Segundo ña̱ Reyes
17 Tá xa̱a̱ 12 ku̱i̱ya̱ xáʼndachíñu ta̱ rey Acaz ta̱ ñuu Judá, ta̱ Hosea se̱ʼe ta̱ Elá ni̱xa̱a̱ra ndu̱ura rey nu̱ú na̱ ñuu Israel chí Samaria ta 9 ku̱i̱ya̱ xa̱ʼndachíñura. 2 Ke̱ʼéra ña̱ va̱ása va̱ʼa nu̱ú Jehová, soo va̱ása níxa̱a̱ra keʼéra nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé na̱ rey na̱ xi̱ndoo chí Israel tá ya̱chi̱. 3 Ta̱ Salmanasar ta̱ kúú rey chí Asiria ni̱xa̱ʼa̱nra ka̱nitáʼanra xíʼin ta̱ Hosea, ta ta̱yóʼo ni̱xa̱a̱ra ndu̱ura ta̱ káchíñu nu̱úra ta xi̱chaʼvira impuesto ndaʼa̱ra. 4 Soo ta̱ rey ñuu Asiria ku̱ndaa̱-inira ña̱ íyo ta̱ Hosea contra xíʼinra, saáchi chi̱ndaʼára na̱ ku̱a̱ʼa̱n ka̱ʼa̱n xíʼin ta̱ rey So ta̱ ñuu Egipto ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼinra, ta va̱ása níxichaʼvikara impuesto ndaʼa̱ra nda̱a̱ táki̱ʼva xi̱keʼéra tá ya̱chi̱. Xa̱ʼa̱ ña̱kán, ta̱ rey ñuu Asiria ka̱túnrara ta chi̱kaa̱rara veʼeka̱a.
5 Ta̱ rey ñuu Asiria ni̱ki̱ʼvira iníí nu̱ú ñuʼú na̱ ñuu Israel ña̱ va̱ʼa kanitáʼanra xíʼinna. Ni̱xa̱a̱ra chí Samaria xíʼin na̱ soldadora ta u̱ni̱ ku̱i̱ya̱ xi̱ndoona sa̱tá ñuu kán ña̱ va̱ʼa kanitáʼanna xíʼin na̱ ndóo kán. 6 Tá xa̱a̱ 9 ku̱i̱ya̱ xáʼndachíñu ta̱ Hosea, ta̱ rey ñuu Asiria ku̱chiñura nda̱kiʼinra ñuu Samaria. Tasaá nda̱kiʼinra na̱ ñuu Israel ku̱a̱ʼa̱n xíʼinra chí Asiria, ta chi̱ndaʼárana ku̱a̱ʼa̱nna kundoona chí ñuu Halá xíʼin Habor, yatin nu̱ú ndíkaa̱ yu̱ta Gozán, ta saátu ku̱a̱ʼa̱nna kundoona chí ñuu na̱ medo.
7 Ndiʼi ña̱yóʼo ku̱uña saáchi na̱ ñuu Israel ni̱ki̱ʼvina ku̱a̱chi nu̱ú Jehová Ndióxi̱na, ta̱ sa̱kǎku miína nu̱ú na̱ ñuu Egipto ta saátu nu̱ú ta̱ faraón ta̱ xi̱kuu rey chí Egipto. Nda̱sakáʼnuna inkaka ndióxi̱, 8 ta xi̱ndiku̱nna costumbre ña̱ xi̱kuumií na̱ ñuu na̱ ta̱vá Jehová nu̱ú ñuʼúna ña̱ va̱ʼa taxiraña ndaʼa̱ na̱ israelita, ta saátu xi̱ndiku̱nna costumbre ña̱ xi̱kuumií na̱ rey ñuu Israel.
9 Na̱ israelita ke̱ʼéna ña̱ʼa ña̱ va̱ása níkutóo Jehová Ndióxi̱na. Ta ndiʼi ñuu ki̱xáʼana i̱xava̱ʼana nu̱ú ndasakáʼnu na̱ yiví ndióxi̱na,* ke̱ʼénaña nda̱a̱ nu̱ú ni̱xi̱yo veʼe súkun nu̱ú xi̱ndóso na̱ ndáa ta saátu ñuu ña̱ kútu̱ní ndási.* 10 Ta ndiʼi xi̱kí ña̱ súkun ta saátu xa̱ʼa̱ yitu̱n tú ndoko ndaʼa̱ ke̱ʼéna nama̱ xíʼin yitu̱n* tú kuniñúʼuna ña̱ va̱ʼa ndasakáʼnuna ndióxi̱na; 11 ta ndiʼi nu̱ú xi̱ndasakáʼnu na̱ yiví ndióxi̱na xi̱xaʼnína kití ta xi̱xaʼminarí ña̱ va̱ʼa kana yi̱ʼma̱, ke̱ʼéna nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé na̱ ñuu na̱ ta̱vá Jehová nu̱ú ñuʼúna ta ku̱a̱ʼa̱nna koona inka ñuu. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa sa̱sáa̱nína Jehová.
