Vakulupe, Niungenu Ndzolela Yenu

1-2. Vati Yehova ueku muenamo vangamba vendi va vakulupe? (Visamo 92:​12-14; talenu naua cikupulo.)

VANTU mu mavu ose vekumona vakulupe mu vifua viaku liseza-seza. Ku vifuti vimo, vuele ve kuvumona kupua civezikiso cakama. Vunoni ku vifuti vikuavo nga vamona vuele vuputuka kusoka, veku lihakela kapandi kaku vutukula linga kati vavu mone. Vutuhu vekulinga cose mangana vavu vindike, vunoni kulingamo kave kuhasa kuvindika vuele vuaco vu tualeleho kusoka.

² Vati Tatetu ua muilu, ueku muenamo vangamba vendi va vakulupe? (Visi. 16:31) Yehova uava setekesa na miti yekuima vusuka. (Tandenu Visamo 92:​12-14.) Omolia vika? Miti omo iya na kukola yekuvuaha cikuma muomu yekukala na mefo ni vintemo viavingi. Caku muenako, ku Japão kuakala umo muti uve kusana nguauo Prunus serrulata kaha muti uaco uekuyoya miaka yayingi. Imo ili na miaka ituvakana 1.000 kaha yapua ya kuvuaha cikuma. Navuno vene, Yehova uahaka seho ku vifua viacili via vangamba vendi va vakulupe. Muomu vali nakumu pangela mu miaka yayingi naku tualelaho kumuesa vuoloke mu vintsimbu viacili na viavikalu.

3. Vati Yehova uakele naku pangesa vakulupe linga apuisemo vutumbe vuendi? Hanenu cimueso.

³ Vukulupe kavue ku tepulula seho ya muntu kumeso a Yehova.a Kaha Yehova uakele naku pangesa vakulupe linga a puisemo vutumbe vuendi. Caku muenako, Sala tele nakulupa muakama omo Yehova mua lekele nguendi muli ikeye muka fuma muyati uakama kaha na Mesiya. (Njen. 17:​15-19) Mosesa tele nakulupa, omo Yehova uamu tumine kuka patula vaIsaleli mu Ingitu. (Ezu. 7:​6, 7) Kaha kapostolo Yoano tele nakulupa muakama, omo Yehova ua huiminine kusoneka mikanda itanu yamu Mbimbiliya.

4. Kuliya na Visimo 15:​15, vika vihasa ku kuasa vakulupe kupinda na visoti viavo? (Talenu naua cikupulo.)

⁴ Vakulupe ve kupinda na vitanga viavingi omo vaya na kukulupa. Umo ndumbuetu ua handekele mu kueha nguendi: “Kupua mukulupe kuvanga ku lihakelako.” Vunoni ndzolelab ihasa ku kuasa vakulupe ku kolesa mu vitanga viekuizamo. (Tandenu Visimo 15:15.) Mu cilongesa cino, tu simutuila vivahasa kulinga vakulupe linga vaniunge ndzolela yavo. Kaha tuhilula naua, vati cikungulukilo cihasa ku vakuasa. Hakatete, tuci simutuilenu omolia vika cihasa ku kaluua kuniunga ndzolela yetu omo tuya na kukulupa.

VATI VUKULUPE VUHASA KUKUATA KU NDZOLELA?

5. Vika vihasa kulingisa vakulupe kuivua vusiua?

⁵ Vika vihasa kumi lingisa kuuila mu vusiua? Halumo kuhona kupuisamo viuma vimua kele na kulinga laza. Ni vene kuvuluka ntsimbu imua puile vakuendze ni vahumbe kaha na cihindu cacili. (Ekel. 7:10) Caku muenako, ndumbuetu Ruby nguendi: “Ceku nji kaluuila kuzala vuzalo, muomu nje kuivua kuvavala kaha kanje kuhasa kuenda. Cikuavo naua, ceku njipuila cacikalu ambe vene kulinga viuma viaviasi ngeci mua kuzala vipiyuka. Kaha omolia kuhona ndzili mu mavoko ange, kanje kuhasa kulinga ambe vene tuviuma tua tundende.” Kaha muanetu Haroldo, uapangela ha Mbetele, nguendi: “Kanje kuivuisisa cifua ci unalulukilamo muono uange. Muomu kuasa mbola, capuile vusikameno vuange. Vakuetu vakele na kuhandeka nguavo: ‘Hanenu mbola kuli Haroldo muomu ngana ikuata, keku sevuka.’ Vunoni hano honi, ambe vene kuyasa kanje kuhasa.”

