Kulahelenu Muli Yehova Linga mu Yoye!
“Tsiliela Yehova na mutima uove uose, Kaha kati u zendamene ku mana ove ivene.”—VISIMO 3:5.
1. Omo lia vika tu vose tua tondeka ku tu lembezieka?
TU VOSE tua tondeka ku tu lembezieka. Muomu miono yetu ya mbuitama mu visoti, mu vieseko na mu vitanga. Halumo tue ku pinda na ku vavala, vukulupe, ni ku tsisa kavusoko. Etu vamo halumo vali na ku tu yandesa. Cikuavo naua, vukenia vuli na ku livuezelela cikuma mu mitima ya vantu matangua ano. Cili vene, ku ‘kaluua ca vino vintsimbu’ ca muesa ngecize tuli ku ‘matangua a ku kotokela’ kaha nkala litangua tuli na ku suena ku mavu a aha. (2 Timoteo 3:1) Vutuhu ngoco, halumo etu vamo tuli na ku lavelela vikulaheso via Yehova mu miaka ya yingi, kaha visoti vietu vi li na ku livuezelela lika. Kulihi tu hasa ku uana ku lembezieka?
2, 3. (a) Vika tua tantekeya ku tuala hali Havakuke? (b) Omo lia vika tu hilula livulu lia Havakuke?
2 Tu hilulenu livulu lia Havakuke tu uane cikumbululo ceci cihula. Ci hasa naua ku lomboloka cifua ci tue ku likuatelelamo kuli ikeye. Vutuhu Mbimbiliya ka ya handekele via vingi ku tuala ha muono ua Havakuke, livulu lia sonekele lie ku kaniamesa cikuma. Citava lizina Havakuke lia lomboloka “ku vumbatela.” Eci ci hasa ku lomboloka cifua ce ku tu lembeziekelamo Yehova ngue ali na ku tu vumbatela ni nguetu ku tu haka ha mavoko eni. Havakuke ua handekele na Njambi kaha ua mu lingile vimo vihula. Kaha Yehova ua mu huiminine a soneke ku simutuila caco mu livulu lieni, muomu Yehova ua tantekeyele ngecize li ka tu lembezieka cikuma.—Havakuke 2:2.
3 Vi tua tantekeya ku tuala ha muono ua Havakuke tu vi uana lika mu vize via simutuilile na Yehova. Livulu lieni lia pua mutamba ua “viose vi va sonekele laza” mu Mbimbiliya “linga ku lukakatela na ku ku-lembezieka, via ku Visoneka tu kale na ku lavelela.” (Loma 15:4.) Vati livulu lia Havakuke li hasa ku tu kuasa muntu ku muntu? Li hasa ku tu kuasa ku mona vati ca lomboloka ku kulahela muli Yehova. Kaha vupolofeto vua Havakuke vua tu hana vusunga ngecize tu hasa ku kala na ciyulo mu mitima ambe nga tu hita mu visoti via kama.
PUENU NA KU VUNDILA KUILI YEHOVA
4. Vika via lingisile Havakuke ku lisosomua?
4 Tandenu Havakuke 1:2, 3. Havakuke ua yoyelele mu ntsimbu ya ikalu cikuma. Ku ntsimbu ize vantu va puile vakua vupi na vukenia, kaha eci ca mu vuisile vusiua vua kama. Kuose kua hitilile ua muene vaIsaleli va lipakesa na ku liyandesa umo na mukuavo. Ngeci ua kele na ku lihula ngueni: ‘Tangua lika ovu vupi vu ka hua? Omo lia vika Yehova ali na ku simbula ku lingako mumo?’ Ha kele Havakuke navio ndu. Ngeci ua vundilile Yehova a lingeko mumo. Havakuke halumo ua putukile ku singanieka ngecize Yehova ka sunguile naua vantu veni, ni ka ka lingiko na mumo muahi. Nenu mua livuaho laza ngoco ni?
Ka tua pandele ku ivua liova lia ku leka Yehova visoti vietu na viose vie ku tu umisa mutima
5. Vika tu hasa ku lilongesa mu livulu lia Havakuke? (Talenu cikupulo ca ku vuputukilo.)
5 Vuno Havakuke ua lingile evi vihula muomu ka kulahelele naua muli Yehova ni? Houe! Ku vundila Yehova a mu kuase ku tuala ha visoti via kele navio, ca muesa ngecize Havakuke kasi ua tualeleho ku kulahela muli Yehova. Visoti via mu tangele na ku mu umisa mutima. Kevuisisile omo lia vika Yehova ua kele na ku lavelela ntunda ya kama na ku mu ecelela a yande cikuma. Ku tavesa Havakuke a soneke visoti vieni ca tu longesa cuma ca seho ya kama. Cuma cika? Ka tua pandele ku ivua liova lia ku leka Yehova visoti vietu na viose vie ku tu umisa mitima. Mua vusunga, ua tu lania tu vundile kuli Ikeye na ku mu leka vati mpundu tuli na ku livua. (Visamo 50:15; 62:8) Ngeci Visimo 3:5 nguayo: “Tsiliela Yehova na mutima uove uose, kaha kati u zendamene ku mana ove ivene.” Havakuke ua niungile aa mezi mu muono ueni.
