Ivyewo vya Kuwomvya mu Kalibuku ka Imikaliile nu Mulimo Wuno Tukawomba
© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
JULY 7-13
ICUUMA CINO CAWA MWI ZWI LYA KWE LEZA | IMILUMBE 21
Vino Vingamyavwa pa kuti Mwitwala Linu Mwawa Insansa
w03 10/15 4 para 5
Uzye Mungacita Wuli pa Kuti Muwapingula Icete pa Vintu?
Ukusamalila ukupingula zuwa pa vintu kungalenga tukane ukupingulapo icete. Pa Imilumbe 21:5 pawa amazwi yakusoka ayakuti: “Yelengania ukuchita ichete apano uliwa nivivule. Lwilichila mumichitile yako utaliwa nivivule.” Kucakulolelako, awacitici wano wakuvwambana watazipizile ukusamalila ukutwalana. Amuno wangiza wapita mwe vino e William Congreve umungelezi, e kalemba wa malyasi ya ndwizyo ku kutalika kwa 1700, walanzile ayakuti: “Ukusamalila ukutwala nanti ukutwalwa kungalenga mwize mwalanguluka.”
g 7/08 7 para 2
Vino Mungacita pa Kuti Itwala Linu Litunguluke
Muwayicefya. “Mu-tize muwayikunda, nanti akuyitumvya muvyavye; ukuwa muwatontelelana, nanti kuyikuzya ukulusye wanji.” (Flpi. 2:3) Mwitwala mukawa intazi imvule nga cakuti awatwalane wakupana imilandu mu cifulo cakuyicefya nu kulola inzila zino wangamalilamo intazi. Fwandi ukuyicefya kungamala intazi.
“Uwawa Nichimwemwe nu Mukazyana Wino Watwala”
13 Nomba nga ngacakuti mwitwala muli intazi pa mulandu na vino awatwalane wakucita ku muwuye? Ukuzana ivyakucita pa kumala intazi pakalondekwa ukuwombesya. Kucakulolelako, nce mpamwi wangawomvya amazwi amawipe ayasowa icikuku. (Imilu. 12:18) Ndi vino twasambilizile mu cipande cino cafumileko awatwalane nga cakuti wakuwovya amazwi amawipe mwitwala lyawo cingalenga muwe intazi. Umulumbe wa mu Baibolo ukati: “Achizima ukwikala mulumpalang’ng’a ukulusye ukutwala umwanachi wachiwanzya wino asitima.” (Imilu. 21:19) Ngawatwalwa ungayikolowozya ukuti, ‘uzye vino nkacita vikalenga cawomela e wakwane ukuwawa ponga nanene?’ E Baibolo ikanena awalume ukuti: “Wonsi, kundanji wawakwinu, mutize muwakalaluka kwewoliwo.” (Kolo. 3:19) Nga cakuti mwatwala ikolowozyani ukuti, ‘Uzye imiwele yane ikalenga ewakwane awavwamba wanji ukumusansamusya?’ Kweni ukucita wo-o asakawipicizyo kakucitilamo uwucende. Lelo nanti ciwe wo-o, ivya musango wo-o vingacitika awuli umulandu wuno pakalondekwa ukulanzyanya nga mwawa ni ntazi.
Ivyuuma
w05 1/15 17 para.9
Vino Vyalandizilwe Lyankani pa Wufumu wa kwe Leza Vyatalika Ukuficilisya
9 E Yesu nomba amfumu ya maka asa muntuvye wino akwezile pa mwana we kavwalo. Wamulanjizya akwezile pe kavwalo. Wo-o vino wakwela pe kavwalo acimanyilo ca mu Baibolo cino cikakwimililako inkondo. (Imilu. 21:31) Pa Ukuwumbulika 6:2 pakati “Injinula minso ndola kavwalo mutiswe, wino wakwelezile pekavwalo walemile uwulapwa, swinya wapilwe akamba. Alompoka ngati wekachimvya kukuyachimvya.” Ne e kimbila wa malumbo Davidi walemvile pe Yesu ukuti: “Imfumu e Leza aliyonjelezya amaka yawufumu wako ukufumilila kwe Zioni, ‘Wavwanga wati, cimvyanga awalwani wako.’”—Amalu. 110:2.
JULY 14-20
ICUUMA CINO CAWA MWI ZWI LYA KWE LEZA | IMILUMBE 22
Vino Mungacita pa Kuti Mukuzye Icete Awana
Uzye Awana Winu Walitwalilila Ukuwombela e Leza na Pano Wakula?
7 Nga ca kuti mwawa mwitwala swinya mukalonda ukukwata awana muzipizile ukuyikolowozya ukuti: ‘Uzye swe wantu awayicefye wano wakunda e Yehova ni zwi lyakwe e Baibolo ngati we Mariya ne Jozefu? Uzye e Yehova nga watupile umwana tungamusunga ukulingana na vino akalonda?’ (Amalu. 127:3, 4) Nga ca kuti mwakwata kali awana mungayikolowozya ukuti: ‘Uzye nkasambilizya awana wane ukuwombesya?’ (Ekawi. 3:12, 13) ‘Uzye nkawombesya na maka ukwavwa awana wane ukutaluka ku vintu iviwipe ivya mwe yo-o insi ya kwe Satana?’ (Imilu. 22:3) Icisinka aca kuti mutange mucinjilile awana winu ku ntazi zyonsinye zino wangapitamo. Lelo mungawavwa ukumanya vino wangacita nga ca kuti wakwata intazi. Mungacita wo-o ukupitila mu kuwasambilizya nu kuwavwa ukusintilila pe Baibolo. (Wazyani Imilumbe 2:1-6.) Ku cakulolelako nga ca kuti walupwa wakamikanya ukuwombela Yehova, mungavwa awana winu ukuwomvya Baibolo pano mukuwalondololela umulandu wuno cacindamila ukuwa awacisinka kwe Yehova. (Amalu. 31:23) Ne nga ca kuti wino mwakunda wafwa, muzipizile ukulanjizya awana winu amawaliko yano yangawavwa ukusipicizya.—2 Kor. 1:3, 4; 2 Tim. 3:16.
