Ġesù jitlaq minn Ġerusalemm it-​Tnejn waranofsinhar u jmur lura Betanja fuq in-​naħa tal-​Lvant tal-​Muntanja taż-​Żebbuġ. X’aktarx li jqattaʼ l-​lejl fid-​dar tal-​ħbieb tiegħu Lazzru, Marija, u Marta.

Issa hi l-​għodwa tal-​11 taʼ Nisan. Ġesù u d-​dixxipli tiegħu reġgħu sejrin lura Ġerusalemm, u din se tkun l-​aħħar darba li Ġesù jmur it-​tempju. U dan hu l-​aħħar jum tal-​ministeru pubbliku tiegħu qabel ma jiċċelebra l-​Qbiż, jistabbilixxi t-​Tifkira tal-​mewt tiegħu, u mbagħad jgħaddi ġuri u jiffaċċja l-​mewt.

Fi triqithom minn Betanja, li qiegħda fuq il-​Muntanja taż-​Żebbuġ, lejn Ġerusalemm, Pietru jinnota s-​siġra li Ġesù kien seħet il-​ġurnata taʼ qabel. Hu jgħid: “Rabbi, ara! Is-​siġra tat-​tin li sħitt nixfet.”—Marku 11:21.

Imma Ġesù għala ġiegħel lis-​siġra tinxef? Hu jirrivela għala fit-​tweġiba tiegħu: “Tassew ngħidilkom, Li kieku jkollkom il-​fidi u ma tiddubitawx, mhux biss tagħmlu dak li għamilt jien lit-​tina, imma wkoll jekk tgħidu lil din il-​muntanja, ‘Intrefaʼ u nxteħet fil-​baħar,’ hekk jiġri. U, jekk ikollkom il-​fidi, kulma titolbu taqilgħuh.” (Mattew 21:21, 22) B’hekk, hu qed jirripeti l-​punt li semma qabel dwar kif bil-​fidi wieħed ikun jistaʼ jċaqlaq muntanja.—Mattew 17:20.

Allura billi jġiegħel lis-​siġra tinxef, Ġesù jipprovdi lezzjoni dwar il-​bżonn li wieħed ikollu fidi f’Alla. Hu jgħid: “Kulma tridu u titolbu għalih ħa jkollkom il-​fidi li diġà qlajtuh, u tiħduh.” (Marku 11:24) X’lezzjoni importanti għas-​segwaċi kollha taʼ Ġesù! Din hija speċjalment xierqa għall-​appostli peress li dalwaqt se jiffaċċjaw provi diffiċli ferm. Jerġaʼ hemm konnessjoni oħra bejn it-​tina niexfa u l-​kwalità tal-​fidi.

Bħal din it-​tina, il-​ġens t’Iżrael għandu dehra qarrieqa. In-​nies taʼ dan il-​ġens daħlu f’relazzjoni speċjali m’Alla, u minn barra forsi jidhru li jobdu l-​Liġi tiegħu. Madankollu, bħala ġens huma wrew li huma neqsin mill-​fidi u li mhux qed jagħmlu frott tajjeb. Saħansitra jiċħdu l-​Iben t’Alla nnifsu! Għalhekk, billi jġegħelha tinxef is-​siġra tat-​tin li ma tagħmilx frott, Ġesù juri x’se jkun it-​tmiem għal dan il-​ġens bla fidi u li ma jagħmilx frott.

Ġesù u d-​dixxipli tiegħu ma jdumux ma jidħlu Ġerusalemm. Bħalma hi d-​drawwa tiegħu, Ġesù jmur it-​tempju u jibda jgħallem. Il-​qassisin ewlenin u x-​xjuħ tal-​poplu, billi x’aktarx għandhom f’moħħhom dak li Ġesù għamel il-​ġurnata taʼ qabel lis-​sarrafa tal-​flus, jisfidawh billi jgħidu: “Int b’liema awtorità tagħmlu dan? Jew min tak din l-​awtorità biex tagħmel dan?”—Marku 11:28.

Ġesù jwieġeb: “Nagħmlilkom mistoqsija waħda. Wiġbuhieli, u jien ukoll ngħidilkom b’liema awtorità nagħmel dan. Il-​magħmudija taʼ Ġwanni kienet mis-​sema jew mill-​bnedmin? Wiġbuni.” Issa huma dawk li qed jopponuh li jiġu sfidati. Il-​qassisin u x-​xjuħ jirraġunaw bejniethom dwar kif se jwiġbuh: “Jekk ngħidulu, ‘Mis-​sema,’ jgħidilna, ‘Mela għala m’emmintuhx?’ Imma ħa nissograw ngħidulu, ‘Mill-​bnedmin’?” Huma jirraġunaw hekk għax qed jibżgħu mill-​folla, “għax kulħadd kien jemmen li Ġwanni veru kien profeta.”—Marku 11:29-​32.

Dawk li qed jopponu lil Ġesù ma jistgħux isibu risposta adattata. Allura jgħidulu: “Ma nafux.” Min-​naħa tiegħu, Ġesù jgħidilhom: “Lanqas jien ma ngħidilkom b’liema awtorità nagħmel dan.”—Marku 11:33.

Fit-​tempju, Ġesù għadu kemm ħawwad lill-​qassisin ewlenin u lix-​xjuħ tal-​poplu, li sfidaw l-​awtorità tiegħu. It-​tweġiba taʼ Ġesù tħallihom bla kliem. Imbagħad jirrakkonta tixbiha li tikxef x’tip taʼ nies huma verament.

Ġesù jgħid: “Wieħed raġel kellu żewġt itfal. Mar fuq l-​ewwel wieħed u qallu, ‘Ibni, illum mur aħdem fl-​għalqa tad-​dwieli.’ Dan wieġeb u qallu, ‘Immur, sinjur,’ imma ma marx. Resaq lejn it-​tieni wieħed u qallu l-​istess. Dan wieġeb u qallu, ‘Ma rridx.’ Wara ddispjaċieh u mar. Liema minnhom it-​tnejn għamel ir-​rieda taʼ missieru?” (Mattew 21:28-​31) It-​tweġiba hija ovvja—l-​iben li fl-​aħħar mill-​aħħar għamel ir-​rieda taʼ missieru.

Allura Ġesù jgħid lil dawk li jopponuh: “Tassew ngħidilkom li l-​kolletturi tat-​taxxi u l-​prostituti sejrin qabilkom fis-​saltna t’Alla.” Il-​kolletturi tat-​taxxi u l-​prostituti għall-​ewwel ma kinux jaqdu lil Alla. Madankollu, bħall-​iben li mbagħad iddispjaċieh, huma iktar tard nidmu u issa qed jaqduh. B’kuntrast, il-​mexxejja reliġjużi huma bħall-​iben li qal li se jmur imma ma marx, billi jgħidu li jaqdu lil Alla imma fir-​realtà ma jaqduhx. Ġesù jgħid: “Ġwanni [l-​Battista] ġie għandkom fi triq is-​sewwa, imma intom m’emmintuhx. Madankollu, il-​kolletturi tat-​taxxi u l-​prostituti emmnuh, u intom, għalkemm rajtu dan, ma ddispjaċikomx wara u bqajtu m’emmintuhx.”—Mattew 21:31, 32.

Wara din it-​tixbiha Ġesù jirrakkonta oħra. Din id-​darba, Ġesù juri li l-​mexxejja reliġjużi mhux talli ma jaqdux lil Alla, imma talli huma nies mill-​agħar. Ġesù jgħid: “Wieħed raġel ħawwel għalqa bid-​dwieli u dawwarha b’ċint. Ħaffer ħofra għall-​magħsar taʼ l-​inbid, bnielha torri, u qabbilha [jiġifieri, krieha] lil xi bdiewa, u siefer. Issa, meta wasal iż-​żmien, bagħat ilsir għand il-​bdiewa biex jieħu ftit mill-​frott taʼ l-​għalqa tad-​dwieli mingħandhom. Imma huma qabduh, sawtuh, u bagħtuh b’idejh vojta. U reġaʼ bagħtilhom ilsir ieħor; u lil dan tawh fuq rasu u ddiżonorawh. U bagħat ieħor, u lil dan qatluh; u bagħat lil ħafna oħrajn, lil xi wħud sawtuhom u lil oħrajn qatluhom.”—Marku 12:1-​5.

