‘Kolesa na ku Linga Cipanga’

1, 2. (a) Cipanga cika ca seho ua tambuile Solomone? (b) Omo lia vika Ndaviti uomine mutima kuli Solomone?

SOLOMONE ua tambuile cimo cipanga ca ku lifuila. Yehova ua mu hanguile ku tuamenena cipanga ca ku tunga tembele mu Yelusalema. Ku tunga tembele yaco ca puile cimo ca vipanga via ku tunga via seho ya kama. Tembele ya pandele “ku hiana vukama cikumakuma,” kaha ye ku tsimanene cikuma omo lia ku vuaha cayo. Vunoni ca seho ya kama, ye ku puile “ndzivo ya Yehova Njambi” ua vusunga.​—1 Mizimbu 22:1, 5, 9-11.

² Muangana Ndaviti ua kele na vusunga ngecize Njambi a ka kuasa Solomone. Vunoni Solomone tele a ci li “kanike kanda a kola” vuino. Vuno ue ku hasele ku simpa na ku tava cipanga ca ku tunga tembele ni? Ni vunike na ku honoua vutongue vie ku mu tanguile ku lingamo? Linga a hase ku vi puisamo, Solomone ua pandele ku simpa na ku putuka cipanga.

3. Vika Solomone ua lilongesele ku ku simpa ca ise?

³ Solomone halumo ua lilongesa ku simpa kuli ise Ndaviti. Muomu ambe mua puile kanike, Ndaviti ua luisile tusitu va mu musenge va kuatele vampanga va ise. (1 Samuele 17:34, 35) Ua muesele naua ku simpa mua luile na lisualale ua ngungu, likisikisi Ngoliata. Mua vusunga, Ndaviti ua vulile Ngoliata na vakuasi vua Njambi na livue lia ku lamba.​—1 Samuele 17:45, 49, 50.

4. Omo lia vika Solomone ua tondekele ku simpa?

⁴ Evi vi tu kuasa ku ivuisisa omo lia vika Ndaviti ikeye ua fuilile ku mamuna Solomone a pue ua ku simpa na ku tunga tembele. (Tandenu 1 Mizimbu 28:20.) Nga Solomone ka muesele ku simpa, vuoma nga vua mu honouesele ku putuka cipanga. Kaha ku hona ku putuka cipanga ce ku puile ca cipi cikuma ku hiana uze na putuka vunoni na honouela cipanga ha kati.

5. Omo lia vika tua tondeka ku simpa?

⁵ Ngeci mua Solomone, netu tua tondeka vukuasi vua Yehova linga tu simpe na ku linga cipanga ca tu kundika. Ngoco vene tu lilongesenu mizimbu ya ku laza ya vamo vantu va muesele ku simpa. Kaha tu ka singanieka ha vati tu hasa ku muesa ku simpa na ku puisamo cipanga cetu.

MALUNGANO A VANTU VA MUESELE KU SIMPA

6. Vika vie ku mi komouesa ku tuala ha ku simpa ca Yosefe?

⁶ Yosefe ua muesele ku simpa omo mpuevo ya Potifale ua mu esekele ku linga vupangala. Citava Yosefe ua tantekeyele ngecize nga a viana, muono ueni u kovela mu vusonde. Vunoni ka liecelele, ua muesele ku simpa na ku viana uze mpuevo ha ntsimbu ize vene.​—Njenisisi 39:10, 12.

7. Vati Lahave ua muesele ku simpa? (Talenu cikupulo ca ku vuputukilo.)

⁷ Lahave ua pua lungano lukuavo lua ku simpa. Omo vandondzi va vaIsaleli va ile ku ndzivo yeni mu Yeliko, nga ua vuile vuoma na ku viana ku va kuasa. Vunoni omo lia ku kulahela muli Yehova, ua suekele vaze vamala vavali na ku va kuasa ku tina. (Yehosua 2:4, 5, 9, 12-16) Lahave ua tsilielele ngecize Yehova ikeye Njambi ua vusunga, kaha ua tantekeyele ngecize Yehova ue ku hasele ku hana cize cifuti ku vaIsaleli. Ka tavesele vuoma vua vakuavo na vua muangana ua Yeliko na masualale veni vu mu tangule. Vunoni, na ku simpa cose ua lingileko mumo mu ku liohiela ivene na vusoko vueni.​—Yehosua 6:22, 23.

8. Vati ku simpa ca Yesu ca kuatele ku vapostolo veni?

⁸ Vapostolo va ku ononoka va Yesu navo va muesele ku simpa ca kama. Va muene ku simpa ca muesele Yesu, kaha eci ca va kuasele ku mu tambuluisa. (Mateo 8:28-32; Yoano 2:13-17; 18:3-5) Omo vaSanduseo va setekele ku va vindika ku longesa via Yesu, vapostolo va vianene.—Vilinga 5:17, 18, 27-29.