w19.12 26 amapara.17-19
Mwe wakwasi—Mwasambilizya Awana Winu Ukukunda e Yehova
17 Mwatalika ukusambilizya awana winu pano wacili awatici. Cikazipa nga cakuti awakwasi watalika ukusambilizya awana wawo pano wacili awatici. (Imilu. 22:6) Elenganani pe Timoti wino mu kupita kwa mpindi wizile atalika ukuwombela ponga ne Paulo. E mama wakwe e Yunisi ne nyinakulu e Loisi wamusambilizizye ‘ukufuma ku wutici.’—2 Tim. 1:5; 3:15.
18 Awatwalane wanji awa ku Côte d’Ivoire, e Jean-Claude ne Peace, wasambilizizye awana wawo wonsinye 6 ukukunda Yehova nu kumuwombela. Uzye vyani vyawavwizye? Wakonsile icakulolelako ca kwe Yunisi ne Loisi. Walanzile ukuti, “Twasambilizyanga awana witu izwi lya kwe Leza pano wakwatwavye.”—Amasu. 6:6, 7.
19 Uzye cikasula mwinye “ukusambilizya” awana izwi lya kwe Leza? “Ukusambilizya” kukasula mu kuti “ukuwanyocezyapo ukulanda icili conganye.” Pa kucita wo-o awakwasi wazipizile ukuwasumba impindi inkulu ponga na wana wawo. Mpindi zimwi awakwasi wangakwivwa uwukata ukunyocezyapo ivili vyonganye. Lelo nanti ciwe wo-o awakwasi walizana ukuti yo-o ayili inzila iya kwavwilamo awana wawo ukwivwicisya Izwi lya kwe Leza nu kuwa liwomvya.
w06 4/1 9 para 4
Mwe Wakwasi Mwawa Icakulolelako Icizima ku Wana Winu
Icisinka acakuti awana awananye swinya wakakula mukupusana pusana. Co-o acino cikalenga ukuti wamwi wawe awasyupe ukuwasambilizya. (Inta. 8:21) Nomba avyani vino awakwasi wangacita? E Baibolo ikalanda ukuti “Amwata wawana watichi ukuchita ivyavye, ukuwa ukuwavyapula numusanzu kungawasambilizya ukuchita ichete”. (Imilu. 22:15) Wamwi wakalola ukuti ukucita wo-o akukalala swinya vyasila kali. Kweni molimonye e Baibolo yalesya ivyongo nu kucuzya ukwa misango yonsinye. Mpindi zimwi “umusanzu,” ukakwimililako amaka yano umukwasi wawanayo ayakusunda lelo mu nzila inzima afwile pano akucita wo-o azipizile nu kwelenganyapo vino vingafumamo ukukuma ku wumi wakwe .—Hebe. 12:7-11.
Ivyuuma
w21.08 22 para 11
Mwasecelela pa Mulimo Uwuli Wonsinye Wuno Mukawombela Yehova
11 Nasweswenye tungatwalilila ukuwa ni nsansa nga ca kuti tukuwombesya ukufika pano papelezile amaka yitu mu mulimo uwuli wonsinye wuno twakwata mwi wungwe lya kwe Yehova. Muzipizile “ukulemasya” mu mulimo wa kuwizya nu kuwombela ponga ni wungwe. (Imili. 18:5; Hebe. 10:24, 25) Muwapekanya ukulongana pa kuti ivyasuko vino mukwasuka viwawomelezya wanji. Mwacindamika sana uluwali ululi lonsinye luno wamipa mukulongana kwa Imikaliile nu Mulimo Wuno Tukawomba. Nga ca kuti wamipa uluwali ululi lonsinye mwi wungwe muwaficilisya swinya mutacelwa. Mutalola umulimo uwuli wonsinye wuno wamipa ukuti wutacindime, swinya mukusumbavye impindi yinu ukuya mukuwuwomba. Muwakwelezya na maka ukuzifyako imiwombele yinu. (Imilu. 22:29) Nga mukuwombesya na maka mu mulimo wa kwe Yehova, muliwomya wuciwuza winu na weliwe swinya muliwa ni nsansa nkaninye. (Gal. 6:4) Cinji aca kuti ciliwamipepucila nkaninye ukusecelela ponga na wano wapa imilimo yino mwalondanga ukuti wamipe.—Roma. 12:15; Gal. 5:26.
