CILONGESA 26
Tualelenuho ku Liviukisila via Ku-iza ca Litangua lia Yehova
“Litangua lia [Yehova] li ku iza ngue muhuza mu vutsiki.” —1 TES. 5:2.
MUASO 143 Tualelenuho ku Panga, ku Tala na ku Lavelela
VI TU LILONGESAMOa
1. Vika tua pande ku linga mangana tu kovoke ku litangua lia Yehova?
MU MBIMBILIYA “Litangua lia Yehova” lia pua ntsimbu ya ka nongesa Yehova vitozi veni na ku ovola vantu veni. Ku laza, vintsimbu vimo Yehova ua hele kasitiku ku vimo vifuti. (Isaya 13:1, 6; Ezek. 13:5; Zef. 1:8) Ku matangua ano “litangua lia Yehova” li ka putuka na ku nonga ca Mbambilone ya kama, kaha li ka hua na ndzita ya Alemangendo. Vunoni linga tu kovoke ku “litangua” liaco, tua pande ku liviukisila mu ntsimbu ino vene. Ngeci Yesu ua tu lekele ngueni “liviukisilenu lumo” via “lamba ya kama.” Ku liviukisila caco kati ca ku linga lumo lika, vunoni ku tualelelaho.—Mat. 24:21; Luka 12:40.
2. Omo lia vika tu hasa ku uana vukuasi ku 1 Tesalonika?
2 Mu mukanda ua katete ua tumine Paulu kuli vakua Tesalonika, Yehova ua mu huiminine ku pangesa vimueso mu ku kuasa Vakua Kilistu va liviukisile via litangua lia kama lia Yehova. Paulu ua tantekeyele ngecize litangua lia Yehova ka lie ku izile mu ntsimbu ize vene. (2 Tes. 2:1-3) Vutuhu ngoco, ua mamuine vamuanaye va liviukisile via kuiza calio ngue lie ku hetele vene lia mukuavo. Netu tua pande ku kava cimamuna caco. Ngeci mukemuo, tu konkenu via handekele mu ku pangesa vihula evi vitatu: (1) Vati litangua lia Yehova likeza? (2) Veya ka va kovoka ku litangua liaco? Kaha (3) Vati tu hasa ku liviukisila mangana tu kovoke?
VATI LIKEZA LITANGUA LIA YEHOVA?
Mu mukanda ua ku 1 Tesalonika kapostolo Paulu, ua pangesele vimueso vi hasa ku tu kuasa mua kama (Talenu cinanga 3)
3. Mu cifua cika litangua lia Yehova likeza ngue muizi? (Talenu naua cikupulo.)
3 “Ngue muhuza mu vutsiki.” (1 Tes. 5:2) Eci cikeco cimueso ca ku livanga ha vimueso vitatu via pangesele Paulu, mu ku lombolola kuiza ca litangua lia Yehova. Ngeci mua vezi ve ku punda mu vuasi-vuasi ntsimbu kuli milima, oku vavenia viuma va li ku ndzimba. Na litangua lia Yehova lika heta mu vuasi-vuasi kaha na ku tungumuna vantu vavengi. Ambe vene Vakua Kilistu va vusunga navo citava va ka komoka vuasi vua ku aluluka ca viuma mu ntsimbu yaco. Vunoni tu kovoka. Muomu vakua vupi lika va ka nonga.
4. Mu njila ika litangua lia Yehova lia pua ngue musongo ua ku sulumuna?
4 “Ngue musongo ua ku sulumuna muana ue ku uana mpuevo.” (1 Tes. 5:3) Mpuevo nga ali na musongo ua ku sulumuna, ke ku tantekeya mpundu ha ntsimbu ika a sulumuna. Vunoni ue ku kala na vusunga mpundu ngecize vuovuno a sulumuna. Mu lie ku heta litangua liaco musongo ue ku livuezelela kaha mu nima yaco, ue ku sulumuna. Na vuno vene, ka tu tantekeya mpundu litangua na ola ili ka heta litangua lia Yehova. Vunoni tuli na vusunga ngecize litangua lia Yehova lia ku sompesa vakua vupi, likeza mu ku tungumuna kaha uahi a ka vanda.
