CILONGESA 41
Vi tu Lilongesa ku Mikanda Ivali ya Sonekele Petulu
“Nji ka takeleka mu ku mi vuluisa viuma evi ntsimbu yose.”—2 PET. 1:12.
MUASO 127 Nja Pande ku fua Muntu ua Cifua Cika
VI TU LILONGESAMOa
1. Tele Petulu ali ku ntsongo ya muono ueni, Yehova ua mu tumine ku linga vika?
KAPOSTOLO Petulu ua pangelele Yehova mu miaka ya yingi. Uendele hamo lika na Yesu mu cipanga ca ku ambulula. Ikeye ua putukile ku ambuluila kuli vaze ka va puile vaYundeya kaha ua puile naua mukua civunga ca vantuamena. Kaha tele ali mu hiehi na ku-tsa, Yehova ua mu vuezele cipanga cikuavo. Mu muaka ua 62-64 T.K.N., Yehova ua mu huimine ku soneka mikanda ivali: 1 na 2 ua Petulu. Petulu ua kele na vusunga ngecize eyi mikanda i ka kuasa Vakua Kilistu mu nima ya ku-tsa ceni.—2 Pet. 1:12-15.
2. Omo lia vika mikanda ya sonekele Petulu yezilile ha ntsimbu ya cili?
2 Ha ntsimbu ya sonekele Petulu eyi mikanda, vamuanaye Vakua Kilistu tele vali na ku va yandesa na “vieseko via vingi.” (1 Pet. 1:6) Valongisi va makuli va putukile ku neha vilongesa via visaki na vilinga via mazilo mu cikungulukilo. (2 Pet. 2:1, 2, 14) Vakua Kilistu va kele mu Yelusalema, tele kua sala ntsimbu ya indende ku ku nonga ca mbonge yaco na ca tembele ku mavoko a masualale vakua Loma. (1 Pet. 4:7) Mua vusunga, mikanda ya Petulu ya va kuasele ku kolesa mu vieseko via ntsimbu ize na vikuavo via kele na kuiza ku lutue.b
3. Omo lia vika tu pande ku hilula ha mikanda ya ku huimina ya sonekele Petulu?
3 Vutuhu kapostolo Petulu ua sonekele ize mikanda kuli Vakua Kilistu va ku ntsimbu ize, vunoni Yehova ua i puisa mutamba ua Mbimbiliya. Ngeci mukemuo, netu mikanda yaco i hasa ku tu kuasa. (Loma 15:4) Mu ku linga tua yoyela mu mavu ano eku sambeya vilinga via mazilo, netu naua tu hasa ku hita mu vieseko vi hasa ku tu kaluuisa ku pangela Yehova. Ku vueza kuli evi, vuovuno tu ka hita mu lamba ya kama ku hiana ize ya solokelele vaYundeya. Mu mikanda ya Petulu mua kala vivuluiso via seho ya kama. Vivuluiso viaco vi ka tu kuasa ku lavelela litangua lia Yehova, ku likela ku vuila vantu liova, na ku vueza ku cilemo cetu kuli umo na mukuavo. Vivuluiso viaco vi hasa naua ku kuasa vakuluntu mu vikungulukilo linga va hase ku niunga vuino vutanga.
KATI MU LIKELE KU LAVELELA
4. Ngue mu ua muesa 2 Petulu 3:3, 4, vika vi hasa ku ningangesa lutsilielo luetu?
4 Tua kala ha kati ka vantu, ka va tsilielele vi ya handeka Mbimbiliya ku tuala ha viuma vi ka soloka ku lutue. Vakua ku luisa va hasa ku tu tsopa nguavo, ‘Laza tua sua ku lavelela ku kotoka ca mavu, vunoni na lelo kasi kulu-kulu.’ Vakuavo co ve ku tu tuvilamo vene nguavo ku kotoka ka ci keza. (Tandenu 2 Petulu 3:3, 4.) Ku ivua mezi a cifua eci mu lihia, ku mukuetu ku sikola ni ku kavusoko ci hasa ku ningangesa lutsilielo luetu. Petulu ua lomboluele viuma vi hasa ku tu kuasa.
