Iileshomwa moka mwa za omayamukulo gomapulo ngoka ge li mokafo Onkalamwenyo yopaKriste niilonga yetu yokuuvitha
7-13 MAALITSA
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | 1 SAMUEL 12–13
“Uuntsa ohawu tetekele epunduko”
w00 8/1 ep. 25, okat. 17
Uuntsa ohawu tetekele epunduko
17 Mokutala koonkatu dhaSaul, otashi vulika kombanda dha li tadhi monika dhu uka. Ihe paushili, oshigwana shaKalunga osha li “moshiponga oshinene,” ‘nokuthiminikwa unene,’ nosha li tashi kakama kuumbanda, omolwonkalo yasho yokwaana etegameno. (1 Samuel 13:6, 7) Odhoshili kutya inashi puka okuninga oonkambadhala, uuna onkalo tayi shi pitike. Ihe dhimbulukwa kutya Jehova oha vulu okulesha omitima nosho wo okumona omainyengotompelo getu gomuule. (1 Samuel 16:7) Onkee ano, osha yela kutya okwa li a mono iikala yontumba muSaul, mbyoka inaayi popiwa mo momahokololo gOmbiimbeli shu ukilila. Pashiholelwa, Jehova otashi vulika a li a mono kutya okwaana eidhidhimiko kwaSaul, okwa li kwe etithwa keinenepeko. Otashi vulika Saul a li ta ningilwa nayi, kokutya e li omukwaniilwa gwaIsraeli ashihe, okwa li e na okutegelela omuntu ngoka a li a tala ko omuhunganeki a kulupa a kala ko. Kashi na nduno mbudhi kutya oshike, Saul okwa li e uvite kutya okungozonoka kwaSamuel okwe mu pa uuthemba a longe po iilonga mbyoka kuye mwene nokudhina omalombwelo gokondandalunde ngoka a li a pewa. Oshizemo? Samuel ka li a pandula oonkatu ndhoka Saul a katuka. Pehala lyaashono, okwa geele Saul e ta ti kuye: “Elelo lyoye itali ka kalelela we. Oshoka ino vulika [kOmuwa].” (1 Samuel 13:13, 14) Eeno, uuntsa ohawu tetekele epunduko.
Jehova oha kala a nyanyukwa, uuna tatu vulika kuye
8 Ehokololo lyOmbiimbeli li na sha nomukwaniilwa Saul, otali tsu omuthindo kutya osha simanenena okukala hatu vulika. Sho Saul a tameke okupangela okwa li omwiifupipiki ‘nokwa li i idhina.’ Ihe mokweendela ko kwethimbo, okwa kwatwa kuuntsa nokwa li a tompathana momukalo gwa puka. (1 Samuel 10:21, 22; 15:17) Pompito yimwe, Saul okwa li e na oku ka kondjitha Aafilisti. Ndele Samuel okwa li e mu lombwele e mu tegelele, opo e ye a ningile Jehova efikilondjambo noku mu lombwela shoka e na okuninga. Nonando ongawo, Samuel ka li e ya pethimbo ndyoka Saul a li e mu tegelela, naantu oya li ya tameke okuhalakana. Sho Saul a mono aantu taya halakana, okwa “yamba efikilondjambo,” naashoka osha li sha geyitha Jehova. Sho Samuel e ke ya kuSaul, Saul okwa li i ipopile omolwokwaavulika kwe a ti kutya molwaashono Samuel ine ya pethimbo, okwi ‘ikoleke,’ e ta yamba efikilondjambo, opo ando Jehova e mu sile ohenda. Omukwaniilwa Saul okwa li wete efikilondjambo lya simanenena li vule okuvulika kelombwelo lyokutegelela Samuel oye e ye a yambe eyambo. Samuel okwa li e mu lombwele a ti: “Owa ningi nayi. Ino vulika koshipango shOmuwa Kalunga koye e shi ku pa.” Jehova okwa li e ekelehi Saul e li omukwaniilwa, omolwokwaavulika kwe. — 1 Samuel 10:8; 13:5-13.
Omaliko gomOmbiimbeli
Mbela oto ka landula ngaa ewiliko lyaJehova lyopahole?
