1 REYES*

1 Tekiuaj David semi tatajtsinya katka, uan maski semi kitajtakentiayaj amo mototoxtiayaok.* 2 Yejua ika itakeualuan kiluijkej: “Totekiuaj, maj timitstemolikan se ichpoch akin amo keman motekani iuan se takat para maj mitspaleui uan maj mitsyekpia. Yejua motekas monakastan para mitstotoxtis”. 3 Yejua ika miakkan kitemojtinenkej se ichpoch akin semi kuakualtsin. Yejuan kiajsikej Abisag akin kayot Sunem uan kiuikakej kampa yetoya tekiuaj. 4 Abisag semi kuakualtsin katka. Yejua peuak kipaleuia tekiuaj uan kiyekpiaya. Sayoj ke tekiuaj amo keman motekak iuan ijkon kemej motekaya iniuan isiuauan.

5 Ijkuak, Adonías iokichpil Haguit peuak moueyitalia uan kijtouaya: “¡Axkan nejua nimochiuati nitekiuaj!”. Uan tanauatij maj kichijchiuilikan se carro uan kintemoj seki takamej para maj yakan itech caballos. No kinixtalij 50 takamej para maj tsikuintiakan iixpan carro. 6 Itat amo keman kitakaualtijka* nion kitajtanijka* keyej kichiujtoya nejon. Absalón uan Adonías katkaj iknimej uan Absalón tayekanaya. Adonías no semi kuakualtsin katka. 7 Adonías kinnojnotsak Joab iokichpil Zeruyá uan tiopixkat Abiatar, uan yejuan kiluijkej ke kipaleuiskiaj. 8 Sayoj ke tiopixkat Sadoc, Benaya iokichpil Jehoiadá uan tanauatijkej* Natán amo kipaleuijkej Adonías. Uan Simeí, Reí uan isoldados David akin kuali tateuiayaj amo no kipaleuijkej Adonías.

9 Satepan, Adonías kimaktilito Dios tapialmej tein tojtomaujkej, ichkamej* uan kuakuejmej. Kimaktilito inakastan se tet tein moixmati kemej Zohélet, tein amo uejka yetok de En-Roguel. Keman kichiuak nejon, Adonías kinyoleuak iikniuan akin no katkaj ikoneuan tekiuaj uan no kinyoleuak nochin takamej akin kitekitiliayaj tekiuaj uan nemiaj Judá. 10 Sayoj ke Adonías amo kiyoleuak tanauatijkej Natán nion Benaya. Uan amo no kinyoleuak isoldados David akin kuali tateuiayaj nion iikniuj Salomón. 11 Uan Natán kiluij Bat-Seba, inan Salomón: “¿Tikmatikya toni mochiujtok? Adonías iokichpil Haguit moixtalij kemej tekiuaj uan toteko David amo kimati. 12 Yejua ika xiuiki uan maj nimitsilui toni moneki tikchiuas para timakisas uan para tikmakixtis mokoneuj Salomón. 13 Xiouj xikitati tekiuaj David uan xikilui: ‘Notekiuaj, tejua tinechiluijka ke nokoneuj Salomón mitsixpataskia uan mochiuaskia tekiuaj. Tinechyekiluijka ke yejua akin motaliskia itech moueyi silla. Komo tikijtojkaya nejon ¿keyej axkan Adonías mochiuak tekiuaj?’. 14 Uan keman titajtojtosok iuan tekiuaj nejua niajsis uan nikiluis tekiuaj ke melauj tein tikiluito”.

15 Yejua ika Bat-Seba yajki kiitato tekiuaj kampa kochia. Tekiuaj semi tatajtsinya katka uan Abisag akin kayot Sunem iuan yetoya. 16 Keman ajsik, Bat-Seba motankuaketsak iixpan tekiuaj uan moixpiloj hasta talpan. Tekiuaj kitajtanij: “¿Keyej tiualaj?”. 17 Bat-Seba kiluij: “Noteko, tejua timotenkaujka itokaykopa toDios Jehová ke nokoneuj Salomón mitsixpataskia uan mochiuaskia tekiuaj, uan ke yejua akin motaliskia itech moueyi silla. 18 Sayoj ke Adonías moixtalijya kemej tekiuaj, uan tejua noteko nion tikmati tein kichiujtok. 19 Kimaktilij Dios miak kuakuejmej, tapialmej tein tojtomaujkej uan ichkamej. Uan kinyoleuak nochin mokoneuan notekiuaj. No kiyoleuak tiopixkat Abiatar uan Joab akin kinixyekana soldados. Sayoj ke amo kiyoleuak mokoneuj* Salomón. 20 Yejua ika notekiuaj nochin israelitas kichixtokej xikijto akoni mitsixpatas uan motalis itech moueyi silla. 21 Komo amo teyi tikijtoua, niman keman timikis* kijtoskej ke nokoneuj Salomón uan nejua titaixnamikij”.

22 Uan keman Bat-Seba kinojnotstoyaok tekiuaj, ajsik tanauatijkej Natán. 23 Yejua ika niman kiluitoj tekiuaj: “¡Ualaj tanauatijkej Natán!”. Natán kalakik kampa yetoya tekiuaj, motankuaketsak uan moixpiloj hasta talpan. 24 Uan Natán kiluij tekiuaj: “Notekiuaj, ¿xe titanauatij maj Adonías mitsixpata kemej tekiuaj uan maj yejua motali itech moueyi silla? 25 Porin axkan Adonías yajki kimaktilito Dios miak kuakuejmej, tapialmej tein tojtomaujkej uan ichkamej. Uan kinyoleuak nochin mokoneuan notekiuaj, no kinyoleuak akin kinixyekanaj soldados uan tiopixkat Abiatar. Nochin ompa iuan takuajtokej, tatayitokej uan kijtojtokej: ‘¡Maj Dios nochipa kitiochiua tekiuaj Adonías!’. 26 Sayoj ke noteko, nejua amo nechyoleuak uan amo no kiyoleuak tiopixkat Sadoc nion Benaya iokichpil Jehoiadá. Nion kiyoleuak mokoneuj Salomón. 27 ¿Xe tikijtojya noteko akoni misixpatas uan motalis itech moueyi silla uan amo teyi tinechiluij?”.

28 Tekiuaj David kijtoj: “Xiknotsatij Bat-Seba”. Bat-Seba niman kalakito uan moketsato iixpan tekiuaj. 29 Uan tekiuaj motenkauak nejin: “Itokaykopa Jehová, Dios akin nochipa yoltok akin nochipa nechpaleuij,* nikyekijtoua 30 ke axkan nikchiuati tein nimotenkaujka. Nejua nikijtojka itokaykopa Jehová ininDios israelitas ke mokoneuj Salomón nechixpatas uan mochiuas tekiuaj, uan yejua akin motalis itech noueyi silla”. 31 Yejua ika Bat-Seba motankuaketsak iixpan tekiuaj, moixpiloj hasta talpan uan kijtoj: “¡Notekiuaj David, xinemi miak xiujmej!”.

32 Tekiuaj David niman tanauatij: “Xiknotsatij tiopixkat Sadoc, tanauatijkej Natán uan Benaya iokichpil Jehoiadá”. Keman kinnotsatoj, yejuan niman kiitatoj. 33 Uan tekiuaj kinnauatij: “Maj namouan yakan notakeualuan uan xikiluikan nokoneuj Salomón maj mopantali itech nomula. Uan satepan iuan xitemokan Guihon. 34 Keman ompa nanyetoskejya, maj tiopixkat Sadoc uan tanauatijkej Natán kikuatekilikan aceite para kiixtaliskej kemej inintekiuaj israelitas. Satepan xikpitsakan kuaomit uan xikijtokan: ‘¡Maj Dios nochipa kitiochiua tekiuaj Salomón!’. 35 Uan xikualtojtokatiakan* keman mokepas. Keman ejkos, motalis itech noueyi silla uan nechixpatas kemej tekiuaj. Nejua nikixtalis maj kinixyekana akin nemij Israel uan Judá”. 36 Benaya iokichpil Jehoiadá niman kiluij tekiuaj: “¡Maj ijkon mochiua!* Maj Jehová moDios kiyolpakti tein tikixtalia notekiuaj. 37 Maj Jehová kipaleui Salomón ijkon kemej tejua mitspaleuij notekiuaj, uan maj kipaleui maj okachi kuali taixyekana ke tejua notekiuaj David”.

38 Tiopixkat Sadoc, tanauatijkej Natán, Benaya iokichpil Jehoiadá uan soldados akin kiyekpiayaj tekiuaj* temokej uan kichiujkej maj Salomón mopantali itech imula tekiuaj David. Satepan kiuikakej Guihon. 39 Tiopixkat Sadoc kikixtij den kaltsin* kuaomit tein kipiaya aceite uan kikuatekilij Salomón. Satepan kipitskej kuaomit uan nochin israelitas peuak chikauak kijtouaj: “¡Maj Dios nochipa kitiochiua tekiuaj Salomón!”. 40 Satepan, nochin israelitas kitojtokatiajkej Salomón keman pankistiaya. Israelitas kipitstiayaj flauta uan semi yolpakiaj. Kemej semi chikauak tsajtsiaj, tal kemej yeskia ixtapania.

41 Adonías uan nochin akin kinyoleujka tamitakuajkajya keman kikakkej ke semi takakistia. Keman Joab kikakik ke kipitstoyaj kuaomit kijtoj: “¿Toni panotok itech ueyi xolal? ¿Keyej tel takakistitok?”. 42 Keman Joab tajtojtoyaok, ajsito Jonatán iokichpil tiopixkat Abiatar. Uan Adonías kiluij: “Xikalaki, porin nikmattok ke tiyolkuali uan ke tiualaj titechmatiltiko teisa tein kuali”. 43 Sayoj ke Jonatán kiluij Adonías: “¡Amo tejuatsin! Ta namechmatiltiko ke totekiuaj David kiixtalijya Salomón kemej tekiuaj. 44 Uan tekiuaj David kinnauatij tiopixkat Sadoc uan tanauatijkej Natán maj iuan yakan Salomón. No kiniluij maj yakan Benaya iokichpil Jehoiadá uan soldados akin kiyekpiaj tekiuaj.* Yejuan kiluijkej Salomón maj mopantali itech imula tekiuaj. 45 Uan keman yetoyajya ompa Guihon, tiopixkat Sadoc uan tanauatijkej Natán kikuatekilijkej aceite Salomón para kiixtaliskej kemej tekiuaj. Satepan pankistiajkej uan nochin semi yolpakiaj. Nochin akin nemij itech ueyi xolal iluichiujtokej. Yejua ika nankikakkej ke semi takakistitok. 46 Uan Salomón motalij itech iueyi silla tekiuaj. 47 Uan no, itakeualuan tekiuaj David yajkej kiitatoj para kiluiskej ke semi yolpakiaj. Yejuan kiluijkej: ‘¡Maj moDios kichiua maj Salomón okachi kiixmatikan uan maj kipaleui maj okachi kuali taixyekana!’. Satepan tekiuaj moixpiloj itech icama para kiueyichiuas Dios. 48 Uan tekiuaj no kijtoj: ‘¡Maj tikueyitalikan Jehová ininDios israelitas, porin kichiuak maj nokoneuj motali itech noueyi silla uan nechkauak maj nikitaok!’”.

49 Uan nochin akin Adonías kinyoleujka semi moujkej. Yejua ika moketsteujkej uan nochin tamiyajkej. 50 Adonías no kimouilij Salomón, yejua ika moketsteuak, yajki kampa yetoya altar uan mokitskij itech cuernos tein kipiaya altar. 51 Salomón kiluitoj: “Adonías mitsmouilia notekiuaj Salomón. Mokitskijtok itech cuernos tein kipia altar uan kijtoua: ‘Nikan nietos hasta maj tekiuaj Salomón motenkaua ke amo nechmiktis ika machete tein ojkan tenej’”.* 52 Keman Salomón kikakik nejon, kijtoj: “Komo Adonías nechtakamati, amo nikauas maj teisa kichiuilikan.* Sayoj ke komo kichiua teisa tein amo kuali, nitanauatis maj kimiktikan”. 53 Uan Salomón tanauatij maj kitemouitij Adonías den altar. Satepan Adonías yajki kiitato tekiuaj Salomón uan motankuaketsak iixpan. Uan Salomón kiluij: “Xiouj mochan”.

2 Keman David yaya momikilitia, kinauatij Salomón maj kichiua nejin: 2 “Nejua amo uejkaua nimikitia, yejua ika xiyolchikauak uan amo ximoui. 3 Nochipa xiktakamati Jehová moDios. Yejua ika xikchiua tein yejua kineki, xiktakamati tein tanauatia uan tein kiixtalia maj mochiua. Uan amo xikixpanaui nion se tanauatil tein ijkuiliujtok itech Tanauatil tein Dios kimakaka Moisés. Nejon mitspaleuis maj kuali kisa nochi tein tikchiuas uan nochi tein tikixtalis. 4 Ijkon Jehová kichiuas tein nechiluijka. Yejua motenkaujka: ‘Komo mokoneuan kuali kiitaj tein kichiuaj, kinekij nechtakamatiskej uan mochikauaj* kichiuaskej tein kuali, nikauas maj nochipa semej mokoneuan tekiuajti itech xolal Israel’.

5 ”No tikmati toni nechchiuilij Joab iokichpil Zeruyá. Uan no tikmati tein kichiuilij Abner iokichpil Ner uan Amasá iokichpil Jéter, akin kinixyekanayaj soldados israelitas. Joab kinmiktij keman amo akin kinteuijtoya akin nemiaj itech xolal Israel uan ijkon kiejesuij* icinturón uan itekakuan. 6 Xiknexti ke titamatkej uan xikita maj kimiktikan ne tatajtsin.*

7 ”Sayoj ke nochipa xikintasojta ikoneuan Barzilái akin galaadita. Yejuan nechpaleuijkej keman nikcholuijtoya mokniuj Absalón, yejua ika xikinyoleua maj nochipa mouan takuakan.

8 ”No nikan nemi Simeí iokichpil Guerá, yejua poui iniuan ikoneuan Benjamín uan nemi Bahurim. Keman niajtoya Mahanaim Simeí tel fiero nechuijuikaltij.* Sayoj ke keman nietoya tanakastan den ueyiat Jordán, Simeí nechnamikito uan nikyekiluij itokaykopa Jehová ke amo nikmiktiskia. 9 Yejua ika xiktatsakuilti porin tejua semi titamatkej uan tikmati toni tikchiuilis. Xikita maj kimiktikan ne tatajtsin”.*

10 Satepan David momikilij* uan kitokatoj itech ueyi xolal tein iaxka David. 11 Keman David yetoya Hebrón tekiuajtik chikome xiuit, uan ompa Jerusalén tekiuajtik 33 xiujmej. Sennochia, David tekiuajtik itech xolal Israel 40 xiujmej.

12 Satepan Salomón kiixpatak itat David uan motalij itech iueyi silla. Uan yejua peuak kuali tekiuajti.

13 Seki tonalmej satepan, Adonías iokichpil Haguit kiitato Bat-Seba, inan Salomón. Bat-Seba kitajtanij:* “¿Tiualaj titakuejmolchiuako?”. Adonías kinankilij: “Amo”. 14 Uan Adonías no kiluij: “Nikneki nimitsiluis teisa”. Bat-Seba kitajtanij: “¿Toni tikneki tinechiluis?”. 15 Adonías kinankilij: “Tejua tikmati ke nejua nechnamikia nitekiuajtis uan nochin israelitas kichiayaj* maj nejua nechixtalianij kemej tekiuaj. Sayoj ke Jehová kiixtalij maj nokniuj taixyekana uan amo nejua. 16 Uan axkan sayoj nikneki nimitstajtanis teisa. Nimitstataujtia xikchiua”. Bat-Seba kitajtanij: “¿Toni tikneki maj nikchiua?”. 17 Adonías kinankilij: “Nimitstataujtia xiouj xikiluiti tekiuaj Salomón maj nechkaua maj iuan nimonamikti Abisag akin kayot Sunem. Nimitsiluia tejua xiouj porin tejua kemaj mitskakis”. 18 Bat-Seba kinankilij: “Nikitatiuj tekiuaj para nikiluis tein tikneki”.

19 Uan Bat-Seba yajki kiitato tekiuaj Salomón para kiluis tein Adonías kinekia. Keman tekiuaj kiitak Bat-Seba niman moketsak, kinamikito uan moixpiloj iixpan. Satepan motalito itech iueyi silla, uan tanauatij maj no kitalikan okse ueyi silla iyekmakopa para ompa motalis inan. 20 Bat-Seba kiluij: “Nikneki nimitstajtanis teisa uan xa ueliskia tikchiuas”. Tekiuaj kinankilij inan: “Xinechilui tein tikneki uan nikchiuas”. 21 Bat-Seba kiluij: “Xikaua maj mokniuj Adonías monamikti iuan Abisag”.* 22 Sayoj ke tekiuaj Salomón kinankilij inan: “¿Keyej titajtantok maj Abisag monamikti iuan Adonías? Xa hasta no tikneki maj yejua taixyekana porin yejua nokniuj akin tayekana, uan tiopixkat Abiatar uan Joab iokichpil Zeruyá kipaleuiaj”.

23 Satepan, Salomón motenkauak nejin itokaykopa Jehová: “Maj Dios semi nechtatsakuilti komo amo nikmiktia Adonías porin kineki maj nikaua maj monamikti iuan Abisag. 24 Dios kiixtalij maj nimotali itech iueyi silla nopaj David uan maj nochipa nejua nitekiuajti. Uan kiixtalij maj nochankauan no tekiuajtikan. Yejua ika nimotenkaua itokaykopa Jehová ke nejin tonal Adonías mikiti”. 25 Tekiuaj Salomón nimantsin kititanik Benaya iokichpil Jehoiadá maj kimiktiti Adonías. Yejua yajki kitemoto Adonías uan kimiktij.

26 Uan tekiuaj kiluij tiopixkat Abiatar: “¡Xiouj Anatot kampa tikpia motal! Maski kinamiki maj nimitsmikti amo nimitsmiktis axkan, porin tikuikak tatiochiualkaxon* tein iaxka toUeyi Teko Jehová keman nopaj David katka tekiuaj. Uan amo no nimitsmiktis porin tikpaleuij nopaj keman tajyouijtoya”. 27 Yejua ika Salomón amo kikauakok maj Abiatar kitekitili Jehová kemej tiopixkat. Ijkon mochiuak tein Jehová kiixtalijka ompa Siló, keman kijtojka ke kintatsakuiltiskia ichankauan* Elí.

28 Joab choloj keman kimatik tein Salomón kichiujtoya. Mokalakito itech kaltsin kampa kiueyichiuayaj Jehová* uan mokitskij itech cuernos tein kipiaya altar. (Joab ijkon kichiuak porin maski amo kipaleuijka Absalón kemaj kipaleuij Adonías). 29 Satepan kiluitoj tekiuaj Salomón: “Joab mokalakito itech kaltsin kampa tikueyichiuaj Jehová uan moketsato tanakastan den altar”. Yejua ika Salomón kiluij Benaya iokichpil Jehoiadá: “¡Xiouj xikmiktiti!”. 30 Benaya kalakito itech kaltsin kampa kiueyichiuayaj Jehová uan kiluij Joab: “Tekiuaj tanauatia xikisa”. Sayoj ke Joab kinankilij: “Amo nikisas. Maj nikan nechmiktikan”. Benaya kiluito tekiuaj tein Joab kijtojka. 31 Tekiuaj kiluij: “Xikchiua tein mitsiluij, ompa xikmikti uan xiktokati. Maj amo nechtajtakoltikan tein Joab kichiuak nion maj kintajtakoltikan nochankauan, porin kinmiktij akin amo kichiujtoyaj tein amo kuali. 32 Jehová kiitas ke kinamikia maj miki* porin temiktij maski nopaj David amo kimatia tein kiixtalijka kichiuas. Kinmiktij ome takamej akin okachi yolkualmej katkaj. Kimiktij Abner iokichpil Ner uan Amasá iokichpil Jéter ika machete tein ojkan tenej.* Abner kinixyekanaya soldados akin nemiaj Israel uan Amasá kinixyekanaya soldados akin nemiaj Judá. 33 Maj nochipa kintajtakoltikan Joab uan ikoneuan porin kinmiktij nejon ome takamej. Sayoj ke maj Jehová nochipa kitatiochiui David uan ikoneuan akin satepan tekiuajtiskej para maj nochipa kualtsin nemikan”. 34 Uan Benaya iokichpil Jehoiadá pankisak kampa yetoya Joab uan kimiktij. Satepan kitokatoj Joab tanakastan de ichan tein yetoya taluakyan. 35 Uan tekiuaj kiixtalij Benaya iokichpil Jehoiadá maj kinixyekana soldados para maj kiixpata Joab. Uan kiixtalij tiopixkat Sadoc maj kiixpata Abiatar.

36 Satepan tekiuaj tanauatij maj kinotsatij Simeí uan kiluij: “Ximochijchiuili se kali nikan Jerusalén uan ompa xinemi. Amo uelis tikisas de Jerusalén. 37 Komo tikisa uan tikpanauia tal tamanis* tein moixmati kemej Cedrón, xikyekmati ke timikis uan tejua motajtakol yeski”.* 38 Simeí kiluij tekiuaj: “Kuali yetok tein tikijtoua. Nejua nikchiuas tein tikijtoj notekiuaj”. Yejua ika Simeí mokauak Jerusalén miak tonalmej.

39 Sayoj ke eyi xiuit satepan, ome itakeualuan Simeí cholojkej uan motatitoj* Gat, kampa taixyekanaya Akís iokichpil Maacá. Satepan kiluitoj Simeí ke itakeualuan yetoyaj Gat. 40 Yejua ika niman kipejpechtij* iburro uan yajki Gat kiitato Akís para kintemos itakeualuan. Satepan Simeí mokepak Jerusalén iniuan itakeualuan. 41 Uan aksa* kiluito Salomón: “Simeí kiska de Jerusalén. Yajka Gat uan mokepakya”. 42 Yejua ika tekiuaj tanauatij maj kinotsatij Simeí uan kiluij: “Nimitsiluij ximotenkaua itokaykopa Jehová ke amo tikisaskia. Uan nimitsnejmachtij ke komo tikisaya de Jerusalén timikiskia, uan tejua tikijtoj ke kuali yetoya tein nimitsiluij uan ke tinechtakamatiskia. 43 Komo ijkon ¿keyej amo tikchiuak tein timotenkauak itokaykopa Jehová nion tinechtakamatik?”. 44 Uan tekiuaj no kiluij Simeí: “Tikyekmattok toni tikchiuilij nopaj David. Uan Jehová mitstaxtaualtis porin tikuijuikaltij David. 45 Sayoj ke Jehová nechtatiochiuis uan kikauas maj ichankauan David nochipa tekiuajtikan”. 46 Satepan, tekiuaj kinauatij Benaya iokichpil Jehoiadá maj kimikti Simeí. Uan Benaya yajki kimiktito Simeí.

Ijkon, Salomón peuak senkis taixyekana itech nochi xolal Israel.

3 Salomón monamiktij iuan isiuapil faraón, akin tekiuajtia Egipto. Ijkon Salomón uan faraón motenkaujkej ke mopaleuiskiaj. Satepan ke monamiktij, Salomón kiuikak isiuapil faraón maj nemiti itech ueyi xolal tein iaxka David porin ayamo kitamichijchiuaya ichan. Uan no ayamo kitamichijchiuaya ichan Jehová uan ueyi tepamit tein kiyoualouaya Jerusalén. 2 Israelitas yayajok kimaktilitij Dios tapialmej kampa tachijchiujkaj para kiueyichiuaskej. Yayaj ompa porin ayamo kichijchiuayaj se kali para kiueyitaliskej itokay Jehová. 3 Salomón kitasojtaya Jehová, yejua ika kitakamatia nochi in tanauatilmej* tein itat David kimachtijteuak. Kimaktiliaya uan kichichinouiliaya Dios tapialmej kampa tachijchiujkaj para kiueyichiuaskej.

