ဘုရားသခင့်နှုတ်ကပါဌ်တော်သည် ကာလအစဉ်အမြဲတည်၏

“ထာဝရဘုရား၏နှုတ်ကပါဌ်တရားမူကား၊ ကာလအစဉ်အမြဲတည်၏။”—ဟေရှာယ ၄၀:၈။

၁။ (က) ဤတွင် “ကျွန်ုပ်တို့၏ ဘုရားသခင့်နှုတ်ကပါဌ်တော်” ဟူသည် အဘယ်အရာကိုဆိုလိုသနည်း။ (ခ) လူသားတို့၏ကတိစကားများကို ဘုရားသခင့်နှုတ်ကပါဌ်တော်နှင့် မည်သို့နှိုင်းယှဉ်မည်နည်း။

လူသားတို့သည် ထင်ပေါ်ကျော်ကြားသော အမျိုးသားများနှင့် အမျိုးသမီးများ၏ကတိများကို ယုံစားလေ့ရှိကြသည်။ သို့သော် ထိုကတိစကားများသည် ဘဝအခြေအနေတိုးတက်ရန်တောင့်တသူတို့အဖို့ မည်သို့ပင်နှစ်ခြိုက်ဖွယ်ရာဖြစ်စေကာမူ ကျွန်ုပ်တို့၏ ဘုရားသခင့်နှုတ်ကပါဌ်တော်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်သောအခါ ညှိုးနွမ်းသောပန်းများပမာဖြစ်ပေသည်။ (ဆာလံ ၁၄၆:၃၊ ၄) လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၂,၇၀၀ ကျော်က ယေဟောဝါဘုရားသခင်၏မှုတ်သွင်းခံပရောဖက်ဟေရှာယက ဤသို့ရေးသားခဲ့သည်– “လူမျိုးရှိသမျှသည်မြက်ပင်ဖြစ်၏။ လူမျိုး၏ဘုန်းရှိသမျှသည်လည်း တောအပွင့်ကဲ့သို့ဖြစ်၏။ မြက်ပင်သည် ညှိုးနွမ်းသွေ့ခြောက်တတ်၏။ အပွင့်လည်းကြွေတတ်၏။ ထာဝရဘုရား၏နှုတ်ကပါဌ်တရားမူကား၊ ကာလအစဉ်အမြဲတည်၏။” (ဟေရှာယ ၄၀:၆၊ ၈) အမြဲတည်သော ထို “နှုတ်ကပါဌ်တရား” ကားအဘယ်နည်း။ ကိုယ်တော့်ရည်ရွယ်ချက်ဆိုင်ရာ ဘုရားသခင့်ထုတ်ဖော်ပြောဆိုချက်ဖြစ်သည်။ ယနေ့ ထို “နှုတ်ကပါဌ်တရား” ကို သမ္မာကျမ်းစာ၌ ရေးသားထားသည့်အသွင်ဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့ရရှိကြသည်။—၁ ပေတရု ၁:၂၄၊ ၂၅။

၂။ ရှေးဣသရေလနိုင်ငံ၊ ယုဒနိုင်ငံတို့နှင့်စပ်လျဉ်းသော မိမိ၏နှုတ်တော်ထွက်ကို အဘယ်သဘောထားနှင့် လုပ်ရပ်များရင်ဆိုင်ရသည့်ကြားမှ ယေဟောဝါပြည့်စုံစေတော်မူသနည်း။

^၂ ရှေးဣသရေလခေတ်က အသက်ရှင်နေထိုင်သူများသည် ဟေရှာယမှတ်တမ်းတင်ထားသည့်အရာ၏ မှန်ကန်မှုကို ကြုံတွေ့ခဲ့ကြသည်။ မိမိအပေါ် ဆိုးဆိုးဝါးဝါးသစ္စာမဲ့မှုကြောင့် ဦးဆုံး ဣသရေလဆယ်နွယ်နိုင်ငံ၊ ထို့နောက် ယုဒနှစ်နွယ်နိုင်ငံသည် ပြည်နှင်ဒဏ်ခံရကြမည်ဖြစ်ကြောင်း မိမိပရောဖက်များအားဖြင့် ယေဟောဝါတင်ကူးမိန့်မြွက်တော်မူခဲ့သည်။ (ယေရမိ ၂၀:၄; အာမုတ် ၅:၂၊ ၂၇) သူတို့သည် ယေဟောဝါ၏ပရောဖက်များကို ညှဉ်းဆဲခြင်းသာမက အသေပင်သတ်ခြင်း၊ ဘုရားသခင့်သတိပေးသတင်းစကားများပါဝင်သော စာလိပ်များကိုမီးရှို့ခြင်းနှင့် ပရောဖက်ပြုချက်ပြည့်စုံမှုကိုတားဆီးရန် အီဂျစ်ပြည်အား စစ်ကူတောင်းခံခြင်းတို့ကိုပြုကြသော်လည်း ယေဟောဝါ၏နှုတ်တော်ထွက်သည် မပြည့်စုံဘဲမနေခဲ့ပါ။ (ယေရမိ ၃၆:၁၊ ၂၊ ၂၁-၂၄; ၃၇:၅-၁၀; လုကာ ၁၃:၃၄) ထို့ပြင် နောင်တယူသော ပြည်တော်ပြန် ဂျူးအကြွင်းအကျန်တို့၏ ပြန်လည်တည်ထောင်ခြင်းဆိုင်ရာ ဘုရားသခင့်ကတိတော်သည်လည်း ထူးထူးခြားခြားပြည့်စုံခဲ့သည်။—ဟေရှာယ အခန်းကြီး ၃၅။

၃။ (က) ဟေရှာယအားဖြင့် မှတ်တမ်းတင်ထားသော အဘယ်ကတိတော်များသည် ကျွန်ုပ်တို့အတွက် အထူးစိတ်ဝင်စားစရာဖြစ်သနည်း။ (ခ) ထိုအရာများသည် အမှန်ပင် ဖြစ်မြောက်လာလိမ့်မည်ဟု သင်အဘယ်ကြောင့် ယုံကြည်စိတ်ချသနည်း။

