ဘုရားသခင့်နှုတ်ကပတ်တော်စစ်မှန်ခြင်း၏သက်သေသာဓကများ

မှန်သလား၊ မှားသလား။—ကျမ်းစာသည် ခေတ်ကာလတစ်လျှောက် ပြောင်းလဲခြင်းမရှိဘဲ ဆင်းသက်လာခဲ့သည်။

မှန်သလား၊ မှားသလား။—ကျမ်းစာစာမူများ၌ပါရှိသော ကွဲလွဲချက် ထောင်ပေါင်းများစွာတို့က ယင်းသည် ဘုရားသခင့်နှုတ်ကပတ်တော်ဖြစ်သည် ဟူသောအဆိုကို အားပျော့စေသည်။

ဤမေးခွန်းများကို မဖြေဆိုမီ အိုင်ယာလန်နိုင်ငံ၊ ဒူဘလင်မြို့၊ ချက်စတာဘီးတီးစာကြည့်တိုက် (Chester Beatty Library) တွင် မကြာမီက ခင်းကျင်းပြသခဲ့သော “ဘုရားသခင့်နှုတ်ကပတ်တော်” ပြပွဲ၌ ပြသခဲ့သောအကြောင်းအရာအချို့ကို သုံးသပ်ကြည့်ပါ။

ဟောင်းမြင်းစုတ်ပြတ်၍ အပိုင်းအစဖြစ်နေသော ကျူစက္ကူစာမျက်နှာများသည် သက်တမ်းကြာမြင့်လာသည်နှင့်အမျှ တစ်ဖြည်းဖြည်းပျက်စီးနေသည်။ သို့သော်လည်း ချက်စတာဘီးတီး ကျူစာမူများမှာ ထိုစာကြည့်တိုက်တွင် တန်ဖိုးအရှိဆုံးစာမူများဖြစ်သည်။ ယင်းတို့ကို ၁၉၃၀ ခုနှစ်ခန့်က ကော့ပတစ် (အီဂျစ်ပြည်သား) သင်္ချိုင်းမြေမှ တူးဖေါ်ရရှိခဲ့သည်။ “[ယင်းသည်] သိနာကျွန်းဆွယ်ဆိုင်ရာ လက်ရေးစာမူဟောင်း (Codex Sinaiticus) တစ်ခုတည်းသာယှဉ်နိုင်သော တွေ့ရှိချက်ဖြစ်သည်” ဟု ဆာဖရက်ဒရစ်ကင်ယန်က ဆို၏။

ဤကျူစက္ကူလက်ရေးစာမူများသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ ခေတ်သက္ကရာဇ် ဒုတိယ၊ တတိယနှင့် စတုတ္ထရာစုများတွင် ကူးရေးခဲ့ရာများဖြစ်သည်။ “အချို့မှာ မူရင်းရေးသားချိန် အနှစ်တစ်ရာအတွင်း ကောင်းစွာကူးယူခဲ့ရာများ ဖြစ်ကောင်းဖြစ်မည်” ဟု စာကြည့်တိုက်မှူး ဝီလ်ဖရစ်လော့ခ်ဝု (Wilfrid Lockwood) ကဆို၏။ လက်ရေးစာမူဟောင်းတစ်ခု၌ ခရစ်ဝင်လေးကျမ်းနှင့် တမန်တော်ဝတ္ထုပါဝင်သည်။ အခြားတစ်ခု၌ ဟေဗြဲအသင်းတော်ထံ ပေးပို့သော စာအပါအဝင် တမန်တော်ပေါလု၏ ဩဝါဒစာအများဆုံးပါဝင်သည်။

