Ontopolwa 10
Uukwaniilwa waKalunga Tau Pangele
1, 2. Omapangelo gaantu ogu ulike ngiini kutya oga nyengwa?
OTAPE ya wa landele oshilongithomwa, ihe konima yethimbo owa mono kutya itashi longo. Natu tye nduno owi ithana gumwe e ye e shi pangele. Ihe oshilongithomwa mbala konima yoku shi “pangela,” osha teka. Eyeme olya li li thike peni!
2 Shika osha faathana wo shi na ko nasha nomapangelo gaantu. Aantu oya kala aluhe ya hala epangelo ndyoka tali eta shili ombili nelago. Ihe oonkambadhala dhuulaadhi dhokupangela omatekauko muulipamwe waantu kadha li dhe shi pondola shili. Omauvaneno gombili ogendji noonkondo oga li ga ningwa—nopo nduno oga teywa po. Kakele kaashono, epangelo lini mbela lya li lya vulu okuhulitha po oluhepo, okayoya, omuyonena, omikithi neyonagulo lyuunshitwe? Elelo lyomuntu itali vulu okupangelwa. Nokuli Omukwaniilwa omunandunge gwaIsrael Salomo okwa pula: “Omuntu ota tseya peni ondjila ye?”—Omayeletumbulo 20:24.
3. (a) Enenedhiladhilo lyeuvitho lyaJesus olya li shike? (b) Aantu yamwe otaya hokolola ngiini Uukwaniilwa waKalunga?
3 Ino teka omukumo! Epangelo lya kola lyuuyuni auhe kali shi owala ondjodhi. Olya li enenedhiladhilo lyeuvitho lyaJesus. Okwe li ithana “uukwaniilwa waKalunga,” nokwa longo aalanduli ye ye u galikane. (Lukas 11:2, KB; 21:31, KB) Muushili wo wene, omathimbo gamwe Uukwaniilwa waKalunga ohau tumbulwa moongundu dhopalongelokalunga. Dhoshili, omamiliyona ohaye u galikana esiku kehe uuna tage endulula Egalikano lyOmuwa (ndyoka hali ithanwa wo Tate Yetu Ngu U Li mEgulu nenge oshiholelwagalikano). Ihe aantu ohaya yamukula komikalo dhi ili nodhi ili ngele taya pulwa: “Uukwaniilwa waKalunga owo shike?” Yamwe ohaya ti: “Ou li momutima gwoye.” Yalwe ohaya ti owo egulu. Ombimbeli otayi gandja eyamukulo lya yela, ngaashi tatu ka mona.
UUKWANIILWA U NA ELALAKANO
4, 5. Omolwashike Jehova a hogolola okuulika komukalo omupe uunamapangelo we, noshike tashi ka ningwa kuwo?
4 Jehova Kalunga okwa kala aluhe Omukwaniilwa nenge Omupangeli Omunamapangelo gweshito alihe. Oshili kutya ye okwa shiti iinima ayihe oye mu tulitha pondondo ndjoka ya tumbala. (1 Ondjalulahokololo 29:11; Epsalmi 103:19; Iilonga 4:24) Ihe Uukwaniilwa mboka Jesus u uvitha kombinga yawo ou li kohi yuunamapangelo auhe waKalunga. Uukwaniilwa mbuka wopaMessias ou na elalakano lyokondandalunde, ihe olyo shike?
5 Ngaashi sha yelithwa mOntopolwa 6, aantu yaali yotango oya tukuluthile oonkondopangelo dhaKalunga oshipotha. Molwoompata ndhoka dha penduthwa po, Jehova okwa hogolola okuulika uunamapangelo we komukalo omupe. Kalunga okwa tseyitha elalakano lye lyokweeta po ‘oluvalo’ ndoka lwa li talu ka nyanyagula Eyoka, Satana, nokukutha po iilanduliko yuulunde mboka aantu ya thigulula. ‘Oluvalo’ lwa simana oJesus Kristus, na “uukwaniilwa waKalunga” owo oshilongitho shoka tashi ka sinda thiluthilu Satana. Okupitila mUukwaniilwa mbuka, Jesus Kristus ota ka galulila epangelo kombanda yevi medhina lyaJehova nota ka yukipalitha uuthemba wuunamapangelo waKalunga aluhe sigo aluhe.—Genesis 3:15; Epsalmi 2:2-9.
