¿Otikmatiaya?

Tlen yiuejkika okijkuilojkej kiteititia melauak tlen kijtoua Biblia

ITECH Museo de las Tierras de la Biblia tlen kajki Jerusalén, ompa kajki se tetl tlen xamo itech otlajkuilojkej kanaj itech xiuitl 700 noso 600 achto itech xiuitl 1. Okajsikej itech se cueva, yiuejkika ompa okintokayaj akinmej oixpoliuiayaj, ik ompa kajki altepetl Hebron, Israel. Itech tetl ijkuilitok: “Yahweh Sabaot ma kitlajyouilti Hagaf ikone Hagav”. Non kiteititia melauak tlen kijtoua Biblia porque kiteititia itoka toTajtsin Dios, Jehová noso Yahweh, ika hebreo tlen yiuejkika otlajtouayaj okijkuilouayaj ika letras YHWH, miakej okixmatiayaj uan nochipa okitekitiltiayaj. Yokajsikej cuevas kanin yiuejkika ompa okintokayaj akinmej oixpoliuiayaj noso ompa sekimej omonechikouayaj uan oksekimej ompa omotlatiayaj. Ualeua itech tepamitl okijkuilouayaj itoka toTajtsin Dios uan noijki intoka sekimej tlaltikpaktlakamej tlen okipiayaj itoka toTajtsin Dios.

Se siuatl tlen itoka Rachel Nabulsi de la Universidad de Georgia uan momachtia okseki tlajtolmej okijto: “Miak uelta okijkuilojkej YHWH non kiteititia miak ipati [...]. Tlen okijkuilojkej kiteititiaj akinmej ochantiayaj Israel uan Judá okipatioitayaj YHWH”. Non kiteititia melauak tlen kijtoua Biblia porque ompa kajki miak uelta itoka toTajtsin Dios ika letras hebreas YHWH. Miakej intoka noijki okipiayaj itoka toTajtsin Dios.

Tlajtolmej “Yahweh Sabaot” tlen ijkuilitok itech tetl tlen yotikijtojkej, kijtosneki “Jehová akin kinyekana miakej soldados”. Non kiteititia yiuejkika nochipa okitekitiltiayaj itoka toTajtsin Dios uan noijki “Jehová akin kinyekana miakej soldados”. Noijki kiteititia melauak tlen kijtoua Biblia porque ompa kijtoua “Jehová akin kinyekana miakej soldados” kanaj 250 uelta kajki itech Escrituras Hebreas. Okachi ijkuilitok itech amochtli Isaías, Jeremías uan Zacarías.