5. Mu njila ika lamba ya kama i ka pua ngue ku-ca ca litangua?
5 Ngue ku-ca ca litangua. Paulu mu cimueso ceni ca mu citatu, a handeka naua via vezi ve ku punda ku vutsiki. Vunoni hano, Paulu na alulula handekesi yeni kaha cimoneka ngue ali na ku setekesa kuiza ca litangua lia Yehova, na ku-ca ca litangua. (1 Tes. 5:4) Vezi va hasa ku sakalala cikuma mu ku punda, ca ku hona ku tala ku ntsimbu. Kaha litangua li hasa ku va tungumuna na ku va solola ku mbunga. Na vuno vene, vakua ku tualelelaho mu milima na ku linga vipanga via zinda Njambi, lamba ya kama i ka va tungumuna na ku va solola ngue vezi. Vunoni etu, tu hasa ku liviukisila mu ku viana vilinga ka vie kuya Yehova ku mutima na ku lengeya “vuhuanga vuose na vuviuke na cili.” (Efe. 5:8-12) Mu nima yaco, Paulu ua pangesele vimueso vivali ku tuala hali vaze va ka nonga.
VEYA VA KA NONGA KU LITANGUA LIA YEHOVA?
6. Mu cifua cika cingi ca vantu vali mu tulo? (1 Tesalonika 5:6, 7)
6 ‘Vaze vali mu tulo.’ (Tandenu 1 Tesalonika 5:6, 7.) Paulu ua setekesele vaze ka va kovoka ku litangua lia Yehova na vakua ku kosa tulo. Muomu ka va tantekeya viuma vie ku lingika ku mukulo uavo ni ku hita ca ntsimbu. Ngeci mukemuo, ka ve ku hasa ku nongonona viuma via seho vie ku soloka ni ku lingako mumo ku tuala ha vikevio. Lelo lino cingi ca vantu va kosa mu lutsilielo. (Loma 11:8) Muomu ka ve ku tuala mana ku viuma vie ku soloka na ku nongonona ngecize tuli ku “matangua a ku manusuila” kaha ngecize lamba ya kama vuovuno i putuka. Cingi ca viuma via vie ku soloka hano ha mavu, vi hasa ku hindula vamo ku tulo tua mu lutsilielo na ku va lingisa va muese cimo cizango ca cindende ku muzimbu ua Vuangana. Vunoni cingi cavo, ve ku hilukila naua mu tulo, cipue vene vaze va tsiliela ngecize tangua ku ka kala litangua lia vusompelo, ve ku singanieka nguavo litangua liaco kasi li ci li ku laako. (2 Pet. 3:3, 4) Vunoni etu tu tantekeya ngecize nkala litangua lie ku hita cimamuna ca ku tona mu lutsilielo ce ku livuezelela seho.
7. Vati vaze va lavelela vutenu vua Njambi va pua ngue vakua ku penda?
7 “Vaze vakua ku penda.” Kapostolo Paulu ua setekesele vaze va lavelela vutenu vua Njambi ku vakua ku penda. Muntu nga na pende ue ku linga viose na civando kaha ue ku linga vihangula via ku vihia. Na vuno vene, vakua vupi ka ve ku tava vimamuna via Njambi. Ve ku hangula njila i va tuala ku ku nonga. Vunoni etu Vakua Kilistu ve ku tu mamuna tu tualeleho ku vingila na ku kala mu vuhungue. (1 Tes. 5:6) Umo mulongisi ua Mbimbiliya ua lombolola vuhungue ngueni: “Ca pua ku lembama ca mu visinganieka, cize ce ku lingisa muntu a hilule vuino ha viuma ntsimbu kanda a linge cihangula.” Omo lia vika tua pande ku lembama na ku taliangela cahi? Linga kati tu uile mu vimpande via pulitika na vikuavo vi ve ku simutuila vantu ku matangua ano. Ntsindiye ya ku likovelesa mu vimpande viaco, ye ku livuezelela nkala litangua omo litangua lia Yehova liya na ku suena. Vunoni ka ci tondeka tu lisosomue ku tuala ha vati tu ka linga nga viuma viaco vi na soloka. Sipilitu ya Njambi i hasa ku tu kuasa ku lembama mu visinganieka na ku linga vihangula via mana.—Luka 12:11, 12.
