“Itandi shi itaale!”

OMULUMENTU gumwe gwokuAmerika ota hokolola ta ti: ‘Omumwandjemati Jonathan okwa li a ka talela po ookuume ke mboka ye li oshinano shookilometa dhontumba okuza paandjetu. Omukulukadhi gwandje, Valentina, ka li e shi hole ngele Jonathan ta yi ko. Okwa li ha kala aluhe ti ipula nkene Jonathan ta ka pita mokati kiiyenditho oyindji. Ihe Jonathan okwa li e hole iikwaelektronika, nookuume ke oya li ye na ehala moka a li ta vulu okwiidheulila opo a kale e shi nawa oku yi pangela. Ngame onda li pegumbo. Omukulukadhi gwandje okwa li a ka talela po aakwanezimo ye. “Jonathan oku li pokugaluka,” osho nda li tandi dhiladhila. Opo nduno okangendjo kokomweelo oka tono. “Ondi inekela oye.” Ihe haye nani. Okwa li opolisi naantu mboka haa gandja ekwatho lyopaunamiti lyomeulumompumbwe. Omupolisi okwa pula ndje a ti: “Owu shi kutya ombapila ndjika yokuhinga oyalye?” “Eeno, oyomumwandjemati, Jonathan.” “Otu ku nine onkundana ombwinayi. Opwa li oshiponga nomumwoyemati okwa sila mo.” Sho nde shi uvu tango, onda ti: “Itandi shi itaale!” Oshiningwanima shoka oshinyanyalithi oshe tu ehameka noonkondo koomwenyo sigo ongashingeyi, nokuli nando opwa pita oomvula odhindji.’

Tate gumwe omuvali muSpania okwa nyola a ti: “Nale pethimbo lyoomvula 1960 nasha, uukwanegumbo wetu owa li wu na ombili. Omukulukadhi gwandje oMaría naanona yetu yatatu oyo David, Paquito naIsabel mboka ya li ye na oomvula 13, 11 no 9.

“Esiku limwe muMaalitsa 1963, Paquito okwa zi kosikola e uvite omutse gwoshipwatagula. Otwa li twa limbililwa kutya oshike she gu etitha, ihe otwe shi mono mo nziya kutya oshike. Okwa si konima yoowili ndatu. Eso lye olya li lye etithwa kombinzi ndjoka ya kwatathana nuuluyi.

“Opwa pita oomvula dhi vulithe po 30 Paquito a sa. Ihe nando ongaaka, sigo onena otu uvite uuwehame uunene moomwenyo dhetu omolweso lye. Ngele aavali ya silwa omwana, ohaa kala aluhe ya yemata, kutya nduno opu pite ethimbo ele li thike peni nenge kutya nduno oye na aanona yalwe ye thike peni.”

Iimoniwa mbika iyali moka aavali ya silwa aanona yawo, otayi ulike nkene oluhodhi halu kala olunene nohalu kalelele uuna ya silwa okanona kawo. Ondohotola yimwe oya popi oshili sho ya nyola ya ti: “Eso lyokanona olundji ohali nikitha oluhodhi noonkondo nolyeehama li vulithe eso lyomukuluntu, molwaashoka okanona inaka tegelelwa ka se tango kaavali yako. . . . Ngele okanona ka si, aavali ihaya kala we ye na etegameno lyomonakuyiwa, ngaashi okukala ye na iitenya naatekulu nosho wo okunyanyukilwa iinima pamwe.” Omukiintu kehe ngoka a silwa okahanona ke sho etegelelo lye lya gu mo, naye osho ha kala e uvite ngawo.

Omuselekadhi gumwe ota yelitha ta ti: “Omusamane gwandje Russell, okwa li ha longo e li omukwatheli gwopaunamiti miilongo yopEfuta lya Mwena pethimbo lyIita Iitiyali yUuyuni. Okwa li a mono omalugodhi omadhigu nokwa li a hupu mugo. Okwa galukile kuAmerika nokwa kala e na onkalamwenyo ya gundjila. Konima yethimbo okwa ningi omuuvithi gwOohapu dhaKalunga. Sho a li e na oomvula 60 nasha okwa li a tameke okukala e na omandhindhiliko guuvu womutima. Okwa li a kambadhala okukala nonkalamwenyo yi ipyakidhila. Opo nduno esiku limwe muJuli 1988, okwa li a si kuuvu womutima. Eso lye olya li lya yemateka ndje noonkondo. Kanda li nando nokuli nda mono ompito yoku mu laleka. Ka li owala omusamane gwandje, ihe okwa li wo kuume kandje kopothingo. Otwa li twa hokana uule woomvula 40. Okwa thigile ndje ezaza nayi.”

