhom jippersegwitaw lill-​Kristjani, li kienu qegħdin jippridkaw il-​messaġġ taʼ Ġesù.

9. Il-​profezija taʼ Ġesù kif sabet twettieq fl-​ewwel seklu E.K.?

⁹ Dawn il-​fatturi tas-​sinjal seħħew attwalment, saħansitra bħalma jikkonferma l-​kittieb taʼ l-​istorja Flavjus Josefus. Hu jikteb li qabel ma qatt ir-​Rumani attakkaw, Messijiet foloz qanqlu rvell. Kien hemm terremoti terribbli fil-​Ġudea u f’imkejjen oħrajn. Faqqgħu gwerer f’bosta partijiet taʼ l-​Imperu Ruman. Kien hemm ġuħ kbir? Iva, tabilħaqq. (Qabbel Atti 11:27-30.) Xi ngħidu għax-​xogħol taʼ l-​ippridkar tas-​Saltna? Sa madwar is-​sena 60 jew 61 E.K., meta nkiteb il-​ktieb tal-​Kolossin, “it-​tama taʼ dik l-​aħbar tajba” tas-​Saltna t’Alla kienet instemgħet b’mod estensiv fl-​Afrika, fl-​Asja, u fl-​Ewropa.b—Kolossin 1:23.

“IMBAGHAD” It-​Tmiem

10. Għala għandna nagħtu kas tal-​kelma Griega toʹte, u x’inhu s-​sinjifikat tagħha?

¹⁰ F’ċerti aspetti tal-​profezija tiegħu Ġesù ppreżenta ġrajjiet bħala li se jiġru waħda wara l-​oħra. Hu qal: “Din l-​aħbar tajba tas-​saltna se tkun ippridkata . . . , u mbagħad se iġi t-​tmiem.” Bibbji bl-​Ingliż spiss jużaw il-​kelma “mbagħad” bit-​tifsira sempliċi taʼ “għalhekk,” jew “imma.” (Mark 4:15, 17; 13:23) Madankollu, f’​Mattew 24:14, il-​kelma “mbagħad” hija bbażata fuq l-​avverb Grieg to΄te.c Esperti Griegi jispjegaw li to΄te huwa “avverb dimostrattiv taʼ żmien” użat “biex jintroduċi dak li jsegwi maż-​żmien” jew “biex jintroduċi ġrajja sussegwenti.” Ġesù b’hekk bassar li kien se jkun hemm ippridkar tas-​Saltna u mbagħad (‘wara dak’ jew ‘sussegwentement’) “it-​tmiem” kellu jiġi. Liema tmiem?

11. Ġesù kif iffoka fuq ġrajjiet marbutin direttament mal-​qerda taʼ Ġerusalemm?

¹¹ Twettieq wieħed tal-​profezija taʼ Ġesù jistaʼ jinstab fil-​ġrajjiet li kienu jwasslu għat-​tmiem tas-​sistema Lhudija. Il-​gwerer, it-​terremoti, in-​nuqqas taʼ ikel, u l-​affarijiet l-​oħrajn, li Ġesù bassar seħħew matul perijodu taʼ tletin sena. Madankollu, billi nibdew b’​Mattew 24:15, Mark 13:14, u Luqa 21:20, naqraw dwar ġrajjiet li kienu marbutin direttament maʼ qerda imminenti, meta t-​tmiem kien wara l-​bieb.​—Innota l-​linja maqtugħa darba fit-​tabella.

