Yehova ua mu Tumbuile Ngueni “Kavusamba Kange”

1, 2. (a) Vati tua tantekeya nguetu vantu va hasa ku pua vavusamba va Njambi? (b) Vika tu lilongesa mu cilongesa cino?

FUME ha ku semuka na ha ku tsa, tua tonda cilemo. Ovu vusunga vuaco va vu soneka mu Despertai! ya Setembro ya 1986. Vantu va lema vavusamba ve ku va lema, kati ngue lika cilemo ca mu vulo. Vunoni Despertai! ya tumbula naua via cilemo ci tua tonda tu vose ku hiana viose, tua tonda Yehova a tu leme. Cingi ca vantu va tsiliele nguavo ka va hasa ku pua va vusamba va Njambi, muomu ua hiana ngolo, kaha ka tu hasa ku mu mona. Vunoni etu tu tantekeya vusunga!

² Mu Mbimbiliya mua kala mizimbu ya vantu va puile va vusamba va Njambi. Tu lilongeselenu ku malungano avo. Omo lia vika? Muomu ka kuesi cuma ca hiana seho ngeci mua ku likata vusamba na Njambi mu muono. Tu ci lilongesenu lungano lua Avilahama. (Tandenu Tiango 2:23.) Vati ua puile kavusamba ka Njambi? Vusamba vua Avilahama na Njambi vuemanene ha lutsilielo, ngeci va mu tantekeyele ku pua “ise ya vose vakua ku tsiliela.” (Loma 4:11) Omo tu lilongesa lungano lueni, lihulenu nguenu,‘Vati nji hasa ku tambuluisa lutsilielo lua Avilahama na ku kolesa vusamba vuange na Yehova?’

TI AVILAHAMA UA LIKUATELE VUSAMBA NA YEHOVA

3, 4. (a) Lombololenu via lihitile navio Avilahama. (b) Omo lia lutsilielo lueni, vati Avilahama ua vuile ku mutima ha ku ka kombeyela Isake?

³ Aci singaniekenu, Avilahama ali na miaka 125 a londa muncinda oku enda kamandende kamandende.^[1] (Talenu mezi a kuintsi.) Kaha Muaneni Isake ali na miaka 25 a mu kava mu nima. Isake na ambata cisua ca vikuni, kaha Avilahama na ambata mpoko na viuma vikuavo vi tondeka mu ku ka suameka navio tuhia. Vungendzi vuaco vua puile vua vukalu kuli Avilahama, kati omo lia citso ceni. Houe! Muomu ua kele na ndzili ya ku puamo. Vungendzi vuaco vua kaluuile, muomu Yehova ua mu tumine ku ka kombeleya muaneni!—Njenisisi 22:1-8.

⁴ Eci ca puile citanga ca kama ca lihitile naco Avilahama mu muono. Vantu vamo ve ku handeka nguavo Njambi ua puile cikenia mu ku tuma Avilahama ku kombeyela muaneni. Kaha vakuavo nguavo Avilahama ua tondele ku linga evi muomu ka lemene muaneni. Vantu ve ku handeka viuma evi ka va kele na lutsilielo, kaha ka va tantekeya vika lutsilielo lua vusunga na vati lue ku panga. (1 Kolintu 2:14-16) Vunoni Avilahama kononokele lika ngoco kuli Njambi, ca ku hona ku singanieka. Uononokele muomu ua kele na lutsilielo lua vusunga. Ua kele na vusunga ngecize ka ci tava Yehova a tavese vuhenge ku tualelelaho. Avilahama ua tantekeyele ngueni nga ononoka, Yehova a ka mu vezikisa hamo na muaneni. Vika via tondekele kuli Avilahama linga a kale na lutsilielo lua ku kola? Ku tantekeya na vimona.

5. Vati Avilahama ua hasele ku lilongesa via Yehova, kaha ku tantekeya ca mu lingisile ku livua vati?

⁵ Ku tantekeya. Avilahama ua kolelele mu mbonge ya Ule. Vantu va mu mbonge yaco va kele na ku lemesa vanjambi va makuli, na ise neni ua va lemesele. (Yehosua 24:2) Vati Avilahama ua lilongesele via Yehova? Mbimbiliya ya muesa ngecize muana Noa Seme ua puile kavusoko ka Avilahama. Kaha ua yoyele noho Avilahama tele a lingila ku puisa miaka 150. Seme ua puile yala ua lutsilielo lua ku hia, mua vusunga ua longesele vavusoko vueni via Yehova. Ka tu tantekeya mpundu, vunoni citava ku keko kua lilongeselele Avilahama vusunga ku tuala hali Yehova. Via lilongesele Avilahama via mu lingisile ku lema Yehova, kaha ku tantekeya caco ca mu kuasele ku kala na lutsilielo.