Dawk li qed jisimgħu lil Ġesù se jifhmuha t-​tixbiha? Għandhom mnejn jiftakru fil-​kritika taʼ Isaija meta qal: “L-​għalqa tad-​dwieli taʼ Ġeħova taʼ l-​armati hi dar Israel, u n-​nies taʼ Ġuda huma l-​art imħawla li kien jgħożż. U baqaʼ jittama għal ġudizzju, imma, ara, kien hemm il-​ksur tal-​liġi.” (Isaija 5:7) It-​tixbiha taʼ Ġesù hi simili. Sid l-​għalqa hu Ġeħova u l-​għalqa tad-​dwieli hi l-​ġens t’Iżrael, li kellu l-​protezzjoni tal-​Liġi t’Alla li kienet bħal ċint. Ġeħova bagħat profeti biex jgħallmu lill-​poplu tiegħu u biex jgħinuhom jipproduċu frott tajjeb.

Madankollu, “il-​bdiewa” ttrattaw ħażin u qatlu lill-​‘ilsiera’ li ntbagħtulhom. Ġesù jispjega: “[Is-​sid tal-​għalqa tad-​dwieli] kien baqagħlu ieħor, iben maħbub. Bagħathulhom l-​aħħar wieħed u qal, ‘Lil ibni jirrispettawh.’ Imma dawk il-​bdiewa qalu bejniethom, ‘Dan il-​werriet. Ejjew noqtluh, u l-​wirt ikun tagħna.’ Għalhekk, qabduh [u] qatluh.”—Marku 12:6-​8.

Issa Ġesù jistaqsi: “X’se jagħmel sid l-​għalqa tad-​dwieli?” (Marku 12:9) Il-​mexxejja reliġjużi jwieġbu: “Peress li huma mill-​agħar, hu se jġib fuqhom qerda kbira, u l-​għalqa tad-​dwieli jqabbilha lil bdiewa oħrajn li jagħtuh il-​frott meta jasal żmienu.”—Mattew 21:41.

B’hekk, bla ma jindunaw jitfgħu l-​ġebla fuq saqajhom, għax huma fost “il-​bdiewa” fl-​“għalqa tad-​dwieli” taʼ Ġeħova, jiġifieri l-​ġens t’Iżrael. Il-​frott li Ġeħova bi dritt jistenna minn dawn il-​bdiewa jinkludi li jkollhom fidi f’Ibnu, il-​Messija. Ġesù jħares fiss lejn il-​mexxejja reliġjużi u jgħid: “Qatt ma qrajtuha din l-​iskrittura, ‘Il-​ġebla li twarrbet mill-​bennejja, din saret il-​ġebla tax-​xewka ewlenija; mingħand Ġeħova seħħ dan, u f’għajnejna din hi ħaġa meraviljuża’?” (Marku 12:10, 11) Imbagħad Ġesù jolqot il-​musmar fuq rasu meta jgħid: “Għalhekk ngħidilkom, Is-​saltna t’Alla tittieħed mingħandkom u tingħata lil ġens li jagħti l-​frott minnha.”—Mattew 21:43.

L-​iskribi u l-​qassisin ewlenin jindunaw “li meta [Ġesù] qal din it-​tixbiha kellu lilhom f’moħħu.” (Luqa 20:19) Issa jridu joqtluh iktar minn qatt qabel lil Ġesù, il-​“werriet” bi dritt. Imma huma jibżgħu mill-​folol, li jqisu lil Ġesù bħala profeta, allura ma jipprovawx joqtluh dak il-​ħin stess.

Hekk kif il-​ministeru taʼ Ġesù joqrob lejn tmiemu, hu jkompli juża tixbihat biex jikxef il-​ħażen tal-​iskribi u l-​qassisin ewlenin. Għalhekk, huma jridu joqtluh. (Luqa 20:19) Imma Ġesù għad baqagħlu x’jikxfilhom. Hu jirrakkonta tixbiha oħra:

“Is-​saltna tas-​smewwiet saret bħal wieħed sultan li għamel festa tat-​tieġ għal ibnu. U bagħat lill-​ilsiera tiegħu għal dawk li kienu mistidnin għall-​festa tat-​tieġ, imma dawn ma ridux jiġu.” (Mattew 22:2, 3) Ġesù jintroduċi t-​tixbiha tiegħu billi jsemmi “s-​saltna tas-​smewwiet.” Allura, b’mod loġiku, is-​“sultan” bilfors li hu Alla Ġeħova. Xi ngħidu għal iben is-​sultan u dawk mistidnin għall-​festa tat-​tieġ? Għal darb’oħra, mhux diffiċli biex nidentifikaw lil iben is-​sultan bħala Iben Ġeħova, li qiegħed hemmhekk jirrakkonta t-​tixbiha, u biex nifhmu li dawk mistidnin huma l-​uħud li se jkunu mal-​Iben fis-​Saltna tas-​smewwiet.

Min huma l-​ewwel uħud li jiġu mistidnin? Dawk li Ġesù u l-​appostli qed jippritkawlhom dwar is-​Saltna, jiġifieri l-​Lhud. (Mattew 10:6, 7; 15:24) Dan il-​ġens aċċetta l-​patt tal-​Liġi fis-​sena 1513 QK, u għalhekk huma kienu l-​ewwel uħud li kellhom jifformaw “saltna taʼ qassisin.” (Eżodu 19:5-​8) Imma meta kienu se jissejħu biex jattendu “l-​festa tat-​tieġ”? Din l-​istedina ħarġet fis-​sena 29 WK meta Ġesù beda jipprietka dwar is-​Saltna tas-​smewwiet.

U l-​biċċa l-​kbira tal-​Iżraelin kif laqgħu l-​istedina? Kif qal Ġesù, “ma ridux jiġu.” Il-​maġġuranza tal-​mexxejja reliġjużi u tan-​nies m’aċċettawhx bħala l-​Messija u bħala s-​Sultan magħżul t’Alla.

Iżda Ġesù jindika li l-​Lhud se jingħataw opportunità oħra: “Jerġaʼ [s-​sultan] bagħat ilsiera oħrajn u qalilhom, ‘Għidu lill-​mistidnin: “Ara! Jien ħejjejt il-​pranzu tiegħi, il-​barrin u l-​bhejjem imsemmnin diġà maqtulin, u kollox għandi lest. Ejjew għall-​festa tat-​tieġ.”’ Imma ma tawx kas, u kien hemm min telaq lejn l-​għalqa tiegħu, u min lejn in-​negozju tiegħu; imma l-​oħrajn qabdu lill-​ilsiera, insultawhom u qatluhom.” (Mattew 22:4-​6) Dan jaqbel maʼ dak li ġara meta ġiet stabbilita l-​kongregazzjoni Kristjana. Dak iż-​żmien, il-​Lhud kien għad għandhom l-​opportunità li jkunu fis-​Saltna, imma l-​biċċa l-​kbira ma laqgħux din l-​istedina, saħansitra ttrattaw ħażin lill-​‘ilsiera tas-​sultan.’—Atti 4:13-​18; 7:54, 58.

Il-​ġens kif kien se jispiċċa? Ġesù jgħid: “Is-​sultan imtela bil-​korla, u bagħat l-​armati tiegħu u qered lil dawk il-​qattilin u ħarqilhom il-​belt tagħhom.” (Mattew 22:7) Il-​Lhud ġarrbu dan fis-​sena 70 WK meta r-​Rumani qerdu “l-​belt tagħhom,” Ġerusalemm.

Peress li dawn irrifjutaw l-​istedina tas-​sultan, ifisser li ħadd iktar ma kien se jingħata l-​istedina? Ġesù ma jgħidx hekk fit-​tixbiha tiegħu. Hu jkompli jgħid: “Imbagħad [is-​sultan] qal lill-​ilsiera tiegħu, ‘Tabilħaqq, kollox lest għall-​festa tat-​tieġ, imma l-​mistidnin ma kienx jistħoqqilhom. Għalhekk, morru fit-​toroq li jagħtu għall-​belt, u lil kulmin issibu stidnuh għall-​festa tat-​tieġ.’ Għaldaqstant, dawn l-​ilsiera ħarġu fit-​toroq u ġabru lil kulmin sabu, ħżiena u tajbin; u s-​sala tat-​tieġ imtliet bin-​nies imdawrin mal-​mejda.”—Mattew 22:8-​10.

Taʼ interess, l-​appostlu Pietru iktar tard kien se jibda jgħin lill-​Ġentili—uħud li ma kinux Lhud mit-​twelid jew li ma kinux ikkonvertew—isiru Kristjani veri. Fis-​sena 36 WK, Kornelju, uffiċjal fl-​armata Rumana, u familtu rċivew l-​ispirtu t’Alla, u b’hekk kellhom l-​opportunità li jidħlu fis-​Saltna tas-​smewwiet li semma Ġesù.—Atti 10:1, 34-​48.

