ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 16
YAA 87 Yóʼo kixiún ña̱ ndakiʼún ndeún
Ña̱ vií kutáʼanyó xíʼin na̱ hermano iin ña̱ va̱ʼaní kúú ña̱yóʼo
“Kotondó iin ña̱ va̱ʼaní kúú ña̱ inkáchi kítáʼan na̱ hermano” (SAL. 133:1).
ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱
Ndáa ki̱ʼva kuyatinkayó nu̱ú na̱ hermano ta ndáaña va̱ʼa ndakiʼinyó tá na̱ keʼéyó saá.
1, 2. ¿Ndáaña kúú iin ña̱ ndáyáʼviníka nu̱ú Jehová ta ndáaña kúni̱ra ná keʼéyó?
IIN ña̱ ndáyáʼviní nu̱ú Jehová kúú ña̱ vií kéʼéyó xíʼin inkana. Ta̱ Jesús sa̱náʼa̱ra miíyó ña̱ ná kuʼvi̱-iniyó kuniyó inkana nda̱a̱ táki̱ʼva kúʼvi̱-iniyó xíniyó miíyó (Mat. 22:37-39). Ña̱yóʼo kúni̱ kachiña ña̱ va̱ʼa ná koo-iniyó xíʼin na̱ kǒo ndásakáʼnu Jehová. Tá kéʼéyó saá, ndíku̱nyó yichi̱ yiváyó ta̱ íyo chí ndiví “chi ta̱yóʼo távára ñu̱ʼu nu̱ú na̱ va̱ʼa ta saátu nu̱ú na̱ va̱ása va̱ʼa ta sákuuntura sa̱vi̱ sa̱tá na̱ va̱ʼa xíʼin na̱ va̱ása va̱ʼa” (Mat. 5:45).
2 Ni kúʼvi̱níva-ini Jehová xínira ndiʼi na̱ yiví soo kúʼvi̱ka-inira xínira na̱ xíniso̱ʼo ña̱ káʼa̱nra (Juan 14:21). Jehová kúni̱ra ña̱ ná kundiku̱nyó yichi̱ra ña̱kán kúni̱ra ña̱ ná na̱ʼa̱yó ña̱ ndeéní kúʼvi̱-iniyó xíniyó na̱ hermano (1 Ped. 4:8; Rom. 12:10). Nda̱a̱ táki̱ʼva kúʼvi̱-iniyó xíniyó na̱ veʼeyó á iin na̱ migoyó saá xíniñúʼu kuʼvi̱-iniyó kuniyó na̱ hermanoyó.
3. ¿Ndáaña xíniñúʼu ndakundeéyó keʼéyó?
3 Ña̱ ku̱ʼvi̱-iniyó kuniyó inkana íyoña nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ña̱ kundaayó iin planta, xíniñúʼu ko̱so̱yónú ta kundaayónú ña̱ va̱ʼa kuaʼnunú. Ta̱ apóstol Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo xíʼin na̱ cristiano: “Kuʼvi̱ní-inindó kunitáʼanndó” (Heb. 13:1). Jehová kúnira ña̱ ná ndakundeéyó ku̱ʼvi̱-iniyó kuniyó inkana, nu̱ú artículo yóʼo kotoyó nda̱chun xíniñúʼu kuyatinkayó nu̱ú na̱ hermano ta ndáa ki̱ʼva keʼéyóña.
NDA̱CHUN XÍNIÑÚʼU KUYATINKAYÓ NU̱Ú NA̱ HERMANO
4. Nda̱a̱ táki̱ʼva káʼa̱n Salmo 133:1, ¿ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ chindayáʼvikayó ña̱ vií kitáʼanyó xíʼin na̱ hermanoyó? (Koto na̱ʼná).
