Taħt il-​Madmad

9, 10. X’kien jissimbolizza l-​madmad fl-​antik, u Ġesù għala stieden lin-​nies biex jieħdu l-​madmad tiegħu fuqhom?

⁹ Innota li fil-​kliem kwotat minn Mattew 11:​28, 29, Ġesù qal: “Ħudu fuqkom il-​madmad tiegħi u tgħallmu minni.” Lura f’dak iż-​żmien, bniedem komuni setaʼ faċilment iħossu qed jaħdem taħt madmad. Sa minn żmien l-​antik, il-​madmad kien simbolu taʼ jasar u servitù. (Ġenesi 27:40; Levitiku 26:13; Dewteronomju 28:48) Ħafna mill-​ħaddiema li Ġesù ltaqaʼ magħhom u li kienu jaħdmu bil-​ġurnata kien ikollhom madmad taʼ veru fuq spallejhom biex iġorru tagħbijiet tqal. Il-​madmad setaʼ jew ikun komdu maʼ l-​għonq u l-​ispallejn inkella setaʼ jisloħhom, jiddependi minn kif ikun maħdum. Bħala mastrudaxxa, Ġesù setaʼ ħadem xi mdamad, u għalhekk kien jaf kif jagħmel madmad b’tali mod li jkun “ħelu.” Hu kien forsi jiksi l-​partijiet li kienu jmissu maʼ l-​għonq u l-​ispalel bil-​ġilda jew bid-​drapp biex il-​madmad ikun komdu kemm jistaʼ jkun.

¹⁰ Meta Ġesù qal, “Ħudu fuqkom il-​madmad tiegħi,” hu setaʼ kien qed ixebbah lilu nnifsu maʼ wieħed li kien jagħmel l-​aqwa tip taʼ madmad li kien jinħass ‘ħelu’ maʼ l-​għonq u l-​ispalel tal-​ħaddiema. Għalhekk, Ġesù żied: “It-​toqol tiegħi ħafif.” Dan kien ifisser li l-​madmad ma kienx wieħed li jdejqek, u lanqas ix-​xogħol ma kien bħal dak taʼ skjav. Veru, billi stieden lis-​semmiegħa tiegħu jaċċettaw il-​madmad tiegħu, Ġesù ma kienx qed joffri ħelsien immedjat minn kull kundizzjoni oppressiva li kienet teżisti. Minkejja dan, il-​ħarsa differenti li ppreżenta kienet se ġġib ħafna serħan. Anki l-​aġġustamenti fl-​istil taʼ ħajjithom u fil-​mod kif jagħmlu l-​affarijiet kienu se jserrħuhom. Iktar importanti minn hekk, tama ħajja u soda kienet se tgħinhom inaqqsu l-​istress f’ħajjithom.

Int Tistaʼ Ssib Serħan

11. Ġesù għala ma kienx qed jissuġġerixxi li n-​nies jieħdu madmad flok ieħor?

¹¹ Jekk jogħġbok innota li Ġesù ma kienx qed jgħid li n-​nies kellhom jieħdu madmad flok ieħor. Ruma xorta waħda kienet se tibqaʼ tikkontrolla l-​pajjiż, sewwa sew bħalma l-​gvernijiet illum jaħkmu fil-​pajjiżi fejn joqogħdu l-​Kristjani. It-​taxxa mitluba mir-​Rumani fl-​ewwel seklu xorta waħda kienet se tibqaʼ. Il-​problemi ekonomiċi u tas-​saħħa kienu se jibqgħu hemm. L-​imperfezzjoni u d-​dnub kienu se jkomplu jeffettwaw lin-​nies. Minkejja dan kollu, huma setgħu jsibu serħan billi japplikaw it-​tagħlim taʼ Ġesù, l-​istess bħalma nistgħu nsibu aħna llum.

12, 13. Ġesù x’enfasizza li kien se jġib serħan, u xi wħud kif wieġbu?

¹² Aspett importanti fejn tistaʼ tiġi applikata t-​tixbiha taʼ Ġesù dwar il-​madmad huwa fix-​xogħol tagħna taʼ li nagħmlu dixxipli. M’hemmx dubju li l-​attività prinċipali taʼ Ġesù kienet li jgħallem lil oħrajn, u l-​enfasi tiegħu kienet fuq is-​Saltna t’Alla. (Mattew 4:​23) Għalhekk, meta qal, “Ħudu fuqkom il-​madmad tiegħi,” żgur li kien qed ifisser biex inkomplu bl-​istess attività tiegħu. Ir-​rakkonti taʼ l-​Evanġelju juru li Ġesù qanqal irġiel sinċieri biex ibiddlu x-​xogħol tagħhom, xi ħaġa li toħloq ansjetà fil-​ħajja tal-​maġġuranza tan-​nies. Ftakar li meta sejjaħ lil Pietru, ’l Indrì, lil Ġakbu, u lil Ġwanni qalilhom: “Ejjew warajja, u nagħmel minnkom sajjieda tal-​bnedmin.” (Mark 1:​16-20) Lil dawk is-​sajjieda wriehom kemm kienu se jħossuhom sodisfatti jekk jagħmlu x-​xogħol li hu kien poġġa fl-​ewwel post f’ħajtu, u jekk dan jagħmluh bil-​gwida u bl-​għajnuna tiegħu.