9. Vati 2 Timoteo 1:7 ya tu kuasa ku tantekeya kulihi ce ku tunda ku simpa?

⁹ Yosefe, Lahave, Yesu, na vapostolo va lihakelele kapandi ka ku linga via cili. Va muesele ku simpa kati muomu va tsiliele mu ngolo yavo, vunoni muomu va kulahelele muli Yehova. Netu ha vintsimbu vi tue ku tondeka ku simpa, tua pande ku kulahela muli Yehova, kati muli yetu vavene. (Tandenu 2 Timoteo 1:7.) Tu hilulenu vihela vivali vi tua pande ku muesa ku simpa: mu vusoko na mu cikungulukilo.

VINTSIMBU VIA TONDEKA KU MUESA KU SIMPA

10. Omo lia vika vakuendze va tondeka ku simpa?

¹⁰ Kua kala vintsimbu via vingi vie ku lingisa vakuendze na vahumbe Vakua Kilistu ku tondeka ku simpa linga va pangele Yehova. Va hasa ku lilongesa kuli Solomone na ku kava lungano lueni, muomu ua muesele ku simpa mua hanguile viuma na mana linga a manusule ku tunga tembele. Vutuhu vakuendze va pande ku kava ku tuamenena ca visemi, kua kala viuma via seho vi va pande ku lihanguila vakevo vavene. (Visimo 27:11) Va tondeka ku simpa linga va hangule mua cili vavusamba vavo, vueho vua ku linona vuli, ku lela mu vilinga, na ku hangula tangua lika va ka va mbatiza. Va tondeka ku simpa muomu ku lingamo ca pua ku luisa cizango ca Satana, uze ue ku sahula Njambi.

11, 12. (a) Vati Mosesa ua muesele ku simpa? (b) Vati vakuendze na vahumbe va hasa ku tambuluisa Mosesa?

¹¹ Cuma ca kama ci va pande ku hangula vakuendze na vahumbe ca pua vizango vi va tonda ku ka puisamo ku lutue. Mu vifuti vimo, vakuendze ve ku va sindiya ku lilongesa mua kama linga va kale na cipanga ce ku fueta vimbongo via vingi. Mu vifuti vikuavo, mua kala lamba, ngeci vakuendze ve ku ivua ntsindiye ya ku tuala lika mana ku vipanga linga va kuase vusoko. Ove mukuendze, nga u li mu cimo cevi visoti vuluka Mosesa. Va mu lelele kuli muana Falao, ngeci mukemuo nga ua lihakele cizango ca ku pua mpite ua kama ni ku tsimana. Aci singanieke ha ntsindiye ya hitile ku vusoko vua ku Ingito kua kolelele, ku valongisi na vakua ku mamuna vakuavo! Vunoni Mosesa ua simpile na ku hangula ku kala na vantu va Njambi. Mua sile Ingito na vupite vuayo, ua tsilielele mu vutuntu kuli Yehova. (VaHevelu 11:24-26) Omo liaco, Yehova ua mu vezikisile cikuma, kaha a ka mu vuezelela vivezikiso vikuavo ku lutue.

¹² Nga vakuendze na ku simpa cose, va lihakela cizango ca ku pangela Yehova na ku tuameka Vuangana vueni mu muono, Yehova a ka va vezikisa. A ka va kuasa ku tonda via ku suka vusoko vuavo. Ku sekulu ya ku livanga, mukuendze Timoteo ua talekesele muono ueni ku ku pangela Njambi, nove mukuendze u hasa ku lingamo.a (Talenu ha litota.)​—Tandenu Filipu 2:19-22.

13. Vati ku simpa ca kuasele umo ndumbuetu ku puisamo cizango ceni?

¹³ Umo ndumbuetu ku Alabama, Estados Unidos, ua tondekele ku simpa linga a hangule vizango mu cipanga ca Njambi. Ua sonekele ngueni: “Ku vunike nja puile muekulu. Ka nja kele na ku handeka mua kama na vamuanetu ku Ndzivo ya Vuangana, ngeci mukemuo ca nji kaluuilile cikuma ku ambulula ku ndzivo na ndzivo.” Vunoni na vukuasi vua visemi na vakuavo mu cikungulukilo, ou ndumbuetu ua hasele ku puisamo cizango ca ku pua pioneiro ua ntsimbu yose. Ua handekele ngueni: “Mavu a Satana e ku sindiya vantu ku lilongesa mua kama, ku tsimana, ku lengeya vimbongo na vupite.” Kaha ua muene naua ngecize cingi ca vantu ka va ka hasa ku puisamo vizango viaco, vi ka va kokela lika litima na visoti vikuavo via vingi. Ua vuezeleko naua ngueni: “Vunoni ku pangela Yehova ca nji nehela ndzolela ya kama na ku ivua ngecize nja puisamo cizango ca seho ya kama.”

