ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 33
Jehová íyo tu̱ʼvara ña̱ chindeétáʼanra xíʼinyó
“Jehová xítora ña̱ kéʼé na̱ kúʼvi̱-ini xíniñaʼá” (SAL. 33:18).
YAA 4 Jehová kúú ta̱ ndáa yi̱ʼi̱
ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱a
1. ¿Nda̱chun ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼin Jehová ña̱ ná kundaara na̱ discípulora?
ÑUÚ tá kúma̱ní kuvi ta̱ Jesús, ndu̱kúra iin ña̱ʼa ña̱ ndáyáʼviní nu̱ú yivára: ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ña̱ ná kundaara na̱ discípulora (Juan 17:15, 20). Ndiʼi tiempova ndáa Jehová na̱ ndásakáʼnu miíra. Soo xi̱kunda̱a̱-ini ta̱ Jesús ña̱ ndeéka ixandi̱va̱ʼa ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin na̱ discípulora, ña̱kán xíniñúʼu chindeétáʼan Jehová xíʼinna.
2. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Salmo 33:18-20, ¿nda̱chun va̱ása xíniñúʼu yi̱ʼvíyó tá yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo?
2 Xa̱ʼa̱ ña̱ xáʼndachíñu ta̱ Ndi̱va̱ʼa ñuyǐví yóʼo, ndeéní íyo tu̱ndóʼo nu̱ú na̱ ndásakáʼnu Jehová. Ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, kivi ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó ña̱ nda̱kú koo iniyó xíʼin Jehová. Soo nda̱a̱ táki̱ʼva sakúaʼayó nu̱ú artículo yóʼo, va̱ása xíniñúʼu yi̱ʼvíyó chi Jehová kíʼinra kuenta xíʼinyó ta kúnda̱a̱-inira xíʼin ndiʼi tu̱ndóʼo ña̱ yáʼayó nu̱ú ta íyo tu̱ʼvara ña̱ chindeétáʼanra xíʼinyó. Ña̱kán, sakúaʼayó xa̱ʼa̱ u̱vi̱ ña̱ náʼa̱ nu̱úyó ña̱ xítova Jehová ña̱ kéʼé na̱ kúʼvi̱-ini xíniñaʼá (kaʼvi Salmo 33:18-20).b
TÁ KÚNI MITÚʼUNYÓ
3. ¿Ama kúú ña̱ kivi ndakanixi̱níyó ña̱ íyo mitúʼunyó?
3 Ni ku̱a̱ʼáníva kúú miíyó na̱ ndásakáʼnu Jehová, soo sava yichi̱ kivi kuni mitúʼunyó. Tá kúú na̱ va̱lí na̱ xáʼa̱n escuela, kivi kuni mitúʼunna tá nátúʼunna xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxana Ndióxi̱ ti̱xin escuela, á tá nása̱mana inka congregación. Sana savayó kúsuchí-iniyó, á savatuyó ndákanixi̱níyó ña̱ va̱ása ndáyáʼviyó ta kǒo na̱ chindeétáʼan xíʼinyó. Ta kǒo xíínyó natúʼunyó xíʼin inkana xa̱ʼa̱ ña̱ ndóʼoyó chi ndákanixi̱níyó ña̱ va̱ása kunda̱a̱-inina xíʼin ña̱ ndóʼoyó. Ta sana nda̱a̱ kivi xa̱a̱yó ndakanixi̱níyó ña̱ kǒo na̱ ndíʼi̱-ini xa̱ʼa̱yó. Soo tá kúni mitúʼunyó, kivi ndakanixi̱níyó ña̱ kǒo kuchiñuyó ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ta kixáʼayó ndi̱ʼiní-iniyó. Soo kǒo kúni̱ Jehová ná ndakanixi̱níyó ña̱ íyo mitúʼunyó. ¿Nda̱chun?
4. ¿Nda̱chun ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Elías ña̱ si̱ín miíra kúú ta̱ kíndo̱o?
