Primero ña̱ Reyes
11 Su̱ví iinlá ñá se̱ʼe ta̱ faraón níxikuni̱ ta̱ rey Salomón chi saátu xi̱kuni̱ra ku̱a̱ʼání ná ñaʼá ná inka ñuu: ná moabita, ná ammonita, ná edomita, ná sidonia xíʼin ná hitita. 2 Ná ñaʼá yóʼo xi̱kuuná táʼan na̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová ña̱yóʼo xa̱ʼa̱ xíʼin na̱ ñuu Israel: “Va̱ása xíniñúʼu ku̱ʼu̱nndó ndakutáʼanndó xíʼin náyóʼo,* ta ni náyóʼo va̱ása xíniñúʼu kixina ndakutáʼanna xíʼinndó, saáchi náyóʼo chikaa̱ná-inindó ña̱ ndasakáʼnundó ndióxi̱ ña̱ ndásakáʼnuná”. Soo ta̱ Salomón nda̱kutáʼanvara xíʼin náyóʼo* ta ki̱xáʼara kúni̱ra xíniraná. 3 Ni̱xi̱yo 700 ná síʼira ná ni̱xa̱a̱ ku̱u princesa ta ni̱xi̱yotu inkaka 300 ná ñaʼá ná ni̱xi̱yo xíʼinra.* Ta loʼo tá loʼo, ná síʼira chi̱kaa̱ná-inira* ña̱ kuxíkára nu̱ú Ndióxi̱. 4 Tá xa̱a̱ ku̱chéení ta̱ Salomón ná síʼira chi̱kaa̱ná-inira ña̱ kixáʼara ndasakáʼnura inka ndióxi̱, ta va̱ása níndasakáʼnukara Jehová Ndióxi̱ra xíʼin ndiʼi níma̱ra nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé yivára ta̱ David. 5 Ta̱ Salomón ki̱xáʼara ndásakáʼnura ña̱ Astoret* ndióxi̱ na̱ sidonio, ta saátu ña̱ Milcom ña̱ xi̱kuu ndióxi̱ na̱ ammonita ña̱ kúkini-ini Ndióxi̱ ta̱ nda̱a̱ xínira. 6 Ta̱ Salomón ke̱ʼéra ña̱ va̱ása va̱ʼa nu̱ú Jehová, ta va̱ása níxi̱ndiku̱nra Jehová xíʼin ndiʼi níma̱ra nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé yivára ta̱ David.
7 Tasaá kúú ña̱ i̱xava̱ʼa ta̱ Salomón nu̱ú* ndasakáʼnu na̱ yiví ña̱ Kemós ndióxi̱ na̱ Moab ña̱ kúkini-ini Ndióxi̱ ta̱ nda̱a̱ xínira, ta saátu i̱xava̱ʼara nu̱ú ndasakáʼnuna ña̱ Mólek ndióxi̱ na̱ ammonita, i̱xava̱ʼara ña̱yóʼo yuku̱ ña̱ níndichi chí nu̱ú xítondaa ñuu Jerusalén. 8 Ta ke̱ʼéra ndiʼi ña̱yóʼo xa̱ʼa̱ ná síʼira ná xi̱xaʼmi ña̱ʼa ta xi̱sokónáña nu̱ú ndióxi̱ná ña̱ va̱ʼa kana yi̱ʼma̱ña.
9 Jehová ni̱sa̱a̱níra xíʼin ta̱ Salomón saáchi ku̱xíkára nu̱ú Jehová Ndióxi̱ na̱ ñuu Israel, ta̱ ki̱ta u̱vi̱ yichi̱ nu̱úra 10 ta xa̱a̱ káxiníva ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ña̱ va̱ása kundiku̱nra inka ndióxi̱. Soo ta̱yóʼo va̱ása níkandíxara chiñu ña̱ xa̱ʼnda Jehová nu̱úra. 11 Xa̱ʼa̱ ña̱kán, Jehová ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Salomón: “Xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼún ña̱yóʼo, ta va̱ása nísaxínún trato ña̱ ki̱ndoi̱ xíʼún, ta va̱ása níxi̱ndiku̱ún ndiʼi ley ña̱ ta̱xii̱ ndaʼún, nda̱a̱ ni loʼo va̱ása kaka-iniún chi kindai̱ ña̱ xáʼndachíñún ta taxii̱ña ndaʼa̱ iin ta̱ káchíñu nu̱ún. 12 Soo xa̱ʼa̱ ña̱ kúndáʼvi-inii̱ xínii̱ yiváún ta̱ David, va̱ása keʼíi̱ ña̱yóʼo nani tákún chi ndaʼa̱ se̱ʼún kúú ña̱ kindai̱ña. 13 Soo taxivai̱ ña̱ ná kaʼndachíñu se̱ʼún loʼo tiempo, chi taxivai̱ ña̱ kaʼndachíñura nu̱ú iin tribu, xa̱ʼa̱ ña̱ kúndáʼvi-inii̱ xínii̱ ta̱ David ta̱ xi̱kachíñu nu̱úi̱, ta saátu xa̱ʼa̱ ñuu Jerusalén ña̱ nda̱kaxii̱n”.
