GĦIX BĦALA KRISTJAN

Xi ħaġa ġdida fil-laqgħa taʼ matul il-ġimgħa

Minn Jannar tal-2018, il-laqgħa taʼ matul il-ġimgħa se tibda tinkludi noti taʼ studju u midja mill-edizzjoni għall-istudju onlajn tan-New World Translation of the Holy Scriptures (nwtsty), anki jekk għadha mhix disponibbli bil-lingwa tiegħek. Bla dubju, b’din l-informazzjoni se tieħu iktar pjaċir tipprepara għal-laqgħat. Iktar importanti, jalla tgħinek tersaq saħansitra eqreb taʼ Missierna kollu mħabba, Ġeħova!

NOTI TAʼ STUDJU

In-noti taʼ studju jagħtu informazzjoni kulturali, ġeografika, u lingwistika taʼ ħafna versi mill-Bibbja.

Mattew 12:20

Ftila tnemnem: Lampa komuni fid-djar kienet tikkonsisti f’reċipjent tal-fuħħar mimli biż-żejt taż-żebbuġa. Il-ftila tal-kittien kienet tiġbed iż-żejt biex il-fjamma tibqaʼ tixgħel. L-espressjoni Griega ‘ftila tnemnem’ tistaʼ tirreferi għal ftila li tkun għadha ddaħħan għax ikun għad hemm ġamra imma l-fjamma tkun qed tbatti jew intfiet. Il-profezija taʼ Isaija 42:3 bassret il-mogħdrija li kien se jkollu Ġesù. Hu qatt ma kien se jitfi l-aħħar xrara taʼ tama tan-nies umli u mgħakksin.

Mattew 26:13

Tassew: Bil-Grieg amen, traduzzjoni letterali tal-kelma Ebrajka amen, li tfisser “hekk ikun,” jew “ċertament.” Ġesù spiss kien juża din l-espressjoni qabel ma kien jagħmel stqarrija, wegħda, jew profezija biex b’hekk jenfasizza kemm hi assolutament vera u taʼ min joqgħod fuqha. Imkien ieħor fil-Bibbja jew f’xi letteratura reliġjuża ma ntużat il-kelma “tassew,” jew ammen, bil-mod kif użaha Ġesù. Xi kultant Ġesù qal il-kelma darbtejn wara xulxin (amen amen) biex jagħmel iktar enfasi, bħal pereżempju fl-Evanġelju taʼ Ġwanni.—Ġw 1:51.

MIDJA

Ritratti, stampi, u vidjows mingħajr sawnd li juru diversi dettalji li nsibu fil-Bibbja.

Betfaġe, il-Muntanja taż-Żebbuġ, u Ġerusalemm

Dan il-vidjow qasir juri triq li twassal għal Ġerusalemm min-naħa tal-Lvant, mill-villaġġ li llum jissejjaħ et-Tur—li mid-dehra kien il-post Bibliku taʼ Betfaġe—sal-iktar postijiet għolja fuq il-Muntanja taż-Żebbuġ. Betanja qiegħda fuq in-naħa tal-Lvant taʼ Betfaġe fuq in-niżla tal-Lvant tal-Muntanja taż-Żebbuġ. Meta kienu jkunu Ġerusalemm, Ġesù u d-dixxipli tiegħu kellhom id-drawwa li jqattgħu l-lejl f’Betanja, li llum hi magħrufa bħala l-belt taʼ el-ʽAzariyeh (El ʽEizariya), isem Arbi li jfisser “Il-Post taʼ Lazzru.” Bla dubju, Ġesù kien joqgħod fid-dar taʼ Marta, Marija, u Lazzru. (Mt 21:17; Mk 11:11; Lq 21:37; Ġw 11:1) Meta kien jivvjaġġa minn għandhom għal Ġerusalemm, Ġesù għandu mnejn kien jgħaddi minn triq simili għal dik li tidher fuq il-vidjow. Fid-9 taʼ Nisan tas-sena 33, meta Ġesù rikeb fuq felu taʼ ħmara u għadda mill-Muntanja taż-Żebbuġ lejn Ġerusalemm, jistaʼ jkun li Ġesù għamel dan minn Betfaġe.

Triq minn Betanja għal Betfaġe
Betfaġe
Il-Muntanja taż-Żebbuġ
Il-Wied taʼ Kidron
L-għolja fejn kien hemm it-tempju

Musmar f’għadma tal-għarqub

Dan ir-ritratt hu replika t’għadma t’għarqub taʼ bniedem b’musmar tal-ħadid twil 11.5 ċentimetri. L-għadma tal-għarqub oriġinali nstabet fl-1968, waqt li kien qed isir skavar fin-naħa tal-Lvant taʼ Ġerusalemm, u tmur lura għal żmien ir-Rumani. Dan jagħti evidenza arkeoloġika li x’aktarx kienu jintużaw l-imsiemer fl-esekuzzjonijiet biex iwaħħlu lil xi ħadd m’għuda tal-injam. Dan il-musmar jistaʼ jkun simili għall-imsiemer li s-suldati Rumani użaw biex iwaħħlu lil Ġesù Kristu mal-għuda. Din l-għadma nstabet f’kaxxa tal-ġebel, li tissejjaħ ossarju, li fiha kien jitpoġġa l-għadam taʼ individwu mejjet wara li jkun tmermer il-ġisem. Dan jindika li xi wħud minn dawk li kienu jinqatlu fuq għuda setgħu jiġu midfunin.—Mt 27:35.