6, 7. (a) Uukwaniilwa ou li peni, nOmukwaniilwa naapangeli ooyakwawo oyo oolye? (b) Oolye aalelwa yUukwaniilwa?
6 Palundululo limwe lyoohapu dhaJesus ndhoka a lombwele Aafarisayi aakolokoshi, okwa ti: “Uukwaniilwa waKalunga ou li meni mune.” (Lukas 17:21, KB) Jesus okwa dhiladhila mbela kutya Uukwaniilwa owa li momitima omikolokoshi dhaalumentu mbeyaka ya yonuka? Aawe. Etoloko lyothaathaa lyOshigreka shopetameko otali ti: “Uukwaniilwa waKalunga ou li mokati keni.” (New World Translation) Ano Jesus, ngoka a li mokati kawo, oku ulike kuye mwene e li ngoka ta ka kala Omukwaniilwa monakuyiwa. Pehala lyokukala sha shoka omuntu e na momutima gwe, Uukwaniilwa waKalunga owo epangelo lyashili, tali longo li na omupangeli naalelwa. Owo epangelo lyomegulu, omolwashoka wi ithanwa ‘uukwaniilwa wegulu’ na ‘uukwaniilwa waKalunga.’ (Mateus 13:11, KB; Lukas 8:10, KB) Memoniko, omuprofeti Daniel okwa mono Omupangeli gwawo e li “gumwe kwa fa Omunagwomuntu,” a falwa koshipala shaKalunga Omunankondoadhihe nokwa pewa “epangelo, esimano noonkondo dhuukwaniilwa, opo aantu yomiigwana ayihe, yomomaludhi agehe noyomomalaka agehe ye mu longele.” (Daniel 7:13, 14, yelekanitha OB-1986.) Omukwaniilwa nguka oye lye? Ombimbeli otayi ithana Jesus Kristus ‘Omuna gwOmuntu.’ (Mateus 12:40; Lukas 17:26) Eeno, Jehova okwa langeke Omwana, Jesus Kristus, a kale Omukwaniilwa.
7 Jesus ita pangele oye awike. Oku li pamwe no 144 000 mboka ya “kulilwa mo mevi” ya kale aakwaniilwa naasaseri ooyakwawo. (Ehololo 5:9, 10; 14:1, 3; Lukas 22:28-30) Aalelwa yUukwaniilwa waKalunga otaya ka kala uukwanegumbo waantu yokongonga yevi alihe mboka haya vulika kewiliko lyaKristus. (Epsalmi 72:7, 8) Ihe ongiini ano tatu vulu okukala nuushili kutya Uukwaniilwa otau ka yukipalitha lelalela uunamapangelo waKalunga nokugalulila onkalo yoparadisa kevi lyetu?
UUSHILI WUUKWANIILWA WAKALUNGA
8, 9. (a) Otatu vulu ngiini okuyelitha uuinekelwa womauvaneko gUukwaniilwa waKalunga? (b) Omolwashike tatu vulu okukala nuushili kutya Uukwaniilwa owoshili?
8 Natu tye nduno egumbo lyoye olya fikwa po komulilo. Ngashingeyi kuume ngoka ta vulu oku li tungulula otu uvaneke kutya ote ke ku kwatha okutungulula egumbo lyoye nokupa uukwanegumbo woye iikulya. Ngele kuume ngoka okwa kala ha popi aluhe oshili, ito ke mu itaala mbela? Natu tye nduno esiku tali landula oto ya kegumbo okuza kiilonga noto mono kutya aalongi oya tameka nale okwoopaleka oompile dhomulilo nonokutya uukwanegumbo woye owe etelwa iikulya. Kapu na omalimbililo, oto ka kala wi inekela thiluthilu kutya konima yethimbo, iinima itayi ka kala owala ya ningululwa ihe otayi ka kala nokuli iiwanawa yi vule nale.