14 Jehová ta̱xira ña̱ ná koo iin ta̱ sa̱a̱-ini kuni ta̱ Salomón: ta̱yóʼo xi̱kuu ta̱ Hadad ta̱ edomita ta̱ ki̱xi ti̱xin na̱ veʼe ta̱ rey ñuu Edom. 15 Tá ku̱chiñu ta̱ David ka̱nitáʼanra xíʼin na̱ xi̱ndoo chí Edom, ta̱ Joab ta̱ xi̱niʼi yichi̱ nu̱ú na̱ soldado ni̱xa̱ʼa̱nra ña̱ va̱ʼa sandúxu̱nra ndiʼi na̱ ni̱xi̱ʼi̱ ta xi̱kuni̱ra sandiʼi-xa̱ʼa̱ra ndiʼi na̱ ta̱a na̱ ñuu Edom. 16 (Ta̱ Joab xíʼin ndiʼi na̱ soldado na̱ ñuu Israel ki̱ndoona xi̱ndoona kán i̱ñu̱ yo̱o̱, nda̱a̱ tá sa̱ndíʼi-xa̱ʼa̱ra ndiʼi na̱ ta̱a na̱ ñuu Edom). 17 Soo ta̱ Hadad xi̱nura xíʼin sava na̱ edomita na̱ xi̱kachíñu nu̱ú yivára ta ku̱a̱ʼa̱nna chí Egipto. Ta ta̱ Hadad iin ta̱ loʼova xi̱kuura. 18 Ke̱ena chí Madián ta ni̱xa̱a̱na chí Parán. Ta nda̱kiʼinna sava na̱ ta̱a ñuu Parán ku̱a̱ʼa̱n xíʼinna ta ni̱xa̱a̱na ñuu Egipto, nu̱ú íyo ta̱ faraón ta̱ xi̱kuu rey ñuu Egipto, ta ta̱yóʼo ta̱xira iin veʼe nu̱ú koo ta̱ Hadad, ña̱ kuxura ta saátu ta̱xira ñuʼú ndaʼa̱ra. 19 Ta̱ faraón ki̱ndooní-inira xíʼin ta̱ Hadad ña̱kán ta̱xira ku̱ʼvi̱ ñá síʼira ñá reina* Tahpenés ña̱ kooñá xíʼinra. 20 Tá ni̱ya̱ʼa tiempo, ku̱ʼvi̱ ñá Tahpenés ka̱ku iin se̱ʼeñá xíʼin ta̱ Hadad ta chi̱nanínara Guenubat ta ñá Tahpenés sa̱kuaʼnuñá ta̱yóʼo* veʼe ta̱ faraón. Ta ta̱ Guenubat xa̱ʼnura xíʼin mií na̱ se̱ʼe ta̱ faraón.
21 Tá íyo ta̱ Hadad chí Egipto ku̱ndaa̱-inira ña̱ xa̱a̱ ni̱xi̱ʼi̱va ta̱ David, ta saátu ta̱ Joab ta̱ xi̱niʼi yichi̱ nu̱ú na̱ soldado. Ña̱kán ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ faraón: “Taxi ná ndikói̱ chí ñui̱”. 22 Soo ta̱ faraón ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “¿Ndáaña kúma̱ní nu̱ún yóʼo ña̱kán kúni̱ún ndikóún ñuún?”. Soo ta̱yóʼo nda̱kuiinra: “Kǒo ña̱ kúma̱ní nu̱úi̱, soo taxi ná ndikói̱”.