JULY 21-27
ICUUMA CINO CAWA MWI ZWI LYA KWE LEZA | IMILUMBE 23
Vino Vingamyavwa nga Cakuti Mwasolapo Ukuwamwa Ipala
w04 12/1 19 amapara 5-6
Muwacenjela mwe Vino Mukalola Ipala
5 Nga ngacakuti wumwi wasolapo ukuwamwa ipaala lelo asakumwa icakuti akolwa? Wamwi wakaloleka ukuti watakozilwe nanti acakuti wamwile nkaninye. Ukulola ngati ukucita wo-o kwawa icetenye lyo akuyiwipavye. (Jere. 17:9) Nomba mukupita kwa mpindi angatalika ukuwambisya ukuti cilawanda mpaka amwe ipaala naco cingalenga awe ‘amuzya wipala.’ (Tait. 2:3) E author Caroline Knapp walanzile pe vino vikacitika pa kuti umuntu awe we cakolwa ukuti: “Kukatalika katici-katici, ukwasowa nu kumanya swinya cikasyupa ukwiluka.” Fwandi ukumwensya ipaala aciteyo icikulu nkaninye!
6 Lolani vino e Yesu watusosile watili: “Yisunganji! Mutize muwavindwa nukulya nukung’wa kwakuyitopwa, nukutezela uwumi wampindinye yoo, wutize nche uwandanye wowo wize wuwiwuchizye. Amuno avino chiliponela wonsi awamunsi ngati achipingo.” (Luk. 21:34, 35) Ukumwa ipaala kutazipizile ukufika apakuti umuntu akolwa icakuti alalavye swinya awa amukata lwa kumuwili na mu vya kwe Leza. Nga ngacakuti uwanda wa kwe Yehova avino wamuzana?
it-1 656
Ukukolwa
Vino Baibolo yalandapo pa kukolwa. Ukumwa ipala ica kuti ukolwa nu kukolwa e Baibolo ikalanda ukuti aluwembu. Wino walemvile imilumbe walanzile pa wuwipe wuno wawa mu kumwensya ipaala. Walanzile ukuti: “Weweni wino akuyimba? Weweni wino asakamisilwe? Weweni wino akupokota na wantu? Weweni wino akuyilizyanya? Weweni wino ali ni cilonda ukwasowa umulandu? Weweni wino aminso yakuloleka ngati ayivwile utulo? Awantu wano wakasumba impindi inkulu wakumwa ipaala wano wakulanga wakupitana wakuvwamba ipala ilikali. Utalola ukuwenza kwi pala nu kulangalila mwe kapu [nga cakuti vino likuloleka likulenga wumwi awalondesya ukumwa], pano likupita pansingo [nga cakuti likupita icete pa munkolomilo]. Ndikwacha, uliyivwa uwulumila ngati amuntu wino alumilwe ninzoka [lingalenga wumwi ukulwala (Kucakulolelako itima likaleka ukuwomba icete) ne mumelenganyo (angalwala indwala ye delirium tremens [ukuleka ukuwakwelenganya icete]), icakuti angafwa]. Kuminso yako kuwazyelenguka vimwi kunkolelo [ipala likatalika ukuwomba mu wongo, icakuti awalola vino akwelenganya na vino akucita ngati avipuma], uwapotwa nukwelengania nukuvwanga ichete [vino akwelenganya vikapiluka pamulandu ni pala].”—Imilu. 23:29-33; Hos. 4:11; Mat. 15:18, 19.
Kwawa na vinji vino vikaciticila e cakolwa vino wakonkinyepo ukulanda: ‘Chiwe ngati ulazile mwesumbi mukasi [cingawa ngati awino asiwizile muminzi kusi ukumanya nacino cikucitika], wino watela akuyumba-yumba koo na koo muwato [ndi wulyanye vino cikawa nga cakuti uwato wukuyumba-yumba, wino akozilwe impindi iyili yonsinye uwusanso wungamuciticila, angalwala e stroko, angawa nu lombwa, apano nu kucita ivintu vinji]. ‘Nampo njumilwe, nawuzyenye awantu wanjumile ukuwa nsinakwizuka [avino wino akozilwe akalanda, ngati akuyivwanzya; atamanyile vino vikucitika akakwiza mukuzana ukuti vikuluma]. Ngamuno chani chino ntanga nziwuke? Nkasi nkang’we swinya [akalala pa mulandu na vino vifumilemo mukukolwa, lelo amuzya wipaala swinya akulonda ukumwa na swinya nga cakuti angakwanisya].’’ Akacula pamulandu wakuwomvya indalama kwi paala, asisuwilwa swinya akatalika ukuyilola ukuti atange awombe incito iyili yonsinye .—Imilu. 23:20, 21, 34, 35.
Ivyuuma
w04 11/1 31 para 2
Amawuzyo Ukufuma Kwa Kawazya
Kucakulolelako ukwina nkani kungawa apa mulandu nu kulya nkani lelo co-o asacino cikalenga lyonsinye. Wumwi angina nkani pa mulandu nu kulwala. Ne wamwi cikulanga aca pa lupwa. Tuzipizile twakwizuka nu kuti ukwinankani kukakonka nu muwili ne ukulya nkani avino umuntu akulanga akwelenganya. Ukwina nkani wakakulondolola ukuti “akuvula kwa mafuta mu muwili,” ne ukulya nkani wakati “akuvwambisya ukuwa ni vivule.” Fwandi ukulyankani kusikonka navino umuntu akuloleka umuwili lelo avino weyo umuntu wakundisya ukulya. Umuwili wungaloleka uwine nanti uwonde fwendi lyo weyo umuntu akalyavye nkani. Lelo nanti ciwe wo-o vino awantu wakalola ukwina vyapusana pusana ukulingana ni ncende.