ဤကဲ့သို့သော စာမူများကို မိတ္တူကူးရေးခြင်းသည် ငြီးငွေ့၍ ပင်ပန်းသည့်ပြင် အမှားအယွင်းလည်းပါလာနိုင်သည်။ မိတ္တူကူးရေးသူများ မည်မျှပင်သတိကြီးစွာထားစေကာမူ စာတစ်လုံးကို မှားဖတ်မိနိုင်သည်။ သို့မဟုတ် စာတစ်ကြောင်းကျန်ခဲ့နိုင်သည်။ တစ်ခါတစ်ရံ ကူးရေးသူများသည် စာလုံးအတိအကျထက်မူရင်း အချုပ်သဘောနှင့် အဓိပ္ပာယ်ကို ပို၍ဦးစားပေးတတ်ကြသည်။ မိတ္တူများမှထပ်၍ မိတ္တူကူးယူသောအခါ အမှားဆက်တိုက်ပါလာခဲ့သည်။ စာမူများဆိုင်ရာပညာရှင်တို့က ကွဲပြားမှုဆင်တူသော စာမူများကို အုပ်စုလိုက်ခွဲခြားထားသည်။ သို့သော် ယခုလက်ဝယ်ရှိ ရှေးအကျဆုံး ဂရိကျမ်းစာလက်ရေးစာမူဖြစ်သော ဤချက်စတာဘီးတီး ကျူစာမူများသည် ခွဲခြားထားသည့် အုပ်စုများတွင် မည်သည့်အုပ်စု၌မျှ အံမဝင်သဖြင့် ပညာရှင်များအနေဖြင့် မထင်မှတ်သော ရှုထောင့်အသစ်မှ ပြန်လည်သုံးသပ်စရာဖြစ်လာသည်။

ယေရှုလက်ထက်တော်မတိုင်မီ အထူးသဖြင့် ဘီစီအီး ၆၀၇ ယေရုရှလင်မြို့ပျက်စီးခြင်းနှင့် ဂျူးများကွဲပြားခြင်းနောက်ပိုင်းတွင် ဟေဗြဲကျမ်းစာတော် လက်ရေးမိတ္တူအများအပြား ကူးယူခဲ့ကြသည်။ စီအီး ၁၀၀ ခုနှစ်ခန့်တွင် ဂျူးအာဏာပိုင်တို့က ရှေးရိုးလိုက်သော ဂျူးများလက်ခံထားသော ဟေဗြဲကျမ်းစာမူကို အတည်ပြုရန် အဆိုပါ မိတ္တူများကိုအသုံးပြုခဲ့ကြသည်။

သူတို့သည် စာမူအစစ်အမှန်ဟုတ်မဟုတ် အသေအချာသိနိုင်ရန် တိကျပြတ်သားသော စည်းမျဉ်းများကိုလည်း ချမှတ်ခဲ့ကြသည်။ အသုံးပြုခဲ့သော ပစ္စည်းများနှင့် အက္ခရာများ၊ စာလုံးများ၊ စာကြောင်းများနှင့် ကော်လံများ၏အရွယ်အစားနှင့် ကွက်လပ်ခြားပုံတို့ကိုပင် အတိအကျပြဌာန်းခဲ့သည်။ “စာလုံးဖြစ်စေ၊ အက္ခရာဖြစ်စေ၊ ယော့ဒ် (ဟေဗြဲအက္ခရာတွင် အငယ်ဆုံးအက္ခရာ) ကိုပင်ဖြစ်စေ အလွတ်မရေးရပေ” ဟုသူတို့ဆို၏။ ဤသို့ဖြင့် မိတ္တူကူးရေးသူတို့က သမ္မာကျမ်းစာမှ ပထမကျမ်းငါးစောင်နှင့် ဧသတာဝတ္ထုပါဝင်သော တိုရာ (ဩဝါဒ) ကဲ့သို့သော ကျမ်းစာလိပ်များကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ဟေဗြဲကျမ်းစာမူ၏ ထိုလက်ရေးစာမူများက “ထူးကဲစွာ တသမတ်တည်းဖြစ်ခြင်းကို ဖေါ်ပြသည်” ဟူ၍ ပြပွဲကက်တလောက်ကဆို၏။

ဟေဗြဲနှင့် ဂရိလက်ရေးစာမူများထဲသို့ စိမ့်ဝင်ခဲ့သော အမှားများသည် မည်မျှကြီးမားသနည်း။ မစ္စတာလော့ခ်ဝုက ဤသို့ဆို၏။ “ကျမ်းစာလက်ရေးစာမူအချင်းချင်း၌ တွေ့ရသော ကွဲလွဲချက်များသည် ဒိဌိစာပေလက်ရေးစာမူများ၌ တွေ့ရသော ကွဲလွဲချက်များနှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်လိုက်သော် အပေါ်ယံကြောမျှသာဖြစ်သည်ဟူသော အချက်ကို ပဓာနပြုသင့်ပေသည်။ . . . ကူးရေးသူတို့၏ ဖောက်ပြန်ခြင်းကြောင့် ခရစ်ယာန်အယူဝါဒ တစ်ချက်မျှ ထိခိုက်ခြင်းမရှိပါ။—