Ġesù jindika li fl-​aħħar mill-​aħħar mhux dawk kollha li jattendu l-​festa se jkunu aċċettati mis-​“sultan.” Hu jgħid: “Meta daħal jara l-​mistidnin, is-​sultan lemaħ fosthom raġel li ma kienx liebes libsa tat-​tieġ. Għalhekk qallu, ‘Sieħbi, int kif dħalt hawnhekk mingħajr il-​libsa tat-​tieġ?’ U dak tbikkem. Imbagħad is-​sultan qal lill-​qaddejja tiegħu, ‘Orbtulu idejh u saqajh u itfgħuh barra fid-​dlam. Hemmhekk se jibki u jgħażżaż snienu.’ Għax ħafna huma mistidnin, imma ftit magħżulin.”—Mattew 22:11-​14.

Il-​mexxejja reliġjużi li qed jisimgħu lil Ġesù forsi ma jifhmux it-​tifsir taʼ dak kollu li qed jgħid jew x’se jfisser għalihom. Minkejja dan, huma rritati u determinati iktar minn qabel biex jeħilsu minn dak li qed iġegħelhom jistħu.

L-​għedewwa reliġjużi taʼ Ġesù xejn mhuma kuntenti. Hu għadu kemm irrakkonta xi tixbihat li kixfu l-​ħażen tagħhom. Il-​Fariżej issa jikkonfoffaw biex idaħħluh f’nassa. Huma jipprovaw iġegħluh jgħid xi ħaġa li minħabba fiha jkunu jistgħu jagħtuh f’idejn il-​gvernatur Ruman, u allura jħallsu lid-​dixxipli tagħhom biex isibu xi mod kif jakkużawh.—Luqa 6:7.

“Għalliem,” jgħidu huma, “aħna nafu li int titkellem u tgħallem b’mod korrett, ma turi ebda parzjalità, u tgħallem it-​triq t’Alla fi qbil mal-​verità: Huwa skond il-​liġi li nħallsu t-​taxxa lil Ċesari jew le?” (Luqa 20:21, 22) Ġesù ma jiġix imqarraq mit-​tifħir tagħhom, għax huma ipokriti u makakki. Jekk jgħid, ‘Le, mhux sewwa li tħallsu din it-​taxxa,’ jistaʼ jiġi akkużat li qed jirvella kontra Ruma. Imma jekk jgħid, ‘Iva, ħallsu din it-​taxxa,’ in-​nies, li huma mxebbgħin taħt il-​ħakma tar-​Rumani, forsi jifhmuh ħażin u jduru kontrih. Allura kif iwieġeb?

Ġesù jwieġeb: “Għala tipprovawni, ipokriti? Uruni l-​munita tat-​taxxa.” Huma jġibulu dinar, u hu jistaqsi: “Din ix-​xbieha u din l-​iskrizzjoni taʼ min huma?” Iwiġbuh: “Taʼ Ċesari.” Imbagħad Ġesù bis-​sengħa jagħti din id-​direzzjoni: “Għalhekk, agħtu lura lil Ċesari dak li hu taʼ Ċesari, imma lil Alla dak li hu t’Alla.”—Mattew 22:18-​21.

L-​irġiel jistagħġbu bil-​kliem taʼ Ġesù. It-​tweġiba għaqlija tiegħu tħallihom bla kliem u għalhekk jitilqu. Imma dan ma jfissirx li se jieqfu jipprovaw idaħħluh f’nassa. Wara li l-​attentat tal-​Fariżej ma rnexxiex, mexxejja taʼ grupp reliġjuż ieħor jersqu lejn Ġesù.

Is-​Sadduċej, li jgħidu li m’hemmx irxoxt, iqajmu mistoqsija rigward l-​irxoxt u ż-​żwieġ bejn armla u ħu r-​raġel tagħha. Huma jistaqsu: “Għalliem, Mosè qal, ‘Jekk raġel imut mingħajr tfal, ħuh irid jiżżewweġ lill-​armla tiegħu u jqajjem nisel għal ħuh.’ Issa magħna kien hemm sebaʼ aħwa; u l-​ewwel wieħed iżżewweġ u miet, u, għax ma kellux ulied, ħalla lil martu għal ħuh. Ġara l-​istess ukoll lit-​tieni u t-​tielet, sas-​sebaʼ wieħed. Fl-​aħħar mietet il-​mara wkoll. Għaldaqstant, fl-​irxoxt, mart liema wieħed mis-​sebgħa se tkun? Għax kollha żżewġuha.”—Mattew 22:24-​28.

Billi jiġbed l-​attenzjoni lejn il-​kitbiet taʼ Mosè, li s-​Sadduċej jaċċettaw, Ġesù jwieġeb: “Mhux għalhekk intom żbaljati, għax la tafu l-​Iskrittura u lanqas il-​qawwa t’Alla? Għax meta jqumu mill-​imwiet, la l-​irġiel ma jiżżewġu u lanqas in-​nisa ma jingħataw fiż-​żwieġ, imma jkunu bħall-​anġli fis-​smewwiet. Imma dwar li l-​mejtin jiġu mqajmin, ma qrajtux fil-​ktieb taʼ Mosè, fir-​rakkont dwar l-​għollieqa, kif Alla qallu, ‘Jien l-​Alla t’Abraham u l-​Alla taʼ Iżakk u l-​Alla taʼ Ġakobb’? Hu mhux Alla tal-​mejtin, imma tal-​ħajjin. Intom żbaljati ferm.” (Marku 12:24-​27; Eżodu 3:1-​6) Il-​folol jibqgħu mgħaġġbin b’din it-​tweġiba.

Ġesù jsikket kemm lill-​Fariżej u kemm lis-​Sadduċej, allura issa dawn l-​opponenti reliġjużi jingħaqdu flimkien biex ikomplu jġarrbuh. Wieħed skriba jistaqsi: “Għalliem, liema hu l-​akbar kmandament fil-​Liġi?”—Mattew 22:36.

Ġesù jwieġeb: “L-​ewwel hu, ‘Ismaʼ, O Israel, Ġeħova Alla tagħna hu Ġeħova wieħed, u ħobb lil Ġeħova Alla tiegħek b’qalbek kollha u b’ruħek kollha u b’moħħok kollu u b’saħħtek kollha.’ It-​tieni hu dan, ‘Ħobb lill-​proxxmu tiegħek bħalek innifsek.’ M’hemm ebda kmandament ieħor akbar minn dawn.”—Marku 12:29-​31.

Xħin jismaʼ t-​tweġiba, l-​iskriba jwieġeb: “Għalliem, tajjeb għedt fi qbil mal-​verità, ‘Hu Wieħed, u m’hemmx ieħor għajru’; u li tħobbu b’qalbek kollha u bl-​intellett kollu tiegħek u b’saħħtek kollha u li tħobb lill-​proxxmu tiegħek bħalek innifsek jiswew ferm iktar mill-​offerti tal-​ħruq kollha u s-​sagrifiċċji kollha.” Billi jara li l-​iskriba wieġeb b’mod intelliġenti, Ġesù jgħidlu: “M’intix ’il bogħod mis-​saltna t’Alla.”—Marku 12:32-​34.

Ġesù ilu tlett ijiem (9, 10, u 11 taʼ Nisan) jgħallem fit-​tempju. Xi nies, bħal dan l-​iskriba, ħadu pjaċir jisimgħuh. Imma l-​mexxejja reliġjużi xejn ma ħadu pjaċir, u issa ‘m’għandhomx il-​kuraġġ jistaqsuh iktar.’

L-​opponenti reliġjużi ma jirnexxilhomx iħammġu r-​reputazzjoni taʼ Ġesù jew idaħħluh f’nassa u jagħtuh f’idejn ir-​Rumani. (Luqa 20:20) Issa, waqt li għadu fit-​tempju fil-​11 taʼ Nisan, Ġesù jitfaʼ l-​attenzjoni fuqhom u juri x’inhi l-​identità vera tiegħu. Hu jieħu l-​inizjattiva u jistaqsihom: “X’taħsbu intom dwar il-​Kristu? Bin min hu?” (Mattew 22:42) Kulħadd jaf li l-​Kristu, jew il-​Messija, se jiġi mil-​linja taʼ David u huma hekk iwiġbuh.—Mattew 9:27; 12:23; Ġwanni 7:42.

Ġesù jistaqsi: “Allura David, b’ispirazzjoni, kif isejjaħlu ‘Mulej’ u jgħid, ‘Ġeħova qal lill-​Mulej tiegħi: “Oqgħod bil-​qiegħda fuq il-​lemin tiegħi sakemm inqiegħed l-​għedewwa tiegħek taħt saqajk”’? Għalhekk, jekk David isejjaħlu ‘Mulej,’ kif inhu ibnu?”—Mattew 22:43-​45.