14. Ntsimbu ika visemi Vakua Kilistu ve ku tondeka ku simpa?

¹⁴ Visemi Vakua Kilistu navo va tondeka ku simpa. Ca ku muenako, halumo mukuluntu uenu ku vipanga ue ku mi vundila mu pulakane ha ola yenu ya vipanga ha ntsimbu i mua tumbika mu ku lemesa mu vusoko, ku ambulula ni ku kunguluka. Mua vusunga mua pande ku simpa na ku viana mukuluntu uenu ua vipanga linga mu muese lungano lua cili ku vana venu. Ni halumo vamo visemi mu cikungulukilo ve ku tavesa vana vavo ku linga vimo viuma ka mua tondele vana venu va vi linge. Nga visemi vaco va mi hula omo lia vika mue ku vindikila vana venu, mu ka muesa ku simpa na ku va lomboluela mu kasingimiko ni?

15. Vati Visamo 37:25 na vaHevelu 13:5 vi hasa ku kuasa visemi?

¹⁵ Ca tondeka ku simpa linga tu kuase vana vetu va hangule ku puisamo vizango mu vipanga via Njambi. Ca ku muenako, vamo visemi va hasa ku ivua vuoma vua ku kaniamesa vana vavo va puise vupioneiro cipanga ca mu muono, ni ku pangela kuze ku tondeka cikuma vukuasi, ku pangela ku Mbetele, ni ku cipanga ca ku tunga Vindzivo via Vuangana na Vindzivo via Viuano. Halumo ve ku ivua vuoma nguavo kati ngoco vana vavo ka va ka hasa ku va niunga mu va kulupa. Vunoni vamo visemi ve ku muesa ku simpa na ku tsiliela ngecize Yehova a ka puisamo vikulaheso vieni. (Tandenu Visamo 37:25; vaHevelu 13:5.) Visemi ve ku muesa eci ku simpa na ku kulahela muli Yehova, ve ku kuasa vana vavo ku lingamo.​—1 Samuele 1:27, 28; 2 Timoteo 3:14, 15.

16. Vati vamo visemi va kuasa vana vavo ku puisamo vizango mu vipanga via Njambi, kaha vati ku lingamo ce ku kuasa vana vavo?

¹⁶ Vamo visemi ku Estados Unidos va kuasele vana vavo ku tuala mana ku ku pangela Yehova. Yala ua handekele ngueni: “Tele vana vetu kanda va putuke ku handeka na kuenda, tua kele na ku va leka via ndzolela ya kala mu vupioneiro na mu ku kuasa cikungulukilo. Ntsimbu ino honi vukevuo vua pua vutumbe vuavo.” Ua handekele naua ngueni mu ku linga vana vavo va hanguile evi vizango viaco na ku vi puisamo, ca va kuasele ku lua na vieseko via mu mavu a Satana na ku tuala lika mana ku vipanga via Yehova. Umo muanetu ua kala na vana vavali ua sonekele ngueni: “Visemi va vengi ve ku manusuila ndzili na vupite vuavo mu ku kuasa vana vavo va puisemo vizango ngeci vueho vua ku livula-vula, vueho vua ku linona vuli, ni ku lilongesa mua kama. Vunoni ca seho ya kama ku manusuila ndzili na vupite vuetu mu ku kuasa vana va puisamo vizango vize vi ka va kuasa ku likuata vusamba vua cili na Yehova. Tue ku ivua ndzolela ya kama kati lika mu ku mona vana vetu va puisamo vizango via mu lutsilielo vunoni na ku enda hamo lika navo mu vungendzi vuaco.” Vose visemi ve ku kuasa vana vavo ku hangula vizango mu vipanga via Njambi na ku vi puisamo, ve ku mu ya ku mutima.