6. (a) Vika naua vie kulingisa vakulupe kuivua vusiua? (b) Vika vihasa ku kuasa vakulupe kuhangula nga vendesa likalu ni kuahi? (Mu Vutala vuno Talenu cilongesa ci li na mutue “Vuno Njapande Kulikela Kuendesa Ni?”)

⁶ Muhasa kukala mu vusiua omolia ku tantekeya nguenu muya honi naku hitukila ha vakuenu. Cikuma-kuma nga muka tondeka mukua kumi niunga ni kukayoya na vana venu. Kaha muhasa kuuila mu vusiua omolia citanga ca cihindu ni meso mu cifua ca kulinga kamu hasa kuenda likalienu ni kuendesa likalu. Mua vusunga ce kufutula ku mutima! Vunoni cuma cihasa kumi kuasa, kuvuluka nguenu seho yetu kuli Yehova naku vakuetu kaya hitukilile ha kuliniunga etu vavene, kuyoya likalietu ni kuendesa likalu. Kaha kalenu na vusunga nguenu Yehova ue kuivuisisa cifua cimue kulivuilamo. Muomu caseho kuli Yehova vuntu vuenu vua muntima ni nguetu kulema Yehova na vamuanoko mu lutsilielo.—1 Sam. 16:7.

7. Vika vihasa ku kuasa vaze vali mu vusiua omolia kusimbula ca ano mavu?

⁷ Halumo muli mu vusiua omolia kunonga ca ano mavu ci li naku simbula. Nga mukemuo, vika vihasa kumi kuasa? Vulukenu nguenu Yehova nendi ali naku lavelela na ntsintsa linga a nongese ano mavu aapi. (Isaya 30:18) Vunoni ntsintsa ya Yehova yakala na vutumbe: Kutavesa makulukazi a vantu vakale na vukovelelo vua ku tantekeya vusunga nakumu pangela. (2 Pet. 3:9) Ngeci mukemuo, nga muli mu vusiua, setekenu ku singanieka ha vantu vangahi vahasa kuka tambula muono omolia ntsintsa ya Yehova. Kaha halumo vamo vavo, vapua vavusoko venu mpundu!

8. Vati visoti via vukulupe vieku kuata ku muono uavo?

⁸ Ambe nga tu vakuendze ni tuna kulupa, nga tuli na kuvavala tuhasa kulinga ni kuhandeka viuma vituka liveya. (Ekel. 7:7; Tia. 3:2) Caku muenako, mukua lutsilielo Yombi mua hitile mu lamba, ua handekele mezi aku “cuka.” (Yombi 6:​1-3) Kaha omolia kuvavala, vakulupe vahasa kuhandeka ni kulinga viuma kati viaku cizango cavo. Vunoni vukulupe ni kuvavala kati vupue vukovelelo vuaku handeka mua kupihia ni kukatiesa vakuetu. Ngeci mukemuo, nga tua nongonona nguetu tua luvalesa vakuetu, tuapande kuvalomba kuecela mu vuasi-vuasi.—Mat. 5:​23, 24.

LIHUNGU LIAKU TUALELAHO KUYOYA MU NDZOLELA

9. Omolia vika muapande kutava vukuasi vua vakuenu? (Talenu naua vikupulo.)

⁹ Tavenu vakuenu vami kuase. (Ngal. 6:2) Mua vusunga, ku vuputukilo cihasa kumi kaluuila vene. Ndumbuetu Gretl nguendi: “Vintsimbu vimo ceku nji kaluuila kutava vukuasi, muomu njeku singanieka nguange njika lemuuisa vakuetu. Muahitile ntsimbu linga njalulule visinganieka viange nakutava ngecize nji tondeka vukuasi vua vakuetu.” Mua vusunga, kutavesa vakuenu vami kuase, muli naku vahana vukovelelo vua kuivua ndzolela yakala ha kuhana. (Vili. 20:35) Kaha mukevua ndzolela yaku tantekeya nguenu, vakuenu vami lema kaha vami haka seho.