4 Ná kotoyó ña̱ ndo̱ʼo ta̱ profeta Elías. Yáʼaka 40 ku̱i̱ya̱ xi̱nu ta̱ profeta yóʼo nu̱ú ñá reina Jezabel, saáchi xi̱kuni̱ñá kaʼníñára (1 Rey. 19:1-9). Tá ni̱xi̱yo mitúʼunra ti̱xin iin kavá, kán ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin Jehová ña̱ si̱ín miíra kúú ta̱ kíndo̱o (1 Rey. 19:10). Ta nda̱kanixi̱níra ña̱ kǒoka inka na̱ profeta kíndo̱o. Soo ta̱ Abdías chi̱ndeétáʼanra xíʼin 100 na̱ profeta ña̱ va̱ása kaʼní ñá Jezabel na̱yóʼo (1 Rey. 18:7, 13). Tá saá, ¿nda̱chun nda̱kanixi̱ní ta̱ Elías ña̱ íyo mitúʼunra? Chi sana nda̱kanixi̱níra ña̱ xa̱ʼnína ndiʼi na̱ profeta na̱ sa̱káku ta̱ Abdías. Sanatu nda̱kanixi̱níra ña̱ íyo mitúʼunra chi kǒo nda̱a̱ ni iinna níxi̱ndasakáʼnu Jehová tá xa̱ʼnína na̱ profeta vatá ña̱ Baal chí yuku̱ ña̱ Carmelo. Sanatu nda̱kanixi̱níra ña̱ kǒo na̱ níxi̱kunda̱a̱-ini xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱ndoʼora ta kǒo na̱ níxi̱ndi̱ʼi̱-ini xa̱ʼa̱ra. Va̱ása káʼa̱nví tu̱ʼun Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱yóʼo, soo xi̱kunda̱a̱va-ini Jehová nda̱chun xi̱kuni mitúʼun ta̱ Elías ta xi̱xini̱va Jehová ndáa ki̱ʼva chindeétáʼanra xíʼinra.
Ña̱ ke̱ʼé Jehová xíʼin ta̱ Elías, ¿ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼanña xíʼinyó tá kúni mitúʼunyó? (Koto párrafo 5 xíʼin 6).
5. ¿Ndáaña ke̱ʼé Jehová ña̱ va̱ʼa ni̱na̱ʼa̱ra nu̱ú ta̱ Elías ña̱ va̱ása íyo mitúʼunra?
5 Ku̱a̱ʼá ña̱ ke̱ʼé Jehová ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanra xíʼin ta̱ Elías. Tá kúú, ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Elías ña̱ ná ka̱ʼa̱nra xíʼinra xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱ndoʼora. Ta u̱vi̱ yichi̱ ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrara ña̱yóʼo: “¿Ndáaña kéʼún ndíka̱ún yóʼo Elías?” (1 Rey. 19:9, 13). U̱vi̱ saá yichi̱ va̱ʼaní xi̱niso̱ʼo Jehová ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta Elías xíʼinra. Ta ni̱na̱ʼa̱ Jehová ña̱ íyora xíʼin ta̱ Elías, saátu ni̱na̱ʼa̱ra nu̱úra ña̱ íyoní ndee̱ra. Ni̱ka̱ʼa̱ntura xíʼinra ña̱ íyo ku̱a̱ʼákava na̱ íyo nda̱kú-ini xíʼinra chí Israel (1 Rey. 19:11, 12, 18). Ni̱ndi̱koníva-ini ta̱ Elías tá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin Jehová xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ ndóʼora ta saátu ña̱ xi̱nira ña̱ va̱ʼaní nda̱kuiin Jehová yuʼúra. Ta ta̱xitu Jehová sava chiñu ña̱ ndáyáʼviní ndaʼa̱ra, ta chiñu ña̱ ta̱xira ndaʼa̱ra kúú: ña̱ ndaka̱xinra ta̱ Hazael ña̱ koora rey ña̱ Siria ta saátu ña̱ ndaka̱xinra ta̱ Jehú ña̱ koora rey ñuu Israel, xíʼin ña̱ ndaka̱xinra ta̱ Eliseo ña̱ koora profeta (1 Rey. 19:15, 16). Ta chiñu ña̱ ta̱xi Jehová ndaʼa̱ra chi̱ndeétáʼanña xíʼinra ña̱ vií ndakanixi̱níra, ta saátu nda̱kaxinra ta̱ Eliseo ña̱ chindeétáʼanra xíʼinra. ¿Ndáaña kivi keʼéyó tá kúni mitúʼunyó ta xíniñúʼuyó ña̱ chindeétáʼan Jehová xíʼinyó?