15 Otashi vulika Aaisraeli ya li ya dhiladhila kutya otaya vulu okukala yi inekela omukwaniilwa gwopantu shi vulithe okwiinekela Jehova. Ngele osho ya li ya dhiladhila ngawo, nena oya li taya landula ‘iifundja.’ Molwaashoka oya li yi itaala moshinima shimwe showala, osha li tashi ke ya ningitha nuupu yi itaale iinima yilwe “yiifundja” oyindji mbyoka hayi humithwa komeho kuSatana. Pashiholelwa, omukwaniilwa gwopantu okwa li ta vulu oku ya ningitha ya galikane iikalunga. Aantu mboka haya galikana iikalunga ohaya dhiladhila kutya otaya vulu okukala yi inekela iikalunga mbyoka ya ningwa miiti nenge momamanya, molwaashoka otaya vulu oku yi mona noku yi guma. Inayi inekela muKalunga ihaa monika, Jehova, ngoka a shita iinima ayihe. Ihe omuyapostoli Paulus okwa li a popi iikalunga mbika a ti kutya oyo “iinima ihaayi kwatha sha.” (1 Kor. 8:4) Iikalunga ihayi vulu okumona ko, okuuva ko, okupopya nenge okulonga sha. Onkee ano, osha nika uusama oku yi galikana, molwaashoka owala tatu vulu oku yi mona noku yi guma. Iikalunga ihayi vulu okukwathela nando omuntu. ‘Oyiifundja’ nosho wo mboka haye yi inekele “otaa ka faathana nayo.” — Eps. 115:4-8.
14-20 MAALITSA
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | 1 SAMUEL 14–15
“Evuliko oli vule omayambo”
Jehova oha kala a nyanyukwa, uuna tatu vulika kuye
4 Molwaashoka Jehova oye e tu shita, kehe shoka tu na oshe. Ngele osho shi li ngawo, mbela otu na ngaa shoka tatu vulu oku mu pa? Eeno, otatu vulu oku mu pa oshinima shoka shi na ondilo lela. Oshinima shoka oshike mbela? Eyamukulo otatu li adha mekumagidho lyOmbiimbeli, ndyoka tali ti: “Mumwandje, ninga oondunge, u nyanyudhe omwenyo gwandje, opo ndi wape okuyamukula ngoka ta sitha ndje ohoni.” (Omayeletumbulo 27:11) Otatu vulu okukala hatu gandja sha kuKalunga, mokukala hatu vulika kuye. Nonando otu li moonkalo dha yoolokathana, ngele otwa kala tatu vulika kuKalunga, otatu ka ulika kutya Satana Omuhindadhi okwa popya iifundja iitokele, sho a ti kutya aantu itaya ka kala aadhiginini kuKalunga, uuna taya makelwa. Uuthembahenda owu thike peni!
Mbela oto tsikile ngaa okuninga omalunduluko?
4 Oshiholelwa shomukwaniilwa Saul otashi tu longo shoka tashi vulu oku tu ningilwa ngele katu na eifupipiko. Saul okwa kwatwa kuuntsa, e ta kala inana hala okuzimina kutya okwa pumbwa okulundulula okudhiladhila kwe noonkatu dhe. (Eps. 36:1, 2; Hab. 2:4) Pashiholelwa, sho Jehova a lombwele Saul shoka e na okuninga konima ngele a sindi Aayamaleki, ina vulika. Sho omuhunganeki Samuel a popi naye kombinga yoshinima shoka, Saul ka li a zimine kutya okwa ninga epuko. Pehala lyaashono, okwa kambadhala okwiipopila kutya ndyoka kali shi epuko lya kwata miiti, nonokutya aantu oyo ye mu thininike e shi ninge. (1 Sam. 15:13-24) Monakuziwa, Saul okwa li natango a ningi oshinima sha fa mpoka. (1 Sam. 13:10-14) Shiyemateka, okwe etha omutima gwe gu kwatwe kuuntsa. Saul ka li a lundulula okudhiladhila kwe, onkee ano, Jehova okwe mu geele e ta kala inee mu hokwa we.
5 Opo tu ilonge sha moshiholelwa shaSaul, otwa pumbwa okwiipula omapulo taga landula: ‘Uuna tandi lesha omayele gomOohapu dhaKalunga, mbela ohandi kambadhala okwiipopila kutya omolwashike ihaandi ga tula miilonga? Mbela ohandi dhiladhila kutya shoka nda ninga kashi shi naanaa epuko lya kwata miiti? Mbela uusama ohandi wu pe yalwe, uuna nda ninga epuko?’ Ngele eyamukulo lyoye komapulo ngoka oeeno, nena owa pumbwa okulundulula okudhiladhila kwoye niikala yoye. Ngele ino shi ninga, omutima gwoye otagu vulu okukwatwa kuuntsa, Jehova e ta kala inee ku tala ko we wu li kuume ke. — Jak. 4:6.
