Ontopolwa 10
Oombepo Dhuuwinayi Odhi Na Oonkondo
1. Omolwashike aantu oyendji yi itaala kutya otaa vulu okupopya noonakusa?
OLUNDJI AANTU ohaa ti kutya oya popya noonakusa. Nakusa James A. Pike, omumbisofi gwongeleka yaEpiskopal, okwa tile kutya ye okwa popile nomwanamati, nakusa Jim. Pike okwa popi shili kutya omwana okwe mu lombwele a ti: “Opu na ongundu onene yaantu ya kundukidha ndje, nosha li sha fa ya tumbu ndje po nomaako gawo . . . Onda li moluhodhi olunene sigo tuu nda vulu oku mu tseyithila.”
2. (a) Omolwashike itaashi vulika gumwe a popye noonakusa? (b) Ano opwa penduthwa omapulo geni po?
2 Oshoka iiningomwa ya tya ngaaka oyi li apehe, osha yela kutya aantu oyendji ohaa popi nagumwe gwomoshilongo shopambepo. Ihe haonakusa haa popi nayo. Ombimbeli otayi yelitha naanaa tayi ti: “Oonakusa kaye shi sha.” (Omuuvithi 9:5) Oolye ano haa popi taa zi moshilongo shopambepo ngele nani kaye shi oonakusa? Oolye hayi ifethitha oonakusa?
3. (a) Oolye hayi ifethitha oonakusa, nomolwashike? (b) Okoolye olundji oombepo dhuuwinayi hadhi gandja uuyelele?
3 Oombepo dhuuwinayi. Oombepo ndhika, ndhoka dhi ithanwa oondeveli nenge oompwidhuli, odho aayengeli mboka ya gama kuSatana moshipotha she shuunandumbo naKalunga. Omolwashike hayi ifethitha aantu mboka ya sa? Omolwokuhumitha ko edhiladhilo ndyoka kutya oonakusa ohaa kalelele. Oombepo dhuuwinayi odhi itaalitha wo oyendji kutya eso olyo owala omweelo okuya momwenyo gumwe gwi ili. Mokutaandelitha iifundja mbika, oombepo dhuuwinayi ohadhi gandja ontseyo yi ili koompulile, kaateyi yiipo nokaayanekeli, sha fa tashi zi koonakusa.
SAUL NOMPULILE YOKUEN-DOR
4. (a) Omolwashike Omukwaniilwa Saul a li muuthigwa okumona ekwatho? (b) Oshipango shaKalunga osha li shike kombinga yoompulile naateyi yiipo?
4 Opu na oshiholelwa mOmbimbeli shombepo yuuwinayi ndjoka yi ifethitha nakusa omuprofeti gwaKalunga, Samuel. Osha li omomumvo omuti-40 gwepangelo lyOmukwaniilwa Saul. Etanga enankondo lyAafilisti olya li lya homona etanga lyAaisrael lyaSaul, noye okwa li a tila noonkondo. Saul okwa li a tseya oshipango shaKalunga: “Inamu ya koompulile nokoonganga. Inamu ya pula, opo mu inikithe oshidhila.” (Levitikus 19:31) Ihe konima yethimbo Saul okwi iteka po Jehova. Omolwashoka Samuel, ngoka natango a li e na omwenyo, a tindi okumona ishewe Saul. (1 Samuel 15:35) Ngashingeyi, methimbo ndika lyuudhigu, Omukwaniilwa Saul okwa li muuthigwa molwashoka Jehova ine mu yamukula sho a galikana kuye e mu kwathe.
5. (a) Openi pwa yile Saul okukonga ekwatho? (b) Oshike sha ningwa kompulile?
5 Saul okwa li a halelela okutseya shoka tashi ka ningwa po, onkee okwa yi kompulile yokuEn-dor. Omukiintu okwe eta po olupe lwomuntu ngoka ye a vula okumona. Mehokololo lyomukiintu Saul okwa dhimbulula kutya olupe nduka olwa li “Samuel.” Opo ihe ombepo ndjoka yi ifethitha Samuel, oya popi: “To piyaganekele ndje shike, sho wi ihololitha ndje?” Saul okwa yamukula: “Ongame nda kala muudhigu. Aafilisti taa kondjitha ndje.” Ihe ombepo oya yamukula: “Oto pula ndje shike ano, antano Omuwa okwe ku ikutha po nokwa ningi [o]mutondi gwoye?” Ombepo yuuwinayi, ndjoka yi ifethitha Samuel oya lombwele Saul kutya ye ota ka dhipagwa molugodhi kAafilisti.—1 Samuel 28:3-19.