Il-​Fariżej jibqgħu siekta, għax huma qed jittamaw li d-​dixxendent taʼ David se jkun individwu uman li jistaʼ jeħlishom mill-​ħakma Rumana. Imma billi jiġbed l-​attenzjoni lejn il-​kliem taʼ David f’​Salm 110:1, 2, Ġesù juri ċar li l-​Messija se jkun iktar minn mexxej uman. Hu l-​Mulej taʼ David, u wara li joqgħod fuq il-​leminija t’Alla, hu se jeżerċita l-​qawwa. It-​tweġiba taʼ Ġesù tħalli lill-​opponenti tiegħu bla kliem.

Id-​dixxipli u ħafna oħrajn kienu qed jisimgħu dan kollu. Issa Ġesù jkellem lilhom billi jwissihom dwar l-​iskribi u l-​Fariżej. Dawn l-​irġiel “qagħdu fuq is-​siġġu taʼ Mosè” biex jgħallmu l-​Liġi t’Alla. Ġesù jagħti lis-​semmiegħa tiegħu din l-​istruzzjoni: “Kulma jgħidulkom agħmluh u osservawh, imma tagħmlux bħalhom, għax ma jagħmlux dak li jgħidu.”—Mattew 23:2, 3.

Ġesù mbagħad jagħti xi eżempji tal-​ipokrisija tagħhom billi jgħid: “Ikabbru l-​filatteri tagħhom.” Xi Lhud kienu jorbtu maʼ ġbinhom jew maʼ dirgħajhom kaxxi żgħar li kien ikun fihom siltiet qosra mil-​Liġi. Imma l-​Fariżej kienu jkabbru l-​kaxxi tagħhom biex jagħtu l-​impressjoni li huma żelużi għal-​Liġi. Ukoll, huma “jtawlu l-​freneż taʼ lbieshom.” L-​Iżraelin kellhom jagħmlu frenża maʼ tarf l-​ilbiesi tagħhom, imma l-​Fariżej jagħmlu ċert li l-​frenża tagħhom tkun twila mhux ħażin. (Numri 15:38-​40) Dan kollu jagħmluh “għal għajn in-​nies.”—Mattew 23:5.

Anki d-​dixxipli taʼ Ġesù jistgħu jiġu effettwati minn xewqa għall-​prominenza, allura jagħtihom dan il-​parir: “Tissejħux Rabbi, għax wieħed hu l-​għalliem tagħkom, filwaqt li intom ilkoll aħwa. Barra minn hekk, issejħu lil ħadd missierkom fuq l-​art, għax wieħed hu Missierkom, Dak tas-​sema. U tissejħux ‘mexxejja,’ għax wieħed hu l-​Mexxej tagħkom, il-​Kristu.” Allura, id-​dixxipli kif għandhom iqisu lilhom infushom u jġibu ruħhom? Ġesù jgħidilhom: “L-​akbar wieħed fostkom għandu jkun il-​qaddej tagħkom. Kulmin jitgħolla jiġi umiljat, u kulmin jumilja ruħu jitgħolla.”—Mattew 23:8-​12.

Imbagħad, Ġesù jiddikjara sensiela taʼ gwajijiet fuq l-​iskribi u l-​Fariżej ipokriti: “Gwaj għalikom, skribi u Fariżej, ipokriti! Għax tagħlqu s-​saltna tas-​smewwiet għall-​bnedmin; għax intom ma tidħlux, u lanqas tħallu jidħol lil min ikun dieħel.”—Mattew 23:13.

Ġesù jikkundanna l-​Fariżej għax m’għandhom l-​ebda rispett għal dak li hu l-​iktar importanti mill-​ħarsa taʼ Ġeħova, kif juru r-​regoli li jivvintaw huma stess. Pereżempju, huma jgħidu: “Jekk xi ħadd jaħlef bit-​tempju, m’hu xejn; imma jekk xi ħadd jaħlef bid-​deheb tat-​tempju, ikun obbligat li jwettaq il-​ħalfa.” B’hekk, huma juru kemm m’għandhomx morali, għax ipoġġu iktar importanza fuq id-​deheb tat-​tempju milli fuq il-​fatt li t-​tempju hu l-​post fejn iqimu lil Ġeħova u jistgħu jersqu qrib lejh. Barra minn hekk, huma injoraw “l-​affarijiet li huma iktar importanti fil-​Liġi, jiġifieri, il-​ġustizzja u l-​ħniena u l-​fedeltà.”—Mattew 23:16, 23; Luqa 11:42.

Ġesù jsejjaħ lil dawn il-​Fariżej ‘gwidi għomja, li jsaffu nemusa u jibilgħu ġemel!’ (Mattew 23:24) Huma jsaffu nemusa mill-​inbid tagħhom għax dan l-​insett mhuwiex nadif skont il-​Liġi. Iżda, il-​mod kif jinjoraw affarijiet iktar importanti fil-​Liġi hu bħallikieku qed jibilgħu ġemel, li wkoll hu annimal meqjus mhux nadif, iżda hu ħafna akbar.—Levitiku 11:4, 21-​24.

Matul l-​aħħar żjara taʼ Ġesù fit-​tempju, hu jkompli jikxef l-​ipokrisija tal-​iskribi u l-​Fariżej meta bla ħabi taʼ xejn isejħilhom ipokriti. Hu juża kliem figurattiv billi jgħid: “Tnaddfu t-​tazza u l-​platt minn barra, imma minn ġewwa mimlijin serq u nuqqas taʼ moderazzjoni. Fariżew agħma! Naddaf l-​ewwel it-​tazza u l-​platt minn ġewwa, imbagħad barra jindaf ukoll.” (Mattew 23:25, 26) Filwaqt li l-​Fariżej huma stretti fejn tidħol l-​indafa ċerimonjali u d-​dehra taʼ barra, huma qed jinjoraw il-​persuna ġewwinija u mhumiex qed inaddfu l-​qalb figurattiva tagħhom.

L-​ipokrisija tagħhom tidher ukoll mill-​fatt li huma lesti li jibnu u jżejnu l-​oqbra tal-​profeti. Iżda, kif jgħid Ġesù, huma “wlied dawk li qatlu lill-​profeti.” (Mattew 23:31) L-​isforzi tagħhom biex joqtlu lil Ġesù kienu prova taʼ dan.—Ġwanni 5:18; 7:1, 25.

Ġesù mbagħad isemmi x’hemm jistenna lil dawn il-​mexxejja reliġjużi jekk ma jindmux: “Ja sriep, nisel il-​lifgħat, kif se taħarbu mill-​ġudizzju taʼ Geħenna?” (Mattew 23:33) Geħenna tfisser “Wied taʼ Ħinnom.” Dan il-​wied jintuża biex jinħaraq l-​iskart, stampa ċara tal-​qerda permanenti li qed tistenna lill-​iskribi u l-​Fariżej mill-​agħar.

Id-​dixxipli taʼ Ġesù se jirrappreżentawh bħala “profeti, għorrief, u nies li jgħallmu fil-​pubbliku.” Kif se jiġu trattati? Ġesù jindirizza lill-​mexxejja reliġjużi u jgħid: “Xi wħud [mid-​dixxipli tiegħi] toqtluhom u ssammruhom maʼ zokk, u oħrajn issawtuhom fis-​sinagogi tagħkom u tippersegwitawhom minn belt għal oħra; biex jiġi fuqkom id-​demm kollu tan-​nies sewwa mxerred fuq l-​art, mid-​demm t’Abel, li kien raġel sewwa, sad-​demm taʼ Żakkarija . . . li qtiltuh.” Hu jwissihom: “Tassew ngħidilkom, Dan kollu jiġi fuq din il-​ġenerazzjoni.” (Mattew 23:34-​36) Dan iseħħ fis-​sena 70 WK, meta l-​armati Rumani jeqirdu lil Ġerusalemm u jinqatlu bosta eluf taʼ Lhud.

Ġesù jħossu mnikket meta jaħseb dwar din is-​sitwazzjoni tal-​biżaʼ, tant li jgħid: “Ġerusalemm, Ġerusalemm, il-​qattiela tal-​profeti u l-​ħaġġara taʼ dawk li ntbagħtulha! Kemm-​il darba ridt niġbor lil uliedek flimkien, kif qroqqa tiġbor il-​flieles tagħha taħt ġwinħajha! Imma intom dan ma ridtuhx. Ara! Darkom mitluqa f’idejkom.” (Mattew 23:37, 38) Dawk li qed jisimgħu dan il-​kliem żgur li jaħsbu dwar liema ‘dar’ qed jitkellem. Jistaʼ jkun li qed jirreferi għat-​tempju grandjuż taʼ Ġerusalemm, li jidher li għandu l-​protezzjoni t’Alla?

Imbagħad Ġesù jżid jgħid: “Ngħidilkom, Minn issa ’l quddiem żgur ma tarawnix sakemm tgħidu, ‘Imbierek dak li jiġi f’isem Ġeħova!’” (Mattew 23:39) Hu qed jikkwota l-​kliem profetiku taʼ Salm 118:26: “Ħa jkun imbierek Dak li ġej f’isem Ġeħova; aħna berikniekom mid-​dar taʼ Ġeħova.” Jidher ċar li ladarba jinqered dan it-​tempju fiżiku, ħadd mhu se jmur fih f’isem Alla.