Omaliko gomOmbiimbeli
it-1-E ep. 493
Olukeno
Okwiigandja komathiminiko nelalakano lyokuulika olukeno ndoka kaalu li metsokumwe nehalo lyaKalunga, ohaku vulu okweeta iilanduliko ya kwata miiti. Shika otu shi iwetele mwaashoka sha ningilwa omukwaniilwa Saul. Kalunga okwa li a gandja elombwelo Aayamaleki ya dhipagwe, ano oshigwana shoka sha li sha kondjitha Aaisraeli, sho ya li taya zi kuEgipiti. Saul okwa li a lombwelwa kaa sile nando ohenda aantu mboka. Pehala lyokupulakena kelombwelo ndyoka, Saul okwa pulakene kaantu ye, shoka she mu ningitha kaa landule thiluthilu elombwelo lyaJehova. Onkee ano, Jehova okwa kutha Saul uukwaniilwa. (1Sam 15:2-24) Odhoshili kutya omuntu ngoka a simaneka noonkondo omithikampango dhaJehova nokuli omudhiginini kuye, ota vulu okuninga epuko ngaashi Saul, e ta kala inaa hokiwa we kuJehova.
21-27 MAALITSA
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | 1 SAMUEL 16–17
“Jehova oye esindano molugodhi”
Jehova “oye esindano molugodhi”
David okwa li a lombwele Saul kombinga yaashoka a ningile onkoshi nemwanka. Mbela okwa li ti itanga? Hasho nando. David okwa li e shi shoka she mu kwathele a sindane momalugodhi ngoka. Okwa ti: “Omuwa okwa hupitha ndje koonkoshi nokomamwanka; ota ka hupitha ndje wo kOmufilisti nguka.” Saul okwa li a shilipalekwa, e ta yamukula ta ti: “Inda ano; Omuwa na kale nangoye.” — 1 Samuel 17:37.
Mbela owa hala okukala wu na eitaalo lya fa lyaDavid? Ndhindhilika kutya eitaalo lyaDavid kalya li lyi ikolelela komadhiladhilo ge mwene, ihe omokwiitaala Kalunga, nomolwaashono a li e na ontseyo noondunge. Okwa tseya Jehova e li omugameni omunahole nomugwanithi gwomauvaneko. Ngele otwa hala okukala tu na eitaalo ndyono, otwa pumbwa okutsikila okwiilonga kombinga yaKalunga mOmbiimbeli. Ngele otwa kala metsokumwe naashoka twi ilonga, otatu ka mona wo nkene eitaalo lyetu tali kolo. — Aahebeli 11:1.
Jehova “oye esindano molugodhi”
Sigo okunena, momukalo moka David a li i inyenge, otagu ulike kutya okwa li e na eitaalo lya kola. Kala ando wa fa wu wete omumati omugundjuka ta yamukula Goliat ta ti: “Oto ya, u kondjithe ndje u na egongamwele, omwele negonga, ihe ngame otandi ku kondjitha medhina lyOmuwa Omunankondoawike, Kalunga komatangakwiita galsrael, ngoka we mu nyana.” David okwa li e shi kutya oonkondo dhopantu niilwitho hayo ya simana. Goliat okwa li u ulike kutya ina simaneka Jehova Kalunga, na Jehova okwa li a yamukula. Ngaashi David e shi popi, Jehova “oye esindano molugodhi.” — 1 Samuel 17:45-47.
Itashi ti ando kutya David ka li e wete omuthika gwaGoliat nenge iilwitho ye. David ka li nando e etha iinima mbyoka yi mu shololithe. Ina ninga nando epuko ndyoka lya ningwa kuSaul naakwiita ye. David ini iyelekanitha naGoliat. Pehala lyaashono, okwa yelekanitha Goliat naJehova. Goliat okwa li e na uule woometa 2.9, e vule aantu yalwe, ihe mbela okwa li omunene e thike peni oku mu yelekanitha nOmupangeli gweshito alihe? Odhoshili kutya ngaashi omuntu kehe, Goliat okwa li owala a fa okapuka kowala hoka Jehova a tegelela oku ka hanagula po.
Jehova “oye esindano molugodhi”
Kunena, aapiya yaJehova ihaya kutha ombinga molugodhi lwa fa mpoka. Ethimbo ndyoka olya pita. (Mateus 26:52) Ihe nonando ongawo, otwa pumbwa okuholela eitaalo lyaDavid. Ngaashi ye, otwa pumbwa okutala ko Jehova e li omuntu gwolela, ngoka oye awike tu na okulongela nokukala twe mu simaneka. Omathimbo gamwe otashi vulika tu kale tu wete omaupyakadhi getu omanene, ihe omaupyakadhi getu omashona oku ga yelekanitha noonkondo dhaJehova inaadhi ngambekwa. Ngele otwa hogolola Jehova oye a kale Kalunga ketu nokukala tu na eitaalo muye ngaashi David, omashongo nomaupyakadhi itage ke tu shololitha. Kapu na sha tashi vulu okuyelekanithwa noonkondo dhaJehova.