5. Vika vi hasa ku tu kuasa ku mona ku kotoka ca ano mavu mu njila ya cili? (2 Petulu 3:8, 9)
5 Vamo va hasa ku mona ngue Yehova ali na ku simbula cikuma ku kotola ano mavu. Mezi a Petulu a hasa ku tu kuasa ku mona viuma mu njila ya cili. Cifua ce ku muenamo Yehova Ntsimbu, ca liseza cikumakuma na cifua ci tue ku i muenamo etu vantu. (Tandenu 2 Petulu 3:8, 9.) Kuli Yehova likulukazi lia miaka lia pua lika ngue litangua limo. Yehova ua kala na lukakatela kaha ka tondo na umo uahi a ka nonge. Vunoni omo litangua lia hangula li ka heta, ano mavu a ku nonga. Ca pua ku vezika kuli yetu ku pangesa ntsimbu i na lisupuko mu ku hana vukaleho ku vantu.
6. Mu njila ika tu hasa ku lavelela “ku-sololoka ca litangua” lia Yehova? (2 Petulu 3:11, 12)
6 Petulu ua tu mamuna ku lavelela “ku-sololoka ca litangua” lia Yehova. (Tandenu 2 Petulu 3:11, 12.) Vati tu hasa ku lingamo? Tu hasa ku lingamo, mu ku singanieka, nga citava tangua na tangua, ha vivezikiso vi tua lavelela mu mavu a aha. Setekenu ku limona ngue muli na ku huima mpundzi ya cili, muli na kulia via-ku-lia via cili, muli na ku tambula vavusoko na vavusamba vali na ku sanguka kaha muli na ku longesa vantu va yoyelele ku ntsenkulu via ku lipuisamo ca vupolofeto. Ku lingamo, ci ka mi kuasa ku lavelela na ndzolela ku heta ca ntsimbu yaco, na ku kala na vusunga ngecize ku kotoka ca ano mavu ci li mu hiehi. Ku “tantekeya evi laza” ku tuala ha muono ua ku lutue, ci ka tu kuasa linga kati tu “hungumuke” na valongisi va makuli.—2 Pet. 3:17.
KATI MU VUILE VANTU LIOVA
7. Vati ku vuila vantu liova ci hasa ku tu kuata?
7 Mu ku tantekeya ngecize litangua lia Yehova lili mu hiehi-hiehi, ce ku tu sindiya ku ambulula muzimbu ua cili. Vunoni vintsimbu vimo tu hasa ku ivua mu vitsiha keke na ku likela ku ambulula. Omo lia vika? Halumo omo lia ku vuila vantu liova. Petulu neni via mu solokelele. Ku vutsiki vu va kuatele Yesu, Petulu ua vuile liova lia ku tu lisolola ku pua ndongesi ya Yesu, kaha ua mu vianene vene vintsimbu via vingi. (Mat. 26:69-75) Vunoni mu nima ya ntsimbu Petulu ua hasele ku vula liova liaco, ngeci ua sonekele ngueni: “Kati mu zuzukile vize vi ve ku zuzukila vakevo, cipue kati mu ume mitima.” (1 Pet. 3:14) Mezi a Petulu a tu hana vusunga ngecize, netu tu hasa ku vula liova lia vantu.
8. Vika vi hasa ku tu kuasa linga kati tu vuile vantu liova? (1 Petulu 3:15)
8 Vika vi hasa ku tu kuasa ku vula liova lia vantu? Petulu ua sonekele ngueni: “Lelesenu Kilistu ngue Muangana mu mitima yenu.” (Tandenu 1 Petulu 3:15.) Eci ca ambatesela kumo na ku singanieka ha vukama vua Muangana Uetu Yesu Kilistu. Nga mu ivua mu vitsiha keke ni liova nga ku na soloka vukovelelo vua ku ambulula, puenu na ku vuluka Muangana uetu. Aci singaniekenu ngue muli na ku mu mona ali muilu, kaha va na mu zingeleka ku makulukazi na makulukazi a tungelo. Vulukenu ngecize ali na ngolo yose “muilu na ha mavu” kaha ali netu “matangua ose, na ha ku-kotoka ca miaka.” (Mat. 28:18-20) Petulu ua tu mamuna ku ‘liviukisila ntsimbu yose’ mu ku hakuila lutsilielo luetu. Nenu mu tonda ku ambuluila umo ku vipanga, ku sikola, ni kumo ku cihela ceka? Puenu na ku singaniekela vua lumo ha vukovelelo vu ka mi solokela, kaha liviukisilenu naua vua lumo viuma vi mu ka handeka. Puenu na ku vundila ku simpa, oku mua kulahela ngecize Yehova a ka mi kuasa ku vula liova lia vantu.—Vili. 4:29.