Mbika oyo owala yimwe yomiiningwanima omayuvi yinikitha oluhodhi mbyoka hayi ningilwa omaukwanegumbo muuyuni auhe esiku kehe. Ngaashi oonakunika oluhodhi oyendji taya vulu oku shi hokolola, uuna to silwa okanona koye, omusamane gwoye, omukulukadhi gwoye, omuvali gwoye nenge kuume koye, eso ohali kala shili ngaashi omunyoli Omukriste Paulus e li ithana, ‘omutondi gwahugunina.’ Olundji ngele omuntu to uvu onkundana ombwinayi yeso, oshi li paunshitwe petameko wu shi tinde to ti: “Kashi shi shoshili! Itandi shi itaale.” Olundji omainyengo galwe ohage ke ya konima yethimbo, ngaashi tatu ke shi mona.—1 Aakorinto 15:25, 26.

Ihe manga inaatu kundathana nkene omuntu ha kala e uvite ngele a nika oluhodhi, natu yamukuleni omapulo galwe ga simana. Mbela eso otali ti ehulilo lyomuntu ngoka? Mbela opu na ngaa etegameno lyasha kutya oonakusa yetu aaholike otatu vulu oku ya mona ishewe?

Etegameno lyashili opo li li

Omunyoli gwOmbiimbeli Paulus okwe tu pe etegameno kutya otatu vulu okukala twa manguluka ‘komutondi gwahugunina’ eso. Okwa nyola a ti: “Omutondi gwahugunina e na okusindwa, oye eso.” (1 Aakorinto 15:26) Omolwashike Paulus a li e na uushili waashika? Omolwaashoka okwa li a longwa kuJesus Kristus ngoka a yumuka kuusi. (Iilonga 9:3-19) Shika osho wo sha li she mu ningitha a nyole ta ti: “Oshoka ngaashi eso lye ya muuyuni omolwomuntu gumwe [Adam], osho neyumuko wo otali ningwa omolwomuntu gumwe [Jesus Kristus]. Oshoka ngaashi aantu ayehe ye na okusa [omolwuukumwe] wawo naAdam, osho wo aantu ayehe otaa ka yumudhwa omolwuukumwe wawo naKristus.”—1 Aakorinto 15:21, 22.

Jesus okwa li a nika oluhodhi sho a li a tsakanene nomuselekadhi gwokuNain naashono a mono okamwanamati hoka ka sa. Ehokololo lyOmbiimbeli otali tu lombwele tali ti: “Sho [Jesus] a thiki peelo lyoshilando [Nain], okwa tsakanene naantu yi inda omudhimba taa yi kefumviko lyomumati a valwa awike kuyina, omuselekadhi. Ongundu onene yaantu yomoshilando oya thindikile omuselekadhi. Omuwa sho a mono omuselekadhi ngoka, okwe mu uvitile olukeno e ta ti kuye: ‘Ino lila we.’ Jesus okwa hedha popepi nokwa gumu ontala hoka kwi indwa omudhimba, aaindi noya thikama. Nena Jesus okwa ti: ‘Mugundjuka, otandi ku lombwele, penduka po!’ Omumati ngoka a li a sa, okwa penduka nokwa tameke okupopya. Jesus nokwa ti: ‘Omumwoye oye ngu.’ Aantu oya tameke okutila noya hambelele Kalunga ya ti: ‘Omuhunganeki omunene a holoka mokati ketu. Kalunga okwe ya okuhupitha aantu ye.’” Ndhindhilika kutya molwaashoka Jesus okwa li e uvitile unene omuselekadhi ngoka olukeno, okwa li a yumudha omwanamati gwe. Dhiladhila owala shoka oshinima shika tashi ti shi na ko nasha nonakuyiwa.—Lukas 7:12-16.