6. Omolwashike sha li itaashi vulika ngoka a popile naSaul a kale Samuel?
6 Shika oshi iwetikile lela kutya haSamuel shili ngoka a li a kwatathana nompulile. Samuel okwa si, nopeso omuntu oha “shuna mevi; olyo tuu esiku omadhiladhilo ge agehe ga hulu po.” (Epsalmi 146:4) Nongele tatu tsikile okudhiladhila moshinima shika, otatu mono kutya ewi kalya li shili lyanakusa Samuel. Samuel okwa li omuprofeti gwaKalunga. Ano ye ka li e na sha noompulile. Nongaashi twa mono, sho ye natango a li nomwenyo, okwa tindi okupopya ishewe naSaul ngoka a li inaa vulika. Ano, ando Samuel okwa li natango nomwenyo, ando okwe etha ngaa ompulile yi mu longekidhe okutsakaneka Saul? Dhiladhila wo mwaashika: Jehova okwa tindi okupa Saul eyelithilo lyasha. Mbela ompulile oya li ngaa tayi vulu okuthiminika Jehova a gandje etumwalaka kunakusa Samuel? Nongele aanamwenyo oya li haa vulu shili okupopya noonakusa aaholike yawo, muushili wo wene ando Kalunga kohole ina tya yo oyi ‘inikitha oshidhila’ molwashoka yo ya pula ekwatho koompulile.
7. Elondodho olini po Kalunga a gandja koshigwana she oku ya gamena koombepo dhuuwinayi?
7 Uushili owo kutya oombepo dhuuwinayi odhi li po okweehameka aantu, nomolwashoka Jehova ta londodha aapiya ye nelalakano lyoku ya gamena. Lesha elondodho koshigwana shaIsrael ndika tali landula. Otali ku pe edhiladhilo komikalo ndhoka hadhi longithwa koompwidhuli okupukitha aantu. Ombimbeli otayi ti: “Mwaa monikile mungoye nando omuntu, . . . ku na uunganga, nenge ta anekele, nenge ta hunganeke iihunganeko, nenge ta logo, nenge ta pangitha uunganga [nenge] ta pula aathithi, nenge ta li po ohula. Oshoka kehe ta longo mbyoka, oye iihuna koshipala shOmuwa, Kalunga koye.” (Deuteronomium 18:10-12) Oshi na okukala ehalo lyetu okumona mo shoka oombepo dhuuwinayi hadhi longo nena okweetela aantu iiponga nonkene tatu vulu okwiigamena kudho. Ihe omanga inaatu ya mwaashono, natu taleni tango kutya uunake nongiini oombepo dhuuwinayi dha holoka po.
AAYENGELI MBOKA YA NINGI OOMBEPO DHUUWINAYI
8. (a) Oolye wo ya pondolwa kuSatana okuya moshipotha shuunandumbo naKalunga? (b) Oya yile peni sho ya thigi po iilonga yawo megulu?
8 Omuyengeli gwontumba okwi iningi ye mwene ombepo yuuwinayi Satana Ondiaboli, mokufundja Eva moshikunino shaEden. Konima, ye okwa tameke okukondjitha noonkondo mwaashono i itekithe wo aayengeli yamwe yaKalunga. Konima yethimbo ye okwe shi pondola. Aayengeli yamwe oya thigi po iilonga yawo mbyoka Kalunga kwa li e ya pe okulonga megulu, noya londoloka ye ya kombanda yevi nokwiininga kuyo yene omalutu gopanyama ngaashi naanaa ngoka gaantu. Omulongwa Omukriste Judas okuyo a popi sho a ti: “Aayengeli mbeyaka, ya li inaa dhiginina uulenga wawo, aawe, ya thigi po omutumba gwawo yene.” (Judas 6) Omolwashike yi ile kombanda yevi? Ehalo lyepuko olini po Satana a li a tula momutima gwawo oku ya pondola ya thige po omahala gawo omawanawa unene megulu?
