Watchtower CISETE CA MIKANDA CA MU INTERNETE
Watchtower
CISETE CA MIKANDA CA MU INTERNETE
Ngangela
  • MBIMBILIYA
  • MIKANDA
  • VIUANO
  • w23 Setembro pp. 8-13
  • Vakuendze na Vahumbe—Mu Tonda Muono Uenu u ka Fue Vati ku Lutue?

Mutamba u mua hangula ka uesi na video.

Tuecelenu, tuli na vimo vitanga mu ku zikula eyi video.

  • Vakuendze na Vahumbe—Mu Tonda Muono Uenu u ka Fue Vati ku Lutue?
  • Vutala Vua Kaniungi vu li na ku Ambulula Vuangana Vua Yehova (Vua ku Lilongesa)—2023
  • Mitue ya indende
  • Via litombola
  • HANGULENU VAVUSAMBA VA CILI
  • KU LIKEHESA CA TONDEKA
  • TUALELENUHO KU LENGEYA YEHOVA
  • VAKUENDZE NA VAHUMBE, MUONO UENU U HASA KUENDA VUINO
  • Yosiya ua Kele na Vavusamba va Cili
    Longesenu Vana Venu
  • Omo lia Vika tua Pande ku Vuila Yehova Liova?
    Vutala Vua Kaniungi vu li na ku Ambulula Vuangana Vua Yehova (Vua ku Lilongesa)—2023
  • Yosiya ua Lemene Masiko a Njambi
    Vimpande vi u Hasa ku Lilongesa mu Mbimbiliya
  • Muangana Ua Cili Ua Ku Manusuila Mu Isaleli
    Livulu Liange lia Mizimbu ya mu Mbimbiliya
Vutala Vua Kaniungi vu li na ku Ambulula Vuangana Vua Yehova (Vua ku Lilongesa)—2023
w23 Setembro pp. 8-13

CILONGESA 38

Vakuendze na Vahumbe—Mu Tonda Muono Uenu u ka Fue Vati ku Lutue?

“Liano li ka ku . . . niunga.”—VISI. 2:11.

MUASO 135 Yehova Ngueni: “Muanange, Kuata Mangana”

VI TU LILONGESAMOa

1. Citanga cika va pindile naco va Yoase, Uziya na Yosiya?

ACI SINGANIEKENU nga mua pua kanike ni kankavala kaha va mi hangula ku pua Muangana ua vangamba va Njambi. Vati mu livua? Vati mu ne ku pangesa mpoko yenu? Mbimbiliya ya tumbula vanike vavengi va puile vamiangana va Yunda. Ca ku muenako, Yoase ua kele lika na miaka 7 mu va mu puisile Muangana, Uziya na miaka 16 kaha Yosiya na miaka 8. Aci singaniekenu ha ntsindiye i va lihitile nayo. Vunoni vutuhu ka ca puile ca casi, Yehova na vangamba veni vakuavo va va kuasele ku vitanga vi va liuanene navio na ku puisamo citeli caco.

2. Omo lia vika tua pande ku hilula mizimbu ya Yoase, Uziya na Yosiya?

2 Ambe nga ka tua puile vamiangana na masano, vunoni tu hasa ku lilongesa via vingi kuli ava vamala vatatu va va tumbula mu Mbimbiliya. Vutuhu va lingile vihangula via cili, vunoni va lingile naua vimo vihangula via ku vihia. Ku lungano luavo, tu mona seho ya ku hangula vavusamba va cili, ku tualelelaho ku lihekesa, na ku tualelelaho ku lengeya Yehova.

HANGULENU VAVUSAMBA VA CILI

Umo ndumbuetu ua kuhia ali na ku mamuna ndumbuetu ua muhumbe ku tuala ha vuzalo vu va na zalesa kamponia. Umo ua kamponia va na muzika vuzalo vua vuihi kaha kamponia mukuavo co va na muzika vuzalo vua laha.