4 Ompa Gabaón tachijchiujkaj para kiueyichiuaskej Dios uan miakej yayaj ompa kiueyichiuatij. Yejua ika tekiuaj Salomón yajki ompa para kimaktilis Dios tapialmej. Salomón kichichinouilij Dios mil tapialmej itech altar tein ompa yetoya. 5 Keman Salomón yetoya ompa Gabaón, Jehová kichiuak maj takochita* uan kinojnotsak. Yejua kiluij: “Xinechilui toni tikneki maj nimitsmaka”. 6 Salomón kiluij: “Tejua nochipa tiktasojtak nopaj David porin yejua kichiuak tein kuali yetok keman nochipa mitstekitilij* uan amo taixkajkayauak. Uan hasta axkan tiksentoka tiknextia ke semi tiktasojta porin tikauak maj semej ikoneuan tekiuajti. 7 Uan axkan noDios Jehová nejua tinechixtalij kemej tekiuaj. Tikixtalij maj nikixpata nopaj David maski semi niokichpilok noteko uan amo nikmati keniuj nikchiuas teisa. 8 Noteko, nejua nikinixyekana akin tikinijitak maj pouikan itech moxolal. Yejuan semi miakej uan nion ueli se kinpoua. 9 Xinechpaleui noteko maj nochipa nimitstakamati. Nejon nechpaleuis maj kuali nikixejeko toni nikchiuas keman nechixpantiliskej teisa, uan maj nikmati toni kuali yetok uan toni amo. Semi miakej akin pouij itech moxolal uan noselti amo uelis nikixejekos tein nechixpantiliskej”.*

10 Jehová kiyolpaktij maj Salomón kitajtaniani nejin. 11 Yejua ika Dios kiluij: “Amo tinechtajtanij maj nikchiua xinemi miak xiujmej* nion maj nikchiua ximotominti. Uan amo no tinechtajtanij maj nikinmikti akin mitstauelitaj, ta tinechtajtanij maj nimitspaleui kuali xikixejeko tein mitsixpantiliskej. 12 Yejua ika nimitsmakas tein tinechtajtanij. Nikchiuas xitamatkej uan kuali xikajsikamati tein mitsixpantiliskej. Achto ke tiyoliskia amo moajsik nion akin maj semi tamatkej kemej tejua, uan satepan ke timikis amo no moajsis aksa* maj semi tamatkej. 13 Uan no nimitsmakas tein amo tinechtajtanij. Nikchiuas ximotominti uan maj nochin mitsueyitalikan. Hasta keman timikis, amo moajsis nion se tekiuaj akin taixyekanas kemej tejua. 14 Uan komo nochipa tikchiua tein kuali uan nochipa tiktakamati tein nimitsnauatia ijkon kemej kichiuak mopaj David, nikchiuas xinemi miak xiujmej”.

15 Keman Salomón ijsak,* kiajsikamatik ke Dios kinojnotska keman kochtoya. Yejua ika, yajki Jerusalén kampa yetoya tatiochiualkaxon* tein iaxka Jehová. Ompa kichichinouilij Dios tapialmej uan kimaktilij okseki taman para iuan sentakuaskej.* Uan no kichiuak se tatakualis para kintamakas nochin itakeualuan.

16 Itech nejon tonalmej, ome siuamej akin monamakayaj iniuan takamej kiitatoj tekiuaj. 17 Semej siuamej kijtoj: “Noteko, nejin siuat uan nejua tisenchanchiuaj uan tiomen tikokoxkayetoyaj. Keman yolik nokonetsin nejin siuat yetoya kalijtik. 18 Uiptika, no yolik ikonetsin nejin siuat. Amo akin yetoya kalijtik, ta sayoj tejuan. 19 Sayoj ke keman nejin siuat kochtoya kipechij ikonetsin, uan ikonetsin mikik. 20 Yejua ika meuak tajkoyouan uan nechkuilito nokonetsin kampa iuan nikochtoya. Ikonetsin akin mikkaya kitekato nonakastan* uan nokonetsin kitekato inakastan. 21 Kualkampa, keman nimeuak para nikchichitis nokonetsin, nikitak ke amo yoltoyaok. Sayoj ke keman okachi nikyekitak, nikitak ke amo katka nokonetsin”. 22 Sayoj ke okse siuat kijtoj: “¡Amo melauj, ta nokonetsin yejua akin yoltok uan mokonetsin yejua akin mikik!”. Uan okse siuat kijtouaya: “¡Amo melauj, ta mokonetsin yejua akin mikik uan nokonetsin yejua akin yoltok!”. Ijkon motajtolteuiayaj iixpan tekiuaj.

23 Uan tekiuaj kijtoj: “Nejin siuat kijtoua ‘¡Nokonetsin yejua akin yoltok uan mokonetsin yejua akin mikik!’. Uan ne okse siuat kijtoua ‘¡Amo melauj, ta mokonetsin yejua akin mikik uan nokonetsin yejua akin yoltok!’”. 24 Yejua ika tekiuaj tanauatij: “Xinechualkuilikan se machete”.* Uan kiuikilijkej se machete tein ojkan tenej. 25 Uan tekiuaj tanauatij: “Xiktajkotekikan konetsin akin yoltok uan xikinmakakan nejin siuamej, tajko se uan tajko okse”. 26 Semej siuamej nimantsin kitataujtij tekiuaj: “Noteko, nimitstataujtia amo xikmiktikan konetsin, okachi kuali xikmakakan nejin siuat. Sayoj ke amo xikmiktikan”. Yejua kiluij nejon porin yejua katka inan konetsin uan semi kitasojtaya uan kiikneliaya. Sayoj ke okse siuat kijtouaya: “¡Nion tejua maj mitsmakakan nion nejua, ta maj kitajkotekikan!”. 27 Keman tekiuaj kikakik nejin, kijtoj: “¡Amo xikmiktikan konetsin, ta xikmakakan siuat akin nechtataujtij maj amo tikmiktikan porin yejua inan!”.

28 Nochin israelitas kimojkaitakej keniuj tekiuaj kiyektalij kuejmol tein kiixpantilitoj, porin kiajsikamatkej ke Dios kichiujtoya maj semi tamatkej. Uan nejon kipaleuiaya maj kuali kiixejeko keniuj kiyektalis kuejmolmej tein kiixpantiliayaj.

4 Tekiuaj Salomón kinixyekanaya nochin akin nemiaj Israel. 2 Kitekitiliayaj nejin uejueyi chiuanimej: Azarías iokichpil Sadoc katka tiopixkat; 3 Elihóref uan Ahíya ikoneuan Sisá katkaj tajkuilouanij; Jehosafat iokichpil Ahilud kijkuilouaya nochi tein mochiuaya itech altepet; 4 Benaya iokichpil Jehoiadá kinixyekanaya nochin soldados; Sadoc uan Abiatar katkaj tiopixkamej; 5 Azarías iokichpil Natán kiixtalijkaj maj kinixyekana takamej akin taixyekanayaj itech xolalmej; Zabud iokichpil Natán katka tiopixkat uan kuali mouikaya iuan tekiuaj; 6 Ahisar kinixyekanaya akin tekitiaj ichan tekiuaj, uan Adoniram iokichpil Abdá kinixyekanaya akin tekiuaj kinixtalijka maj kitekitilikan.

7 Salomón kinixtalijka 12 takamej para maj taixyekanakan itech nochi xolal Israel. Yejuan monekia kiuikiliskej tekiuaj uan akin nemiaj ichan tein kikuaskej. Sejse metsti moixpatatiayaj para kinuikiliskej tein kikuaskej. 8 Nejin takamej katkaj: iokichpil Hur akin taixyekanaya kampa tepeyoj kampa kintaxejxelouilijkaj ikoneuan Efraín; 9 iokichpil Déquer akin taixyekanaya Macaz, Saalbim, Bet-Semes uan Elón-Bet-Hanán; 10 iokichpil Hésed akin taixyekanaya Arubot (no taixyekanaya Socó uan Héfer); 11 iokichpil Abinadab akin taixyekanaya itech tepetsitsin tein yetokej itech ueyi xolal Dor (iokichpil Abinadab monamiktij iuan Tafat akin katka isiuapil Salomón); 12 Baaná iokichpil Ahilud akin taixyekanaya Taanac, Meguidó uan Bet-Seán. Bet-Seán yetok tanakastan de Zaretán, tanikopa* de Jezreel. Baaná taixyekanaya desde Bet-Seán hasta Abel-Meholá uan ajsia hasta Jocmeam; 13 iokichpil Guéber akin taixyekanaya Ramot-Galaad (yejua no taixyekanaya ompa Galaad itech xolaltsitsin tein iaxka Jaír iokichpil Manasés. Iokichpil Guéber no taixyekanaya Argob tein yetok Basán. Yejua taixyekanaya itech 60 uejueyi xolalmej kampa kuali tatsaktoya ika uejueyi tepamit uan puertas. Para kitsakuaskej nejon puertas kiixtapaltaliliayaj teposmej de cobre). 14 Okseki takamej akin taixyekanayaj itech xolalmej katkaj: Ahinadab iokichpil Idó akin taixyekanaya Mahanaim; 15 Ahimáaz akin taixyekanaya kampa kintaxejxelouilijkaj ikoneuan Neftalí (Ahimáaz monamiktij iuan okse isiuapil Salomón akin monotsaya Basemat); 16 Baaná iokichpil Husái akin taixyekanaya kampa kintaxejxelouilijkaj ikoneuan Aser uan no taixyekanaya Bealot; 17 Jehosafat iokichpil Parúah akin taixyekanaya kampa kintaxejxelouilijkaj ikoneuan Isacar; 18 Simeí iokichpil Elá akin taixyekanaya kampa kintaxejxelouilijkaj ikoneuan Benjamín; 19 Guéber iokichpil Urí akin taixyekanaya Galaad (itech nejin talmej achto taixyekanak Sehón akin katka inintekiuaj amorreos uan no taixyekanak Og akin tekiuajtia Basán). No kiixtalijkaj se takat maj kinixyekana nochin akin taixyekanayaj itech nejin xolalmej.

20 Nochin akin nemiaj Judá uan Israel semi miakej katkaj kemej xal tein onkak martenoj. Yejuan kualtsin nemiaj, kipiayaj tein kikuaskej uan tein tayiskej.

21 Salomón taixyekanaya desde ueyiat Éufrates hasta kampa nemiaj filisteos uan hasta kampa peuaya Egipto. Nochin akin tekiuajtiaj itech nejon uejueyi xolalmej kiuikiliayaj Salomón nochi tein yejua kiixtalijka maj kimakakan. Yejuan kitekitilijkej Salomón hasta keman momikilij.

22 Salomón mojmostaj kiuikiliayaj 3,300 kilos* de harina tein kiyekkuechouayaj uan 6,600 kilos* de harina tein amo kiyekkuechouayaj. 23 No kiuikiliayaj majtakti kuakuejmej tojtomaujkej tein kintsaktoyaj, 20 kuakuejmej tein nentinemiaj ixtauat uan 100 ichkamej.* Uan no kiuikiliayaj masamej* uan totomej tein kintomauayaj. 24 Salomón taixyekanaya desde Tifsá hasta Gaza, uejueyi xolalmej tein yetokej nikampa den ueyiat Éufrates. Uan no kinixyekanaya akin ompa tekiuajtiaj. Salomón kualtsin nemia uan amo akin takuejmolchiuaya kampa taixyekanaya nion kikuejmolouayaj akin ompaka nemiaj. 25 Nochi xiujmej keman Salomón tekiuajtik, nochin akin nemiaj Judá uan Israel kualtsin nemiaj uan amo mouiaj. Nochin israelitas akin nemiaj Dan hasta Beer-Seba kipiayaj talmej kampa kitokayaj uvajkoujmej uan higojkoujmej.

26 Uan Salomón kinpiaya 12 mil caballos* uan naui mil* kaltsitsin kampa kinkalakiayaj caballos tein kitilanayaj icarros.

27 Akin taixyekanayaj itech xolalmej kiuikiliayaj tekiuaj Salomón tein kikuas uan no kinuikiliayaj akin iuan takuayaj. Sejse taixyekankej kiitaya maj kipianij nochi tein kikuaskej itech metsti tein ixyetoya kinuikiliskej. 28 No kiuikayaj cebada uan sakat tein uakik para maj takuakan caballos. Kichiuayaj tein kinnauatijkaj maj kichiuakan. Kiuikayaj cebada uan sakat tein uakik noyan* kampa yetoyaj caballos, uan no kinuikiliayaj cebada uan sakat caballos tein kitilanayaj carros.

29 Dios kipaleuij Salomón maj mochiua semi tamatkej uan maj kuali taixejeko. No kipaleuij maj ueli kiajsikamati tel miak taman. 30 Salomón okachi tamatkej katka ke nochin akin nemiaj kampa ualkisa tonaltsin uan akin nemiaj Egipto. 31 Yejua katka takat akin okachi tamatkej. Kitaniliaya Etán akin katka ichankauj Zérah. No kintaniliaya Hemán, Calcol uan Dardá akin katkaj ikoneuan Mahol. Uan nochin akin nemiaj itech okseki uejueyi altepemej kiixmatkej Salomón. 32 Kemej semi tamatkej katka kijkuiloj eyi mil proverbios.* Uan no kijkuiloj 1,005 canciones. 33 Ika tajtouaya uejueyi koujmej kemej cedrojkouit tein onkak Líbano uan xiujtsitsin kemej* tein moskaltiaj tepankespan. No ika tajtouaya tataman tapialmej,* totomej, okuilimej tein moxoxolatsaj uan pescados. 34 Miakej akin nemiaj itech okseki altepemej ualayaj kiitakij Salomón. Uan hasta tekiuanij akin taixyekanayaj itech okseki uejueyi xolalmej no ualayaj kiitakij. Yejuan kitekakilijkaj ke Salomón semi tamatkej katka, yejua ika kinekiaj kikakiskej.

5 Hiram akin tekiuajtia Tiro kimatik ke Salomón kiixpatak itat David uan ke yejua peuak tekiuajti. Yejua ika kintitanik itakeualuan maj kiitatij Salomón para kiluiskej ke kiyolpaktiaya maj yejua peuani tekiuajti. Hiram kichiuak nejon porin nochipa kuali mouikak iuan David. 2 Yejua ika Salomón tanauatij maj kiluitij Hiram: 3 “Tejua kuali tikmati ke nopaj David amo uelik kichijchiuilij iDios Jehová se kali kampa kiueyitaliskiaj itokay. Dios amo kikauak porin miakpa moteuij iniuan akin kiixnamikiaj. Sayoj ke Jehová kichiuak maj kintani. 4 Uan axkan noDios Jehová kichiujtok maj noyan* kualtsin tinemikan. Amo akin techixnamiki uan amo akin takuejmolchiua. 5 Yejua ika axkan nikneki nikchijchiuilis noDios Jehová se kali kampa kiueyitaliskej itokay. Jehová motenkauak iuan nopaj David ke nejua nikchijchiuaskia. Yejua kiluij: ‘Mokoneuj akin mitsixpatas uan motalis itech moueyi silla para tekiuajtis, yejua akin nechchijchiuilis se kali kampa kiueyitaliskej notokay’. 6 Yejua ika xikinnauati motakeualuan maj yakan Líbano para maj nechtekilitij cedrojkouit. Notakeualuan uan motakeualuan sentekitiskej. Nejua nikintaxtauis motakeualuan kemej tejua tikixtalis. Nimitstajtania yejuan xikintitani porin kuali tikmati ke nikan amo akin ueli koujtejteki kemej kichiuaj akin kayomej Sidón”.

7 Hiram semi yolpakik keman kiluijkej tein Salomón kijtoj. Yejua ika kijtoj: “¡Maj se kiueyitali Jehová porin kichiuak maj David kipia se iokichpil akin semi tamatkej, uan kiixtalij maj yejua taixyekana itech nejon ueyi xolal kampa semi miakej nemij!”. 8 Yejua ika Hiram tanauatij maj kiluikan Salomón: “Nechiluijkejya tein tikneki uan nikchiuas nochi tein tinechtajtanis. Nimitsmakas cedrojkouit uan enebrojkouit. 9 Notakeualuan kitejtekiskej kouit ompa Líbano uan kitemoltiskej hasta martenoj. Nikinnauatis maj kinijilpikan* koujmej tein kitekiskej uan maj kiuikakan aixko hasta kampa tejua tikijtos. Nikinnauatis maj ompa kitojtomakan para uelis tiksasakas. Uan para tinechtaxtauis, tinechmakas tein nimitstajtanis para takuaskej nochin akin nemij nochan”.

10 Hiram kimakak Salomón cedrojkouit uan enebrojkouit tein tajtanik. 11 Uan xijxiujtika, Salomón kimakaya Hiram tres millones doscientos mil kilos* de trigo para takuaskej nochin akin nemiaj ichan. Uan no kititaniliaya 4,400 litros* de aceite tein okachi kuali. Nejin aceite kikixtiayaj de itakilo olivojkouit. 12 Ijkon kemej Jehová motenkaujka, kichiuak maj Salomón mochiuani semi tamatkej. Hiram uan Salomón motenkaujkej ke kuali mouikaskiaj. Uan nochin akin nemiaj kampa taixyekanayaj Hiram uan Salomón no kuali mouikayaj.

13 Tekiuaj Salomón kinixtalij 30 mil takamej israelitas para maj kitekitilikan. 14 Mejmetstika kintitania 10 mil takamej maj tekititij Líbano. Yayaj tekititij Líbano se metsti uan ome metsti yetoyaj ininchan. Uan Adoniram kinixyekanaya nejin takamej akin tekiuaj kinixtalijka maj kitekitilikan. 15 Salomón no kitekitiliayaj 70 mil takamej akin tamamayaj* uan 80 mil takamej akin kikixtiayaj tet kampa tepeyoj. 16 Uan Salomón kinixtalij 3,300 takamej para maj kinixyekanakan tekitinij. 17 Tekiuaj tanauatij maj kikixtikan uejueyi tet uan maj kitajtapanakan para ika kitsineualtiskej kali. Nejon tet tein kikixtiayaj semi patiyoj katka. 18 Uan itakeualuan Salomón, itakeualuan Hiram uan akin kayomej Guebal kitajtapankej tet. Satepan kixijxinkej kouit uan kitajtapankej tet para kichijchiuaskej kali.

6 Tekiuaj Salomón peuak kichijchiua ichan Jehová* keman naui xiuitya tekiuajtitoya ompa Israel. Katka metsti ziv* uan panokajya kemej 480 xiujmej keman israelitas kiskaj de Egipto. 2 Kali tein tekiuaj Salomón kichijchiuilij Jehová kipiaya 27 metros* de ueyak, chiknaui metro* de patauak uan 13 metros* de uejkapan. 3 Kampa se kalakteuaya kichijchiuak se cuarto tein kipiaya chiknaui metro* de patauak, ijkon kemej kali. Nejon cuarto kiueyakiltiayaok templo naui metro uan tajko.*

4 Ichan Dios no kichijchiuilij ventanas.* 5 Uan kichijchiuak seki cuartos tein iuan pepechiujtoyaj tepamit tein kiyoualouaya kali. Nejon cuartos yetoyaj nochi inakastan kali uan tatajko mokauak cuarto tein monotsa Santo uan tein monotsa Santísimo. 6 Cuartos tein yetoyaj nochi inakastan kali katkaj de eyi piso. Yekinika piso patauak katka ome metro uan tajko,* okse piso patauak katka eyi metro,* uan expatika piso patauak katka eyi metro uan tajko.* Yejua kichijchiuak tepamit kemej yeskia escalones para ueliskia ompa kikuatalilis vigas. Kichiuak ijkon para amo kikojkoyonis tepamit.

7 Kali kichijchiuak ika tet tein kitajtapankajya kampa kikixtiaj tet. Yejua ika keman kalchijchiujtoyaj amo monekikok kitajtapanaskej tet ika martillo nion ika hacha, nion ika okse tepos. 8 Puerta para se kalakis itech cuartos tein yetoyaj nochi inakastan kali kiketsak tanakastankopa.* Nejin puerta yetoya itech yekinika piso. No yetoya se escalera para se pankisas itech okse piso, uan ompa no yetoya okse escalera para se pankisas hasta expatika piso. 9 Yejua kisentokak kichijchiuak kali hasta ke matamik. Uan ajko kiixtajtapaltalij vigas de cedrojkouit uan kitejtekpantiajki tablas de cedrojkouit para kipantsakuas nochi in kali. 10 Kichijchiuak cuartos tein iuan pepechiujtoyaj tepamit tein kiyoualouaya kali. Sejse cuarto uejkapan katka ome metro uan tajko.* Uan ajko kiixtajtapaltalij vigas de cedrojkouit uan kinkuatalij itech tepamit uan ika kitamitsakuak cuartos.

11 Ijkuak, Jehová kiluij Salomón: 12 “Komo tikchiua tein nitanauatia uan tein nikixtalia uan amo tikixpanauia notanauatiluan, nejua no nikchiuas tein nimotenkaujka iuan mopaj David uan ninemis itech kali tein tikchijchiuak. 13 Uan nochipa nikinpaleuis israelitas uan nochipa iniuan nietos”.

14 Uan Salomón kisentokak kichijchiuak kali hasta ke matamik. 15 Kitamipepechouilij tablas de cedrojkouit nochi tepamit tein yetoya taijtikkopa den kali. Kitamipepechouilij desde talpan hasta ajko kampa yetoyaj vigas. Uan piso kitamitalilij tablas de enebrojkouit. 16 Kichijchiuak se cuarto okachi taijtik tein kipiaya chiknaui metro* de ueyak. Kichijchiuak ika tablas de cedrojkouit desde talpan hasta ajko kampa yetoyaj vigas. Nejon cuarto moixmatia kemej Santísimo. 17 Uan cuarto* tein yetoya taixpan moixmatia kemej Santo uan kipiaya 18 metros* de ueyak. 18 Cedrojkouit tein kipepechouilijka tepamit kixijxinka uan kichijchiuilijka dibujos de ayojmej uan xochimej. Nochi tepamit kitamipepechouilij cedrojkouit uan amo moitayaok tet tein kipiaya tepamit.

19 Uan kualtsin tachijchiuak itech cuarto tein monotsa Santísimo para ompa kitaliskej tatiochiualkaxon* tein iaxka Jehová. 20 Uan cuarto tein monotsa Santísimo kitamipepechouilij oro tein okachi kuali. Nejon cuarto kipiaya chiknaui metro* de ueyak, chiknaui metro de patauak uan chiknaui metro de uejkapan. Uan nochi altar kitamitalilij cedrojkouit. 21 Salomón kitamitalilij oro nochi tepamit tein yetoya taijtikkopa den kali. Nejon oro katka tein okachi kuali. Uan taixpan den cuarto tein monotsa Santísimo tein no kitamitalilijka oro, kiixtajtapaltalij cadenas tein chijchiujtoyaj ika oro. 22 Nochi in kali kitamitalilij oro. No kitamitalilij oro nochi in altar tein yetoya taixpan den cuarto tein monotsa Santísimo.

23 Itech cuarto tein monotsa Santísimo kichijchiuak ome querubines de pinojkouit. Sejse querubín kipiaya naui metro uan tajko* de uejkapan. 24 Sejse iajtapal querubín kipiaya 225 centímetros.* Sennochia kipiaya naui metro uan tajko* desde kampa tamia se iajtapal hasta kampa tamia okse. 25 Okse querubín no kipiaya naui metro uan tajko* de uejkapan. Querubines sayoj se taman kemej chijchiujtoyaj. 26 Se querubín kipiaya naui metro uan tajko de uejkapan uan okse no kipiaya naui metro uan tajko. 27 Kinkejketsak in ome querubines itech cuarto tein monotsa Santísimo. Nochi in ome querubines ajtapaltajtapotoyaj uan seseko kinketsak. Iajtapal se querubín monamikia iuan tepamit tein yetoya de se lado uan iajtapal okse querubín monamikia iuan tepamit tein yetoya den okse lado. Uan tatajko den cuarto monamikiaj okseki ome ininajtapaluan querubines. 28 No kintamitalilij oro nochi in ome querubines.

29 Uan kixijximak cedrojkouit tein kipepechouilij nochi tepamit, uan kinchijchiuak dibujos de querubines, palmajkouit uan xochimej. Kichiuak nochi nejin itech cuarto tein monotsa Santo uan itech cuarto tein monotsa Santísimo. 30 Kitalilij oro piso de nochi in kali. Ijkon kichiuak itech cuarto tein monotsa Santo uan itech cuarto tein monotsa Santísimo. 31 Kitalij puertas itech cuarto tein monotsa Santísimo. Nejon puertas katkaj de pinojkouit. No kitalij kalikximej uan kinketsak uejueyi koujmej tanakastan den puertas. Tepamit tein kixelouaya nejon cuartos xeliujtoya itech makuil cachos uan itech semej nejon cachos kitalij puerta. 32 Ome puertas katkaj de pinojkouit uan kinxijxintiajki para kinchijchiuas dibujos de querubines, palmajkouit uan xochimej. Kintamitalilij oro uan ika se martillo kitejteuijtiajki* para maj oro mopepecho itech querubines uan palmajkouit. 33 Uan no kinketsak uejueyi koujmej tanakastan den puertas tein kipiaya cuarto tein monotsa Santo. Nejon uejueyi koujmej katkaj de pino. Tepamit tein kipiaya templo xeliujtoya itech naui cachos uan itech semej nejon cachos kitalij puerta tein ixome katka. 34 Kinchijchiuak ome puertas de enebrojkouit uan sejse puerta ixome katka. Hasta tatsintan de sejse puerta kipiaya se koujtsin tein ika momalakachouaya para tatapouis. 35 No kinxijxintiajki puertas para kinchijchiuas dibujos de querubines, palmajkouit uan xochimej uan kintamitalilij oro.