Omaliko gomOmbiimbeli
it-2-E ep. 871-872
Saul
Konima sho David a gwayekwa a ninge omukwaniilwa gwaIsraeli gwomonakuyiwa, ombepo yaJehova oya li ya thigi po Saul. Okuza mpono, “[ombepo] ombwinayi ya tumwa kOmuwa, oye mu hepeke.” Sho ombepo yOmuwa ya zi po puSaul, Jehova okwe shi ningitha tashi wapa opo ombepo ombwinayi yi pangele muSaul, noye mu yugu ombili ye yopamadhiladhilo, ya piyaganeke omaiyuvo ge, omadhiladhilo ge nokwa kala ta dhiladhila iinima ya puka. Sho Saul a ndopa okuvulika kuJehova, oshu ulike iikala iiwinayi momutima gwe, naashono osha ningitha ombepo yaKalunga kaayi gamene Saul. Nonando ongawo, sho Jehova e etha ‘ombepo ombwinayi’ yi pingene po ombepo ye nokuhepeka Saul, kungawo oyi ithanwa ‘ombepo ombwinayi ya tumwa kOmuwa.’ Opo nduno aapiya yaSaul oya ti kutya ombepo ndjoka ‘ombepo ombwinayi yOmuwa.’ Shi ikolelela kwaashoka gumwe gwomaamati yaSaul a popi, Saul okwa pula David e ye a kale mombala ye te mu hikile okaharpa, opo a ngungumane, uuna ta piyaganekwa ‘kombepo ombwinayi.’ — 1Sam 16:14-23; 17:15.
28 MAALITSA–3 APILILI
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | 1 SAMUEL 18–19
“Tsikila okukala omwiifupipiki, uuna wa pondola”
Inekela ombepo yaKalunga, mokuungaunga nomalunduluko gomonkalamwenyo
4 David, omugundjuka ngoka omusita gwiimuna, okwa li ta ka ninga nziya omusimanekwa moshigwana shawo. Okwa ithanwa a ka longele omukwaniilwa noku mu hikila okaharpa. Okwa dhipaga omukwiita ofule Goliat, ngoka a li omukwanyanya, nomolwaashono a li a tilika kaakwiita yaIsraeli mboka ya pyokoka. Sho David a ningi omuwiliki gwetangakwiita, okwa li a kondjitha Aafilisti nokwa li e ya sindi. Aantu oya li ye mu hole. Oya li ya toto omaimbilo tage mu tanga. Manga iiningwanima mbyoka inaayi ningwa, omugandjimayele gumwe gwomukwaniilwa Saul, okwa li a popi kutya omugundjuka David ka li owala “onkulungu mokuhika okaharpa,” ihe okwa li “ependa wo nomulumentu gwondjelo, omukwiita ofule noku shi kupopya nawa.” — 1 Samuel 16:18; 17:23, 24, 45-51; 18:5-7.
Mona eyooloko maantu
6 Aantu yamwe ohaya kwatwa kuuntsa, omoluunkulungu wokwiimba, eholokopo lyawo ewanawa, okukala ya tseyika nawa, aanankondo nenge uuna ya simanekwa kuyalwe. David ka li owala e na shimwe shomwaambika, ihe okwa li e yi na ayihe, ndele okwa tsikile okukala omwiifupipiki monkalamwenyo ye ayihe. Konima sho a dhipaga Goliat, okwa li a pewa omwanakadhona gwomukwaniilwa Saul a ninge omukulukadhi gwe, ihe okwa ti: “Ongame lye, nezimo lyandje oshike, ndi ninge oshitenya shuuwa?” (1 Sam. 18:18) Oshike sha li sha kwathele David a kale omwiifupipiki? Okwa li e shi kutya omaukwatya, uunkulungu nuuthembahenda mboka a li e na, owe ya po sho Kalunga a “nyongama” nenge tu tye i ifupipike, opo a gandje eitulomo kuye. (Eps. 113:5-8) David okwa li e shi kutya kehe shimwe oshiwanawa e na, okwe shi pewa kuJehova. — Yelekanitha 1 Aakorinto 4:7.