4 (Kaʼvi Salmo 133:1).a Nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ ka̱ʼyí ña̱ Salmo, “iin ña̱ va̱ʼaní” kúú ña̱ kuuyó migo na̱ kúʼvi̱-ini xíni Jehová. Nda̱a̱ táki̱ʼva ndóʼo iin na̱ yiví na̱ xíto iin yitu̱n tú káʼnuní ndiʼi ki̱vi̱ soo tá yáʼa tiempo va̱ása kíʼinkana kuenta xíʼin túyóʼo. Ki̱ʼva saá kivi kundoʼoyó xíʼin na̱ ñuu Jehová va̱ása kiʼinkayó kuenta xa̱ʼa̱ ña̱ viíní kítáʼanyó xíʼin na̱ hermano. Sana ku̱a̱ʼá yichi̱ xítoyó na̱ hermanoyó ti̱xin iin semana, ¿ndáaña kivi chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ chindayáʼvikayó na̱yóʼo nda̱a̱ táki̱ʼva xi̱keʼéyó tá xa̱ʼa̱? Ña̱ taváyó tiempo ña̱ ndakanixi̱níyó nda̱chun ndáyáʼviní iin tá iin na̱yóʼo nu̱úyó ta saátu nu̱ú na̱ congregación.
Ná chindayáʼviyó ña̱ vií kítáʼanyó xíʼin na̱ hermano. (Koto párrafo 4).
5. ¿Ndáaña kivi kundoʼo inkana tá xítona ña̱ miíyó na̱ ndásakáʼnu Jehová náʼa̱yó ña̱ kúʼvi̱-iniyó xínitáʼanyó?
5 Ki̱vi̱ tá xáʼa̱n iinna yichi̱ nu̱ú reunión ña̱ xíkuumiíyó, savana ndákanda̱ní-inina xa̱ʼa̱ ña̱ xítona ña̱ kúʼvi̱ní-iniyó xíni táʼanyó ta xáa̱na kúnda̱a̱-inina ña̱yóʼo kúú ña̱ nda̱a̱. Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra: “Tasaá kúú ña̱ kunda̱a̱-ini ndiʼina ña̱ kúúndó discípuloi̱: tá kúʼvi̱-inindó xínitáʼanndó” (Juan 13:35). Ná kotoyó ña̱ ndo̱ʼo ñá Chaithra, ñáyóʼo xi̱kaʼviñá universidad ta ki̱xáʼañá káʼviña Biblia. Ñáyóʼo nda̱kiʼinñá iin invitación ña̱ ku̱ʼu̱nñá iin asamblea regional, ta ki̱vi̱ nu̱ú ña̱ ni̱xa̱ʼa̱nñá ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼin ñá hermana ñá sánáʼa̱ miíñá xa̱ʼa̱ Biblia ña̱yóʼo: “Na̱ yivái̱ nda̱a̱ ni iin yichi̱ ta̱ʼán numina yi̱ʼi̱ soo yi̱chi̱ nu̱ú ña̱ ni̱xi̱yo asamblea yóʼo 52 na̱ hermano nu̱mi yi̱ʼi̱. Na̱ hermano yóʼo ni̱na̱ʼa̱na nu̱úi̱ ña̱ kúʼvi̱níva-ini Jehová xínira miíyó. Kúni̱i̱ xa̱i̱ koi̱ táʼan na̱ ñuu Ndióxi̱”. Ñá Chaithra xi̱kaʼvikavañá Biblia ta tá ku̱i̱ya̱ 2024 nda̱kuchiñá. Sava na̱ yiví xítona ña̱ va̱ʼa ña̱ kéʼéyó, tá kúú ña̱ náʼa̱yó ña̱ kúʼvi̱-iniyó xínitáʼanyó ña̱yóʼo chindeétáʼan xíʼinna ña̱ xa̱a̱na ndasakáʼnuna Jehová (Mat. 5:16).
6. Ña̱ kutáʼanyó xíʼin na̱ hermano, ¿ndáa ki̱ʼva ndáaña miíyó?