36 Kichijchiuak se tepamit para kitsakuas patio tein kiyoualouaya templo. Kisajsalojtiajki tet tein kitajtapankajya uan kichijchiuak eyi hileras. Uan tapani no kitalilij se hilera de vigas de cedrojkouit.

37 Itech metsti ziv,* keman Salomón naui xiuitya taixyekantoya, kitsineualtij ichan Jehová. 38 Uan itech metsti bul* keman Salomón 11 xiuitya tekiuajtitoya, kitamichijchiujkej in kali. Kitamitalilijkej nochi tein monekia uan kichijchiujkej ijkon kemej ixyetoya. Chikome xiuit uejkaujkej para kitamichijchiujkej.

7 Uan Salomón uejkauak 13 xiujmej para kitamichijchiuas ichan.

2 No kichijchiuak se kali tein kitokaytij Koujmej den Líbano. Nejin kali kipiaya 45 metros* de ueyak, 22 metros* de patauak uan 13 metros* de uejkapan. Achto kinkejketsak kalikximej de cedrojkouit uan kichiuak naui hileras. Uan ininkuapan nejon kalikximej kiixtapaltalij vigas de cedrojkouit. 3 Uan tapani de nejon vigas kitalijkej uejueyi tablas de cedrojkouit. Kali kipiaya 45 kalikximej, sejse hilera kipiaya 15 kalikximej.* 4 Itech sejse hilera kitalijkej eyi ventanas. Ajko de se ventana kitalijkej okse. Ijkon kichiujkej itech nochi kalikximej. Taixpan de sejse ventana kitalijkej okse ventana. 5 Nochin kaltenkoujmej kipiayaj naui esquinas. No ijkon chijchiujtoyaj ventanas tein moixnajnamiktoyaj uan nejnepaniujtoyaj.

6 Salomón no kichijchiuak se kali tein moixmatik kemej Kali tein kipiaya Kalikximej. Kipiaya 22 metros* de ueyak uan 13 metros* de patauak. Kalixpan kinkejketsak miak kalikximej uan kinkuachantij.*

7 No kichijchiuak se kali tein moixmatik kemej Kali kampa kiyektaliaya kuejmolmej. Yejua motaliaya itech iueyi silla uan ompa yayaj kiixpantilitij kuejmolmej. Nejon kali kitamipepechouilijkej tablas de cedrojkouit desde talpan hasta kampa yetoyaj vigas.

8 Ichan tekiuaj Salomón kichijchiujkej ijkon kemej chijchiujtoya Kali kampa kiyektaliaya kuejmolmej uan yetoya itech okse patio. No kichijchiuilij se kali isiuapil faraón akin iuan monamiktijka. Nejon kali no chijchiujtoya kemej Kali kampa kiyektaliaya kuejmolmej.

9 Nochi nejin kalmej chijchiujtoyaj ika tet tein semi patiyoj. Kitalilij nejin tet desde kampa tsineuaya kali uan nochi tepamit hasta kalampakopa kampa yetoya patio tein okachi ueyi. Nejin temej kintajtapankej ika sierras tein ika kitapanaj tet uan kintajtapankej kemej kuali akiskiaj. 10 Kampa tsineuayaj kalmej kitalij temej tein semi uejueykej uan patiyojkej. Seki nejin temej katkaj de naui metro uan tajko* uan okseki de naui metro.* 11 Tapani kitalijtiajki temej tein semi patiyojkej tein kintajtapankaj kemej kuali akiskiaj, uan no kitajtalijtiajki cedrojkouit. 12 Uan kichijchiuak se tepamit para kiyoualos patio tein okachi ueyi. Nejin tepamit kipiaya eyi hileras de tet tein kitajtapankajya uan tapani kitalilij se hilera de vigas de cedrojkouit. Nejon tepamit katka kemej tepamit tein kichijchiujka para kitsakuas patio tein kiyoualouaya ichan Jehová uan cuarto tein yetoya kampa se kalakteuaya ichan Dios.

13 Tekiuaj Salomón tanauatij maj kinotsatij Hiram akin yetoya Tiro. 14 Inan Hiram pouia iniuan ikoneuan Neftalí uan itat momikilijkaya. Itat katka kayot Tiro uan tekitik ika cobre.* Hiram kimatia kichiuas miak taman ika cobre porin miak xiujmejya ika tekitia. Yejua semi kuali tekitia. Yejua ika Hiram kiitato tekiuaj Salomón uan kichiuak nochi tein kitajtanij maj kichiua.

15 Kinchijchiuak ome kalikximej de cobre. Sejse kalikxit kipiaya chikueyi metro* de uejkapan uan semi tojtomaujkej katkaj. Uan para se kitamachiuas se kalikxit monekia se kiyoualouilis se mekat tein ueyak katka makuil metro.* 16 No kinchijchiuak de cobre ome taman tein moitayaj kemej uejueyi konmej uan kintalij ininkuapan kalikximej. Sejse komit kipiaya ome metro uan tajko* de uejkapan. 17 Kinchijchiuak ome mallas ika cadenitas tein kinmalintiajki,* uan kipepechouilij sejse komit. Sejse malla chijchiujtoya ika chikome cadenitas. 18 Sejse malla kinchijchiuilij seki granadas de cobre. Kichiuak ome hilera de granadas itech sejse malla uan kinpepechoj itsintan ome konmej tein kintalij ininkuapan kalikximej. 19 Uan sejse komit chijchiujtoya kemej yeskia se xochit tein moixmati kemej lirio tein kipiaya ome metro* de uejkapan. Nejon konmej yetoyaj ininkuapan kalikximej tein kinketsak kalixpan den cuarto kampa se kalakteua ichan Dios. 20 Keman kitamichijchiuak kalikxit kinaltenkixtij tepitsin cobre uan kitenyoualoltij, uan ompa kintalij nejon ome konmej tein kipepechouilijka malla. Sejse komit kipepechouilij 200 granadas tein kintejtekpanak.

21 Kalixpan den cuarto kampa se kalakteua templo* kinkejketsak kalikximej. Kalikxit tein kiketsak iyekmakopa* kitokaytij Jakín* uan kalikxit tein kiketsak iopochmakopa* kitokaytij Boaz.* 22 Uan ininkuapan kalikximej chijchiujtoyaj kemej yeskia se xochit tein moixmati kemej lirio. Ijkon kintamichijchiuak kalikximej.

23 Kichijchiuak ueyi tanque* de cobre uan katka youaltik. De se lado de itenoj hasta okse lado kipiaya naui metro uan tajko.* De uejkapan kipiaya ome metro uan tajko* uan para se kitamiyoualos monekia se mekat de 13 metros uan tajko* de ueyak. 24 Uan tanitsin* de itenoj kinchijchiujtiajki ayojmej uan ika kikualtsintilij. Kitamachiujtiajki 45 centímetros* uan ompa kintajtalijtiajki majtakti ayojmej uan kichiuak ome hilera. Ijkon kitamiyoualoj itenoj ueyi tanque. Ueyi tanque uan ayojmej kinsenchijchiuak. 25 Doce kuakuejmej kimamajtoyaj ueyi tanque. Eyi kuakuejmej tachixtoyaj ajkokopa,* eyin tachixtoyaj kampa pankalaki tonaltsin, eyin tachixtoyaj tanikopa* uan eyin tachixtoyaj kampa ualkisa tonaltsin. Kuakuejmej kimamajtoyaj ueyi tanque uan moikannajnamiktoyaj. 26 Ueyi tanque tilauak katka kemej chikome centímetro* uan itenoj katka kemej itenoj se copa uan kemej se xochit tein moixmati kemej lirio. Kipiaya 44 mil litros* de at.

27 No kinchijchiuak majtakti carritos de cobre.* Sejse carrito kipiaya ome metro* de ueyak, ome metro* de patauak uan se metro uan tajko* de uejkapan. 28 Tajtanakastan den carritos kipiaya seki cuadros. Nejon cuadros kinxejxeloj ika tubos de cobre uan kichiuak seki cuadros tein okachi tsikitsitsin. 29 Uan itech cuadros kinchijchiuak leones, kuakuejmej uan querubines uan no kichijchiuak nejon itech tubos tein ika kinxejxeloj cuadros. Ajko uan tani den leones uan kuakuejmej kichijchiuak seki taman para kikualtsintilis. 30 Sejse carrito kipiaya naui ruedas de cobre uan tatajko de ojome ruedas ixtapalyetoya se tubo tein ika momalakachouayaj. Uan kitalilijka naui tubos tajtanakastan kampa pilkatoyaj ruedas. Nejin naui tubos kimamajtoyaj paila uan kichijchiuilijka seki taman para kikualtsintilis. Nochi nejin kisenchijchiuak. 31 Tapani de naui tubos yetoya se tepos youaltik tein moitaya kemej se aro. Nejon aro kipiaya 45 centímetros* de patauak uan katka tekontik. Aro uan tubos tein kimamayaj paila kipiayaj 67 centímetros* de uejkapan. Itenpan nejon tepos youaltik kitalij cuadros uan ompa kinchijchiuak seki dibujos. 32 Naui ruedas yetoyaj tatsintan den cuadros tein yetoyaj tajtanakastan, uan tubos kampa pilkatoyaj ruedas mokuitoyaj iuan carrito. Sejse rueda kipiaya 67 centímetros.* 33 Ruedas katkaj kemej iruedas se carro. Nochi tein kipiaya ruedas chijchiujtoya de cobre. 34 Tajtanakastan de sejse carrito kipiaya naui tubos tein pepechiujtoyaj iuan carrito. 35 Ikuapan carrito yetoya se tepos youaltik tein moitaya kemej se aro tein patauak katka 22 centímetros.* No iuan pepechiujtoya cuadros uan tubos de cobre tein kipiaya carrito. 36 Uan kampa tajtakaujtoya itech cuadros uan tubos de cobre kinchijchiuak dibujos de querubines, leones uan palmajkouit. No kitentalilijtiajki seki taman para kikualtsintilis. 37 Ijkon kinchijchiuak nochin majtakti carritos, uan sayoj se taman kemej kinchijchiuak.

38 Kinchijchiuak majtakti pailas de cobre tein kipiayaj ome metro* de patauak. Itech sejse paila akia 880 litros* de at. Sejse carrito kipiaya se paila. 39 Kintalij majtakti carritos tajtanakastan den templo, makuil kintalij sekopa uan okseki makuil oksekopa. Uan ueyi tanque* kiketsak tanakastan den templo kampa ualkisa tonaltsin.

40 Hiram no kinchijchiuak tapalkamej, palas uan seki kaxit.

Ijkon kitamichijchiuak nochi tein tekiuaj Salomón kitajtanij maj kichijchiua para ichan Jehová. Hiram kichiuak nochi nejin: 41 kinchijchiuak ome kalikximej, ome uejueyi konmej tein kintalij ininkuapan kalikximej uan ome mallas de cobre tein ika kinpanpikik* uejueyi konmej tein yetoyaj ininkuapan kalikximej. 42 No kinchijchiuak 400 granadas tein kinpepechouilij ome mallas. Kitalij ome hilera de granadas itech sejse malla. Nejon mallas kinpikiaj ome uejueyi konmej tein yetoyaj ininkuapan ome kalikximej. 43 No kinchijchiuak majtakti carritos uan majtakti pailas. Nejon pailas kintalij itech carritos. 44 Kichijchiuak ueyi tanque,* uan 12 kuakuejmej tein kimamajtoyaj ueyi tanque, 45 cubetas, palas, seki kaxit uan nochi okseki taman tein mokuiskia. Hiram kichijchiuak nochi nejin ika cobre tein milinia. Yejua kichijchiuak nochi tein tekiuaj Salomón kitajtanij para ichan Jehová. 46 Tekiuaj tanauatij maj kiatilikan cobre uan maj kipantekakan itech moldes tein chijchiujtoyaj ika sokit. Nochi nejin kichiujkej itech tal tamanis* tein yetok tatajko de Sucot uan Zaretán, amo uejka den ueyiat Jordán.

47 Salomón amo kitamachiuak nochi tein kichijchiujkaj de cobre porin tel miak katka. Amo momatik kanachi cobre mokuik. 48 Salomón kichijchiuak nochi tein mokuiskia ichan Jehová. Kichijchiuak altar de oro uan mesa de oro kampa kitaliskiaj pantsin tein kimaktiliskiaj Dios. 49 No kinchijchiuak tauilketsalonimej ika oro tein okachi kuali uan kintalij taixpan den cuarto tein monotsa Santísimo. Makuil kintalij sekopa uan okseki makuil kintalij oksekopa. No kinchijchiuak ika oro xochimej, candilmej uan pinzas.* 50 No kinchijchiuak tapalkamej, tijeras,* seki kaxit, copas uan tapalkamej para tekol. Kinchijchiuak ika oro tein okachi kuali. No kichijchiuak ika oro tepos kampa kiketsaskiaj puertas itech cuarto tein monotsa Santísimo, uan tepos kampa kiketsaskiaj puertas itech cuarto tein monotsa Santo.*

51 Tekiuaj Salomón kitamichijchiuak ichan Jehová uan nochi tein ompa mokuiskia. Satepan kiualkuik templo nochi tein itat David kimaktilijka Dios. Kitalij plata, oro uan okseki taman itech cuartos tein yetoya ichan Jehová kampa kitaliayaj nochi tein patiyoj.

8 Ijkuak, Salomón kinsentilij taixyekananij israelitas: akin kinixyekanayaj uejueyi kalyetonij uan akin kinixyekanayaj uejueyi familias akin pouiaj itech xolal Israel. Ualajkej Jerusalén kiitakoj tekiuaj Salomón para kipankixtiskej tatiochiualkaxon* tein iaxka Jehová uan kiuikaskej templo. Tatiochiualkaxon yetoya itech ueyi xolal tein iaxka David, tein no moixmati kemej Sion. 2 Nochin takamej israelitas kiitatoj tekiuaj Salomón keman mochiujtoya iluit.* Iluichiujkej itech metsti etanim.* 3 Yejua ika nochin taixyekananij israelitas ualajkej uan tiopixkamej kimamajkej tatiochiualkaxon. 4 Kipankixtijkej tatiochiualkaxon tein iaxka Jehová, kaltsin kampa kiueyichiuayaj Dios* uan nochi tein kikuiaj keman kitekitiliayaj Dios tein yetoya itech nejon kaltsin. Tiopixkamej uan levitas kipankixtijkej nochi nejin kampa yetoya templo. 5 Tekiuaj Salomón uan nochin israelitas akin kiniluijkaj maj mosentilikan yetoyaj iixpan tatiochiualkaxon. Kemej tel miak ichkamej* uan kuakuejmej kichichinouilijtoyaj Dios, nion uelia se kinpouaya.

6 Tiopixkamej kikauatoj tatiochiualkaxon tein iaxka Jehová kampa kitachijchiuijkaj. Kitalijkej itech cuarto tein yetoya okachi taijtik tein monotsa Santísimo, ininajtapaltampa querubines.

7 Querubines ijkatoyaj kampa yetoya tatiochiualkaxon. Yejuan ajtapaltajtapotoyaj uan kipantsakuayaj tatiochiualkaxon uan koujmej tein ika kimamayaj. 8 Nejon koujmej semi ueueyakej katkaj uan tepitsin nalkistoyaj, yejua ika uelia se kinitaya desde cuarto tein monotsa Santo, sayoj ke amo moitayaj desde kampa se kalakteua ichan Dios. Uan ompa yetokejok hasta axkan. Cuarto tein monotsa Santo yetoya taixpan den cuarto tein monotsa Santísimo. 9 Taijtik den tatiochiualkaxon sayoj yetoyaj ome lajas tein Moisés kinkalakijka ompa Horeb keman Jehová motenkauak iniuan israelitas ke kinpaleuiskia uan yejuan motenkaujkaj ke kitakamatiskiaj. Nejon mochiuak satepan ke kiskej de Egipto.

10 Keman tiopixkamej kiskej den cuarto tein monotsa Santo, mixti sentakuik* ichan Jehová. 11 Kemej mixti sentakuik ichan Jehová, tiopixkamej amo uelik mokaujkej ompa para kisentokaskej tekitiskej porin iueyi chikaualis Jehová sentakuik ichan. 12 Uan Salomón kijtoj: “Jehová, tejua tikijtoj ke tinemiskia mixijtik. 13 Nejua uelik nimitschijchiuilij se ueyi kali tein semi kualtsin, se kali kampa tinemis nochipaya”.

14 Keman kitamiijtoj nejin, tekiuaj Salomón moixkepak para kinitas israelitas uan peuak kitataujtia Dios maj kintatiochiui. 15 Uan kijtoj: “Maj tikueyitalikan toDios Jehová, ininDios israelitas, akin kichiuak* tein motenkaujka* iuan nopaj David keman kijtoj: 16 ‘Desde ke nikinkixtij de Egipto israelitas akin pouij itech noxolal, amo keman nikijitatoya nion se xolal tein ininaxka uejueyi kalyetonij para nikchijchiuas se kali kampa kiueyitaliskej notokay. Sayoj ke axkan nikijitak David para maj kinixyekana israelitas akin pouij itech noxolal’”. 17 Salomón no kijtoj: “Nopaj David kitelnekia kichijchiuilis toDios Jehová* se kali kampa kiueyitaliskej itokay. 18 Sayoj ke Jehová kiluij nopaj David: ‘Tiktelneki tinechchijchiuilis se kali kampa kiueyitaliskej notokay, uan semi kuali tein tikneki tikchiuas. 19 Sayoj ke amo tejua tinechchijchiuilis kali kampa kiueyitaliskej notokay, ta nechchijchiuilis mookichpil akin yolitiok’. 20 Jehová kichiuak tein motenkaujka, porin nejua nikixpatak nopaj David uan nimotalij itech iueyi silla para nikinixyekanas israelitas ijkon kemej motenkaujka Jehová. No nikchijchiuilij Jehová ininDios israelitas se kali para ompa tikueyitaliskej itokay. 21 Uan itech nejin kali niktachijchiuij tatiochiualkaxon, tein taijtik kipia lajas kampa ijkuiliujtok tein Jehová motenkauak iniuan touejkaujtatuan keman kinkixtij de Egipto”.

22 Satepan Salomón moketsak iixpan ialtar Jehová, kampa nochin israelitas ueliskiaj kiitaskej uan momaajkoketsak para kitataujtis Dios. 23 Yejua kijtoj: “ToDios Jehová,* amo moajsi nion se Dios kemej tejua ne iluikak nion nikan taltikpak. Tikchiua tein timotenkaua uan nochipa tikinnextilia ke tikintasojta motekitikauan akin kiuelitaj mitstekitiliskej.* 24 Tikchiuak tein timotenkaujka iuan nopaj David akin katka motekitikauj. Nejin tonal tikchiuak tein timotenkaujka. 25 Uan axkan noDios Jehová,* nimitstataujtia xikchiua tein timotenkaujka iuan nopaj David. Tejua tikiluijka: ‘Komo mokoneuan kuali kiitaj tein kichiuaj uan nechtakamatij ijkon kemej tejua tikchiuani, nikauas maj nochipa semej mokoneuan tekiuajti itech xolal Israel’. 26 Uan axkan noDios,* nimitstataujtia xikchiua nejin tein timotenkaujka iuan nopaj David akin katka motekitikauj.

27 ”Sayoj ke noDios ¿xe uelis tinemis nikan taltikpak? Nion ompa iluikak semi taueyika para ompa tinemis. Yejua ika, nion nejin kali tein nikchijchiuak semi ueyi para uelis nikan tinemis. 28 NoDios Jehová, xinechkaki keman nimitstataujtia uan nimitstajtania xinechikneli. Xinechkaki keman nimitstataujtia xinechpaleui. NoDios, nimitstataujtia xikaki nejin netataujtil tein nikchiujtok axkan. 29 Mojmostaj xikitsto nejin kali kampa tejua tikijtoj ke kiueyitaliskej motokay, para uelis tinechkakis keman niualtachias kampa yetok nejin kali para nimitstataujtis. 30 Xinechkaki keman nimitstataujtis xinechikneli. Uan xikinkaki israelitas akin pouij itech moxolal keman ualtachiaskej nikan para mitstataujtiskej xikinikneli. Xitechkaki desde ompa iluikak kampa tinemi. Xitechkaki uan xitechtapojpolui.

31 ”Komo se israelita kichiuilia tein amo kuali okse israelita uan kiluiaj maj kiyekijto ox kichiuak uan yejua kijtoua ke amo kichiuak, yejua iselti motemolis maj kitatsakuiltikan komo momati ke takajkayauak. Uan komo satepan uitse nikan kampa yetok moaltar, 32 nimitstataujtia xikaki desde ompa iluikak uan tejua xijuez. Xikixtali tein kinnamiki maj kinpano motekitikauan: akin kichiuak tein amo kuali xiktatsakuilti porin kichiuak tein amo kuali, uan akin kichiuak tein kuali xiktatiochiui porin kichiuak tein kuali.

33 ”Keman akin kintauelitaj israelitas kintaniskej porin yejuan kisentokaj tajtakolchiuaj, sayoj ke israelitas oksepa peua mitstakamatij, kiueyitaliaj motokay uan uitsej nikan mitstataujtikij xikinikneli, 34 nimitstajtania xikinkaki desde ompa iluikak, xikintapojpolui israelitas uan xikinpaleui maj mokepakan itech tal tein tikinmakak ininuejkaujtatuan.

35 ”Keman tikchiuas maj amo kioui porin israelitas kisentokaj tajtakolchiuaj, sayoj ke yejuan ualtachiaj nikan para mitstataujtiskej, kiueyitaliaj motokay uan amo tajtakolchiuajok porin tikintatsakuiltij,* 36 nimitstataujtia xikinkaki desde ompa iluikak uan xikintapojpolui. Xikinmachti israelitas akin mitstekitiliaj maj kichiuakan tein kuali, uan xikchiua maj kioui itech tal tein tikinmakak.

37 ”Komo akin nemij itech xolal Israel amo kipiaj tein kikuaskej, tamikokolispeuaj,* chikauak tonalejeka uan kiuatsa tein kitokkej, taokuiloua oso sentakuij chapolimej uan tatamiaj, oso komo akin kintauelitaj israelitas kitamiyoualouaj ininueyi xolal uan amo kinkauaj maj kisakan, oso kintajyouiltia se kokolis oso okse taman, 38 tein yeski tein aksa* mitstajtanis oso komo mitstataujtia xikikneli oso komo nochin israelitas ualtachiaj nikan kampa yetok nejin kali uan momaajkoketsaj para mitstataujtiskej (porin sejsemej kimatij toni kintajyouiltijtok), 39 nimitstataujtia xikinkaki desde ompa iluikak kampa tinemi, xikintapojpolui uan xikinpaleui. Xikintatsakuilti oso xikintatiochiui por tein kichiuaskej sejsemej, porin tejua kuali tikinixmati (sayoj tejua kuali tikmati tein kinemiliaj uan tein kimachiliaj), 40 para maj mitsmojkatokakan uan maj mitstakachiuakan nochi in tiempo keman nemiskej itech tal tein tikinmakak touejkaujtatuan.

41 ”Uan komo aksa akin okseko kayot uan amo poui itech moxolal Israel kitekakilia motokay uan uitse nikan, 42 (porin kitekakiliskej motokay uan keniuj tikchiuani miak taman ika mochikaualis), komo uitse uan ualtachia nikan kampa yetok nejin kali para mitstataujtis, 43 nimitstajtania xikaki desde ompa iluikak kampa tinemi uan xikchiua nochi tein mitstajtanis. Ijkon nochin akin nemij itech okseki xolalmej kiixmatiskej motokay uan mitsmojkatokaskej ijkon kemej kichiuaj israelitas akin pouij itech moxolal. Uan no kimatiskej ke nejin kali tein nikchijchiuak kiueyitalia motokay.