VATI TU HASA KU LIVIUKISILA VIA LITANGUA LIA YEHOVA?
Vutuhu cingi ca vantu ve ku muesa sembulule, vunoni etu tue ku tualelelaho ku livuahesela via kuiza ca litangua lia Yehova mu ku zala ntelo ya ku ntulo ya lutsilielo, cilemo kaha na cikoko ca lulavelelo (Talenu cinanga 8, 12)
8. Vati 1 Tesalonika 5:8, ua solola vifua vi hasa ku tu kuasa ku tualelelaho ku vingila linga kati tu kose? (Talenu naua cikupulo.)
8 ‘Zalenu ntelo ya ku ntulo . . . kaha na sapeu.’ Paulu ua tu setekesa na masualale vaze ve ku vingila kaha va lipatakana mu kuya ku ndzita. (Tandenu 1 Tesalonika 5:8.) Lisualale ali ha vipanga, ue ku tondeka ku liviukisila, muomu ntsimbu yose-oyo ndzita i hasa ku katuka. Netu vene, tua pande ku tualelelaho ku liviukisila via kuiza ca litangua lia Yehova mu ku zala ntelo ya ku ntulo ya cilemo, kaha na sapeu ni nguetu cikoko ca lulavelelo. Evi vifua vi ka tu kuasa mua kama.
9. Vati lutsilielo luetu lue ku tu niunga?
9 Ntelo ya ku ntulo ye ku niunga mutima ua lisualale. Lutsilielo na cilemo vie ku niunga mutima uetu ua cimueso. Kaha vie ku tu kuasa ku pangela Yehova na ku kava Yesu. Lutsilielo lue ku tu hana vusunga ngecize Yehova a ka lunguisa vaze ve ku mu lengeya na mutima uavo uose. (VaHe. 11:6) Lutsilielo lu ka tu vuisa naua cizango ca ku tualelelaho ku kakatela kuli ntuamena uetu Yesu ambe mu vintsimbu via vikalu. Tu hasa ku kala na lutsilielo lue ku kolesa mu visoti via mu muono, mu ku hilula malungano a ku matangua ano a vantu va niungile vuoloke vuavo vutuhu va va luisile ni va hitile mu vuhutu. Kaha tu hasa ku liniunga ku ku uila mu ngandzo ya ku lema vupite, mu ku tambuluisa vaze va asiuisa miono yavo na ku tuameka Vuangana vua Njambi.b
10. Vati ku lema Njambi na vakuetu ce ku tu kuasa ku kolesa?
10 Cilemo ca pua naua ca seho linga kati tu kose, vunoni tu tualeleho ku vingila. (Mat. 22:37-39) Ku lema Njambi ce ku tu kuasa ku kolesa mu cipanga ca ku ambulula, ambe nga cipanga caco ci tu nehela visoti. (2 Tim. 1:7, 8) Kaha naua, ku lema vakuetu ce ku tu lingisa ku ambulula na ku tualelelaho ku hana vukaleho ku hitila mu telefone ni mu ku soneka mikanda. Ka tue ku likela ku lavelela ngecize tangua vakuetu va ka aluluka na ku putuka ku linga via cili.—Ezek. 18:27, 28.