23 Ndióxi̱ ta̱xira ña̱ ná kita inka ta̱ sa̱a̱-ini kuni ta̱ Salomón: ta̱yóʼo xi̱kuu se̱ʼe ta̱ Eliadá ta̱ xi̱naní Rezón, ta̱ xi̱kachíñu nu̱ú ta̱ Hadadézer ta̱ xi̱kuu rey ñuu Zobá soo xi̱nuvara nu̱úra. 24 Tá ku̱chiñu ta̱ David ka̱nitáʼanra xíʼin* na̱ ñuu Zobá, ta̱ Rezón sa̱ndátakara iin tiʼvi na̱ ta̱a ta ni̱xa̱a̱ra xi̱kuura ta̱ xi̱niʼi yichi̱ nu̱ú na̱ xi̱ ixakuíʼná ña̱ʼa inkana. Na̱yóʼo nda̱kiʼinna ku̱a̱ʼa̱nna chí Damasco, ta kán ki̱ndoona xi̱ndoona ta ki̱xáʼana xáʼndachíñuna chí Damasco. 25 Ta ta̱yóʼo ni̱sa̱a̱-inira xi̱nira na̱ ñuu Israel ndiʼi tiempo ña̱ xi̱taku ta̱ Salomón, ta ku̱a̱ʼání tu̱ndóʼo ni̱xi̱yo nu̱úna i̱xaa ta̱yóʼo ta saátu ta̱ Hadad. Ni̱sa̱a̱ní-inira xi̱nira na̱ ñuu Israel ndiʼi tiempo ña̱ xa̱ʼndachíñura chí Siria.
26 Ta̱ Jeroboán se̱ʼe ta̱ Nebat, iin ta̱ efraimita ta̱ ni̱xi̱yo chí Zeredá ki̱xáʼara ni̱xi̱yora contra xíʼin ta̱ rey Salomón. Ta̱yóʼo xi̱kachíñura nu̱úra ta siʼíra xi̱naníñá Zeruá ta xa̱a̱ ni̱xi̱ʼi̱va yii̱ñá. 27 Ta̱ Jeroboán ki̱xáʼara ni̱xi̱yora contra xíʼin ta̱ rey Salomón saáchi i̱xava̱ʼara koʼndo ña̱ Miló* ta saátu i̱xava̱ʼara nama̱ sa̱tá Ñuu ta̱ David ta̱ xi̱kuu yivára. 28 Ta̱ Jeroboán iin ta̱a ta̱ ndakúní xi̱kuura. Tá xi̱ni ta̱ Salomón ña̱ va̱ʼaní káchíñura, ta̱xira chiñu ndaʼa̱ra ña̱ kiʼinra kuenta xíʼin ndiʼi chiñu ña̱ xi̱niñúʼu keʼé na̱ veʼe ta̱ José. 29 Tá tiempo kán ta̱ Jeroboán ki̱tara ñuu Jerusalén ta ku̱a̱ʼa̱nra, ta ta̱ profeta Ahíya ta̱ silonita nda̱kutáʼanra xíʼinra chí yichi̱. Ta ta̱ Ahíya ndíxira iin ti̱ko̱to̱ ña̱ xa̱á, ta iinlá miíra nda̱kutáʼan xíʼin ta̱ Jeroboán chí yuku̱. 30 Ta̱ Ahíya ki̱ʼinra ti̱ko̱to̱ ña̱ ndíxira ku̱a̱ʼa̱nra ta u̱xu̱ u̱vi̱ táʼví nda̱táraña. 31 Saá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Jeroboán:
“U̱xu̱ táʼvíña ndakiʼún, saáchi ña̱yóʼo kúú ña̱ káʼa̱n Jehová Ndióxi̱ na̱ ñuu Israel: ‘Kindai̱ ña̱ xáʼndachíñu ta̱ Salomón ta taxii̱ ña̱ kaʼndachíñún nu̱ú u̱xu̱ tribu. 32 Soo ndakundeévara kaʼndachíñura nu̱ú iin tribu xa̱ʼa̱ ña̱ kúndáʼvi-inii̱ xínii̱ ta̱ David ta̱ xi̱kachíñu nu̱úi̱ ta saátu xa̱ʼa̱ ña̱ kúndáʼvi-inii̱ xínii̱ ñuu Jerusalén, ñuu ña̱ nda̱kaxii̱n nu̱ú ndiʼi tribu na̱ ñuu Israel. 