9 Sha faathana, Jehova ote tu shilipaleke kutya Uukwaniilwa we owoshili. Ngaashi shu ulikwa mEmbombimbeli Aaheberi, iinima oyindji yomOmpango oya thaneke elongekidho lyUukwaniilwa. (Aaheberi 10:1) Omauliko ge na ko nasha nankene Uukwaniilwa waKalunga tau ka kala oga li wo ge wetike muukwaniilwa wokevi waIsrael. Wo kawa li epangelo lyowala, oshoka aapangeli yawo oya li ya kuutumba “konkwaniilwapundi yOmuwa.” (1 Ondjalulahokololo 29:23) Kakele kaashono, okwa li kwa hunganekwa: “Ompangelandhimbo itaayi kuthwa po Juda, onkwaniilwandhimbo miikaha ye, manga onakuya po [Silo, NW] te ya po, naantu taye mu igandja—okupangelwa.” (Genesis 49:10)a Eeno, osha li omezimo ndika lyaakwaniilwa Aajuda moka kwa li tamu ka valwa Jesus, Omukwaniilwa gwaaluhe gwepangelo lyaKalunga.—Lukas 1:32, 33.
10. (a) Uunake ekankameno lyUukwaniilwa waKalunga wopaMessias lya tungwa? (b) Iilonga ya simana yashike mboka taya ka kala aapangeli pamwe naJesus monakuyiwa taya kwatele komeho kombanda yevi?
10 Ekankameno lyUukwaniilwa waKalunga wopaMessias olya li lya tungwa nehogololo lyaayapostoli yaJesus. (Aaefeso 2:19, 20; Ehololo 21:14) Mbaka oya li aatango yo 144 000 mboka ya li taya ka pangela megulu ye li aakwaniilwa ooyakwawo yaJesus Kristus. Manga ye li kombanda yevi, aapangeli mbaka pamwe naye yomonakuyiwa otaya kwatele komeho oshikonga shokugandja uunzapo, metsokumwe nelombwelo lyaJesus: “Indeni . . . ka ningeni aantu ayehe aalongwa yandje noku ya [ninginithila, NW] medhina lyaTate nolyOmwana nolyOmbepo Ondjapuki.”—Mateus 28:19.
11. Ongiini iilonga yokuuvitha Uukwaniilwa tayi longwa nena, notayi eta po shike?
11 Ngashingeyi otaku vulikiwa kelombwelo okuninga aantu aalongwa pamukalo inaagu monika nando onale. Oonzapo dhaJehova otadhi tseyitha onkundana ombwanawa yUukwaniilwa kongonga yevi alihe, metsokumwe noohapu dhaJesus dhopahunganeko: “Onkundana ndjika ombwanawa yuukwaniilwa otayi ku uvithwa mevi alihe ekaliwa yi ningile iigwana ayihe uunzapo; nopo nduno ehulilo otali ke ya.” (Mateus 24:14, NW) Ombinga yimwe yiilonga yeuvitho lyUukwaniilwa mbyoka tayi longwa, oyo oprograma onene yelongo. Mboka taya vulika koompango nokomakotampango gUukwaniilwa waKalunga otaya nyanyukilwa nale ombili nuukumwe mboka omapangelo gaantu itaaga vulu okweeta. Ayihe mbika otayi gandja uunzapo wa yela kutya Uukwaniilwa waKalunga owoshili!
12. (a) Omolwashike she eleka okwiithana aauvithi yUukwaniilwa Oonzapo dhaJehova? (b) Uukwaniilwa waKalunga owa yooloka ko ngiini komapangelo gaantu?