6 Ña̱ kutáʼanyó xíʼin na̱ hermano ndáaña miíyó. Ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo xíʼin na̱ cristiano: “Ndakundeéyó chika̱a̱yó ndee̱ xíʼin táʼanyó ndiʼi ki̱vi̱ […], ña̱ va̱ʼa ná kǒo kuchiñu ndee̱ ña̱ kúúmií ku̱a̱chi ndasatéʼéña níma̱ nda̱a̱ ni iin ndóʼó” (Heb. 3:13). Tá kíxáʼayó ndákava-iniyó ta kéʼéyó sava ña̱ va̱ása va̱ʼa, Jehová kivi kuniñúʼura iin na̱ hermano ña̱ chindeétáʼanna xíʼinyó (Sal. 73:2, 17, 23). Iin ña̱ va̱ʼaní kúú ña̱ íyo na̱ hermano ña̱ chíndeétáʼanna xíʼinyó.
7. ¿Ndáa ki̱ʼva kítáʼan ña̱ kúʼvi̱-iniyó xínitáʼanyó xíʼin ña̱ inkáchi kítáʼanyó? (Colosenses 3:13, 14).
7 Kítáʼanyó xíʼin na̱ yiví na̱ ndixa náʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-inina xínitáʼanna, xa̱ʼa̱ ña̱kán ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa ndákiʼinyó (1 Juan 4:11). Tá kúú, xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-iniyó xínitáʼanyó kúú ña̱ chíndeétáʼan xíʼinyó ña̱ kundeé-iniyó xíʼin ña̱ kéʼé inkana ta xa̱ʼa̱ ña̱kán kúú ña̱ va̱ʼaníva kítáʼanyó (Efes. 4:2-6; kaʼvi Colosenses 3:13, 14). Ña̱kán tá xáʼa̱nyó reunión va̱ʼaníva kítáʼanyó xíʼin na̱ hermano ta kǒo nda̱a̱ ni iin na̱ yiví kéʼé táʼan ña̱yóʼo.
NÁ IXATO̱ʼÓ TÁʼANYÓ
8. ¿Ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan Jehová xíʼinyó ña̱ vií kutáʼanyó xíʼin na̱ hermano?
8 Jehová kúú ta̱ va̱ʼaní chíndeétáʼan xíʼinyó ña̱ inkáchi kítáʼan ndiʼiyó ni kúúyó na̱ yiví kuachi, mií Jehová kúú ta̱ kéʼé milagro yóʼo (1 Cor. 12:25). Ña̱ Biblia káchiña: “Ndióxi̱ kúú ta̱ sánáʼa̱ ndóʼó ndáa ki̱ʼva kuʼvi̱-inindó kunitáʼanndó” (1 Tes. 4:9). ¿Ndáa ki̱ʼva kéʼéraña? Nu̱ú tu̱ʼunra káxiní káʼa̱nra xíʼinyó ndáa ña̱ xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa kitáʼanyó xíʼin na̱ hermano. Ná taxiyó ña̱ ná sánáʼa̱ Jehová miíyó tasaá xa̱a̱yó keʼéyó ña̱ sákuaʼayó (Heb. 4:12; Sant. 1:25). Miíyó na̱ testigo Jehová chíkaa̱yó nde̱e ña̱ kéʼéyó ña̱yóʼo.
9. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ káʼa̱n Romanos 12:9-13?