44 ”Jehová, komo tikintitani israelitas maj kinteuitij akin kintauelitaj kampa yeski yetoskej, uan keman israelitas yajtoskej ualtachiaj itech nejin ueyi xolal tein tikijitak uan mitstataujtiaj, porin nikan yetok kali tein nikchijchiuak para maj kiueyitalikan motokay, 45 nimitstajtania xikinkaki desde ompa iluikak keman mitstataujtiskej uan mitstajtaniskej xikinikneli. Uan no nimitstataujtia xikinpaleui.

46 ”Komo israelitas tajtakolchiuaj (porin tinochin titajtakolchiuaj) uan tejua tikualani iniuan uan tikchiua maj akin kintauelitaj kinteuikan uan maj kinuikakan okse altepet, maski nejin altepet uejka yetos oso amo, 47 sayoj ke komo yektanemiliaj uan moyolpataj keman yetoskej kampa kinuikakej, oksepa mitstakamatij uan desde ompa mitstataujtiaj xikinikneli uan kijtouaj ‘Titajtakolchiujkej uan timopolojkej, tikchiujkej tein tel amo kuali’, 48 uan ompa kampa kinuikakej akin kintauelitaj mochikauaj oksepa senkis mitstakamatiskej* uan mitstataujtiaj, uan keman mitstataujtiaj ualtachiaj itech nejin tal tein tikinmakak ininuejkaujtatuan, itech nejin ueyi xolal tein tikijitak uan kampa yetok nejin kali tein nikchijchiuak para kiueyitaliskej motokay, 49 nimitstajtania xikinkaki desde ompa iluikak kampa tinemi keman mitstataujtiskej uan mitstajtaniskej xikinikneli. Xikinpaleui 50 uan xikintapojpolui israelitas akin tajtakolchiujkej. Xikintapojpolui porin kichiujkej tein amo mitsyolpaktia. Uan xikchiua maj akin kintankej kiniknelikan 51 (porin yejuan akin okachi tikintasojta uan tikinijitak maj pouikan itech moxolal. Yejuan akin tikinkixtij de Egipto kampa semi kintajyouiltiayaj).* 52 Xinechkaki keman nimitstataujtis xinechikneli uan no xikinkaki israelitas keman mitstataujtiskej xikinikneli. Nochipa xikinkaki keman mitstataujtiskej.* 53 Porin de nochin okseki xolalmej yejuan tikinijitak para maj pouikan itech moxolal. NoUeyi Teko Jehová, tikchiuak ijkon kemej tikiluijka motekitikauj Moisés maj kitematilti keman tikinkixtij touejkaujtatuan de Egipto”.

54 Salomón motankuaketska iixpan ialtar Jehová uan momaajkoketska. Keman kitamitajtanij Jehová maj kichiua nochi nejin uan keman kitamitataujtij maj kinikneli, moketsak. 55 Keman ijkatoya, kitajtanij Dios maj kintatiochiui nochin israelitas. Yejua chikauak kijtoj: 56 “Maj tikueyitalikan Jehová, akin kinmakak israelitas se tal kampa kualtsin nemiskej ijkon kemej motenkaujka. Yejua kichiuak nochi tein kiluijka itekitikauj Moisés ke kichiuaskia. 57 Maj toDios Jehová techpaleui ijkon kemej kinpaleuij touejkaujtatuan. Maj amo keman techkaua uan maj nochipa techpaleui. 58 Maj kichiua maj tiknekikan tikchiuaskej tein kineki uan maj tiktakamatikan tein tanauatia uan tein kiixtalia. Nochi nejin kinnauatijka touejkaujtatuan maj kitakamatikan. 59 Uan maj toDios Jehová nochipa kielnamiki tein nikiluij keman niktataujtij maj techikneli, para maj Jehová nechpaleui uan maj mojmostaj kinpaleui israelitas komo moneki. 60 Nejon kichiuas maj nochin akin nemij itech okseki xolalmej kimatikan ke sayoj Jehová yekmelauj Dios, uan amo moajsi okse. 61 Senkis* xiktekitilikan toDios Jehová uan nochipa xikchiuakan tein kineki uan xiktakamatikan tein tanauatia, ijkon kemej nankichiujtokejya”.

62 Tekiuaj Salomón uan nochin israelitas kimaktilijkej Jehová miak tapialmej. 63 Salomón kichichinouilij Jehová miak tapialmej para sentakuaskej.* Kimaktilij 22 mil kuakuejmej uan 120 mil ichkamej. Tekiuaj Salomón uan nochin israelitas ijkon iluichiujkej para kimaktiliskej Jehová kali tein kichijchiuilijkej. 64 Itech altar de cobre tein yetoya taixpan de ichan Jehová amo akkej nochin tapialmej tein kichichinouilijtoyaj nion ininmantecayo. Amo no akik trigo uan okseki xinach tein kimaktilijtoyaj Dios. Yejua ika nejon tonal tekiuaj kixeloj tatajkoyampa den patio para kichichinouiliskej Jehová tapialmej, trigo uan okseki xinach. Ompa no kichichinouilijkej ininmantecayo tapialmej tein kimaktilijkej para iuan sentakuaskej. 65 Ijkuak, Salomón uan nochin israelitas kiiluichiuilijkej toDios Jehová. Tel miakej mosentilijkej uan semi uejuejka ualeuayaj, sekin katkaj de Lebó-Hamat* uan sekin ualeuayaj tanakastan den atauit* tein yetok Egipto. Iluichiujkej chikome tonal uan kisentokakej okseki chikome tonal. Sennochia iluichiujkej 14 tonalmej. 66 Mostika,* Salomón kintitanik ininchan nochin israelitas. Uan achto ke yaskiaj kitajtanijkej Dios maj kitatiochiui tekiuaj uan yajkej ininchan. Yejuan yajkej uan semi yolpaktiayaj porin Jehová semi kitatiochiuijka David uan nochin israelitas akin pouiaj itech ixolal.

9 Salomón kitamichijchiuak ichan Jehová uan kali kampa yejua nemiskia. No matamik nochi tein kiixtalij kichijchiuas. 2 Keman matamik, Jehová kichiuak maj Salomón oksepa takochita* uan kinojnotsak, ijkon kemej ipa kinojnotskaya ompa Gabaón. 3 Jehová kiluij: “Nimitskakik keman tinechtataujtij uan keman tinechtajtanij maj namechikneli. Nikxelojya nejin kali para maj nochipa nikan kiueyitalikan notokay, uan nochipa nikitas uan nikyekpias nejin kali. 4 Uan komo nochipa tikchiua tein nejua nikneki ijkon kemej kichiuak mopaj David, komo nochipa tinechtekitilia uan nochipa tikchiua tein kuali, uan komo tikchiua nochi tein nitanauatia, tein nitamachtia uan tein nikixtalia, 5 nejua nikchiuas uejkauak xitekiuajti itech xolal Israel. Nikchiuas ijkon kemej nimotenkauak iuan mopaj David keman nikiluij: ‘Nikauas maj nochipa semej mokoneuan tekiuajti itech xolal Israel’. 6 Sayoj ke komo namejuan uan namokoneuan amo nanechtekitiliajok, nion nankitakamatijok tein nitanauatia uan tein nitamachtia, uan komo peua namotankuaketsaj ininixpan tatadiosmej* uan nankinueyichiuaj, 7 namechkixtis den tal tein namechmakak uan nikixpolos nejin kali tein nikxeloj para maj kiueyitalikan notokay. Uan akin nemij itech okseki xolalmej namechueuetskiliskej* uan namechkejkeloskej keman kiitaskej tein kipanok nejin kali. 8 Uan nejin kali kitamixitiniskej uan sayoj montontentos tet. Nochin akin panoskej kampa ijkatoya nejin kali ueuetskaskej* uan tajtaniskej: ‘¿Keyej Jehová kintatsakuiltij akin nikan nemiaj uan keyej kiuejueloj nejin kali?’. 9 Uan kinnankiliskej: ‘Ijkon kinpanok porin kiixtopeujkej ininDios Jehová. Yejua akin kinkixtijka ininuejkaujtatuan de Egipto. Kinuelitakej tatadiosmej, motankuaketskej ininixpan uan kinueyichiujkej. Yejua ika Jehová kintatsakuiltij’”.

10 Salomón uejkauak 20 xiujmej para kitamichijchiuas ichan Jehová uan kali kampa yejua nemiskia. 11 Hiram akin tekiuajtia Tiro kimakak tekiuaj Salomón cedrojkouit, enebrojkouit uan tel miak oro. Yejua ika Salomón kimakak Hiram 20 uejueyi xolalmej tein yetokej Galilea. 12 Uan Hiram akin yetoya Tiro yajki kinitato uejueyi xolalmej tein Salomón kimakaka, sayoj ke amo kiuelitak nion se. 13 Yejua ika Hiram kiluij Salomón: “Nenkaj tinechinmakak nejin uejueyi xolalmej noknitsin, ta amo kualtiaj”. Yejua ika nejon uejueyi xolalmej kinixmatij kemej Tal Cabul* hasta axkan. 14 Hiram kititanilij tekiuaj Salomón 4,104 kilos* de oro.

15 Tekiuaj Salomón kinsentilijka seki takamej uan kinnauatijka maj kitekitilikan. Yejuan kichijchiujkej ichan Jehová uan ichan tekiuaj. Uan no kimontontenkej miak tal para kichijchiuaskej se tepetsin tein moixmati kemej Miló.* Uan uejueyi xolalmej Jerusalén, Hazor, Meguidó uan Guézer kinchijchiuilijkej uejueyi tepamit tein kinyoualoskia. 16 (Faraón akin tekiuajtia Egipto pankiska ueyi xolal Guézer uan moaxkatilijka. Kitikuiltijka ueyi xolal uan kinmiktijka cananeos akin ompa nemiaj. Uan keman isiuapil monamiktij iuan Salomón kitayokolij ueyi xolal Guézer). 17 Salomón kiyekchijchiuak ueyi xolal Guézer uan Bet-Horón Baja. 18 No kiyekchijchiuak ueyi xolal Baalat, Tamar tein yetok taluakyan 19 uan nochi uejueyi xolalmej tein iaxka Salomón kampa kisentiliayaj takual. No kinyekchijchiuak uejueyi xolalmej kampa kinketsaya icarros uan uejueyi xolalmej kampa nemiaj akin yayaj itech caballos. Uan Salomón no kichijchiuak okseki taman ompa Jerusalén, Líbano uan itech nochi in talmej kampa taixyekanaya. Yejua kichijchiuak nochi tein kinekik. 20 Itech xolal Israel mokauayajok sekin akin amo katkaj israelitas. Katkaj ininkoneuan amorreos, hititas, perizitas, heveos uan jebuseos. 21 Yejuan ompa mokaujkej porin israelitas amo uelik kinixpolojkej. Salomón kinsentilij uan kinchikaujkauij maj kitekitilikan uan kisentokaj kitekitiliaj hasta axkan. 22 Sayoj ke Salomón amo kichikaujkauij nion se israelita maj kitekitili, ta sekin katkaj isoldados, sekin kitekitiliayaj ichan, sekin katkaj uejueyi chiuanimej, sekin kinixyekanayaj soldados uan oksekin kinixyekanayaj akin kinuikayaj carros uan akin yayaj itech caballos. 23 No kinixtalij 550 takamej akin katkaj uejueyi chiuanimej akin kiitayaj maj mochiua tekit tein Salomón tanauatij uan para kinixyekanaskej tekitinij.

24 Iichpoch faraón chanchiuaya itech ueyi xolal tein iaxka David, sayoj ke pankisak para chanchiuas itech kali tein Salomón kichijchiuilijka. Satepan Salomón kichijchiuak tepetsin tein moixmati kemej Miló.

25 Satepan ke Salomón kitamichijchiuak ichan Dios, expa xiuit kichichinouiliaya Jehová tapialmej uan kimaktiliaya okseki taman para takuas iuan.* Uan pokti tein pankisaya no kimaktiliaya Jehová. Nochi nejin kichichinouiliaya itech altar tein kichijchiujka taixpan den ichan Dios.

26 Tekiuaj Salomón no kinchijchiuak miak barcos ompa Ezión-Guéber tein yetok tanakastan de Elat. Elat yetok tanakastan den mar Rojo uan poui Edom. 27 Hiram kintitanik itakeualuan maj tekititij iniuan itakeualuan Salomón itech barcos tein kinchijchiujka. Itakeualuan Hiram kuali kimatiaj keniuj kinuikaskej barcos itech mar. 28 Yejuan yajkej Ofir uan kiualkuilijkej tekiuaj Salomón 14,364 kilos* de oro.

10 Siuatsin akin tekiuajtia Saba* kitekakilij ke Salomón semi kiixmatiaj porin kiueyitaliaya Jehová. Yejua kinekia kimatis ox yekmelauj semi tamatkej katka, yejua ika kiitako para kitajtanis* miak taman tein ouij. 2 Siuatsin ejkok Jerusalén iniuan tel miakej itakeualuan uan kinualkuiaj camellos tein kimamajtiualayaj aceite tein monotsa bálsamo. No kiualkuiaj tel miak oro uan miak tetsitsin tein patiyoj. Siuatsin kiitako Salomón uan kitajtanij nochi tein kinekia kimatis. 3 Tekiuaj Salomón uelik kinankilij siuatsin nochi tein kitajtanij. Amo kiouijmakak nion se taman tein kitajtanij, ta nochi kimelauilij.

4 Keman siuatsin akin tekiuajtia Saba kiitak ke Salomón semi tamatkej katka uan kiitak kali tein kichijchiujka, semi kimojkaitak. 5 No semi kimojkaitak nochi tein kipiayaj para kikuaskej, keniuj motaliayaj uejueyi chiuanimej akin kitekitiliayaj, keniuj tekitiaj uan keniuj takentoyaj akin takualtekayaj uan keniuj moitayaj akin kitekiliayaj vino tekiuaj. Uan no semi kimojkaitak maj tekiuaj nochipa yani ichan Jehová para kichichinouilis semi miak tapialmej. 6 Yejua ika siuatsin kiluij tekiuaj Salomón: “Kampa nikayot niktekakilijka nochi tein tikchiuak uan ke semi titamatkej. Uan axkan nikitakya ke yekmelauj nochi nejon. 7 Sayoj ke nejua amo nikinneltokilij nochi tein kijtouayaj hasta ke niualaj uan nikitak. Nikitakya ke amo nochi nechtamiiluijkaj porin semi titamatkej uan semi titominpixkej okachi ke tein niktekakilij. 8 ¡Yolpakij akin tikinixyekana uan motakeualuan porin mojmostaj kikaktokej keniuj semi titamatkej! 9 Maj kiueyitalikan moDios Jehová akin kiyolpaktia tein tikchiua, yejua ika mitsixtalij xitaixyekana itech xolal Israel. Kemej Jehová kintasojta israelitas uan nochipa kintasojtas, mitsixtalij xikinixyekana para tikixtalis tein monekis keman israelitas mitsixpantiliskej teisa uan para tikinpaleuis”.

10 Siuatsin akin tekiuajtia Saba kimakak Salomón 4,104 kilos* de oro, tel miak aceite tein monotsa bálsamo uan tel miak tetsitsin tein patiyoj. Amo kemanok kiualkuikej tel miak aceite tein monotsa bálsamo kemej tein siuatsin akin tekiuajtia Saba kiualkuilij tekiuaj Salomón.

11 Hiram kintitania miak barcos ompa Ofir uan itech nejon barcos kiualkuiaj miak oro. No kiualkuikej miak kouit tein moixmatia kemej sándalo uan tetsitsin tein patiyoj. 12 Ika nejon kouit tekiuaj kichijchiuak seki postes. Seki kichijchiuak para kitalis ichan Jehová uan okseki para kitalis itech kali kampa yejua nemia. No kinchijchiuilij arpas uan cítaras* akin cantaroskiaj. Hasta axkan amo kemanok kiualkuinij nion moitani tel kuajkuali kouit kemej tein kiualkuilijkej tekiuaj.

13 Tekiuaj Salomón no kimakak siuatsin akin tekiuajtia Saba nochi tein kinekik uan tein kitajtanij. Uan no kitayokolij okseki taman tein yejua kinekik kimakas. Satepan siuatsin mokepak ialtepeuj iniuan itakeualuan.

14 Tekiuaj Salomón kimakayaj xijxiujtika 22,777 kilos* de oro. 15 No kimakayaj oro akin tanamakatinemiaj uan akin sekosan tanamakayaj. Uan no kimakayaj oro akin tekiuajtiaj Arabia uan akin Salomón kinixtalij maj taixyekanakan itech seki uejueyi xolalmej.

16 Tekiuaj Salomón kinchijchiuak 200 uejueyi escudos. Nejin escudos kinchijchiuak ika oro tein kimaneloj ika okse taman tepos (sejse escudo kipiaya chikome kilo* oro). 17 No kinchijchiuak 300 escudos tein tsikitsitsin.* Katkaj de oro tein kimaneloj ika okse taman tepos (sejse escudo kipiaya ome kilo* oro). Tekiuaj kintalij nejon escudos itech kali tein kitokaytij Koujmej den Líbano.

18 Uan no, tekiuaj kikuik inintenomiyo elefantes para mochijchiuilis se ueyi silla uan kitamipepechouilij oro tein okachi kuali. 19 Kinchijchiuak chikuasen escalones para se pankisas kampa yetoya ueyi silla uan kikuatsakuak. Ueyi silla kipiaya kampa momatajtalis tekiuaj uan tajtanakastan den ueyi silla kitalij se león tein kikualtsintilij ika oro. 20 Uan no kinchijchiuak 12 leones uan kintalij tajtanakastan den chikuasen escalones. Nion se tekiuaj kipiaya se ueyi silla kemej tein Salomón mochijchiuilijka.

21 Nochin copas tein tekiuaj Salomón kipiaya katkaj de oro, uan no katkaj de oro tapalkamej uan nochi okseki taman tein kipiaya itech kali tein kitokaytij Koujmej den Líbano. Keman Salomón tekiuajtia onkaya tel miak oro, yejua ika amo kipiaya nion se taman de plata porin plata amo patiyoj katka. 22 Tekiuaj Salomón kinpiaya miak barcos tein kinuikayaj Tarsis. Iuan ibarcos Salomón no kinuikayaj ibarcos Hiram. Ejeyi xiujtika, yayaj Tarsis uan kiualkuiaj oro, plata, inintenomiyo elefantes, monos uan pavos reales.

23 Tekiuaj Salomón okachi tominpiaya uan okachi tamatkej katka ke nochin okseki tekiuanij. 24 Miakej akin okseko kayomej kinekiaj ualaskej kikakikiuij Salomón porin semi tamatkej katka. Dios kichiujka maj Salomón semi tamatkej. 25 Nochin akin xijxiujtika ualayaj kiitakij kiualkuiliayaj teisa. Yejuan kiualkuiliayaj miak taman tein chijchiujtoya ika plata uan oro. No kiualkuiliayaj tasal, aceite tein monotsa bálsamo, caballos, mulas uan teposmej tein ika tateuiayaj.

26 Salomón kisentokak kinsentilij carros tein kikuiaj para tateuiskej uan caballos.* Kinajxitij 1,400 carros uan 12 mil caballos. Icaballos uan icarros kinpiaya itech uejueyi xolalmej kampa kintachijchiuijka carros uan ompa Jerusalén kampa yejua nemia.

27 Tekiuaj kichiuak maj ompa Jerusalén tel onkani plata kemej yeskia miak tet, uan maj tel onkani cedrojkouit kemej higojkouit tein tel onkak ompa Sefelá.

28 Caballos tein Salomón kinpiaya kinualkuiaj de Egipto. Tekiuaj kintitania takamej maj kikouilitij caballos. Yejuan kinsenolochkouayaj* uan kinixtauayaj kemej ipa ixyetoyaya. 29 Se carro tein kiualkuiaj de Egipto kikauayaj a chikome kilo* plata, uan se caballo kikauayaj kemej a ome kilo* plata. Satepan nejon caballos uan carros kinnamakiltiayaj nochin tekiuanij akin kinixyekanayaj hititas uan akin tekiuajtiaj Siria.

11 Tekiuaj Salomón no kintasojtak miakej siuamej akin amo katkaj israelitas, amo sayoj isiuapil faraón. Nejin siuamej katkaj moabitas, ammonitas, edomitas, sidonias uan hititas. 2 Jehová kiniluijka israelitas maj amo mouikanij iniuan akin nemiaj itech nejon altepemej, uan nejon siuamej ompa kayomej katkaj. Yejua kiniluijka israelitas: “Amo ximonamiktikan iniuan akin ompa nemij, uan yejuan maj amo monamiktikan namouan, porin kichiuaskej xikinueyichiuakan inintatadiosuan”.* Sayoj ke Salomón semi kintasojtak.* 3 Monamiktij iniuan 700 siuamej uan no kinpiak okseki 300 siuamej.* Uan yejuan yolik kichiujtiajkej maj amo kiueyichiuaniok Dios. 4 Keman Salomón tatajtsinya katka, isiuauan kichiujkej maj peua kinueyichiua tatadiosmej. Uan Salomón amo senkis kitekitilijok iDios Jehová* ijkon kemej kichiujka itat David. 5 Salomón peuak kiueyichiua Astoret, inintiotsin sidonios, uan Milcom, inintatadios ammonitas tein Dios semi kitajyaltia. 6 Salomón kichiuak tein Jehová amo kiyolpaktia, uan amo senkis kitakamatikok Jehová ijkon kemej kichiujka itat David.

7 Yejua ika Salomón tachijchiuak kampa kiueyichiuaskiaj Kemós uan no tachijchiuak kampa kiueyichiuaskiaj Mólek. Kintachijchiuij itech se tepet tein amo uejka yetok de Jerusalén. Kemós katka inintatadios moabitas uan Mólek katka inintatadios ammonitas. Dios semi kitajyaltiaj nejin tatadiosmej. 8 Salomón tachijchiuak kampa isiuauan akin amo katkaj israelitas kinchichinouiliskiaj tapialmej uan okseki taman inintatadiosuan uan kampa kinmaktiliskiaj pokti tein pankisaya.

9 Jehová ininDios israelitas semi kualanik iuan Salomón porin amo senkis kitakamatiaok uan amo kiueyichiuayaok. Jehová ojpa kinojnotska keman kochtoya 10 uan kiyekiluijka maj amo kinueyichiuani tatadiosmej. Sayoj ke Salomón amo kitakamatik Jehová. 11 Yejua ika Jehová kiluij Salomón: “Kemej tikchiuak nejin uan amo tikchiuak tein nimitsiluijka nion tiktakamatik tein nikixtalij, xikyekmati ke amo nikauasok tejua xitekiuajti uan nikixtaliti maj tekiuajti semej motakeualuan. 12 Sayoj ke kemej niktasojtak mopaj David, nikchiuas tein nimitsiluij hasta keman timikis. Amo nikauas maj mokoneuj kinixyekana nochin uejueyi kalyetonij. 13 Sayoj nikauas maj kinixyekana semej uejueyi kalyetonij. Ijkon nikchiuas porin niktasojtak notekitikauj David uan porin nikijitak Jerusalén para maj mochiua noueyi xolal”.

14 Jehová kichiuak maj Hadad peua kiixnamiki Salomón. Hadad katka edomita uan katka ichankauj tekiuaj akin taixyekanaya Edom. 15 Keman David kintanik akin nemiaj Edom, Joab akin kinixyekanaya isoldados David pankiska para kintokas akin kinmiktijkaj. Uan kinekia kinixpolos nochin takamej akin nemiaj Edom. 16 (Joab uan nochin soldados israelitas mokaujkej ompa Edom chikuasen metsti. Yajkej hasta keman kintamimiktij nochin takamej akin nemiaj Edom). 17 Sayoj ke Hadad choloj uan yajki Egipto. Yajki iniuan seki itakeualuan itat akin katkaj edomitas. Yejua piliok katka. 18 Kiskej de Madián uan ajsikej Parán. Ompa Parán kinkuiteujkej seki takamej uan ajsitoj Egipto. Keman kiitatoj faraón akin tekiuajtia Egipto, faraón kimakak Hadad se kali, no kimakak talmej uan tein kikuaskia. 19 Faraón kiuelitaya tein Hadad kichiuaya, yejua ika kimakak icuñada para maj iuan monamikti. Isiuatsin faraón monotsaya Tahpenés akin katka tekiuaj.* 20 Panok tiempo uan Hadad uan isiuatsin kipiakej se konetsin akin kitokaytijkej Guenubat. Uan Tahpenés kiiskaltij Guenubat ichan faraón. Guenubat nemik ompa iniuan ikoneuan faraón.