¹³ Xi wħud mil-​Lhud li semgħuh fehmu dak li kien qed jgħallimhom Ġesù, u applikawh. Immaġina x-​xena f’xatt il-​baħar li naqraw dwarha f’Luqa 5:​1-11. Erbaʼ sajjieda kienu ilhom lejl sħiħ jitħabtu bla ma qabdu xejn. F’daqqa waħda, ix-​xbieki tagħhom imtlew! Din ma kinitx xi kumbinazzjoni; dak li ġara seħħ bl-​intervent taʼ Ġesù. Hekk kif ħarsu lejn ix-​xatt, huma raw folla nies tismaʼ bil-​ħrara lil Ġesù jgħallem. Dan għenhom jifhmu dak li kien qalilhom Ġesù: ‘Minn issa ’l quddiem tkunu taqbdu n-​nies.’ Huma kif wieġbu? “Ressqu d-​dgħajjes maʼ l-​art, telqu kollox u marru warajh.”

14. (a) Kif nistgħu nsibu serħan illum? (b) Liema aħbar tajba li toffri serħan xandar Ġesù?

¹⁴ Bażikament, int tistaʼ twieġeb b’mod simili. Ix-​xogħol taʼ li ngħallmu l-​verità Biblika lin-​nies għadu sejjer. Ix-​Xhieda taʼ Jehovah madwar id-​dinja, li jgħoddu mas-​sitt miljuni, aċċettaw l-​istedina taʼ Ġesù biex ‘jieħdu fuqhom il-​madmad tiegħu.’ Huma saru “sajjieda tal-​bnedmin.” (Mattew 4:19) Xi wħud daħlu għal dan ix-​xogħol full-time. Oħrajn jagħmlu dak kollu li jistgħu part-time. Ilkoll isibuh taʼ serħan, u għalhekk ħajjithom m’hijiex mimlija stress. Dan ix-​xogħol jinvolvi xi ħaġa li jieħdu pjaċir jagħmluha, jgħidu lil oħrajn aħbar tajba—“l-​Evanġelju tas-​Saltna.” (Mattew 4:23) Huwa dejjem pjaċevoli li titkellem dwar aħbarijiet sbieħ imma b’mod speċjali dwar din l-​aħbar tajba. Il-​Bibbja fiha l-​materjal bażiku li neħtieġu biex nikkonvinċu lil ħafna li huma jistgħu jgħixu ħajja b’inqas stress.—2 Timotju 3:​16, 17.

15. Kif tistaʼ tibbenefika mit-​tagħlim taʼ Ġesù dwar il-​mod t’għajxien?

¹⁵ Sa ċertu punt, saħansitra dawk li għadhom kemm bdew jitgħallmu dwar is-​Saltna t’Alla bbenefikaw mit-​tagħlim taʼ Ġesù dwar il-​mod t’għajxien. Bosta huma dawk li jistgħu jgħidu b’wiċċhom minn quddiem li t-​tagħlim taʼ Ġesù serraħhom u għenhom ibiddlu ħajjithom għalkollox. Int tistaʼ tara dan għalik innifsek billi teżamina xi ftit mill-​prinċipji t’għajxien imniżżlin fir-​rakkonti dwar il-​ħajja u l-​ministeru taʼ Ġesù, partikolarment dawk fl-​Evanġelji taʼ Mattew, Mark, u Luqa.

Mod Kif Issib Serħan

16, 17. (a) Fejn tistaʼ ssib xi ftit mill-​iktar tagħlim importanti taʼ Ġesù? (b) X’inhu meħtieġ biex wieħed isib serħan billi japplika t-​tagħlim taʼ Ġesù?

¹⁶ Fir-​rebbiegħa tas-​sena 31 E.K., Ġesù għamel diskors li baqaʼ magħruf mad-​dinja kollha sa llum. Ġeneralment dan jissejjaħ il-​Priedka taʼ fuq il-​Muntanja. Din hi mniżżla f’Mattew kapitli 5 sa 7 u f’Luqa kapitlu 6, u tiġbor fil-​qosor ħafna mit-​tagħlim taʼ Ġesù. Fl-​Evanġelji tistaʼ ssib affarijiet oħra li għallem Ġesù. Ħafna minn dak li qal jinftiehem faċilment, iżda m’huwiex daqstant faċli li tpoġġih fil-​prattika. Għala ma taqrax dawk il-​kapitli bir-​reqqa, bil-​ħsieb? Ħalli l-​qawwa taʼ l-​ideat tiegħu tinfluwenza l-​ħsibijiet u l-​attitudni tiegħek.