Lelo lino netu tu hasa ku tambuluisa lungano lua Yehova mu ku halakana ku vimamuna via va vusamba vetu va cili (Talenu vinanga 3)c

3. Vati Yehoyanda ua kuasele Muangana Yoase ku linga vihangula via mana?

3 Tambuluisenu vihangula via mana via lingile Yoase. Mua puile kanike, Muangana Yoase, ua lingile cihangula ca mana. Vutuhu tele ise ua tsa laza, vunoni ua kavele vimamuna via Sasendote ua Kama, Yehoyanda. Ou sasendote, ua lelele Yoase ngue muaneni ivene. Ngeci Yoase, ua hasele ku pangela Yehova na ku tuamenena ku lemesa ca ku lela. Kaha ua tumine naua ku tungulula tembele.—2 Miz. 24:1, 2, 4, 13, 14.

4. Vukuasi vuka tue ku uana nga tu lema na ku ononoka masiko a Yehova? (Visimo 2:1, 10-12)

4 Nga visemi venu ni muntu ueka ali na ku mi longesa ku lema Yehova na vitume vieni, ali na ku mi hana vuana vua seho ya kama. (Tandenu Visimo 2:1, 10-12.) Visemi venu va hasa ku mi longesa viuma via vingi. Halakanenu vati ise ya ndumbuetu Katya ua kuasele Katya ku linga vihangula via cili. Nkala litangua omo ise ua kele na ku mu tuala ku sikola, ua kele na ku simutuila neni via mukanda ua litangua. Ndumbuetu Katya ngueni: “Ku simutuila caco ca nji kuasele ku tantekeya mua ku lingila visoti via kele na ku nji solokela matangua aze.” Vati co nga masiko a mu Mbimbiliya a ve ku mi hana visemi venu, a soloka ngue eku tanganesa ku zituka cenu? Vika vi hasa ku mi kuasa ku a tava? Ndumbuetu Anastasia ngueni visemi veni va kele na ku lomboluela vika va tumbikilile nkala lisiko. Kaha ivene ngueni: “Eci ca nji kuasele ku mona vinginga viaco kati ngue malienge, vunoni ngue vintelo mu ku nji niunga.

5. Vati vilinga vienu vi ka kuata ku visemi venu na Yehova? (Visimo 22:6; 23:15, 24, 25)

5 Nga mu kava vimamuna via mu Mbimbiliya, mu ka vuisa visemi venu ndzolela. Kaha ca seho ya kama mu ka vuisa Njambi ndzolela na ku likuata neni vusamba vua ya-ye. (Tandenu Visimo 22:6; 23:15, 24, 25.) Mua vusunga ku tantekeya evi, ca pande ku mi vuisa cizango ca kama ca ku tambuluisa lungano lua Yoase ku vunike!

6. Yoase ua putukile ku halakana ku vimamuna vieya, kaha vika viezilemo? (2 Mizimbu 24:17, 18)

6 Lilongeselenu ku vihangula via ku vihia via lingile Yoase. Mu nima ya ku-tsa ca Yehoyanda, Yoase ua hanguile ku likata na vakua vilinga via ku vihia. (Tandenu 2 Mizimbu 24:17, 18.) Ngeci ua hanguile ku halakana kuli vaze vamiata va mu Yunda ka va lemene Yehova. Vunoni nenu mua limuena ngecize, ca cili nga ka likatele navo. (Visimo 1:10) Vutuhu ngoco ua va halakenene muomu ua va puisile vavusamba, kaha omo mpanjeni Zakaliya uesekele ku mu sungamesa, Yoase ua tumine va ka mu tsihe. (2 Miz. 24:20, 21; Mat. 23:35) Mua vusunga, ua lingile vuheve na vupi vua kama! Yoase ua putukile vuino muono ueni, vunoni ua alulukilile Yehova na ku pua mukua ku tsiha. Mu nima ya ntsimbu vangamba veni va mu tsihile. (2 Miz. 24:22-25) Cili vene, nga ua tualeleleho ku halakana Yehova na vaze vangamba veni, muono ueni nga uendele vuino. Vika tu lilongesaho?