6. Vika ca puila ca seho ku vundila?
6 Havakuke ua kulahelele muli Yehova, uze ua puile Kavusamba keni na Ise, kaha ua lingile cose mu ku likata neni. Havakuke ka lisosomuene lika na visoti vieni na ku seteka ku vi sungamesa ikeye ivene. Vunoni, ua lekeleko Yehova via kele mu mutima ueni. Mua vusunga Havakuke ua tu sila lungano lua cili. Mukua ku ivuilila vivundilo Yehova, ua tu lania tu muese ngecize tua mu tsiliela mu ku vundila kuli ikeye na ku mu leka visoti vietu. (Visamo 65:2) Mu ku lingamo tu ka mona vati Yehova a ka kumbulula vivundilo vietu. Kaha tu kevua ngue na tu vumbatela mu ku tu lembezieka na ku tu tuamenena. (Visamo 73:23, 24) A ka tu kuasa ku ivuisisa vati ue ku mona visoti vietu, ambe nga tu hita mu visoti via kama. Mua vusunga, ku vundila ca pua imo ya vinjila via kama vi tue ku mueselamo ngecize tua kulahela muli Yehova.
PUENU NA KU HALAKANA KULI YEHOVA
7. Vati ua lingile Yehova omo Havakuke ua mu lekele visoti vieni?
7 Tandenu Havakuke 1:5-7. Mu nima ya ku leka Yehova visoti vieni, halumo Havakuke ua kele na ku lihula vati Yehova a linga. Mu ku pua Tatetu ua cilemo, Yehova uevuisisile Havakuke. Ua tantekeyele ngecize Havakuke ua kele na ku yanda na ku vundila vukuasi vueni. Ngeci Yehova ka mu tenukilile vunoni ua mu lekele via ka linga kuli vaYundeya vakua lisino. Mua vusunga, Havakuke ikeye muntu ua ku livanga ua lekele Yehova ngueni kasitiku kavo ka kele mu hiehi-hiehi.
8. Omo lia vika cikumbululo ca Yehova kati cikeco ca lavelele Havakuke?
8 Yehova ua lekele Havakuke ngueni na liviukisila laza mu ku lingako mumo. Ngueni a ka hana kasitiku kuli vaYundeya vakua vukenia na vupi. Mu ku handeka ngueni evi vi ka soloka “ku matangua enu,” Yehova ua kele na ku muesa ngecize kasitiku ka keza ntsimbu Havakuke ni vaIsaleli va ci li na muono. Cikumbululo ca Yehova kati cikeco ca lavelele Havakuke cipue kamandende. Vakua Kalendeya na Mbambilone va puile vikenia, ku hiana honi na vukenia vu a kele na ku mona kuli vaIsaleli vakua lisino, muomu vantu vaco ka va tantekeyele vitume via Yehova. Ku va pangesa ce ku vuezelele lika lamba mu Yunda.a (Talenu ha litota.) Vika via lingisile Yehova ku pangesa vaze vakua mavu va vukenia mu ku hana kasitiku ku vangamba veni? Nga yenu mua puile Havakuke, vati mue ku vuile ku mutima?
9. Vihula vikuavo vika ua lingile Havakuke?
9 Tandenu Havakuke 1:12-14, 17. Ambe nga Havakuke uevuisisile ngecize Yehova a ka pangesa vakua Mbambilone mu ku hana kasitiku ku vaIsaleli vakua lisino, kasi ca mu tangele. Vunoni ua likehesele na ku tualelelaho ku kulahela muli Yehova. Kaha ua handekele ngueni Yehova kasi ua puile “Livue” lieni. (Ndeutelonomi 32:4; Isaya 26:4) Havakuke ua kele na vusunga ngecize Njambi ikeye cilemo kaha mukua ngozi, ngeci ka vuile vuoma vua ku vuezako vihula vikuavo, ngeci mua: Omo lia vika Njambi uecelele viose vi tualeleho ku pihia na ku tavesa vantu veni va yande honi cikuma-kuma? Vika ka lingilileko mumo ha ntsimbu ize vene? Omo lia vika Mukua ngolo yose ua ‘holokele’ na ku ecelela vupi mu cifuti cose? Cikuavo naua Yehova ua pua “Mukua ku Lela” kaha ‘meso eni a ku lela ka hasa ku tala vipi,’ amba vika honi uecelele vupi?