21 Hadad kitekakilij ompa Egipto ke David momikilijkaya* uan ke no momikilijkaya Joab, akin kinixyekanaya isoldados David. Yejua ika Hadad kiluij faraón: “Xinechkaua maj nimokepa kampa nikayot”. 22 Sayoj ke faraón kiluij: “¿Keyej tikneki timokepas kampa tikayot? ¿Xe teisa mitspoloua nikan?”. Hadad kinankilij: “Amo teyi nechpoloua, sayoj nikneki nimokepas uan nimitstataujtia xinechkaua maj nimokepa”.

23 Dios no kichiuak maj Rezón iokichpil Eliadá peua kiixnamiki Salomón. Rezón kitekitiliaya Hadadézer akin tekiuajtia Zobá, sayoj ke kicholuijteuak. 24 Keman David kintanik takamej akin nemiaj Zobá,* Rezón kinsentilij seki takamej para tachtekiskej uan yejua peuak kinixyekana. Satepan yajkej mokaltalitoj Damasco uan Rezón peuak taixyekana ompa Damasco. 25 Keman Salomón taixyekantoya, Rezón kinixnamikik israelitas. Rezón no takuejmolchiuak ijkon kemej Hadad kichiujtoya. Keman Rezón tekiuajtik Siria, nochipa kintauelitak israelitas.

26 Jeroboán no peuak kiixnamiki tekiuaj Salomón. Jeroboán kitekitiliaya tekiuaj uan itat katka Nebat uan inan monotsaya Zeruá. Yejua pouia iniuan ikoneuan Efraín uan nemia Zeredá. Itat Jeroboán momikilijkaya. 27 Jeroboán peuak kiixnamiki tekiuaj Salomón porin tanauatij maj kimontontemakan miak tal para kichijchiuaskej tepetsin tein moixmati kemej Miló.* Uan no porin kitamitsakuak tepamit tein kiyoualouaya ueyi xolal tein iaxka David. David katka itat Salomón. 28 Jeroboán uelia kichiuaya miak taman. Keman Salomón kiitak ke kiuelitaya tekitis, kiixtalij maj kinixyekana takamej akin kinchikaujkauiayaj maj tekitikan. Nejin takamej pouiaj iniuan ichankauan José.* 29 Se tonal, Jeroboán kisak de Jerusalén uan ne ojti monamikilito tanauatijkej* Ahíya akin nemia Siló, uan sayoj yejuan ompa yetoyaj. Ahíya aktiaya se tasal tein yankuik. 30 Yejua mokixtilij tasal yankuik tein aktiaya, kitsajtsayanak uan kikixtij 12 cachos. 31 Ahíya kiluij Jeroboán:

“Ximokuili majtakti cachos porin Jehová ininDios israelitas kijtoua: ‘Amo nikauasok maj Salomón kinixyekana nochin uejueyi kalyetonij. Tejua nimitsixtaliti xikinixyekana majtakti. 32 Uan Salomón kisentokas kinixyekanas sayoj semej uejueyi kalyetonij. Nikauas maj kisentoka taixyekana porin niktasojtak notekitikauj David. Uan no, porin de nochin uejueyi xolalmej tein ininaxka uejueyi kalyetonij israelitas nikijitak ueyi xolal Jerusalén para maj mochiua noueyi xolal. 33 Amo nikauasok maj Salomón kinixyekana nochin uejueyi kalyetonij porin israelitas amo nechueyichiuajok, ta kiueyichiuaj Astoret inintiotsin sidonios. Uan no kiueyichiuaj Kemós inintatadios moabitas uan Milcom inintatadios ammonitas. Israelitas amo kichiuajok tein nikijtoua ke kuali yetok, amo kitakamatijok tein nitanauatia uan tein nikixtalia ijkon kemej nechtakamatik David, itat Salomón. 34 Nejua niktasojtak notekitikauj David uan nikijitak porin nochipa kitakamatik tein nitanauatia uan tein nikixtalia. Yejua ika amo niktamikuilis Salomón nochin uejueyi kalyetonij, ta nikauas maj kisentoka kinixyekana semej. Sayoj ke nejin nikchiuas hasta keman mikis. 35 Keman iokichpil Salomón peuas tekiuajtis, amo nikauas maj kintamiixyekana nochin uejueyi kalyetonij, ta tejua tikinixyekanas majtakti. 36 Iokichpil kinixyekanas semej uejueyi kalyetonij para maj notekitikauj David nochipa kipia se tauil* tein uelis nikitas ompa Jerusalén. Jerusalén yejua ueyi xolal tein nikijitak para maj ompa kiueyitalikan notokay. 37 Nimitsijitas uan tejua titaixyekanas itech nochi xolal Israel. 38 Nejua nochipa nimitspaleuis komo tikchiua nochi tein nimitsnauatia uan komo tinemi kemej nejua nikixtalia. Moneki tikchiuas tein nikijtoua ke kuali yetok. Moneki tiktakamatis tein nikixtalia uan tein nitanauatia ijkon kemej notekitikauj David nechtakamatik. Komo ijkon tikchiua, nikauas maj mokoneuan miak tiempo tekiuajtikan ijkon kemej ikoneuan David miak tiempo tekiuajtiskej. Uan tejua titekiuajtis itech nochi xolal Israel. 39 Kemej ikoneuan David kichiujkej tein amo kuali nikintatsakuiltis, sayoj ke amo nochipaya nikintatsakuiltijtos’”.

40 Yejua ika Salomón kinekia kimiktis Jeroboán, sayoj ke Jeroboán choloj uan yajki Egipto kampa tekiuajtia Sisac. Jeroboán ompa mokauak hasta keman Salomón momikilij.

41 Nochi okseki taman tein kipanok Salomón, tein kichiuak uan tein kijtoj porin semi tamatkej katka, ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ika tajtoua Salomón. 42 Salomón nemia Jerusalén uan desde ompa kinixyekanak israelitas 40 xiujmej. 43 Salomón momikilij* uan kitokkej itech ueyi xolal tein iaxka David akin katka itat. Uan Rehoboam akin katka iokichpil Salomón peuak tekiuajti.

12 Rehoboam yajki Siquem porin nochin israelitas ompa mosentilijkaj para kiixtaliskej kemej tekiuaj. 2 Jeroboán iokichpil Nebat kimatik ke Rehoboam kiixtalijkaj kemej tekiuaj. (Jeroboán nemiaok Egipto porin cholojka keman tekiuaj Salomón kinekia kimiktis). 3 Uan israelitas kintitankej seki takamej para maj kikuitij Jeroboán. Satepan, Jeroboán uan nochin israelitas kiitatoj Rehoboam uan kiluijkej: 4 “Mopaj semi techtajyouiltij, sayoj ke komo tejua amo semi titechtekitiltiaok uan amo titechtajyouiltiaok kemej mopaj kichiuak, tejuan timitstekitiliskej”.

5 Rehoboam kinnankilij: “Oksepa xinechitakij uipta”. Uan israelitas yajkej. 6 Tekiuaj Rehoboam kintajtanij* taixyekananij* israelitas toni maj kichiua. Yejuan kipaleuiayaj itat Salomón keman nemia. Yejua kintajtanij: “¿Toni uelis nikinnankilis israelitas?”. 7 Yejuan kinankilijkej: “Komo tikaki tein mitsiluiaj israelitas uan tikiniluia ke tikchiuas tein mitstajtaniaj, yejuan nochipa mitstekitiliskej”.

8 Sayoj ke Rehoboam amo kinkakik taixyekananij* israelitas, ta kintajtanito telpochmej akin iuan moskaltijkaj toni maj kichiua. Yejuan kitekitiliayaj Rehoboam. 9 Yejua kintajtanij: “¿Toni nankinemiliaj ke moneki tikiniluiskej israelitas? Yejuan nechiluijkej maj amo nikintajyouiltiok kemej kintajyouiltij nopaj”. 10 Telpochmej akin iuan moskaltijkaj kiluijkej: “Akin mitsiluikoj: ‘Mopaj semi techtajyouiltij yejua ika timitstajtaniaj tejua amo semi xitechtajyouiltiok’, xikinnankili nejin: ‘Nejua okachi namechtajyouiltis* ke nopaj. 11 Nopaj semi namechtajyouiltij sayoj ke nejua okachiok namechtajyouiltis. Nopaj namechtatsakuiltij ika kuetaxmekat, sayoj ke nejua namechtatsakuiltis ika kuetaxmekat tein okachi namechkojkokos’”.*

12 Jeroboán uan nochin okseki israelitas kiitatoj Rehoboam uiptika, porin yejua kiniluijka: “Oksepa xinechitakij uipta”. 13 Sayoj ke tekiuaj amo kichiuak tein kiluijkaj taixyekananij,* ta kintauelnankilij israelitas. 14 Rehoboam kichiuak tein kiluijkej telpochmej uan kiniluij israelitas: “Komo nopaj namechtajyouiltij, nejua okachiok namechtajyouiltis. Nopaj namechtatsakuiltij ika kuetaxmekat, sayoj ke nejua namechtatsakuiltis ika kuetaxmekat tein okachi namechkojkokos”. 15 Jehová taolinij para maj tekiuaj Rehoboam amo kinkaki israelitas. Ijkon mochiuaskia tein Jehová kiluijka Ahíya maj kimatilti Jeroboán iokichpil Nebat. Ahíya katka kayot Siló.

16 Keman israelitas kiitakej ke tekiuaj amo kinekik kinkakis, kinankilijkej Rehoboam: “David amo topariente para tikpaleuijtoskej. Iokichpil Jesé amo teyi techmakas. Maj tiakan tikinueyichiuatij totatadiosuan.* ¡Ompa ximoitakanya namejuan ikoneuan David!”. Uan israelitas akin yajkaj kiitatoj Rehoboam mokepkej ininchan.* 17 Sayoj ke Rehoboam kisentokak kinixyekanak seki israelitas. Nejin israelitas nemiaj itech uejueyi xolalmej kampa kintaxejxelouilijkaj ikoneuan Judá.

18 Tekiuaj Rehoboam kititanik Adoram maj kinitati israelitas. Adoram kinixyekanaya takamej akin tekiuaj kinchikaujkauiaya maj kitekitilikan. Sayoj ke israelitas kitetenkej* Adoram uan kimiktijkej. Tekiuaj Rehoboam uelikok tejkok* itech icarro para cholos uan yajki Jerusalén. 19 Uan israelitas kisentokaj kinixnamikij ichankauan David hasta axkan.

20 Keman akin pouiaj itech xolal Israel kimatkej ke Jeroboán mokepkaya, mosentilijkej uan tanauatijkej maj kinotsatij. Keman ompa yetoyaya, kiixtalijkej kemej tekiuaj para taixyekanas itech xolal Israel. Sayoj israelitas akin pouiaj iniuan ikoneuan Judá kinpaleuijkej ichankauan David.

21 Keman Rehoboam ajsik Jerusalén, niman kinsentilij nochin israelitas akin pouiaj iniuan ikoneuan Judá uan Benjamín. Katkaj 180 mil soldados akin kuali tateuiayaj.* Rehoboam kinsentilij para kinteuitiuij israelitas akin pouiaj itech xolal Israel. Nejon tapaleuiskia maj Rehoboam iokichpil Salomón oksepa kintamiixyekana nochin uejueyi kalyetonij israelitas. 22 Sayoj ke toTajtsin Dios kinojnotsak tanauatijkej* Semaya uan kiluij: 23 “Xikitati Rehoboam iokichpil Salomón akin tekiuajti Judá, uan no xikinitati nochin akin pouij iniuan ikoneuan Judá uan Benjamín uan oksekin israelitas akin ompa nemij. Xikinilui: 24 ‘Yejua nejin tein kijtoua Jehová: “Amo xipankisakan para nankinteuiskej namokniuan israelitas. Ximokepakan namochan porin nejua nikchiuak maj pano nejin”’”. Yejua ika, yejuan kitakamatkej Jehová uan mokepkej ininchan ijkon kemej Jehová kiniluijka.

25 Jeroboán kiyekchijchiuak ueyi xolal Siquem uan ompa chanchiuato. Siquem yetok kampa tepeyoj kampa kintaxejxelouilijkaj ikoneuan Efraín. Satepan yajki Penuel uan no kiyekchijchiuak. 26 Jeroboán kinemilij: “Ichankauan David oksepa kinixyekanaskej nochin israelitas. 27 Komo israelitas kisentokaj youij* ichan Jehová tein yetok Jerusalén para kichichinouiliskej tapialmej, israelitas oksepa kinekiskej kipaleuiskej ininteko Rehoboam akin tekiuajti Judá. Nechmiktiskej uan oksepa kinekiskej maj kinixyekana Rehoboam akin tekiuajti Judá”. 28 Jeroboán kintajtanij akin kiyolmajxitiayaj toni maj kichiua. Yejua ika kinchijchiuak ome kuakuejkonemej de oro uan kiniluij israelitas: “Jerusalén semi uejka yetok para nanyayajtoskej* uan semi namoouijtiaj. Yejua ika, nikan yetok namoDios akin namechkixtij de Egipto”. 29 Se kuakuejkonet kitalito Betel uan okse kitalito Dan. 30 Nejin kichiuak maj israelitas tajtakolchiuanij. Israelitas yayaj hasta Dan para kiueyichiuaskej kuakuejkonet tein ompa kitalijkaj.

31 Uan kampa israelitas ipa taueyichiuayajya kinchijchiuak kalmej kampa kinueyichiuaskiaj tatadiosmej. Uan kinixtalij kemej tiopixkamej seki takamej akin amo katkaj levitas. 32 Jeroboán no kiixtalij maj iluichiuakan itech tonal 15 den metsti bul.* Nejin iluit katka kemej tein kichiuayaj akin nemiaj Judá. Ompa Betel kichijchiuak se altar kampa kinchichinouaya tapialmej para kinueyichiuas kuakuejkonemej de oro. Uan no kinixtalij tiopixkamej para maj tekitikan kampa tachijchiujkaj para kinueyichiuaskej tatadiosmej. 33 Itech tonal 15 den metsti bul,* Jeroboán peuak kinchichinoua tapialmej itech altar tein kichijchiujka ompa Betel. Yejua kiixtalijka maj iluichiuakan nejon metsti. Kiixtalij maj israelitas iluichiuakan uan pankisak kampa yetoya altar para kitemaktis miak taman uan kinchichinos tapialmej.*

13 Jehová kititanik se itekitikauj akin kayot Judá maj youi Betel. Nejon takat ajsik Betel keman Jeroboán ijkatoya inakastan altar para kinchichinos tapialmej.* 2 Keman nejon takat kiitak altar, kichiuak tein Jehová kinauatij uan chikauak kijtoj: “¡Altar, altar! Yejua nejin tein kijtoua Jehová: ‘¡Semej ichankauan David kipias se konetsin akin motokaytis Josías! Yejua motech kinmiktis tiopixkamej akin kinchichinouaj tapialmej* kampa tachijchiujkej para kinueyichiuaskej tatadiosmej,* uan motech kinchichinos ininomiyouan akin mikkejya’”. 3 Uan nejon tonal itekitikauj Dios kijtoj: “Yejua nejin tein Jehová kijtoua ke panoti: altar ixtapaniti uan koujnex* tamixinis”.*

4 Jeroboán kinchichinojtoya tapialmej itech altar tein yetok Betel. Keman kikakik tein itekitikauj toTajtsin Dios kijtoj ke kipanoskia altar, Jeroboán momaajchiuak uan kimajpiluij* itekitikauj toTajtsin Dios uan tanauatij: “¡Xikitskikan!”. Keman kijtoj nejon matakatstiak* uan amo uelikok momaolinij. 5 Ijkuak, altar ixtapanik uan koujnex tamixinik ijkon kemej itekitikauj toTajtsin Dios kijtojka. Mochiuak ijkon kemej Jehová kitematiltijka.

6 Keman panok nejon, tekiuaj kiluij itekitikauj toTajtsin Dios: “Nimitstataujtia xiktajtani moDios Jehová maj nechmapajti”. Itekitikauj toTajtsin Dios kitataujtij Jehová uan tekiuaj mapajtik. 7 Yejua ika tekiuaj kiluij itekitikauj toTajtsin Dios: “Tiouij titakuatij kalijtik uan no nimitstayokolis teisa”. 8 Sayoj ke itekitikauj toTajtsin Dios kiluij tekiuaj: “Ipa amo nias mouan maski tinechmakas tajko de nochi tein tikpia. Nikan ipa amo nikuas pantsin nion nitayis at. 9 Jehová nechnauatij: ‘Amo xikua pantsin nion xitayi at. Uan oksekopaya ximoojti keman timokepas’”. 10 Yejua ika keman mokepak de Betel moojtij oksekopa.

11 Ompa Betel nemia se tanauatijkej* akin tatajtsinya katka. Keman ikoneuan mokepkej, kiluijkej nochi tein kichiujka itekitikauj toTajtsin Dios ompa Betel. Uan no kitapouijkej tein itekitikauj toTajtsin Dios kiluijka tekiuaj ke panoskia. Keman ikoneuan kitamiiluijkej tein panok, 12 yejua kintajtanij:* “¿Kanika yajki?”. Ikoneuan kinextilijkej kanika yajki itekitikauj toTajtsin Dios akin ualeujka de Judá. 13 Yejua kiniluij ikoneuan: “Xikpejpechtikan* noburro”. Uan ikoneuan kipejpechtijkej burro uan yejua mopantalij.

14 Tatajtsin kitojtokateuak* itekitikauj toTajtsin Dios uan kiajsito tokotsyetok tatampa de se ueyi kouit. Keman kiitak kitajtanij: “¿Tejua tiitekitikauj toTajtsin Dios akin ualeuak de Judá?”. Yejua kinankilij: “Kemaj”. 15 Tanauatijkej akin tatajtsinya katka kiluij: “Tiouij titakuatij kalijtik”. 16 Sayoj ke itekitikauj toTajtsin Dios kinankilij: “Amo uelis nimokepas mouan nion uelis nitakuatiuj mochan, porin nikan amo uelis nikuas pantsin nion nitayis at. 17 Jehová nechnauatij: ‘Amo xikua pantsin nion xitayi at ompa. Uan oksekopaya ximoojti keman timokepas’”. 18 Sayoj ke tanauatijkej akin tatajtsinya katka kikajkayauak uan kiluij: “Nejua no nitanauatijkej uan Jehová kinauatij se ángel maj nechiluiki: ‘Xikajsiti uan xikilui maj uiki mochan para maj kikua pantsin uan maj tayi at’”. 19 Yejua ika itekitikauj toTajtsin Dios mokepak iuan tanauatijkej akin tatajtsinya katka. Yajki ichan kikuato pantsin uan tayito at.

20 Keman takuajtoyaj, Jehová kinojnotsak tanauatijkej akin tatajtsinya katka. 21 Uan yejua chikauak kiluij itekitikauj toTajtsin Dios akin ualeujka de Judá: “Jehová kijtoua: ‘Tikixnamikik Jehová uan amo tiktakamatik tein moDios Jehová mitsnauatij. 22 Timokepak para tikuakiuj pantsin uan titayikiuj at maski yejua mitsnauatijka “Amo xikua pantsin nion xitayi at”. Kemej amo titatakamatik, keman timikis amo mitstokaskej kampa kintokkej mouejkaujtatuan’”.

23 Keman itekitikauj toTajtsin Dios tamitakuaj, tanauatijkej akin tatajtsinya katka kipejpechtilij burro para maj mokepa. 24 Itekitikauj toTajtsin Dios yajki, sayoj ke moixnamikito iuan se león uan nejon león kimiktij. Yejua uetstoya ojti uan burro uan león ijkatoyaj inakastan. 25 Seki takamej panokej kampa uetstoya itekitikauj toTajtsin Dios uan kiitakej ke león ijkatoya inakastan miket. Nejon takamej ajsikej ueyi xolal kampa nemia tanauatijkej akin tatajtsinya katka uan kitetapouijkej tein kiitakej.

26 Keman tanauatijkej akin tatajtsinya katka kitekakilij tein panoka, kijtoj: “Ika tajtojtokej itekitikauj toTajtsin Dios akin kiixnamikik Jehová. Yejua ika Jehová kichiuak maj león kimiktiani. Ijkon mochiuak tein Jehová kijtojka”. 27 Uan tatajtsin kiniluij ikoneuan: “Xikpejpechtikan noburro”. Uan yejuan kipejpechtijkej. 28 Tatajtsin yajki uan ajsito kampa uetstoya miket, uan burro uan león ijkatoyaj inakastan. León amo kikuaj miket nion kikokoj burro. 29 Tanauatijkej akin tatajtsinya katka kipantalij miket itech burro uan kiuikak ueyi xolal kampa yejua nemia. Ompa kichokiliskiaj uan kitokaskiaj. 30 Tatajtsin kitokak miket kampa yejua kitokaskiaj. Keman kichokilijtoyaj kijtouayaj: “¡Titeikneltij noknitsin!”. 31 Satepan ke kitokkej, kiniluij ikoneuan: “Keman nimikis, xinechtokakan kampa tiktokkej itekitikauj toTajtsin Dios. Noomiyouan xiktalikan inakastan iomiyouan. 32 Tein Jehová kinauatij maj kitematilti ke kipanos altar tein yetok Betel yekmelauj mochiuas. Uan no mochiuas tein kijtoj ke kinchiuiliskej kalmej tein yetokej itech uejueyi xolalmej tein pouij Samaria kampa kinueyichiuaj tatadiosmej”.

33 Maski Jeroboán kiitak nochi tein panok, kisentokak kichiuak tein amo kuali. Kisentokaya kinixtaliaya kemej tiopixkamej nochin takamej akin kinekiaj kichiuaskej nejin tekit. Yejuan katkaj tiopixkamej akin tekitiaj kampa tachijchiujkaj para kinueyichiuaskej tatadiosmej. Jeroboán kijtouaya: “Nejin takat no nikixtalia kemej tiopixkat para maj tekiti kampa titaueyichiuaj”. 34 Ijkon tajtakolchiujkej Jeroboán uan ichankauan, yejua ika senkis kinixpolojkej.

14 Ijkuak, iokichpil Jeroboán akin monotsaya Abías kokolispeuak.* 2 Yejua ika Jeroboán kiluij isiuatsin: “Ximotapatili* uan ximochijchiua kemej amo kimatiskej ke tinosiuatsin uan xiouj Siló. Xikitati tanauatijkej* Ahíya. Yejua kijtoj ke nejua nikinixyekanaskia israelitas. 3 Xikuikili majtakti pantsitsin, seki taxkaltsitsin uan se kontsin de nekti.* Ahíya mitsiluis toni kipanos tookichpil”.

4 Isiuatsin Jeroboán kichiuak tein kiluij, uan yajki Siló kiitato Ahíya. Kemej Ahíya semi tatajtsinya katka amo tachiayaok.

5 Sayoj ke Jehová kiluijka Ahíya: “Ne ualajtok isiuatsin Jeroboán uan mochijchiuak kemej amo akin kiixmatis. Mitsitaki para mitstajtanis* toni kipanos iokichpil porin mokokoua. Nejua nimitsiluis toni tikiluis”.

6 Keman Ahíya kikakik ke isiuatsin Jeroboán kalaktiayaya ichan, kiluij: “Xikalaki siuatsin. Tejua tiisiuatsin Jeroboán, ¿keyej timochijchiuak kemej amo mitsixmatiskej? Dios nechiluij maj nimitsmatilti ke namechtatsakuiltiti. 7 Xiouj uan xikilui Jeroboán: ‘Jehová ininDios israelitas kijtoua: “Nimitsijitak tejua de nochin israelitas para tikinixyekanas akin pouij itech xolal Israel. 8 Amo nikauakok maj ikoneuan David tekiuajtikan, ta tejua nimitsixtalij xitekiuajti. Sayoj ke amo tikchiuak kemej notekitikauj David. Yejua nochipa kitakamatik tein nitanauatia, kiuelitaya nechtekitilis uan kichiuak tein nechyolpaktia. 9 Tejua okachi tikchiujtok tein amo kuali ke akin tekiuajtikej achto. Tinechixtopeuak uan timochijchiuilij se dios uan tatadiosmej* de tepos para tinechkualantis. 10 ¡Yejua ika nikintatsakuiltiti mochankauan! ¡Nikinixpoloti itech xolal Israel nochin takamej* akin mochankauan, hasta akin okachi teikneltijkej uan amo ueli mopaleuiaj! ¡Kemej yeskia nikinochpanati nochin mochankauan para maj ixpoliuikan ijkon kemej se kiochpana kuitat! 11 Itskuimej kinkuaskej mochankauan akin mikiskej itech ueyi xolal. Uan totomej kinkuaskej mochankauan akin mikiskej kalampa den ueyi xolal. Yejua tein kijtoua Jehová ke panos”’.