12 Ta ki̱xáʼana nda̱sakáʼnuna ndióxi̱ ña̱ kini,* ni ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼinna “Kǒo keʼéndó ña̱yóʼo”. 13 Jehová xi̱xiniñúʼura ndiʼi na̱ profeta xíʼin na̱ ta̱a na̱ xi̱xito visión ña̱ va̱ʼa ka̱ʼa̱nna xíʼin na̱ ñuu Israel ta saátu xíʼin na̱ ñuu Judá xa̱ʼa̱ ña̱ kivi kundoʼona. Xi̱kaʼa̱nra xíʼinna: “Sandákoondó ña̱ va̱ása va̱ʼa kéʼéndó ta ndikóndó nu̱úi̱. Kuniso̱ʼondó ndiʼi ña̱ káʼi̱n xíʼinndó ta saátu ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ nu̱ú ley ña̱ ta̱xii̱ ndaʼa̱ na̱ táʼanndó na̱ xi̱ndoo xi̱naʼá, ta saátu ña̱ ni̱ka̱ʼi̱n xíʼin na̱ profeta na̱ xi̱kachíñu nu̱úi̱ ña̱ ná ka̱ʼa̱nna xíʼinna”. 14 Soo na̱yóʼo va̱ása níxiniso̱ʼona. So̱ʼoní ni̱xi̱yona nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱xi̱yo na̱ táʼanna na̱ xi̱ndoo xi̱naʼá, saáchi na̱kán va̱ása nína̱ʼa̱na ña̱ kándíxana Jehová Ndióxi̱na xíʼin ndiʼi níma̱na. 15 Va̱ása níxiinna kundiku̱nna ña̱ xi̱kaʼa̱nra xíʼinna, ni trato ña̱ ke̱ʼéra xíʼin na̱ táʼanna na̱ xi̱ndoo xi̱naʼá ni ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna kivi kundoʼona xa̱ʼa̱ ña̱ kéʼéna. Xi̱ndakundeéna xi̱ndasakáʼnuna ña̱ʼa ña̱ ni loʼo va̱ása ndáyáʼvi, ña̱kán nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ña̱yóʼo saá ni̱xa̱a̱na ndu̱una chi nda̱a̱ ni loʼo va̱ása níxi̱ndayáʼvikana. Tasaá ke̱ʼéna nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé na̱ ñuu na̱ xi̱ndoo yatin xíʼinna, ni xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nva Jehová xíʼinna ña̱ ná kǒo keʼéna nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé na̱kán.
16 Va̱ása níxi̱ndiku̱nkana ña̱ xi̱kaʼa̱n Jehová Ndióxi̱na xíʼinna. Ta ke̱ʼéna u̱vi̱ si̱ndi̱ki̱ válí tí ka̱a ta saátu i̱xava̱ʼana iin yitu̱n tú ndasakáʼnuna. Xi̱kuxítína nu̱ú ñu̱ʼu,* yo̱o̱ xíʼin ki̱mi ta nda̱sakáʼnutuna ña̱ Baal. 17 Ta saátu xa̱ʼmina se̱ʼeta̱ana xíʼin se̱ʼe-síʼina, xi̱xaʼa̱nna nu̱ú na̱ ndáku* ta saátu nu̱ú na̱ xíto ña̱ kuu chí nu̱únínu. Ta nina ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼéna nu̱ú Jehová ña̱ sasáa̱nara.
18 Jehová ni̱sa̱a̱níra xíʼin na̱ ñuu Israel ña̱kán ku̱ndasínu̱úra xi̱nirana. Ta nda̱a̱ ni iinka na̱kán va̱ása níkindo̱o, ndáa na̱ tribu ta̱ Judá kúú na̱ ki̱ndoo.