10. Omo lia vika vintsimbu vimo tu hasa ku livua ngeci mua Havakuke?
10 Vintsimbu vimo netu tu hasa ku livua ngue Havakuke. Tue ku halakana Yehova, tua mu kulahela, kaha tue ku lilongesa Lizi lieni, lize lie ku tu hana lulavelelo. Tue ku ivua naua vikulaheso vieni mu ku halakana ku viuma vi lue ku tu longesa lukungulukilo lueni. Vunoni halumo kasi tue ku lihula nguetu, ‘Tangua lika lamba yetu i ka hua?’ Tu hasa ku lilongesa vimo ku viuma via hateleko via lingile Havakuke.
LAVELELENU NTSIMBU YA YEHOVA
11. Kapandi kaka ua lihakelele Havakuke?
11 Tandenu Havakuke 2:1. Ku simutuila na Yehova ca hanene Havakuke ciyulo mu visinganieka. Kaha ca mu kuasele kukala na kapandi ka ku lavelela ntsimbu ya ka hangula Yehova ku lingako mumo. Havakuke ua handekele naua via kapandi keni ngueni: “Nji na pande ku tumamena kulu litangua lia kayando.” (Havakuke 3:16) Kua kele naua vangamba vakuavo va Yehova va lihakelele kapandi ka ku lavelela Yehova na lukakatela. Lungano luavo lue ku tu kaniamesa muomu lua muesa ngecize netu tu hasa ku lavelela.—Mika 7:7; Tiango 5:7, 8.
Tua pande ku lavelelela na lukakatela muli Yehova linga a sungamese viuma na ku manusula visoti vietu ha ntsimbu ya hangula ikeye
12. Vika tu hasa ku lilongesa kuli Havakuke?
12 Vika tu hasa ku lilongesa ku kapandi ka Havakuke? Ha katete, ka tua pandele ku likela ku vundila kuli Yehova ambe tuli mu visoti via kama. Ca mu civali, tua pande ku halakana kuli Yehova mu ku tanda Lizi lieni na ku ononoka lukungulukilo lueni. Ca mu citatu, tua pande ku lavelela ntsimbu ya Yehova ya ku sungamesa viuma na ku tsiliela ngecize a ka manusula visoti vietu mu ntsimbu yeni. Nga tu tambuluisa Havakuke, tu ka kala na ciyulo mu visinganieka na ku hasa ku kolesa. Lulavelelo lu ka tu kuasa ku muesa lukakatela na ndzolela ambe nga tu hita mu visoti via kama. Tuli na vusunga ngecize Tatetu ua muilu a ka lingako mumo.—Loma 12:12.
13. Vati Yehova ua lembeziekele Havakuke?
13 Tandenu Havakuke 2:3. Tuli na vusunga ngecize Yehova ua viukilile ku mona Havakuke a lihakela kapandi ka ku lavelela ntsimbu Yeni. Mukua ngolo yose ua tantekeyele mu vutuntu viose via kele na ku lihita navio Havakuke, ngeci ua mu lembeziekele na ku mu kulahesa ngueni a ka kumbulula vihula vieni. Kaha visoti vieni vi ka hua. Ca puile ngue Yehova a leka Havakuke ngueni: “Tsiliela muli ange na ku muesa lukakatela. Nji ka kumbulula civundilo cove, ambe nga ci soloka ngue ci li na ku simbula.” Yehova ua vuluisile Havakuke ngueni ua hangula laza ntsimbu ya ka puisamo vikulaheso vieni. Kaha ua mu kaniamesele a tualeleho ku lavelela, kaha ku lavelela ceni ka ci kaya mu ngoco.
Omo lia vika tua pande ku lihakela kapandi ka ku pangela Yehova na ngolo yetu yose? (Talenu cinanga 14)
14. Kapandi kaka tua pande ku lihakela nga tu hita mu vieseko?
14 Netu tua tondeka ku lavelela Yehova a sungamese viuma. Kaha tua tondeka ku halakana vuino ku viose vie ku tu leka. Kaha tu ka kulahela muli ikeye na ku kala na ciyulo mu visinganieka ambe nga tu ka hita mu vieseko via kama. Yesu ua tu lekele ngueni ka tua pandele ku lisosomua na “zintsimbu cipue miaka” ize ka tu lekele Njambi. (Vilinga 1:7) Tua pande ku kulahela ngecize Yehova a tantekeya ntsimbu ya cili ya ku linga nkala cuma. Ka tua pandele ku hilukila mu nima, vunoni tua pande ku likehesa, ku lavelela na ku tsiliela muli Njambi. Kaha omo tu lavelela, tua pande ku pangesa ntsimbu na mana etu mu ku pangela Yehova na ngolo yetu yose.—Mako 13:35-37; Ngalata 6:9.