^၃ မေရှိယအားဖြင့် လူသားထုအပေါ် ဖြောင့်မတ်သောအုပ်ချုပ်မှုက အပြစ်နှင့်သေခြင်းမှလွတ်မြောက်စေပြီး ကမ္ဘာကိုပရဒိသုအဖြစ်သို့ပြောင်းလဲစေမည်ဖြစ်ကြောင်း ဟေရှာယမှတစ်ဆင့် ယေဟောဝါတင်ကူးမိန့်မြွက်တော်မူခဲ့သည်။ (ဟေရှာယ ၉:၆၊ ၇; ၁၁:၁-၉; ၂၅:၆-၈; ၃၅:၅-၇; ၆၅:၁၇-၂၅) ထိုအရာများလည်း ဖြစ်မြောက်လာလိမ့်မည်လော။ သံသယဝင်စရာ လုံးဝမရှိပါ! ‘ဘုရားသခင်သည် မုသာနှင့်ကင်းစင်တော်မူ၏။’ ကျွန်ုပ်တို့အကျိုးအတွက် မိမိ၏ပရောဖက်ပြုစကားများကို မှတ်တမ်းတင်ထားတော်မူပြီး ယင်းကို ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်မှာ သေချာပေသည်။—တိတု ၁:၁; ရောမ ၁၅:၄။

၄။ သမ္မာကျမ်းစာ၏ မူရင်းစာမူများမရှိတော့သော်လည်း ဘုရားသခင့်နှုတ်ကပါဌ်တော်သည် မည်သို့အမှန် “အသက်ရှင်” တော်မူသနည်း။

^၄ ထိုပရောဖက်ပြုချက်များကိုရေးသားသော ရှေးကျမ်းရေးသူများ၏ မူရင်းစာမူများကို ယေဟောဝါ ထိန်းသိမ်းကာကွယ်တော်မမူခဲ့။ သို့သော် မိမိကြေညာခဲ့သော ရည်ရွယ်တော်မူချက်ဖြစ်သည့် ကိုယ်တော့် “နှုတ်ကပါဌ်တရား” သည် ရှင်သန်သောနှုတ်ကပါဌ်တော်ဖြစ်ကြောင်း ထင်ရှားခဲ့ပြီ။ ထိုရည်ရွယ်တော်မူချက်သည် တားဆီး၍မရအောင် တိုးတက်ပြည့်စုံလျက်ရှိသည်နှင့်အမျှ ယင်းကြောင့် မိမိတို့၏အသက်တာလှုံ့ဆော်ခံရသောသူများ၏ အတွင်းသဘောနှင့် စိတ်လှုပ်ရှားမှုများလည်းထင်ရှားလာသည်။ (ဟေဗြဲ ၄:၁၂) ထို့ပြင် မှုတ်သွင်းခံကျမ်းစောင်များကိုထိန်းသိမ်းခြင်းနှင့် ဘာသာပြန်ဆိုခြင်းသည် ဘုရားသခင်လမ်းညွှန်မှုအားဖြင့် ဖြစ်မြောက်အောင်မြင်လျက်ရှိကြောင်း သမိုင်းဆိုင်ရာမှတ်တမ်းကပြဆို၏။

နှိမ်နင်းရန်ကြိုးပမ်းမှုများရင်ဆိုင်ခဲ့ချိန်

၅။ (က) ဆီးရီးယားဘုရင်သည် မှုတ်သွင်းခံဟေဗြဲကျမ်းစောင်များကိုဖျက်ဆီးရန် အဘယ်ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုပြုခဲ့သနည်း။ (ခ) အဘယ်ကြောင့် မအောင်မြင်သနည်း။

^၅ အုပ်စိုးရှင်များသည် မှုတ်သွင်းခံရေးသားချက်များကိုဖျက်ဆီးပစ်ရန် ကြိမ်ဖန်များစွာ ကြိုးစားကြသည်။ ဘီ.စီ.အီး. ၁၆၈ ခုနှစ်တွင် ဆီးရီးယားဘုရင် အန်တီအုပ်ကပ် အီပီဖာနစ်သည် (စာမျက်နှာ ၁၀ တွင်ရုပ်ပုံဖော်ပြထား) ယေဟောဝါထံအပ်နှံထားရာဖြစ်သော ဗိမာန်တော်တွင် ဇုသယဇ်ပလ္လင်ကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ‘ပညတ္တိကျမ်း’ တို့ကိုလည်းရှာဖွေကာ မီးရှို့ခဲ့ပြီး ထိုသို့သောကျမ်းစာပိုင်ဆိုင်သူများကို သေဒဏ်စီရင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ ယေရုရှလင်နှင့် ယုဒတွင် မည်မျှပင်မီးရှို့စေကာမူ ကျမ်းစာကို လုံးလုံးမနှိမ်နင်းနိုင်ခဲ့ချေ။ ထိုအချိန်က တိုင်းတစ်ပါးလက်အောက်ရှိဂျူးများသည် များစွာသောနိုင်ငံများသို့ကွဲလွင့်သွားကြပြီး တရားဇရပ်အသီးသီးက ယင်းတို့စုသိမ်းထားရာ ကျမ်းလိပ်များရှိခဲ့ကြသည်။—တမန်တော် ၁၃:၁၄၊ ၁၅ နှိုင်းယှဉ်။

၆။ (က) အစောပိုင်းခရစ်ယာန်များအသုံးပြုခဲ့သည့် ကျမ်းစောင်များကိုဖျက်ဆီးရန် အဘယ်ပြင်းထန်သောကြိုးပမ်းမှုပြုခဲ့ကြသနည်း။ (ခ) ရလဒ်ကား အဘယ်နည်း။