9. (a) Omolwashike aayengeli yi ile kombanda yevi? (b) Ombimbeli otayi holola ngiini kutya shoka ya longo osha li epuko?
9 Ombimbeli otayi tu tseyithile sho tayi ti: “Aana aamati yaKalunga oya ka mona ko aana aakadhona yaantu yo opala, oyo noyu uushike aakiintu mboka, ye ya hokwa po.” (Genesis 6:2) Eeno, aayengeli oya kuthile omalutu gopanyama, noye ya okukala kombanda yevi nokulala naakiintu yo opala. Ihe omakwatathano gohole ga tya ngaaka inaga dhiladhililwa aayengeli. Osha li oshilonga shokwaavulika. Ombimbeli otayi holola kutya shoka yo ya longo, osha li epuko ngaashi naanaa iilonga yomaushenge yaantu yomuSodom naGomorra. (Judas 6, 7) Oshilanduliko osha li oshike?
10, 11. (a) Aanona yoludhi luni po aayengeli ya li ye na? (b) Oshike sha ningilwa aalefule sho Eyelu lye ya? (c) Oshike sha ningilwa aayengeli pethimbo lyEyelu?
10 Eeno, aayengeli naakiintu yawo mbaka oya li ye na aanona. Ihe aanona mbaka oya li yi ili. Yo oya koko sigo ya ningi aalefule, eeno, aalefule aakolokoshi. Ombimbeli otayi ya luku “aalefule ya kala muuyuni noshitonale oonakusimanekwa.” Aalefule mbaka oya kambadhala okuthiminika ayehe yi ipale ngaashi yo. Onkee ano Ombimbeli otayi ti kutya “uuwinayi waantu kombanda yevi wa koko, okudhiladhila kwawo nokuhala kwoomwenyo dhawo uuwinayi auke aluhe.” (Genesis 6:4, 5) Omolwashono Jehova e etele Eyelu. Aalefule naantu aakolokoshi ayehe oya li ya sa omeya. Ihe oshike sha ningilwa aayengeli mboka yi ile kombanda yevi?
11 Yo kaya li ya sa omeya. Oye etha omalutu gawo gopanyama e taa shuna megulu ye li aantu yopambepo. Ihe yo inaa pitikwa we ya ninge ombinga yehangano lyaKalunga lyaayengeli aayapuki. Ombimbeli otayi ti kutya “Kalunga ina hupitha aayengeli mbeyaka ya yono, aawe, okwe ya undulile mekano [Tartarus] nokwe ya ethele moombogo dhomilema, ya kwatelelelwe epangulo.”—2 Petrus 2:4, faathanitha NW.
12. (a) Oshike sha ningilwa aayengeli aakolokoshi sho ya li ya shuna megulu? (b) Omolwashike itaa vulu okukutha we omalutu gopantu? (c) Ano ngashingeyi otaa longo shike?
12 Aayengeli mbaka aawinayi inayu umbilwa mehala lyo lyenelyene ndyoka lyi ithanwa Tartarus. Tartarus, shoka sha lundululilwa mOombimbeli dhimwe “oheli” papuko, otashi popi onkalo yeshonopeko nenge ofupi yaayengeli mbaka. Yo oya tetwa ko kuuyelele wopambepo wehangano lyaKalunga, noya tegelelwa owala kehanagulo lyaaluhe. (Jakob 2:19; Judas 6) Okuza pEyelu, Kalunga ine etha we aayengeli oompwidhuli ya kuthe omalutu gopanyama, opo yaa vule we okugwanitha omahalo gawo gomilalo ngoka gaa shi gopanshitwe. Ihe natango tuu otaa vulu okweeta iiponga kombanda yaalumentu naakiintu. Dhoshili, nekwatho ndika lyoompwidhuli Satana ota pukitha “evi alihe.” (Ehololo 12:9) Eindjipalo enene lyomayono gomilalo, elongitho lyekuni nomayono gamwe gi ili momasiku ngaka gonena, otali holola nkene sha pumbiwa shili tu kale twa kotoka twaa pukithwe kudho.