6, 7. Viuma vika ua muene Avilahama via kaniamesele lutsilielo lueni?

⁶ Vimona. Vati viuma via muene Avilahama via kolesele lutsilielo lueni muli Yehova? Vamo ve ku handeka nguavo visinganieka vie ku koka vizango, kaha vizango vie ku koka vilinga. Mutima ua Avilahama ua mu tuamenene na viuma via lilongesele hali Njambi, kaha ca mu lingisile ku singimika “Njambi Mukua ku Hiana viose, mukua ku fuka lilu na mavu.” (Njenisisi 14:22) Mbimbiliya ya tumbula kasingimiko kaco “vuoma kuli Njambi.” (VaHevelu 5:7) Tua pande ku vuila Njambi vuoma, linga tu kale na vusamba vua cili neni. (Visamo 25:14) Eci cikeco cifua ca lingisile Avilahama ku ononoka Yehova.

⁷ Njambi ua lekele Avilahama na Sala ku seza limbo liavo mu Ule na ku nungulukila ku cifuti ca vundzinda. Ku ntsimbu ize tele va na kolo mu citso, na ku ka yoyela mu vimbalaka muono uavo uose. Ambe ngoco Avilahama ua tantekeyele ngecize ku ka kala vusonde vua vuingi, ua hanguile ku ononoka Yehova. Omo lia ku ononoka ceni, Njambi ua mu vezikisile na ku mu niunga. Ca ku muenako, Omo Avilahama va mu tambuile mpueyeni, Sala, ua kele mu vusonde vua ku mu tsiha. Vunoni Yehova uohielele Avilahama na Sala ku hitila mu vikomoueso. (Njenisisi 12:10-20; 20:2-7, 10-12, 17, 18) Viuma via muene Avilahama via kolesele cikuma lutsilielo lueni.

8. Vati ku tantekeya na ku limuena viuma ci hasa ku kaniamesa vusamba vuetu na Yehova?

⁸ Vuno tu hasa ku likuata vusamba na Yehova ni? Eyo, tu hasa mpundu! Ngeci mua Avilahama, tua pande ku lilongesa via Yehova. Lelo lino, vusunga vuose vu tu tonda tu vu uana mu Mbimbiliya. Tuli na mizimbu ya ingi ku tuvakana ya kele nayo Avilahama. (Ndaniele 12:4; Loma 11:33) Mbimbiliya ya sula na vusunga vua uze ua “Tangele melu na mavu.” Mizimbu i tue ku lilongesa ye ku tu lingisa ku lema Yehova na ku tu kuasa ku muesa kasingimiko mpundu kuli ikeye. Kaha cilemo na kasingimiko vi ka tu lingisa ku mu ononoka. Nga tu lingamo tu ka mona vati ue ku tu niunga na ku tu vezikisa, kaha evi vi ka pua vimona kuli etu. Nga tu pangela Yehova mu vutuntu, tu ka viukilila, tu ka kala mu ciyulo na ndzolela. (Visamo 34:8; Visimo 10:22) Omo tu lilongesa via Yehova ntsimbu yose na ku mona vivezikiso vieni, vusamba vuetu vu ka pua vua ku kola cikuma.

VATI AVILAHAMA UA NIUNGILE VUSAMBA VUENI NA NJAMBI?

9, 10. (a) Vika via tondekele linga vusamba vua Avilahama vu pue vua ku kola? (b) Vika via muesa ngecize Avilahama ua niungile na ku kaniamesa vusamba vueni na Yehova?

⁹ Kavusamba ua ha mutima a hasa ku pua ngue vupite vua seho ya kama. (Tandenu Visimo 17:17.) Kati ngue cikuata ca ndando ya kama ci ve ku pangela ku vuahesa cuma linga ci fuile. Vusamba vua pua ngue vintemo via ku vuaha cikuma vize vi tondeka mema na ku niunga vuino. Avilahama ua niungile na ku tualelelaho vusamba vueni na Yehova. Vati ua hasele ku lingamo?