ယေရှုလက်ထက်တော်မတိုင်မီနှင့် နောက်ပိုင်းကာလမှစ၍ ကျမ်းစာစာစောင်များကို အခြားဘာသာများသို့ ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။ ရှေးအကျဆုံး ဘာသာပြန်ကျမ်းတစ်စောင်မှာ ရှမာရိပင်တကျွတ်ခေါ် ကျမ်းငါးကျမ်း ဖြစ်သည်။ ရှမာရိလူမျိုးမှာ (ဘီစီအီး ၇၄၀) ဣသရေလလူမျိုးကို အာရှုရိရှင်ဘုရင် သုံ့ပန်းဖမ်းသွားပြီးနောက် ဣသရေလဆယ်နွယ်နိုင်ငံနယ်မြေအတွင်း ဝင်ရောက်နေထိုင်ကြသော လူမျိုးဖြစ်သည်။ သူတို့သည် ဂျူးကိုးကွယ်မှုမှ အချို့အချက်များကို လက်ခံယူပြီး သမ္မာကျမ်းစာမှ ပထမကျမ်းငါးကျမ်း၊ ပင်တကျွတ်ကိုသာ လက်ခံယုံကြည်ကြသည်။ ဤရှမာရိကျမ်းစာမူကို ရှေးဟေဗြဲလက်ရေးလက်သားဖြင့် ရေးသားပြီး ဟေဗြဲစာမူနှင့် ကွဲလွဲချက် ၆၀၀၀ ရှိသည်။ သို့သော် “အများစုမှာ ရှေးခေတ်အသံထွက်နှင့် သဒ္ဒါတို့၏ ထူးခြားချက်တို့ကို အတတ်နိုင်ဆုံး ထိန်းသိမ်းလို၍ ဖြစ်သော်လည်း စာမူအတွက် အရေးမပါလှပေ” ဟူ၍ ပြပွဲကက်တလောက်ကဆို၏။

ဘီစီအီး တတိယရာစုနှစ်တွင် အီဂျစ်ပြည်၊ အလက်ဇန္ဒြီယားမြို့ရှိ ပညာရှင်တို့က ဟေဗြဲကျမ်းစာကို ဂရိဆက်ပတွားဂျင့် ခေါ်ခုနစ်ကျိပ်ကျမ်းအဖြစ် ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့ကြသည်။ ယင်းကျမ်းစာကို ကမ္ဘာတဝန်းရှိ ဂရိဘာသာစကားပြော ဂျူးများ သုံးစွဲလာကြသည်။ အတန်ကြာသော် ယင်းကို ဂျူးများအသုံးမပြုတော့သော်လည်း ယင်းသည် ကနဦးခရစ်ယာန်အသင်းတော်၏ ကျမ်းစာအုပ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ခရစ်ယာန်ကျမ်းရေးသူများ ဟေဗြဲကျမ်းစာတော်မှ ကိုးကားသည့်အခါ ဆက်ပတွားဂျင့်ကျမ်းကို သူတို့သုံးကြသည်။ ချက်စတာဘီးတီး ဟေဗြဲကျမ်းစာ ကျူစာမူများ၌ ဆက်ပတွားဂျင့်ကျမ်းမှ ဒံယေလကျမ်းစောင်၏ စာမျက်နှာ ၁၃ မျက်နှာလည်း ပါဝင်သည်။