6. ¿Ndáaña kivi ka̱ʼa̱nyó xíʼin Jehová tá kúni mitúʼunyó? (Salmo 62:8).
6 Jehová káʼa̱nra xíʼinyó ña̱ ná ka̱ʼa̱nyó xíʼinra. Ta̱kán kíʼinra kuenta xíʼin ña̱ ndóʼoyó ta kúni̱ra ña̱ ná ka̱ʼa̱nyó xíʼinra nda̱a̱ ndáaka hora kúni̱ miíyó ta kuniso̱ʼovara ña̱ káʼa̱nyó (1 Tes. 5:17). Kútóonívara kuniso̱ʼora ña̱ káʼa̱nyó xíʼinra (Prov. 15:8). ¿Ndáaña kivi ka̱ʼa̱nyó xíʼin Jehová tá kúni mitúʼunyó? Kivi ka̱ʼa̱nyó xíʼinra xa̱ʼa̱ nda̱a̱ ndáaka ña̱ ndóʼoyó nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Elías (kaʼvi Salmo 62:8).c Ná ka̱ʼa̱nyó xíʼinra xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ sándi̱ʼi̱-iniyó ta saátu ndáa ki̱ʼva kúniyó. Ná ka̱ʼa̱nyó xíʼin Jehová ña̱ chindeétáʼanra xíʼinyó ndáaña xíniñúʼu keʼéyó tá kúni mitúʼunyó á tá kúsuchí-iniyó. Tá iin ta̱ loʼo kúún á tá iin ñá loʼo kúún, ¿ndáaña xíniñúʼu keʼún tá kúni mitúʼun ta yíʼviún ka̱ʼún xa̱ʼa̱ Jehová ti̱xin escuela? Kivi ka̱ʼún xíʼinra ña̱ ná taxira ña̱ ndíchi ndaʼún ta saátu ña̱ ndakú koo iniún ña̱ ka̱ʼún xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxaún (Luc. 21:14, 15). Soo, ¿ndáaña kivi keʼún tá kúsuchí-iniún ta ndákava-iniún? Ka̱ʼa̱n xíʼin Jehová ná chindeéra yóʼó ña̱ ka̱ʼún xíʼin iin na̱ hermano na̱ va̱ʼaní ndásakáʼnu Jehová, ta saátu ña̱ chindeérana ña̱ kunda̱a̱-inina xíʼin ña̱ ndóʼún. Tá káʼa̱nyó xíʼin Jehová ña̱ chindeétáʼanra xíʼinyó, saá kúú ña̱ va̱ása kuni mitúʼunkayó. Ná kiʼin va̱ʼayó kuenta ndáa ki̱ʼva ndákuiin Jehová oración ña̱ kéʼéyó nu̱úra ta ná taxiyó ña̱ chindeétáʼan inkana xíʼinyó.
¿Á chíka̱a̱yó ndee̱ ña̱ keeyó natúʼunyó ku̱a̱ʼáka tiempo xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ xíʼin inka na̱ hermano? (Koto párrafo 7).
7. ¿Ndáaña sákuaʼún xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ Mauricio?