33 Keʼíi̱ ña̱yóʼo chi na̱ ñui̱ sa̱ndákoona yi̱ʼi̱ ta ki̱xáʼana ndásakáʼnuna ña̱ Astoret, ndióxi̱ na̱ sidonio, saátu Kemós ndióxi̱ na̱ ñuu Moab, saátu Milcom ndióxi̱ na̱ ammonita. Ta va̱ása níxi̱kana yichíi̱, va̱ása níkeʼéna ña̱ va̱ʼa nu̱úi̱, va̱ása níkandíxana chiñu ña̱ xa̱ʼndai̱ nu̱úna ta ni va̱ása níkandíxana ley ña̱ ta̱xii̱ ndaʼa̱na, nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ David yivá ta̱ Salomón. 34 Soo va̱ása ndi̱ku̱n kindai̱ ndiʼi ña̱ xáʼndachíñu ta̱ Salomón. Saáchi taxikavai̱ ña̱ kaʼndachíñura ndiʼi tiempo ña̱ ná kutakura, xa̱ʼa̱ ña̱ kúndáʼvi-inii̱ xínii̱ ta̱ David ta̱ xi̱kachíñu nu̱úi̱, saáchi ka̱ndíxara chiñu ña̱ xa̱ʼndai̱ nu̱úra ta saátu ley ña̱ ta̱xii̱ ndaʼa̱ra. 35 Soo ndaʼa̱ se̱ʼe ta̱ Salomón kúú ña̱ kindai̱ ña̱ kaʼndachíñura ta taxii̱ña ndaʼa̱ yóʼó; ta kaʼndachíñún nu̱ú u̱xu̱ tribu. 36 Ta taxii̱ ña̱ ná kaʼndachíñu se̱ʼera nu̱ú iin tribu, ña̱ va̱ʼa ná koo iin na̱ se̱ʼe ta̱ David na̱ kaʼndachíñu chí Jerusalén, ñuu ña̱ nda̱kaxii̱n nu̱ú koo ki̱víi̱. 37 Yóʼó kúú ta̱ ndaka̱xii̱n ta kaʼndachíñún nu̱ú ndiʼi ña̱ kúni̱ miíún, ta koún rey nu̱ú na̱ ñuu Israel. 38 Ta tá kándíxaún ndiʼi ña̱ xáʼndai̱ nu̱ún, ndíku̱ún yichíi̱, kéʼún ndiʼi ña̱ va̱ʼa nu̱úi̱, kándíxaún ley ña̱ ta̱xii̱ ta saátu chiñu ña̱ xáʼndai̱ nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ David ta̱ xi̱kachíñu nu̱úi̱, yi̱ʼi̱ koi̱ xíʼún ta taxii̱ ña̱ ku̱a̱ʼání tiempo ná kaʼndachíñu na̱ se̱ʼún nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼíi̱ xíʼin ta̱ David, ta taxii̱ ñuu Israel ndaʼún. 39 Ta sakúkaʼi̱n nu̱ú na̱ se̱ʼe ta̱ David xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼéna, soo su̱ví ndiʼi tiempo keʼíi̱ña’”.
40 Ña̱kán ta̱ Salomón xi̱kuni̱ra kaʼníra ta̱ Jeroboán, soo ta̱ Jeroboán xi̱nura ku̱a̱ʼa̱nra chí Egipto, chí nu̱ú íyo ta̱ Sisac ta̱ rey ñuu Egipto ta kán ki̱ndoora ni̱xi̱yora nda̱a̱ tá ni̱xi̱ʼi̱ ta̱ Salomón.
41 Ndiʼika ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ ta̱ Salomón xíʼin ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéra ta saátu ña̱ ndíchi ña̱ xi̱kuumiíra, ni̱ka̱ʼyi̱ña nu̱ú libro ña̱ nátúʼun xa̱ʼa̱ ta̱ Salomón. 42 Ta 40 ku̱i̱ya̱ kúú ña̱ xa̱ʼndachíñu ta̱ Salomón nu̱ú na̱ ñuu Israel chí Jerusalén. 43 Tasaá ni̱xi̱ʼi̱ ta̱ Salomón ta nda̱kindee̱ra xíʼin na̱ táʼanra na̱ xi̱ndoo xi̱naʼá ta sa̱ndúxu̱nnara chí Ñuu ta̱ David yivára, ta se̱ʼera ta̱ Rehoboam kúú ta̱ ni̱xa̱a̱ ndu̱u rey.