¹⁷ Ovvjament, it-​tagħlim taʼ Ġesù jistaʼ jiġi organizzat b’diversi modi. Ejja niġbru l-​iktar tagħlim importanti biex b’hekk ikun hemm tagħlima għal kull ġurnata tax-​xahar, bil-​mira li tapplika kull tagħlima f’ħajtek. Kif? Tajjeb, tagħtihomx sempliċement daqqa t’għajn. Ftakar fil-​ħakkiem għani li staqsa lil Ġesù Kristu: “X’għandi nagħmel biex nikseb il-​ħajja taʼ dejjem?” Meta Ġesù rrepeta x’kienet titlob b’mod vitali l-​Liġi t’Alla, ir-​raġel wieġeb li hu kien diġà qed jagħmel hekk. Imma hu rrealizza li dan ma kienx biżżejjed. Ġesù qallu biex jagħmel iktar sforz sabiex japplika l-​prinċipji divini b’modi prattiċi, biex ikun dixxiplu attiv. Milli jidher, ir-​raġel ma kienx lest li jagħmel dan. (Luqa 18:​18-23) Għaldaqstant, wieħed li jrid jitgħallem x’jitlob minnu Ġesù llum irid iżomm f’moħħu li hemm baħar jaqsam bejn li jaqbel mat-​tagħlim u li jpoġġih fil-​prattika, u b’hekk inaqqas l-​istress

18. Uri kif tistaʼ tuża u tibbenefika mill-​kaxxa inkluża maʼ l-​artiklu.

¹⁸ Biex tibda teżamina u tapplika t-​tagħlim taʼ Ġesù, ħares lejn l-​ewwel punt fil-​kaxxa inkluża maʼ l-​artiklu. Dan jirreferi għal Mattew 5:​3-9. Tabilħaqq, kull wieħed u waħda minna nistgħu nqattgħu ħin twil nimmeditaw fuq il-​pariri mill-​aqwa li joffru dawn il-​versi. Madankollu, jekk tikkunsidra l-​versi kollha flimkien, x’titgħallem dwar l-​attitudni? Jekk trid verament tegħleb l-​effetti taʼ l-​istress żejjed f’ħajtek, x’jistaʼ jgħinek? Kif tistaʼ ttejjeb is-​sitwazzjoni tiegħek jekk tagħti iżjed attenzjoni lill-​affarijiet spiritwali, u tħallihom jimlewlek moħħok? Hemm xi affarijiet f’ħajtek li għandek bżonn tagħtihom inqas importanza biex b’hekk issib iktar ħin għall-​affarijiet spiritwali? Jekk tagħmel dan, int se ssir iżjed ferħan minn issa stess.

19. X’tistaʼ tagħmel biex tikseb iżjed fehma u dehen?

¹⁹ Issa ejja mmorru pass ieħor ’il quddiem. Għala ma tiddiskutix dawn il-​versi maʼ qaddej ieħor t’Alla, forsi mas-​sieħeb jew sieħba fiż-​żwieġ, xi qarib, jew ħabib? (Proverbji 18:24; 20:5) Ftakar li l-​ħakkiem għani staqsa lil persuna oħra, lil Ġesù, dwar kwistjoni bħal din. Il-​mod kif wieġeb setgħet kabbritlu l-​prospett taʼ li jkun ferħan u jkollu ħajja itwal. L-​adoratur l-​ieħor li tagħżel biex tiddiskuti miegħu dawn il-​versi mhux se jkun l-​istess bħal Ġesù. Madankollu, il-​konversazzjoni dwar it-​tagħlim taʼ Ġesù se tkun taʼ benefiċċju għalikom it-​tnejn. Ipprova agħmel dan mill-​iktar fis possibbli.

20, 21. Liema skeda tistaʼ timxi fuqha biex tibbenefika mit-​tagħlim taʼ Ġesù, u kif tistaʼ tkejjel il-​progress li tagħmel?

²⁰ Erġaʼ ħares lejn il-​kaxxa, “Tagħlim biex Jgħinek.” Dan it-​tagħlim huwa miġbur b’dan il-​mod sabiex minn taʼ l-​inqas ikollok tagħlima kuljum x’tikkunsidra. L-​ewwel tistaʼ taqra dak li qal Ġesù fil-​versi ċitati. Imbagħad aħseb dwar dak li qal. Immedita dwar kif tistaʼ tapplika kliemu f’ħajtek. Jekk tħoss li diġà qed tagħmel hekk, immedita biex tara x’tistaʼ tagħmel iktar biex tgħix fi qbil maʼ dak it-​tagħlim divin. Aħdem fuqu matul il-​ġurnata. Jekk tbati biex tifhmu jew biex tara kif tistaʼ tapplikah, qattaʼ ġurnata oħra fuqu. Madankollu, żomm f’moħħok li m’għandekx għalfejn tibqaʼ taħdem fuq l-​istess punt sakemm tipperfezzjona fih. Il-​ġurnata taʼ wara, tistaʼ tikkunsidra punt ieħor. Fl-​aħħar tal-​ġimgħa, tistaʼ tirrivedi kemm irnexxielek tapplika minn dawk l-​erbaʼ jew ħames tagħlimiet. Fit-​tieni ġimgħa żid iktar, ġurnata wara l-​oħra. Jekk tinduna li nqast milli tapplika xi ħaġa, taqtax qalbek. Din hi xi ħaġa li se tiġri lil kull Kristjan. (2 Kronaki 6:​36; Salm 130:3; Koħèlet 7:​20; Ġakbu 3:8) Kompli agħmel hekk fit-​tielet u fir-​rabaʼ ġimgħa.