7 Jehová táxira chiñu ña̱ ndáyáʼviní ndaʼa̱ ndiʼiyó na̱ káchíñu nu̱úra. Ta̱yóʼo chíndayáʼviníra chiñu ña̱ kéʼéyó ti̱xin congregación ta saátu tá nátúʼunyó xa̱ʼa̱ra (Sal. 110:3). Ña̱ kachíñuyó nu̱ú Jehová kúú ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ása kuni mitúʼunníyó. ¿Nda̱chun? Ná kotoyó ña̱ ndo̱ʼo iin ta̱ loʼo ta̱ naní Mauricio.d Tá ni̱ya̱ʼa loʼo tiempo ña̱ nda̱kuchi ta̱yóʼo, iin ta̱ migora ta̱ va̱ʼaní xi̱kitáʼan xíʼinra loʼo tá loʼo ku̱xíkára nu̱ú Jehová. Ta̱yóʼo káchira: “Xa̱ʼa̱ ña̱ loʼo tá loʼo ki̱xáʼa ta̱ migoi̱ ku̱xíkára nu̱ú Jehová, ki̱xáʼa xíka-inii̱ ta ki̱xáʼíi̱ ndákanixi̱níi̱, ¿á ndixa kuchiñui̱ saxínui̱ chiñu ña̱ ki̱ndoi̱ keʼíi̱ nu̱ú Jehová ta kundika̱a̱kai̱ ti̱xin ñuura? Ña̱kán xi̱kuni mitúʼunníi̱ ta xi̱ndakanixi̱níi̱ ña̱ kǒo nda̱a̱ ni iinna kivi kunda̱a̱-ini xíʼin ña̱ ndóʼi̱”. Soo, ¿ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼinra ña̱ va̱ása ndakavaka-inira? Ta̱yóʼo káchira: “Ña̱ natúʼunkai̱ xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ ta saátu ña̱ kǒo ndakaniníkaxi̱níi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱ndoʼi̱ kúú ña̱ chi̱ndeétáʼan xíʼi̱n. Tá xi̱kitai̱ xi̱natúʼi̱n xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ xíʼin na̱ hermano, xi̱kusi̱íní-inii̱ ta va̱ása níxi̱kuni mitúʼunkai̱”. Tá va̱ása kívi keeyó natúʼunyó xíʼin na̱ hermanoyó xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ veʼe tá veʼe, kivi keʼéyó carta xíʼinna á kivitu kuniñúʼuyó teléfono ña̱ natúʼunyó xíʼin na̱ yiví. Ña̱yóʼo va̱ʼaní chika̱a̱ña ndee̱ xíʼinyó. ¿Ndáaña chi̱ndeétáʼanka xíʼin ta̱ Mauricio? Ta̱yóʼo káʼa̱nra xa̱ʼa̱ ña̱ chi̱ndeétáʼanka xíʼinra: “Chi̱ka̱a̱kai̱ ndee̱ ña̱ kachíñukai̱ ti̱xin congregación ta ya̱chi̱ka kaʼvii̱ xa̱ʼa̱ ña̱ taxii̱ ti̱xin reunión tasaá vií taxii̱ña. Ta xíʼin ña̱ ke̱ʼíi̱ yóʼo ku̱nda̱a̱-inii̱ ña̱ kúʼvi̱ní-ini Jehová xínira yi̱ʼi̱ ta saátu na̱ hermano”.
TÁ NDÍʼI̱NÍ-INIYÓ XA̱ʼA̱ TU̱NDÓʼO ÑA̱ YÁʼAYÓ NU̱Ú
8. ¿Ndáaña kivi kundoʼoyó tá ná ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ ndeéní?
8 Ndiʼivayó kúnda̱a̱-ini ña̱ ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ki̱vi̱ nu̱ú ndíʼi ña̱ ndóoyó vitin (2 Tim. 3:1). Sava yichi̱ iin sana ndakava iin tu̱ndóʼo nu̱úyó. Tá kúú ña̱ kuma̱ní xu̱ʼún nu̱úyó, á ña̱ ka̱ʼa̱n na̱ doctor xíʼinyó ña̱ kúúmiíyó iin kue̱ʼe̱ ña̱ ndeéní á ña̱ iin sana kuvi iin na̱ veʼeyó. Tá ná kundoʼoyó ña̱yóʼo, sana kundi̱ʼi̱ní-iniyó. Ta kundoʼoyó ña̱yóʼo tá tuku ta tuku va̱xi tu̱ndóʼo nu̱úyó, á iin kama kíxaa̱ ku̱a̱ʼáña nu̱úyó. Soo ná ndakaʼányó chi ndíʼi̱va-ini Jehová xa̱ʼa̱yó ta chindeétáʼanra xíʼinyó ña̱ ya̱ʼayó nu̱ú nda̱a̱ ndáaka tu̱ndóʼo ña̱ ná kixi nu̱úyó.
9. ¿Ndáaña kúú sava tu̱ndóʼo ña̱ ni̱ya̱ʼa ta̱ Job nu̱ú?