12 ”Xioujya mochan, uan keman tiajsitias moueyi xolal, mookichpil mikis. 13 Nochin israelitas kichokiliskej uan kitokaskej. De nochin ichankauan Jeroboán sayoj yejua kitokaskej, porin Jehová ininDios israelitas kiitilij teisa tein kiyolpaktij. 14 Jehová kiixtalis se tekiuaj para maj kinixyekana akin pouij itech xolal Israel. Nejon tekiuaj kinixpolos ichankauan Jeroboán keman ejkos tonal tein ixyetok, uan komo Dios kinekiskia yekintsin ueliskia kichiuas. 15 Jehová kintatsakuiltiti israelitas uan yejuan moitaskej kemej se akat tein kiuiuika at. Kinkixtiti israelitas den kualtsin tal tein kinmakaka ininuejkaujtatuan, uan kinkauatiuj oksekopa den ueyiat Éufrates. Jehová kichiuas nejon porin kikualantijkej keman kinkejketskej koujmej para taueyichiuaskej.* 16 Uan amo kinpaleuisok porin Jeroboán tajtakolchiuak uan kichiuak maj nochin israelitas tajtakolchiuakan”.

17 Isiuatsin Jeroboán yajki uan ajsito Tirzá. Keman yetoyaya ikaltenoj, iokichpil mikik. 18 Kitokkej uan nochin israelitas kichokilijkej, ijkon kemej Jehová kiluijka tanauatijkej Ahíya maj kijto.

19 Nochi okseki taman tein kipanok Jeroboán, keman tateuij uan kemej kinixyekanak israelitas, ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej itech xolal Israel. 20 Jeroboán tekiuajtik 22 xiujmej. Keman momikilij,* peuak tekiuajti Nadab akin katka iokichpil Jeroboán.

21 Rehoboam iokichpil Salomón katka tekiuaj ompa Judá. Inan Rehoboam monotsaya Naamá uan katka kayot Ammón. Rehoboam kipiaya 41 xiujmej keman peuak tekiuajti, nemia Jerusalén uan tekiuajtik 17 xiujmej. Jehová kijitak ueyi xolal Jerusalén para maj ompa kiueyitalikan itokay. Kijitak Jerusalén de nochin uejueyi xolalmej tein ininaxka uejueyi kalyetonij israelitas. 22 Akin nemiaj Judá kichiuayaj tein Jehová amo kiyolpaktia. Uan kemej semi tajtakolchiuayaj okachi kikualantiayaj ke ininuejkaujtatuan. 23 No kisentokayaj tachijchiuayaj kampa kinueyichiuaskiaj tatadiosmej uan no kinkejketskej uejueyi temej uan koujmej para taueyichiuaskej. Nochi nejon kichijchiujkej itech tepetsitsin uan inintampa uejueyi koujmej. 24 Uan ompa Judá no onkayaj takamej akin monamakayaj iniuan okseki takamej. Yejuan iniuan auilnemiaj para kinueyichiuaskej inintatadiosuan. Jehová kintalkuilij akin nemiaj itech altepemej kampa kichiuayaj nochi nejin para maj israelitas ompa neminij, sayoj ke yejuan kichiujkej nochi tein amo kuali tein kichiuayaj akin achto ompa nemiaj.

25 Keman tekiuaj Rehoboam makuil xiuitya taixyekantoya, Sisac akin tekiuajtia Egipto pankisak Jerusalén para kinteuis israelitas. 26 Kitamiuikak nochi tein patiyoj tein onkaya ichan Jehová uan nochi tein patiyoj tein onkaya ichan tekiuaj. Kiuikak nochi, hasta escudos de oro tein Salomón kinchijchiujka. 27 Yejua ika tekiuaj Rehoboam kinchijchiuak okseki escudos de cobre, uan kinnauatij akin kinixyekanayaj soldados akin tajpiayaj maj kinyekpianij nejon escudos. Yejuan tajpiayaj puertajtenoj de ichan tekiuaj. 28 Keman tekiuaj ualaya ichan Jehová, soldados akin tajpiayaj iuan ualayaj uan kinualkuiaj nejon escudos. Satepan mokepayaj uan oksepa kintaliayaj escudos kampa yejuan mokauayaj.

29 Nochi okseki taman tein kipanok Rehoboam uan tein kichiuak, ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej Judá. 30 Rehoboam uan Jeroboán nochipa moteuijkej keman tekiuajtitoyaj. 31 Rehoboam momikilij* uan kitokkej itech ueyi xolal tein iaxka David. Kitokkej kampa kintokkaj iuejkaujtatuan. Inan Rehoboam monotsaya Naamá uan katka kayot Ammón. Uan Abiyam* iokichpil Rehoboam peuak tekiuajti.

15 Abiyam peuak tekiuajti ompa Judá keman Jeroboán 18 xiujmejya tekiuajtitoya. Itat Jeroboán katka Nebat. 2 Abiyam nemia Jerusalén uan tekiuajtik eyi xiuit. Inan monotsaya Maacá uan katka iixuiuj Abisalom. 3 Abiyam no kichiuak tein amo kuali ijkon kemej kichiujka itat. Amo senkis kitekitilij iDios Jehová* kemej iueyitat David kitekitilijka. 4 Sayoj ke kemej Jehová iDios David semi kitasojtaya David, kiixtalij maj nochipa semej ikoneuan taixyekana* ompa Jerusalén. Uan nejon no tapaleuij maj amo kinixnamikinij akin nemiaj Jerusalén. 5 David nochipa kichiuak tein Jehová kiyolpaktia uan kitakamatik tein tanauatia. Sayoj amo kitakamatik keman kichiuilij tein amo kuali Urías akin pouia iniuan ichankauan Het. 6 Rehoboam uan Jeroboán nochipa moteuijkej keman tekiuajtitoyaj.

7 Nochi okseki taman tein kipanok Abiyam uan tein kichiuak, ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej Judá. Abiyam uan Jeroboán nochipa moteuijkej keman tekiuajtitoyaj. 8 Abiyam momikilij* uan kitokkej itech ueyi xolal tein iaxka David uan Asá iokichpil Abiyam peuak tekiuajti.

9 Asá peuak tekiuajti ompa Judá keman Jeroboán tekiuajtitoyaya 20 xiujmej ompa Israel. 10 Asá tekiuajtik 41 xiujmej ompa Jerusalén. Iueyinan monotsaya Maacá, iixuiuj Abisalom. 11 Asá kichiuak tein Jehová kiyolpaktia ijkon kemej kichiujka iuejkaujtat David. 12 Yejua kintokak* de Jerusalén takamej akin monamakayaj iniuan okseki takamej. Nejon takamej auilnemiaj para kinueyichiuaskej inintatadiosuan.* Asá no kinajchiuak tatadiosmej tein Dios semi kitajyaltiaj* tein iuejkaujtatuan kinchijchiujkaj. 13 Maacá akin katka iueyinan Asá kichijchiujka se tatadios tein tel pitsotik para ika kiueyichiuaskej kouit tein kiketskaj.* Yejua ika Asá kikuilij tekit tein kipiaya kemej ueyichiujkej, uan kiuejueloj nejon tatadios tein tel pitsotik uan kichichinoto itech tal tamanis* tein moixmati kemej Cedrón. 14 Sayoj ke amo tauejuelojkej kampa tachijchiujkaj para taueyichiuaskej. Maski ijkon, Asá nochipa senkis kitekitilij Jehová.* 15 Uan kiualkuik ichan Jehová nochi tein yejua uan itat kimaktilijkaj. Kiualkuik plata, oro uan okseki taman tein ompa mokuiskia.

16 Asá uan Baasá akin tekiuajtia Israel nochipa moteuijkej keman tekiuajtitoyaj. 17 Baasá akin tekiuajtia itech xolal Israel kinteuito akin nemiaj Judá. No peuak kiyekchijchiua Ramá porin amo kinekia maj nion akin kisani de Judá kampa taixyekanaya tekiuaj Asá uan maj nion akin kalakini. 18 Yejua ika tekiuaj Asá kikuito nochi plata uan oro tein mokauaya ichan tekiuaj, uan no tein mokauayaok itech cuartos kampa kitaliayaj nochi tein kimaktiliayaj Jehová. Nochi nejon plata uan oro kinmakak itakeualuan uan kintitanik Damasco kampa nemia Ben-Hadad akin tekiuajtia Siria. Itat Ben-Hadad katka Tabrimón uan iueyitat katka Hezión. Tekiuaj Asá kiniluij itakeualuan maj kiluikan Ben-Hadad: 19 “Tejua uan nejua timotenkaujkaj ke timopaleuiskej uan no ijkon motenkaujkaj totatuan. Yejua ika nimitstitanilia nejin plata uan oro. Uan nimitstajtania amo xikchiuaok tein timotenkauak iuan Baasá akin tekiuajti Israel para maj amo nechixnamikiok”. 20 Ben-Hadad kichiuak tein kitajtanij tekiuaj Asá. Yejua ika kintitanik takamej akin kinixyekanayaj isoldados maj kinteuitij akin nemiaj itech uejueyi xolalmej tein pouiaj Israel. Isoldados Ben-Hadad moaxkatilijkej Ijón, Dan, Abel-Bet-Maacá, nochi uejueyi xolalmej tein pouiaj Kinéret uan nochi in talmej tein kinmakakaj ikoneuan Neftalí. 21 Keman Baasá kimatik tein kichiuak Ben-Hadad, amo kitamichijchiuakok Ramá uan mokauak ompa Tirzá. 22 Tekiuaj Asá kinsentilij nochin akin nemiaj Judá para yaskej Ramá. Kikuitoj tet uan kouit tein Baasá kikuitoya para kiyekchijchiuas Ramá. Uan tekiuaj Asá kikuik nejon tet uan kouit para kiyekchijchiuas ueyi xolal Gueba uan ueyi xolal Mizpá. Ueyi xolal Gueba yetok kampa kintaxejxelouilijkej ikoneuan Benjamín.

23 Nochi okseki taman tein kipanok Asá ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej Judá. Ompa no ijkuiliujtok nochi tein uelik kichiuak keman tekiuajtitoya uan katiyejua uejueyi xolalmej kinyekchijchiuak. Keman Asá tatajtsinya katka kikuik se kokolis* imetsko. 24 Asá momikilij* uan kitokkej itech ueyi xolal tein iaxka iuejkaujtat David, kampa no kintokkaj iuejkaujtatuan. Uan Jehosafat akin katka iokichpil Asá peuak tekiuajti.

25 Nadab iokichpil Jeroboán peuak tekiuajti itech xolal Israel keman Asá ome xiuitya tekiuajtitoya ompa Judá. Nadab tekiuajtik ome xiuit itech xolal Israel. 26 Yejua kichiuak tein Jehová amo kiyolpaktia. Tajtakolchiuak ijkon kemej itat no tajtakolchiujka. Kichiuak nochi tein amo kuali tein israelitas kichiujkaj porin Jeroboán ijkon kinnextilijka. 27 Baasá iokichpil Ahíya akin pouia iniuan ikoneuan Isacar kitemojtoya kimiktis Nadab. Keman Nadab uan nochin israelitas kiyoualotoj ueyi xolal Guibetón, Baasá ompa kimiktij. Ueyi xolal Guibetón katka ininaxka filisteos. 28 Baasá kimiktij Nadab keman Asá eyi xiuitya tekiuajtitoya ompa Judá, uan Baasá peuak tekiuajti. 29 Keman peuak tekiuajti, kintamimiktij nochin ichankauan Jeroboán ijkon kemej Jehová kiluijka itekitikauj Ahíya akin kayot Siló. Ahíya kimatiltijka Jeroboán ke nochin ichankauan kinmiktiskiaj. 30 Kintamimiktijkej porin Jeroboán semi tajtakolchiujka uan kichiujka maj israelitas no tajtakolchiuanij. Uan no porin Jeroboán semi kikualantijka Jehová ininDios israelitas. 31 Nochi okseki taman tein kipanok Nadab uan tein kichiuak, ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej itech xolal Israel. 32 Tekiuaj Asá uan Baasá akin tekiuajtia Israel nochipa moteuijkej keman tekiuajtitoyaj.

33 Baasá iokichpil Ahíya peuak tekiuajti itech xolal Israel keman Asá eyi xiuitya tekiuajtitoya ompa Judá. Baasá nemia Tirzá uan tekiuajtik 24 xiujmej. 34 Sayoj ke kichiuak tein Jehová amo kiyolpaktia. Tajtakolchiuak ijkon kemej Jeroboán tajtakolchiujka. Kichiuak nochi tein amo kuali tein israelitas kichiujkaj porin Jeroboán ijkon kinnextilijka.

16 Jehová kiluij Jehú iokichpil Hananí maj kimatiltiti Baasá ke yaya kitatsakuiltiti. Yejua kijtoj: 2 “Nimitsixtalij xikinixyekana akin pouij itech xolal Israel maski amo teyi tichiujkej katka. Sayoj ke no titajtakolchiuak ijkon kemej Jeroboán tajtakolchiujka uan no tikchiuak maj israelitas tajtakolchiuakan. Uan nejon semi nechkualantij. 3 Yejua ika nikinixpoloti Baasá uan nochin ichankauan. Nikintamiixpoloti ijkon kemej nikinixpoloj nochin ichankauan Jeroboán iokichpil Nebat. 4 Itskuimej kinkuaskej ichankauan Baasá akin mikiskej itech ueyi xolal. Uan totomej kinkuaskej ichankauan akin mikiskej kalampa den ueyi xolal”.

5 Nochi okseki taman tein kipanok Baasá ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej itech xolal Israel. Ompa no ijkuiliujtok nochi tein uelik kichiuak keman tekiuajtitoya. 6 Baasá momikilij* uan kitokkej itech ueyi xolal Tirzá. Uan Elá akin katka iokichpil Baasá peuak tekiuajti. 7 Jehová kimatiltijka tanauatijkej* Jehú iokichpil Hananí keniuj kintatsakuiltiskia Baasá uan ichankauan. Jehová kijtojka ke kintatsakuiltiskia porin Baasá kichiujtoya tein amo kiyolpaktia. Baasá kichiuak miak taman para kikualantis uan tajtakolchiuak ijkon kemej tajtakolchiujkaj ichankauan Jeroboán. Uan no kijtojka ke kintatsakuiltiskia porin kimiktij Nadab.

8 Elá iokichpil Baasá peuak tekiuajti itech xolal Israel keman tekiuaj Asá tekiuajtitoyaya 26 xiujmej ompa Judá. Elá nemia itech ueyi xolal Tirzá uan tekiuajtik ome xiuit. 9 Zimrí akin katka itakeual Elá kinixyekanaya seki* soldados akin kinuikayaj icarros Elá. Zimrí kitemojtoya kimiktis Elá keman yejua tauantoya ichan Arzá. Arzá tekitia ichan tekiuaj ompa Tirzá uan kinixyekanaya okseki takeualmej. 10 Zimrí kalakito ichan Arzá uan kimiktij Elá. Kimiktij keman Asá tekiuajtitoyaya 27 xiujmej ompa Judá. Satepan yejua peuak tekiuajti. 11 Keman Zimrí peuak tekiuajti kinmiktij nochin ichankauan Baasá. Kinmiktij nochin takamej* akin katkaj iparientes* uan akin kuali iuan mouikayaj. 12 Zimrí kintamimiktij nochin ichankauan Baasá ijkon kemej Jehová kiluijka tanauatijkej Jehú maj kimatilti Baasá. 13 Nochin ichankauan Baasá kinmiktijkej porin yejua uan iokichpil Elá tajtajkolchiujkaj. Uan no kichiujkaj maj israelitas tajtakolchiuakan keman kinueyichiujkej tatadiosmej* para kikualantiskej Jehová ininDios israelitas. 14 Nochi okseki taman tein kipanok Elá uan tein kichiuak, ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej itech xolal Israel.

15 Keman Asá tekiuajtitoyaya 27 xiujmej ompa Judá, Zimrí tekiuajtik chikome tonal ompa Tirzá. Keman Zimrí peuak tekiuajti, soldados akin pouiaj itech xolal Israel kitalijkaj ininkaltsitsin* ompa Guibetón para kinteuiskej akin ompa nemiaj. Nejin ueyi xolal katka ininaxka filisteos. 16 Soldados akin ompa kitalijkaj ininkaltsitsin kitekakilijkej ke Zimrí kiixnamikik tekiuaj uan ke kimiktijka. Yejua ika nochin soldados kiixtalijkej Omrí maj tekiuajti itech xolal Israel. Omrí kinixyekanaya soldados akin pouiaj itech xolal Israel. 17 Omrí uan soldados akin yetoyaj Guibetón pankiskej uan kitamiyoualojkej Tirzá para kinteuiskej akin ompa nemiaj. 18 Keman Zimrí kiitak ke kintankajya akin nemiaj itech ueyi xolal, mokalakito itech se uejkapan kali tein yetoya ichan tekiuaj kampa okachi kuali tatsaktoya. Kitikuiltij nochi in kali uan Zimrí ompa tatak.* 19 Zimrí kipanok nochi nejin porin kichiuak tein Jehová amo kiyolpaktia uan porin tajtakolchiuak ijkon kemej Jeroboán tajtakolchiujka. Uan no kichiujka maj israelitas tajtakolchiuanij. 20 Nochi okseki taman tein kipanok Zimrí ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej itech xolal Israel. Ompa no ijkuiliujtok keniuj kiixnamikik Elá.

21 Ijkuak, akin pouiaj itech xolal Israel moxexelojkej. Sekin kipaleuiayaj Tibní iokichpil Guinat, uan kinekiaj maj yejua tekiuajti. Uan oksekin kipaleuiayaj Omrí. 22 Sayoj ke akin kipaleuiayaj Omrí kintankej akin kipaleuiayaj Tibní iokichpil Guinat. Kimiktijkej Tibní uan Omrí peuak tekiuajti.

23 Omrí peuak tekiuajti itech xolal Israel keman Asá tekiuajtitoyaya 31 xiujmej ompa Judá. Omrí tekiuajtik 12 xiujmej itech xolal Israel. Ompa Tirzá tekiuajtik chikuasen xiuit. 24 Omrí kikouilij Sémer se tepet tein yetok Samaria. Kimakak 68 kilos uan tajko* de plata uan itech nejon tepet kichijchiuak se ueyi xolal. Nejon ueyi xolal kitokaytij Samaria,* porin tepet achto katka iaxka Sémer. 25 Omrí kichiuaya tein Jehová amo kiyolpaktia uan okachi kichiuak tein amo kuali ke nochin akin tekiuajtikej achto. 26 Tajtakolchiuak ijkon kemej tajtakolchiujka Jeroboán iokichpil Nebat. Uan kichiuak tein amo kuali ijkon kemej kichiujkaj israelitas porin Jeroboán ijkon kinnextilijka. Yejuan kinueyichiujkej tatadiosmej uan kikualantijkej Jehová ininDios israelitas. 27 Nochi okseki taman tein kipanok Omrí ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej itech xolal Israel. No ijkuiliujtok akonimej kintanik keman kinteuito. 28 Omrí momikilij* uan kitokkej itech ueyi xolal Samaria. Uan Acab akin katka iokichpil Omrí peuak tekiuajti.

29 Acab iokichpil Omrí peuak tekiuajti itech xolal Israel keman Asá tekiuajtitoyaya 38 xiujmej ompa Judá. Acab iokichpil Omrí nemia Samaria uan tekiuajtik 22 xiujmej itech xolal Israel. 30 Acab iokichpil Omrí kichiuaya tein Jehová amo kiyolpaktia uan okachi kichiuaya tein amo kuali ke nochin akin tekiuajtikej achto. 31 Acab amo sayoj tajtakolchiuak ijkon kemej tajtakolchiujka Jeroboán iokichpil Nebat, ta hasta no monamiktij iuan Jezabel isiuapil Etbaal akin tekiuajtia Sidón. Acab peuak motankuaketsa iixpan Baal uan kiueyichiuak. 32 Uan no, kichijchiuilij se templo Baal ompa Samaria uan kichijchiuak se altar para kiueyichiuaskej. 33 Acab no kiketsak se kouit para taueyichiuaskej.* Akin achto tekiuajtikej itech xolal Israel kichiujkej tein amo kuali, sayoj ke Acab okachi kichiuak tein amo kuali para kikualantis Jehová ininDios israelitas.

34 Keman Acab tekiuajtitoya, Hiel akin kayot Betel kiyekchijchiuak Jericó. Keman kichijchiuak cimientos momikilij Abiram iokichpil akin tayekanaya, uan keman kitalij puertas momikilij Segub akin katka ixokoyouj. Mochiuak ijkon kemej Jehová kiluijka Josué iokichpil Nun maj kitematilti.

17 Elías* akin kayot Tisbe akin nemia Galaad kiluij Acab: “Jehová yejua Dios akin israelitas tikueyichiuaj uan yejua Dios akin nejua niktekitilia.* ¡Itokaykopa nimitsyekiluia ke amo kiouis nion taajuachiouas seki xiujmej! Oksepa kiouis uan taajuachiouas hasta keman nejua nikijtos”.

2 Jehová kinauatij Elías: 3 “Xikisa de nikan. Ximoojti kampa ualkisa tonaltsin uan ximotatiti* tanakastan den tal tamanis* tein moixmati kemej Kerit, tein yetok tanakastan* den ueyiat Jordán. 4 Ompa titayis at tein ompaka panotok, uan nikinnauatis tiltik totomej* maj mitskauilitij tein tikuas”. 5 Elías niman yajki uan kichiuak tein Jehová kinauatij. Ajsik tanakastan den tal tamanis tein moixmati kemej Kerit, tein yetok tanakastan* den ueyiat Jordán uan ompa mokauak. 6 Tiltik totomej mojmostaj kualkan uan tiotak kiuikiliayaj pantsin uan nakat. Uan Elías tayia at tein ompaka panotoya. 7 Sayoj ke seki tonalmej satepan, at tein ompaka panotoya uakik porin amo kioujtoya itech nochi xolal Israel.

8 Uan Jehová oksepa kinauatij Elías: 9 “Xiouj Sarepta tein poui Sidón uan ompa ximokaua. Niknauatis se siuatsin akin momikilijya itakatsin maj mitstamaka”. 10 Elías yajki Sarepta. Keman ajsitiayaya ueyi xolal, kiitak ke se siuatsin akin momikilijkaya itakatsin kiololojtoya kouit. Elías kinotsak uan kiluij: “Tejuatsin, xa ueliskia tinechualkuilis tepitsin at para nitayis”. 11 Keman siuatsin yaya kikuitia at, Elías oksepa kinotsak uan kiluij: “No xinechualkuili se cacho pantsin”. 12 Siuatsin kiluij: “Nimitsyekiluia itokaykopa Jehová moDios ke amo nikpia pantsin. Sayoj nikpia se tamatsol harina itech se komit uan tepitsin aceite itech se kontsin. Uan yekintsin nikololojtok seki kouit para nikchijchiuatiuj tein tikuaskej nokonetsin uan nejua. Sayoj yejua tikuaskej uan satepan timikiskej”.

13 Uan Elías kiluij: “Amo ximotekipacho. Xiouj mochan xikchijchiuati tein tikijtoj. Sayoj ke achto xinechchijchiuili se pantsin ika harina uan aceite tein tikpia, uan nikan xinechualkuili. Satepan uelis tikchijchiuasya tein nankikuaskej namejuan. 14 Porin Jehová ininDios israelitas kijtoua: ‘Harina tein yetok itech komit amo tamis uan aceite tein yetok itech kontsin amo no tamis hasta keman Jehová kichiuas maj kioui’”. 15 Siuatsin kichiuak tein Elías kiluij. Uan Elías, siuatsin uan ichankauan kipiakej tein kikuaskej miak tonalmej. 16 Harina tein yetoya itech komit amo tamik uan aceite tein yetoya itech kontsin amo no tamik. Mochiuak ijkon kemej Jehová kiluijka Elías maj kimatilti siuatsin.