12 Jehova okwa lombwele Aaisrael a ti: “One oonzapo dhandje, . . . nomupiya gwandje, ngoka nde mu hogolola.” (Jesaja 43:10-12, KB) Jesus, “Onzapo Ondhiginini,” oku uvitha nuulaadhi onkundana ombwanawa yUukwaniilwa. (Ehololo 1:5, NW; Mateus 4:17, KB) Onkee ano she eleka opo aauvithi yUukwaniilwa yonena ya kale nedhina lya gandjwa kuKalunga, Oonzapo dhaJehova. Ihe omolwashike mbela Oonzapo hadhi longitha ethimbo olindji unene noonkambadhala odhindji okupopya nayalwe kombinga yUukwaniilwa waKalunga? Shika ohadhi shi ningi molwashoka Uukwaniilwa owo etegameno alike lyaantu. Omapangelo gaantu otaga hulu po mbala nenge konima yethimbo, ihe Uukwaniilwa waKalunga itau ka hula po nando. Jesaja 9:5, 6 oti ithana Omupangeli gwawo, Jesus, “Omuwa [gwombili, OB-1986]” nota gwedha ko: “Elelo lye olindjilindji, nombili kayi na mpo tayi hulile po.” Uukwaniilwa waKalunga inau fa omapangelo gaantu—nena opo ge li nongula kage po we. Dhoshili, Daniel 2:44 (KB) ota ti: “Kalunga nguka komegulu ota ka dhika uukwaniilwa itaau ka teka po sigo aluhe, nepangelo lyawo itali ka gandjwa koshigwana shilwe. . . . Owo wene tau ka kala sigo aluhe.”
13. (a) Gamwe gomaupyakadhi ngoka Uukwaniilwa waKalunga tau ka kandula po ogeni? (b) Omolwashike tatu vulu okukala nuushili kutya omauvaneko gaKalunga otaga ka gwanithwa?
13 Omukwaniilwa gwopantu guni ta vulu okuhulitha po iita, iilonga yomuyonena, omikithi, ondjala nokwaahe na omahala gokukala? Nomupangeli gwopavi guni mbela ta vulu okuyumudha mboka ya sa? Uukwaniilwa waKalunga nOmukwaniilwa gwawo otau ka kandula po iinima mbika. Uukwaniilwa itau ka nyengwa, wa fa oshilongithomwa shi na epuko shoka sha pumbwa aluhe okupangelwa. Pehala lyaashono, Uukwaniilwa waKalunga otau ke shi pondola, oshoka Jehova otu uvaneke: “Oohapu dhandje: tadhi zi mokana kandje, itadhi galukile kungame dhowala . . . otadhi longo shono sho opalela ndje, notadhi gwanitha shoka, nde dhi shi tuminine.” (Jesaja 55:11) Elalakano lyaKalunga itali ka ponya, ihe elelo lyUukwaniilwa olya li li na okutameka uunake?
ELELO LYUUKWANIILWA—UUNAKE?
14. Euvoko lyopombambo lini aalongwa yaJesus ya li ye na shi na ko nasha nUukwaniilwa, ihe oshike Jesus a li a tseya kombinga yokupangela kwe?
14 “Omuwa, opethimbo tuu ndika to dhikile Israel [uukwaniilwa, KB]?” Epulo ndika lya pulwa kaalongwa yaJesus olya holola kutya pethimbo mpoka kaya li ye shi elalakano lyUukwaniilwa waKalunga nethimbo lyu uthwa ndyoka tau ka tameka okupangela kwawo. Jesus okwe ya londodha kaaya mbeleke shi na ko nasha noshinima shika, a ti: “Kashi shi oshinima sheni okutseya omathimbo nenge ootundi ndhoka Tate e dhi pangulitha oonkondo dhe.” Jesus okwa tseya kutya epangelo lye okupangela evi olya kala lya pungulilwa onakuyiwa, ethimbo ele konima yokuyumuka nokulonda kwe okuya megulu. (Iilonga 1:6-11; Lukas 19:11, 12, 15) Omanyolo shika oge shi hunganeke. Ngiini?