Eyumudho ndyoka itaali vulu okudhimbiwa Jesus okwa li e li ningi montaneho yaantu oyendji. Osha li sha shilipaleke ehunganeko lye lyonale manga oshiningwanima shika inaashi ningwa kutya aantu otaya ka yumuka okukala nomwenyo kombanda yevi kohi ‘yegulu epe,’ sha hala okutya, epangelo lyaKalunga. Pethimbo ndyono Jesus okwa li a ti: “Inamu kuminwa oshinima shika; oshoka ethimbo otali ya, uuna oonakusa ayehe mboka ye li moombila, taa ka uva ewi lye. Oyo notaa ka za mo moombila dhawo: mboka ya longo uuwanawa, otaa ka yumudhwa e taa kala ye na omwenyo, naamboka ya longo uuwinayi, otaa ka yumudhwa e taa ka pangulwa.”—Ehololo 21:1, 3, 4; Johannes 5:28, 29; 2 Petrus 3:13.

Petrus nayalwe yomaayapostoli 12 mboka ya li ya yi pamwe naJesus molweendo lwe, oya li wo ya kwatelwa mwaamboka ya li ya mono eyumudho ndyoka. Oya li yu uvu naanaa sho Jesus omuyumudhwa ta popi pEfuta lyaGalilea. Ehokololo otali tu hokololele tali ti: “Jesus okwa ti kuyo: ‘Ileni, tu lyeni.’ Kape na nando ogumwe gwomaalongwa ngoka a li e na omukumo oku mu pula kutya ongoye olye? Oshoka oyo oya li ye shi shi kutya oye Omuwa. Jesus okwe ya e ta kutha [oshikwiila] nokwe shi ya pe; noohi wo osho a ningi. Nduka olutitatu, sho Jesus i ihololele aalongwa ye konima yeyumuko lye kuusi.”—Johannes 21:12-14.

Onkee ano Petrus okwa li a vulu okunyola nuushili ta ti: “Kalunga He yOmuwa gwetu Jesus Kristus na hambelelwe! Oshoka molwesilohenda lye enene okwe tu pe omwenyo omupe, sho a yumudha Jesus Kristus kuusi. Shika oshe tu pe etegameno lya kola.”—1 Petrus 1:3.

Omuyapostoli Paulus okwa popi einekelo lye sho a ti: “Ondi itaala wo iinima ayihe mbyoka ya nyolwa mompango yaMoses nomomambo gaahunganeki. Ondi na wo etegameno limwe pamwe nayo kutya Kalunga ota ka yumudha aantu ayehe kuusi, naawanawa naawinayi.”—Iilonga 24:14, 15.

Onkee ano omamiliyona otaga vulu okukala netegameno lya kola kutya otaga ka mona ishewe aaholike yawo ye na omwenyo kombanda yevi, ihe omonkalo inaayi fa yongashingeyi. Onkalo ndjoka otayi ka kala ya tya ngiini? Uuyelele wa gwedhwa po kombinga yetegameno lya kankamena kOmbiimbeli li na ko nasha naaholike yetu mboka ya sa otawu ka kundathanwa moshitopolwa shahugunina shoshileshwa shika, shi na oshipalanyolo: “Etegameno lyashili li na ko nasha noonakusa.”

Ihe tango natu kundathaneni omapulo ngoka omuntu tashi vulika wi ipule uuna wu uvite oluhodhi omolweso lyomuholike gwoye: Mbela oshi li paunshitwe okunika oluhodhi komukalo nguka? Ongiini tandi vulu okwiidhidhimikila oluhodhi lwandje? Oshike yalwe taya vulu okuninga okukwathela ndje ndi lu idhidhimikile? Ongiini tandi vulu okukwathela yalwe mboka ya nika oluhodhi? Shoka sha simanenena: Mbela Ombiimbeli otayi ti shike kombinga yetegameno lya kola li na ko nasha noonakusa? Mbela aaholike yandje otandi ke ya mona we ngaa? Openi tandi ke ya adha?

Omapulo ngoka tu na okwiipula

Paunshitwe omuntu ohi inyenge ngiini ngele a lombwelwa kutya omuholike gwe okwa sa?

Jesus okwa li a ningile shike omuselekadhi gwokuNain?

Jesus oku uvaneke shike shi na ko nasha noonakusa?

Omolwashike Petrus naPaulus ya li ye na uushili kutya otaku ka kala eyumuko?

Omapulo geni ge na okuyamukulwa?

[Oohapu dha simana pepandja 4]

‘Otu ku nine onkundana ombwinayi. Opwa li oshiponga nomumwoyemati okwa sila mo.’