JULY 28–AUGUST 3
ICUUMA CINO CAWA MWI ZWI LYA KWE LEZA | IMILUMBE 24
Mwawomya Isuwilo Linu Pano Mukupita mu Ntazi
it-2 610 para 8
Ukutucuzya
Awina Klistu wano wakasipicizya wakalindilila icilambu. Ukulozya kwe co-o icilambu e Yesu walanzile ukuti: “Awalongo awano wakuyimba muno wakachita ukulonda kwakwe Leza; Uwufumu wamwiyulu awawo.” (Mat. 5:10) Ukumanya isuwilo lya kuzyulupuka nga nawino walenga ukuti tuwe nalyo kukawawomya. Kukawavwa ukutwalilila ukuwa awacisinka kwe Leza nanti acakuti wakuwatinya ukuti wandi wawakome Nacino cafumamo mukusuwila mu mfwa ya Yesu acakuti wasitina nanti acakuti wawanena ukuti wandi wawakome. (Hebe. 2:14, 15) Vino umwina klistu akakwelenganya vyacindama nga cakuti watwalilila ukuwa ni cisinka napano wakumucuzya. Iwaliko likati: ‘Muwe nimiwele yino nu Klistu Yesu walinji nayo, wino . . . Wayichefizye mbali nukutontela ukwizafika nimfwa yakwe—yino wafwizile pachimuti.’ (Flpi. 2:5-8) “naponye, mumo achimwemwe chino walindililanga atatela apechele insoni.”—Hebe. 12:2; lolani ne 2 Kor. 12:10; 2 Tes. 1:4; 1 Pet. 2:21-23.
w09 12/15 18 amapara 12-13
Muwasecelela Napano mukupita mu ntazi
12 Pa Imilumbe 24:10 pakalanda ukuti: “Ndi wemutonte pampindi yamipamba, utela wemutontechele nachawuzimanye.” Umulumbe wunji wukati: “ukuwa ndi ali namalanda akafwilimana.” (Imilu. 15:13) Awina Klistu wamwi wakafupuka icakuti awaleka ukuwazya Baibolo nu kwelenganya pizwi lya Leza. Waleka ukupepa ukufuma pansi ya myezo yawo swinya wakayitalusya na kuwanawitu na wankazi. Fwandi ukuwa nu wulanda pa mpindi ntali kungaleta intazi.—Imilu. 18:1, 14
13 Ukukana wika sana amano ku ntazi zino tuli nazyo kulitwavwa ukuwa cita ivintu vino vilitwavwa ukuwasecelela. E David walamvile ukuti: “Ye, vino nakunda ukuchita ukulonda kwako Leza wane.” (Amalu. 40:8) Nga cakuti ivintu visi icete mu wumi cino tukakwiza mukucita akuleka ukucita ivya kwe Leza. Fwandi cino cingatwavwa pa kuti tutawa nkani nu wulanda, akulacita ivintu vino vingalenga twawa ni nsansa. E Yehova watunena ukuti tungawa ni nsansa nga cakuti tukuwazya izwi lya kwe Baibolo nu kulakwelenganyapo lyonsinye. (Amalu. 1:1, 2; Jemu. 1:25) Ukuwazya amawaliko nu kuzanwa mukulongana akuno tukapocelela “Amazwi yankumbu” yano yakatwavwa pa kuti tuwasecelela.—Imilu. 12:25; 16:24.
Amawuzyo Ukufuma Kwa Kawazya
Imilumbe 24:16 ikati: “Cingatenga umuntu umusuwilwe angapona impindi 7 asa mulandu, amuno akula wapona anyoka akatuka.” Uzye ya-a amazwi yakalanda pa muntu wino Leza akatwalilila ukutetela asa mulandu nu kuwembuka impindi ni mpindi?
Awe asa vino lyo-o iwaliko likalandapo. Lelo likalanda pa muntu wino akatwalilila ukusipicizya asa mulandu nu kuvula kwa ntazi zino zingamukonka.
Vyonsinye vyo-o vikulanjizya ukuti iwaliko lya Imilumbe 24:16 lisilanda pa kuwembuka. Lelo likalanda pa muntu wino akatwalilila ukupita mu ntazi. Mwe yo-o insi yino twisilemo imbipe, umulungamane angapita mu ntazi imvulenye ndi vino ukulwala nu kumucuzya ku wamuwuteko pa mulandu wi suwilo lyakwe. Lelo akasuwila ukuti e Leza alitwalilila ukumutunjilila nu kumwavwa ukutwalilila ukusipicizya, swinya wonye wo-o avino tukalola ku wawonvi wakwe. Acani cino cikalenga ukuti ivintu vyawazipila? E Baibolo ikati: ‘E Yehova akakwavwa wonsinye wano wali ni ntazi, swinya akakatusya wonsi wano wakakwelengulwa.’—Amalu. 41:1-3; 145:14-19.
Ivyuuma
w09 10/15 12
Amawuzyo Ukufuma Kwa Kawazya
Pa mpindi yino vino vyalembwa mu Baibolo vyacitikanga umonsi wino akulonda ukuwomya awa ‘mung’anda yakwe’ nanti ukuwa na wana walondekwanga ukuyikolozya ukuti: ‘Uzye njipekinye ukusakamala nu kutunjilila e wakwane na wana wano tungiza tuwe nawo ku nkolelo?’. Pano atani atwale wawanga ni vyakucita, lyeni ni calo cavyakulya. Awuli umulandu wuno e Baibolo ya, Today’s English Version yapiluwulila yo-o e versi ukuti: “Utazenga ing’anda nanti ukukwata awana pano ivizawalo vitani vice pa kuti ungawa nu wikalo wuzima.” Uzye vyo-o vikawomba namwe yanye amanda?