^၆ ထိုနည်းတူ စီ.အီး. ၃၀၃ ခုနှစ်တွင် ရောမဧကရာဇ်မင်း ဒိုင်အိုကလီလျှံ သည် ခရစ်ယာန်အစည်းအဝေးပြုလုပ်ရာ နေရာများကိုဖျက်ဆီးရန် အမိန့်ထုတ်ဆင့်ခဲ့ပြီး သူတို့၏ကျမ်းစာကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့သည်။ ထိုသို့သောဖျက်ဆီးခြင်းသည် ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုအထိ ဆက်ဖြစ်ခဲ့သည်။ နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းမှုသည် ကြောက်မက်ဖွယ်ရာဖြစ်သော်လည်း ခရစ်ယာန်အယူဝါဒချေမှုန်းရာတွင် ဒိုင်အိုကလီလျှံသည် အောင်မြင်မှုမရသကဲ့သို့ ဧကရာဇ်မင်း၏ကိုယ်စားလှယ်များသည် ကိုယ်တော့်မှုတ်သွင်းခံနှုတ်ကပါဌ်တော်၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုပင် အစတုံးသွားသည်အထိဖျက်ဆီးရန် ဘုရားသခင်ခွင့်ပြုတော်မမူခဲ့ပေ။ သို့သော် ဘုရားသခင့်နှုတ်ကပါဌ်တော်ကို ဖြန့်ဝေဟောပြောခြင်းအပေါ် သူတို့၏တုံ့ပြန်ပုံအားဖြင့် သူတို့၏နှလုံးတွင်ရှိသည့်အရာကို ဆန့်ကျင်သူများထင်ရှားပြသကြသည်။ စာတန်ကမျက်စိကွယ်စေသူများ၊ စာတန့်အလိုကိုထမ်းဆောင်သူများအဖြစ် မိမိတို့ကိုယ်ကို သတ်မှတ်ဖော်ပြကြသည်။—ယောဟန် ၈:၄၄; ၁ ယောဟန် ၃:၁၀-၁၂။

၇။ (က) အနောက်ဥရောပတွင် သမ္မာကျမ်းစာအသိပညာပျံ့နှံ့မှုကိုဟန့်တားရန် အဘယ်ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများပြုခဲ့ကြသနည်း။ (ခ) သမ္မာကျမ်းစာဘာသာပြန်ဆိုခြင်းနှင့်ထုတ်ဝေရာတွင် ဘာကိုဖြစ်မြောက်စေသနည်း။

^၇ ကျမ်းစာအသိပညာပျံ့နှံ့ခြင်းကို ဟန့်တားရန်ကြိုးပမ်းမှုများသည် အခြားနည်းများဖြင့်လည်း ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။ လက်တင်ဘာသာစကားသည် နေ့စဉ်သုံးဘာသာစကားအဖြစ် အသုံးနည်းလာသောအခါ တိတ္တိအုပ်စိုးရှင်များကမဟုတ်ဘဲ ခရစ်ယာန်များဟုအခေါ်ခံသော ပုပ်ရဟန်းမင်းဂယ်ဂရီ ၃ (၁၀၇၃-၈၅) နှင့် ပုပ်ရဟန်းမင်း အင်နိုစင့် ၃ (၁၁၉၈-၁၂၁၆) တို့က သမ္မာကျမ်းစာအား အများသုံးဘာသာစကားသို့ပြန်ဆိုခြင်းကို ထိထိရောက်ရောက် ဆန့်ကျင်ခဲ့ကြသည်။ ချာ့ချ်၏အခွင့်အာဏာကိုဆန့်ကျင်သည့်သဘောထားကို နှိပ်ကွပ်ရန်ကြိုးပမ်းရာ၌ ၁၂၂၉ ခုနှစ်တွင် ပြင်သစ်နိုင်ငံ၊ တူလူ့စ်မြို့၊ ရိုမန်ကက်သလစ်ကောင်စီက သာမန်လူတစ်ဦးသည် အများသုံးဘာသာစကားဖြင့် သမ္မာကျမ်းစာစောင်များကို မပိုင်ဆိုင်နိုင်ကြောင်း အမိန့်ထုတ်ဆင့်ခဲ့သည်။ အမိန့်ကိုလိုက်နာကြစေရန် [ခရစ်ယာန်]ဘာသာရေးခုံရုံးကို အကြီးအကျယ်အသုံးပြုခဲ့သည်။ သို့တိုင် ဘာသာရေးခုံရုံးကို နှစ်ပေါင်း ၄၀၀ အသုံးပြုပြီးနောက်ပိုင်း ဘုရားသခင့်နှုတ်ကပါဌ်တော်ကို ချစ်မြတ်နိုးသူများသည် ကျမ်းစာတစ်အုပ်လုံးကို ဘာသာစကား ၂၀ ခန့်နှင့် ဒေသန္တရဘာသာစကားအချို့ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ကျမ်းစာ၏အဓိကကျသောအစိတ်အပိုင်းများကို နောက်ထပ်ဘာသာစကား ၁၆ ခုဖြင့်လည်းကောင်း ဘာသာပြန်ဆို၍ ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။

၈။ ၁၉ ရာစုအတွင်း ရုရှားနိုင်ငံရှိ သမ္မာကျမ်းစာဘာသာပြန်ဆိုခြင်းနှင့် ဖြန့်ဝေခြင်းနယ်ပယ်၌ အဘယ်အရာဖြစ်ခဲ့သနည်း။