နောင်တွင် ကျမ်းစာဘာသာကျမ်းများကို လက်တင်၊ ကော့ပတစ်၊ဆီးရီးအက်၊ နှင့် အာမေးနီးယာန်းဘာသာများသို့ ပြန်ဆိုခဲ့ကြသည်။ ပြပွဲတွင် ပြသထားသော နမူနာတစ်ခုမှာ စီအီး ခြောက်ရာစုသို့မဟုတ် ခုနစ်ရာစုမှ ကော့ပတစ်ဘာသာဖြင့် ပြန်ဆိုထားသော ကျမ်းစာတစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ပါဝင်သော သားရေစာမူဖြစ်သည်။ ဤကဲ့သို့သော ဘာသာပြန်ကျမ်းများက ကျမ်းစာပညာရှင်များနှင့် ကျမ်းစာမူ ဝေဖန်အကဲဖြတ်သူတို့အဖို့ မည်သို့အထောက်အကူပြုသနည်း။ ထိုဘာသာပြန်ကျမ်းများသည် ဘာသာပြန်သူများ အသုံးပြုသော ဂရိစာမူအတိုင်း များသောအားဖြင့် ၏သည်မရွေး အလွန်တိတိကျကျ ပြန်ဆိုထားရာများဖြစ်သည်။ မစ္စတာလော့ခ်ဝု ဤသို့ရှင်းပြ၏။ “အကယ်၍ ဘာသာပြန်သူများ အသုံးပြုခဲ့သော ဂရိကျမ်းစာမူသည် ကောင်းမွန်ပြည့်စုံသော စာမူဖြစ်ခဲ့ပါမူ ထိုဘာသာပြန်ကျမ်းသည် မူရင်း ဂရိစာလုံးများကို ပြန်လည်ဖေါ်ထုတ်ရာတွင် အရေးပါသော အထောက်အကူပေးနိုင်လိမ့်မည်။

စာကြည့်တိုက်တွင်ပြသထားသော အလွန်အဖိုးတန်၍ ထူးခြားလှသည့် အရာတစ်ခုမှာ တက်တီအန် ရေးသားသော Diatessaron စာအုပ်နှင့်ပတ်သက်၍ စတုတ္ထရာစုနှစ် ဆီးရီးယန်းစာရေးဆရာ ဧဖရိမ်ရေးသားခဲ့သော ဋီကာကျမ်းဖြစ်သည်။ စီအီး ၁၇၀ ခုနှစ်ခန့်တွင် တက်တီအန်သည် ခရစ်ဝင်ကျမ်းလေးကျမ်းမှ ကောက်နှုတ်ချက်များဖြင့် ယေရှု၏ဘဝနှင့် ဓမ္မအမှုနှင့်စပ်လျဉ်းသည့် ညီညွတ်မှုရှိသော မှတ်တမ်းတစ်စောင် စုဆောင်းပြုစုခဲ့သည်။ (Diatessaron ၏အဓိပ္ပာယ်မှာ “လေး [ကျမ်း] မှတစ်ဆင့်” ဖြစ်သည်။) ယင်းမိတ္တူများ လုံဝမကျန်ရှိတော့သဖြင့် လွန်ခဲ့သော ရာစုနှစ်မှ ဝေဖန်သူအချို့က ခရစ်ဝင်ကျမ်းများ၏ ညီညွတ်မှုမျိုး တကယ်ရှိမှရှိခဲ့ပါမလားဟူ၍ ငြင်းခုံခဲ့ကြသည်။ ခရစ်ဝင်ကျမ်းလေးကျမ်းကိုယ်နှိုက်ကို ဒုတိယရာစုနှစ်ဝက်ရောက်သည့်တိုင်အောင် မရေးသားရသေးဟု သူတို့ဆိုကြ၏။

သို့သော် ကုန်လွန်ခဲ့သော နှစ်တစ်ရာအတွင်း၌ Diatessaron အာမေးနီးယန်းနှင့် အာရဘစ်ဖြင့် ဘာသာပြန်ဆိုထားသော ဘာသာပြန်ဆိုချက်ကို တွေ့ရှိလာသောအခါ အကြီးအကျယ်ဝေဖန်သူတို့နှုတ်ပိတ်သွားခဲ့သည်။ ထိုနောက် ၁၉၅၆ ခုနှစ်တွင် ဆာချက်စတာဘီးတီးသည် တက်တီအန်၏ မူလအရေးအသားမှ ရှည်လျားသော ကောက်နှုတ်ချက်များစွာပါရှိသော အဆိုပါထူးခြားလှသည့် ပဉ္စမ/ဆဌမရာစုနှစ် ဋီကာကျမ်းကို ရရှိခဲ့သည်။ “ဤကျမ်းက ထိုခေတ်က ခရစ်ဝင်ကျမ်းလေးကျမ်း ပြန့်ပွားခြင်းမရှိသေးဟူသော ထင်မြင်ယူဆချက်ကို အပြီးအပိုင် ချေဖျက်ပစ်ခဲ့သည်” ဟူ၍ မစ္စတာလော့ခ်ဝု ဆို၏။