7. Veya mua pande ku hangula ku pua vavusamba?

7 Ku cihangula ca ku vihia ca Yoase, tu lilongesako ngecize tua pande ku hangula vavusamba vaze va tu kuasa ku linga via cili, kaha va lema Yehova na ku tonda ku muya ku mutima. Vunoni ka ca tondekele ku likuata lika ­vusamba na vakua citso cetu. Vulukenu ngecize Yoase ua likuatele vusamba na Yehoyanda, uze ua puile mukuluntu kuli ikeye. Ku tuala ha vavusamba venu, lihulenu nguenu: ‘Vuno ve ku nji kuasa ku kaniamesa lutsilielo luange muli Yehova ni? Ve ku nji kaniamesa ku yoya muaya vitume vieni ni? Ve ku handeka via Yehova na vilongesa vieni neni? Ve ku singimika vitue vieni ni? Vuno ve ku nji leka lika vize vi nji tonda, ni va kala na ku simpa ca ku nji sungamesa nga nja sevuka?’ (Visi. 27:5, 6, 17) Ku handeka vusunga, nga vavusamba venu ka va lemene Yehova, kaha vaali? Vunoni nga va mu lema, kaha kati mu va mbile kuti, muomu va mi kuasa.—Visi. 13:20.

8. Nga tu pangesa internete, vika ka tua pandele ku suva?

8 Internete ye ku kuasa mua kama mu ku likata na vavusoko na vavusamba. Vunoni vavengi ve ku i pangesa mu ku limuesa na ku komouesa vakuavo. Ve ku hakamo vikupulo na vivideo via viuma vi va na landa ni vi va na lingi. Nga mue ku pangesa internete lihulenu nguenu: ‘Vuno nje ku i pangesela ku komouesa vakuetu ni? Nje ku i pangesela ku kaniamesa vakuetu ni ku lihaka ku vukama? Nje ku kava visinganieka, vihandeka na vilinga via vantu va kalamo ni?’ Muanetu Nathan Knorr uze ua puile Mukua Civunga ca Vantuamena, ua hanene eci cimamuna: ‘Kati u seteke kuya vantu ku mitima. Nga u lingamo, ka u kai na umo uahi ku mutima. Vunoni nga uya Yehova ku mutima, kaha u kaya ku mitima ya vose va mu lema.

KU LIKEHESA CA TONDEKA

9. Yehova ua kuasele Uziya ku linga vika? (2 Mizimbu 26:1-5)

9 Tambuluisenu vihangula via cili via Uziya. Ku vukuendze, Muangana Uziya ua puile ua ku likehesa. Ua lilongesele ‘ku vuila Njambi liova.’ Ua Yoyele miaka 68. Kaha Yehova ua mu vezikisile mu miaka ya yingi. (Tandenu 2 Mizimbu 26:1-5.) Uziya ua vulile vitozi va cifuti ca Yunda vavengi, kaha ua kaniamesele mbonge ya Yelusalema. (2 Mizimbu 26:6-15) Mua vusunga, Uziya ua viukilile na viose via mu kuasele Njambi ku puisamo.—Ekel. 3:12, 13.

10. Vati viuma viendele mu muono ua Uziya?

10 Lilongeselenu ku vihangula via ku vihia via Uziya. Muangana Uziya uezilile ku hana vakuavo masiko. Vuno evi via mu lingisile ku singanieka ngueni citava a linge viose via tonda ni? Tangua limo, Uziya kovelele mu tembele ya Yehova kaha ua tondele ku hana cikombelo ha mutula. Eci ca puile ku ndungula, muomu cipanga caco ka va ci kundikile ku vamiangana. (2 Miz. 26:16-18) Sasendote ua kama Azaliya, ua setekele ku mu sungamesa, vunoni Uziya ua vuile matoto a kama. Ca vusiua, evi via vihisile lutsimo lua cili lua ku ononoka Yehova lua kele naluo, ngeci Yehova ua mu vetele na mbumba. (2 Miz. 26:19-21) Mua vusunga, nga Uziya ua likehesele, nga muono ueni uendele vuino!