15. Epsalmi 110:1 otali gandja ngiini uuyelele u na ko nasha nethimbo ndyoka Jesus ta ka tameka okupangela?
15 Omukwaniilwa David okwa popi pahunganeko Jesus e li ‘Omuwa,’ a ti: “[Jehova ye ota ti kOmuwa gwandje]: Kala omutumba kolulyo lwandje, aatondi yoye sigo tandi [ya] ningi oshipundi shokoompadhi dhoye!” (Epsalmi 110:1, yelekanitha E[tes]tamenti Lipe nOmapsalme-1955; yelekanitha Iilonga 2:34-36.) Ehunganeko ndika otali ulike kutya epangelo lyaJesus kalya li tali ka tameka mbala konima yokulonda kwe okuya megulu. Pehala lyaashono, okwa li ta ka tegelela kolulyo lwaKalunga. (Aaheberi 10:12, 13) Okutegelela huka okwa li taku ka kala uule wethimbo li thike peni? Okupangela kwe okwa li taku ka tameka uunake? Ombimbeli otayi tu kwatha okumona omayamukulo.
16. Oshike sha ningwa mo 607 K.E.N., nongiini shika sha li shi na ekwatathano nUukwaniilwa waKalunga?
16 Oshilando awike kombanda yevi alihe moka Jehova a li a tula edhina lye osho Jerusalem. (1 Aakwaniilwa 11:36) Osha li wo oshilandopangelo shuukwaniilwa wokevi shoka sha hokiwa kuKalunga notashi thaneke Uukwaniilwa waKalunga womegulu. Onkee ano, okuhanagulwa po kwaJerusalem kAababilon mo 607 K.E.N. okwa li taku ti sha unene. Oshiningwanima shika oshu ulike etameko lyekankeko lyethimbo ele lyokupangela kwaKalunga shu ukilila oshigwana she kombanda yevi. Konima yomathelemimvo gahamano lwaampono, Jesus oku ulike kutya ethimbo ndika lyokukankeka elelo opo lya li natango, oshoka okwa ti: “Jerusalem notashi lyatagulwa [kiigwana, sigo omauthwathimbo giigwana, NW] taga tsakana.”—Lukas 21:24.
17. (a) “Omauthwathimbo giigwana” oshike, noga li ga kala uule u thike peni? (b) “Omauthwathimbo giigwana” oga tameke noga hulu po uunake?
17 ‘Pomauthwathimbo giigwana,’ omapangelo guuyuni otage ke ethiwa ga kankeke epangelo ndyoka lya hokiwa kuKalunga. Ethimbo ndyoka olya tameke nehanagulo lyaJerusalem mo 607 K.E.N., na Daniel oku ulike kutya olya li tali tsikile uule ‘womathimbo gaheyali.’ (Daniel 4:20-22) Oga li uule u thike peni mbela? Ombimbeli otayi ulike kutya “omathimbo” gatatu netata oge thike pomasiku 1 260. (Ehololo 12:6, 14) Uulethimbo mboka lwaali, nenge omathimbo gaheyali, owa li tau ka kala omasiku 2 520. Ihe pehulilo lyuulethimbo mbuka uufupi, inapu ningwa sha oshindhindhilikwedhi. Ihe mokulongitha “esiku limwe tali yeleke omumvo” mehunganeko lyaDaniel nokuyalula oomvula 2 520 okuza 607 K.E.N., otatu ya pomumvo 1914 E.N.—Numeri 14:34; Hesekiel 4:6.