Ġesù issa jmur fin-​naħa tat-​tempju fejn hemm il-​kaxxi tat-​teżor. In-​nies jistgħu jitfgħu kontribuzzjonijiet fil-​fetħiet żgħar li għandhom fin-​naħa taʼ fuq. Ġesù jara diversi Lhud jagħmlu preċiż hekk, fosthom l-​għonja li “qed jitfgħu ħafna muniti” bħala għotjiet. Imbagħad Ġesù jara armla fqira li titfaʼ “żewġ muniti żgħar, li għandhom valur żgħir ferm.” (Marku 12:41, 42) Bla dubju, Ġesù jaf kemm Alla hu ferħan bl-​għotja tagħha.

Ġesù jsejjaħ lid-​dixxipli tiegħu ħdejh u jgħidilhom: “Tassew ngħidilkom li din l-​armla fqira tefgħet iktar minn dawk kollha li tefgħu l-​flus fil-​kaxxi tat-​teżor.” Dan kif jistaʼ jkun? Hu jispjega: “Huma lkoll tefgħu miż-​żejjed tagħhom, imma hi, min-​nieqes tagħha, tefgħet kulma kellha, l-​għajxien kollu tagħha.” (Marku 12:43, 44) Hemm baħar jaqsam bejn din l-​armla u bejn il-​mexxejja reliġjużi, kemm fil-​ħsieb u kemm fl-​għemil!

Ġesù jitlaq mit-​tempju għall-​aħħar darba hekk kif il-​11 taʼ Nisan dalwaqt jgħaddi. Wieħed mid-​dixxipli tiegħu jgħid: “Għalliem, ara! X’ġebel u x’bini dan!” (Marku 13:1) Tabilħaqq, ftit mill-​ġebel tal-​ħitan tat-​tempju hu kbir immens, u dan jagħti l-​impressjoni li hu b’saħħtu u dejjiemi. Allura żgur jinstemaʼ stramb meta Ġesù jgħid: “Qed tarah dan il-​bini kbir? Żgur li hawnhekk ma titħalliex ġebla fuq oħra li ma tiġġarrafx.”—Marku 13:2.

Wara li jgħid dawn l-​affarijiet, Ġesù u l-​appostli tiegħu jaqsmu l-​Wied taʼ Kidron u jitilgħu fuq il-​Muntanja taż-​Żebbuġ. Ħin minnhom ikun maʼ erbgħa mill-​appostli—Pietru, Indrì, Ġakbu, u Ġwanni. Minn hemmhekk, taħthom jistgħu jaraw it-​tempju grandjuż.

Huwa nhar it-​Tlieta waranofsinhar, u l-​11 taʼ Nisan daqt se jkun għadda. Anki l-​jiem mimlijin attività taʼ Ġesù hawnhekk fuq l-​art dalwaqt se jintemmu. Binhar kien qed jgħallem fit-​tempju, u billejl kien qed joqgħod barra l-​belt. In-​nies, li kmieni filgħodu “kienu jiġu ħdejh fit-​tempju biex jisimgħuh,” urew interess kbir. (Luqa 21:37, 38) Imma issa Ġesù qiegħed bilqiegħda fuq il-​Muntanja taż-​Żebbuġ m’erbaʼ appostli—Pietru, Indrì, Ġakbu, u Ġwanni.

Dawn l-​erbgħa marru ħdejh waħedhom. Huma konċernati dwar it-​tempju għax Ġesù għadu kemm bassar li t-​tempju se jiġġarraf u mhux se titħalla ġebla fuq oħra. Iżda din mhijiex l-​unika ħaġa li għandhom fuq moħħhom. Ġesù iktar qabel kien ħeġġiġhom: “Kunu dejjem għal-​lest, għax f’siegħa li ma tobsruhiex ġej Bin il-​bniedem.” (Luqa 12:40) Kien tkellem ukoll dwar il-​jum “li Bin il-​bniedem jiġi rivelat.” (Luqa 17:30) Huma dawn il-​kummenti relatati b’xi mod maʼ dak li għadu jgħid dwar it-​tempju? L-​appostli għandhom kurżità kbira. Huma jistaqsuh: “Għidilna, Dan meta se jseħħ, u x’se jkun is-​sinjal tal-​preżenza tiegħek u tal-​konklużjoni tas-​sistema?”—Mattew 24:3.

Forsi f’moħħhom għandhom it-​tmiem tat-​tempju li qed jaraw quddiemhom. Ukoll, jistaqsu dwar il-​preżenza taʼ Bin il-​bniedem. Huma għandhom mnejn jiftakru li Ġesù rrakkonta tixbiha dwar “raġel nobbli minn twelidu” li ‘vvjaġġa biex jikseb poter bħala sultan u mbagħad reġaʼ lura.’ (Luqa 19:11, 12) U, fl-​aħħar, huma qed jaħsbu dwar x’se tinvolvi “l-​konklużjoni tas-​sistema.”

Fit-​tweġiba dettaljata tiegħu, Ġesù jipprovdi sinjal li jidentifika meta se tispiċċa s-​sistema Lhudija li kienu fiha, inkluż it-​tempju. Imma jipprovdi iktar informazzjoni. Dan is-​sinjal se jgħin lill-​Kristjani fil-​futur ikunu jafu meta qed jgħixu matul il-​“preżenza” tiegħu u viċin l-​aħħar tas-​sistema dinjija kollha kemm hi.

Hekk kif igerbu s-​snin, l-​appostli jaraw il-​profezija taʼ Ġesù titwettaq. Iva, ħafna mill-​affarijiet li bassar jibdew iseħħu matul ħajjithom. Għalhekk, dawk il-​Kristjani attenti li huma ħajjin 37 sena wara, fis-​sena 70 WK, ma jinqabdux fuq sieq waħda meta toqrob il-​qerda tas-​sistema Lhudija flimkien mat-​tempju. Madankollu, mhux dak kollu li jbassar Ġesù jseħħ fil-​perijodu qabel is-​sena 70 WK u dik is-​sena stess. Allura, x’għad irid iseħħ li hu parti mis-​sinjal tal-​preżenza tiegħu bħala l-​Mexxej tas-​Saltna? Ġesù jirrivela t-​tweġiba lill-​appostli.

Ġesù jbassar li se jkun hemm “gwerer u aħbarijiet taʼ gwerer” u li “ġens iqum kontra ġens u saltna kontra saltna.” (Mattew 24:6, 7) Jgħid ukoll li se “jkun hemm terremoti kbar, u f’post wara l-​ieħor ikun hemm mard li jittieħed u nuqqas taʼ ikel.” (Luqa 21:11) Ġesù jwissi lid-​dixxipli tiegħu: “[Se] jmiddu idejhom fuqkom u jippersegwitawkom.” (Luqa 21:12) Se jqumu profeti foloz u dawn se jiżvijaw lil ħafna. Se jiżdied il-​ksur tal-​liġi, u se tibred l-​imħabba tal-​biċċa l-​kbira tan-​nies. Barra minn hekk, hu jgħid li “l-​aħbar tajba tas-​saltna tiġi pridkata fl-​art abitata kollha bħala xiehda lill-​ġnus kollha; u mbagħad jiġi t-​tmiem.”—Mattew 24:14.

Għalkemm il-​profezija taʼ Ġesù titwettaq f’ċerti aspetti qabel u matul il-​qerda taʼ Ġerusalemm mir-​Rumani, jistaʼ jkun li Ġesù qed jinkludi twettiq akbar li kellu jseħħ iktar tard? Qed tara evidenza li l-​profezija importanti taʼ Ġesù qed ikollha t-​twettiq prinċipali tagħha fi żmienna?

Ħaġa waħda li Ġesù jinkludi fis-​sinjal tal-​preżenza tiegħu hi li se tidher “il-​ħaġa moqżieża li ġġib ħerba.” (Mattew 24:15) Fis-​sena 66 WK, il-​ħaġa moqżieża hi l-​“kampijiet taʼ l-​armati” taʼ Ruma, bl-​istendardi idolatrużi tagħhom. Ir-​Rumani jdawru lil Ġerusalemm u jdgħajfu parti mis-​swar minn taħt. (Luqa 21:20) B’hekk, “il-​ħaġa moqżieża” hi wieqfa fejn mhux suppost tkun, f’post li l-​Lhud iqisuh bħala “post qaddis.”