YEHOVA UE KU HANA MUONO KULI VAZE VA MU KULAHELA
15, 16. (a) Vikulaheso vika tu hasa ku uana mu livulu lia Havakuke? (b) Vikulaheso viaco via tu longesa vika?
15 Yehova ua kulahesele ngueni: “Mukua vuviuke a ka yoya ha ku-tsiliela ceni,” kaha “mavu a ka sula na ciningi ca vumpahu vua Yehova.” (Havakuke 2:4, 14) Cili vene, Yehova ua kulahesa ku hana muono ua ya-ye kuli vaze va mu kulahela na ku muesa lukakatela.
16 Eci cikulaheso ca ku Havakuke 2:4, ca seho ya kama ngeci Paulu ua ci hilukilile lutatu mu mikanda yeni! (Loma 1:17; Ngalata 3:11; VaHevelu 10:38) Tu hasa ku kala na vusunga ngecize ambe nga tu hita mu visoti via kama, tu ka mona ku lipuisamo ca vikulaheso via Yehova nga tu mu kulahela. Yehova ua tonda tu tuale mana ku viuma vi tua lavelela ku lutue.
17. Vika ua tu kulahesa Yehova nga tu mu kulahela?
17 Livulu lia Havakuke lia kala na cilongesa ca kama kuli etu vose tuli na ku yoyela ku matangua a ku manusuila. Yehova ua kulahesa muono ua ya-ye kuli vakua vuviuke vaze va mu kulahela. Via lekele Yehova kuli Havakuke via tu hana vusunga ngecize netu a ka tu kuasa na ku tu ovola. Ngeci ua tu leka tu mu kulahele na ku lavelela na lukakatela ntsimbu ya hangula laza omo Vuangana vueni vu ka sika mavu. Ku ntsimbu yaco, mavu a ka sula na vantu va ndzolela na ciyulo vaze ve ku lemesa Yehova.—Mateo 5:5; VaHevelu 10:36-39.
KULAHELENU MULI YEHOVA NA KU VIUKILILA
18. Vati mezi a Yehova a kuatele Havakuke?
18 Tandenu Havakuke 3:16-19. Mezi a Yehova kuli Havakuke a mu kuatele cikuma ku mutima. Havakuke ua singaniekele ha viuma via ku komouesa via lingile Yehova ku vangamba veni ku nima. Eci ca kaniamesele lukulahelo lueni muli Yehova. Ca mu hanene vusunga ngecize vuovuno Yehova a sungamesa viuma! Kaha naua ca mu lembeziekele, vutuhu ua tantekeyele ngecize a yanda mu imo ntsimbu. Vimpata ni nguetu vihula vieni viose via huile. Kaha ua kele na vusunga ngecize Yehova a ka mu ohiela. Mua vusunga, mezi a handekele ha cinimbu 18, a pua amo mezi a mu Mbimbiliya a muesa lukulahelo lua kama cikuma-kuma. Vamo va lilongesa cikuma Mbimbiliya nguavo mezi aco a lomboloka: “Nji ka tumbuka na ndzolela muli Muangana; kaha nji ka lizenga na ndzolela muli Njambi.” Mua vusunga tu lilongesako cuma ca kama! Yehova ka tu hele lika vikulaheso via ku lutue houe, vunoni ua kulahesa ngecize vuovuno a puisamo vikulaheso viaco.
19. Vika tua pande ku linga mangana Yehova a tu lembezieke ngue mua lembeziekele Havakuke?
19 Cuma ca kama ci tu lilongesa mu livulu lia Havakuke ca pua ku kulahela muli Yehova. (Havakuke 2:4) Linga tu tualeleleho ku kulahela muli Yehova, tua tondeka ku kaniamesa vusamba vuetu neni. Ngeci mukemuo tua pande (1) Ku tualelelaho ku vundila, na ku mu leka visoti vietu na viose vie ku tu umisa mutima. (2) Ku halakana vuino ku mezi eni a kala mu Mbimbiliya na ku kava ku tuamenena ce ku tu hana ku hitila mu lukungulukilo lueni. (3) Ku muesa lutsilielo na lukakatela omo tu lavelela Yehova a puisemo vikulaheso vieni. Evi vikevio via lingile Havakuke. Vutuhu ua kele na vusiua mua putukile ku simutuila na Yehova, vunoni ku ntsongo ua kaniamene na ku ivua ndzolela ya kama. Nga tu tambuluisa Havakuke, netu Tatetu ua muilu, Yehova a ka tu lembezieka ngue ali na ku tu vumbatela. Kuli ku lembezieka ca kama ca hiana eci muno mu mavu a vukenia ni?
a Havakuke 1:5 ya pangesa lizi lia mbunga “enu,” mu ku muesa ngecize ku nonga ce ku kuatele kuli vakua Yunda vose.