9 Ná kotoyó ndáaña ndo̱ʼo ta̱ Job, chi ta̱yóʼo ku̱a̱ʼání tu̱ndóʼo ndeé ki̱xi nu̱úra. Iin ki̱vi̱ kuití ki̱xi ndiʼi ña̱yóʼo nu̱úra, i̱xakuíʼnána ndiʼi kití sa̱na̱ra, xa̱ʼnína na̱ xi̱kachíñu nu̱úra, ta íyo inka mií ña̱ ndeé va̱ʼaka ndo̱ʼora, ni̱xi̱ʼi̱ ndiʼi se̱ʼera (Job 1:13-19). Tá táʼan kúsuchíníka-inira xa̱ʼa̱ ndiʼi tu̱ndóʼo ña̱ ni̱ya̱ʼara nu̱ú, ki̱ʼin kue̱ʼe̱ ña̱ ndeéní miíra ta kininí ke̱ʼéña xíʼinra ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo va̱ása níkivi ndakuninara (Job 2:7). Xa̱ʼa̱ ña̱ ndeéní tu̱ndóʼo ni̱ya̱ʼara nu̱ú, nda̱a̱ ni̱xa̱a̱ra ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ va̱ása kúni̱kara kutakura (Job 7:16).
Jehová káʼa̱nra xíʼin ta̱ Job ña̱ va̱ʼaní ndáara ndiʼi kití xíʼin ndiʼi ña̱ʼa ña̱ i̱xava̱ʼara. Tasaá ni̱na̱ʼa̱ra nu̱úra ña̱ saá ndáara na̱ ndásakáʼnu-ñaʼá. (Koto párrafo 10).
10. ¿Ndáaña ke̱ʼé Jehová ña̱ va̱ʼa chi̱ndeétáʼanra xíʼin ta̱ Job ña̱ ni̱ya̱ʼara nu̱ú tu̱ndóʼo? (Koto na̱ʼná ña̱ va̱xi chí sa̱tá tutu yóʼo).
10 Jehová xi̱kiʼin va̱ʼara kuenta xíʼin ndiʼi ña̱ ni̱ya̱ʼa ta̱ Job nu̱ú. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuʼvi̱ní-inira xi̱xinirara, chi̱ndeétáʼanra xíʼinra ña̱ nda̱kú koo inira ya̱ʼara nu̱ú ndiʼi ña̱yóʼo. Jehová ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Job ña̱ iin Ndióxi̱ ta̱ ndíchiní kúúra ta va̱ʼaní ndáara ndiʼi ña̱ʼa ña̱ i̱xava̱ʼara. Tá kúú, ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ ku̱a̱ʼá kití tí ixava̱ʼara (Job 38:1, 2; 39:9, 13, 19, 27; 40:15; 41:1, 2). Ta saátu chi̱ndaʼára ta̱ Elihú ña̱ chika̱a̱ra ndee̱ xíʼin ta̱ Job ta sandíkora-inira. Ta ta̱yóʼo sa̱ndákaʼánra ta̱ Job ña̱ ndiʼi tiempo ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa táxi Jehová ndaʼa̱ na̱ nda̱kú íyo ini káchíñu nu̱úra. Soo saátu xi̱kuni̱ Jehová ña̱ ná taxi ta̱ Elihú sava consejo ndaʼa̱ ta̱ Job. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱ní-ini ta̱ Elihú xínira ta̱ Job, va̱ʼaní chi̱ndeétáʼanra xíʼinra, saáchi sandákaʼánrara ña̱ va̱ása inkáchi íyo miíyó na̱ yiví xíʼin Ndióxi̱, chi ta̱yóʼo kúú ta̱ i̱xava̱ʼa ndiʼi ña̱ʼa (Job 37:14). Ta saátu ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼin ta̱ Job ña̱ ná keʼéra oración xa̱ʼa̱ na̱ u̱ni̱ migora na̱ ni̱ka̱ʼa̱n ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinra (Job 42:8-10). Ta tiempo vitin, ¿ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan Jehová xíʼinyó tá yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ yo̱ʼvi̱ní?
11. ¿Ndáa ki̱ʼva sándi̱kó tu̱ʼun Ndióxi̱ iniyó tá yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo?