Ġesù jkompli jbassar: “Ikun hemm tribulazzjoni kbira li qatt ma kien hawn bħalha mill-​bidu tad-​dinja s’issa, le, lanqas jerġaʼ jkun hawn.” Fis-​sena 70 WK, ir-​Rumani qerdu lil Ġerusalemm. Din ir-​rebħa li teqred il-​“belt qaddisa” tal-​Lhud inkluż it-​tempju tagħhom, tassew hi tribulazzjoni kbira għax jinqatlu ħafna eluf taʼ nies. (Mattew 4:5; 24:21) Il-​belt u l-​Lhud qatt ma esperjenzaw qerda bħal din, li ġġib tmiem għall-​mod organizzat taʼ qima li kienu ilhom sekli sħaħ isegwu. Allura, kwalunkwe twettiq akbar tal-​kliem profetiku taʼ Ġesù li se jseħħ fil-​futur żgur li se jkun tal-​biżaʼ.

HEMM BŻONN IL-​FIDI MATUL IL-​JIEM IMBASSRIN

Id-​diskussjoni taʼ Ġesù mal-​appostli tiegħu dwar is-​sinjal tal-​preżenza tiegħu bħala l-​Mexxej tas-​Saltna t’Alla u dwar it-​tmiem tas-​sistema dinjija ma tispiċċax hawn. Issa jwissihom biex ma jsegwux “Kristijiet foloz u profeti foloz.” Hu jgħid li xi wħud se jipprovaw “iqarrqu, jekk jistaʼ jkun, saħansitra bil-​magħżulin.” (Mattew 24:24) Imma dawn il-​magħżulin mhux se jitqarrqu. Kristijiet foloz jistgħu biss jidhru b’mod viżibbli. B’kuntrast, il-​preżenza taʼ Ġesù mhix se tkun viżibbli.

Ġesù jirreferi għal tribulazzjoni akbar li se tfaqqaʼ fl-​aħħar tas-​sistema preżenti meta jgħid: “Ix-​xemx tiddallam, u l-​qamar ma jagħtix dawl, u l-​kwiekeb jaqgħu mis-​sema, u l-​qawwiet tas-​smewwiet jitheżżu.” (Mattew 24:29) L-​appostli li qed jisimgħu dan il-​kliem li jkexkex ma jafux x’se jiġri eżattament, imma ċertament li se jkun żmien li jqanqal il-​biżaʼ.

Dawn il-​ġrajjiet xokkanti kif se jeffettwaw lill-​umanità? Ġesù jgħid: “In-​nies iħosshom ħażin bil-​biżaʼ u bl-​istennija taʼ dak li jkun ġej fuq l-​art abitata; għax il-​qawwiet tas-​smewwiet jitheżżu.” (Luqa 21:26) Tabilħaqq, Ġesù qed jiddeskrivi dak li se jkun l-​iktar żmien diffiċli fl-​eżistenza tal-​bniedem.

B’mod inkuraġġanti, Ġesù jagħmilha ċara lill-​appostli li mhux kulħadd se jkun qed jitniehed meta ‘Bin il-​bniedem jiġi b’qawwa u glorja kbira.’ (Mattew 24:30) Hu diġà kien indika li Alla se jintervieni “minħabba l-​magħżulin.” (Mattew 24:22) Allura dawn id-​dixxipli leali kif għandhom jirreaġixxu għall-​iżviluppi xokkanti li Ġesù qed isemmi? Ġesù jinkuraġġixxi lis-​segwaċi tiegħu: “Malli jibdew iseħħu dawn l-​affarijiet, qumu dritti u għollu raskom ’il fuq, għax ikun qorob il-​ħelsien tagħkom.”—Luqa 21:28.

Iżda, id-​dixxipli taʼ Ġesù li qed jgħixu matul dan iż-​żmien imbassar kif se jkunu jistgħu jagħrfu kemm hu viċin it-​tmiem? Ġesù jagħti tixbiha dwar siġra tat-​tin: “Hekk kif il-​fergħa ġdida tagħha tkun għadha ratba u toħroġ il-​weraq, tkunu tafu li qorob is-​sajf. Hekk ukoll intom, meta taraw dan kollu, kunu afu li hu qrib, fil-​bieb. Tassew ngħidilkom li din il-​ġenerazzjoni żgur ma tgħaddix sakemm iseħħ dan kollu.”—Mattew 24:32-​34.

B’hekk, meta d-​dixxipli tiegħu jaraw il-​ħafna aspetti differenti tas-​sinjal qed jitwettqu, għandhom jirrealizzaw li qorob it-​tmiem. Lid-​dixxipli li se jkunu ħajjin matul dan iż-​żmien importanti Ġesù jagħtihom din it-​twissija:

“Dak il-​jum u s-​siegħa ma jafhom ħadd, la l-​anġli tas-​smewwiet u lanqas l-​Iben, ħlief il-​Missier. Għax bħalma kienu jiem Noè, hekk tkun il-​preżenza taʼ Bin il-​bniedem. Għax bħalma f’dawk il-​jiem qabel id-​dilluvju kienu jieklu u jixorbu, irġiel jiżżewġu u nisa jingħataw fiż-​żwieġ, sal-​jum li Noè daħal fl-​arka; u ma tawx kas sakemm ġie d-​dilluvju u kinishom ilkoll, hekk tkun il-​preżenza taʼ Bin il-​bniedem.” (Mattew 24:36-​39) Il-​ġrajja li juża Ġesù bħala xebh—id-​Dulluvju storiku taʼ żmien Noè—kellha impatt fuq id-​dinja kollha.

L-​appostli li qed jisimgħu lil Ġesù fuq il-​Muntanja taż-​Żebbuġ bla dubju jagħrfu l-​bżonn li jibqgħu għassa. Ġesù jgħid: “Oqogħdu attenti għalikom infuskom li qlubkom qatt ma jitqalu b’ikel u xorb żejjed u ansjetajiet tal-​ħajja, u f’daqqa waħda dak il-​jum jiġi fuqkom għal għarrieda bħal nassa. Għax jiġi fuq dawk kollha li jgħixu fuq wiċċ l-​art kollha. Għalhekk, ibqgħu mqajmin u itolbu bil-​ħerqa l-​ħin kollu biex jirnexxilkom taħarbu minn dak kollu li għandu jseħħ u tieqfu quddiem Bin il-​bniedem.”—Luqa 21:34-​36.

Għal darb’oħra, Ġesù qed juri li dak li qed ibassar mhuwiex limitat għal dak iż-​żmien biss. Hu mhuwiex qed jipprofetizza dwar ġrajjiet li kienu se jseħħu fi ftit għaxriet taʼ snin u li kienu se jeffettwaw biss il-​belt taʼ Ġerusalemm jew il-​ġens Lhudi. Le, hu qed jitkellem dwar żviluppi li se jiġu “fuq dawk kollha li jgħixu fuq wiċċ l-​art kollha.”

Hu jgħid li d-​dixxipli tiegħu se jkollhom bżonn joqogħdu attenti, jibqgħu għassa, u jkunu lesti. Ġesù jenfasizza din it-​twissija b’tixbiha oħra: “Kunu afu dan, li kieku sid id-​dar kien jaf f’liema għassa kien ġej il-​ħalliel, kien jibqaʼ mqajjem u ma jħallix daru tinsteraq. Għalhekk, uru li intom lesti wkoll, għax f’siegħa li ma tistennewhiex ġej Bin il-​bniedem.”—Mattew 24:43, 44.

Ġesù jkompli billi jagħti lid-​dixxipli tiegħu raġuni biex ikunu pożittivi. Hu jassigurahom li meta l-​profezija tiegħu tkun qed titwettaq, se jkun hemm “ilsir” għassa u attiv. Ġesù juża sitwazzjoni li l-​appostli jistgħu jimmaġinawha faċilment: “Min hu tassew l-​ilsir leali u għaqli li sidu ħatru fuq il-​qaddejja taʼ daru, biex jagħtihom l-​ikel fiż-​żmien xieraq? Hieni hu dak l-​ilsir li sidu, meta jasal, isibu jagħmel hekk! Tassew ngħidilkom, Hu jaħtru fuq kulma għandu.” Iżda jekk l-​“ilsir” jiżviluppa attitudni mill-​agħar u ma jittrattax lil oħrajn sew, is-​sid se “jikkastigah bl-​akbar ħruxija.”—Mattew 24:45-​51; qabbel Luqa 12:45, 46.

Madankollu, Ġesù mhuwiex qed jgħid li xi wħud mis-​segwaċi tiegħu se jsiru mill-​agħar. Allura x’inhi l-​lezzjoni li Ġesù jrid jenfasizza lid-​dixxipli tiegħu? Hu jridhom jibqgħu għassa u attivi, kif juri b’mod ċar f’tixbiha oħra.