KU SIMPA MU CIKUNGULUKILO

17. Tumbulenu malungano a muesa ku simpa ca tondeka mu cikungulukilo.

¹⁷ Tua pande ku muesa naua ku simpa mu cikungulukilo. Ca ku muenako, vakuluntu va pande ku muesa ku simpa nga va tala vimpande via vupi vua kama ni ha ku tala via vaze va vavala cikuma. Vakuluntu vakuavo co ve ku ka meneka tumenga mu ku ka longesa vaze va muesele cizango ni ku endesa viuano. Mua vusunga, vandumbuetu va vazike navo va kala na vukovelelo vua ku muesa ku simpa omo va pangela Yehova. Va hasa ku pua vapioneiro, ku nungulukila kuze ku tondeka cikuma vukuasi, ku panga na Seketa ya Tala via ku Tunga ni nguetu LDC, na ku ya ku Sikola ya Vakua ku Ambulula Vuangana. Vamo co ve ku va lania ku Sikola ya Ngileande.

18. Vati vandumbuetu va ku kola ve ku muesa ku simpa?

¹⁸ Tua lema cikuma vandumbuetu va ku kola, kaha tua vezika cikuma ku kala navo mu cikungulukilo! Vutuhu vamo ka va hasa ku panga via vingi mu vipanga via Njambi ngue mu va lingile laza, kasi va hasa ku muesa ku simpa. (Tandenu Tito 2:3-5.) Ca ku muenako, umo ndumbuetu ua ku kola ue ku tondeka ku simpa nga vakuluntu va mu vundila a kuase umo muana mpuevo mu cikungulukilo ku zalesi yeni. Ka ka tenukila muana mpuevo uaco omo lia ku zala mua ku pihia, vunoni a ka mu mamuna na ngozi, na ku mu kuasa a mone vati vie ku hangula ku zala vie ku kuata vakuavo. (1 Timoteo 2:9, 10) Nga vandumbuetu va ku kola va muesa cilemo mu vinjila viaco, va kaniamesa cikungulukilo.

19. (a) Vati vamuanetu va ku mbatiza va hasa ku muesa ku simpa? (b) Vati Filipu 2:13 na 4:13 vie ku kuasa vamuanetu ku muesa ku simpa?

¹⁹ Vamuanetu va ku mbatiza navo va pande ku simpa na ku linga vipanga. Mu ve ku muesa cizango ca ku pua vakua ku kuasa vipanga na vakuluntu, cikungulukilo ce ku vezika cikuma. (1 Timoteo 3:1) Vunoni vamo ve ku likanuuela ku lingamo. Halumo umo muanetu ua sevukile ku nima, kaha ue ku ivua ngecize ka fuililile naua ku pua mukua ku kuasa vipanga ni mukuluntu. Muanetu mukuavo a hasa ku ivua ngecize kesi na vutongue vua ku linga viuma. Nga mukemuo mu mue ku ivua, Yehova a hasa ku mi kuasa ku kaniama. (Tandenu Filipu 2:13; 4:13.) Vulukenu Mosesa. Neni ua vuile ngecize ka hasa ku linga via mu tumine Yehova. (Ezundu 3:11) Vunoni Yehova ua mu kuasele ku pua ua ku simpa na ku linga viuma via mu tumine. Vati muanetu ua ku mbatiza a hasa ku uana ku simpa caco? A hasa ku vundila kuli Yehova na ku tanda Mbimbiliya matangua ose. A hasa ku singanieka ha vantu va va tumbula mu Mbimbiliya vaze va muesele ku simpa. A hasa ku vundila vakuluntu va mu longese kaha na pande ku lihana mu ku kuasa cikungulukilo mu viose vi tondeka. Tua lania vamuanetu vose va ku mbatiza va muese ku simpa na ku panga na ngolo mu cikungulukilo!

“YEHOVA . . . A LI NOVE”

20, 21. (a) Vika Ndaviti ua vuluisile Solomone? (b) Vusunga vuka tua pande ku kala navuo?

²⁰ Muangana Ndaviti ua vuluisile Solomone ngueni Yehova a ka kala neni noho ha ka manusula ku tunga tembele. (1 Mizimbu 28:20) Mua vusunga Solomone ua hiluile ha mezi aze, kaha ka tavesele vunike vueni na ku hona vutongue vi mu vindike ku puisamo cipanga ca tambuile. Vunoni, ua simpile cikuma, kaha na vukuasi vua Yehova, ua manusuile ku tunga tembele ize ya ku hiana vukama cikuma mu miaka 7 na vimo vingonde.

²¹ Nga Yehova ua kuasele Solomone, mua vusunga vene netu a hasa ku tu kuasa ku pua va ku simpa mu ku puisamo vipanga vietu, ambe mu vusoko ni mu cikungulukilo. (Isaya 41:10, 13) Nga tu muesa ku simpa omo tu pangela Yehova, tu ka kala na vusunga nguetu a ka tu vezikisa mu ntsimbu ino na ya ku lutue. Ngeci mukemuo, ‘kolesenu na ku linga cipanga.’