17 Panok tiempo uan ikonetsin in siuatsin kokolispeuak* uan mikik. 18 Yejua ika siuatsin kiluij Elías: “¿Toni nimitschiuilij itekitikauj toTajtsin Dios? ¿Sayoj tiualaj tinechtatsakuiltiko porin nikchiuak tein amo kuali uan tikmiktiko nokonetsin?”. 19 Sayoj ke Elías kiluij siuatsin: “Xinechmaka mokonetsin”. Elías kikuik okichpiltsin uan kiuikak ajko kampa yejua mokauaya uan kitekak itech icama. 20 Uan Elías kitataujtij Jehová: “NoDios Jehová, ¿tikauati maj tajyoui in siuatsin akin nechkaujtok maj nimokaua ichan? ¿Keyej tikauak maj miki ikonetsin?”. 21 Elías expa moixakatapachoj para kinauas okichpiltsin uan kitataujtij Jehová: “NoDios Jehová, nimitstataujtia xikchiua maj oksepa nemi nejin okichpiltsin”. 22 Jehová kikakik Elías uan okichpiltsin oksepa nemik. 23 Elías kinapaloj okichpiltsin, kitemoltij uan kiuikak kalijtik. Kiuikilij inan uan kiluij: “Xikita, mokonetsin yoltok”. 24 Keman siuatsin kiitak ke ikonetsin yoltoya, kiluij Elías: “Axkan nikmati ke tejua yekmelauj tiitekitikauj Dios, uan ke tein Jehová mitsiluia xikijto, yekmelauj mochiua”.

18 Keman eyi xiuitya amo kioujtoya, Jehová kiluij Elías: “Xiouj xikitati Acab uan nejua nikchiuas maj kioui”. 2 Yejua ika Elías kiitato Acab. Ompa Samaria tel amo onkaya toni kikuaskej.

3 Acab kinotsak takat akin tekitia ichan. Nejon takat monotsaya Abdías uan kinixyekanaya okseki takeualmej. (Yejua semi kimojkatokaya Jehová. 4 Keman Jezabel kinekia kinmiktis nochin itanauatijkauan* Jehová, Abdías kintatij* cien tanauatianij itech ome tepekoyokmej. Kintatij 50 itech se tepekoyok uan okseki 50 kintatij itech okse tepekoyok. Abdías yaya kinkauiliti pantsin uan at). 5 Acab kiluij Abdías: “Xiouj nochi in ameyalmej tein onkak itech xolal Israel uan no xiouj xitachiati noyan* kampa tal tamanis.* Xa onkas sakat tein kinajsis nochin caballos uan mulas uan okseki tapialmej para maj amo mikikanok”. 6 Acab uan Abdías moxejxelouilijkej talmej kampa yaskiaj. Acab yajki sekopa uan Abdías yajki oksekopa.

7 Keman Abdías yajki, Elías kinamikito. Abdías niman kiixmatik, yejua ika motankuaketsak, moixpiloj hasta talpan uan kiluij: “Noteko Elías ¿yekmelauj nikan tietok?”. 8 Elías kinankilij: “Kemaj. Xiouj xikiluiti moteko ke nikan nietok”. 9 Sayoj ke Abdías kiluij: “¿Xe nitajtakolchiuak noteko, yejua ika tikneki maj noselti nimotemaktiti iuan Acab para maj nechmikti? 10 Itokaykopa moDios Jehová akin nochipa yoltok, nimitsyekiluia ke noteko miakej kintitanik maj mitstemotij itech nochi altepemej. Uan keman akin ompa nemij kijtouayaj ke amo ompa tietoya, tekiuaj kiniluiaya maj kiyekijtouanij ke yekmelauj amo mitsajsikej. 11 Axkan tikneki maj nikitati noteko uan maj nikilui ke nikan tietok. 12 Sayoj ke keman nias, ichikaualis Jehová mitsuikas okseko. Komo nikiluiti Acab ke nikan tietok sayoj ke amo mitsajsikiok, nikyekmati ke nechmiktis. Nejua noteko nochipa nikmojkatokani Jehová. 13 Tejuatsin xa mitstapouijkej keniuj nikinpaleuij itanauatijkauan Jehová keman Jezabel kinekia kinmiktis. Nikintatij cien itanauatijkauan Jehová uan ojkan nikinxejxeloj. Nikintatij 50 itech se tepekoyok uan okseki 50 nikintatij itech okse tepekoyok. Uan niaya nikinkauiliti pantsin uan at. 14 Axkan tikneki maj nikitati noteko uan maj nikilui ke nikan tietok, sayoj ke komo amo mitsajsikiok, nikyekmati ke nechmiktis”. 15 Yejua ika Elías kiluij: “Nejua niktekitilia* Jehová akin kinixyekana iangeluan uan Dios akin nochipa yoltok. Uan itokaykopa nimitsyekiluia ke axkan niknojnotsas Acab”.

16 Abdías kiitato Acab para kiluis ke kiitak Elías. Yejua ika Acab yajki kinamikito Elías.

17 Keman Acab kiitak Elías, kiluij: “¡Hasta ke nimitsajsik! ¡Tejua semi tikintajyouiltijtok akin nemij itech xolal Israel!”.

18 Elías kinankilij: “Amo nejua nikintajyouiltijtok akin nemij itech xolal Israel, ta tejua uan ichankauan mopaj nankintajyouiltijtokej. Amo nankichiuaj tein Jehová tanauatia uan nankiueyichiuaj Baal.* 19 Axkan xikinsentili akin nemij itech xolal Israel. No xikinsentili tanauatianij akin takuaj iuan Jezabel: 450 tanauatianij akin kiueyichiuaj Baal uan 400 tanauatianij akin kiueyichiuaj Aserá.* Xikinilui ke timosentiliskej itech tepet Carmelo”. 20 Yejua ika Acab kintitanik seki takamej maj kinnauatitij akin nemij itech xolal Israel maj mosentilikan itech tepet Carmelo. Uan no tanauatij maj ompa mosentilikan nochin tanauatianij.

21 Uan Elías kinnojnotsak nochin akin mosentilijkej uan kiniluij: “¿Hasta kemanian nankiixtaliskej akoni nankiueyichiuaskej?* ¡Komo nankinemiliaj ke Jehová yejua yekmelauj Dios, yejua xikueyichiuakan! ¡Sayoj ke komo nankinemiliaj ke Baal yejua yekmelauj dios, yejua xikueyichiuakan!”. Uan israelitas amo teyi kijtojkej. 22 Elías kiniluij: “Sayoj nejua nimokaua de nochin itanauatijkauan Jehová, sayoj ke Baal kinpia 450 itanauatijkauan. 23 Xitechinmakakan ome kuakuejmej tein yekin moskaltijtokej uan maj itanauatijkauan Baal kikuikan se para kimiktiskej, maj kikojkotonakan, maj kitalikan itech kouit, sayoj ke maj amo kitikuiltikan. Nejua no nikmiktis okse kuakouej uan niktalis itech kouit, sayoj ke amo no niktikuiltis. 24 Uan maj itanauatijkauan Baal kitataujtikan Baal maj kinpaleui, uan nejua niktataujtis Jehová maj nechpaleui. Dios akin tanankilis keman kichichinos tein tikmaktilijtokej kinextis ke yejua yekmelauj Dios”. Uan nochin akin mosentilijkej kijtojkej: “Kuali yetok tein tikijtoua”.

25 Elías peuak kinnojnotsa itanauatijkauan Baal uan kiniluij: “Kemej okachi namiakej, achto namejuan xikijitakan se kuakouej tein yekin moskaltijtok uan xikmiktikan, sayoj ke amo xiktikuiltikan. Satepan xiktataujtikan namodios maj namechpaleui”. 26 Itanauatijkauan Baal kimiktijkej kuakouej* tein kinmakakej, kikojkotonkej uan peuak kitataujtiaj Baal maj kinpaleui. Kitataujtijtoyaj desde kualkan hasta nepantaj. Yejuan kijtouayaj: “¡Baal, timitstataujtiaj xitechnankili!”. Sayoj ke amo akin kinnankilij. Yejuan kiyoualojtiayaj altar uan mijtotijtiayaj. Ajkotsikuintiayaj ika sayoj se ininmets keman mijtotiayaj. 27 Nepantaj, Elías peuak kinueuetskilia* uan kiniluij: “¡Okachi chikauak xiktsajtsilikan, ta nankijtouaj ke yejua se dios! Xa tel tanemilijtok oso xa yajtok baño.* ¡Oso xa kochtok uan moneki maj aksa* kiijxititi!”.* 28 Yejuan tel chikauak kitsajtsiliayaj. Motejtekiaj ika cuchillos uan lanzas* ijkon kemej ipa momattoyaj kichiuaskej, uan semi eskisayaj. 29 Keman tiotakik, yejuan kisentokayaj eliuis tsajtsiaj uan kichiuayaj miak taman.* Ijkon kisentokakej kichiujkej hasta keman tapoyauik. Ijkuak, israelitas momattoyaj kitemaktiskej trigo uan okseki taman. Sayoj ke amo akin mokakik uan amo akin tanankilij porin amo akin kinkaktoya.

30 Satepan Elías kiniluij nochin akin mosentilijkej: “Ximoualtokikan”. Uan nochin motokijkej kampa yejua yetoya. Elías kiyekchijchiuak ialtar Jehová tein kiuejuelojkaj. 31 Kikuik 12 temej porin moajsij 12 uejueyi kalyetonij. Nejin uejueyi kalyetonij ualeuaj de ikoneuan Jacob, akin Jehová kitokaypatak uan kitokaytij Israel. 32 Ika nejon temej kichijchiuak se altar para kiueyitaliskej itokay Jehová. Tachkuatiajki nochi inajnakastan altar para kichijchiuas se zanja. Desde kampa yetoya altar hasta kampa kichijchiuak zanja ueliskia kitokaskej kemej majtakti kilo* xinach. 33 Elías kinejnepanoj kouit, kikojkotonak kuakouej tein yekin moskaltijtoya uan kitalij tapani den kouit. Uan tanauatij: “Xikpexontikan* naui komit ika at uan xiktekilikan kouit uan kuakouej tein tiktemaktitij”. 34 Elías tanauatij: “Oksepa xiktekilikan at”. Uan oksepa kitekilijkej. Elías oksepa kiniluij: “Oksepa xiktekilikan at”. Uan yejuan oksepa kitekilijkej. Expa kichiujkej nejon. 35 At tein kitekilijkej altar mimilauik* tajtanakastan, uan Elías no kitekak at itech zanja.

36 Keman ajsitiayaya hora keman israelitas kitemaktiayaj trigo uan okseki taman, tanauatijkej Elías motokij kampa yetoya altar uan kijtoj: “Jehová tejua tiiDios Abrahán, tiiDios Isaac uan tiiDios Israel. Maj axkan nochin kimatikan ke tejua tiininDios israelitas. Maj no kimatikan ke nejua nimotekitikauj uan ke nikchiuak nochi nejin porin tejua tinechnauatij. 37 ¡Jehová, nimitstataujtia xinechnankili! Xinechnankili para maj israelitas kimatikan ke tejua Jehová yekmelauj tiDios, uan ke tikinpaleuijtok maj oksepa mitsueyichiuakan”.*

38 Keman Elías tamitajtoj, Jehová kiualtitanik tit* desde iluikak uan kitamichichinoj kuakouej, kouit, tet uan talnex. Uan kitamiuatsak at tein tektoya itech zanja. 39 Keman nochin israelitas kiitakej nejon, niman motankuaketskej uan moixpilojkej hasta talpan. Yejuan kijtojkej: “¡Jehová yejua yekmelauj Dios! ¡Jehová yejua yekmelauj Dios!”. 40 Uan Elías kinnauatij israelitas: “¡Xikinkitskikan itanauatijkauan Baal! ¡Amo xikauakan maj cholo nion se!”. Yejuan niman kinkitskijkej uan Elías kintemoltij atauit* tein moixmati kemej Cisón, uan ompa kinmiktij.

41 Uan Elías kiluij Acab: “Xipankisa, xiouj xitakuati uan xitatayiti porin ijkoyokatiuits kiouit”. 42 Acab pankisak, yajki takuato uan tatayito. Uan Elías pankisak ikuapan tepet Carmelo. Keman ompa ajsik, motankuaketsak uan moixtokak hasta itankuako. 43 Uan Elías kiluij takat akin kipaleuiaya: “Xipankisa uan xitachia kampa yetok mar”. Takat pankisak uan tachiato. Keman mokepato kiluij: “Amo moita nion teyi”. Uan Elías chikome viaje kiluij: “Oksepa xiouj xitachiati”. 44 Keman takat chikome viajejya yajka, kiluij: “Desde ne mar ualpankistok se mixtsin tein amo tel ueyi, ta moita kemej in nomay”. Uan Elías kiluij: “Xiouj xikitati Acab uan xikilui: ‘¡Xikinilpi* caballos itech mocarro uan xitejko!* ¡Xiualtemoya para amo timokioujtsakuas!’”. 45 Keman takat yajki, peuak tel tatileui, tel taejeka uan peuak tel chikauak kioui. Acab tejkok itech icarro uan yajki Jezreel. 46 Sayoj ke Jehová kimakak Elías chikaualis. Uan Elías kitempanajokuik itasal, kitsikoj itajkoyan uan tsikuinteuak. Kipanauito Acab uan achto yejua ajsik Jezreel.

19 Acab kitapouito Jezabel nochi tein Elías kichiujka, uan no kiluij ke kinmiktijka nochin tanauatianij* ika machete tein ojkan tenej.* 2 Yejua ika Jezabel kititanik se takat maj kiitati Elías uan maj kilui: “¡Mosta kemej nejin hora ipa timikikya! ¡Maj nodios semi nechtatsakuilti komo amo nimitschiuilia ijkon kemej tikinchiuilij tanauatianij akin tikinmiktij!”. 3 Elías tel mojkakalakik, yejua ika choloj para maj Jezabel amo kimikti. Ajsito Beer-Seba tein poui Judá uan ompa kikauak takat akin kipaleuiaya. 4 Ajsik taluakyan uan nejnemik se tonal. Motalito itampa se kouit tein amo ueyi katka uan peuak kitataujtia Dios maj kimikti. Elías kiluiaya: “¡Amo nitaxikouaok Jehová! Nimitstataujtia xinechmikti. Amo kinamiki maj ninemi okachi xiujmej ke nouejkaujtatuan”.

5 Elías motekak koujtampa uan kochtiajki. Sayoj ke sepasan nesiko se ángel, tepitsin kiolinij uan kiluij: “Ximeua uan xitakua”. 6 Keman Elías ijsak,* kiitak ke ikuanakastan yetoya se pantsin youaltik uan se komit tein kipiaya at. Pantsin yetoya tapani de seki tet tein totoktik katka. Elías takuaj, tayik at uan oksepa motekak. 7 Satepan, iángel Jehová oksepa kiitako Elías, tepitsin kiolinij uan kiluij: “Ximeua uan xitakua. Moneki titakuas para titaxikos porin semi uejka tiojtokati”. 8 Yejua ika, Elías meuak, takuaj uan tayik at. Tein kikuaj kipaleuij maj taxiko ojtokas 40 tonalmej, nochin tonal uan nochi youal. Elías ajsik hasta Horeb, tepet tein toTajtsin Dios kijitak.

9 Ompa Horeb kalakik itech se tepekoyok uan ompa mokauak nochi youal. Keman ompa yetoya, Jehová kitajtanij:* “¿Toni tikchiua nikan Elías?”. 10 Elías kinankilij: “Sayoj tejua nimitsueyichiuani Jehová, Dios akin tikinixyekana moangeluan. Sayoj ke akin nemij itech xolal Israel amo mitstakamatij kemej motenkaujkaj kichiuaskej. Kinuejuelojkej moaltares uan kinmiktijkej motanauatijkauan ika machete tein ojkan tenej. Uan axkan sayoj nejua nimotanauatijkauj, uan no kinekij nechmiktiskej”. 11 Yejua ika Dios kiluij: “Xikisa den tepekoyok uan ximoketsa kalampa iixpan Jehová”. Ijkuak, Jehová panok iixpan Elías. Uan peuak tel chikauak taejeka hasta ixtapaniaj tepemej uan hasta taxitinia kampa tepejxiyoj. Nochi nejin panok iixpan Jehová, sayoj ke Jehová amo moajsia itech nejon ejekat. Keman tamitaejekak peuak chikauak talolini, sayoj ke Jehová amo ompa moajsia. 12 Keman tamitalolinik, Jehová kichiuak maj motatikui, sayoj ke yejua amo moajsia itech nejon tit.* Keman seuik tit, aksa* kualtsin ualtajtoj uan amo chikauak mokakik. 13 Keman Elías kikakik, moixpikik ika itasal,* kisak den tepekoyok uan moketsato kalampa. Akin ualtajtoj kitajtanij: “¿Toni tikchiua nikan Elías?”. 14 Elías kinankilij: “Sayoj tejua nimitsueyichiuani Jehová, Dios akin tikinixyekana moangeluan. Sayoj ke akin nemij itech xolal Israel amo mitstakamatij kemej motenkaujkaj kichiuaskej. Kinuejuelojkej moaltares uan kinmiktijkej motanauatijkauan ika machete tein ojkan tenej. Uan axkan sayoj nejua nimotanauatijkauj, uan no kinekij nechmiktiskej”.

15 Jehová kiluij: “Ximokepa uan xiouj taluakyan tein amo uejka yetok de Damasco. Keman ompa tietosya, xikixtali Hazael para maj peua tekiuajti ompa Siria. 16 Xikuatekili aceite Jehú iixuiuj Nimsí para maj peua tekiuajti itech xolal Israel. Uan Eliseo* iokichpil Safat akin nemi Abel-Meholá xikixtali kemej tanauatijkej para maj mitsixpata. 17 Akin Hazael amo kimiktis ika imachete tein ojkan tenej, Jehú kimiktis. Uan akin Jehú amo kimiktis ika imachete tein ojkan tenej, Eliseo kimiktis. 18 Ompa Israel moajsijok chikome mil akin amo motankuaketsanij para kiueyichiuaskej Baal nion kimakanij besos”.

19 Yejua ika Elías yajki kitemoto Eliseo iokichpil Safat, uan kiajsito tayuntajuijtok iniuan 11 takamej. Eliseo kinuikaya ome kuakuejmej uan kintojtokatiaya* nejon takamej akin no kinuikayaj ojome kuakuejmej. Elías kiajsito Eliseo uan kipantalilij itasal.* 20 Eliseo kinkaujteuak kuakuejmej, motaloj para kiajsitiuj Elías uan kiluij: “Nimitstataujtia xinechkaua maj nikinitatiok nopaj uan nomaj para maj iniuan nimonauatiti.* Uan keman nimokepas, mouan niasya”. Elías kiluij: “Kemaj, xiouj ximonauatiti. Amo nimitstsakuilia”. 21 Eliseo mokepak uan kinkuito ome kuakuejmej para kinmiktis. Kouit tein kinilpilijka* kuakuejmej para tayuntajuis ika taxotaltij* uan kiyokxitij nakat. Satepan kintamakak nochin akin ompa yetoyaj. Keman matamik, yajki iuan Elías uan peuak kitekitilia.

20 Tekiuaj Ben-Hadad akin taixyekanaya Siria kinsentilij nochin isoldados para yaskej tateuitiuij. No kinyoleuak maj iuan yakan okseki 32 tekiuanij akin kinuikayaj soldados, caballos uan carros. Pankiskej Samaria uan kitamiyoualojkej para kinteuiskej akin ompa nemiaj. 2 Ben-Hadad kintitanik seki takamej maj kiitatij Acab akin tekiuajtia itech xolal Israel. Yejuan kiluijkej: “Ben-Hadad kijtoua: 3 ‘Xinechmaka moplata uan mooro, uan no xinechinmaka mosiuauan uan mokoneuan akin okachi kuakualtsitsin’”. 4 Acab akin tekiuajtia itech xolal Israel kiluij: “Nejua nimotakeual uan nochi tein nikpia moaxka ijkon kemej tikijtoj noteko”.

5 Satepan Ben-Hadad oksepa kintitanik seki takamej maj kiitatij Acab uan maj kiluitij: “Ben-Hadad kijtoua: ‘Nejua nitanauatij maj mitsiluitij: “Xinechmaka moplata, mooro, mosiuauan uan mokoneuan”. 6 Sayoj ke, mosta kemej nejin hora nikintitanis notakeualuan para maj tatemotij mochan uan ininchan motakeualuan. Kikuiskej nochi tein patiyoj uan kiuikaskej’”.

7 Keman tekiuaj Acab kikakik nejon, kiniluij akin taixyekanayaj itech xolal Israel: “Xikakikan tein kijtoua nejin takat. Yejua sayoj kineki techkuejmolos. Nechiluij maj nikmaka noplata, nooro, nosiuauan uan nokoneuan, uan nejua nikiluij ke uelis kinuikas”. 8 Uan israelitas uan nochin akin taixyekanayaj itech xolal kiluijkej: “Amo xikchiua tein mitstajtania”. 9 Yejua ika Acab kiniluij takamej akin Ben-Hadad kintitanka: “Xikiluikan noteko: ‘Nikchiuas tein achto tinechtajtanijka, sayoj ke tein axkan tikneki amo nikauas maj kichiuakan’”. Uan nejon takamej yajkej kiluitoj Ben-Hadad tein Acab kijtojka.

10 Ben-Hadad oksepa tanauatij maj kiluitij Acab: “Nikixpoloti Samaria uan kemej nosoldados tel miakej amo kinajsis nion se tamatsol talnex para mouikiliskej. ¡Maj nodios semi nechtatsakuilti komo amo ijkon nikchiua!”. 11 Acab akin tekiuajtia itech xolal Israel kiniluij: “Xikiluikan: ‘Amo xiknemili ke titatanikya, porin ayamo peua timoteuiaj’”. 12 Ben-Hadad uan okseki tekiuanij tauantoyaj itech ininkaltsitsin. Keman kiluitoj tein Acab kijtojka, niman kiniluij isoldados: “¡Xikuikan tein ika nantateuiaj uan tiouij titateuitij!”. Yejua ika isoldados kikuikej tein ika tateuiayaj para yaskej kinteuitiuij akin nemiaj itech ueyi xolal.

13 Se itanauatijkauj* Dios kiitato Acab akin tekiuajtia itech xolal Israel uan kiluij: “Jehová kijtoua nejin: ‘Maski semi miakej soldados mitsteuikij, nejin tonal nimitspaleuis xikintani para tikmatis ke nejua niJehová’”. 14 Acab kitajtanij:* “¿Uan akonimej nechpaleuiskej?”. Tanauatijkej kiluij: “Jehová kijtoua nejin: ‘Takamej akin kinpaleuiaj taixyekananij ompa Israel mitspaleuiskej xitatani’”. Acab no kitajtanij: “¿Uan akoni peuas tateuis?”. Tanauatijkej kinankilij: “¡Tejua tipeuas!”.

15 Acab kinpouak takamej akin kinpaleuiayaj taixyekananij uan katkaj 232. No kinpouak nochin soldados israelitas uan katkaj chikome mil. 16 Acab uan nochin isoldados kisteujkej nepantaj. Ijkuak, Ben-Hadad tauantoya itech kaltsitsin iniuan okseki 32 tekiuanij akin kipaleuiayaj. 17 Keman takamej akin kinpaleuiayaj taixyekananij kiskej de Samaria, Ben-Hadad niman kintitanik seki takamej maj kiitatij toni panotoya. Keman mokepkej, kiluijkej Ben-Hadad: “Ualajtokej seki takamej akin ualeujkej de Samaria”. 18 Ben-Hadad kiniluij: “Komo uitsej techteuikij xikinkitskikan, sayoj ke amo xikinmiktikan. Uan komo amo techteuikij ipa xikinkitskikan, sayoj ke amo xikinmiktikan”. 19 Takamej akin kinpaleuiayaj taixyekananij kiskej de Samaria uan soldados kintojtokatiayaj.* 20 Keman kistiayaj kinmiktijtiajkej soldados sirios akin ualayaj kinixnamikikij. Yejua ika soldados sirios cholojkej uan israelitas motalojkej para kintokatiaskej. Sayoj ke Ben-Hadad akin tekiuajtia Siria mopantalij itech icaballo uan choloj. Iniuan choloj seki soldados akin no yayaj itech caballos. 21 Acab akin tekiuajtia itech xolal Israel kisak uan kinmiktij akin yayaj itech caballos uan carros. Nejon tonal kinmiktij tel miakej sirios.

22 Panok tiempo uan tanauatijkej oksepa kiitato akin tekiuajtia itech xolal Israel uan kiluij: “Xikinmachti mosoldados maj okachi kuali tateuikan uan no xikintemo okseki soldados. Kuali xiknemili toni tikchiuas, porin akin tekiuajti Siria oksepa pankisas mitsteuikiuj ipeujyan okse xiuit”.*

23 Akin kiyolmajxitiayaj akin tekiuajtia Siria kiluijkej: “IninDios israelitas sayoj ueli tapaleuia kampa tepeyoj, yejua ika techtankej. Sayoj ke komo tikinteuiaj kampa tamanis,* tejuan titataniskej. 24 Uan no xikinixpata nochin tekiuanij para maj amo yejuan kinyekantiakan soldados keman titateuitiuij, uan okachi kuali xikinixtali uejueyi chiuanimej para maj kinixyekanakan soldados. 25 Satepan xikinsentili* okseki soldados, caballos uan carros. Maj no miakej kemej tein yayaj mouan keman titateuito uan titapoloj. Tikinteuiskej kampa tamanis uan tikitas ke tikintaniskej”. Ben-Hadad kichiuak tein kiyolmajxitijkej.

