၁၉၁၉ လွန်ခဲ့သော နှစ်တစ်ရာ

ဗာဆိုင်းစာချုပ်ကြောင့် နိုင်ငံပေါင်းချုပ်အသင်းကြီး ပေါ်ပေါက်လာတယ်။ အသင်းရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်က “နိုင်ငံတကာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု မြှင့်တင်ရေး၊ နိုင်ငံတကာ ငြိမ်းချမ်းလုံခြုံမှု ရရှိရေး” ဖြစ်တယ်။ အမည်ခံခရစ်ယာန်များစွာက နိုင်ငံပေါင်းချုပ်အသင်းကြီးကို ထောက်ခံကြတယ်။ အမေရိကန်၊ ခရစ်တော်ချာ့ချ်ရဲ့ ဖယ်ဒရယ် ကောင်စီက “ဒီအသင်းကြီးဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ဘုရားသခင့်နိုင်ငံတော် နိုင်ငံရေးအရ ပေါ်ထွန်းခြင်းဖြစ်တယ်” လို့ အမွှမ်းတင်တယ်။ ကောင်စီက ပါရီ ငြိမ်းချမ်းရေး ညီလာခံဆီ ကိုယ်စားလှယ်တွေ စေလွှတ်ခြင်းအားဖြင့် နိုင်ငံပေါင်းချုပ်အသင်းကို ထောက်ခံကြောင်း တင်ပြတယ်။ ကိုယ်စားလှယ်တစ်ယောက်က ညီလာခံဟာ “ကမ္ဘာ့သမိုင်းမှာ ခေတ်သစ်တစ်ခုကို စတင်လိုက်ပြီ” လို့ပြောတယ်။

ခေတ်သစ်တစ်ခု စတင်လာတာတော့ မှန်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ညီလာခံမှာ ပါဝင်ခဲ့သူတွေကြောင့်တော့ မဟုတ်ဘူး။ တစ်ခါနဲ့မှ မတူအောင် မိမိလူမျိုးကို ယေဟောဝါ ခွန်အားပေးပြီး ဟောပြောခြင်းလုပ်ငန်းကို စတင်စေတဲ့ ၁၉၁၉ ဟာ ခေတ်သစ်တစ်ခုရဲ့ အစပါပဲ။ ဒါပေမဲ့ ကျမ်းစာကျောင်းသားတွေ အပြောင်းအလဲကြီးတစ်ခု လုပ်ဖို့ လိုနေတယ်။

ခက်ခဲတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်

ကင်းမျှော်စင် သမ္မာကျမ်းစာနဲ့ ဝေစာအသင်းရဲ့ နှစ်စဉ် ဒါရိုက်တာ မဲပေးရွေးချယ်ပွဲကို ၁၉၁၉၊ ဇန်နဝါရီ ၄၊ စနေနေ့မှာ ကျင်းပဖို့ စီစဉ်ထားတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ ယေဟောဝါရဲ့ လူမျိုးကို ဦးဆောင်နေတဲ့ ဂျိုးဇက် အက်ဖ် ရပ်သဖော့ဒ်နဲ့ အပေါင်းပါ ခုနစ်ယောက်ဟာ အမေရိကန်၊ ဂျော်ဂျီယာပြည်နယ်၊ အတ္တလန်တာမြို့မှာ မတရား ထောင်ချခံနေရတယ်။ ဦးစီးမှူးတာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့တဲ့ ထောင်ကျနေဆဲ ညီအစ်ကိုတွေကိုပဲ ပြန်ရွေးချယ်မလား ဒါမှမဟုတ် အစားထိုးရွေးချယ်မလားဆိုတဲ့မေးခွန်း ပေါ်လာတယ်။

