Tavesenu Cifua ce ku Muenamo Njambi Vuala ci mi Tuamenene
MUA VUSUNGA, mue ku likuua na vuana vua vuingi vua mi hana Yehova cikumakuma vuana vua ku lihanguila viuma vi mi vuisa ndzolela. Mbimbiliya ya tumbula viniu nayo ku pua vuana vua ku tunda kuli Njambi, nguayo: “Ciuano ca ku-lia ca pande vizola, na viniu vi zolesa muono.” (Ekel. 10:19; Visa. 104:15) Vutuhu ngoco, citava mue ku limuena vamo va likovelesa mu visoti via vingi omo lia vuala. Kaha vantu mu mavu ose va kala na visinganieka via ku liseza ku tuala ha kunua vuala. Vunoni vika vi hasa ku kuasa Vakua Kilistu ku linga vihangula via cili ku tuala ha vuala?
Kuose oko ku tua kala ni cisemua cetu ce ku linga viuma mueka, vunoni ku tavesa cifua ce ku muenamo Njambi vuala ci tuamenene visinganieka vietu, ci ka tu kuasa ku linga vihangula via mana vize vi ka tu yoyesa muono ua ndzolela.
Halumo mu tantekeya ngecize cingi ca vantu mu mavu ose ve kunua mua kama vuala. Vamo halumo ve kunua vuala linga va livueko vuino. Vamo ve kunua vuala linga va suve visoti viavo. Kaha vakuavo co ve ku singanieka nguavo muntu ue kunua cikuma vuala ua pua ua ku simpa kaha ua ku zangama.
Vunoni Vakua Kilistu ve ku kava vimamuna via seho vie ku va hana Ise ua cilemo. Ca ku muenako, Yehova ua tu lungula via luvinda lue kuiza mu kunua mua kama. Halumo tua tandaho laza Visimo 23:29-35, mukanda uaco ua lombolola vuino muntu ue kunua cikuma na visoti vie kuizamo.a Daniel ua pua mukuluntu mu cimo cikungulukilo ku Europa, a vuluka vati muono ueni ua fuile tele kanda a pue Mukua Kilistu. Ivene ngueni: “Nja kele na kunua mua kama vuala kaha evi via nji lingisile vihangula via ku vihia. Kaha omo liaco, nja lingile viuma via vingi via ku vihia na lelo lino mu nje ku singanieka ha muono uaco, nje ku ivua matoto.”
Vati tu hasa ku linga vihangula via cili ku tuala ha vuala na ku tina ku luvinda lue kuiza mu vuala? Tua pande ku tavesa visinganieka via Njambi vi tuamenene visinganieka na vilinga vietu.
Tu talenu vika Mbimbiliya ya handeka ku tuala ha vuala na vika vie ku lingisa vamo kunua.
VI YA HANDEKA MBIMBILIYA KU TUALA HA VUALA
Lizi lia Njambi ka lia vindikile kunua vuala mu ku puisamo. Muomu Mbimbiliya ya muesa ngecize kunua viniu ci hasa ku tu vuisa ndzolela. Nguayo: “Lia mbolo yove na ndzolela, nua viniu viove na mutima ua ku tangalala.” (Ekel. 9:7) Yesu neni ntsimbu imo ua nuine viniu kaha na vamo vangamba va Yehova va lutsilielo navo va lingilemo.—Mat. 26:27-29; Luka 7:34; 1 Tim. 5:23.
Vutuhu Mbimbiliya ka ya vindikile kunua tumo tu vuala, vunoni ya vindika ku penda. Nguayo: “Kati mu pende viniu.” (Efe. 5:18) Kaha ya handeka naua ha toma nguayo: “vakua ku penda, . . . ka va ka suana vuangana vua Njambi.” (1 Kol. 6:10) Mua vusunga, Yehova ua vindika kunua mu ku hianesamo na ku penda. Mu cihela ca ku kava cisemua cetu, ku kava cifua ce ku muenamo Njambi vuala ci ka tu kuasa mua kama.