Ee. Umonsi wino akulonda ukutwala azipizile ukuyipekanya. Nga cakuti ali nu wumi wuzima azipizile ukuwawombesya. Icisinka acakuti umonsi azipizile ukwelezya na maka ukuwasakamala awa mu lupwa lwakwe nanti acakuti uwumi wusi icete. E Baibolo ikalanda ukuti umonsi wino wakana ukusakamala awa mu lupwa lwakwe mwe vino wakulondekwa lwa kumuwili na mu vya kwe Leza wawipa walusya na wino atawa ni suwilo (1 Tim. 5:8) Fwandi umonsi wino akulonda ukutwala nu kuwa nu lupwa azipizile ukuyikolowozya amawuzyo ponga ngati: ‘Uzye njipekinye ukuwasakamala ulupwa lwane lwa kumuwili? Uzye njipekinye ukuwa umutwe wa lupwa? Uzye ndiwa nakwanisya ukutungulula amapepo ya lupwa nene ne wakwane ponga na wana?’ E Baibolo ikalanda ukuti ukucita wo-o kwacindama nkaninye.—Amasu. 6:6-8; Efes. 6:4.
Acino umonsi wino akulonda umwanaci wakutwala azipizile ukwelenganya sana pa cisinko cisunda cino cikazanwa pa Imilumbe 24:27. Wonye avino nu mwanaci wino akulonda ukutwalwa azipizile ukuyikolowozya nu kulola nga cakuti ayipekinye ukuwa umuci nanti umukwasi. Nawano watwalananye wazipizile ukuyikolowozya amawuzyo ayali yonganye, pa kuti walole nga cakuti wayipekinye ukukuzya awana. (Luka 14:28) Ukukonka ukupanda amano kwa mu Baibolo kukakwavwa awawomvi wakwe Leza ukucefyako intazi zino zikawa mwitwala, na co-o cikalenga wawa ni nsansa mu lupwa.
AUGUST 4-10
ICUUMA CINO CAWA MWI ZWI LYA KWE LEZA | IMILUMBE 25
Vino Vingatwavwa Ukuwa ni Milandile Mizima
w15 12/15 19 amapara 6-7
Mwawomvya Icawila Cakulanda Munzila Iyizima
6 Amazwi yano yawa pa Imilumbe 25:11 yakalanjilila uwuzima wuno wawa mu kusola icete impindi ya kulanda amuno pe lyo-o iwaliko pakati: ‘Ndi wulyanye vino amaapele yano wapanjila ne golide yakaloleka icete nga wayawisile pa mbale ye silivara, avino na mazwi yano yalandwa pa mpindi injanane yawa.’ Amaapele ayeneco yakaloleka icete sana, lelo nga cakuti mwayawika pa mbale ye silivara yakazipilako. Wonye avino na mazwi amazima yakakwavwa nga cakuti mwasola icete impindi yakuyalandilapo. Munzila ci ?
7 Amazwi yano tukulanda yangalanga ayano wino tukulandako akulondekwa, lelo nga cakuti tutasozile impindi iyizima iya kuyalandilapo yatanga yamwavwe. (Wazyani Imilumbe 15:23.) Kucakulolelako, mu March 2011 icizumazi ni cimuza cino wakakwitanga ukuti tsunami capisile ku ncende zya ku eastern Japan, nu konona imisumba. Awantu ukucila pe 15,000 awano wafwile. Nanti acakuti inte zyakwe Yehova waculilanga ponga na wina mupalamano wawo, wawomvizye yo-o impindi ku kuwomelezya nu kusasamusya wano walosyanga ukuwomvya Baibolo. Lelo nanti ciwe wo-o awantu awamvule kwe yo-o incende wawa mu mipepele ya ci Buda swinya watamanya ivivule pe vino Baibolo ikasambilizya. Pa nsizi ya cimuza awanawitu waweni ukuti yo-o yitalinji ampindi iyizima iyakunena wano walosyanga pi suwilo lya kuzyulupuka. Lelo wawomvizye icawila ca kulanda kukuwomelezya nu kwavwa awantu ukuwomvya Baibolo ukulola umulandu wuno iviwipe vikaciticila awantu wonsinye kumwi na wazimanye.
w15 12/15 21 amapara 15-16
Mwawomvya Icete Icawila Cakulanda mu Nzila Iyizima
15 Vino tukulanda vingawa ivicindame ukulingana ni nzila yino twavilandilamo. Pano e Yesu wasambilizyanga mwi sunagogi lya mu Nazareti lino lyalinji mukaya kano wikalanga awantu wizile “awazunguka kumazwi mazima yano wavwazile.” (Luka 4:22) Vino tukulanda vingafika wano tukulandako pa mwezo swinya vingalanjizya ukuti tukuwomvya icete icawila cakulanda mu nzila iyizima. Icisinka acakuti imilandile mizima ingawavwa. (Imilu. 25:15) Tungakolanya e Yesu ukupitila mu kuwa ni cikuuku, umucinzi swinya tukwelenganyizizya na vino wanji wakuyivwa pano tukulanda. Pano e Yesu waweni iwumba lya wantu awavule wano walondesyanga ukwivwa kwe vino wasambilizyanga, wawivwizile uluse swinya “atalika awawasambilizya ivintu vivule.” (Mar. 6:34) Napano wamupotelanganye asitela awomvye amazwi amawipe.—1 Pet. 2:23.