^၈ သာမန်လူတို့လက်ထဲသို့ သမ္မာကျမ်းစာမရောက်ရှိစေရန် ကြိုးစားအားထုတ်မှုသည် ရိုမန်ကက်သလစ်ချာ့ချ်တစ်ခုတည်း၌သာမဟုတ်ပေ။ ၁၉ ရာစုနှစ်အစောပိုင်းတွင် စိန့်ပီတာစဘာ့ဂ်အဆင့်မြင့်ဓမ္မပညာကျောင်းမှ ပါမောက္ခတစ်ဦးဖြစ်သူ ပက်စကီးသည် မဿဲခရစ်ဝင်ကျမ်းကို ဂရိမှရုရှားဘာသာစကားသို့ပြန်ဆိုခဲ့သည်။ အခြားခရစ်ယာန်ဂရိကျမ်းစာစောင်များကိုလည်း ရုရှားဘာသာစကားသို့ပြန်ဆိုခဲ့ပြီး ပက်စကီးကတည်းဖြတ်ပေးသည်။ ၎င်းကို ၁၈၂၆ ခုနှစ်အထိ အနှံ့အပြားဖြန့်ဝေခဲ့ကာ ယင်းအချိန်မှစ၍ ချာ့ချ်ဆိုင်ရာဉာဏ်ဆင်မှုဖြင့် ဇာဘုရင်က ရုရှားသမ္မာကျမ်းစာအသင်းကို ရုရှားသြသဒေါက်စ်ချာ့ချ် “အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့” ၏လက်အောက်သို့ ရောက်စေခဲ့ပြီး ယင်းက ကျမ်းစာအသင်း၏လည်ပတ်လှုပ်ရှားမှုကို ထိထိရောက်ရောက်ဖိနှိပ်ခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ပက်စကီးသည် ဟေဗြဲကျမ်းစောင်များကို ဟေဗြဲမှရုရှားသို့ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။ ထိုအချိန်ခန့်တွင် ဩသဒေါက်ချာ့ချ်သာသနာပြုဖြစ်သူ မာကာရီအိုသည်လည်း ဟေဗြဲကျမ်းစောင်များကို ဟေဗြဲမှရုရှားဘာသာသို့ပြန်ဆိုခဲ့သည်။ သူတို့၏ကြိုးပမ်းမှုကြောင့် နှစ်ဦးစလုံးဒဏ်စီရင်ခံရပြီး သူတို့၏ဘာသာပြန်ဆိုချက်များလည်း ချာ့ချ်မော်ကွန်းတိုက်ထဲတွင် သိမ်းထားခြင်းခံရသည်။ ချာ့ချ်သည် ထိုအချိန်က လူအများမဖတ်တတ် သို့မဟုတ် နားမလည်သော ရှေးဟောင်းစလေဗိုနစ်ဘာသာစကားဖြင့် သမ္မာကျမ်းစာကိုထားရှိရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။ ကျမ်းစာအသိပညာရရှိရန် လူတို့ကြိုးပမ်းမှုကို မနှိပ်ကွပ်နိုင်တော့သည့်အခါ၌သာ ချာ့ချ် “အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့” သည်ကိုယ်ပိုင်ဘာသာပြန်ကျမ်းထုတ်လုပ်ရန် စတင်လုပ်ဆောင်သည်။ သို့ပြုရာတွင်လည်း အသုံးအနှုန်းများက ချာ့ချ်၏အယူဝါဒနှင့်ကိုက်ညီအောင်သေချာစေသည့် ကလိန်ဉာဏ်ဆင်ထားသောလမ်းညွှန်ချက်များဖြင့်ပြုလုပ်ကြသည်။ သို့အားဖြင့် ဘုရားသခင့်နှုတ်ကပါဌ်တော်၏ သတင်းကြဲဖြန့်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ သူတို့၏အပြောနှင့် လုပ်ရပ်များကဖော်ပြသည့်အတိုင်း [ခရစ်ယာန်] ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်များ၏ အပြင်ပန်းနှင့် စိတ်ထားတို့အကြားရှိ ကွဲပြားခြားနားမှုထင်ရှားခဲ့သည်။—၂ သက်သာလောနိတ် ၂:၃၊ ၄။

နှုတ်ကပါဌ်တော်ကို ယိုယွင်းပျက်စီးမှုမှ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ခြင်း

၉။ အချို့သမ္မာကျမ်းစာဘာသာပြန်သူများသည် ဘုရားသခင့်နှုတ်ကပါဌ်တော်အတွက် သူတို့၏ချစ်မြတ်နိုးမှုကို မည်သို့တင်ပြကြသနည်း။

^၉ ဘာသာပြန်ဆိုသူများနှင့် ကျမ်းစောင်များကိုမိတ္တူကူးသူများထဲတွင် ဘုရားသခင့်နှုတ်ကပါဌ်တော်ကို အမှန်ပင်ချစ်မြတ်နိုးကြပြီး ၎င်းကိုလူတိုင်းရရှိနိုင်ရန် အားကြိုးမာန်တက်ကြိုးစားသူများပါဝင်သည်။ ဝီလျံတင်ဒေးသည် သမ္မာကျမ်းစာကို အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားဖြင့်ရရှိရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်းကြောင့် (၁၅၃၆ ခုနှစ်တွင်) အသတ်ခံခဲ့ရသည်။ ဖရန်စ္စကို ဒီအဲသီးနက်စ်သည် ခရစ်ယာန်ဂရိကျမ်းစာကို စပိန်ဘာသာသို့ပြန်ဆိုထုတ်ဝေသောကြောင့် ကက်သလစ်ဘာသာရေးခုံရုံး၏စစ်ဆေးမှုအားဖြင့် (၁၅၄၄ နောက်ပိုင်း) ထောင်နန်းစံခဲ့ရသည်။ ရောဘတ် မောရစ်ဆန် (၁၈၀၇ မှ ၁၈၁၈ အထိ) သည် မိမိအသက်အန္တရာယ်ကို ပမာဏမထားဘဲ သမ္မာကျမ်းစာကို တရုတ်ဘာသာစကားသို့ပြန်ဆိုခဲ့သည်။

၁၀။ ဘုရားသခင့်နှုတ်ကပါဌ်တော်အပေါ်ချစ်သည့်မေတ္တာထက် အခြားသြဇာသက်ရောက်မှုခံရသည့် ဘာသာပြန်ဆိုသူများရှိကြောင်း အဘယ်ဥပမာများက တင်ပြသနည်း။