7 Ngaashi David, aapiya yaJehova kunena nayo ohaya kambadhala ya kale aaifupipiki. Otwa nyanyukwa okutseya kutya Jehova, ngoka e li Omuntu omunene meshito alihe, omwiifupipiki. (Eps. 18:35, yelekanitha OB-1954) Ohatu vulika komayele ngoka taga ti: “Kaleni mu na olukeno, ohenda, eifupipiko, ombili neidhidhimiko.” (Kol. 3:12) Otu shi shi wo kutya ohole ‘ihayi si efupa, yo ihayi tuwalala.’ (1 Kor. 13:4) Uuna tatu ulike eifupipiko, aantu otashi vulika ya hedhe kuJehova. Ngaashi owala aasamane taya vulu okufalwa meitaalo komikalo dhaakulukadhi yawo nopwaahe na oku shi ninga noohapu, yalwe otaya vulu wo okuhedha kuKalunga, omolweifupipiko ndyoka tali ulikwa koshigwana she. — 1 Pet. 3:1.
Omaliko gomOmbiimbeli
it-2-E ep. 695-696
Omuhunganeki
Nonando aahunganeki oya li haya gwayekwa nombepo yaJehova, shoka itashi ti kutya oya li haya tsikile okupopya aluhe kohi yewiliko lyombepo. Pehala lyaashono, ombepo yOmuwa oya li hayi ya “lambele” pomathimbo gontumba, opo ya popye etumwalaka ndyoka ya hololelwa. (Hes 11:4, 5; Mika 3:8) Ombepo oya li hayi ya inyengitha ya popye. (1Sam 10:10; Jer 20:9; Amos 3:8) Kaya li owala haya longo iilonga iinene, ihe shoka ya popi nosho wo eihumbato lyawo, nayo oya li ya kumitha aantu shili. Shika otashi vulu okuyelitha ombinga yimwe yaamboka ya li hayi ‘ihumbata ya fa aahunganeki.’ (1Sam 10:6-11; 19:20-24; Jer 29:24-32; yelekanitha Iil 2:4, 12-17; 6:15; 7:55.) Eitulomo lyawo nosho wo uulaadhi wawo miilonga mbyoka ya pewa, otashi vulika yi ya ningithe yi ihumbate momukalo inaagu monika nale. Omukalo ngoka nokuli otagu vulu okuningila yalwe nayi, ngaashi owala omuhunganeki ngoka a li a holokele omalenga omakuluntu gaakwiita, sho Jehu a ningi omukwaniilwa. Ihe sho ye shi mono mo kutya omulumentu ngoka omuhunganeki, omalenga omakuluntu oga li ga taamba ko nomaako agehe etumwalaka lye. (2Aak 9:1-13; yelekanitha Iil 26:24, 25.) Sho Saul a li ta tidhagana David, okwa li a ningwa i ‘ihumbate a fa omuhunganeki,’ okwi ihula oonguwo dhe “nokwa lala e li omudhuu omutenya nuusiku auhe,” pethimbo ndyoka David nokwa yi ontuku. (1Sam 19:18–20:1) Shika itashi ti kutya aahunganeki olundji ohaya kala omudhuu, oshoka hasho Ombiimbeli tayi ti. Poompito dhilwe mbali ndhoka dha popiwa mOmbiimbeli kombinga yaahunganeki mboka ya kala omudhuu, oye shi ningi nelalakano, opo ya gwanithe po ombinga yehunganeko ndyoka. (Jes 20:2-4; Mika 1:8-11) Kutya nduno etompelo lyaSaul lyokukala omudhuu, okwa li a hala okwiiyulika a fa omuntu gwowala sho i ihula oonguwo dhe dhuukwaniilwa, okwa li e uvite inaa gwana okukala omukwaniilwa nenge okwe shi ningi nelalakano lilwe, uushili owo kutya inashi popiwa mo mOmbiimbeli.
4-10 APILILI
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | 1 SAMUEL 20–22
“Nkene to vulu okukala kuume omwaanawa”
Panga uukuume wa kola nayalwe, manga ehulilo inaali ya
18 Kunena, aamwatate naamwameme ohaya taalele omashongo gi ili nogi ili. Pashiholelwa, oyendji yomuyo ohaya mono iihuna, omolwiiponga yopaunshitwe naambyoka hayi etithwa kaantu. Uuna shoka sha ningwa, yamwe yomutse otashi vulika tu ya taambe momagumbo getu. Yamwe otashi vulika ye ya kwathele pashimaliwa. Ihe atuheni otatu vulu okupula Jehova e ya kwathele. Uuna twa mono kutya omumwatate nenge omumwameme gwontumba okwa teka omukumo, otashi vulika tu kale kaatu shi shoka tu na okupopya nenge okuninga. Ihe atuheni otu na oshindji shoka tatu vulu oku ya ningila. Pashiholelwa, otatu vulu okukonga ethimbo tu kale nayo. Uuna taya popi natse, otatu vulu oku ya pulakena neitulomo nonohenda. Otatu vulu wo okulesha pamwe nayo enyolo tali hekeleke, ndyoka tu hole noonkondo. (Jes. 50:4) Shoka sha simanenena, okukala nayo uuna ye ku pumbwa. — Lesha Omayeletumbulo 17:17.