ထောင်ကျနေတဲ့ ညီအစ်ကို ရပ်သဖော့ဒ်ဟာ အဖွဲ့အစည်းရဲ့ အနာဂတ်အတွက် စိုးရိမ်နေတယ်။ တခြားတစ်ယောက်ကို ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ရွေးချယ်ရင် ပိုကောင်းမယ်လို့ ညီအစ်ကိုတချို့ ယူဆနေမှန်း သူသိတယ်။ ဒါကြောင့် စုဝေးရောက်ရှိနေသူတွေဆီ စာတစ်စောင် ရေးပြီး အီဗန်ဒါ ဂျေ ကားဝပ်ကို ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ရွေးဖို့ ထောက်ခံလိုက်တယ်။ ကားဝပ်ဟာ “တည်ငြိမ်သူ၊” “သတိပညာရှိသူ၊” “သခင့်ဆီ ဆက်ကပ်ထားသူ” ဖြစ်တယ်လို့ ညီအစ်ကို ရပ်သဖော့ဒ် ပြောတယ်။ ဒါပေမဲ့ ညီအစ်ကိုအများစုကတော့ မဲပေးရွေးချယ်တာကို ခြောက်လလောက် ရွှေ့ဆိုင်းလိုက်ရင် ပိုကောင်းမယ်လို့ ယူဆကြတယ်။ ထောင်ကျနေတဲ့ ညီအစ်ကိုတွေကို ကူညီပေးတဲ့ တရားရေးအဖွဲ့ကလည်း သဘောတူတယ်။ ဒီကိစ္စကို ဆွေးနွေးရင်း တချို့က စိတ်ဆိုးမာန်ဆိုး ဖြစ်လာကြတယ်။

ရစ်ချက် ဘာဘာရဲ့ နောက်ပိုင်းပြောပြချက်အရ တင်းမာမှုတွေကို ပြေလျော့သွားစေတဲ့ အခြေအနေတစ်ခု ဖြစ်လာတယ်။ ပရိသတ်ထဲက ညီအစ်ကိုတစ်ယောက်က “ကျွန်တော်ဟာ ရှေ့နေ မဟုတ်ဘူး။ ဥပဒေအကြောင်းလည်း နားမလည်ဘူး။ ဒါပေမဲ့ သစ္စာစောင့်သိဖို့ ဘာလိုသလဲဆိုတာတော့ သိတယ်။ သစ္စာစောင့်သိမှုကို ဘုရား တောင်းဆိုထားတယ်။ သစ္စာစောင့်သိမှု တင်ပြနိုင်တဲ့ အကောင်းဆုံးနည်းကတော့ ညီအစ်ကို ရပ်သဖော့ဒ်ကို ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ပြန်ရွေးချယ်တာပဲ” လို့ပြောတယ်။—ဆာ. ၁၈:၂၅။

အတူထောင်ကျနေတဲ့ ညီအစ်ကို အေ အိပ်ချ် မက်မီလန်ရဲ့ ပြောပြချက်အရ နောက်တစ်နေ့မှာ ညီအစ်ကို ရပ်သဖော့ဒ်က သူ့အကျဉ်းခန်းကို ခေါက်ပြီး “လက်ထုတ်ပေး” လို့ ပြောတယ်။ ပြီးတော့ ကြေးနန်းစာတစ်စောင် လက်ထဲ ထည့်ပေးတယ်။ စာတိုလေးကို မြင်ပြီး ဘာလဲဆိုတာ မက်မီလန် ချက်ချင်း သိသွားတယ်။ စာမှာ “ရပ်သဖော့ဒ် ဝိုက်စ် ဗန် ဘာဘာ အန်ဒါစန် ဘူလီ စပီးလ် ဒါရိုက်တာ ပထမသုံးယောက် ဦးစီးသူ မေတ္တာဖြင့်” လို့ ရေးထားတယ်။ ဆိုလိုတာက ဒါရိုက်တာအားလုံးကို ပြန်ရွေးပြီး ဂျိုးဇက် ရပ်သဖော့ဒ်နဲ့ ဝီလျံ ဗန် အမ်ဘာ့ကို ဦးစီးသူတွေအနေနဲ့ ပြန်ရွေးတဲ့သဘောပဲ။ ဒါကြောင့် ညီအစ်ကို ရပ်သဖော့ဒ်က ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ဆက်အမှုဆောင်နိုင်ခဲ့တယ်။