19 Soo ni na̱ tribu ta̱ Judá va̱ása níkandíxa ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová Ndióxi̱na. Chi saátu na̱yóʼo ke̱ʼéna nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé na̱ ñuu Israel. 20 Jehová ku̱ndasínu̱úra xi̱nira na̱ se̱ʼe na̱ ñuu Israel, sa̱kúkaʼanra nu̱úna ta nda̱taxirana ndaʼa̱ na̱ xi̱ ixakuíʼná ña̱ʼana tasaá chi̱ndaʼárana ku̱a̱ʼa̱n xíkána nu̱úra. 21 Va̱ása nítaxikara ña̱ kaʼndachíñu na̱ veʼe ta̱ David nu̱ú na̱ ñuu Israel, xa̱ʼa̱ ña̱kán nda̱kaxinna ta̱ Jeroboán se̱ʼe ta̱ Nebat ña̱ kaʼndachíñura nu̱úna. Soo ña̱ ke̱ʼé ta̱ Jeroboán kúú ña̱ sa̱kúxíkára na̱ ñuu Israel nu̱ú Jehová, ña̱kán ni̱ki̱ʼvina iin ku̱a̱chi káʼnu. 22 Ta na̱ ñuu Israel nda̱kundeéna ni̱ki̱ʼvina táʼan ku̱a̱chi ña̱ ni̱ki̱ʼvi ta̱ Jeroboán. Ta nda̱a̱ ni loʼo va̱ása nísandákoona ña̱ ki̱ʼvina ku̱a̱chi yóʼo 23 nda̱a̱ tá ku̱ndasínu̱ú Jehová xi̱nira na̱ ñuu Israel, nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ profeta na̱ xi̱kachíñu nu̱úra ña̱ ná ka̱ʼa̱nna. Xa̱ʼa̱ ña̱kán va̱ása níxi̱ndooka na̱yóʼo chí Israel, chi nda̱kiʼinnana ku̱a̱ʼa̱nna chí Asiria ta kán ndóona nda̱a̱ ki̱vi̱ vitin.*
24 Ta ta̱ rey ñuu Asiria ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ ná ku̱ʼu̱n na̱ yiví na̱ ndóo chí Babilonia, Cutá, Avá, Hamat xíʼin Sefarvaim kundoona ñuu ña̱ íyo chí Samaria, ñuu ña̱ xi̱kuu kuenta na̱ israelita. Ta na̱ yiví yóʼo kúú na̱ ni̱xa̱a̱ nda̱kundoo chí Samaria. 25 Tá ni̱xa̱a̱na xi̱kundoona kán, va̱ása níxindasakáʼnuna Jehová. Xa̱ʼa̱ ña̱kán chi̱ndaʼá Jehová ndikaʼa* nu̱ú ndóona ta xa̱ʼnírí savana. 26 Tasaá chi̱ndaʼána na̱ ku̱a̱ʼa̱n natúʼun xíʼin ta̱ rey ñuu Asiria xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, ka̱china: “Na̱ yiví na̱ chi̱ndaʼún ku̱a̱ʼa̱n kundoo chí Samaria va̱ása xíni̱na ndáa ki̱ʼva ndasakáʼnuna Ndióxi̱ ta̱ xi̱ndasakáʼnu na̱ xi̱ndoo ñuu kán. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása xíni̱na ndáa ki̱ʼva ndasakáʼnunara, chíndaʼára ndikaʼa ta xáʼnírí na̱ yiví”.
27 Tá xi̱niso̱ʼo ta̱ rey ñuu Asiria ña̱yóʼo, xa̱ʼndara chiñu yóʼo: “Ndaka̱xinndó iin su̱tu̱ ta̱ nda̱kiʼinyó ñuu kán ta ná ndikóra ku̱ʼu̱nra ña̱ va̱ʼa sanáʼa̱ra na̱ yiví ndáa ki̱ʼva ndasakáʼnuna Ndióxi̱ ta̱ xi̱ndasakáʼnuna ñuu kán”. 28 Iin ta̱ su̱tu̱ ta̱ nda̱kiʼinna chí Samaria, ndi̱kóra ku̱a̱ʼa̱nra koora chí Betel ta ki̱xáʼara sánáʼa̱ra na̱ yiví ndáa ki̱ʼva ndasakáʼnuna Jehová.