Vikupulo via ku litokakana: 1. Umo ndumbuetu ali na ku vundila ntsimbu kanda aye mu ku linga mutamba ueni ku ciuano ca limbo. 2. Umo muanetu ali na ku i hula ndumbuetu uaco kaha na vandumbuetu vakuavo. 3. Ndumbuetu uaco ali na ku talekesa visangala viaco kuli Yehova omo vakuavo va mu sangala mu nima ya ciuano.

Mu cihela ca ku lisangala omo lia viuma vi tua puisamo,tua pande ku talekesa visangala viaco kuli Yehova o (Talenu cinanga 11)d

11. Vika vi hasa ku muesa nga tu va ku lihekesa ni kuahi? (Talenu naua cikupulo.)

11 Uziya mua hetele ku vukama, ua likelele ku kulahela ngecize Yehova ikeye ua mu hele vukama vuaco na vupite. Vika tu lilongesaho? Ka tua pandele ku suva ngecize vivezikiso na viteli viose vi tua kala navio vie ku tunda kuli Yehova. Ngeci mukemuo, mu cihela ca ku lihalesa omo lia viuma vi tue ku puisamo, tua pande ku hana vumpahu vuose kuli Yehova.b (1 Kol. 4:7) Tua pande ku nongonona ngecize ka tua tantulukile kaha tua tondeka ku tu sungamesa. Umo muanetu endela ku miaka 60 ua sonekele ngueni: “Nja lilongesa ngecize ka nja pandele ku niengua ni ku ivua vusiua ngoco nga vakuetu va mona visevuka viange. Mu ve ku nji sungamesa omo lia vimo visevuka vi nje ku linga, nje ku lihakela kapandi ka ku pangelaho na ku tualelelaho.” Ku handeka vusunga, mu tue ku vuila Yehova liova na ku likehesa, muono uetu ue kuenda vuino.—Visi. 22:4.

TUALELENUHO KU LENGEYA YEHOVA

12. Mua puile mukuendze, vati Yosiya ua lengeyele Yehova? (2 Mizimbu 34:1-3)

12 Tambuluisenu vihangula via cili via Yosiya. Yosiya ua puile kankavala ua miaka 16 mua putukile ku lengeya Yehova. Ua tondele ku lilongesa via Yehova na ku linga cizango ceni. Kaha vutuhu ua puile Muangana, vunoni ou kanike ua hitile mu visoti via vingi. Ku ntsimbu ize, cingi ca vantu va kele na ku lemesa vanjambi va makuli, ngeci mukemuo ca tondekele a lihakele kapandi ka kama linga a hase ku va vindika ku lingamo. Kaha ua muesele ku simpa ca kama. Tele kanda a puise miaka 20, ua putukile ku tundisa ku lemesa ca makuli mu cifuti.—Tandenu 2 Mizimbu 34:1-3.

13. Vati ku lihana kuli Yehova ci ka kuata ku muono uenu?

13 Ambe nga kanda mu kole, mu hasa ku tambuluisa Yosiya mu ku lengeya Yehova na ku lilongesa vifua vieni via cili. Ku lingamo, ci ka mi vuisa cizango ca ku lihana kuli ikeye. Vati ku lihana caco ci ka kuata ku muono uenu? Muanetu Luke, va mu mbatizile na miaka 14 kaha ua handekele ngueni: “Tunde litangua lia lelo, nji tuameka Yehova mu muono uange na ku lihakela kapandi ka ku mu vuisa ndzolela.” (Mako 12:30) Nenu mu ka tambula vivezikiso via vingi nga mu lingamo!