12. L-​armati Rumani kif kienu involuti fit-​twettieq taʼ Mattew 24:15?

¹² Bi tweġiba għal irvell Lhudi fis-​sena 66 E.K., Rumani taħt Cestius Gallus immarċjaw kontra Ġerusalemm, billi ċċirkondaw lil din il-​belt li kienet meqjusa bħala qaddisa mil-​Lhud. (Mattew 5:35) Minkejja kontrattakki mil-​Lhud, ir-​Rumani daħlu b’forza fil-​belt. Huma b’hekk bdew ikunu qegħdin ‘weqfin f’post qaddis,’ fi qbil eżatt mat-​tbassira taʼ Ġesù f’​Mattew 24:15 u f’​Mark 13:14. Imbagħad kien hemm żvilupp sorprendenti. Għalkemm kienu ċċirkondaw il-​belt, ir-​Rumani f’daqqa waħda rtiraw. Il-​Kristjani immedjatament għarfu t-​twettieq tal-​profezija taʼ Ġesù, u l-​irtirar tahom iċ-​ċans li jaħarbu mill-​Ġudea lejn il-​muntanji għan-​naħa l-​oħra tal-Ġordan. L-​istorja tgħid li hekk għamlu.

13. Il-​Kristjani għala setgħu jagħtu kas tat-​twissija taʼ Ġesù biex jaħarbu?

¹³ Imma jekk ir-​Rumani rtiraw minn madwar Ġerusalemm, għala kien meħtieġ li xi ħadd jaħrab? Il-​kliem taʼ Ġesù wera li dak li kien ġara kien ta prova ‘li l-​ħerba taʼ Ġerusalemm kienet qrib.’ (Luqa 21:20) Iva, ħerba. Hu bassar ‘tribulazzjoni li bħalha ma ġratx mill-​bidu u ma kellhiex terġaʼ sseħħ.’ Madwar tliet snin u nofs wara, fis-​sena 70 E.K., Ġerusalemm attwalment esperjenzat “tribulazzjoni kbira” mill-​armati Rumani taħt il-​Ġeneral Titus. (Mattew 24:21; Mark 13:19) Għala, iżda, kellu Ġesù jiddeskrivi din bħala tribulazzjoni akbar minn kwalunkwe waħda li qatt seħħet qabel jew minn dak in-​nhar ’il hawn?

14. Għala nistgħu ngħidu li dak li ġara lil Ġerusalemm fis-​sena 70 E.K. kien “tribulazzjoni kbira” li bħalha ma seħħitx qabel u lanqas ma ġrat minn dak in-​nhar ’il hawn?

¹⁴ Ġerusalemm kienet ġiet imħarbta mill-​Babilonjani fis-​sena 607 Q.E.K., u l-​belt rat iktar ġlied orribbli fis-​seklu preżenti tagħna. Xorta waħda, dak li ġara fis-​sena 70 E.K. kien b’mod uniku tribulazzjoni kbira. F’kampanja taʼ madwar ħames xhur, il-​gwerriera taʼ Titus għelbu lil-​Lhud. Huma qatlu lil xi 1,100,000 minnhom u ħadu kważi 100,000 fil-​jasar. Barra minn hekk, ir-​Rumani ġarrfu lil Ġerusalemm. Dan ta prova li s-​sistema taʼ qima Lhudija approvata qabel iċċentrata madwar it-​tempju kienet intemmet b’mod permanenti. (Ebrej 1:2) Iva, il-​ġrajjiet tas-​sena 70 E.K. setgħu b’mod xieraq jitqiesu bħala ‘tribulazzjoni li bħalha ma seħħitx [fuq dik il-​belt, ġens, u sistema] sa mill-​bidu tad-​dinja s’issa, le, lanqas ma se terġaʼ sseħħ.’—Mattew 24:21.d

Kif Ipprofetizzat, Iżjed Kellu Jsegwi

15. (a) Ġesù bassar liema xorta taʼ żviluppi li kellhom jiġu wara t-​tribulazzjoni fuq Ġerusalemm? (b) Meta nqisu Mattew 24:23-28, x’irridu nikkonkludu dwar it-​twettieq tal-​profezija taʼ Ġesù?