29 Soo iin tá iin na̱ ñuu i̱xava̱ʼana ndióxi̱na ta chi̱ndoonaña ini veʼe ña̱ i̱xava̱ʼa na̱ samaritano chí lugar ña̱ súkun. Ta ndiʼi na̱ ñuu na̱ ki̱xaa̱ xi̱kundoo yóʼo, ke̱ʼéna ña̱yóʼo ñuu nu̱ú xi̱ndoona. 30 Na̱ ke̱e chí Babilonia i̱xava̱ʼana ndióxi̱ ña̱ naní Sucot-Benot, na̱ ke̱e chí Cut i̱xava̱ʼana Nergal, na̱ ke̱e chí Hamat i̱xava̱ʼana Asimá, 31 na̱ aveo i̱xava̱ʼana Nibhaz xíʼin Tartac. Na̱ sefarvita xi̱xaʼmina se̱ʼena nu̱ú ña̱ Adramélec xíʼin Anamélec, ndióxi̱ na̱ ñuu Sefarvaim. 32 Ni xi̱ndasakáʼnuna Jehová, soo nda̱kaxinna na̱ ta̱a ñuu kán ña̱ koona su̱tu̱ chí lugar ña̱ súkun. Na̱yóʼo kúú na̱ xi̱kachíñu ini veʼe nu̱ú xi̱ndasakáʼnuna ndióxi̱na chí lugar ña̱ súkun. 33 Xi̱ndasakáʼnuna Jehová, soo saátu xi̱ndasakáʼnuna ndióxi̱ miína nda̱a̱ táki̱ʼva xi̱keʼéna ñuu nu̱ú ke̱ena.
34 Nda̱a̱ ki̱vi̱ vitin ndásakáʼnuna ndióxi̱na. Ta nda̱a̱ ni iinna va̱ása ndásakáʼnu Jehová, nda̱a̱ ni iinna va̱ása ndíku̱nna chiñu ña̱ xa̱ʼndara ni Ley ña̱ ta̱xi Jehová ndaʼa̱ na̱ se̱ʼe ta̱ Jacob, ta̱ na̱samara ki̱vi̱ ña̱ kunaníra Israel. 35 Tá ke̱ʼé Jehová iin trato xíʼin na̱ israelita, xa̱ʼndara chiñu yóʼo nu̱úna: “Va̱ása ndasakáʼnundó inkaka ndióxi̱, va̱ása kuxítíndó nu̱úña, va̱ása kachíñundó nu̱úña ta ni va̱ása so̱kóndó ña̱ʼa nu̱úña.* 36 Nu̱úka ña̱yóʼo, iinlá yi̱ʼi̱ Jehová kúú ta̱ xíniñúʼu ndasakáʼnundó ta nu̱ú yi̱ʼi̱ kúú ña̱ xíniñúʼu kuxítíndó ta saátu ña̱ so̱kóndó ña̱ʼa, saáchi yi̱ʼi̱ kúú ta̱ ta̱vá ndóʼó ñuu Egipto xíʼin ndeíi̱. 37 Ndiʼi tiempo xíniñúʼu kundiku̱nndó chiñu ña̱ xáʼndai̱ nu̱úndó, ta saátu Ley ña̱ ka̱ʼyii̱ ta̱xii̱ ndaʼa̱ndó ta va̱ása ndasakáʼnundó inkaka ndióxi̱. 38 Va̱ása nandóso-inindó xa̱ʼa̱ trato ña̱ ke̱ʼíi̱ xíʼinndó ta va̱ása ndasakáʼnundó inkaka ndióxi̱. 39 Chi iinlá yi̱ʼi̱ Jehová Ndióxi̱ndó kúú ta̱ xíniñúʼu ndasakáʼnundó, chi yi̱ʼi̱ kúú ta̱ sakǎku ndóʼó nu̱ú ndiʼi na̱ sáa̱-ini xíni ndóʼó”.
40 Soo na̱ ñuu yóʼo va̱ása níxiniso̱ʼona, chi nda̱kundeéna nda̱sakáʼnuna ndióxi̱na. 41 Ni xi̱ndakundeé na̱ ñuu yóʼo xi̱ndasakáʼnuna Jehová, saátu xi̱ndakundeéna xi̱ndasakáʼnuna ña̱ʼa ña̱ i̱xava̱ʼana. Ta na̱ se̱ʼena xíʼin na̱ se̱ʼeñánina nda̱a̱ ki̱vi̱ vitin ndákundeéna kéʼéna nda̱a̱ táki̱ʼva xi̱keʼé na̱ táʼanna na̱ xi̱ndoo xi̱naʼá.