11. Vati ku lema vamuanetu ce ku tu kuasa? (1 Tesalonika 5:11)
11 Ku lema vakuetu ca ambatesela kumo na ku lema vamuanetu. Kaha tue ku lema vamuanetu, mu ku “limamuna umo ku mukuavo, na ku litungisa umo ku mukuavo.” (Tandenu 1 Tesalonika 5:11.) Masualale ve ku likuata kumo nga va li mu ndzita. Netu tue ku tondeka ku likaniamesa umo na mukuavo. Lisualale a hasa ku sevuka na ku vulumuna mukuavo lisualale ua ku civunga ceni, vunoni ke ku lingamo ku cizango. Na vuno vene, netu ka tu hasa ku vulumuina vamuanetu ku cizango ni ku lingula. (1 Tes. 5:13, 15) Kaha tue ku muesa naua cilemo cetu kuli vakevo, mu ku singimika vaze ve ku tu tuamenena mu cikungulukilo. (1 Tes. 5:12) Omo Paulu ua sonekele ou mukanda, cikungulukilo ca ku Tesalonika tele kanda ci puise muaka. Ngeci mukemuo, vamala va kele na ku tuamenena cikungulukilo caco citava ka va kele na vutongue kaha halumo va kele na ku linga vimo visevuka. Vutuhu ngoco, va tondekele ku va singimika. Omo lamba ya kama iya na ku suena mu hiehi, netu tu ka tondeka ku kulahela mu ku tuamenena ca vakuluntu va mu cikungulukilo cetu ku hiana na muze mu tue ku lingamo mu ntsimbu ino. Kaha halumo, ka tu ka hasa naua ku tambula mpundu vimamuna vi ka tundilila ku cikota ca kama ni ku mbetele. Ngeci mukemuo, capua ca seho ku lilongesa ku lema vakuluntu va mu cikungulukilo cetu na ku va singimika mu ntsimbu ino. Kati tu tuale mana ku viose-ovio vi hasa ku soloka, vunoni tu tualelelenuho ku vingila ca ku hona ku tuala mana ku visevuka viavo, vunoni ku vize via muesa ngecize Yehova ua hangula ava vamala linga va tu tuamenene ku hitila muli muaneni Kilistu.
12. Vati lulavelelo lue ku niunga visinganieka vietu?
12 Cikoko ce ku niunga mutue ua lisualale, lulavelelo lua ku ovoka lue ku niunga visinganieka vietu. Muomu na lulavelelo lua ku kaniama tue ku nongonona ngecize viose vi va li na ku tunta vakua mavu ka viesi na seho. (Filp. 3:8) Lulavelelo lue ku tu kuasa ku tualelelaho ku lembama linga kati tu taliangele mu lutsilielo. Evi vikevio via solokelele muanetu Wallace na ndumbuetu Laurinda, ve ku pangela mu Afrika. Muanetu Wallace ua tsisile va ise kaha mu nima ya visimano vitatu lika, ndumbuetu Laurinda neni ua tsisa va naye. Kaha omo lia musongo ua COVID-19, ka va hasele ku hiluka kuimbo linga va ka kale hamo lika na masoko avo. Muanetu Wallace ua sonekele ngueni: “Lulavelelo lua cisangukilo lue ku nji kuasa ku singanieka hali vakevo, kati mu cifua ci va kelelemo mu matangua avo a ku manusuila mu mavu ano, vunoni mu cifua ci va ka kelamo mu matangua a katete mu mavu a aha. Lulavelelo luaco lue ku nji lembamesa nga nji li na ku pinda na vusiua na cilunge.”
13. Vika tu hasa ku linga mangana tu tambule sipilitu santu?
13 ‘Kati mu zime sipilitu.’ (1 Tes. 5:19) Mu ku pangesa lizi kati mu zime, Paulu ua setekesele sipilitu santu ngue tuhia tua kala mu kati ketu. Nga tuli na sipilitu santu, tue ku sula na ntuima kaha na ndzandzu ya ku linga via cili. Evi vie ku tu hana ndzili ya ku pangela Yehova. (Loma 12:11) Vati honi tu hasa ku linga mangana tu tambule sipilitu santu? Tua pande ku i vundila, ku lilongesa Lizi Lieni kaha na ku likata na lukungulukilo lu ve ku tuamenena na sipilitu. Ku lingamo ci ka tu kuasa ku pangela ha “muhako ua sipilitu.”—Ngal. 5:22, 23.