²¹ Wara bejn wieħed u ieħor xahar, għandek mnejn tkun ħdimt fuq il-​punti kollha. Ikun xi jkun il-​każ, kif se tħossok bħala riżultat? Mhux se tħossok iktar ferħan, forsi iktar rilassat? Anki jekk tagħmel ftit progress, x’aktarx li se tħossok inqas stressat. Jew għall-​inqas se jirnexxilek tkampa aħjar maʼ l-​istress, u se tidra l-​metodu biex tkompli miexi ’l quddiem. Tinsiex li hemm ħafna iktar punti eċċellenti li għallem Ġesù u li m’humiex fil-​lista. Għala ma tfittixx uħud minnhom u tipprova tpoġġihom fil-​prattika?—Filippin 3:​16, NW.

22. X’jistaʼ jirriżulta jekk nimxu fi qbil mat-​tagħlim taʼ Ġesù, imma liema aspett ieħor jixraq li nistudjaw?

²² Tistaʼ tara li l-​madmad taʼ Ġesù, għalkemm għandu daqsxejn toqol, huwa tassew ħelu. It-​tagħbija tat-​tagħlim tiegħu u taʼ li tkun dixxiplu hija ħafifa. Wara ’l fuq minn 60 sena t’esperjenza persunali, l-​appostlu Ġwanni, il-​ħabib għażiż taʼ Ġesù, qal: “Għax din hi l-​imħabba taʼ Alla, li nżommu l-​kmandamenti tiegħu; u l-​kmandamenti tiegħu m’humiex tqal.” (1 Ġwann 5:3) Int jistaʼ jkollok l-​istess fiduċja. Iktar ma tapplika t-​tagħlim taʼ Ġesù, iktar se ssib li dak li joħloq stress fil-​ħajja taʼ ħafna llum mhux se jkun daqshekk taʼ niket għalik. Se tara li tkun ksibt daqsxejn serħan. (Salm 34:9 [34:​8, NW]) Madankollu, hemm aspett ieħor dwar il-​madmad ħelu taʼ Ġesù li għandek bżonn tikkunsidra. Ġesù semma wkoll li hu “taʼ qalb ħelwa u umli.” Dan x’għandu x’jaqsam mal-​fatt li qegħdin nitgħallmu minn Ġesù u qed nimitawh? Dan se nikkunsidrawh fl-​artiklu li jmiss.—Mattew 11:29.

“Tgħallmu Minni”

“Ħudu fuqkom il-​madmad tiegħi u tgħallmu minni, għaliex jiena taʼ qalb ħelwa u umli, u intom issibu l-​mistrieħ għal ruħkom.”—MATTEW 11:29.

1. Għala jistaʼ jkun pjaċevoli u taʼ benefiċċju li nitgħallmu minn Ġesù?

ĠESÙ KRISTU dejjem ħaseb, għallem, u aġixxa b’mod xieraq. Iż-​żmien li għamel fuq l-​art kien qasir, imma hu kellu karriera premjanti u sodisfaċenti, u b’hekk baqaʼ ferħan. Hu ġabar dixxipli u għallimhom kif iqimu lil Alla, iħobbu ’l-bnedmin, u jirbħu lid-​dinja. (Ġwann 16:33) Hu mlielhom qlubhom bit-​tama u “dawwal il-​ħajja bla tmiem permezz taʼ l-​Evanġelju.” (2 Timotju 1:10) Jekk int tqis lilek innifsek bħala wieħed mid-​dixxipli tiegħu, x’taħseb li jfisser li tkun dixxiplu? Billi nikkunsidraw x’qal Ġesù dwar id-​dixxipli, nistgħu nitgħallmu ntejbu ħajjitna. Dan jinvolvi li naċċettaw il-​ħarsa tiegħu u napplikaw xi prinċipji bażiċi.—Mattew 10:​24, 25; Luqa 14:​26, 27; Ġwann 8:​31, 32; 13:35; 15:8.

2, 3. (a) Xi jfisser li tkun dixxiplu taʼ Ġesù? (b) Għala huwa importanti li nistaqsu lilna nfusna, ‘Taʼ min sirt dixxiplu jien?’