NKENE OOMBEPO DHUUWINAYI HADHI PUKITHA AANTU
13. (a) Ongiini oombepo dhuuwinayi hadhi pukitha aantu? (b) Uumpulile oshike, nOmbimbeli otayi ti ngiini kombinga yaashono?
13 Otwi ilongo petameko kutya Satana, “kalunga kuuyuni mbuka,” oha longitha omapangelo gomuuyuni nelongelokalunga lyiifundja a tsikithe aantu koshili yOmbimbeli. (2 Aakorinto 4:4) Omukalo gumwe gwa simana mugwo oombepo dhuuwinayi hadhi pukitha aalumentu naakiintu, ogwo mokupitila muumpulile. Uumpulile oshike? Owo ekwatathano noombepo dhuuwinayi shu ukilila nenge mokupitila mompulile yopantu. Uumpulile otau eta omuntu menwethomo lyoompwidhuli. Ombimbeli otayi tu londodha twi ikaleke kokule nelongitho kehe li na ekwatathano nuumpulile.—Aagalati 5:19-21, NW; Ehololo 21:8.
14. (a) Eanekelo oshike? (b) Ombimbeli otayi ti ngiini kombinga yaashono?
14 Eanekelo olyo omukalo gwaapehe gwuumpulile. Olyo elongitho lyonkambadhala yokutseya methimbo lyokomeho nenge sha inaashi tseyika, kekwatho lyoombepo ihaadhi monika. Shika oshi wetike mwaashono omulongwa Omukriste Lukas a nyola: “Sho twa adhika tatu yi kepandja lyomagalikaneno, twa tsakanekwa komudhike e na ombepo yuumpulile nokwa longele ooyene eliko enene nokuhunganeka kwe.” Omuyapostoli Paulus okwa li a vulu okumangulula omukadhona moonkondo dhombepo yuuwinayi, nokuza mpoka ina vula we okuhunganeka.—Iilonga 16:16-19.
15. (a) Iinima yimwe oyini po mbyoka ya kwatathana nuumpulile? (b) Omolwashike shi li oshiponga okukwatathana niinima ya tya ngaaka?
15 Aantu oyendji oyi itula mo shili muumpulile molwashono owo oshinima shomeholamo noshikumithi. Wo owe ya tuntula. Onkee ano oya kwatathana netikilo, eanekelo, uulodhi, etalo lyoonyothi niipelende yOuija nenge omikalo dhimwe dhi ili dhuumpulile. Ohaa lesha omambo ngoka ge na sha naashono, nenge haa tala kookino nenge kiinyandwa yoradiomuzizimba mbyoka yi na sha naashono. Nokuli ohaa vulu oku ka gongala hoka ompulile hayi kambadhala yi kwatathane noshilongo shopambepo. Ihe iinima mbika ayihe, kayi shi yoondunge komuntu ngoka a hala okulongela Kalunga kashili. Niishewe, yo oshiponga. Otayi vulu okweeta nokuli ngashingeyi uupyakadhi uunene. Kombanda yaashono, Kalunga ota tokola nokweekelahi aalongithi ayehe yuumpulile.—Ehololo 22:15, NW.
16. Ombimbeli otayi holola ngiini kutya Aakriste oye na olugodhi noombepo dhuuwinayi?
16 Nonando omuntu oku kambadhale noonkondo dhe adhihe kee na sha nuumpulile, natango ota vulu okuhomonwa koombepo dhuuwinayi. Oto dhimbulukwa kutya Jesus Kristus oku uvu ewi lyOndiaboli ndyoka lye mu makele a taaguluke ompango yaKalunga. (Mateus 4:8, 9) Aapiya yaKalunga yamwe oya li wo ya homonwa pamukalo gwa faathana. Omuyapostoli Paulus okwa ti: “Ekondjo lyetu . . . okukondjitha . . . oombepo dhuuwinayi meyalelo.” Shika otashi ti kutya kehe omupiya gwaKalunga e na okwiihomateka “iikondjitho ayihe yaKalunga,” opo a vule “okukala omuthika.”—Aaefeso 6:11-13.