“ဘုရားသခင့်နှုတ်ကပတ်တော်” ပြပွဲသည် ကျမ်းစာပညာရှင်များနှင့် ကျမ်းစာမူဝေဖန်သူများအား လေ့လာစရာအကြောင်းအရာ အများအပြားရှိသည်ကို သတိရစေသည်။ တွေ့ရှိပြီးသော ဤသမ္မာကျမ်းစာစာမူများ၏ အနှစ်သာရနှင့်တကွ ဤဆောင်းပါးအစ၌ပါရှိသော မေးခွန်းတို့ကို ထိုပညာရှင်တို့အနက်မှ တစ်ဦးဖြစ်သူ ဆာဖရက်ဒရစ်ကင်ယွန် ရှင်းလင်းဖြေကြားပါစေ။

“သမ္မာကျမ်းစာသည် ခေတ်ကာလတစ်လျှောက် အပြောင်းအလဲမရှိဘဲ ဖြတ်သန်းဆင်းသက်လာခဲ့သည်ဟူသော ယူဆချက်ကို စွန့်လွှတ်ရန် အချို့ပုဂ္ဂိုလ်များအဖို့ စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်ကောင်းဖြစ်မည်။ . . . ဤတွေ့ရှိမှုအားလုံးနှင့် လေ့လာမှုအားလုံးတို့၏ ယေဘုယျရလဒ်က သမ္မာကျမ်းစာ၏ စစ်မှန်ခြင်းသာဓကကို ပို၍ခိုင်လုံစေပြီး ကျွန်ုပ်တို့လက်ဝယ်တွင် ဘုရားသခင့်နှုတ်ကပတ်တော် အစစ်အမှန်ကို အကောင်အထည်နှင့် တစ်ပေါင်းတစ်စည်းတည်း ရရှိထားသည်ဟူသော ခံယူချက်ကိုလည်း ပို၍ခိုင်မြဲစေသည်ကိုတွေ့ရခြင်းဖြင့် သံသယများပျောက်လွင့်သွားလေသည်။” (The Story of the Bible, စာမျက်နှာ ၁၁၃)—ဆာလံ ၁၁၉:၁၀၅။ ၁ ပေတရု ၁:၂၅။

[စာမျက်နှာ ၂၆ ပါ ရုပ်ပုံ]

တတိယရာစုနှစ် ကျူစာမူ—၂ ကောရိန္သု ၄:၁၃–၅:၄။

[Credit Line]

Reproduced by permission of the Chester Beatty Library

[စာမျက်နှာ ၂၇ ပါ ရုပ်ပုံ]

ဧသတာဝတ္ထု၏ ၁၈ ရာစု သားရေစာလိပ်များ

[Credit Line]

Reproduced by permission of the Chester Beatty Library

[စာမျက်နှာ ၂၈ ပါ ရုပ်ပုံ]

ဆဌမ သို့မဟုတ် သတ္တမ-ရာစု သားရေလက်ရေးစာမူ—ယောဟန် ၁:၁-၉၊ ကော့ပတစ်ဘာသာပြန်။

[Credit Line]

Reproduced by permission of the Chester Beatty Library

[စာမျက်နှာ ၂၉ ပါ ရုပ်ပုံ]

ပဉ္စမ- သို့မဟုတ် ဆဌမ-ရာစု သားရေလက်ရေးစာမူ—စီရီအက်ခ်ဘာသာဖြင့် တာတီအန်ရေးသော Diatessaron မှကောက်နှုတ်ချက်များ ပါဝင်သည့် ဧဖရိမ်းရေးသော ဋီကာကျမ်း။

[Credit Line]

Reproduced by permission of the Chester Beatty Library