“LILEMENU CIKUMA-KUMA”
Petulu ua tavele ku sungamesa ca Paulu. Mikanda ivali ya Petulu ya sonekele ye ku tu longesa ku muesa cilemo ku vamuanetu (Talenu cinanga 9)
9. Tumbulenu imo ntsimbu ya honouele Petulu ku muesa cilemo? (Talenu naua cikupulo.)
9 Petulu ua lilongesele mua ku muesela cilemo. Neni ua vuileko omo Yesu ua handekele ngueni: “Lizi lia lisiko lia liha li nji mi hia, linga mu lileme umo na mukuavo; ngue omo nji na mi leme enu, ngecize mu lileme umo na mukuavo.” (Yoa. 13:34) Vutuhu ngoco, ntsimbu imo Petulu ua vianene ku lia na vamuanaye ka va puile vaYundeya omo lia liova lia Vakua Kilistu vaYundeya. Kapostolo Paulu ua handekele ngueni via lingile Petulu via puile “civembulu.” (Ngal. 2:11-14) Petulu ua tavele ku sungamesa caco kaha ua lilongeseleleho. Mu mikanda yeni yose, ua ntsindika kati lika ha seho ya ku kala na cilemo kuli vamuanetu vunoni na ku ci muesa.
10. Vika vi hasa ku tu kuasa ku muesa cilemo “ka cesi na civembulu”? Lombololenu. (1 Petulu 1:22)
10 Petulu ngueni tua pande ku muesa cilemo ca ku hona “civembulu” ku vamuanetu. (Tandenu 1 Petulu 1:22.) Eci cilemo caco ce ku lipuisamo lika omo lia ku ‘ononoka ku vusunga.’ Ovu vusunga vua ambatesela kumo na cilongesa ca muesa ngecize ‘Njambi ka kele na kahangu.’ (Vili. 10:34, 35) Ka citava ku ononoka lisiko lia Yesu, mu ku lemako lika vamo mu cikungulukilo vunoni vakuavo kuahi. Eyo, tu hasa ku likuata vusamba vua kama na vamo ku hiana vakuavo, kaha na Yesu vene ua lingilemo. (Yoa. 13:23; 20:2) Vutuhu ngoco, Petulu ua tu kaniamesa tu lileme ngue ‘vana va umo.’—1 Pet. 2:17.
11. Vika a lomboloka mezi ‘ku lema cikuma-kuma’?
11 Petulu ua tu mamuine ku lilema “cikuma-kuma umo na umo na mutima uose.” Ha cinimbu eci, ku lema “cikuma-kuma” ca lomboloka ku lema cipue vene vaze ka ve ku tu muesa cilemo. Ca ku muenako, nga umo muanetu na tu vuisa matoto, halumo tue ku ivua cizango ca ku lingula, mu cihela ca ku muesa cilemo. Vunoni, Yesu ua longesele ngecize ku lingula ka ce kuya Njambi ku mutima. (Yoa. 18:10, 11) Petulu ngueni: “Kati mu lingule vupi na vupi, cipue vituka na vituka, houe” vunoni vezikisenu. (1 Pet. 3:9) Ku lema cikuma-kuma ci ka mi kuasa ku muesa ngozi na cikeketima cipue kuli vaze va na mi vuisa matoto.
12. (a) Ku lema cikuma-kuma ci hasa ku tu vuisa cizango ca ku linga vika? (b) Kapandi kaka mu tonda ku lihakela, kuliya na muzimbu uli mu video Niungenu Vusuana Vuetu vua ku Likuata Kumo?