16 Ukuwa umufuke pa kulanda swinya mu nzila iyizima kwatala maka maka nga cakuti umuntu wino tukulandako twamanya nawe. Tungalola ngati ukulanda ivili vyonsinye kwawa icetenye. Co-o cingacitika nga cakuti tukulanda kwe lupwa lwitu nanti e ciwuza umupalamisye uwa mwiwungwe. Pa mulandu wakuti awasambi wakwe Yesu walinji aviwuza vyakwe ivipalamisye, uzye waweni ukuti lwalinji alongo ulwa kuti angawovya amazwi ayali yonsinye kwe woliwo? Awe! Pano wa-a awasambi wakwe wapazinkananga pe wino walinji nu kuwa we songo e Yesu walanzinye nawo mu cikuuku swinya wawomvizye icilanjililo ca mwana pa kuwavwa. (Mar. 9:33-37) Wa Eluda wangakolanya e Yesu nga cakuti wali nu mwezo ‘uwufuke’ pano wakulunjika wumwi.—Gal. 6:1.
w95 4/1 17 para 8
Uzye Mungawomelezya Wuli Wanji nu Kuwacitila Ivizima?
8 Pano tukuwombela e Leza swensinye tungawa swe cakulolelako icizima cino cingawomelezya wanji. E Yesu nawenye wawomelezyanga wano wateyelezyanga kwe vino wasambilizyanga. Wakunzile umulimo wakuwizya swinya wawombesyanga. Walanzile ukuti walinji ngati avyakulya kwe weliwe. (Yoha. 4:34; Roma. 11:13) Ukuwombesya kwakwe Yesu na sweswenye kungatwavwa. Uzye namwemwe mungalanjizya wuli ukuti mukasecelela pano mukuwomba umulimo wa kuwizya? Ukwasowa ukuwa ni cilumba na sweswenye tungasimicilako awa mwiwungwe pa vizima vino tukazana pano tukuwomba mu mulimo wakuwizya. Nga cakuti mwapangana na wumi ukuwombako umulimo wakuwizya mwakwelezya ukulola inzila zino mungamwavwilamo pa kuti anenako awantu wanji pe kelewula witu e Yehova.—Imilu. 25:25.
Ivyuuma
it-2 399
Ukufuka
Umuntu umufuke akawa wo-o pa mulandu wakuti wawa ni suwilo swinya akawa amusipe. Asifulwa zuwa nanti acakuti ivintu visi icete. Umuntu angapotwa ukuwa umufuke pa mulandu wakuti atayisuwila, akafulwa zuwa, atawa ni suwilo swinya asipingula icete pa vintu. Umuntu wino atawa amufuke wamulondolola pa imilumbe ukuti: “Wawa ngati akaya kano kasi nilinga kano kali kwasi kukuya mukulwa.”(Imilu. 25:28) Akakwelenganya pa vintu iviwipe na co-o cikalenga ukuti awacita ivintu vimwi iviwipe.
AUGUST 11-17
ICUUMA CINO CAWA MWI ZWI LYA KWE LEZA | IMILUMBE 26
Talukani ku ‘muntu mutumpe’
it-2 729 para 6
Imvula
Impindi. Munsi ya wulayo kwawanga impindi yino kwalungulanga ne mpindi zimwi kwatalalanga. Yo-o impindi tungalanda vye ukuti yalinji ampindi ya cisanya nanti icisiku. (Linganyani Amalu. 32:4; Ulwim. 2:11.) Pakasi ke April ne October imvula yatonyanga vye katici, amuno pe yo-o impindi imvula yitavulila ukutonya pa mulandu wakuti yikawa ampindi yakusombolola. Imilumbe 26:1 yikalanda pe yo-o impindi yakusombola ukuti ampindi ya cisanya pano imvula yisitonya. (Linganyani 1 Sam. 12:17-19.) Ne mu mpindi ya cisiku imvula yisitwalilila vye ukutonya, lelo yikatonya vye mu manda yamwi. Cisikwivwika icete ukunyeka amuno yikawa ampindi ya mpepo. (Ezra 10:9, 13) Acino fwandi cino cikalondekwa vye akwikala mu ng’anda umulungule.—Ayize. 4:6; 25:4; 32:2; Job 24:8.
w87 10/1 19 para 12
Mukusalapulwa Mukafuma Ivizima
12 Awantu wamwi wakalondekwa ukusundwa ndi wulyanye vino Imilumbe 26:3 yikalanda ukuti: “E kavwalo akalondeka ichikoti, nayo indokwe ikalondekwa ichilukusa ni chiwelewele chamuntu chikakunda ukutimbulwa.” Impindi zimwi e Yehova walekanga awina Israeli intazi ukuwacimvya, zino wayiletelanga aweneco. E Baibolo ikalanda ukuti: “Muno wasanguchizile amasundo yakwe Leza Uwamaka Yonsi, awakankamula nilango lyakwe. Awatozoka kukuwomba imilimo mikalambane; watantalanga wakupona wali vumvuli nuwakuwavwa asowela kumwi. Awalilila Imfumu e Leza mukutamika kwawo, awatula awafumya muwuyimvi wawo.”(Amalu. 107:11-13) Lelo nanti ciwe wo-o awantu wamwi awawelewele wakanile ukukonka ukusunda ukuli konsinye awuli umulandu wuno e Baibolo ikalanda ukuti: “Ponsi pano wasundwa, ndi wakalala walusya, wanda wumwi ulisyonongolwa ukane nukupusuka.”—Imilu. 29:1.