Lihulenu nguenu: “Vuno vilinga viange via muesa ngecize nji li na ku tualelelaho ku tambula sipilitu santu ya Njambi ni?” (Talenu cinanga 14)
14. Ku vika tua pande ku liniunga mangana tu tualeleho ku tambula sipilitu santu? (Talenu naua cikupulo.)
14 Nga Njambi na tu hana sipilitu santu yeni, tua pande ku zangama linga kati tu i zime. Njambi ue ku hana sipilitu santu yeni, kuli vaze ve ku lihakela kapandi ka ku kala na visinganieka na vilinga via ku lela. Ngeci mukemuo, Njambi a ka likela ku tu hana sipilitu santu yeni nga tu tualelelaho ku singanieka via ku vihia na ku vi linga. (1 Tes. 4:7, 8) Linga tu tualeleho ku tambula sipilitu santu ka tua pandele ku yengula via “vupolofeto.” (1 Tes. 5:20) Lizi “vupolofeto” li va tumbula ha cinimbu eci, liemanena mizimbu ye ku tu hana Njambi ku hitila mu sipilitu santu yeni ngeci mua ize ya handeka via litangua lia Yehova na vuasi-vuasi vua ntsimbu i tuli na ku yoyelamo. Ka tua pandele ku nakuila litangua liaco ku laako na ku singanieka ngecize Alemangendo ka i keza mu ntsimbu ya muono uetu. Vunoni tua pande ku koka litangua liaco lize mu hiehi mu ku lihakela kapandi ka ku kala na vilinga via ku lela kaha na ku tualelelaho ku fuitangana “mu ku lemesa Njambi,” nkala litangua.—2 Pet. 3:11, 12.
“ESEKENU VIUMA VIOSE”
15. Vati tu hasa ku liniunga ku mizimbu ya makuli na manguavo a vandemone? (1 Tesalonika 5:21)
15 Vuovuno ku lutue, vakua ku luisa Njambi va ka uana imo njila ya ku lingilamo mutambi: “Kua holo tu novoka.” (1 Tes. 5:3) Kaha manguavo a vandemone a ka lisanduoka mu mavu ose na ku sevuisisa vavengi. (Ku-So. 16:13, 14) Amba etu co? Etu ka ci ka tondeka tu ka sevuke nga tu keseka “viuma viose.” (1 Tesalonika 5:21; talenu vinota de estudo.) Lizi lia ciNgelengu “ku eseka” va kele na ku lipangesa mu ku eseka mavue a seho. Ngeci mukemuo, netu tua pande ku eseka viuma vi tue ku ivua na ku tanda, linga tu mone nga via vusunga ni kuahi. Eci ka ca puile ca seho kuli Vakua Kilistu va ku Tesalonika kaha ci napu naua ca ku hiana seho kuli etu tuli na ku suena ku lamba ya kama. Ka tua pandele lika ku tava viose-ovio vi tu ivua, vunoni tua pande ku pangesa vuhasi vuetu vua ku singanieka mu setekesa vize tue ku tanda ni vi tue ku ivua na vize vi handeka Mbimbiliya ni lukungulukilo lua Yehova. Mu ku lingamo, ka tu ka sevuka na manguavo a vandemone ni makuli avo.—Visi. 14:15; 1 Tim. 4:1.
16. Lulavelelo luka tua kala naluo kaha lua pande ku tu vuisa cizango ca ku linga vika?
16 Mu ku pua civunga, vangamba va Njambi va kovoka ku lamba ya kama. Vunoni mu ku pua muntu ku muntu, ka tu tantekeya vi ka tu solokela. (Tia. 4:14) Vutuhu ngoco, ambe nga tu ka hite mu lamba ya kama na muono ni tu katsa kanda i hete, tu ka tambula cilunguiso ca muono ka ue kuhua nga tu tualelelaho ku muesa lutsilielo. Vakua Kilistu va ku vuavesa va ka kala na Kilistu muilu. Vampanga veka co, va ka kala mu citungu ha mavu. Ngeci mukemuo, tua vundila nguetu tu vose tu tuale mana ku lulavelelo lua ku komouesa lu tua kala naluo kaha na ku liviukisila via kuiza ca litangua lia Yehova!
MUASO 150 Lengeyenu Njambi mu Kovoke
a Ku 1 Tesalonika 5, kua kala vimueso na visetekeso via ku liseza-seza vi tu longesa via vingi ku tuala ha ku-iza ca litangua lia Yehova. “Litangua” liaco lia pua lika? Vati li keza? Iya a kovoka? Iya a ka nonga? Kaha vati tu hasa ku liviukisila ku-iza ca litangua liaco? Tu hilula mezi a kapostolo Paulu na vikumbululo vievi vihula.
b Talenu vimpande “Eles se ofereceram.