^၁၀ သို့ရာတွင် တစ်ခါတစ်ရံ ဘုရားသခင့်နှုတ်ကပါဌ်တော်ကို တန်ဖိုးထားလေးမြတ်မှုထက် ထောက်ထားငဲ့ညှာမှုများက မိတ္တူကူးသူများနှင့် ဘာသာပြန်သူများ၏လုပ်ငန်းအပေါ် ဩဇာသက်ရောက်လေ့ရှိသည်။ ပုံနမူနာလေးခုကိုသုံးသပ်ကြည့်ပါ– (၁) ရှမာရိလူမျိုးများသည် ယေရုရှလင်ရှိဗိမာန်တော်နှင့်အပြိုင် ဂေရဇိမ်တောင်ပေါ်တွင် ဗိမာန်တော်တစ်ခုတည်ဆောက်ခဲ့ကြသည်။ အဆိုပါလုပ်ရပ်ကို ထောက်ခံသည့်အနေဖြင့် ရှမာရိတို့၏ပင်တကျွတ်ကျမ်းက ထွက်မြောက်ရာ ၂၀:၁၇ တွင် ဖြည့်စွက်ချက်များထည့်သွင်းထားသည်။ ဂေရဇိမ်တောင်ပေါ်တွင် ကျောက်ယဇ်ပလ္လင်တစ်ခုကိုတည်ဆောက်ရန်နှင့် ထိုတွင်ယဇ်ပူဇော်ရန်အတွက် ပညတ်ချက်ကို ပညတ်တော်ဆယ်ပါးတွင်ပါသည့်အလား ထည့်သွင်းထားကြသည်။ (၂) ဂရိစက်ပ်တွားဂျင့်အတွက် ဒံယေလကျမ်းစောင်ကို ဦးဆုံးဘာသာပြန်သူသည် မိမိ၏ပြန်ဆိုချက်တွင် သွေဖည်ကာပြန်ဆိုထားသည်။ သူက ဟေဗြဲကျမ်းတွင်ပါသောအရာများကို ရှင်းလင်းစေမည် သို့မဟုတ် ပို၍သိနားလည်စေမည်ဟု ယူဆသောအချက်များကို ထည့်သွင်းထားသည်။ စာဖတ်သူများလက်ခံလိမ့်မည်မဟုတ်ဟု သူယူမှတ်ထားသော အသေးစိတ်အချက်များကို ချန်လှပ်ထားသည်။ သူသည် ဒံယေလ ၉:၂၄-၂၇ တွင်တွေ့ရသော မေရှိယပေါ်ထွန်းသည့်အချိန်နှင့်စပ်လျဉ်းသော ပရောဖက်ပြုချက်ကိုပြန်ဆိုသည့်အခါ မဂ္ဂဘီးစ်တို့၏ဆိုင်ပြိုင်တွန်းလှန်မှုကိုထောက်ခံသည့်အသွင်ရှိစေရန်အတွက် အချိန်ကာလကို မမှန်မကန်ဖော်ပြထားပြီး စကားလုံးများကို အပိုထည့်ခြင်း၊ ပြောင်းလဲခြင်းနှင့် ရှေ့နောက်ပြောင်းခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်ထားသည်။ (၃) စီ.အီး. လေးရာစုအချိန်တွင် လက်တင်ကျမ်းတစ်စောင်၌ သုံးပါးတစ်ဆူအယူဝါဒဘက်တွင် အလွန်စိတ်ထက်သန်စွာထောက်ခံသူတစ်ဦးက ၁ ယောဟန် ၅:၇ မှကိုးကားသည့်အသွင်ဖြင့် “ကောင်းကင်ဘုံ၌ ခမည်းတော်တစ်ပါး၊ ဝိညာဉ်တော်တစ်ပါး၊ နှုတ်ကပါဌ်တော်တစ်ပါး၊ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်တစ်ပါး၊ သက်သေခံသုံးပါးရှိ၍ ထိုသုံးပါးတို့သည် တစ်လုံးတစ်ဝတည်းဖြစ်တော်မူ၏” ဟူသောစာသားများကို ဋီကာကျမ်းတစ်စောင်တွင် ထည့်သွင်းခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ထိုစာသားကို လက်တင်ကျမ်းစာမူထဲသို့ ထည့်သွင်းလိုက်သည်။ (၄) ပြင်သစ်နိုင်ငံရှိ ဆယ့်သုံးယောက်မြောက် လူဝီဘုရင် (၁၆၁၀-၄၃) က ဇာ့ခ်ကော်ဘန်အား ပရိုတက်စတင့်တို့၏ကြိုးပမ်းမှုများကို တန်ပြန်တွန်းလှန်ရန်အလို့ငှာ သမ္မာကျမ်းစာကို စပိန်ဘာသာစကားသို့ပြန်ဆိုခွင့်ပေးခဲ့သည်။ ထိုရည်ရွယ်ချက်နှင့်အညီ ကော်ဘန်သည် တမန်တော် ၁၃:၂ တွင် “မစ္ဆားပွဲဆိုင်ရာ သန့်ရှင်းသောပူဇော်သကာ” ကိုရည်ညွှန်းသည့် စာသားအပါအဝင် ဖြည့်စွက်စာသားအချို့ကို ထည့်သွင်းခဲ့သည်။

၁၁။ (က) ဘုရားသခင့်နှုတ်ကပါဌ်တော်သည် တချို့ဘာသာပြန်သူများ၏ မရိုးသားမှုများကြားမှ မည်သို့တည်မြဲသနည်း။ (ခ) သမ္မာကျမ်းစာမူရင်းစကားကိုသက်သေထူရန် ရှေးစာမူသက်သေသာဓက မည်မျှရှိသနည်း။ (လေးထောင့်ကွက်ရှု)