11 Va̱ása káʼa̱n túviví Jehová xíʼinyó nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼéra xíʼin ta̱ Job. Soo xíniñúʼuvara tu̱ʼunra ña̱ Biblia ña̱ ka̱ʼa̱nra xíʼinyó (Rom. 15:4). Ña̱ káʼa̱nra keʼéra chí nu̱únínu ndáchi̱ka̱a̱níña ndee̱ xíʼinyó. Ná kotoyó sava ña̱ va̱xi nu̱ú tu̱ʼun Ndióxi̱ ña̱ kivi sándi̱kó-iniyó tá yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo. Nu̱ú tu̱ʼunra káʼa̱nra xíʼinyó ña̱ ni nda̱a̱ ndáaka tu̱ndóʼo ná kixi nu̱úyó “kǒo kivi sakúxíkáña miíyó nu̱ú ña̱ kúʼvi̱-ini Ndióxi̱ xínira miíyó” (Rom. 8:38, 39). Ta saátu káʼa̱nra xíʼinyó ña̱ yatin íyora xíʼin ndiʼi na̱ káʼa̱n xíʼinra, ña̱yóʼo kúni̱ kachiña ña̱ xíniso̱ʼovara oración ña̱ kéʼéna nu̱úra (Sal. 145:18). Jehová káʼa̱nra xíʼinyó ña̱ tá kándíxayóra, kiviva kundeé-iniyó ya̱ʼayó nu̱ú nda̱a̱ ndáaka tu̱ndóʼo ta nda̱a̱ kivi kusi̱í-iniyó tá xóʼvi̱yó (1 Cor. 10:13; Sant. 1:2, 12). Tu̱ʼun Ndióxi̱ sándakaʼánña miíyó ña̱ loʼova tiempo kúú ña̱ xóʼvi̱yó chi ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa ndakiʼinyó ixaa Ndióxi̱ chí nu̱únínu, taxira ña̱ kutakuyó ndiʼi tiempo (2 Cor. 4:16-18). Jehová káʼa̱nra ña̱ sandíʼi-xa̱ʼa̱ra ndiʼi ña̱ sáxo̱ʼvi̱ miíyó: ta kúú ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin na̱ kéʼé nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé ta̱yóʼo (Sal. 37:10). ¿Á xa̱a̱ sa̱kúaʼa xíʼin xi̱niún sava texto ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼún tá ná kixi tu̱ndóʼo nu̱ún?
12. ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ña̱ viíní kuniñúʼuyó ndiʼi ña̱ sánáʼa̱ Jehová miíyó nu̱ú tu̱ʼunra?
12 Ña̱ va̱ʼa vií kuniñúʼuyó ndiʼi ña̱ sánáʼa̱ Jehová miíyó nu̱ú tu̱ʼunra, kúni̱ra ña̱ ná kaʼvi ni̱ʼiyóña ta ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ káʼa̱nra. Tá kéʼéyó ña̱ sákuaʼayó nu̱úña, saá kúú ña̱ xa̱a̱yó kandíxaníkayó Ndióxi̱ ta viíní kutáʼanyó xíʼinra. Ta ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kuchiñuyó ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo. Ta saátu tá kándíxayó ña̱ va̱xi nu̱ú tu̱ʼun Ndióxi̱, taxira espíritu santora ndaʼa̱yó. Ta espíritu yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ va̱ʼaka kuniñúʼuyó ndee̱ Ndióxi̱, “ña̱ ndakúníka nu̱ú ndiʼi ña̱ʼa”, tasaá kundeé-iniyó ya̱ʼayó nu̱ú nda̱a̱ ndáaka tu̱ndóʼo ña̱ ná kixi nu̱úyó (2 Cor. 4:7-10).
13. ¿Ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan tutu ña̱ táxi na̱ ñuu Ndióxi̱ ndaʼa̱yó ña̱ kundeé-iniyó tá yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo?