² Fl-​Iskrittura Griega Kristjana, il-​kelma tradotta “dixxiplu” bażikament tfisser wieħed li jitfaʼ ħsiebu fuq xi ħaġa, jew wieħed li jitgħallem. Fl-​iskrittura taʼ Mattew 11:​29, li għandna bħala tema, hemm kelma li għandha x’taqsam maʼ li tkun dixxiplu: “Ħudu fuqkom il-​madmad tiegħi u tgħallmu minni, għaliex jiena taʼ qalb ħelwa u umli, u intom issibu l-​mistrieħ għal ruħkom.” (Korsiv tagħna.) Iva, dixxiplu hu wieħed li jitgħallem. L-​Evanġelji ġeneralment japplikaw il-​kelma “dixxipli” għas-​segwaċi intimi taʼ Ġesù, li marru miegħu fuq il-​vjaġġi taʼ ppridkar u ġew mgħallmin minnu. Xi wħud setgħu aċċettaw it-​tagħlim taʼ Ġesù, forsi saħansitra għamlu dan bil-​moħbi, imma ma ħadu l-​ebda azzjoni. (Luqa 6:​17; Ġwann 19:38) Il-​kittieba taʼ l-​Evanġelji rreferew ukoll għad-​“dixxipli taʼ Ġwanni [l-Għammied] u d-​dixxipli tal-​Fariżej.” (Mark 2:18) Ladarba Ġesù wissa lid-​dixxipli tiegħu biex “jilqgħu ruħhom . . . mit-​tagħlim tal-​Fariżej,” nistgħu nistaqsu lilna nfusna, ‘Taʼ min sirt dixxiplu jien?’—Mattew 16:12.

³ Jekk aħna dixxipli taʼ Ġesù u tgħallimna minnu, allura ħaddieħor għandu jħoss serħan spiritwali meta jkun magħna. Għandu jinduna li aħna sirna iktar ġwejdin u umlin. Jekk għandna responsabbiltajiet taʼ tmexxija fix-​xogħol tagħna, aħna ġenituri, jew għandna dmirijiet taʼ rgħajja fil-​kongregazzjoni Kristjana, kif qed iħossuhom dawk li aħna responsabbli għalihom? Qed iħossuhom li qegħdin nittrattawhom bl-​istess mod bħalma Ġesù kien jittratta lil dawk li kien responsabbli għalihom?

Kif Ġesù Ttratta lin-​Nies

4, 5. (a) Għala m’huwiex diffiċli biex insiru nafu kif Ġesù kien jittratta lin-​nies li kienu għaddejjin mill-​inkwiet? (b) X’esperjenza kellu Ġesù meta kien qed jiekol fid-​dar taʼ wieħed Fariżew?

⁴ Għandna bżonn insiru nafu kif Ġesù kien jittratta lin-​nies, speċjalment dawk bi problemi serji. Dan m’għandux ikun diffiċli għax il-​Bibbja tgħidilna ħafna dwar il-​laqgħat li Ġesù kien ikollu man-​nies, li xi wħud minnhom kienu għaddejjin minn inkwiet kbir. Ejja naraw ukoll il-​mod kif il-​mexxejja reliġjużi, partikolarment il-​Fariżej, kienu jittrattaw lin-​nies li kellhom problemi simili. Nistgħu nitgħallmu ħafna minn dan il-​kuntrast.

⁵ Fis-​sena 31 E.K., waqt li Ġesù kien fuq vjaġġ taʼ ppridkar fil-​Galilija, “wieħed mill-​Fariżej stieden lil Ġesù biex jiekol miegħu.” Ġesù ma qagħadx jaħsibha darbtejn biex jaċċetta l-​istedina. Għalhekk, “Ġesù daħal għand il-​Fariżew u qagħad għall-​ikel. Issa fil-​belt kien hemm midinba magħrufa. Din saret taf li kien qiegħed għall-​ikel fid-​dar tal-​Fariżew; ġiebet vażett taʼ l-​alabastru biż-​żejt ifuħ; u marret qagħdet warajh ħdejn riġlejh, tibki u xxarrablu riġlejh bi dmugħha u tixxuttahomlu b’xuxitha; mbagħad bisitlu riġlejh u dilkithomlu biż-​żejt ifuħ.”—Luqa 7:​36-38.

6. Il-​mara “midinba” għala setgħet kienet fid-​dar tal-​Fariżew?

⁶ Tistaʼ timmaġinah dan? Skond ċertu xogħol taʼ referenza: “Il-​mara (v.37) ħadet vantaġġ mid-​drawwiet soċjali li kienu jippermettu lil dawk fil-​bżonn biex jattendu għal festi bħal dawn sabiex jirċievu minn dak li jkun fadal.” Dan jistaʼ jispjega għala wieħed setaʼ jidħol mingħajr ma jkun mistieden. Setaʼ kien hemm oħrajn bit-​tama li jlaqqtu xi ħaġa hekk kif tispiċċa l-​ikla. Madankollu, l-​imġiba taʼ din il-​mara kienet xi ħaġa mhux tas-​soltu. Hi ma qagħditx tittawwal mill-​post fejn is-​soltu dawn in-​nies joqogħdu jistennew l-​ikla tispiċċa. Bħala “midinba magħrufa,” hi xejn ma kellha reputazzjoni sabiħa, tant li Ġesù qal li kien jaf dwar “dnubietha, li kienu ħafna.”—Luqa 7:47.