10. Omolia vika muapande kumuesa kusantsela? (Talenu naua cikupulo.)

¹⁰ Muesenu kusantsela. (Kolo. 3:15; 1 Tes. 5:18) Vintsimbu vimo vakuetu muve kutu lingila viuma viacili, tue kutonda kuva santsela, vunoni tuhasa kusuva kulingamo. Ngeci mukemuo, nga tumuesa ndzolela na kusantsela, tuka muesa nguetu tuavahaka seho kaha tua lema vive kutu lingila. Ndumbuetu Leah ue kuniunga umo mukuluntu ha Mbetele, nguendi: “Umo uava ndumbuetu unje kuniunga ueku njisezela tumezi tuacili mu kumuesa kusantsela. Mua vusunga, njalema kutambula kusantsela cendi kaha nje kuivua ndzolela ku tantekeya ngecize ualema vukuasi vuange.”

11. Vati tuhasa ku kuasa vakuetu? (Talenu naua cikupulo.)

¹¹ Lihakelenu kapandi mu kuase vakuenu. Nga mu pangesa ntsimbu na ndzili yenu mu kuase vakuenu, kamuka uana ntsimbu yaku singanieka ha visoti vienu. Vakuluntu nguavo mu kanua ka mukuluntu muhasa kuhonoua mazo, vunoni kamu honoua mana. Vutuhu ngoco nga mukuluntu a holoka kulu, uahi ahasa ku lilongesa ku mana endi. Ngeci mukemuo, puenu naku simutuila na vakuendze na vahumbe muva leke mana. Valingenu vihula kaha va halakanenu. Vakuasenu naua kumona ndzolela yekuiza mukuyoya muaya vitume via Yehova. Mua vusunga, mukevua ndzolela ngamu kaniamesa naku lembezieka vavusamba venu va vakuendze na vahumbe.—Visa. 71:18.

12. Kuliya na Isaya 46:​4, Yehova ua kulahesa kulingila vika ku vakulupe? (Talenu naua cikupulo.)

¹² Vundilenu Yehova ami kaniamese. Vutuhu muhasa kuhona mu visinganieka naku muvila, vunoni Yehova keku “lezumuka, ke ku katala.” (Isaya 40:28) Vati Yehova ue kupangesa ngolo yendi kaye kuhua? Ue kulingamo muku kaniamesa vangamba vendi va vakulupe. (Isaya 40:​29-31) Mua vusunga ua likuminya kumi kuasa. (Tandenu Isaya 46:4.) Kaha ntsimbu yose ueku puisamo nkuminyo Yendi. (Yeho. 23:14; Isaya 55:​10, 11) Ngeci mukemuo, ngamu vundila Yehova akami hana vukuasi vutondeka. Kaha mukevua ndzolela kumona nguenu Yehova uami lema.

13. Kuliya na 2 Kolintu 4:​16-18, vika tuapande kuvuluka? (Talenu naua vikupulo.)

¹³ Vulukenu nguenu visoti vienu via kantsimbu lika. Kuvuluka nguetu visoti viaco via kantsimbu lika, cikatu puila cacasi ku tualelaho kukolesa. Kaha Mbimbiliya yatu kulahesa nguayo vukulupe na kuvavala vuovuno vikahita. (Yombi 33:25; Isaya 33:24) Ngeci mukemuo, mukevua ndzolela ngamu singanieka ha muono uenu ua kulutue, kuhiana uze u muakele nauo laza. (Tandenu 2 Kolintu 4:​16-18.) Vika vakuenu vahasa kulinga muku kuasa?

VATI VAKUENU VAHASA KUMI KUASA?

14. Vika capuila caseho kumeneka vakulupe na kuvasana ku telefone?

¹⁴ Puenu na kumeneka vakulupe na kuvasana ku telefone. (VaHe. 13:16) Vakulupe vahasa kulivua vulika. Muanetu Camille uapua mukulupe, nguendi: “Nje kukala litangua liose mu ndzivo. Ngeci ceku njifutula muakama ku mutima. Kaha vintsimbu vimo nje kulivua ngue ndumba ua kukulupa iva na patela mu ndzivo. Omo liaco nje kuniengua cikuma.” Ngeci mukemuo, nga tupua na kumeneka vakulupe tukava muesa nguetu tuava lema naku va haka seho. Vuno mua tondele kumeneka umo mukulupe uamu cikungulukilo cenu ni kumu sana ku telefone, kaha kamua vipuisilemo ni? Halumo viatu solokelaho laza omolia kukala na viavingi via kulinga. Kaha vika vihasa kutu kuasa ku “tantekeya viuma vize via hiana ku viuka,” hamolika na kumeneka vakulupe? (Filp. 1:10) Vimo vihasa kumi kuasa, kuhaka cintantekeyeso ha litangua limutonda kutuma mensagem ni kuvasana ku telefone. Citava naua kusoneka ntsimbu imutonda kukava meneka. Mu cihela ca kuhandeka lika, puisenumo nkuminyo yenu.