13 Jehová chíndeétáʼanra xíʼin ta̱ “esclavo ta̱ nda̱kúní-ini ta̱ ndíchiní” ña̱ va̱ʼa tavára ku̱a̱ʼání tutu, video xíʼin yaa. Ta ña̱yóʼo chíndeétáʼanníña xíʼinyó ña̱ kandíxaníkayó Jehová ta va̱ása kuxíkáyó nu̱úra (Mat. 24:45). Ña̱kán viíní ná kuniñúʼuyó ndiʼi ña̱yóʼo, chi mií tiempo ña̱ xíniñúʼuyóña táxinaña ndaʼa̱yó. Sa̱kán íyo loʼo tiempo, iin ñá hermana ñá íyo chí Estados Unidos va̱ʼaní ni̱ka̱ʼa̱nñá xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ táxi Jehová ndaʼa̱yó. Ka̱chiñá: “Xa̱a̱ íyo 40 ku̱i̱ya̱ káchíñui̱ nu̱ú Jehová, ta tuku ta tuku kíxi tu̱ndóʼo nu̱úi̱ ta xíʼin ndiʼi ña̱yóʼo xíniñúʼu na̱ʼi̱ á ndixa nda̱kú íyo inii̱ xíʼin Ndióxi̱”. Ñá hermana yóʼo ku̱a̱ʼání tu̱ndóʼo ña̱ ndeé ni̱ya̱ʼañá nu̱ú. Iin ta̱a ta̱ xíʼi, sa̱kánira carro xi̱íñá ta ni̱xi̱ʼi̱ra, na̱ yiváñá ki̱ʼinna kue̱ʼe̱ ña̱ ndeé ta ni̱xi̱ʼi̱na ta xa̱a̱ u̱vi̱ yichi̱ kúú ña̱ kíʼin cáncer miíñá. ¿Ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼinñá ña̱ ku̱ndeé-iniñá? Ñáyóʼo káchiñá: “Ndiʼi tiempo ndáa Jehová yi̱ʼi̱. Ndiʼi tutu ña̱ tává na̱ ñuura, va̱ʼaní chíndeétáʼanña xíʼin tá yáʼi̱ nu̱ú tu̱ndóʼo. Ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo kivi ka̱ʼi̱n nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Job: ‘Nda̱kú koo inii̱ xíʼin Ndióxi̱ nda̱a̱ ná kuvii̱’” (Job 27:5).
¿Ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanyó xíʼin na̱ hermanoyó? (Koto párrafo 14).
14. ¿Ndáa ki̱ʼva xíniñúʼu Jehová na̱ hermanoyó ña̱ chindeétáʼanna xíʼinyó tá yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo? (1 Tesalonicenses 4:9).
14 Jehová sánáʼa̱ra na̱ káchíñu nu̱úra ña̱ kuʼvi̱-inina kunitáʼanna ta sándi̱kona-ini táʼanna tá yáʼana nu̱ú tu̱ndóʼo (2 Cor. 1:3, 4; kaʼvi 1 Tesalonicenses 4:9). Na̱ ñaniyó xíʼin na̱ ku̱ʼvayó íyona nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱xi̱yo ta̱ Elihú, chi kúni̱na chindeétáʼanna xíʼinyó ña̱ nda̱kú koo iniyó xíʼin Ndióxi̱ tá yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo (Hech. 14:22). Iin ñá hermana ñá naní Diane ni̱ka̱ʼa̱nñá ndáa ki̱ʼva chi̱ndeétáʼan na̱ hermano xíʼinñá tá ki̱ʼin kue̱ʼe̱ ña̱ ndeéní yiíñá ta chi̱ka̱a̱nína ndee̱ xíʼinñá ña̱ va̱ása kuxíkáñá nu̱ú Jehová. Ñáyóʼo káchiñá: “Ku̱a̱ʼá yo̱o̱ ni̱xo̱ʼvi̱ndi̱, soo ndiʼi tiempo yóʼo Jehová va̱ása nísandákoondaʼa̱ra ndi̱ʼi̱. Va̱ʼaní chi̱ndeétáʼan na̱ congregación xíʼinndi̱, ta̱xina ndiʼi ña̱ xi̱xiniñúʼundi̱ ña̱ va̱ʼa ndakú koo inindi̱. Xi̱xa̱ʼa̱nna xi̱xitona ndi̱ʼi̱, xi̱ka̱ʼa̱nna xíʼinndi̱ xíʼin teléfono ta nda̱a̱ xi̱numina ndi̱ʼi̱. Xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása xíni̱i̱ kavái̱ carro, tá xi̱kuni̱i̱ ku̱ʼi̱n reunión á tá xi̱kuni̱i̱ ku̱ʼi̱n natúʼi̱n xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, xi̱xa̱ʼa̱nna xi̱ndakiʼinna yi̱ʼi̱”. ¿Á su̱ví kúsi̱íní-iniyó ña̱ ñúʼuyó ti̱xin ñuu Ndióxi̱ ta kúúyó iin familia na̱ kúʼvi̱ní-ini xínitáʼan?