7, 8. (a) Kif għandna mnejn konna naġixxu f’ċirkustanzi bħal dawk imsemmijin f’Luqa 7:​3-38? (b) Xmun kif irreaġixxa?

⁷ Immaġinak qed tgħix lura f’dak iż-​żmien u qiegħed flok Ġesù. Kif kont tirreaġixxi? Kont tinfixel meta tara din il-​mara ġejja fuqek? Kif kienet teffettwak din is-​sitwazzjoni? (Luqa 7:45) Kont tinġibed lura beżgħan?

⁸ Kieku kont fost il-​mistidnin l-​oħra, setgħu ħsibijietek kienu xi ftit bħal dawk taʼ Xmun il-​Fariżew? “Kif ra hekk il-​Fariżew li stiednu [lil Ġesù] qal bejnu u bejn ruħu: ‘Dan, li kien profeta, kien ikun jaf min hi u x’mara hi din li qiegħda tmissu; kien ikun jaf, għax hi midinba!’” (Luqa 7:39) Min-​naħa l-​oħra, Ġesù kien raġel taʼ mogħdrija kbira. Hu fehem l-​istat imwiegħer li kienet fih il-​mara u setaʼ jara kemm kienet qed tbati. Ma jintqalilniex kif sabet ruħha f’dik il-​ħajja tad-​dnub. Jekk vera kienet prostituta, l-​irġiel tal-​belt, li kienu Lhud devoti, milli jidher ma tantx għenuha.

9. Kif irreaġixxa Ġesù, u x’kien x’aktarx ir-​riżultat?

⁹ Imma Ġesù ried jgħinha. Hu qalilha: “Dnubietek maħfura.” Imbagħad żied: “Il-​fidi tiegħek salvatek; mur bis-​sliem.” (Luqa 7:​48-50) Hawnhekk ir-​rakkont jispiċċa. Xi ħadd jistaʼ jilmenta li Ġesù m’għamel kważi xejn biex jgħinha. Bażikament, hu berikha u bagħatha. Forsi taħseb li hi x’aktarx reġgħet lura għall-​ħajja laxka tagħha. Għalkemm ma nistgħux inkunu ċerti, innota dak li jkompli jgħid Luqa. Hu jgħidilna li Ġesù “qagħad idur l-​ibliet u r-​rħula, jippriedka u jxandar l-​Evanġelju tas-​Saltna.” Luqa qal ukoll li maʼ Ġesù u d-​dixxipli tiegħu kien hemm “xi nisa,” u li dawn “kienu jaqduhom minn ġidhom.” Setaʼ ġara li din il-​mara, issa niedma u mimlija apprezzament, kienet fosthom, u li kienet bdiet tgħix b’mod li jogħġob lil Alla b’kuxjenza nadifa, bi skop ġdid, u b’imħabba akbar lejn Alla.—Luqa 8:​1-3.

Id-​Differenza bejn Ġesù u l-​Fariżej

10. Għala huwa taʼ benefiċċju li nikkunsidraw ir-​rakkont taʼ Ġesù u dik il-​mara fid-​dar taʼ Xmun?

¹⁰ X’nistgħu nitgħallmu minn dan ir-​rakkont ħaj? Ma nħossuniex imqanqlin? Immaġina lilek innifsek fid-​dar taʼ Xmun. Kif kont tħossok? Kont int se taġixxi bħal Ġesù, jew kont tħossok xi ftit bħall-​Fariżew li stiednu? Ġesù kien l-​Iben t’Alla, u għalhekk ma nistgħux inħossu u naġixxu eżatt bħalu. Mill-​banda l-​oħra, forsi m’aħniex daqshekk ħerqanin biex inqisu lilna nfusna bħal Xmun il-​Fariżew. Ftit huma dawk li jiftaħru li huma bħall-​Fariżej.