လွတ်မြောက်ပြီ

ညီအစ်ကို ရှစ်ယောက် ထောင်ကျနေတုန်း သစ္စာရှိ ကျမ်းစာကျောင်းသားတွေဟာ အစိုးရဆီ တင်သွင်းမယ့် အသနားခံစာမှာ လက်မှတ်ထိုးပေးဖို့ လူတွေကို သတ္တိရှိရှိ စည်းရုံးတယ်။ လူ ၇၀၀,၀၀၀ ကျော် လက်မှတ်ထိုးပေးတယ်။ အသနားခံစာ မတင်ခင် ၁၉၁၉၊ မတ် ၂၆၊ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာ ညီအစ်ကို ရပ်သဖော့ဒ်နဲ့ တခြားတာဝန်ရှိ ညီအစ်ကိုတွေ လွတ်မြောက်လာတယ်။

အိမ်ပြန်ရောက်လာလို့ ကြိုဆိုတဲ့ပွဲမှာ ညီအစ်ကို ရပ်သဖော့ဒ်က “ကျွန်တော်တို့ ကြုံခဲ့ရတဲ့ ဒီဖြစ်ရပ်တွေက ပိုဆိုးမယ့်အချိန်အတွက် ကြိုတင် ပြင်ဆင်ပေးနေတာလို့ ယုံကြည်တယ်။ . .  ညီအစ်ကိုတွေ ထောင်ကနေ လွတ်ဖို့ပဲ ခင်ဗျားတို့ တိုက်ခဲ့တာ မဟုတ်ဘူး။ ဒါဟာ အဓိက မဟုတ်ဘူး။ . .  အဓိကက အမှန်တရားကို သက်သေခံဖို့ပဲ။ အဲဒီလိုလုပ်လို့ ကောင်းချီး ရခဲ့တာ” လို့ပြောတယ်။

ညီအစ်ကိုတွေ ကြုံခဲ့ရတဲ့ ဒီတရားရေးအမှုမှာ ယေဟောဝါ လမ်းညွှန်ပေးခဲ့တာ ထင်ရှားတယ်။ ၁၉၁၉၊ မေ ၁၄ မှာ အယူခံတရားရုံးက အခုလို အမိန့်ချတယ်– “ဒီအမှုမှာ တရားခံတွေဟာ မျှတစွာ တရားရင်ဆိုင်ခွင့် မရခဲ့တဲ့အတွက် စီရင်ချက်ကို ရုပ်သိမ်းလိုက်ပါတယ်။” ညီအစ်ကိုတွေဟာ ကြီးလေးတဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေနဲ့ စွဲချက်တင်ခံခဲ့ရတာဖြစ်လို့ စီရင်ချက်က အပြစ်ကနေ လွတ်ငြိမ်းခွင့်ပေးရုံ၊ ပြစ်ဒဏ် လျှော့ပေါ့ရုံလောက်ပဲဆိုရင် ပြစ်မှုမှတ်တမ်းမှာ ဆက်ရှိနေမှာ ဖြစ်တယ်။ အခုတော့ ဘာစွဲချက်မှ မရှိတော့ဘူး။ ရလဒ်အနေနဲ့ ညီအစ်ကို ရပ်သဖော့ဒ်ဟာa အမေရိကန် တရားရုံးချုပ်မှာ ယေဟောဝါရဲ့ လူမျိုးအတွက် တရားဝင် ခုခံကာကွယ်ပိုင်ခွင့် ပြန်ရခဲ့တယ်။ ထောင်ကနေ လွတ်လာပြီးနောက်ပိုင်း အကြိမ်ကြိမ် အဲဒီလို လုပ်ဆောင်ခဲ့တယ်။