^၁၁ ထိုသို့ မိမိ၏နှုတ်ကပါဌ်တော်ကို ခြေရာလက်ရာပျက်စေခြင်းကို ယေဟောဝါမတားဆီးခဲ့ပါ။ ယင်းက ကိုယ်တော်၏ရည်ရွယ်တော်မူချက်ကိုလည်း မပြောင်းလဲသွားစေပါ။ အဘယ်အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိသနည်း။ ဂေရဇိမ်တောင်ဆိုင်ရာ ထည့်သွင်းကိုးကားချက်များက ရှမာရိလူမျိုးတို့၏ဘာသာတရားကို လူသားများကောင်းချီးခံစားရန်အတွက် ဘုရားသခင်၏အသုံးတော်ခံဖြစ်မလာစေပါ။ သို့အစား ရှမာရိလူမျိုးများတို့၏ဘာသာသည် ပင်တကျွတ်ကျမ်းကိုယုံကြည်ကြောင်း ဆိုသော်လည်း သမ္မာတရားကိုသွန်သင်ပေးရန် အားထား၍မရနိုင်ကြောင်း ၎င်းက သက်သေထူသည်။ (ယောဟန် ၄:၂၀-၂၄) စက်ပ်တွားဂျင့်ကျမ်းပါ စကားအသုံးအနှုန်းများကို အဓိပ္ပာယ်လွဲချော်အောင်ပြုလုပ်ခြင်းက ပရောဖက်ဒံယေလမှတစ်ဆင့် တင်ကူးဟောကြားခဲ့သောအချိန်တွင် မေရှိယကြွရောက်လာခြင်းကို မတားဆီးခဲ့ပေ။ ထို့ပြင် စက်ပ်တွားဂျင့်ကို ပထမရာစုတွင်အသုံးပြုကြသော်လည်း ဂျူးတို့သည် ထုံးစံအတိုင်း သူတို့၏တရားဇရပ်များတွင် ကျမ်းစာစောင်များကို ဟေဗြဲဘာသာစကားဖြင့်ဖတ်ရှုခြင်းကို ကြားရလေ့ရှိသည်မှာ ထင်ရှားသည်။ ရလဒ်အနေနှင့် ပရောဖက်ပြုချက်ပြည့်စုံချိန်နီးလာသောအခါ “လူများတို့သည်မျှော်လင့်” ကြ၏။ (လုကာ ၃:၁၅) သုံးပါးတစ်ဆူကိုထောက်ခံရန် ၁ ယောဟန် ၅:၇ တွင်လည်းကောင်း၊ မစ္ဆားပွဲကိုထောက်ခံရန် တမန်တော် ၁၃:၂ တွင်လည်းကောင်း ဖြည့်စွက်စာသားများထည့်ခြင်းက အမှန်တရားကိုမပြောင်းလဲစေပါ။ သို့ဖြင့် အချိန်တန်သော် လိမ်လည်မှုသည် လုံးလုံးဖော်ထုတ်ခံရသည်။ မြောက်မြားစွာရရှိနိုင်သော သမ္မာကျမ်းစာ၏မူရင်းဘာသာစကားစာမူများက ဘာသာပြန်ဆိုချက်တစ်စုံတစ်ခု၏ ခြေမြစ်ခိုင်လုံမှုကိုစစ်ဆေးနိုင်ရန် လမ်းဖွင့်ပေးသည်။

၁၂။ (က) အဘယ်ကြီးလေးသောပြောင်းလဲမှုများကို အချို့ဘာသာပြန်သူများပြုလုပ်ကြသနည်း။ (ခ) ယင်း မည်မျှအထိသက်ရောက်မှုရှိသနည်း။

^၁၂ ကျမ်းစာကိုပြောင်းလဲရန် အခြားကြိုးစားအားထုတ်မှုများမူ အချို့အခန်းငယ်များ၏စာသားကိုပြုပြင်ခြင်းထက်မက ပါဝင်ပတ်သက်သည်။ ဤသို့အားထုတ်မှုများသည် စစ်မှန်သောဘုရားသခင်ကိုယ်နှိုက်အား ခွဲခြားသိမြင်စေမှုအပေါ်တိုက်ခိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ အပြောင်းအလဲများ၏သဘောအနေအထားနှင့်အတိုင်းအတာက တစ်စုံတစ်ယောက်သောလူသား သို့မဟုတ် လူ့အဖွဲ့အစည်းထက် သာလွန်အစွမ်းထက်သောပင်ရင်းမှသြဇာသက်ရောက်နေကြောင်း ထင်ရှားစေသည်—မှန်ပါသည်၊ ယေဟောဝါ၏အဓိကရန်သူ စာတန်မာန်နတ်ထံမှသြဇာပင်ဖြစ်သည်။ ထိုဩဇာအောက်အလျော့ပေးလျက် ဘာသာပြန်သူများနှင့် မိတ္တူကူးသူများသည်—အချို့က စိတ်အားသန်စွာဖြင့်၊ အချို့သူများမူ တွန့်ဆုတ်လျက်—ကိုယ်တော့်မှုတ်သွင်းခံနှုတ်ကပါဌ်တော်မှ ထောင်ပေါင်းများစွာပါရှိသည့် ဘုရားသခင်၏ကိုယ်ပိုင်နာမတော်ဖြစ်သော ယေဟောဝါကိုစတင်ဖယ်ထုတ်ခဲ့ကြသည်။ အစောပိုင်းကာလများက ဟေဗြဲမှဂရိ၊ လက်တင်၊ ဂျာမန်၊ အင်္ဂလိပ်၊ အီတာလျံနှင့် ဒတ်ချ်သို့ပြန်ဆိုခဲ့သော အချို့ဘာသာပြန်ကျမ်းများတွင် နာမတော်မြတ်ကို တစ်ခုမကျန်ချန်လှပ်ခဲ့သည် သို့မဟုတ် နေရာအနည်းငယ်၌သာ ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။ ၎င်းကို ခရစ်ယာန်ဂရိကျမ်းစာမိတ္တူများတွင်လည်း ထုတ်ပယ်ခဲ့ကြသည်။

၁၃။ သမ္မာကျမ်းစာကိုပြောင်းလဲရန် ကျယ်ပြန့်စွာကြိုးပမ်းမှုသည် အဘယ်ကြောင့် ဘုရားသခင့်နာမတော်ကို လူသားတို့၏မှတ်ဉာဏ်မှဖယ်ရှားခြင်းမပြုနိုင်သနည်း။