12 Mu mukanda ueni ua katete, Petulu ua pangesele lizi “lilemenu cikuma-kuma.” Cilemo caco ce ku fuika kati vipi via vindende vunoni “via vingi.” (1 Pet. 4:8) Ci moneka ngue Petulu, ua vulukile via mu longesele Yesu imo miaka ku nima, ku tuala ha ku konekela. Ku ntsimbu ize, halumo Petulu ua limuene ngue muntu ua cili muomu ue ku ecelele muanaye “vintsimbu vitanu na vivali.” Vunoni Yesu ua mu longesele hamo lika netu ngecize, tua pande ku ecela ‘vintsimbu 77’ ni nguetu, ntsimbu yose vene. (Mat. 18:21, 22) Nga ce ku mi kaluuila ku konekela, kati mu uile mu vusiua! Vangamba va Yehova vose ka va tantulukile kaha navo ve ku pinda na vitanga viaco. Cuma ca seho ci mua pande ku linga mu ntsimbu ino, ku lihakela kapandi ka ku ecela muanoko na ku lihamba neni.c
VAKULUNTU, NIUNGENU VUINO VUTANGA
13. Vika vi hasa ku kaluuisa cipanga ca vakuluntu ca ku niunga vamuanaye mu lutsilielo?
13 Mua vusunga, Petulu ka suvile na limo litangua liahi, mezi a mu lekele Yesu mu nima ya ku sanguka ceni ngueni: “Niunga vampanga vange.” (Yoa. 21:16) Nga nenu mua kala na citeli ca ku pua mukuluntu, kaha mu tantekeya ngecize aa mezi a kuata na kuli yenu. Vunoni ci hasa ku pua ca cikalu ku mukuluntu ku puisamo vuino eci citeli ca seho. Vakuluntu va pande ku livanga ku niunga masiko avo ku muvila, mu visinganieka, na mu lutsilielo. Kaha va pande naua ku pua lungano mu ku ambulula, ku liviukisila viuano, na ku linga mitamba ku viuano via kama na via vindende. Vamo vakuluntu ve ku kuasa ku Vivunga via Tala via Visipitali ni ku kuasa ku Vipanga via ku Tunga. Mua vusunga vakuluntu va kala na via vingi via ku linga!
Vakuluntu va cilemo, ambe nga vali na via vingi via vingi ku linga, ve ku linga cose va niunge vampanga va Njambi (Talenu vinanga 14-15)
14. Vika vi hasa ku kaniamesa vakuluntu linga va hase ku niunga vutanga? (1 Petulu 5:1-4)
14 “Niungenu Vutanga vua Njambi.” Petulu ua hanene eci cimamuna ku vakuavo vakuluntu. (Tandenu 1 Petulu 5:1-4.) Nga mua pua mukuluntu, tu tantekeya ngecize mua lema vamuanoko mu lutsilielo kaha mua tonda ku va niunga. Vunoni halumo mu hasa ku livua ngecize muli na via vingi via ku linga kaha ka muesi na ku hasa ku puisamo citeli caco. Vati mu hasa ku linga? Vundilenu kuli Yehova na ku mu leka viose vili mu mutima uenu. Petulu ngueni: “Nga umosi a panga, a pange ngue ku ngolo ya na mu hie Njambi.” (1 Pet. 4:11) Vamuanoko ve ku hita mu visoti via ku linga, mu mavu ano ka citava ku vi manusula. Vunoni vulukenu ngecize mukuluntu ua tuniungi, Yesu Kilistu, a hasa ku va kuasa mu njila ya ku linga nenu ka mu i hasa. A hasa ku lingamo mu ntsimbu ino na ku mu mavu a aha ku lutue. Via tonda Yehova ku vakuluntu evi: Ku lema vamuanaye, ku va niunga na ku pua “lungano ku vutanga.”