ဟောပြောဖို့ စိတ်ပိုင်းဖြတ်ထား

“ကျွန်တော်တို့ဟာ ကောင်းကင်ပေါ် သခင် ခေါ်ဆောင်မယ့်နေ့ကို လက်ပိုက်ပြီး ထိုင်စောင့်နေမှာ မဟုတ်ဘူး။ သခင့်အလိုတော်ကို သိအောင်လုပ်ဖို့ လိုကြောင်း နားလည်ကြတယ်” လို့ ညီအစ်ကို မက်မီလန် ပြန်ပြောတယ်။

ဒါပေမဲ့ ဌာနချုပ်မှာရှိတဲ့ ညီအစ်ကိုတွေဟာ နှစ်ပေါင်းများစွာ လုပ်ခဲ့တဲ့ အလုပ်ကို ချက်ချင်း ပြန်မစနိုင်ကြဘူး။ ဘာကြောင့်လဲ။ သူတို့ ထောင်ကျနေတုန်း စာပေပုံနှိပ်ဖို့ သုံးတဲ့ ပုံနှိပ်ဖလင်ပြားတွေ ဖျက်ဆီးခံလိုက်ရလို့ပဲ။ ညီအစ်ကိုတွေ စိတ်ဓာတ်ကျပြီး ဟောပြောခြင်းလုပ်ငန်း ပြီးပြီလို့တောင် တချို့ ထင်ကြတယ်။

ကျမ်းစာကျောင်းသားတွေ ဟောတဲ့ နိုင်ငံတော်သတင်းကို စိတ်ဝင်စားသူ ရှိသေးရဲ့လား။ အဖြေရဖို့ ဟောပြောချက်တစ်ခု ပေးမယ်လို့ ညီအစ်ကို ရပ်သဖော့ဒ် ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။ လူထုကိုလည်း ဖိတ်ခေါ်မယ်။ “အစည်းအဝေးကို တစ်ယောက်မှ မလာရင်တော့ ပြီးပြီ” လို့ ညီအစ်ကို မက်မီလန်ပြောတယ်။

၁၉၁၉၊ မေ ၄၊ တနင်္ဂနွေနေ့မှာ ညီအစ်ကို ရပ်သဖော့ဒ်ဟာ အကြီးအကျယ် နေမကောင်းဖြစ်နေတာတောင် “ဒုက္ခပင်လယ်ဝေနေတဲ့ လူသားတွေအတွက် မျှော်လင့်ချက်” ဆိုတဲ့ ဟောပြောချက်ကို ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်၊ လော့စ်အိန်ဂျလစ်မြို့မှာ ဟောခဲ့တယ်။ လူ ၃၅၀၀ လောက် လာတက်တယ်။ နေရာမဆံ့လို့ လူရာနဲ့ချီ ပြန်သွားရတယ်။ နောက်တစ်နေ့မှာ လူ ၁၅၀၀ လောက် လာတက်တယ်။ စိတ်ဝင်စားသူတွေ ရှိသေးတယ်ဆိုတဲ့ အဖြေကို ရလိုက်တာပဲ။

ညီအစ်ကိုတွေ နောက်ထပ် လုပ်ဆောင်တဲ့အရာက ယေဟောဝါသက်သေတွေရဲ့ ဟောပြောခြင်းလုပ်ငန်းအပေါ် ဒီနေ့ခေတ်အထိ အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိတယ်။