¹⁵ Ġesù, madankollu, ma llimitax it-​tbassir tiegħu għat-​tribulazzjoni fl-​ewwel seklu. Il-​Bibbja turi li ħafna affarijiet kienu se jsegwu lil dik it-​tribulazzjoni, kif inhu ssuġġerit mill-​użu taʼ toʹte, jew “imbagħad,” f’​Mattew 24:23 u f’​Mark 13:21. X’kellu jiżżviluppa fil-​perijodu li jsegwi lis-​sena 70 E.K.? Wara t-​tribulazzjoni fuq is-​sistema Lhudija, iktar Kristijiet foloz u profeti foloz kellhom jidhru. (Qabbel Mark 13:6 maʼ 13:21-23.) L-​istorja tikkonferma li individwi bħal dawn dehru matul is-​sekli mill-​qerda taʼ Ġerusalemm fis-​sena 70 E.K. ’l hawn, għalkemm ma żvijjawx lil nies li għandhom viżjoni spiritwali akuta u li kienu qegħdin ifittxu “l-​preżenza” taʼ Kristu. (Mattew 24:27, 28) Minkejja dan, dawn l-​iżviluppi taʼ wara t-​tribulazzjoni kbira tas-​sena 70 E.K. jifformaw indikazzjoni waħda li Ġesù kien qiegħed iħares lil hinn minn dik it-​tribulazzjoni, li kienet biss twettieq inizzjali.

16. Luqa 21:24 iżid liema aspett lill-​profezija taʼ Ġesù, u x’sinjifikat għandu dan?

¹⁶ Jekk inqabblu Mattew 24:15-28 u Mark 13:14-23 maʼ Luqa 21:20-24, insibu t-​tieni indikazzjoni li t-​tbassira taʼ Ġesù estendiet lil hinn mill-​qerda taʼ Ġerusalemm. Ftakar li kien Luqa biss li semma l-​pesti. B’mod simili, hu biss għalaq din is-​sezzjoni bil-​kliem taʼ Ġesù: “Ġerusalemm se tiġi mirfusa mill-​ġnus, sakemm iż-​żminijiet maħturin tal-​ġnus [“żmien il-​Ġentili,” Authorized Version, traduzzjoni taʼ Karm Żammit] jiġu mwettqin.”e (Luqa 21:24) Il-​Babilonjani neħħew l-​aħħar sultan tal-​Lhud fis-​sena 607 Q.E.K., u wara dak, Ġerusalemm, li kienet tirrappreżenta lis-​Saltna t’Alla, ġiet mirfusa. (2 Slaten 25:1-26; 1 Kronaki 29:23; Eżekjel 21:25-27) F’Luqa 21:24, Ġesù indika li s-​sitwazzjoni kellha tippersisti fil-​futur sakemm iż-​żmien wasal għal Alla biex jistabbilixxi Saltna mill-​ġdid.

17. Liema tielet indikazzjoni għandna li l-​profezija taʼ Ġesù kellha twassal sal-​futur imbiegħed?

¹⁷ Hawn issa t-​tielet indikazzjoni li Ġesù kien qiegħed jipponta wkoll lejn twettieq fil-​bogħod: Skond l-​Iskrittura, il-​Messija kellu jmut u jiġi rxoxtat, u wara dan kellu joqgħod bil-​qiegħda fl-​id il-​leminija t’Alla sakemm il-​Missier jibagħtu ’l quddiem biex irażżan. (Salm 110:1, 2) Ġesù alluda għall-​fatt li hu kellu joqgħod bil-​qiegħda fuq l-​id il-​leminija taʼ Missieru. (Mark 14:62) L-​appostlu Pawlu kkonferma li Ġesù rxoxtat kien fuq l-​id il-​leminija taʼ Jehovah jistenna ż-​żmien biex isir Sultan u Esekutur t’Alla.—Rumani 8:34; Kolossin 3:1; Ebrej 10:12, 13.

18, 19. Rivelazzjoni 6:2-8 kif għandu x’jaqsam mal-​profezija parallela fil-​Vanġeli?