KÚSI̱ÍNÍ-INIYÓ XA̱ʼA̱ ÑA̱ VA̱ʼANÍ NDÁA JEHOVÁ MIÍYÓ
15. ¿Nda̱chun kándíxayó ña̱ kuchiñuvayó ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ va̱xi nu̱úyó?
15 Ndiʼivayó ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo. Soo nda̱a̱ táki̱ʼva xa̱a̱ sa̱kúaʼayó, va̱ása íyo mitúʼunyó ña̱ ya̱ʼayó nu̱ú ña̱yóʼo. Nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé iin ta̱a ta̱ kúʼvi̱ní-ini xíni se̱ʼe, ki̱ʼva saá íyo ña̱ kéʼé Jehová chi ndiʼi tiempo íyo tu̱ʼvara ña̱ chindeétáʼanra xíʼinyó. Ta̱yóʼo íyora xíʼinyó ta íyo tu̱ʼvara ña̱ chindeétáʼanra xíʼinyó tá káʼa̱nyó xíʼinra (Is. 43:2). Ta va̱ása xíka-iniyó chi kuchiñuvayó ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ ná kixi nu̱úyó, chi Jehová táxira ndiʼi ña̱ xíniñúʼuyó ña̱ va̱ʼa kundeé-iniyó ya̱ʼayó nu̱úña. Ta kúú, ña̱ oración, Biblia xíʼin ndiʼika ña̱ táxi na̱ ñuura ndaʼa̱yó ta saátu ñúʼuyó ti̱xin na̱ ñuura na̱ kúndáʼviní-ini xíni miíyó.
16. ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa ndakundeé Jehová kundaara miíyó?
16 Táxiníyó tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ yiváyó Jehová ña̱ ndiʼi tiempo ndíʼi̱ní-inira xa̱ʼa̱yó. “Ta̱yóʼo kúú ta̱ sákusi̱í-iniyó” (Sal. 33:21). ¿Ndáa ki̱ʼva na̱ʼa̱yó ña̱ táxiyó tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ Jehová ña̱ va̱ʼaní ndáara miíyó? Viíní ná kuniñúʼuyó ndiʼi ña̱ táxira ndaʼa̱yó. Ta ña̱ va̱ʼa ná ndakundeé Jehová kundaara miíyó, xíniñúʼu chika̱a̱nítu miíyó ndee̱. Ná kuniso̱ʼoyó ndiʼi ña̱ káʼa̱nra xíʼinyó ta ná keʼéyó ña̱ kútóora. Tá saá ná keʼéyó, ndiʼi tiempo kundaara miíyó (1 Ped. 3:12).
YAA 30 Ndióxi̱ miíi̱, yivái̱, migoi̱
a Jehová kúú ta̱ chíndeétáʼan xíʼinyó ña̱ yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo tiempo vitin. Nu̱ú artículo yóʼo sakúaʼayó ña̱ íyo tu̱ʼva Jehová ña̱ chindeétáʼanra xíʼin na̱ ndásakáʼnu miíra, ta kíʼinra kuenta ndáaña kúú ña̱ yáʼa iin tá iinyó nu̱ú ta táxira ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ʼa ya̱ʼayó nu̱úña.
b Salmo 33:18-20: “Kotondó. Jehová xítora ña̱ kéʼé na̱ kúʼvi̱-ini xíniñaʼá, na̱ ndátu ña̱ ndixaní ná kuʼvi̱-inira kunirana, 19 ña̱ va̱ʼa sakǎkurana ta va̱ása kuvina, ta kutakuna tiempo so̱ko. 20 Miíyó ndátuyó Jehová, ta̱yóʼo kúú ta̱ chíndeétáʼan xíʼinyó ta ndáara miíyó”.
c Salmo 62:8: “Ndóʼó na̱ ñuu, kandíxaníndóra ndiʼi tiempo. Ka̱ʼa̱nndó xíʼinra, chi Ndióxi̱ kúú ta̱ sáka̱ku miíyó”.
d Na̱sama sava ki̱vi̱na.