¹⁰ Avilahama ua tualeleleho ku vuila Njambi vuoma na ku mu ononoka. Ca ku muenako, mua ile ku Kanana na vusoko vueni hamo na vangamba, ua tavesele Yehova ku mu niunga na ku mu tuamenena mu vutumbe vuose vua lingile, vua kama novu vua vundende. Muaka umo ku nima, omo Avilahama tele ali na miaka 99, kaha Isake kanda a semuke, Yehova ua mu tumine ku lovola vamala vose va ku ndzivo yeni. Vuno Avilahama uesekele ku tonda mana a ku sanguluka ni ku viana ku linga via mu tumine Yehova ni? Houe, ua kulahelele Yehova na ku ononoka ‘ha litangua lize vene.’—Njenisisi 17:10-14, 23.

11. Omo lia vika Avilahama uominine mutima ku tuala ha mbonge ya Sandoma na Ngomola? Kaha vati Yehova ua mu kuasele?

¹¹ Vusamba vua Avilahama na Yehova vua puile vua ku kola cikuma, muomu Avilahama uononokele Yehova ntsimbu yose ambe mu viuma via vindende. Avilahama ua puile ua ku zituka mu ku handeka na Yehova nkala viuma, ku mu vundila vukuasi cipue mua kele na vihula via vikalu. Ca ku muenako, Avilahama uomine mutima mua mu lekele Yehova ngueni a ka nongesa mbonge ya Sondoma na Ngomola. Omo lia vika? Muomu ua kele na ngozi ya vantu va cili ku tsa hamo na vantu va vapi. Kaha naua uomine mutima kuli muehueni Lote na vusoko vueni va tungile mu Sondoma. Avilahama ua tsilielele muli Yehova, “Ngazi ya mavu ose,” kaha ua lekele Yehova visoti vieni na ku likehesa. Yehova ua kele na lukakatela kuli kavusamba keni na ku mu muesa ngecize Ua pua mukua ngozi. Vutuhu Yehova ua lomboluele ngecize a ka nongesa vantu va vapi, ua lengeyele vantu va cili na ku vohiela.—Njenisisi 18:22-33.

12, 13. (a) Vati via muene na ku tantekeya Avilahama via mu kuasele? (b) Vusunga vuka vu muesa ngecize Avilahama ua tsilielele muli Yehova?

¹² Mua vusunga viuma via muene na ku tantekeya Avilahama via mu kuasele ku niunga vusamba vueni vu pue vua ku kola. Mu nima ya ntsimbu, Yehova mua tumine Avilahama ku kombeyela muaneni. Ua tantekeyele ngecize Yehova ua kele na lukakatela, ngozi, ku mu kulahela na ku mu niunga ntsimbu yose. Avilahama ua kele na vusunga mpundu ngecize Yehova ka puile cikenia. Omo lia vika?

¹³ Ku lutue lua ku seza vangamba veni, Avilahama ua handekele ngueni: “Kalenu kuno na cimulu, kaha ange na kanike tu ku ya kuze; kaha tu ka lemesa, na ku hiluka kuli enu.” (Njenisisi 22:5) Vika Avilahama ua handekelele ngecize? Vuno ua kuisile mua handekele ngueni a ka hiluka na Isake, vutuhu ua tantekeye ngecize a ka mu kombeleya ni? Houe. Muomu Mbimbiliya nguayo, Avilahama ua tantekeyele ngecize Yehova a hasa ku sangula Isake ku vatsi. (Tandenu VaHevelu 11:19.) Cikuavo naua Avilahama ua tantekeyele ngecize Yehova ikeye ua mu hele ngolo ya ku sema muana na Sala uze ua tuvakanene citso ca ku sema. (VaHevelu 11:11, 12) Ua muene ngecize viuma viose kuli Yehova vi hasa. Avilahama ka tantekeyele vika vie ku solokele litangua lize. Vunoni ua kele na lutsilielo ngecize Yehova tangua a ka sangula muaneni linga vikulaheso viose via Njambi vi ka lipuisemo. Ngeci mukemuo Avilahama va tumbuile nguavo “ise ya vose vakua ku tsiliela.”