¹⁸ Għar-​rabaʼ indikazzjoni konklussiva li l-​profezija taʼ Ġesù dwar il-​konklużjoni tas-​sistema taʼ affarijiet tapplika lil hinn mill-​ewwel seklu, nistgħu nduru lejn Rivelazzjoni kapitlu 6. Billi kiteb għaxriet taʼ snin wara s-​sena 70 E.K., l-​appostlu Ġwanni ddeskriva xena li tqanqal taʼ rġiel attivi fuq iż-​żwiemel. (Rivelazzjoni 6:2-8) Din it-​titwila profetika ġo “jum il-​Mulej”​—il-​jum tal-​preżenza tiegħu—​tidentifika s-​seklu 20 tagħna bħala żmien taʼ gwerra sinjifikanti (vers 4), nuqqas taʼ ikel mifrux ħafna (versi 5 u 6), u “pesta qattiela” (vers 8). Jidher ċar li dan huwa parallel taʼ dak li Ġesù bassar fil-​Vanġeli u jagħti prova li l-​profezija tiegħu għandha twettieq akbar f’dan ‘jum il-​Mulej.’—Rivelazzjoni 1:10.

¹⁹ Nies informati jirrikonoxxu li s-​sinjal kompost imbassar f’​Mattew 24:7-14 u f’​Rivelazzjoni 6:2-8 ilu jidher fi żmienna sa mill-​ewwel tifqigħa taʼ gwerra dinjija fl-​1914. Ix-​Xhieda taʼ Jehovah ħabbru mad-​dinja kollha li l-​profezija taʼ Ġesù qed ikollha issa t-​tieni u l-​akbar twettieq, kif huwa evidenti minn gwerer brutali, terremoti qerrieda, ġuħ traġiku, u mardiet li dejjem jiżdiedu bla kontroll. Fuq dan l-​aħħar punt, U.S.News & World Report (27 taʼ Lulju, 1992) qal: “L-​epidemija taʼ l-​AIDS . . . qiegħda twassal lil miljuni taʼ vittmi lejn il-​mewt u tistaʼ malajr issir l-​iktar pesta li tiswa flus u l-​iktar waħda katastrofika fl-​istorja. Il-​Mewt is-​Sewda qatlet madwar 25 miljun ruħ li tant sofrew fis-​seklu 14. Imma sas-​sena 2000, minn 30 miljun sa 110 miljun ruħ se jkunu qegħdin iġorru l-​HIV, il-​mikrobu li jikkaġuna l-​AIDS, iktar minn madwar 12-il miljun tal-​lum. Peress li m’hawnx kura, kollha kemm huma jiffaċċjaw mewta ċerta.”

20. It-​twettieq inizzjali taʼ Mattew 24:4-22 x’kellu jkopri, iżda liema twettieq ieħor hu ċar?

²⁰ X’għandna, allura, nikkonkludu dwar il-​mod li bih Ġesù wieġeb il-​mistoqsija taʼ l-​appostli? Il-​profezija tiegħu b’mod eżatt bassret ġrajjiet li jwasslu għal u li jinkludu l-​qerda taʼ Ġerusalemm, u semmiet xi affarijiet li kellhom isegwu s-​sena 70 E.K. Imma l-​biċċa l-​kbira taʼ dan kien se jkollu twettieq sekondarju u akbar fil-​futur, billi jwassal għal tribulazzjoni kbira li kellha ttemm is-​sistema taʼ affarijiet preżenti mill-​agħar. Dan ifisser li t-​tbassira taʼ Ġesù f’Mattew 24:4-22, kif ukoll ir-​rakkonti paralleli f’Mark u f’Luqa, ġew imwettqin mis-​sena 33 E.K. għal ġot-​tribulazzjoni tas-​sena 70 E.K. Madankollu, l-​istess versi kien se jkollhom twettieq sekondarju, li kien se jinkludi tribulazzjoni akbar fil-​futur. Dan it-​twettieq akbar huwa magħna; nistgħu narawh kuljum.

Iwassal Għal Liema Ħaġa?

21, 22. Fejn insibu indikazzjoni profetika li iżjed żviluppi kellhom jiġu?