Ġesù qed iwieġeb il-​mistoqsija tal-​appostli tiegħu rigward is-​sinjal tal-​preżenza tiegħu u tal-​konklużjoni tas-​sistema. B’dan f’moħħu, issa jagħtihom xi twissijiet għaqlin permezz taʼ tixbiha oħra. U dawk ħajjin matul il-​preżenza tiegħu kellhom jaraw it-​twettiq tagħha.

Hu jibda t-​tixbiha billi jgħid: “Is-​saltna tas-​smewwiet issir bħal għaxar verġni li ħadu l-​imsiebaħ tagħhom u ħarġu jiltaqgħu maʼ l-​għarus. Ħamsa minnhom kienu boloh, u ħamsa kienu għaqlin.”—Mattew 25:1, 2.

Ġesù mhux qed jgħid li nofs id-​dixxipli tiegħu li jirtu s-​Saltna tas-​smewwiet huma boloh u n-​nofs l-​ieħor huma għaqlin. Minflok, hu qed joħroġ il-​punt li f’konnessjoni mas-​Saltna, kull wieħed mid-​dixxipli tiegħu jistaʼ jagħżel li jibqaʼ għassa jew li jiġi aljenat. Imma Ġesù m’għandu ebda dubju li kull wieħed mill-​qaddejja tiegħu jistaʼ jibqaʼ leali u jirċievi l-​barkiet mingħand Missieru.

Fit-​tixbiha, l-​għaxar verġni kollha joħorġu biex jilqgħu lill-​għarus u biex jingħaqdu mal-​purċissjoni tat-​tieġ. Meta jasal, il-​verġni se jdawlu t-​triq bl-​imsiebaħ tagħhom, u b’hekk jonorawh hekk kif iġib l-​għarusa tiegħu fid-​dar imħejjija għaliha. Imma l-​affarijiet kif jiżvolġu?

Ġesù jispjega: “Il-​boloh ħadu l-​imsiebaħ imma ma ħadux żejt magħhom, filwaqt li l-​għaqlin ħadu ż-​żejt fil-​kwies [jew, reċipjenti] maʼ l-​imsiebaħ tagħhom. Peress li l-​għarus iddawwar, kollha bdew jonogħsu u raqdu.” (Mattew 25:3-​5) L-​għarus ma jasalx fil-​ħin li ħasbu huma. Donnu jiddawwar ħafna, tant li l-​verġni tmur għajnhom bihom. L-​appostli għandhom mnejn jiftakru dak li Ġesù qal dwar raġel nobbli mit-​twelid li vvjaġġa lejn art imbiegħda u “ġie lura, wara li kiseb il-​poter bħala sultan.”—Luqa 19:11-​15.

Fit-​tixbiha tal-​għaxar verġni, Ġesù jiddeskrivi x’jiġri meta l-​għarus sa fl-​aħħar jasal: “F’nofsillejl instemgħet għajta, ‘Wasal l-​għarus! Oħorġu ilqgħuh.’” (Mattew 25:6) X’inhi s-​sitwazzjoni tal-​verġni? Jinsabu huma preparati u qegħdin għassa?

Ġesù jkompli: “Imbagħad il-​verġni kollha qamu u ħejjew l-​imsiebaħ tagħhom. Il-​boloh qalu lill-​għaqlin, ‘Agħtuna ftit miż-​żejt tagħkom, għax l-​imsiebaħ tagħna dalwaqt jintfew.’ L-​għaqlin wieġbu u qalulhom, ‘Għandu mnejn ma jkunx hemm biżżejjed għalina u għalikom. Minflok morru għand dawk li jbigħuh u ixtru għalikom.’”—Mattew 25:7-​9.

Allura l-​ħames verġni boloh mhumiex għassa u mhumiex preparati għall-​wasla tal-​għarus. Huma m’għandhomx biżżejjed żejt għall-​imsiebaħ tagħhom u jkollhom imorru jixtru. Ġesù jirrakkonta: “Huma u sejrin jixtru, wasal l-​għarus, u l-​verġni li kienu lesti daħlu miegħu għall-​festa tat-​tieġ; u l-​bieb ngħalaq. Wara ġew ukoll il-​bqija tal-​verġni u qalu, ‘Sinjur, sinjur, iftħilna!’ Hu wieġeb u qalilhom, ‘Ngħidilkom il-​verità, ma nafkomx.’” (Mattew 25:10-​12) Xi tmiem taʼ niket minħabba li ma baqgħux għassa u ma kinux preparati!

L-​appostli jistgħu jifhmu li l-​għarus li jsemmi Ġesù jirreferi għalih stess. Iktar kmieni hu kien fil-​fatt xebbah lilu nnifsu maʼ għarus. (Luqa 5:34, 35) U xi ngħidu għall-​verġni għaqlin? Meta Ġesù tkellem dwar il-​“merħla żgħira,” li kienet se tingħata s-​Saltna, hu uża l-​kliem: “Ħa jkunu ġenbejkom imħażżmin u l-​imsiebaħ tagħkom mixgħulin.” (Luqa 12:32, 35) Allura f’din it-​tixbiha dwar il-​verġni, l-​appostli jistgħu jifhmu li Ġesù qed jirreferi għal dixxipli leali bħalhom. Għalhekk, x’inhu l-​messaġġ li Ġesù qed iwassal permezz taʼ din it-​tixbiha?

Ġesù ma jħalli ebda dubju dwar dan. Hu jikkonkludi t-​tixbiha tiegħu billi jgħid: “Għalhekk, ibqgħu għassa għax la tafu l-​jum u lanqas is-​siegħa.”—Mattew 25:13.

Jidher ċar li Ġesù qed iwissi lis-​segwaċi tiegħu li b’konnessjoni mal-​preżenza tiegħu, huma se jkollhom ‘jibqgħu għassa.’ Hu se jiġi, u huma għandhom bżonn ikunu preparati u għassa—bħall-​ħames verġni għaqlin—sabiex jibqgħu ffokati fuq it-​tama prezzjuża li għandhom u ma jitilfux il-​premju li jistaʼ jkun tagħhom.

Waqt li għadu mal-​erbaʼ appostli fuq il-​Muntanja taż-​Żebbuġ, Ġesù jgħidilhom tixbiha oħra. Ftit jiem qabel, waqt li kien Ġeriko, hu ta t-​tixbiha tal-​miniet biex juri li s-​Saltna kien għad fadlilha biex tiġi. It-​tixbiha li jirrakkonta issa fiha diversi aspetti simili. Hija parti mit-​tweġiba tiegħu għall-​mistoqsija dwar il-​preżenza tiegħu u l-​konklużjoni tas-​sistema dinjija. Din tenfasizza li d-​dixxipli tiegħu jridu jkunu diliġenti fix-​xogħol li jafda f’idejhom. Li jkunu diliġenti jfisser li jaħdmu iebes u bir-​reqqa.

Ġesù jibda: “Dan hu bħal raġel, li qabel ma siefer, sejjaħ lill-​ilsiera tiegħu u ħalla f’idejhom dak li kellu.” (Mattew 25:14) Peress li Ġesù diġà qabbel lilu nnifsu maʼ raġel li vvjaġġa lejn art imbiegħda “biex jikseb poter bħala sultan,” l-​appostli jistgħu jifhmu faċilment li Ġesù hu r-​“raġel” li qed jissemma issa.—Luqa 19:12.

Qabel ma jsiefer ir-​raġel fit-​tixbiha, hu jafda f’idejn l-​ilsiera tiegħu xi affarijiet taʼ valur. Matul it-​tliet snin u nofs tal-​ministeru tiegħu, Ġesù ffoka fuq li jipprietka l-​aħbar tajba tas-​Saltna t’Alla, u hu ħarreġ lid-​dixxipli tiegħu biex jagħmlu dan ix-​xogħol. Issa Ġesù se jitlaq, imma hu fiduċjuż li huma se jkomplu jagħmlu dak li ħarriġhom biex jagħmlu.—Mattew 10:7; Luqa 10:1, 8, 9; qabbel Ġwanni 4:38; 14:12.

Fit-​tixbiha, ir-​raġel kif iqassam l-​affarijiet tiegħu? Ġesù jirrakkonta: “Lil wieħed tah ħames talenti, lil ieħor tnejn, u lil ieħor wieħed, kull wieħed skond l-​abbiltà tiegħu, u siefer.” (Mattew 25:15) L-​ilsiera x’se jagħmlu b’dak li fdalhom f’idejhom? Se jużawhom b’mod diliġenti ħalli jkun għall-​ġid taʼ sidhom? Ġesù jgħid lill-​appostli:

“Minnufih dak li ngħata l-​ħames talenti mar jinnegozjahom u qalaʼ ħamsa oħra. Hekk ukoll dak li ngħata tnejn qalaʼ tnejn oħra. Imma dak li ngħata wieħed biss telaq, ħaffer ħofra fl-​art, u ħeba l-​flus tal-​fidda taʼ sidu.” (Mattew 25:16-​18) X’se jiġri meta s-​sid jerġaʼ lura?