Kala nokweenda moondjila dhaJehova
7 Kalunga okwa hala tu kale ookuume ye shi okwiinekelwa. (Omayel. 17:17) David naJonatan, omwanamati gwomukwaniilwa Saul, oya li ookuume kopothingo. Sho Jonatan u uvu kutya David okwa dhipaga Goliat, “Jonatan yaSaul okwa panga uukuume wa kola naDavid nokwa li e mu hole, ngaashi i ihole ye mwene.” (1 Sam. 18:1, 3) Jonatan okwa li nokuli a londodha David kutya Saul okwa hala oku mu dhipaga. Sho David a yi ontuku, Jonatan okwa li e ke mu tsakaneka e taya panga ehangano lyuukuume. Okonyala Saul a dhipage Jonatan, oshoka okwa li ta popile David, ihe nonando ongawo, Jonatan naDavid oya li ya tsakanene ishewe, opo ya koleke uukuume wawo. (1 Sam. 20:24-41) Sho ya li ya tsakanene oshikando shahugunina, Jonatan okwa li a tsu omukumo David moku mu yelithila “egameno lyaKalunga.” — 1 Sam. 23:16-18.
Kaleka po uukuume muuyuni waahe na ohole
11 Kala omudhiginini. Salomo okwa nyola a ti: “Kuume oku na ohole aluhe, nomumwayina okwa valwa, opo a kwathe moluhepo.” (Omayel. 17:17) Salomo otashi vulika a li ta dhiladhila uukuume mboka he David a li a panga naJonatan, sho ta nyola oohapu ndhoka. (1 Sam. 18:1) Omukwaniilwa Saul okwa li a hala omwana Jonatan oye a ninge omukwaniilwa gwaIsraeli. Ihe Jonatan okwa li e shi taamba ko kutya Jehova okwa hogolola David a ninge omukwaniilwa. Jonatan ka li a sila David ondumbo, a fa Saul. Ka li e uvite nayi sho aantu taya tanga David, noka li i itaala oohapu dhaSaul sho ta lundile David. (1 Sam. 20:24-34) Mbela owa fa Jonatan? Oho kala ngaa wa nyanyukwa ngele ookuume koye taya pewa uuthembahenda megongalo? Oho ya hekeleke noku ya ambidhidha, uuna taya mono iihuna? Mbela oho itaale nziya, uuna gumwe ta hokola kuume koye? Nenge oho gamene kuume koye ngaashi Jonatan?
Omaliko gomOmbiimbeli
Omanenedhiladhilo okuza membo lyaSamuel gwotango
21:12, 13. Jehova okwa tegelela tu longithe iitalenti yetu yopamadhiladhilo nuunkulungu wetu okuungaunga noonkalo oondhigu monkalamwenyo. Okwe tu pa Oohapu dhe dha nwethwa mo ndhoka tadhi gandja oondunge, ontseyo nuunkulungu wokudhiladhila. (Omayeletumbulo 1:4) Otu na wo ekwatho lyaakuluntugongalo yopaKriste mboka ya langekwa po.
18-24 APILILI
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | 1 SAMUEL 23–24
“Tegelela Jehova neidhidhimiko”
“Longa ndje okugwanitha ehalo lyoye”
8 Omukalo moka David a li u ungaunga naSaul, omukwaniilwa gwotango gwaIsraeli, ogu li oshiholelwa shilwe shoka tashi ulike kutya okwa li e na ehalo lyokukala i inekela muJehova. Omukwaniilwa Saul okwa li a kambadhala lwiikando itatu okwaalela David negonga kekuma, ihe iikando ayihe David okwa li e li yanda noina kambadhala okugalulila Saul uuwinayi. David osho ngaa a ka ya Saul ontuku. (1 Sam. 18:7-11; 19:10) Saul okwa li a hogolola aalumentu 3 000 Aaisraeli, opo a ka konge David mombuga. (1 Sam. 24:2) Esiku limwe, mokwaaha shi sha Saul okwa li a yi mekololo moka David nosho wo aalumentu ye ya li ya holama. David okwa li ta vulu okulongitha ompito ndjoka a dhipage Saul ngoka a li e mu li mokashoko. Shimwe natango, Kalunga oye a li a hala David a pingene po Saul, omukwaniilwa gwaIsraeli. (1 Sam. 16:1, 13) Ando David okwa pulakenene kaalumentu ye mboka a li nayo, ando omukwaniilwa okwa dhipagwa shili. Ihe David okwa ti: “OMUWA na gamene ndje, ndaa ningile mwene gwandje uuwinayi washa; oye tuu ngoka OMUWA e mu hogolola omukwaniilwa!” (Lesha 1 Samuel 24:4-7.) Pethimbo mpoka, Saul okwa li natango omukwaniilwa a langekwa po kuKalunga. David ka li a kambadhala a yuge ko oshipundi komukwaniilwa Saul, ihe okwa li a tegelela Jehova oye e shi ninge. Pehala lyaashono, David okwa li i inyoweke e ta tete owala okalapi konguwo yaSaul. Kungawo, David okwa li u ulike kutya ina hala okuningila Saul uuwinayi washa. — 1 Sam. 24:11.