26 Ipeujyan xiuit,* Ben-Hadad kinsentilij soldados sirios uan pankiskej Afec para kinteuiskej soldados israelitas. 27 Yejua ika ompa Israel no kinsentilijkej soldados, kinmakakej tein kikuaskej uan yajkej kinnamikitoj soldados sirios. Keman soldados israelitas kitalijkej ininkaltsitsin* taixpan de ininkaltsitsin soldados sirios, moitayaj kemej chivos tein amo miakej. Sayoj ke soldados sirios semi miakej katkaj uan uejka takuitoyaj. 28 Itekitikauj toTajtsin Dios kiitato akin tekiuajtia itech xolal Israel uan kiluij: “Jehová kijtoua nejin: ‘Sirios kijtojkej “Jehová se Dios akin sayoj ueli tapaleuia kampa tepeyoj uan amo kampa tamanis”. Yejua ika nimitspaleuiti xikintani nochin soldados sirios uan ijkon nankimatiskej ke nejua niJehová’”.

29 Soldados israelitas kitalijkaj ininkaltsitsin taixpan de ininkaltsitsin soldados sirios uan ompa yetoyaj chikome tonal. Keman ajsik chikometika tonal peuak moteuiaj. Itech sayoj se tonal, soldados israelitas kinmiktijkej 100 mil soldados sirios akin metsnejnemiaj. 30 Okseki soldados cholojkej uan ajsitoj ueyi xolal Afec. Sayoj ke tepamit tein kiyoualouaya ueyi xolal xitinik uan kinpechij* 27 mil soldados sirios. Ben-Hadad no choloj uan kalakito itech ueyi xolal. Kalakito itech se kali uan motatito* itech se cuarto tein yetoya okachi taijtik.

31 Itakeualuan Ben-Hadad kiluijkej: “Tiktekakilianij ke akin tekiuajtij itech xolal Israel teikneliaj.* Yejua ika xitechkaua maj timotalilikan totajkoyan tasal tein teajuayotia uan maj timokuailpilikan* lazos para tikitatiuij akin tekiuajti itech xolal Israel. Nejon xa tapaleuis maj amo mitsmikti”. 32 Itakeualuan Ben-Hadad motalilijkej inintajkoyan tasal tein teajuayotia uan mokuailpilijkej lazos. Satepan kiitatoj akin tekiuajtia itech xolal Israel uan kiluijkej: “Motakeual Ben-Hadad kijtoua: ‘Nimitstataujtia amo xinechmikti’”. Uan tekiuaj kinnankilij: “¿Xe yoltokok? Yejua nikita kemej yeskia nokniuj”. 33 Itakeualuan Ben-Hadad kinemilijkej ke tatadiosmej* kuali kinnankilijkej, yejua ika niman kiluijkej: “Kemaj, Ben-Hadad kemej yeskia mokniuj”. Acab kiniluij: “Xiakan xikuitij”. Ben-Hadad kisak de kampa motatijtoya uan kiitato Acab. Uan Acab kiluij maj tejko* itech icarro.

34 Ben-Hadad kiluij: “Nimitskepilis uejueyi xolalmej tein nopaj kikuilij mopaj. Uan uelis tikijitas seki ojmej ompa Damasco kampa uelis tanamakaskej motakeualuan, ijkon kemej nopaj kichiuak ompa Samaria”.

Acab kinankilij: “Komo timotenkaua ke ijkon tikchiuas, nimitskauas xiouj”.

Acab uan Ben-Hadad motenkaujkej ke ijkon kichiuaskiaj uan Acab kikauak maj youi.

35 Jehová kinauatij semej tanauatianij* maj kilui se takat akin iuan yetoya: “Xinechmaga”. Sayoj ke takat amo kinekik. 36 Yejua ika tanauatijkej kiluij takat: “Kemej amo tiktakamatik Jehová, se león mitsmiktis keman tias”. Keman takat yajki, moixnamikito iuan se león uan nejon león kimiktij.

37 Tanauatijkej monamikilij okse takat uan kiluij: “Xinechmaga”. Uan takat kimagak uan kikokoj.

38 Tanauatijkej moixtololojpikik* ika se tasal para amo kiixmatiskej uan moketsato ojtenoj para kichias tekiuaj. 39 Keman tekiuaj ompaka panok, tanauatijkej chikauak kiluij: “Keman moteuijtoyaj soldados, nejua nietoya tatajko. Ijkuak nechajsiko se soldado akin kiualkuia okse soldado uan nechiluij: ‘Amo xikaua maj cholo. Komo choloua, tejua mitsmiktiskej oso monekis titemakas 34 kilos* de plataʼ. 40 Uan kemej miak taman nikchiujtinemia, nejon soldado choloj”. Akin tekiuajtia itech xolal Israel kiluij: “Tejua moselti tikijtoj keniuj mitstatsakuiltiskej”. 41 Tanauatijkej niman moixkixtilij tasal uan akin tekiuajtia itech xolal Israel niman kiitak ke katka semej tanauatianij. 42 Uan tanauatijkej kiluij tekiuaj: “Jehová kijtoua nejin: ‘Kemej tikauak maj cholo takat akin nikijtoj ke monekia nankimiktiskej, tejua mitsmiktiskej uan amo yejua. Uan kinmiktiskej akin nemij itech moxolal uan akin nemij itech ixolal amo kinmiktiskej’”. 43 Yejua ika, akin tekiuajtia itech xolal Israel mokepak ichan ompa Samaria. Yejua tayokoxtiaya uan kualantiaya.

21 Nabot akin katka kayot Jezreel kipiaya se ital ompa Jezreel kampa kitokaya uvas. Nejin tal amo uejka yetoya de ichan Acab akin tekiuajtia Samaria. 2 Yejua ika Acab kiluij Nabot: “Xinechmaka motal kampa tiktoka uvas para ompa nitatokas porin amo uejka yetok de nochan. Komo tikneki titaixpataj uan nimitsmaka se tal tein okachi kuali, oso komo tikneki nimitsixtauilia”. 3 Sayoj ke Nabot kiluij Acab: “Amo uelis nimitsmakas tal tein nechkauilijkej nouejkaujtatuan porin Jehová tanauatij maj amo se kinamaka talmej tein techkauilijkej”. 4 Yejua ika Acab yajki ichan. Tayokoxtiaya uan kualantiaya porin Nabot* kiluij ke amo kimakaskia tal tein kikauilijkaj iuejkaujtatuan. Motekato itech icama, moixkepak uan amo kinekik takuas.

5 Jezabel akin katka isiuauj Acab kiitato uan kitajtanij:* “¿Keyej semi titayokoxtok uan amo tikneki titakuas?”. 6 Acab kinankilij: “Nikiluij Nabot* maj nechnamakilti ital kampa kitoka uvas oso maj titaixpatakan, sayoj ke nechiluij ke amo nechmakas ital”. 7 Jezabel kiluij: “¿Xe amo tejua titekiuaj itech xolal Israel? Ximeua, xitakua uan amo xitayokoxtook. Nejua nimitsmakas ital Nabot akin kayot Jezreel”. 8 Jezabel kijkuiloj seki amamej itokaykopa Acab, uan kitalilij sello tein kikuia Acab. Satepan kintitanilij taixyekananij uan uejueyi chiuanimej akin nemiaj Jezreel kampa nemia Nabot. 9 Itech amamej Jezabel kijkuiloj: “Xitanauatikan maj amo akin takua, xikinsentilikan nochin akin nemij itech ueyi xolal uan xikiluikan Nabot maj motali ininixpan nochin akin mosentiliskej. 10 Xikchiuakan maj ome takamej akin sayoj tatsiujkanentinemij motalikan iixpan uan maj kijtouilikan ke kiuijuikaltij* Dios uan tekiuaj. Satepan xikalankixtikan den ueyi xolal uan xiktetemakan* hasta maj miki”.

11 Yejua ika taixyekananij uan uejueyi chiuanimej akin nemiaj Jezreel kampa nemia Nabot kichiujkej nochi tein Jezabel kijkuiloj. 12 Tanauatijkej maj amo akin takua, kinsentilijkej nochin akin nemiaj itech ueyi xolal uan kiluijkej Nabot maj motali ininixpan nochin akin mosentilijkej. 13 Ijkuak, ajsikej ome takamej akin sayoj tatsiujkanentinemiaj, motalijkej iixpan Nabot uan peuak kitakajkayauiliaj. Yejuan kijtojkej: “¡Nabot kiuijuikaltij Dios uan tekiuaj!”. Satepan kikalankixtijkej den ueyi xolal uan kitetenkej hasta ke kimiktijkej. 14 Keman kichiujkej nejon, tanauatijkej maj kiluitij Jezabel: “Tiktetenkej Nabot uan mikikya”.

15 Keman Jezabel kimatik ke kitetenkaj Nabot kiluij Acab: “Ximokuilia tal tein Nabot* amo kinekik mitsnamakiltis. Nabot mikikya”. 16 Keman Acab kimatik ke Nabot akin katka kayot Jezreel mikkaya, niman temok kampa yetoya ital para moaxkatilis.

17 Sayoj ke Jehová kinojnotsak Elías akin kayot Tisbe uan kiluij: 18 “Xitemo Samaria xikitati Acab akin tekiuajti itech xolal Israel. Acab yajki kampa yetok ital Nabot para moaxkatilis. 19 Xikilui: ‘Jehová mitsiluia: “Tikmiktij se takat uan timokuilij ital”’. No xikilui: ‘Jehová mitsiluia: “Kampa itskuimej kipajpalojkej iesyo Nabot, no ompa kipajpaloskej moesyo”’”.

20 Acab kiluij Elías: “¡Tikmatikya tein nikchiuak, tejua akin tinechixnamiki!”. Elías kiluij: “Kemaj, nikmatikya tein tikchiuak. Yejua ika Dios mitsiluia: ‘Tejua senkis tikchiuak tein Jehová amo kiyolpaktia. 21 Yejua ika nimitstatsakuiltiti, nimitsixpoloti uan nikinixpoloti itech xolal Israel nochin mookichpipiluan* hasta akin okachi teikneltijkej uan amo ueli mopaleuiaj. 22 Nikinixpolos mochankauan ijkon kemej nikinixpoloj ichankauan Jeroboán iokichpil Nebat uan ijkon kemej nikinixpoloj ichankauan Baasá iokichpil Ahíya. Ijkon nikchiuas porin tinechkualantij uan tikchiuak maj israelitas tajtakolchiuakan’. 23 Jehová no kijtoj tein kipanos Jezabel: ‘Itskuimej kikuaskej Jezabel itech tal tein yetok ompa Jezreel. 24 Itskuimej kinkuaskej ichankauan Acab akin mikiskej itech ueyi xolal, uan totomej kinkuaskej ichankauan akin mikiskej kalampa den ueyi xolal. 25 Acab senkis kichiuak tein Jehová amo kiyolpaktia uan amo akin kichiuani ijkon kemej yejua. Yejua kichiuak nochi nejin porin isiuauj Jezabel kiluiaya maj ijkon kichiua. 26 Acab kichiuak tein tel amo kuali keman kinueyichiuak tatadiosmej* tein Dios semi kitajyaltiaj. Kichiuak ijkon kemej kichiujkaj amorreos akin Jehová kintalkuilij para maj israelitas ompa nemikan’”.

27 Keman Acab kikakik tein kiluij Elías, kitsayanak itasal uan motalilij tasal tein teajuayotia. Acab tayokoxtinemia, amo takuaya uan amo mokixtiliaya nejon tasal keman motekaya. 28 Yejua ika, Jehová kinojnotsak Elías akin kayot Tisbe uan kiluij: 29 “Tein nikiluij Acab kichiuak maj amo moueyimatiok. Kemej amo moueyimatiok, amo niktatsakuiltis keman yoltos, ta nimochias hasta keman iokichpil tekiuajtitos para nikintatsakuiltis ichankauan”.

22 Akin nemiaj Siria uan akin nemiaj itech xolal Israel amo moteuijkej eyi xiuit. 2 Keman panok nejon eyi xiuit, Jehosafat akin tekiuajtia Judá temok para kiitatiuj Acab akin tekiuajtia itech xolal Israel. 3 Uan tekiuaj Acab kiniluij akin kinixyekanayaj isoldados: “Namejuan nankimatij ke Ramot-Galaad toaxka, sayoj ke amo tiktemouanij tikuiliskej akin tekiuajti Siria”. 4 Uan Acab kiluij Jehosafat: “¿Tias titechpaleuitiuj keman tikinteuitiuij akin nemij Ramot-Galaad?”. Jehosafat kinankilij tekiuaj Acab: “Nias namechpaleuitiuj uan nikinuikas nosoldados uan nocaballos”.

5 Sayoj ke Jehosafat kiluij Acab akin tekiuajtia itech xolal Israel: “Nimitstataujtia achto xiktajtani* Jehová ox kuali yetok tein tikchiuati”. 6 Yejua ika Acab* kinsentilij kemej 400 tanauatianij* uan kiniluij: “Keniuj nankiitaj, ¿maj niouj nikinteuiti akin nemij Ramot-Galaad oso amo?”. Yejuan kinankilijkej: “Kemaj, xipankisa porin Jehová mitspaleuis xikintani”.

7 Uan Jehosafat kitajtanij tekiuaj Acab: “¿Xa tikmati ox nikan moajsi se itanauatijkauj Jehová? Maj tikiluikan maj no kitajtani Dios keniuj kiita tein tikchiuasneki”. 8 Acab* kiluij Jehosafat: “Yetokok se takat akin uelis tikiluiskej maj kitajtani Jehová. Monotsa Micaya iokichpil Imlá. Sayoj ke nejua niktauelita porin sayoj kijtoua ke nechpanos tein amo kuali”. Jehosafat kiluij: “Amo monekiskia ijkon titajtos tejuatsin”.

9 Uan Acab akin tekiuajtia itech xolal Israel kinotsak se ueyichiujkej akin kitekitiliaya uan kiluij: “Xikuitiuetsiti Micaya iokichpil Imlá”. 10 Acab akin tekiuajtia itech xolal Israel uan Jehosafat akin tekiuajtia Judá, yetoyaj puertajtenoj de Samaria kampa kichipauayaj trigo akin ompa nemiaj. Sejse tekiuaj tokotsyetoya itech iueyi silla uan aktoyaj tasal tein kikuij tekiuanij. Uan nochin tanauatianij yetoyaj ininixpan uan tajtojtoyaj kemej tajtouaj tanauatianij. 11 Uan Sedequías iokichpil Kenaaná mochijchiuilij ome kuaomimej de tepos uan kijtoj: “Yejua nejin tein kijtoua Jehová: ‘Ika nejin kuaomimej tikintopeujtias sirios hasta tikintamiixpolos’”. 12 Nochin okseki tanauatianij no kiluiayaj nejon. Kijtouayaj: “Xipankisa Ramot-Galaad porin titataniti. Jehová mitspaleuis xitatani totekiuaj”.

13 Takat akin kinotsato Micaya kiluij: “Nochin okseki tanauatianij kiluijtokej tekiuaj ke tataniti. Nimitstataujtia no xikijto tein yejuan kiluijtokej, xikilui ke tataniti”. 14 Sayoj ke Micaya kiluij: “Nimitsyekiluia itokaykopa Jehová akin nochipa yoltok ke sayoj nikijtos tein Jehová nechiluis”. 15 Uan Micaya ajsik kampa yetoya tekiuaj Acab uan tekiuaj kitajtanij: “Keniuj tikita Micaya, ¿maj tikinteuitij akin nemij Ramot-Galaad oso amo?”. Micaya kinankilij: “Kemaj, xipankisa porin tikintanis. Jehová mitspaleuis xitatani”. 16 Keman tekiuaj Acab kikakik nejon, kiluij: “Miakpaya nimitsiluiani ximotenkaua itokaykopa Jehová ke sayoj tinechiluis tein yekmelauj kijtoua”. 17 Yejua ika Micaya kiluij: “Nikinitak nochin israelitas moyaujtoyaj itech tepemej kemej yeskiaj ichkamej* tein amo akin kinyekpia. Jehová kijtoj: ‘Amo akin kinixyekanaok. Maj nochin kualtsin mokepakan ininchan’”.

18 Acab akin tekiuajtia itech xolal Israel kiluij Jehosafat: “Ipa nimitsiluijkaya ke yejua nochipa kijtoua ke nechpanos tein amo kuali”.

19 Uan Micaya kijtoj: “Xikaki tein Jehová kijtoua. Nikitak ke Jehová tokotsyetoya itech iueyi silla uan nochin iangeluan ijkatoyaj inajnakastan, sekin ijkatoyaj iyekmakopa uan oksekin iopochmakopa. 20 Jehová kintajtanij: ‘¿Akoni kikajkayauas Acab para maj pankisa tateuiti Ramot-Galaad uan maj ompa kimiktikan?’. Uan se ángel kijtouaya se taman uan okse ángel kijtouaya okse taman. 21 Uan se ángel moketsak iixpan Jehová uan kiluij: ‘Nejua nikajkayauas’. Jehová kitajtanij: ‘¿Keniuj tikajkayauati?’. 22 Ángel kinankilij: ‘Nias uan nikchiuas maj itanauatijkauan kikajkayauakan’. Yejua ika Dios kiluij: ‘Kualtias tein tiknemilijtok tikchiuas porin kineltokas. Xiouj xikchiuati’. 23 Yejua ika Jehová kiualtitanik se ángel maj kichiuaki maj nochin motanauatijkauan mitskajkayauakan, sayoj ke Jehová kitematiltijya ke mitspanoti tein amo kuali”.

24 Sedequías iokichpil Kenaaná kiajsito Micaya, kiixtatsinij uan kiluij: “¿Tikijtosneki ke Jehová nechkuilij ichikaualis uan ke axkan tejua mouan tajtoua?”. 25 Micaya kinankilij: “Tikyekmatis ke melauj tein nikijtoua keman timotatitiuj* itech cuarto tein okachi taijtik yetok”. 26 Uan Acab akin tekiuajtia itech xolal Israel kijtoj: “Xikitskikan Micaya uan xikuikilikan Amón akin taixyekana itech ueyi xolal uan Joás iokichpil tekiuaj.* 27 Xikiniluikan nejin: ‘Tekiuaj namechiluia: “Xiktsakuakan nejin takat uan sayoj xikmakakan tsikitsin pantsin uan tepitsin at hasta keman nitatanis uan nimokepas”’”. 28 Sayoj ke Micaya kiluij: “Komo titatani uan timokepa, kijtosneki ke Jehová amo nouan tajtoj”. Uan no kijtoj: “Namejuan akin nikan nanyetokej, xikelnamikikan tein nikijtoj”.

29 Uan Acab akin tekiuajtia itech xolal Israel uan Jehosafat akin tekiuajtia Judá pankiskej Ramot-Galaad. 30 Tekiuaj Acab* kiluij Jehosafat: “Nimotaliliti okse notasal para maj amo nechixmatikan keman nitateuitiuj. Sayoj ke tejua ximotalili motasal tein ipa tikui kemej tekiuaj”. Uan tekiuaj Acab motalilij okse tasal uan yajki tateuito. 31 Akin tekiuajtia Siria kinnauatijka 32 soldados akin kinixyekanayaj akin kiuikayaj carros: “Amo ximoteuikan iniuan okseki soldados, ta sayoj xikteuikan akin tekiuajti itech xolal Israel”. 32 Keman akin kinixyekanayaj soldados akin kiuikayaj carros kiitakej Jehosafat, moiluijkej: “Moita ke ne takat yejua akin tekiuajti itech xolal Israel”. Yejua ika yajkej kiteuitoj uan Jehosafat peuak tsajtsi maj kipaleuikan. 33 Keman akin kinixyekanayaj soldados akin kiuikayaj carros kiitakej ke amo katka tekiuaj Acab, niman kikaujkej uan amo kiteuijkejok.

34 Sayoj ke se soldado kitamotak se flecha uan kikuiltij* Acab akin tekiuajtia itech xolal Israel maski amo kimatia ke kikuiltiskia. Flecha motokato tatsalan de iteposkoton, yejua ika Acab kiluij akin kiuikaya icarro: “Ximokepa uan xinechkixti de nikan porin semi nechkokojkej”. 35 Nochin tonal fieroj moteuijtoyaj. Tekiuaj kikitskijtoyaj itech icarro para ueliskia ijkatos uan kinitstos sirios. Yejua semi eskistoya uan iesyo tektoya itech icarro. Acab mikik keman tapoyaujtoyaya. 36 Keman tapoyauik, aksa* chikauak kijtoj: “¡Nochin ximokepakan namoueyi xolal! ¡Xiakan kampa nanualeujkej!”. 37 Tekiuaj Acab mikik uan kiuikakej Samaria para kitokaskej. 38 Icarro tekiuaj kipajpakatoj itech ueyi tanque tein yetok ompa Samaria. Keman kipajpaktoyaj, itskuimej kipajpalojkej iesyo Acab tein ompa tektoya uan siuamej akin monamakayaj iniuan takamej ompa maltijtoyaj.* Ijkon mochiuak nochi tein Jehová kijtojka.

39 Nochi okseki taman tein kipanok Acab ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej itech xolal Israel. Ompa no ijkuiliujtok nochi tein kichiuak, kemej kali tein kichijchiuak uan tein kikualtsintilij ika inintenomiyo elefantes. No ijkuiliujtok katiyejua uejueyi xolalmej kinchijchiuak. 40 Acab mikik* uan Ocozías akin katka iokichpil Acab peuak tekiuajti.

41 Jehosafat akin katka iokichpil Asá peuak tekiuajti ompa Judá keman Acab naui xiuitya tekiuajtitoya itech xolal Israel. 42 Jehosafat kipiaya 35 xiujmej keman peuak tekiuajti, nemia Jerusalén uan tekiuajtik 25 xiujmej. Inan monotsaya Azubá akin katka isiuapil Silhí. 43 Jehosafat nochipa kichiuak kemej Asá akin katka itat. Kichiuak nochi tein Jehová kiyolpaktia. Sayoj ke amo tauejuelojkej kampa tachijchiujkaj para taueyichiuaskej. Miakej yayajok ompa kinchichinouilitij tatadiosmej* tapialmej uan okseki taman uan kinmaktiliayaj pokti tein pankisaya. 44 Jehosafat kuali mouikak iuan akin tekiuajtia itech xolal Israel. 45 Nochi okseki taman tein kipanok Jehosafat ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej Judá. No ijkuiliujtok keniuj tateuij uan akonimej kintanik keman kinteuito. 46 No kintokak* de Jerusalén takamej akin monamakayaj iniuan okseki takamej uan auilnemiaj para kinueyichiuaskej inintatadiosuan. Nejon takamej mokaujkajok desde keman itat Asá tekiuajtitoya.

47 Ijkuak, amo kiixtalijkaj se tekiuaj ompa Edom, ta se ueyichiujkej kinixyekanaya akin ompa nemiaj.

48 Jehosafat no kinchijchiuak barcos tein ajsiskiaj hasta Tarsis* para kikuitiuij oro ompa Ofir, sayoj ke amo ajsikej porin uejueliuitoj ompa Ezión-Guéber. 49 Ijkuak, Ocozías iokichpil Acab kiluij Jehosafat: “Xikinkaua notakeualuan maj no yakan iniuan motakeualuan itech barcos”.* Sayoj ke Jehosafat kiluij ke amo.

50 Jehosafat momikilij* uan kitokkej itech ueyi xolal tein iaxka iuejkaujtat David, kampa no kintokkaj iuejkaujtatuan. Uan Jehoram akin katka iokichpil Jehosafat peuak tekiuajti.

51 Keman Jehosafat tekiuajtitoyaya 17 xiujmej ompa Judá, Ocozías iokichpil Acab peuak tekiuajti itech xolal Israel. Yejua nemia Samaria uan tekiuajtik ome xiuit itech xolal Israel. 52 Yejua kichiuak tein Jehová amo kiyolpaktia. Tajtakolchiuak ijkon kemej itat uan inan no tajtakolchiujkaj. Uan no kichiuak tein amo kuali tein kichiujka Jeroboán iokichpil Nebat, akin kichiujka maj israelitas tajtakolchiuanij. 53 Motankuaketsaya iixpan Baal para kiueyichiuas uan kikualantiaya Jehová ininDios israelitas ijkon kemej kichiujka itat.