14. Hanenu vimueso via vati vamo vakuendze na vahumbe ve ku tambuluisa Muangana Yosiya.

14 Vitanga vika mu hasa ku liuana navio mu ku pangela Yehova mu vukuendze? Muanetu Johan, u va mbatizile na miaka 12, ua handekele via ntsindiye i va mu lingile vakuavo ku sikola linga a sipe makania eletrónico. Linga a hase ku viana ntsindiye yaco, Johan ua vulukile ngecize ku sipa makania aco ci hasa ku mu kokela vitanga via cihindu na ku tsiha vusamba vueni na Yehova. Rachel, u va mbatizile na miaka 14, ua lombolola via mu kuasele ku pinda na vieseko via ku sikola. Ngueni: “Nje ku seteka ku tokakana viose vi nje ku mona, ku vimo viuma via mu lutsilielo. Ca ku muenako, nga tuli mu cilongesa ca Mizimbu ya Laza ku sikola, vintsimbu vimo nje ku vuluka umo muzimbu ua mu Mbimbiliya ni vumo vupolofeto. Kaha vimo vi nje ku simutuila na vakuetu, halumo vie ku nji vuluisa cimo cinimbu ca mu Mbimbiliya, kaha nje ku va lekaco.” Vutuhu vitanga via lihitile navio Muangana Yosiya via liseza na vienu, vunoni mu hasa ku muesa mana na lukakatela ngeci mueni. Ku pinda na vieseko ku vukuendze ci hasa ku mi viukisila ku ka pinda na visoti via ku lutue.

15. Vika via kuasele Yosiya ku pangela Yehova na lukakatela? (2 Mizimbu 34:14, 18-21)

15 Mua puisile miaka 26, Muangana Yosiya ua putukile ku tungulula tembele. Mu cipanga caco, va “uanene mukanda ua lisiko lia Yehova lia hele kuli Mosesa.” Mu va mu tandeleleuo, Muangana Yosiya ua vuile cizango ca kama ca ku ononoka vitume via kelemo. (Tandenu 2 Mizimbu 34:14, 18-21.) Mu tonda ku pua na ku tanda Mbimbiliya ku sua kumo ni? Nga muli na ku lingamo laza, vati ci li na kuenda? Vuno mue ku soneka vinimbu vize vi hasa ku mi kuasa? Muanetu Luke u tu na tumbuile laza, ue ku soneka viuma via seho vie ku uana. Ku tambuluisa evi, ci hasa ku mi kuasa ku vuluka vinimbu ni vilongesa via seho vi mue ku uana mu ku tanda cenu. Omo mu tualelelaho ku tantekeya na ku lema Mbimbiliya, cizango cenu ca ku pangela Yehova ci ka livuezelela. Kaha ngeci mua Muangana Yosiya, mu kevua cizango ca ku ononoka Lizi lia Njambi.

16. Omo lia vika Yosiya ua lingile cisevuka ca kama, kaha vika tu lilongesaho?

16 Lilongeselenu ku cihangula ca ku vihia ca Yosiya. Yosiya mua puisile miaka 39, ua lingile cisevuka ca mu kokelele ku-tsa. Ua likulahelele ikeye ivene, mu cihela ca ku kulahela muli Yehova. (2 Miz. 35:20-25) Vika tu lilongesaho? Ambe tu na kolo ni laza tua sua ku lilongesa Mbimbiliya, tua pande ku tualelelaho ku lengeya Yehova. Eci ca ambatesela kumo na ku vundila, ku lilongesa Lizi lieni, na ku halakana vimamuna via vamuanetu va ku hia. Ku lingamo, ci ka tepulula ku visevuka vi tu ka linga, na ku yoya mu ndzolela.—Tia. 1:25.