15. Vati umo mukuluntu ue ku niunga vampanga? (Talenu naua cikupulo.)
15 Va William va pua mukuluntu mu cikungulukilo mu miaka ya yingi, ve ku mona seho ya ku niunga vamuanaye. Mu ya putukile COVID-19, ikeye na vakuavo vakuluntu va lihakelele kapandi ku simutuila-simutuila na vamuanetu vose va mu vivunga viavo muntu ku muntu, nkala simano. Kaha ngueni: “Cingi ca vamuanetu tele va kala lika liavo ku vindzivo, ngeci mukemuo ce ku va puilile ca casi ku kala na visinganieka via ku henga.” Nga umo muanaye ali na ku pinda na vimo vitanga, ve ku lihakela kapandi ka ku mu halakana vuino, linga va nongonone citanga cika ali naco na vukuasi vuka a tondeka. Kaha mu nima yaco, ue ku tondesesa mu mikanda yetu, cikuma-kuma mu vivideo via mu saiti yetu linga va hase ku mu kuasa. Muanetu William ngueni: “Ku niunga vamuanetu ci tondeka cikuma matangua ano ku hiana miaka ya ku nima. Nga tue ku lihakela kapandi ka ku tonda vantu na ku va longesa via Yehova, tua pande naua ku lihakela kapandi ka ku va niunga na ku va kuasa ku tualelelaho mu vusunga.”
TAVESENU YEHOVA A MANUSULE VILONGESA VIENU
16. Mu vinjila vika tu hasa ku pangesa viuma vi tu na lilongesa ku mikanda ya Petulu?
16 Tua nonongola vimo vilongesa via vindende lika mu mikanda ivali ya sonekele Petulu. Halumo mu na hasa ku nongonona hamo ha mu na pande ku pangela. Ca ku muenako, mu tonda ku lihakela vutumbe vua ku pua na ku singanieka ha vivezikiso via ku lutue ku sua kumo ni? Mu tonda ku lihakela cizango ca ku ambuluila vakuenu ku vipanga, ku sikola ni ku cihela ceka ni? Mua mono vinjila vi mu hasa ku vuezelamo cilemo cenu ku vamuanoko ni? Vakuluntu, vuno mua lihakela kapandi ka ku niunga vangamba va Yehova ku cizango ni? Ku lihilula mu vusunga, ci hasa ku solola vumo vuzeye vu muli navuo linga mu pangeleho. Vunoni kati mu uile mu vusiua muomu “Muangana ikeye ua cili” kaha a ka mi kuasa ku pangelaho. (1 Pet. 2:3) Petulu ua tu hana vusunga ngueni: “Njambi . . . ikeye ivene a ka mi tantuluisa, na ku mi tumbika, na ku mi kolesa.”—1 Pet. 5:10.
17. Nga tu tualelelaho ku kolesa kaha na ku tavesa Yehova a tu kolese vika vi kezamo?
17 Petulu ua livuile ngue ka fuilile ku kala mu hiehi na Muana Njambi. (Luka 5:8) Vutuhu ngoco, na vukuasi vua Yehova na Yesu, Petulu ua hasele ku tualelelaho ku pua ndongesi ya Kilistu. Ngeci mukemuo, Petulu ua hasele “ku kovela mu vuangana vuze ka vue ku hua vua Muangana uetu ikeye Muovole uetu Yesu Kilistu.” (2 Pet. 1:11) Mua vusunga, eci ca puile civezikiso ca ku lifuila! Nga nenu mu tualelelaho ku kolesa ngeci mua Petulu, kaha na ku tavesa Yehova a mi longese, mu ka tambula cilunguiso ca muono. Kaha naua mu ka “tambula ku-manesa ca ku-tsiliela cenu, cikeco vuovoke vua miono yenu.”—1 Pet. 1:9.
MUASO 109 Lemenu Cikuma na Mutima Uose
a Mu cilongesa cino, tu mona vati mikanda ivali ya sonekele Petulu i hasa ku tu kuasa ku kolesa. Kaha naua, ci kuasa vakuluntu ku mona vati va hasa ku puisamo vuino citeli cavo ca ku pua tuniungi.
b Citava Vakua Kilistu va ku Palestina va tambuile mikanda ivali ya Petulu tele kanda Yelusalema va i zengeleke lua katete kuli vakua Loma mu 66 T.K.N.
c Talenu video Niungenu Vusuana Vuetu vua ku Likuata Kumo, mu malimi eka, mu jw.org.