အနာဂတ် တိုးတက်မှုအတွက် အသင့်ဖြစ်နေ

၁၉၁၉၊ ဩဂုတ် ၁ ကင်းမျှော်စင်မှာ အိုဟိုင်အိုပြည်နယ်၊ စီဒါပွိုင့်မြို့၊ စက်တင်ဘာလဆန်းပိုင်းမှာ အစည်းအဝေးကြီး ကျင်းပမယ်လို့ ကြေညာတယ်။ “တက်ကိုတက်ရမယ်လို့ လူတိုင်း ခံစားရတယ်” ဆိုပြီး မစ်ဆူရီပြည်နယ်က ကျမ်းစာကျောင်းသား လူငယ် ကလဲရန့် ဘီတီ ပြောတယ်။ ညီအစ်ကို/မ ၆၀၀၀ ကျော် တက်ရောက်လို့ ထင်ထားတာထက် ပိုများတယ်။ အနီးနားက လိတ်အီရီ ရေကန်မှာ လူ ၂၀၀ ကျော် နှစ်ခြင်းခံလို့ ပိုစိတ်လှုပ်ရှားစရာ ကောင်းခဲ့တယ်။

၁၉၁၉၊ စက်တင်ဘာ ၅၊ အစည်းအဝေးကြီး ငါးရက်မြောက်နေ့မှာ ညီအစ်ကို ရပ်သဖော့ဒ်က “တွဲဖက်လုပ်သားများအတွက် ပြောကြားချက်” ဆိုတဲ့ ဟောပြောချက်ပေးရင်း ရွှေခေတ် b မဂ္ဂဇင်းသစ် ထုတ်ဝေမယ့်အကြောင်း ကြေညာတယ်။ အဲဒီမဂ္ဂဇင်းက “လက်ရှိ ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ အရေးကြီးသတင်းတွေအပြင် ဖြစ်ရတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေကို ကျမ်းစာနဲ့ ရှင်းပြထားတယ်။”

ကျမ်းစာကျောင်းသားအားလုံး ဒီစာစောင်သစ်ကို သုံးပြီး သတ္တိရှိရှိ ဟောပြောဖို့ အားပေးခံရတယ်။ လုပ်ငန်းကို ဘယ်လို ဖွဲ့စည်းရမယ်ဆိုတာ ဖော်ပြတဲ့ စာမှာ “ဒါဟာ အခွင့်ထူးကြီး ဖြစ်ကြောင်း၊ အခွင့်အရေးကို လက်မလွှတ်ဘဲ ကမ္ဘာတစ်ဝန်း သက်သေခံခြင်းမှာ ပါဝင်သင့်ကြောင်း နှစ်ခြင်းခံပြီးသူတိုင်း အမှတ်ရပါ” လို့ ရေးထားတယ်။ လူများစွာ တုံ့ပြန်ကြတယ်။ ဒီဇင်ဘာလမှာ ထက်သန်တဲ့ ကြေညာသူတွေဟာ မဂ္ဂဇင်းနှစ်စဉ်ကြေး ၅၀,၀၀၀ ကျော် ရရှိခဲ့ကြတယ်။

၁၉၁၉ အဆုံးမှာ ယေဟောဝါရဲ့လူမျိုးဟာ အားအင်သစ်နဲ့ ပြန်ဖွဲ့စည်းခံရတယ်။ နောက်ဆုံးကာလ အပါအဝင် အရေးကြီးတဲ့ ကြိုဟောချက်များစွာလည်း ပြည့်စုံခဲ့တယ်။ မာလခိ ၃:၁-၄ မှာ ကြိုဟောထားတဲ့အတိုင်း ဘုရားလူမျိုးကို စမ်းသပ်သန့်စင်တဲ့ကာလ ပြီးဆုံးသွားတယ်။ ဘုရားလူမျိုးဟာ “မဟာဗာဗုလုန်” ရဲ့ ပုံဆောင် သုံ့ပန်းဘဝကနေ လွတ်မြောက်လာတယ်။ ယေရှုက “သစ္စာနဲ့ သတိပညာရှိတဲ့ကျွန်” ကို ခန့်အပ်တယ်။c (ဗျာ. ၁၈:၂၊ ၄။ မ. ၂၄:၄၅) အခု ကျမ်းစာကျောင်းသားတွေဟာ ယေဟောဝါ လုပ်စေချင်တဲ့ လုပ်ငန်းအတွက် အသင့်ဖြစ်နေကြပါပြီ။