²¹ Ġesù ma temmx il-​profezija tiegħu billi semma l-​profeti foloz li jwettqu sinjali qarrieqa matul il-​perijodu twil qabel “iż-​żminijiet maħturin tal-​ġnus jiġu mwettqin.” (Luqa 21:24; Mattew 24:23-26; Mark 13:21-23) Hu ssokta jgħid dwar affarijiet oħrajn li jaħsduk u li kellhom iseħħu, affarijiet osservati maʼ l-​art kollha. Dawn kellhom ikunu assoċjati mal-​miġja taʼ Bin il-​bniedem bil-​qawwa u bil-​glorja. Mark 13:24-27 jirrappreżenta l-​profezija taʼ Ġesù li tkompli:

²² “Imma f’dawk il-​jiem, wara dik it-​tribulazzjoni, ix-​xemx se tiddallam, u l-​qamar mhux se jagħti d-​dawl tiegħu, u l-​kwiekeb se jkunu jaqgħu mis-​sema, u l-​qawwiet li huma fis-​smewwiet se jiġu mheżhża. U mbagħad se jaraw lil Bin il-​bniedem ġej fi sħab b’qawwa u glorja kbira. U mbagħad hu se jibgħat lill-​anġli u se jiġbor lill-​magħżulin tiegħu flimkien mill-​erbat irjieħ, mill-​estremità taʼ l-​art sa l-​estremità tas-​sema.”

23. Għala nistgħu nfittxu t-​twettieq taʼ Mattew 24:29-31 ħafna wara l-​ewwel seklu E.K.?

²³ Bin il-​bniedem, Ġesù Kristu rxoxtat, ma ġiex b’dik il-​manjiera spettakulari wara t-​tmiem qerriedi tas-​sistema Lhudija fis-​sena 70 E.K. Ċertament it-​tribujiet kollha taʼ l-​art ma għarfuhx, bħalma Mattew 24:30 jinnota, lanqas l-​anġli tas-​sema ma ġabru f’dak iż-​żmien lill-​Kristjani midlukin kollha mill-​art kollha. Mela din il-​parti l-​oħra tal-​profezija stupenda taʼ Ġesù meta kellha titwettaq? Qiegħda din tiġi mwettqa f’dak li qed jiġri madwarna issa, jew qiegħda, minflok, tipprovdi dehen divin għal ġo l-​affarijiet li nistgħu nistennew fil-​futur qarib? Aħna ċertament li għandna rridu nkunu nafu, għax Luqa jirrapporta t-​twissija taʼ Ġesù: “Malli jibdew iseħħu dawn l-​affarijiet, qumu dritti u erfgħu rjuskom ’il fuq, għaliex il-​ħelsien tagħkom qiegħed joqrob.”—Luqa 21:28. [w94 02/15]

[Noti taʼ taħt]

Tiftakar Int?

◻ It-​tweġiba taʼ Ġesù għall-​mistoqsija taʼ Mattew 24:3 kellha liema twettieq li kien iwassal sas-​sena 70 E.K.?

◻ L-​użu tal-​kelma toʹte kif igħinna nifhmu l-​profezija taʼ Ġesù?

◻ F’liema sens kien hemm “tribulazzjoni kbira” fl-​ewwel seklu li bħalha qatt ma seħħet qabel?

◻ Luqa jirreferi għal liema żewġ aspetti uniċi tal-​profezija taʼ Ġesù li jinvolvu lilna llum?

◻ Liema indikazzjonijiet jippontaw lejn it-​tieni twettieq li hu akbar tal-​profezija taʼ Mattew 24:4-22?

[Stampa f’paġna 8]

It-​tribulazzjoni fis-​sena 70 E.K. kienet l-​akbar waħda li Ġerusalemm u s-​sistema Lhudija qatt ġarrbu

[Ċart f’paġna 12, 13]

(Għall-formazzjoni sħiħa tat-test, ara publikazzjoni)