^၁၃ သို့တိုင် ဘုန်းအသရေရှိသောထိုနာမတော်သည် လူသားတို့၏မှတ်ဉာဏ်မှပျောက်ပျက်မသွားပါ။ ဟေဗြဲကျမ်းစာမှ စပိန်၊ ပေါ်တူဂီ၊ ဂျာမန်၊ အင်္ဂလိပ်၊ ပြင်သစ်နှင့် အခြားမြောက်မြားစွာသော ဘာသာစကားများသို့ပြန်ဆိုသော ဘာသာပြန်ကျမ်းများတွင် ဘုရားသခင့်ကိုယ်ပိုင်နာမတော်ကို ရိုးသားစွာထည့်သွင်းခဲ့ကြသည်။ ၁၆ ရာစုတိုင်သော် ခရစ်ယာန်ဂရိကျမ်းစာ၏ဟေဗြဲဘာသာပြန်ကျမ်းအသီးသီးတွင် ဘုရားသခင့်ကိုယ်ပိုင်နာမတော်သည်လည်း စတင်၍ထပ်မံပေါ်လာပြန်သည်; ၁၈ ရာစုရောက်သောအခါ ဂျာမန်ဘာသာပြန်ကျမ်းတွင်လည်းကောင်း၊ ၁၉ ရာစုတွင် ခရိုအေးရှားနှင့် အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်ကျမ်းတို့တွင်ဖြစ်သည်။ လူတို့သည် ဘုရားသခင့်နာမတော်ကို ချောင်ထိုးရန်ကြိုးစားကြစေကာမူ “ထာဝရဘုရား [“ယေဟောဝါ၊” ကဘ] ၏နေ့” ရောက်လာသောအခါ ဘုရားသခင်ကြေညာသည့်အတိုင်း ‘ငါသည်ထာဝရဘုရား [“ယေဟောဝါ၊” ကဘ] ဖြစ်ကြောင်းကို သူတို့သိရကြလိမ့်မည်။’ ဘုရားသခင်ကြေညာထားသော ထိုရည်ရွယ်တော်မူချက်သည် မပြည့်စုံဘဲနေမည်မဟုတ်ချေ။—၂ ပေတရု ၃:၁၀; ယေဇကျေလ ၃၈:၂၃; ဟေရှာယ ၁၁:၉; ၅၅:၁၁။

ကမ္ဘာတစ်ခွင်လုံးရောက်ရှိသော သတင်းစကား

၁၄။ (က) ၂၀ ရာစုတိုင်သော် ဥရောပဘာသာစကားမည်မျှဖြင့် သမ္မာကျမ်းစာကိုပုံနှိပ်ခဲ့ရပြီး အဘယ်အကျိုးဖြစ်ထွန်းသနည်း။ (ခ) ၁၉၁၄ အဆုံးတိုင်သော် အာဖရိကဘာသာစကားမည်မျှဖြင့် သမ္မာကျမ်းစာကိုရရှိနိုင်သနည်း။

^၁၄ ၂၀ ရာစုဆန်းချိန်ရောက်သော် သမ္မာကျမ်းစာကို ဥရောပဘာသာစကား ၉၄ မျိုးဖြင့် ပုံနှိပ်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ယင်းက ကမ္ဘာ့ထိုဒေသရှိ ကျမ်းစာကျောင်းသားများသည် ၁၉၁၄ ခုနှစ်တွင် တစ်ပါးအမျိုးသားအချိန်အဆုံးတိုင်ခြင်းနှင့်အတူ ကမ္ဘာကိုတုန်လှုပ်စေသောဖြစ်ရပ်များ အမှန်ဖြစ်ပျက်မည်ဖြစ်ကြောင်း သတိရှိစေခဲ့ပြီး အမှန်ပင် ထိုသို့ဖြစ်ပျက်ခဲ့သည်! (လုကာ ၂၁:၂၄) သမိုင်းတွင်သောနှစ်ဖြစ်သည့် ၁၉၁၄ ခုနှစ်မကုန်ဆုံးမီတွင် သမ္မာကျမ်းစာကို တစ်အုပ်လုံးအနေဖြင့်ဖြစ်စေ၊ ကျမ်းစောင်အချို့အနေဖြင့်ဖြစ်စေ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်အသုံးပြုနေသော အင်္ဂလိပ်၊ ပြင်သစ်နှင့် ပေါ်တူဂီဘာသာစကားများဖြင့်သာမက အာဖရိကဘာသာစကား ၁၅၇ မျိုးဖြင့် ထုတ်ဝေခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ သို့ဖြင့် ထိုဒေသများတွင်နေထိုင်သော လူမျိုးအနွယ်များနှင့် လူအုပ်စုများထဲမှ စိတ်နှိမ့်ချသူများကို ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ လွတ်လပ်စေသော ကျမ်းစာသမ္မာတရားသွန်သင်ပေးရန်အတွက် အုတ်မြစ်ချပေးခဲ့သည်။

၁၅။ နောက်ဆုံးနေ့ရက်စတင်သည်နှင့်အမျှ သမ္မာကျမ်းစာကို အမေရိကားရှိလူမျိုးတို့၏ဘာသာစကားဖြင့် အဘယ်အတိုင်းအတာအထိရရှိနိုင်သနည်း။

^၁၅ လောကသည် တင်ကြိုဟောကြားထားသည့် နောက်ဆုံးသောနေ့ရက်အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်လာသည်နှင့်အမျှ အမေရိကားတွင် သမ္မာကျမ်းစာကို နေရာအနှံ့ရရှိနိုင်သည်။ ၎င်းကို ဥရောပမှ ဝင်ရောက်နေထိုင်သူများက သူတို့၏အမျိုးမျိုးသောဘာသာစကားများဖြင့် တစ်ပါတည်းယူဆောင်လာကြသည်။ လူထုရှေ့ပို့ချခြင်းနှင့် ထိုအချိန်က အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကျမ်းစာကျောင်းသားများဟုသိကြသော ယေဟောဝါသက်သေများကထုတ်ဝေသည့် ကျမ်းစာစာပေများကို တိုး၍ဖြန့်ချိခြင်းနှင့်အတူ ကျမ်းစာပညာပေးရေးအစီအစဉ်ကိုလုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။ ထပ်ဆင့်၍ ကမ္ဘာ့အနောက်ဘက်ခြမ်းရှိ လူမျိုးစုများစွာတို့၏လိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းပေးရန်အတွက် ကျမ်းစာအသင်းများက အခြားသောဘာသာစကား ၅၇ မျိုးဖြင့် ကျမ်းစာကိုပုံနှိပ်ပြီးဖြစ်သည်။

၁၆၊ ၁၇။ (က) တစ်ကမ္ဘာလုံးကိုဟောပြောရန် အချိန်ကျရောက်လာသောအခါ သမ္မာကျမ်းစာကို အဘယ်အတိုင်းအတာအထိ ရရှိလာနိုင်သနည်း။ (ခ) သမ္မာကျမ်းစာသည် တည်မြဲပြီး အလွန်သြဇာသက်ရောက်နိုင်စွမ်းရှိသောစာအုပ်ဖြစ်ကြောင်း မည်သို့အမှန်သက်သေထူသနည်း။