Vamo ve ku singanieka nguavo citava va nue mua kama vunoni ka va pende. Vunoni ca pua vusonde vua kama ku singanieka ngoco. Muomu Mbimbiliya ya handeka ha toma ngecize ku pua “vandungo va viniu via vingi” ci hasa ku zeyesa muntu mu lutsilielo, ambe nga yala ni mpuevo. (Tito 2:3; Visi. 20:1) Ambe vene Yesu ua mamuine ngecize “ku penda,” ci hasa ku lingisa muntu ku hona ku ka kovela mu mavu a aha. (Luka 21:34-36) Vika vi hasa ku kuasa Mukua Kilistu ku tina ku visoti vi vue ku koka vuala?
HILULENU HA VUTUMBE VUE KU MI LINGISA KUNUA NA CIFUA CI MUE KU NUINAMO
Ca pua vusonde vua kama ku tavesa cisemua cetu ci tu tumbuile vuala vungahi tua pande kunua. Muomu ku tuala ha via ku-lia na kunua, Vakua Kilistu ve ku linga muaya cizango ca Yehova. Mbimbiliya nguayo: “Cipue mu lia, cipue mu nua, cipue mu linga cimo, lingenu viose mu ku lingila Njambi vumpahu.” (1 Kol. 10:31) Tu hilulenu ha vimo vihula na vitume via mu Mbimbiliya:
Vuno nje kunua vuala linga nji litombole na vakuetu ni? Ezundu 23:2 nguayo: “Kati u kave mbunga mu ku linga vipi.” Hano, Yehova ua kele na ku mamuna vaIsaleli linga kati va kave vantu vaze ka va kele na kuya Yehova ku mutima. Na lelo lino, Vakua Kilistu navo ve ku kava eci cimamuna caco. Ngeci mukemuo, nga tu tavesa visinganieka na ntsindiye ya vantu i tu hungumune, tu ka sondoloka ku vimamuna via Yehova na ku likela vene ku mu pangela.—Loma 12:2.
Vuno nje kunua linga vantu va mone ngecize nji ua ku takama ni? Kuli vamo, kunua vuala mu ku hianesamo ca pua cisemua cavo. (1 Pet. 4:3) Vunoni vi ya handeka 1 Kolintu 16:13, vi tu kuasa ku mona vika tua pande ku linga. Nguayo: “Vingilenu, likolesienu mu ku tsiliela, puenu vamala, likaniamesenuko.” Vuno vuala vue ku kuasa muntu ku kaniama ni? Mua vusunga, houe. Vuala vue ku zenguma muntu kaha ke ku singanieka mua cili ngeci ue ku linga vihangula via ku vihia. Eci ci lekesa ngecize kunua mua kama vuala ka ce ku kaniamesa muntu, vunoni ce ku mu zeyesa. Kaha Isaya 28:7, ya handeka via muntu ua hungumuka na vuala kaha ue ku taliangela na ku suntsuka.
Ku kaniama ca vusunga ci hasa lika ku tunda kuli Yehova kaha cikeco ci ka tu kuasa ‘ku tantuluka ni nguetu ku kaniama mu lutsilielo.’ (Visa. 18:32) Kaha mu ku pua Vakua Kilistu, tu hasa ku lingamo mu ku tina ku vusonde vuaco na ku linga cose tu niunge vusamba vuetu na Yehova. Yesu mua kele hano ka mavu, ua lihakelele kapandi ka ku kaniamesa vusamba vueni na Yehova kaha cingi ca vantu va mu singimikile omo lia ku simpa ceni mu ku linga via cili.
Vuno nje ku nua vuala linga nji suve visoti viange ni? Umo mukua visamo ua handekele ngueni: “Mu ku lana ca visinganieka viange ha kati kange ku-lembezieka cove [Yehova] ci zolesa muono uange.” (Visa. 94:19) Nga mua lisosomua mua kama na vimo, tondenu vukuasi vua Yehova, kati mu satukile ku vuala. Kaha imo njila i mu hasa ku lingamo, ya pua ku vundila kuli Yehova. Kaha vavengi ve ku uana vukuasi ku vavusamba vavo va kuhia mu lutsilielo, mu cikungulukilo. Kunua vuala ci hasa ku lingisa muntu via ku vihia muomu vuongo vua zeye. (Hoz. 4:11) Daniel u tu na tumbula ha katete, ua litavelele ngueni: “Nja pindile na ku lisosomua kaha na ku livua mulonga. Ngeci nja kele na kunua linga nji suve visoti viaco, vunoni via kele lika na ku livuezelela kaha nja zimbalesele na vavusamba va cili.” Vika honi via kuasele Daniel? Ivene vueni: “Nja muene nguange nja tondekele vukuasi vua Yehova, kati ku satukila ku vuala. Ku lingamo ca nji kuasele ku vula visoti viange.” Mua vusunga, ntsimbu yose Yehova a ka tu kuasa, ambe vene nga visoti vietu vi soloka ngue ka vihu.—Filp. 4:6, 7; 1 Pet. 5:7.