15. Viuma vika naua vakuendze na vahumbe vahasa kupangela hamo na vakulupe?

¹⁵ Nga mu vakuendze, halumo muhasa ku lihula ha vika muhasa ku simutuila ni kupangela hamo na vakulupe. Vunoni kati mu lisosomue na viuma viaco, puenu lika kavusamba uacili. (Visi. 17:17) Simutuilenu na vakulupe ntsimbu kanda ciuano ciputuke namu nima yaco. Halumo muhasa kuvehula cinimbu camu Mbimbiliya civa lema cikuma ni via muzimbu uavo muva puile vanike. Muhasa naua kuvalania linga mu katalele hamolika programa ya JW Broadcasting, ni vene kulihana muva kuase mu vinjila vikuavo. Caku muenako, muku va tupuluila viuma viaviha mu telefone yavo. Ndumbuetu Carol nguendi: “Lanienu vakulupe mu kapangele hamo viuma vimua lema. Vutuhu njina kulupa njitonda kuli tovalesa muono. Njalema via kulanda-landa, kulila mu virestarante na kutala viuma via kutanga.” Ndumbuetu Maira nguendi: “Umo ua vavusamba vange ali na miaka 90, ni nguetu tualiseza miaka 57. Vunoni kutalela vifilme na kuehela hamo, cekunji lingisa kulivua ngue miaka yetu imolika. Kaha nga kuna soloka visoti, tue kupangela hamo mu kuvivula.”

16. Vika capuila caseho kuya na vakulupe ku sipitali?

¹⁶ Yenu na vakulupe ku sipitali. Mu cihela caku vatuala lika ku sipitali, halumo muhasa naua kulinga cose mangana vandotolo vavatuale mana nakuva kuasa mu njila yacili. (Isaya 1:17) Muhasa naua, kuva kuasa kusoneka viali na kuhandeka ndotolo. Ndumbuetu Ruth uapua mukulupe ua handekele nguendi: “Vintsimbu viavingi munje kuya ku sipitali lika liange vandotolo kave kunji tuala mana. Kaha veku hasa kuhandeka nguavo: ‘Ove kauesi na vuvezi na vumo vuahi, uli lika mu visinganieka viove.’ Vunoni nga kuli umo ali nange, vandotolo vekunji tuala mana naku nji talesesa muacili. Mua vusunga, nje kusantsela cikuma ku vamuanetu na vandumbuetu ve kunji kuasa.”

17. Mu vinjila vika muhasa kupangela hamo na vakulupe mu kuambulula?

¹⁷ Pangelenu hamo na vakulupe mu kuambulula? Vamo vakulupe kave kuhasa kuambulula kundzivo na ndzivo. Vuno citava mu valanie linga muambuluile hamolika na kantsandia ni? Eyo, kaha muhasa naua kuva hana cituamo linga vatumame kumukulo ua kantsandia. Cikuavo naua, citava mulihane kutuala umo muanetu ua mukulupe ku cilongesa ca Mbimbiliya ni vene kuendesa cilongesa ca Mbimbiliya ku ndzivo yendi. Kaha co vakuluntu mu cikungulukilo, vahasa kulinga programa ya kutuhuka muliha ku vindzivo via vakulupe linga navo civapuile cacasi. Mua vusunga, kapandi kose katueku lihakela muku kuasa vakulupe kakekuya mu ngoco.—Visi. 3:27; Loma 12:10.

18. Vika tuka hilula mu cilongesa cina hatako?

¹⁸ Cilongesa cino, catu vuluisa ngecize Yehova ualema vakulupe na kuvahaka seho. Kaha mukemuo vene mutue kulivua tuvose mu cikungulukilo! Vukulupe vua vukalu, vunoni na vukuasi vua Yehova muhasa kutualelaho kuniunga ndzolela yenu. (Visa. 37:25) Mua vusunga, cihasa kumi kaniamesa ku tantekeya ngecize muono uenu uacili uli kulutue kati uze ualaza! Vunoni vamo vamuanetu na vandumbuetu ve kupinda na visoti vikuavo ngeci mua, kuniunga umo kavusoko ua mukulupe, kanike ni vene umo kavusamba ali na kuvavala. Vika honi vahasa kulinga vamuanetu vaco va tualeleho kuniunga ndzolela yavo? Tuka simutuila eci cihula mu cilongesa cina hatako.