18. Jesus okwa ningi shike mbala konima sho a taamba oonkondo dhUukwaniilwa, nongiini shika sha gumu evi?
18 Jesus okwa tameke mbela okupangela megulu ethimbo ndyono? Omatompelo gopamanyolo ngoka tagu ulike kutya omolwashike taku vulu okutiwa kutya osho a ningi otaga ka kundathanwa montopolwa tayi landula. Dhoshili, etameko lyelelo lyaJesus kalya li tali ka ndhindhilikilwa kombili yonziyanziya kombanda yevi. Ehololo 12:7-12 otali ulike kutya mbala konima yokutaamba Uukwaniilwa, Jesus okwa li te ku umba mo Satana naayengeli yoompwidhuli megulu. Shika osha li tashi ka tya oyaye kevi, ihe otashi kumike okulesha kutya Ondiaboli oyi na ko “ethimbo efupi lyowala.” Masiku otatu ka kala twa nyanyukwa, hamolwashoka owala Uukwaniilwa waKalunga tau pangele, ihe omolwashoka wo otau ke eta omalaleko nuuyamba kevi nokaantu aavuliki. (Epsalmi 72:7, 8) Otu shi shi ngiini kutya masiku shika otashi ka ningwa?
[Enyolo lyopevi]
a Edhina Silo otali ti “Ngoka Shi Li She.” Konima yethimbo, osha monika sha yela mo kutya “Silo” okwa li Jesus Kristus, “onime yomezimo lyaJuda.” (Ehololo 5:5) Dhimwe dhomOotargum dhAajuda odha pingene po oshitya “Silo” na “Messias” nenge “omukwaniilwa Messias.”
KONAKONA ONTSEYO YOYE
Uukwaniilwa waKalunga owo shike, notau pangele okuza peni?
Olye ta pangele mUukwaniilwa, noolye aalelwa yawo?
Jehova okwe tu shilipaleke ngiini kutya Uukwaniilwa we owoshili?
“Omauthwathimbo giigwana” oga tameke noga hulu po uunake?
[Box on page 94]
IININGWANIMA YIMWE YA SIMANA YI NA KO NASHA NUUKWANIILWA WAKALUNGA
• Jehova okwa tseyitha elalakano lye okweeta po ‘oluvalo’ ndoka lwa li talu ka nyanyagula omutse gwEyoka, Satana Ondiaboli.—Genesis 3:15.
• Mo 1943 K.E.N., Jehova oku ulike kutya “oluvalo” nduka olwa li talu ka kala omukwanezimo gwopantu gwaAbraham.—Genesis 12:1-3, 7; 22:18.
• Ehangano lyOmpango ndjoka ya pewa Israel mo 1513 K.E.N. olya li “omuzizimba gwowala guuwanawa wokomeho.”—Eksodus 24:6-8; Aaheberi 10:1.
• Uukwaniilwa wokevi waIsrael owa tameke mo 1117 K.E.N., nokonima yethimbo owa tsikile nezimo lyaDavid.—1 Samuel 11:15; 2 Samuel 7:8, 16.
• Jerusalem osha hanagulwa po mo 607 K.E.N., na “omauthwathimbo giigwana” oga tameke pethimbo mpono.—2 Aakwaniilwa 25:8-10, 25, 26; Lukas 21:24, NW.
• Mo 29 E.N., Jesus okwa gwayekwa e li ngoka ta ka ninga Omukwaniilwa nokwa tameke nuukalele we wokevi.—Mateus 3:16, 17; 4:17; 21:9-11.
• Mo 33 E.N., Jesus okwa londo a yi megulu, moka a kala a tegelela e li kolulyo lwaKalunga sigo ta tameke okupangela.—Iilonga 5:30, 31; Aaheberi 10:12, 13.
• Jesus okwa tulwa konkwaniilwapundi mUukwaniilwa womegulu mo 1914 E.N. sho “omauthwathimbo giigwana” ga hulu po.—Ehololo 11:15.
• Satana noompwidhuli dhe oyu umbilwa komudhingoloko gwevi noye etele aantu oyaye oyindji.—Ehololo 12:9-12.
• Jesus ota tonatele euvitho lyomuuyuni auhe lyonkundana ombwanawa yUukwaniilwa waKalunga.—Mateus 24:14, NW; 28:19, 20.