it-2 191 Para 4
Ukulemala, Icilema
Vino wakawomvya ya-a amazwi. Imfumu Solomoni yalemvile ukuti “Umuntu wino akaleka ichiwelewele chamuntu achisenda ilandwe, lye wayiputula amatamba; atela akuyiletelela”. Acisinka umuntu uwili wensinye wino akapa umuwelewele incito lye akuyilemalika nanti akuyiletelela umweneco, amuno akakwiza mukulola vino temupile ukuwomba vikononeka swinya vikumuletela intazi.—Imilu. 26:6
Ivyuuma
it-1 846
Umutumpe
Ndi ukatolelela iwuzyo lya vye “utela watumpa ndivino umweni wuzyo.” Ukwasuka umutumpe ukulingana nu wuwelewele wakwe cingawa ngati tukuzumilizyako ku miwele yakwe iyiwipe na co-o cingalenga ukuti tutalike ukupanzinkana. Nga tusakulonda ukuwa ngati awe-e umuntu umutumpe, tuzipizile ukukonka ukusunda kuno kukazanwa pa imilumbe pano pakati: “Utakwasuka umutumpe ukulingana nuwuwelewele.” Munzila yinji Imilumbe 26:4, 5 ikalanjizya ukuti ukwasuka “ukulingana nu wuwelewele wakwe” pakapinda ukumutekanizizya, ukucila ukupanzikana nawe amuno ungazana ukuti pali vino akulonda ukulanda lelo utakwivwicisya.
AUGUST 18-24
ICUUMA CINO CAWA MWI ZWI LYA KWE LEZA | IMILUMBE 27
Ivizima Vino Tukazanamo Mukuwa ni Viwuza vya Cisinka
w19.09 5 para 12
E Yehova Wakunda Awawomvi Wakwe Awayicefye
12 Umuntu umuyicefye akapocelela ukusunda. Katulanjilile: yelenganyani ukuti muli pa kulongana. Nomba pa nsizi ya kulanda na wanawitu na wankazi awavule, wumwi wamisenga pa mbali nu kuminena ukuti ivyakulya vifyatime mu mino. Ukwasowa nu kuvwilika mungayivwa uwuwi. Nomba uzye mutanga mu musalifye pa mulandu wakuti walenga mwamanya? Nce mpamwi mungakwelenganya nu kuti wanga wumwi afike aminene! Wonye avino tuzipizile ukuyicefya nu kusalifya nga cakuti umwanawitu nanti e nkazi wasipa nu kutulunjika pana tukulondekwa. Tukalola weyo umuntu ukuti asa mulwani lelo weciwuza witu.—Wazyani Imilumbe 27:5, 6; Gal. 4:16
it-2 491 para 3
Umwina Mupalamano
Ukwita e ciwuza wino twasuwila mu mpinda ya ntazi pa kuti atwavwe kwalondololwa pa imilumbe ukuti: “Chisi achizima ukwiwilila iviwuza vyako pamwi iviwuz vyakwe so. Ndi waponelwa muntazi chisi achizima ukunena umunyonko ukuti akwavwe; umwinaso wino mwapalamana angakwavwa alusye nu munyonko wino ali ukutali.”(Imilu. 27:10) Pa-a cikaloleka ngati wino walemvile imilumbe walandanga pe ciwuza umupalamisye ukuti, awino muzipizile ukunena ukuti amyavye ukulusya ukunena umunyonko wino ali ukutali. Amuno e ciwuza umupalamisye angalanga ali apafupi wino angakwavwa ngati we lupwa.
Mwe Wacitici—Uzye Mukalonda Uwumi Winu Ukuwa Wuli?
7 Cimwi cino tukusambililako kwe Joashi acakuti tuzipizile ukupanga iviwuza wano wakunda e Yehova swinya wano wakavwambisya ukumusecelesya. Iviwuza vya musango wo-o, vingatwavwa ukuwacita ivizima. Tutazipizile ukupanga vye iciwuza na wano tulingine icimo, lelo na wa songo nye nanti awatici pe sweswe wangawa aviwuza vintu. Nga mukwizuka, e Joashi walinji amutici nkaninye pe ciwuza wa kwe e Jehoiada. Fwandi nga mukulonda ukumanya wano wazipizile ukuwa aviwuza vinu, mwayikolowozya ukuti: ‘Uzye wakanjavwa ukusuwila Yehova? Uzye wakambomelezya ukwivwila amasundo ya kwe Yehova? Uzye wakalandapo pe Yehova na pa vintu vino wasambilila mu Baibolo? Uzye wakalanjizya ukuti wacindika amasundo ya kwe Yehova? Uzye nga naluvyanya wakalanda vye ivya kunjivwisya icete nanti uzye wakasipa nu kunena muno nzipizile ukuzifya?’ (Imilu. 27:5, 6, 17) Ukulanda vye icisinka, nga cakuti wano mukazanwa nawo watakunda e Yehova, lyo watazipizile ukuwa aviwuza vinu. Lelo nga cakuti wamukunda, muzipizile ukutwalilila ukuwa mwe viwuza nawo, amuno wangamyavwa.—Imilu. 13:20.
Ivyuuma
w06 9/15 19 para 12
Vino Tungavwambisya Ukumanya mwi Buuku lya Imilumbe
27:21. Ukusalifya kungalanjizya vye vino twawa. Ukuyicefya kukalolecela nga cakuti watusalifya tukwizuka ukuti nasweswenye tuzipizile ukusalifya e Yehova nu kutwalilila ukumuwombela. Nga tukuyivwa pano watusalifya lyo tukulanjizya ukuti twawa ni cilumba.