11. Għala ma nixtiqux li nkunu klassifikati mal-​Fariżej?

¹¹ Minn studju taʼ evidenza Biblika u sekulari nistgħu nikkonkludu li l-​Fariżej kienu mkabbrin bil-​kariga tagħhom bħala protetturi tas-​saħħa pubblika u l-​ġid nazzjonali. Huma ma kinux sodisfatti bil-​fatt li bażikament il-​Liġi t’Alla kienet ċara u tinftiehem malajr. Kulfejn dehrilhom li l-​Liġi ma kinitx speċifika, fittxew li jagħmluha ċara billi żiedu magħha t-​tifsir tagħhom, u b’hekk neħħew il-​bżonn li jkun hemm kuxjenza. Dawn il-​mexxejja reliġjużi pprovaw joħolqu preċett li kellu jikkontrolla kulma jiġri, anki affarijiet żgħar u taʼ ftit importanza.a

12. Il-​Fariżej kif kienu jħarsu lejhom infushom?

¹² Il-​kittieb taʼ l-​istorja taʼ l-​ewwel seklu, Ġużeppi Flavju, jagħmilha ovvja li l-​Fariżej kienu jqisu lilhom infushom bħala li huma qalbhom tajba, ġentili, ġusti, u addattati ferm għall-​kariga tagħhom. Bla dubju, xi wħud minnhom kellhom bejn wieħed u ieħor dawn il-​kwalitajiet. Forsi jiġi f’moħħok Nikodemu. (Ġwann 3:​1, 2; 7:​50, 51) Maż-​żmien, xi wħud minnhom ħaddnu l-​Kristjanità. (Atti 15:5) L-​appostlu Kristjan Pawlu kiteb dwar ċerti Lhud, bħall-​Fariżej: “Huma għandhom il-​ħeġġa għal Alla, iżda din m’hijiex ħeġġa skond l-​għerf veru.” (Rumani 10:2) Madankollu, l-​Evanġelji jpinġuhomlna bħalma kienu jidhru f’għajnejn in-​nies komuni—kburin, arroganti, jippretenduha taʼ tajbin, ifittxu x-​xagħra fl-​għaġina, u jħobbu jiġġudikaw u jikkritikaw.

Kif Ħares Lejhom Ġesù

13. X’qal Ġesù dwar il-​Fariżej?

¹³ Ġesù ttimbra l-​iskribi u l-​Fariżej bħala li huma ipokriti. “Huma jorbtu qatet kbar u tqal u jgħabbuhom fuq spallejn ħaddieħor, waqt li huma stess anqas b’sebagħhom wieħed ma jridu jħarrkuhom.” Iva, it-​tagħbija kienet tqila, il-​madmad li poġġew fuq in-​nies kien iebes. Ġesù ssokta jsejjaħ lill-​iskribi u l-​Fariżej “boloh.” L-​iblah huwa taʼ theddida għall-​komunità. Iżjed minn hekk, Ġesù sejjaħ lill-​iskribi u l-​Fariżej “mexxejja għomja” u stqarr li huma kienu ‘għalqu għajnejhom għal dak li hu l-​aqwa fil-​Liġi, jiġifieri, il-​ġustizzja u l-​ħniena u s-​sinċerità.’ Min irid li jitqies minn Ġesù bħall-​Fariżej?—Mattew 23:​1-4, 16, 17, 23.

14, 15. (a) X’jikxef dwar il-​Fariżej il-​mod kif Ġesù ttratta maʼ Mattew Levi? (b) X’lezzjonijiet importanti nistgħu nitgħallmu minn dan ir-​rakkont?

¹⁴ Kważi kull qarrej tar-​rakkonti taʼ l-​Evanġelju jistaʼ jinnota li l-​biċċa l-​kbira tal-​Fariżej kienu jħobbu jikkritikaw. Wara li Ġesù stieden lil Mattew Levi, il-​kollettur tat-​taxxi, biex isir dixxiplu, Levi għamillu festa kbira. Ir-​rakkont jgħid: “Il-​Fariżej u l-​kittieba sħabhom bdew igemgmu mad-​dixxipli tiegħu, u qalulhom: ‘Dan l-​għala tieklu u tixorbu mal-​pubblikani u l-​midinbin?’ U Ġesù weġibhom: ‘. . . Jien mhux lill-​ġusti ġejt insejjaħ, iżda lill-​midinbin għall-​indiema.’”​—Luqa 5:​27-32.

¹⁵ Levi nnifsu fehem ħaġa oħra li qal Ġesù f’dik l-​okkażjoni: “Mela morru tgħallmu x’jiġifieri, ‘Ħniena rrid, u mhux sagrifiċċju.’” (Mattew 9:13) Għalkemm il-​Fariżej stqarrew li kienu jemmnu fil-​kitba tal-​profeti Ebrej, huma ma laqgħux dak li hemm miktub f’Hosegħa 6:6. Jekk kienu se jiżbaljaw kienu jippreferu jonqsu li juru l-​ħniena milli jonqsu li jobdu t-​tradizzjoni. Kull wieħed u waħda minna jistaʼ jistaqsi lilu nnifsu, ‘Magħruf jien li nżomm maʼ ċerti regoli, speċjalment dawk li jirriflettu ideat persunali jew opinjonijiet komuni li jkunu neqsin mill-​ħsieb? Jew jaħsbu li jien ħanin u qalbi tajba?’