Ġesù jkompli jgħid: “Wara żmien twil ġie sid dawk l-​ilsiera u għamel il-​kontijiet magħhom.” (Mattew 25:19) L-​ewwel tnejn għamlu kulma setgħu, “kull wieħed skond l-​abbiltà tiegħu.” Iż-​żewġt ilsiera kienu diliġenti, ħabrieka, u produttivi b’dak li ġie fdat lilhom. Dak li ngħata ħames talenti rdoppjahom, kif għamel ukoll dak li ngħata żewġ talenti. (Lura dak iż-​żmien, ħaddiem kien ikollu jaħdem xi 19-​il sena biex jaqlaʼ daqs talent wieħed.) Is-​sid ifaħħar lil kull wieħed minnhom billi jgħid: “Prosit, ilsir tajjeb u leali! Int urejt fedeltà fi ftit. Jien se naħtrek fuq ħafna. Ifraħ maʼ sidek.”—Mattew 25:21.

Imma l-​ilsir li ngħata talent wieħed m’għamilx bħalhom. Hu jgħid: “Sidi, jien kont naf li int raġel li tippretendi ħafna, taħsad fejn ma żrajtx u tiġbor fejn ma xerridtx. Għalhekk bżajt, u mort ħbejt it-​talent tiegħek fl-​art. Hawn għandek dak li hu tiegħek.” (Mattew 25:24, 25) Hu lanqas biss kien tefaʼ l-​flus il-​bank biex għall-​inqas ikun jistaʼ jagħmel xi profitt għal sidu. Nistgħu ngħidu li hu ħadem kontra l-​interessi taʼ sidu.

Bix-​xieraq, is-​sid isejjaħlu “lsir għażżien u mill-​agħar.” Dak li kellu jittiħidlu u jingħata lill-​ilsir li hu lest li jaħdem b’mod diliġenti. Is-​sid jgħid b’liema prinċipju jimxi: “Kulmin għandu, jingħatalu iktar u jkollu bl-​abbundanza; imma min m’għandux, jittiħidlu saħansitra dak li għandu.”—Mattew 25:26, 29.

Id-​dixxipli taʼ Ġesù għandhom ħafna fuq xiex jaħsbu, anki b’konnessjoni maʼ din it-​tixbiha biss. Huma jistgħu jaraw li dak li Ġesù qed jafdalhom f’idejhom—il-​privileġġ prezzjuż li jagħmlu dixxipli—hu taʼ valur kbir. U hu jistenna li huma jaħdmu iebes f’dan il-​privileġġ. Ġesù mhux qed jgħid li kollha jridu jwettqu l-​istess fix-​xogħol tal-​ippritkar li kkmandahom jagħmlu. Kif wera fit-​tixbiha, kull wieħed għandu jagħmel kulma jistaʼ “skond l-​abbiltà tiegħu.” Dan b’ebda mod ma jfisser li Ġesù se jieħu pjaċir jekk xi ħadd ikun “għażżien” u ma jagħmilx l-​aħjar tiegħu biex jieħu ħsieb l-​affarijiet tas-​sid.

Iżda min jaf kemm din l-​assiguranza tferraħ lill-​appostli: “Kulmin għandu, jingħatalu iktar”!

Fuq il-​Muntanja taż-​Żebbuġ, Ġesù għadu kemm irrakkonta t-​tixbihat tal-​għaxar verġni u tat-​talenti. Kif itemm it-​tweġiba tiegħu għall-​mistoqsija tal-​appostli dwar is-​sinjal tal-​preżenza tiegħu u tal-​konklużjoni tas-​sistema? Dan jagħmlu b’tixbiha tal-​aħħar, waħda dwar in-​nagħaġ u l-​mogħoż.

Ġesù jibda billi jdaħħalhom fir-​rakkont, hu jgħid: “Meta Bin il-​bniedem jasal fil-​glorja tiegħu, u l-​anġli kollha miegħu, imbagħad joqgħod bil-​qiegħda fuq it-​tron glorjuż tiegħu.” (Mattew 25:31) Il-​karattru prinċipali f’din it-​tixbiha hu Ġesù stess, u dan jurih b’mod ċar. Ġesù spiss sejjaħ lilu nnifsu “Bin il-​bniedem.”—Mattew 8:20; 9:6; 20:18, 28.

Din it-​tixbiha meta se titwettaq? Meta Ġesù “jasal fil-​glorja tiegħu” mal-​anġli u joqgħod bilqiegħda “fuq it-​tron glorjuż tiegħu.” Hu diġà kien tkellem dwar li “Bin il-​bniedem ġej fuq is-​sħab tas-​sema b’qawwa u glorja kbira” flimkien mal-​anġli tiegħu. Dan meta kellu jseħħ? “Minnufih wara t-​tribulazzjoni.” (Mattew 24:29-​31; Marku 13:26, 27; Luqa 21:27) Allura din it-​tixbiha se titwettaq fil-​futur meta Ġesù jasal fil-​glorja. Imbagħad x’se jagħmel?

Ġesù jispjega: “Meta Bin il-​bniedem jasal . . . , il-​ġnus kollha jinġabru quddiemu, u hu jifred lin-​nies, wieħed mill-​ieħor, bħalma ragħaj jifred in-​nagħaġ mill-​mogħoż. U jpoġġi lin-​nagħaġ fuq il-​lemin tiegħu u l-​mogħoż fuq ix-​xellug.”—Mattew 25:31-​33.

Rigward in-​nagħaġ, li jifridhom fuq in-​naħa tal-​lemin, Ġesù jgħid: “Imbagħad is-​sultan jgħid lil dawk fuq il-​lemin tiegħu, ‘Ejjew intom, imberkin minn Missieri, irtu s-​saltna mħejjija għalikom mit-​tisjis tad-​dinja.’” (Mattew 25:34) In-​nagħaġ għala jiġu approvati mis-​Sultan?

Is-​Sultan jispjega: “Kont bil-​ġuħ u tajtuni x’niekol; qabadni l-​għatx u tajtuni x’nixrob. Kont stranġier u lqajtuni bl-​ospitalità; kont għarwien, u libbistuni. Kont marid u ħadtu ħsiebi. Kont il-​ħabs u ġejtu żżuruni.” Meta dawn in-​nagħaġ, jiġifieri “n-​nies sewwa,” jistaqsu b’liema mod għamlu dawn l-​affarijiet tajbin, hu jwiġibhom: “Kulmeta għamiltu dan maʼ wieħed mill-​iżgħar minn dawn ħuti, għamiltuh miegħi.” (Mattew 25:35, 36, 40, 46) Dawn l-​għemejjel tajbin ma jagħmluhomx fis-​sema, għax hemmhekk m’hemmx uħud morda jew bil-​ġuħ. Dawn l-​għemejjel bilfors li jsiru maʼ ħut Kristu fuq l-​art.

Xi ngħidu għall-​mogħoż, li jitpoġġew fuq in-​naħa tax-​xellug? Ġesù jgħid: “Imbagħad wara [s-​Sultan] jgħid lil dawk fuq ix-​xellug tiegħu, ‘Itilqu minn quddiemi, ja misħutin, fin-​nar taʼ dejjem imħejji għax-​Xitan u l-​anġli tiegħu. Għax kont bil-​ġuħ, imma ma tajtunix x’niekol, u qabadni l-​għatx, imma ma tajtunix x’nixrob. Kont stranġier, imma ma lqajtunix bl-​ospitalità; kont għarwien, imma ma libbistunix; kont marid u fil-​ħabs, imma ma ħadtux ħsiebi.’” (Mattew 25:41-​43) Dan il-​ġudizzju hu mistħoqq għax il-​mogħoż ma ttrattawx lil ħut Kristu fuq l-​art b’qalb tajba, kif imisshom għamlu.

L-​appostli jsiru jafu li dan iż-​żmien taʼ ġudizzju fil-​futur se jkollu konsegwenzi permanenti—jiġifieri dejjiema. Ġesù jgħid: “Imbagħad [is-​Sultan] jgħidilhom, ‘Tassew ngħidilkom, Kulmeta m’għamiltux dan maʼ wieħed minn dawn l-​iżgħar uħud, m’għamiltuhx miegħi.’ U dawn imorru fil-​qtugħ taʼ dejjem, imma n-​nies sewwa fil-​ħajja taʼ dejjem.”—Mattew 25:45, 46.

It-​tweġiba taʼ Ġesù għall-​mistoqsija tal-​appostli tagħti lis-​segwaċi tiegħu ħafna fuq xiex jaħsbu, billi tgħinhom jeżaminaw l-​attitudnijiet u l-​għemejjel tagħhom.