9 Oshikando shahugunina sho David a li a adha Saul a kotha, okwa li u ulike kutya okwe mu simaneka e li omukwaniilwa a langekwa po kuKalunga. Pethimbo ndyoka, David nosho wo Abisai, oya li ye ya pehala mpoka Saul a yunga ontanda ye, ihe oye mu adha a pwila moomposi. Nonando Abisai okwa li e wete kutya Kalunga okwa gandja Saul miikaha yaDavid nokwa li a pula e mu tse egonga li tunukile mevi polumwe aluke, David ka li e shi zimine. (1 Sam. 26:8-11) Molwaashoka David okwa li ha pula ewiliko kuKalunga, okwa kala a tokola toko a katuke metsokumwe nehalo lyaKalunga, nonando Abisai okwa li te mu ulumike a dhipage Saul.
“Eidhidhimiko nali mu endithe ondjila ayihe pwaa na omapunduko”
15 Omulongwa Jakob okwa nyola a ti: “Eidhidhimiko nali mu endithe ondjila ayihe pwaa na omapunduko, opo mu kale mwa gwana, mwaa na oshipo ne inamu pumbwa sha.” (Jakob 1:4) Ongiini eidhidhimiko tali vulu oku tu ‘enditha ondjila ayihe’? Otashi vulika uuna tatu makelwa hatu mono kutya nani otwa pumbwa okugwedha ko kontalanteni yetu, kolupandu nokohole yetu. Sho tatu idhidhimikile omamakelo otashi tu kwathele tu ulike uukwatya mboka shi vulithe shito. Uuna tatu shi ningi, otatu hwepopaleke uukwatya wetu wopaKriste.
16 Molwaashoka eidhidhimiko otali vulu okuhwepopaleka uukwatya wetu wopaKriste, inatu hala nando okuteya ompango yaJehova, opo ando tu ze mo memakelo. Pashiholelwa, ngele oho kala to dhiladhila kombinga yiipala, kotoka waa ethe omadhiladhilo ngono ge ku fale meyono. Galikana Jehova e ku kwathele wu ga kondjithe. Mbela opu na omuntu gwaandjeni ha kala te ku pataneke? Shono inashi ku teya omukumo. Kala wa tokola toko okukala to longele Jehova. Shoka otashi ke ku kwathela wu koleke einekelo lyoye muYe. Dhimbulukwa kutya opo wu kale wa hokiwa kuKalunga owu na okwiidhidhimika. — Aaroma 5:3-5; Jakob 1:12.
Omaliko gomOmbiimbeli
Ino etha nando osha shi ku yuge ondjambi
11 Ngele otwa kala tu na ohole nohenda, itatu ka sila yalwe efupa nuupu. Oohapu dhaKalunga otadhi ti: “Ohole ohayi idhidhimikile ayihe noyi na olukeno. Ohole ihayi si efupa.” (1 Kor. 13:4) Opo tu yande okukokeka efupa momitima dhetu, otu na okukala hatu tala ko iinima ngaashi Jehova he yi tala ko. Otu na wo okutala ko aamwatate naamwameme ye li iilyo yolutu lumwe, sha hala okutya yegongalo lyopaKriste. Shoka otashi ke tu kwathela tu ulike uukwawo wanankali, shoka shi li metsokumwe nomayele ga nwethwa mo, ngaka taga ti: ‘Ngele oshilyo shimwe otashi simanekwa, nena iilyo ayihe otayi nyanyukwa pamwe nasho.’ (1 Kor. 12:16-18, 26) Onkee ano, pehala lyokusila yalwe efupa, otatu ka kala twa nyanyukwa, uuna ya mono omayambeko. Natu taleni koshiholelwa shomwanamati gwomukwaniilwa Saul, Jonatan. Sho David a hogololwa a ninge omukwaniilwa, ka li e mu sile efupa. Pehala lyaashono, okwa li a ladhipike David. (1 Sam. 23:16-18) Mbela itatu vulu okukala tu na ohenda nohole ngaashi Jonatan?