9 ¿Ndáa ki̱ʼva kivi chindeétáʼan tu̱ʼun Ndióxi̱ xíʼinyó ña̱ vií kutáʼankayó xíʼin na̱ hermano? Ná kotoyó ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo ña̱ va̱xi nu̱ú Romanos 12:9-13 (kaʼviña). Ná kiʼinyó kuenta xíʼin tu̱ʼun loʼo yóʼo “Siʼnaka miíndó keʼé ña̱yóʼo ña̱ ixato̱ʼó táʼanndó”. ¿Ndáaña kúni̱ kachi ña̱yóʼo? Xíniñúʼu ndukúyó ki̱ʼva ña̱ na̱ʼa̱yó ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíni táʼanyó tá kúú, ña̱ i̱xakáʼnu-iniyó xa̱ʼa̱ táʼanyó xíʼin ña̱ va̱ʼa koo iniyó (Efes. 4:32). Ná kǒo kundatuyó ña̱ inkana ná kéʼé ña̱yóʼo. Siʼna miíyó ná kéʼé ña̱yóʼo tasaá kotoyó xi̱nu tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús “Kúsi̱íka-iniyó tá táxiyó ña̱ʼa ndaʼa̱ inkana nu̱úka ña̱ ndakiʼinyóña” (Hech. 20:35).
10. ¿Ndáa ki̱ʼva íyo iin na̱ yiví na̱ va̱ása xúxán? (Koto na̱ʼná).
10 Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ iin ña̱ ndáyáʼviní. Tándi̱ʼi ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo ña̱ xíniñúʼu ixato̱ʼó táʼanyó saátu ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ yóʼo: “Ndeéní kachíñundó, va̱ása koondó na̱ xúxán”. Iin na̱ va̱ʼaní káchíñu kúsi̱íní-inina kéʼénaña chi tá táxina iin chiñu ndaʼa̱na viíní kéʼénaña. Proverbios 3:27, 28 táxiña consejo yóʼo ndaʼa̱yó: “Tá kivi chindeétáʼún xíʼin inkana, kǒo sandákoún ña̱ chindeétáʼún xíʼinna”. Ña̱kán tá xítoyó ña̱ xíniñúʼu chindeétáʼanyó xíʼin iinna, ná chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ keʼéyóña ta kǒo ndakanixi̱níyó ña̱ inkana chindeétáʼan xíʼinna (1 Juan 3:17, 18).
Siʼnaka miíyó ná chindeétáʼan xíʼin na̱ hermano tá xíniñúʼuna ña̱ chindeétáʼanyó xíʼinna. (Koto párrafo 10).
11. ¿Ndáaña kivi chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ viíka kutáʼanyó xíʼin na̱ hermanoyó?
11 Tá ke̱ʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinyó kama ná ixakáʼnu-iniyó xa̱ʼa̱ táʼanyó chi saá kúú ña̱ náʼa̱yó ña̱ íxato̱ʼó táʼanyó. Efesios 4:26 káchiña: “Va̱ása sa̱a̱ndó iníísaá ki̱vi̱”. ¿Nda̱chun kǒo xíniñúʼu keʼéyó ña̱yóʼo? Chi saá kúú ña̱ kǒo taxiyó ña̱ sándakava ta̱ Ndi̱va̱ʼa miíyó ña̱ keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa nda̱a̱ táki̱ʼva káchi versículo 27. Nu̱ú Biblia, Jehová ku̱a̱ʼání yichi̱ káʼa̱nra xíʼinyó ña̱ ná ixakáʼnu-iniyó xa̱ʼa̱ táʼanyó. Colosenses 3:13 táxiña consejo ndaʼa̱yó: “Kǒo sandákoondó […], koo káʼnu-inindó xa̱ʼa̱na”. Ña̱ koo káʼnu-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ña̱ ke̱ʼé na̱ hermano xíʼinyó saá kúú ña̱ viíka kutáʼanyó xíʼinna. Tá ná keʼéyó ña̱yóʼo saá kúú ña̱ inkáchi kutáʼan ndiʼiyó chi espíritu santo kúú ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ viíní kutáʼanyó (Efes. 4:3). Tá va̱ása íxakáʼnu-iniyó xa̱ʼa̱ táʼanyó va̱ása vií kutáʼanyó xíʼin na̱ hermanoyó.
12. ¿Ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan Jehová xíʼinyó ña̱ ixakáʼnu-iniyó xa̱ʼa̱ inkana?