VAKUENDZE NA VAHUMBE, MUONO UENU U HASA KUENDA VUINO

17. Vika tu lilongesa ku mizimbu ya vamiangana vatatu va mu Yunda?

17 Ha vukuendze hakeho ha ntuitui ya muono. Muzimbu ua Yoase, Uziya na Yosiya ua muesa ngecize vakuendze va hasa ku linga vihangula via mana na ku yoya mu cifua ci ya Yehova ku mutima. Vutuhu ava vakuendze va lingile vimo visevuka, vunoni nga mu tambuluisa lika viuma via cili vi va lingile, mu ka yoya mu ndzolela.

Ndaviti ua likuatele vusamba na Yehova ku vunike. Ua mu ile ku mutima kaha muono ueni uendele vuino.

Ndaviti ua likuatele vusamba na Yehova ku vunike. Ua mu ile ku mutima kaha muono ueni uendele vuino (Talenu cinanga 18)

18. Malungano aka a muesa ngecize muono uetu u hasa ku enda vuino? (Talenu naua cikupulo.)

18 Mu Mbimbiliya mua sula mizimbu ya vakuendze va likuatele vusamba na Yehova, va mu ile ku mutima kaha muono uavo uendele vuino. Ndaviti ua puile umo uavo. Ku vunike, ua hanguile mutamba ua Njambi, kaha mu nima ya ntsimbu ua puile muangana ua lukakatela. Eyo, vintsimbu vimo ua sevukile, vunoni Njambi ua mu tavele. (1 Vam. 3:6; 9:4, 5; 14:8) Nga mu lilongesa muzimbu ua Ndaviti, lungano lueni lu ka mi kaniamesa ku pangela Yehova na lukakatela. Ni mu hasa ku lilongesa via Mako na Timoteo. Mu ka mona ngecize va pangelele Yehova tunde ku vunike, kaha va tualeleleho ku lingamo mu muono uavo uose. Cihangula cavo ca vuisile Yehova ndzolela kaha miono yavo yendele vuino.

19. Vati u hasa ku fua muono uenu?

19 Cifua ci mu pangeselamo muono uenu mu ntsimbu ino, cikeco ci ka kuata ku muono uenu ua ku lutue. Nga mu kulahela muli Yehova kati mu mana enu vavene, kaha ikeye a ka mi tuamenena. (Visi. 20:24) Mu hasa ku kala na muono ua ndzolela. Vulukenu ngecize Yehova ua haka seho ku viuma vi mue ku mu lingila. Ka kuesi cifua ceka ca ku pangeselamo muono uenu, ca hiana ku pangela Isuenu ua muilu!

VIKA MUA LILONGESA KU MUONO UA . . .

  • Muangana Yoase?

  • Muangana Uziya?

  • Muangana Yosiya

MUASO 144 Talenu Meso Enu ku Cilunguiso!

a Vakuendze na vahumbe, Yehova a tantekeya ngecize mue ku hita mu vimo visoti vi hasa ku eseka vusamba vuenu neni. Vati mu hasa ku linga vihangula vize vi mu ya ku mutima? Tu hilula malungano a vanike vatatu va puile vamiangana mu Yunda. Omo tu lingamo, talenu vika mu hasa ku lilongesa ku vihangula vi va lingile.

b  Talenu cikasa “Cuidado com a Falsa Modéstia” ca mu cimpande “Ser popular nas redes sociais é tão importante assim?” ca mu jw.org.

c VI LI HA VIKUPULO: Umo ndumbuetu ua kuhia ali na ku mamuna umo ndumbuetu ua muanike.

d VI LI HA VIKUPULO: Umo ndumbuetu ali na mutamba ku ciuano ca limbo oku na kulahela muli Yehova kaha na ku t alekesa vumpahu vuose kuli ikeye.

    Mikanda ya Ngangela (2011-2025)
    Tuhukenu
    Kovelenu
    • Ngangela
    • Tumenuko vakuenu
    • pangesi i mua lema
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Masiko a ku Pangesa
    • Masiko a Vusueke
    • Masiko a Vusueke
    • JW.ORG
    • Kovelenu
    Tumenuko vakuenu