25 APILILI–1 MEI
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | 1 SAMUEL 25–26
“Mbela oho katuka nziya nopwaa na okudhiladhila?”
Okwa katuka pandunge
10 Aakwiita mbaka omapendafule oya li yu ungaunga ngiini naasita yoonzi? Osha li oshipu kuyo okuyaka po oonzi omathimbo nomathimbo, ihe inaye shi ninga. Pehala lyaashono, oya li ye li egameno kiimuna yaNabal nokaapiya ye. (Lesha 1 Samuel 25:15, 16.) Oonzi naasita yadho oya li ya taalelwa kiiponga oyindji. Opwa li pu na iilikama oyindji, noongamba dhokuumbugantu waIsraeli odha li popepi, nomolwaashono oongundu dhaayugi naafuthi aakwiilongo dha li hadhi ya ponokele olundji.
11 Oshi na okukala sha li oshidhigu okupalutha aalumentu ayehe mboka mombuga. Onkee ano, esiku limwe David okwa li a tumu aatumwa ye omulongo kuNabal e ya kwathele. David okwa li e ya tumu pethimbo ewanawa. Olya li ethimbo lyoshituthi shokukulula oonzi mpoka aantu ya li haya kala ye na ombepo yokugandja noya nyanyukwa. David okwa li e ya lombwele ya ka popye oohapu dha hogololekeka momukalo gwesimaneko. Okwa li nokuli i ipopi ye mwene nuutumbulilo ‘omumwoye David’ (OB-1954), tashi vulika opo u ulike kutya okwa simaneka Nabal ngoka a li omukuluntu kuye. Nabal okwa li i inyenge ngiini? — 1 Sam. 25:5-8.
12 Okwa li a geya noonkondo. Omumati omugundjuka ngoka a popiwa metetekelo sho a hokololele Abigajil shoka sha ningwa po okwa ti kutya “okwa vavauka nayo.” Molwaashoka Nabal okwa li omuluya okwa li ta nyenyeta mokule kombinga yiikwiila ye, yomeya ge noyonyama ye. Okwa li u ula David kutya ke na shilonga shasha, nokwa li e mu yeleke nomupika a fadhuka po mwene. Otashi vulika Nabal a li e na etaloko lya fa lyaSaul, ngoka a li e tonde David. Ayehe yaali kaya li ye na etaloko lya fa lyaJehova. Kalunga okwa li e hole David noka li e mu tala ko e li omupiya omutangalali, ihe ongomukwaniilwa gwomonakuyiwa gwaIsraeli. — 1 Sam. 25:10, 11, 14.
Okwa katuka pandunge
18 Okwa ti kutya uusama owe, e ta pula David e mu dhimine po. Okwa zimine kutya omusamane gwe egoya ngaashi edhina lye tali ti, e ta lombwele David kutya itashi ka kala oshiwanawa David i iyete pondondo yomulumentu a tya ngaaka. Okwa li u ulike kutya okwi inekela David ngoka e li omukalelipo gwaJehova nokwa li e wete kutya ‘ota kondjo olugodhi lwaJehova.’ Okwa li wo u ulike kutya oku shi euvaneko ndyoka Jehova a ningila David kombinga yuukwaniilwa, oshoka okwa ti: ‘Jehova ote ke ku ninga omukwaniilwa gwaIsraeli.’ Okwa li wo i indile David kaa ninge sha shoka tashi ke mu ningitha a kale e na ondjo yombinzi nenge shoka tashi ke mu ningitha ‘a se oluhodhi nenge a lile,’ nenge ano shoka tashi ke mu ningitha a kale e na eiyuvo tali mu nyenyetele. (Lesha 1 Samuel 25:24-31, yelekanitha OB-1954.) Oohapu dhe odha li oombwanawa nodhi inyengitha omutima gwaDavid.
Omaliko gomOmbiimbeli
Okwa katuka pandunge
16 Mbela shika otashi ti kutya Abigajil okwa li a dhina uukwamutse womusamane gwe? Hasho nando, dhimbulukwa kutya Nabal okwa li u ungaunga nayi nomupiya gwaJehova omuhogololwa, shoka sha li tashi vulu okudhipagitha iilyo oyindji yegumbo lyaNabal kaayi na ondjo. Ando Abigajil okwa li inaa ninga po sha, ando otashi vulika ku tiwe kutya naye okwa ambidhidha epuko lyomusamane gwe. Moshinima shika, okwa vulika kuKalunga ke pehala lyokuvulika kuukwamutse womusamane gwe.