12 Ña̱ nda̱a̱ kúúña íxayo̱ʼvi̱níña xíʼinyó ña̱ koo káʼnu-iniyó xa̱ʼa̱ iinna tá kéʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinyó, soo ña̱ espíritu Ndióxi̱ kivi chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ keʼéyó ña̱yóʼo. Tá náʼa̱yó ña̱ kúni̱yó xínitáʼanyó ta saátu ña̱ va̱ʼaní káchíñuyó, Biblia káʼa̱nkaña ña̱yóʼo xíʼinyó: “Taxindó ña̱ ná taxi ña̱ espíritu santo ndee̱ ndaʼa̱ndó”. Ta saá ña̱ espíritu santo kivi chindeé táʼanña xíʼinyó ña̱ kivi kusi̱íka-iniyó ta keʼéyó ña̱ va̱ʼa. Tá kúú, ña̱ náʼa̱yó ña̱ kúʼvi̱-iniyó xínitáʼanyó ta íxakáʼnu-iniyó xa̱ʼa̱ táʼanyó (Rom. 12:11). Ña̱kán ná ka̱ʼa̱n ndáʼviyó xíʼin Jehová ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼinyó (Luc. 11:13).
“KǑO TAʼVÍ-TÁʼANNDÓ”
13. ¿Ndáaña kivi ndataʼví miíyó?
13 Ti̱xin congregación xa̱a̱ síín síín nu̱ú na̱ yiví ñúʼu (1 Tim. 2:3, 4). Ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, iin tá iinyó xa̱a̱ síín íyo ña̱ ndáka̱xinyó kundixiyó, ndáa ta̱tán kuniñúʼuyó, ña̱ kotoyó a ña̱ kusíkíyó. Tá va̱ása kíʼinyó kuenta xíʼin ña̱yóʼo kivi ndataʼvíña miíyó (Rom. 14:4; 1 Cor. 1:10). Soo Ndióxi̱ sánáʼa̱ra miíyó ña̱ kuʼvi̱-iniyó kunitáʼanyó. Ña̱kán va̱ása ka̱ʼa̱nyó ña̱ ndáka̱xinyó kéʼéyó va̱ʼakaña nu̱ú ña̱ ndáka̱xin inkana kéʼéna (Filip. 2:3).
14. ¿Ndáaña xíniñúʼu chika̱a̱yó ndeé keʼéyó ta nda̱chun?
14 Inka ña̱ kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa kǒo taʼví táʼanyó ti̱xin congregación kúú ña̱ chika̱a̱yó ndee̱ xíʼin táʼanyó ta ndasandakúyó ini táʼanyó (1 Tes. 5:11). Tiempo vitin ku̱a̱ʼání na̱ hermanoyó na̱ ku̱xíká a na̱ ta̱vána ti̱xin congregación xa̱a̱ ndíkóna nu̱ú Jehová ta miíyó va̱ʼaníva ndákiʼinyóna (2 Cor. 2:8). Iin ñá hermana ñá ku̱xíká nu̱ú Jehová ni̱xa̱ʼa̱n tukuñá reunión, káchiñá ña̱yóʼo: “Ndiʼina ni̱xa̱ʼa̱n chi̱ndeé yi̱ʼi̱ ta ndiʼina ni̱kusi̱íní-inina” (Hech. 3:19). ¿Ndáa ki̱ʼva chi̱ndeétáʼan ña̱yóʼo xíʼinñá? Ñáyóʼo káchiñá: “Túvii̱, Jehová kúú ta̱ chi̱ndeétáʼan tuku xíʼi̱n”. Tá chíkaa̱yó ndee̱ ña̱ chindeétáʼanyó xíʼin inkana ta̱ Jesús kivi kuniñúʼura miíyó ña̱ va̱ʼa sándi̱koyó-ini na̱ xóʼvi̱ (Mat. 11:28, 29).