NKENE TAKU KONDJITHWA OMAHOMONO GOOMBEPO DHUUWINAYI
17. U na okuninga shike ngele “ewi” lya za moshilongo shopambepo tali popi nangoye?
17 U na okuninga shike ngele “ewi” lya za moshilongo shopambepo tali popi nangoye? Ongiini ngele “ewi” olyi ifethitha nakusa ngoka a li oshilyo shegumbo nenge nduno lyi ifethitha ombepo ombwanawa? Jesus okwa ningile ngiini sho “omukuluntu gwoompwidhuli” a popi naye? (Mateus 9:34) Ye okwa ti: “Za po, Satana.” (Mateus 4:10) Nangoye wo oto vulu oku shi ninga. Osho wo oto vulu okukuga kuJehova e ku kwathe. Indila mokule nokulongitha edhina lyaKalunga. Dhimbulukwa kutya ye oku na oonkondo e vule oombepo dhuuwinayi. Osho ondjila yoondunge. Ino pulakena komawi ga tya ngawo haga zi moshilongo shopambepo. (Omayeletumbulo 18:10; Jakob 4:7) Itashi ti kutya oompwidhuli odho hadhi popi aluhe naantu uuna tayu uvu “omawi.” Oolumwe aantu ohayu uvu omawi molwashono ye na omukithi gwontumba palutu nenge pambepo.
18. Ngele omuntu a hala okumanguluka muumpulile, oku na okulandula oshiholelwa oshiwanawa shini po sha longelwe kAakriste yotango muEfeso?
18 Ngiika owa li wa longitha omukalo guumpulile methimbo lya pita ihe ngashingeyi owa hala u manguluke mugwo. Oshike to vulu okuninga? Ndhindhilika oshiholelwa shAakriste yotango muEfeso. Konima sho yo yi itaala “oohapu dhaKalunga” dha uvithwa komuyapostoli Paulus, Ombimbeli otayi ti: “Oyendji yomwaamboka ya li haa simaneke uumpulile, oye eta ooraamata dhawo dhuunganga dha ndumbilwa ondumba noye dhi fike po montaneho yaantu.” Nomambo ngaka oga li ge na ondando yiisilveri 50 000! (Iilonga 19:19, 20) Ngele u na sha sheliko lyoye shoka shi na ekwatathano nuumpulile shu ukilila, ondjila yoondunge oyo okuholela Aaefeso mbeya ya ningi aalanduli yaKristus ya fika noinaa yawala uundilo wayo.
19. (a) Aantu oyendjiyendji mboka yi itula muumpulile, oshike itaaya tseya? (b) Tu na okuninga shike ngele twa hala okukala sigo aluhe melago kombanda yevi?
19 Oshoka nena opu na eitulomo enene miinima iikumithi niiholekwa, onkee aantu oyendji otaa kwatathana nuumpulile. Ihe oyendji yomaantu mbaka natango kayu uvite ko kutya muushili wo wene oya vundakana noombepo dhuuwinayi. Wo kau shi uudhano nando mboka waa na ondjo. Oombepo dhuuwinayi odhi na oonkondo okweehameka nokweeta iiponga. Dho oogeyentu. Niishewe, omanga Kristus inee dhi edhilila mehanagulo lyaaluhe, dho otadhi longo ngaashi tadhi vulu dhi tule aantu kohi yoonkondo dhadho dhuuwinayi. (Mateus 8:28, 29) Ano ngele wa hala okukala sigo aluhe melago kombanda yevi konima sho uukolokoshi auhe wa kombwa po, u na okukala kokule noonkondo dhoompwidhuli mokuyanda omikalo adhihe dhuumpulile.
[Picture on page 91]
Onalye ompulile yokuEn-dor ya li ya kwatathana?
[Pictures on page 92, 93]
Aayengeli aamati yaKalunga oya mono aana aakadhona yaantu
[Picture on page 94]
Aayengeli aaishitululi kaya li ya sa omeya. Oye etha omalutu gawo gopanyama noya shuna megulu
[Picture on page 97]
Ombimbeli otayi londodha: ‘Ikaleka kokule nomikalo adhihe dhuumpulile’
[Picture on page 98]
Aaefeso mboka ya ningi Aakriste oya fike po omambo gawo guumpulile —oshiholelwa oshiwanawa kutse