AUGUST 25-31
ICUUMA CINO CAWA MWI ZWI LYA KWE LEZA | IMILUMBE 28
Uwupusano Wuno Wawa pa Muntu Umulungamane nu Muwipe
w93 5/15 26 para 2
Uzye Ukawombela e Yehova nu Mwezo Wako Wonsinye?
E Baibolo ikalanda ukuti: “Umusuwilwa wasinga ndivino ichimbwi.”(Imilu. 28:1) Wakatwalilila ukuwa ni suwilo nu kusitilila pi zwi Lya kwe Leza swinya wakatwalilila ukuwa awacincile pano wakuwombela e Yehova asa mulandu ni ntazi zino zingiza.
it-2 1139 para 3
Ukwivwicisya
Wano wakaleka ukukonka vino wazumilamo. Umuntu wino akatalika ukucita uluwembu akaleka ukukonka amasundo ya kwe Leza mwe vyonsinye vino akwelenganya nu kupingulapo ukucita. (Job 34:27) Umuntu wamusango wo-o, akaleka umwezo wakwe wamuwipa na co-o cikalenga acita iviwipe nu kuleka ukulola ivintu ndivino e Leza akavilola. (Amalu. 36:1-4) Swinya akakolezya ivya palwakwe ukucila ukuwika ivyawufumu inkolelo nanti angayilola ukuti akupepa e Leza. (Ayize. 29:13, 14) Akatalika ukulola ukuti iviwipe vino akucita vili icetenye swinya “akasecela” (Imilu. 10:23) Umuntu wamusango wo-o, akawa nimiwele imiwipe ponga ngati uwunkalwe swinya umutumpe mumilandile na co-o cikalenga awakwelenga ukuti e Leza wino asiloleka, asilola iviwipe vino akacita nanti acakuti wawa na yayo amaka lelo wapotwa. (Amalu. 94:4-10; Ayize. 29:15, 16; Jere. 10:21) Mwe vino akakwelenganya nu kucita akalanda ukuti “Kutawa Yehova” (Amalu. 14:1-3) Swinya asimwelenganyapo nu kumwelenganya.’ Akaleka ukutungululwa ni visinko vya masundo, amuno akatalika ukulola vyonsinye ukuti vili icetenye. Asilola na vino visanzizyemo swinya akapotwa nu kupingula icete pa vintu.—Imilu. 28:5.
it-1 1211 para 4
Wucisinka
Ukuwa na wucinsika wa musango wo-o kwapepuka, nomba asa pamulandu nukuwa na maka ya palwako we mweneco, lelo akupitila mukusuwila e Yehova na maka ya kupususya yano wawa nayo. (Amalu. 25:21) E Leza walaya ukuti ‘aliwakwavwa’ nu ‘kucinjilila,’ wano wakatwalilila ukuwa ni cisinka kwe weliwe. (Imilu. 2:6-8; 10:29; Amalu. 41:12) Wo-o vino wakatwalilila ukuwa ni cisinka, cikalenga e Yehova ukuwakunda swinya wakawomelako na co-o cikalenga wacita ivintu vino vikalenga awatwalilila ukuwa ni cisinka. (Amalu. 26:1-3; Imilu. 11:5; 28:18) Ndi wulyanye vino calinji kwe Job, awantu awalungamane wangayimba pa mulandu navino awawipe wakacita swinya mpindi zimwi wangafwila ponga nawo, lelo e Yehova weni walaya ukuti ataliyiwilila awantu wamusango wo-o aliwapa uwumi wamuyayaya swinya waliyikala umutende. (Job 9:20-22; Amalu. 37:18, 19, 37; 84:11; Imilu. 28:10) Vino vyaciticizile e Job vikalanjizya ukuti cino cikalenga umuntu ukuwa umulungamane asa vyuma lelo akutwalilila ukuwa ni cisinka. (Imilu. 19:1; 28:6) Awana nga cakuti wawa nu mukwasi wamusango wo-o wakawa ni nsansa (Imilu. 20:7), wakakwivwa icete sana pa mulandu wakuti umukwasi wawa acakulolelako icizima, wapanga izina izima swinya awantu wamucindika.
Ivyuuma
w01 12/1 11 para 3
Mungataluka Ukulwala lwa ku Muzimu
Ukuyisuwila nkani. Awantu awavule wano wakayisuwila ukuti uwumi wawo wuli icetenye, awano wavulila nu kulwala indwala ya ku mwezo. Ilivule wakalola ukuti ukuya mukupimisya nu kulola vino uwumi wawo wuli akwavye. Wonye avino na wina Klistu wamwi wano wawombela e Yehova pa myaka imivule wangakwelenganya ukuti pasi icili consinye cino cingawaciticila. Wangaleka ukuwika amano ku vya kwe Leza nu kuweweta wuciwuza wawo nu Yehova ukuficila pano intazi zya waponela. Fwandi cingazipa ukukonka ukupanda amano kuno umutumwa Paulo walanzile pa kuyisuwila nkani ukwa kuti: “Achaleka wensi wino akwelengania ukuti ayimilile, achenjele atiza apone.” Ko-o ukupanda amano ukwa mu Baibolo kwawelako kukutwavwa pa mulandu wakuti tutapwililika swinya kutwavwa ukuyiweweta cila mpindi mu vya kwe Leza.—1 Kor. 10:12; Imilu. 28:14.