15. ¿Ndáa inkakaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa kǒo taʼví táʼanyó? (Koto na̱ʼná).
15 Tá vií íyo ña̱ káʼa̱nyó, ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ va̱ása taʼví táʼanyó. Iin na̱ kéʼé comida siʼna xítondosónaña á ya̱sín ki̱ndooña tasaá chikaa̱naña kuxu inkana. Ta ki̱ʼva saá kéʼé miíyó, tá kuma̱níka ka̱ʼa̱nyó ná ndakanixi̱níyó ndáa ki̱ʼva koo ña̱ ka̱ʼa̱nyó á chíkaa̱ña ndee̱ xíʼin inkana. Ta saátu, á kivi chika̱a̱ña ndee̱ xíʼin na̱ xíniso̱ʼo miíyó (Sal. 141:3; Efes. 4:29).
Tá kuma̱níka ka̱ʼa̱nyó ná ndakanixi̱níyó ndáa ki̱ʼva koo ña̱ ka̱ʼa̱nyó. (Koto párrafo 15).
16. ¿Ndáana xíniñúʼu chika̱a̱ ndee̱ ña̱ vií koo ña̱ ka̱ʼa̱nna?
16 Na̱ xíniñúʼuka kiʼin kuenta xíʼin ña̱ káʼa̱nna kúú ta̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱ xíʼin na̱ íyo se̱ʼe (Col. 3:19, 21; Tito 2:4). Na̱ anciano kúú na̱ chika̱a̱ ndee̱ xíʼin inkana ta sándi̱kona-ini ndikachi válí sana Jehová (Is. 32:1, 2; Gál. 6:1). Iin proverbio sándakaʼánña ña̱yóʼo miíyó: “Iin tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nna mií tiempo ña̱ xíniñúʼuyóña sákusi̱íña-iniyó” (Prov. 15:23).
NÁ NA̱ʼA̱YÓ ÑA̱ NDIXA KÚʼVI̱-INIYÓ XÍNITÁʼANYÓ
17. ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa na̱ʼa̱yó ña̱ ndixa kúʼvi̱-iniyó xíniyó inkana?
17 Ta̱ apóstol Juan ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo: “Va̱ása xíniñúʼu ka̱ʼa̱n kuitíyó ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyó inkana, chi xíʼin ndinuʼu-iniyó xíniñúʼu kuʼvi̱-iniyó kuniyóna, ta na̱ʼa̱yóña xíʼin ña̱ kéʼéyó” (1 Juan 3:18). ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa na̱ʼa̱yó ña̱ ndixa kúʼvi̱-iniyó xíniyó inkana? Tá táváyó tiempo ña̱ kooyó xíʼin na̱ hermano, viíníka xa̱a̱yó kitáʼanyó xíʼinna ta kúʼvi̱níka-iniyó kunitáʼanyó. Ná taváyó tiempo ña̱ kutáʼanyó xíʼinna ti̱xin reunión ta saátu tá kéeyó nátúʼunyó xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ xíʼin ña̱ taváyó tiempo ña̱ ku̱ʼu̱nyó kotoyóna. Tá kéʼéyó ña̱yóʼo kivi ka̱ʼa̱nna ña̱yóʼo xa̱ʼa̱yó: “Ndióxi̱ kúú ta̱ sánáʼa̱ ndóʼó ndáa ki̱ʼva kuʼvi̱-inindó kunitáʼanndó” (1 Tes. 4:9). Tásaá ná keʼéyó, kiʼinyó kuenta ña̱ “Iin ña̱ va̱ʼaní kúú ña̱ inkáchi kítáʼan na̱ hermano” (Sal. 133:1).
YAA 90 Ná chika̱a̱yó ndée táʼanyó
a Salmo 133:1: “Kotondó iin ña̱ va̱ʼaní kúú ña̱ inkáchi kítáʼan na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱”.