^၁၆ ‘အဆုံးမလာ’ မီ ကမ္ဘာတစ်ဝန်း သတင်းကောင်းဟောပြောခြင်းအတွက် အချိန်ရောက်လာသောအခါ သမ္မာကျမ်းစာသည် အာရှတိုက်နှင့် ပစိဖိတ်ကျွန်းစုများအတွက် အသစ်အဆန်းမဟုတ်ခဲ့ပေ။ (မဿဲ ၂၄:၁၄) ၎င်းကို ကမ္ဘာ့ထိုဒေသ၏ထင်ရှားသော ဘာသာစကား ၂၃၂ မျိုးဖြင့် ထုတ်ဝေခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ အချို့သည် ကျမ်းအပြည့်အစုံဖြစ်သည်; အများစုမှာ ခရစ်ယာန်ဂရိကျမ်းစာဘာသာပြန်များဖြစ်သည်; အချို့မူ မြင့်မြတ်သောကျမ်းစာစောင်တစ်စောင်ချင်းဖြစ်သည်။

^၁၇ ရှင်းနေသည်ကား သမ္မာကျမ်းစာသည် ရှေးကျသည့်ပြတိုက်စာအုပ်တစ်အုပ်အဖြစ်မျှသာ တည်မြဲနေသည်မဟုတ် ဟူသောအချက်ပင်ဖြစ်သည်။ ရှိသမျှစာအုပ်ထဲတွင် ဘာသာစကားအများဆုံးဖြင့်ပြန်ဆိုကာ အကျယ်ပြန့်ဆုံးအတိုင်းအတာဖြင့် ဖြန့်ဝေရသည့်စာအုပ်ဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင့်မျက်နှာသာတော်ခံစားရကြောင်း အဆိုပါသာဓကနှင့်အညီ ထိုစာအုပ်တွင်မှတ်တမ်းတင်ထားချက်သည် ပြည့်စုံလာလျက်ရှိသည်။ ယင်း၏သွန်သင်ချက်များနှင့် ယင်းတို့ကိုကျောထောက်နောက်ခံပြုသော ဝိညာဉ်တော်တို့က တိုင်းနိုင်ငံများစွာရှိလူတို့၏အသက်တာအပေါ် တည်မြဲသောအကျိုးကိုလည်း ရရှိစေပေသည်။ (၁ ပေတရု ၁:၂၄၊ ၂၅) သို့သော် ထိုထက်မက မြောက်မြားစွာဖြစ်လာဖို့ရှိသေးသည်။

သင်မှတ်မိသလော

◻ အစဉ်တည်မြဲသော “ကျွန်ုပ်တို့ဘုရားသခင့်နှုတ်ကပါဌ်တော်” ကား အဘယ်နည်း။

◻ သမ္မာကျမ်းစာကိုနှိမ်နင်းရန် အဘယ်ကြိုးစားအားထုတ်မှုများပြုခဲ့ကြသနည်း။ ရလဒ်ကား အဘယ်နည်း။

◻ သမ္မာကျမ်းစာ၏ရိုးသားမှန်ကန်မှုသည် မည်သို့ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ခံရသနည်း။

◻ ဘုရားသခင်၏ရည်ရွယ်တော်မူရာကိုဖော်ပြချက်သည် ရှင်သန်သောနှုတ်ကပါဌ်တော်ဖြစ်ကြောင်း မည်သို့သက်သေထူသနည်း။

[စာမျက်နှာ ၁၂ ပါ လေးထောင့်ကွက်]

သမ္မာကျမ်းစာ၏မူရင်းစကားကို ကျွန်ုပ်တို့ အမှန်ပင် သိရှိသလော

၆,၀၀၀ ခန့်ရှိသော ဟေဗြဲလက်ရေးစာမူများက ဟေဗြဲကျမ်းစောင်များ၏စစ်မှန်မှုကိုသက်သေထူသည်။ ၎င်းတို့အထဲမှအချို့သည် ခရစ်ယာန်ခေတ်မတိုင်မီကဖြစ်ကြသည်။ ဟေဗြဲကျမ်းစောင်အပြည့်အစုံပါသောစာမူ အနည်းဆုံး ၁၉ ခုမျှသည် ရွေ့လျားခဲစာလုံးပုံနှိပ်စက်များမတီထွင်မီကဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ထိုအချိန်၌ပင် ဘာသာစကား ၂၈ မျိုးဖြင့် ဘာသာပြန်ကျမ်းများရှိနေပြီဖြစ်သည်။

ခရစ်ယာန်ဂရိကျမ်းစောင်များအတွက်

၅,၀၀၀ ခန့်သော ဂရိစာမူများကို စာရင်းပြုစုထားသည်။ ၎င်းတို့မှတစ်ခုမှာ စီ.အီး. ၁၂၅ ခုနှစ်မတိုင်မီကဖြစ်ပြီး မူရင်းရေးသားသည့်အချိန်နှင့် နှစ်အနည်းငယ်သာကွာသည်။ ထို့ပြင် တချို့အပိုင်းအစများမှာ ယင်းထက်ပင်စောသောအချိန်ကဖြစ်ကြောင်း ယူဆကြသည်။ မှုတ်သွင်းခံကျမ်းစောင် ၂၇ စောင်အနက် ၂၂ စောင်တွင် ချိတ်ကောက်ပုံစာရေးနည်းဖြင့် ရေးထားသော တစ်စောင်လုံးအပြည့်အစုံရှိသည့် လက်ရေးစာမူ ၁၀ ခုမှ ၁၉ ခုအထိရှိသည်။ ထိုပုံစံဖြင့် လက်ရေးစာမူအနည်းဆုံးရှိသောကျမ်းမှာ ဗျာဒိတ်ကျမ်းဖြစ်သည်။ စာမူသုံးခုသာရှိသည်။ အပြည့်အစုံဖြစ်သော ခရစ်ယာန်ဂရိကျမ်းစောင်များ၏စာမူတစ်ခုသည် စီ.အီး. လေးရာစုအချိန်ကဖြစ်သည်။

အခြားသော အဘယ်ရှေးစာပေမျှ ဤကဲ့သို့မြောက်မြားစွာသော ရှေးကျသည့်စာပေစာတမ်းအထောက်အထားများဖြင့် အတည်ပြုမခံရပါ။