Nga mue kunua vuala ntsimbu yose, mu ka linga vuino nga mu ka hilula ha vihula evi. Lihulenu nguenu, ‘Vuno umo kavusoko ni kavusamba ua nji handekelaho laza omo lia kunua cange ni?’ Nga mukemuo, eci lekesa ngecize mu tondeka vukuasi muomu mua putuka ku tenguka. ‘Vuno njili na ku hianesamo ni?’ Eci cihula ci lekesa ngecize muntu ka kele na cizilila ca ku naua mua kama, vunoni ali na ku kala na cizilila caco. ‘Vuno ka nje ku hasa ku kala matangua a engi ca ku hona vuala ni?’ Nga mukemuo, vuala vuli na ku putuka ku mi tengula. Kaha halumo ci ka tondeka vukuasi vua vandotolo linga va mi kuase ku vula citanga caco.
Mu ku linga vuala vue ku koka visoti via vingi, vamo Vakua Kilistu va hangula ku hona kunua. Vamo ka ve kunua muomu ka va lemene vene ku tovala ca vuala. Ngeci mukemuo, nga umo ua vavusamba venu ke ku kunua vuala, mua pande ku singimika cihangula ceni ca ku hona ku mu paya.
Halumo mua mona seho ya kala ha ku haka vinginga ku tuala ha kunua. Ni mu hasa ku lihanguila vintsimbu vihangi mua pande ku nua, halumo lumo lika mu simano ni vene ha vintsimbu via ku-lia. Vamo co va hangula cifua ca vuala ngeci mua, viniu ni seleveja mu ku puisamo, vunoni ca ku hona ku shinga. Nga muntu ua lihakela laza vinginga, ci ka mu puila ca casi ku puisamo nkuminio yeni. Kaha Mukua Kilistu ua kuhia, ka lisosomua na cifua ci va mu muenamo vakuavo, muomu na lihakela kapandi ka ku puisamo via na likuminia.
Ka tua pandele ku suva ku tuala mana ku cifua ci ve ku livuilamo vakuetu. Loma 14:21 nguayo: “Mua cili nga ka u li naua ntsitu, cipue ku nua viniu, cipue ku linga naua cimo ceka ca ku suntsuisa muanoko.” Vati mu hasa ku pangesa eci cimamuna? Mu ku muesa cilemo ku vamuanoko. Nga mu mona ngecize vuala vue ku suntsuisa umo muanoko, cilemo ci ka mi lingisa kati mu nue vuala ha vintsimbu vi muli navo. Ku lingamo, ce ku lekesa ngecize mua va singimika, ku va lema kaha mue ku tuameka vizango viavo.—1 Kol. 10:24.
Cikuavo naua, halumo nguvulu ya tumbika msiko ku tuala ha vuala. Halumo ya tumbika masiko ngeci mua citso cika muntu na pande kunua vuala ni ku vindika ku endesa mendelo ni ku pangesa makina a vusonde nga nanu. Mukua Kilistu na pande ku ononoka masiko aco.—Loma 13:1-5.
Yehova ua tu hana vuana vua vuingi vua cili. Kaha vumo vua vuana vuaco vua pua, ku lihanguila vika tu-lia ni kunua. Ngeci mukemuo, tu lihakelenu kapandi ka ku linga vihangula via muesa ngecize tua haka seho ya kama ku vuana vuaco kaha tua tonda ku vu pangesa mu ku sangaziala Tatetu ua muilu Yehova.
a Cimo civunga ca tala via cihindu ku Estados Unidos ca handekele nguaco, kunua mu ku hianesamo ce ku koka visoti via vingi ngeci mua vukenia, ku lisukika, ku limona ku muvila ku ndzili, vilinga via mazilo kaha na ku tundisa lizimo.