16. X’kienu jagħmlu l-​Fariżej, u kif nistgħu nevitaw li nkunu bħalhom?

¹⁶ Il-​ħin kollu jikkritikaw. Hekk kienu jagħmlu l-​Fariżej. Huma kienu jfittxu għal kull nuqqas—veru jew immaġinarju. Lin-​nies ġagħluhom iħossuhom mheddin u lesti biex jiddefendu lilhom infushom, u kienu spiss ifakkruhom fin-​nuqqasijiet tagħhom. Il-​Fariżej kienu jiftaħru li huma saħansitra kienu jħallsu l-​għexur taʼ l-​iċken ħxejjex aromatiċi, bħan-​nagħniegħ, il-​bużbież, u l-​kemmun. Bil-​mod kif kienu jilbsu u jipprovaw imexxu l-​poplu kienu jagħtu l-​impressjoni li huma xi qaddisin. Bla dubju, jekk irridu li l-​azzjonijiet tagħna jkunu fi qbil maʼ l-​eżempju taʼ Ġesù, irridu nevitaw it-​tendenza li dejjem infittxu u nkabbru d-​dgħjufijiet taʼ ħaddieħor.

Ġesù Kif Ittrattahom il-​Problemi?

17-19. (a) Spjega kif Ġesù ttratta ċerta sitwazzjoni li setaʼ kellha konsegwenzi serji. (b) Is-​sitwazzjoni kif kienet waħda stressanti u taʼ dwejjaq? (ċ) Li kieku kont hemmhekk meta l-​mara resqet lejn Ġesù, kif kont tirreaġixxi?

¹⁷ Il-​mod kif Ġesù ttratta l-​problemi kien ferm differenti minn dak tal-​Fariżej. Ikkunsidra kif Ġesù ttratta sitwazzjoni li setgħet kienet serja ħafna. Din kienet tinvolvi lil waħda mara li kienet ilha 12-il sena tbati bit-​tnixxija tad-​demm. Tistaʼ taqra dan ir-​rakkont f’Luqa 8:​42-48.

¹⁸ Ir-​rakkont taʼ Mark jgħid li l-​mara kienet qed “tirtogħod bil-​biżaʼ.” (Mark 5:33) Għala? Bla dubju, għax kienet taf li kisret il-​Liġi t’Alla. Skond Levitiku 15:​25-28, mara li jkollha tnixxija taʼ demm barra minn żmienha kienet tkun imniġġsa sakemm iddum it-​tnixxija, u ġimgħa oħra fuq iż-​żmien. Kull ħaġa u kull persuna li kienet tmiss magħha kienet titniġġes ukoll. Sabiex tersaq lejn Ġesù, il-​mara kellha tgħaddi qalb it-​trassis tal-​folla. Aħna li qed naqraw dan ir-​rakkont wara elfejn sena, inħossu qalbna tingħafas għal dak li għaddiet minnu.

¹⁹ Kieku kont hemmhekk dak in-​nhar, kif kont tħares lejn is-​sitwazzjoni? X’kont tgħid? Innota li Ġesù ttratta lil din il-​mara b’qalb tajba, b’imħabba, u b’konsiderazzjoni. Lanqas biss semmielha xejn dwar il-​problemi li setgħet qalgħet.—Mark 5:34.

20. Li kieku Levitiku 15:​25-28 kien ħtieġa llum, liema sfida kien ikollna?

²⁰ Nistgħu nitgħallmu xi ħaġa minn din il-​ġrajja? Immaġina li llum int anzjan fil-​kongregazzjoni Kristjana, u li Levitiku 15:​25-28 kien ħtieġa Kristjana fi żmienna. Immaġina wkoll li waħda Kristjana kisret din il-​liġi, sforz kemm kienet qed tħossha ddisprata u waħedha. Kif se tirreaġixxi? Tumiljaha pubblikament billi tikkritikaha? “Le, żgur li qatt ma se nagħmel hekk,” forsi tgħid int. “Biex nimxi fuq l-​eżempju taʼ Ġesù, nagħmel kull sforz biex nuri qalb tajba, imħabba, ħsieb, u konsiderazzjoni.” Prosit! Imma l-​isfida hija li tagħmel eżatt hekk, li timita lil Ġesù.

21. Ġesù x’għallimhom lin-​nies dwar il-​Liġi?

²¹ Bażikament, in-​nies sabu s-​serħan f’Ġesù, ħassewhom inkuraġġiti u ħadu r-​ruħ. Meta l-​Liġi t’Alla kienet titkellem b’mod speċifiku dwar ċerti aspetti, din kienet tfisser dak li tgħid. F’dawk l-​aspetti li kienu jidhru iktar ġenerali, in-​nies kellhom jużaw iktar il-​kuxjenza tagħhom u setgħu juru l-​imħabba tagħhom lejn Alla bid-​deċiżjonijiet li jieħdu. Il-​Liġi tathom l-​ispazju sabiex ikunu flessibbli. (Mark 2:​27, 28) Alla kien iħobbhom lin-​nies tiegħu, kien kontinwament jaħdem għall-​ġid tagħhom, u kien lest li juri ħniena meta jiżbaljaw. Ġesù għamel l-​istess.—Ġwann 14:9.