14. Visoti vika mue ku lihita navio mu ku pangela Yehova? Kaha vati lungano lua Avilahama lu na mi kuasa?

¹⁴ Matangua ano, Yehova ke ku tu tuma ku kombeleya vana, vunoni a tonda ngueni tu niunge masiko eni. Vintsimbu vimo ka tu hasa ku ivuisisa vutumbe vua masiko ni halumo eku tu kaluuila ku a niunga. Mue ku ivua ngoco ni? Kuli vamo ku ambulula ca pua citanga. Hamo ve ku ivua ntsoni ya ku handeka na vantu ka va tantekeya. Vakuavo co ve ku ivua vuoma vua ku va yengula ku cipanga ni ku sikola. (Ezundu 23:2; 1 Tesalonika 2:2) Nga va mi tuma ku linga viuma via vikalu, vulukenu lungano lua Avilahama, ku simpa ceni na lutsilielo. Nga tu hilula ha lungano lua vamala na vampuevo vononokele ku laza, ci ka tu hana ndzili ya ku va temunuina, kaha tu ka suena mu hiehi na Kavusamba ketu, Yehova.—VaHevelu 12:1, 2.

VUSAMBA VUE KU NEHA VIVEZIKISO

15. Vusunga vuka tu hasa ku kala navuo ngecize Avilahama ka liveyele mu ku ononoka Yehova?

¹⁵ Vuno Avilahama ua liveyele mu ku ononoka masiko a Yehova ni? Mbimbiliya nguayo Avilahama “ua tsile ku vusinakazi vua cili, kasinakazi, ua ku sula na miaka.” (Njenisisi 25:8) Mua vusunga Avilahama mua puisile miaka 175, ua singaniekele ha ku laha ca muono ueni, kaha ua viukililile. Omo lia vika? Muomu vusamba vueni na Yehova vua puile vua seho ya kama ntsimbu yose. Ngeci mukemuo, nga tu tanda ngecize Avilahama ua puile “kasinakazi, ua ku sula na miaka,” eci ka ca lombolokele ngecize ka kele na cizango ca ku ka yoya ku lutue.

16. Ndzolela ika aka kala nayo Avilahama mu Palandaizi?

¹⁶ Mbimbiliya nguayo Avilahama ua “lavelele nganda ize i li na mavula mukua ku itunga na ku i panga, ikeye Njambi.” (VaHevelu 11:10) Avilahama ua tsilielele ngecize tangua aka mona mbonge yaco, mu ku sika ca Vuangana vua Njambi. Cili vene tangua aka i mona! Aci singaniekenu ndzolela ya kevua Avilahama mu ku ka yoyela mu palandaizi ha mavu na ku ka tualelelelaho ku kaniamesa vusamba vueni na Njambi. A kevua ndzolela ya kama mu ku ka tantekeya ngecize lungano lueni lua kuasele vangamba va Njambi mu makulukazi na makulukazi a miaka! Mu palandaizi a ka tantekeya ngecize cikombelo ca ku Muncinda ua Moliya cemanene cuma ca ku hiana. (VaHevelu 11:19) Kaha naua a ka lilongesa vati ku vavala ce vuile ku mutima mua liviukisilile ku ka kombeyela muaneni Isake, ca kuasele makulukazi na makulukazi a vantu va ku ononoka ku ivuisisa vati Yehova uevuile, mu ku hana Muaneni Yesu Kilistu ku pua cikombelo ca vantu. (Yoano 3:16) Lungano lua Avilahama lu na tu kuasa tu vose ku muesa ku santsela ku cikombelo, muomu cikeco cilemo ca kama ca tu muesa Njambi.

17. Kapandi kaka mu na lihakela, kaha vika tu ka lilongesa mu cilongesa ci na hatako?

¹⁷ Ngeci mua Avilahama tu puenu vakua ku tantekeya na ku mona viuma. Tu lihakelenu kapandi tu vose ka ku tambuluisa lutsilielo lueni. Omo tu tualelelaho ku lilongesa via Yehova na ku mu ononoka, tu ka mona vati ue ku tu vezikisa na ku tu niunga. (Tandenu VaHevelu 6:10-12.) Yehova a pue Kavusamba ketu miaka