ONGULUMAMBO MOINTANETA yiileshomwa yopaMbiimbeli
ONGULUMAMBO MOINTANETA
yiileshomwa yopaMbiimbeli
Oshindonga
  • OMBIIMBELI
  • IILESHOMWA
  • OKUGONGALA
  • wt ontop. 9 ep. 79-89
  • Oonkondo dhetegameno lyeyumuko

Oshitopolwa shika kashi na okavidio.

Opu na epuko lyasha, okavidio itaka yi komeho.

  • Oonkondo dhetegameno lyeyumuko
  • Longela Kalunga awike kashili
  • Uupalanyolo uushona
  • Uuyelele wa faathana
  • Molwashoka lya pumbiwa meitaalo lyopaKriste
  • Okulongitha ‘oshipatululo shoshaasi’
  • Twa nkondopalekwa ketegameno lyeyumuko
  • Enyumuko—ehongo olo tali ti sha kwoove
    Oshungolangelo tayi tseyitha uukwaniilwa waJehova—2005
  • Eteelelo lenyumuko otali ti shike kwoove?
    Oshungolangelo tayi tseyitha uukwaniilwa waJehova—2005
  • ‘Ondi na etegameno muKalunga’
    Oshungolangelo tayi tseyitha Uukwaniilwa waJehova (yokukonakonwa) — 2017
  • Eyumuko otali ka ningwa shili!
    Oshungolangelo tayi tseyitha Uukwaniilwa waJehova (yokukonakonwa) — 2020
Longela Kalunga awike kashili
wt ontop. 9 ep. 79-89

Ontopolwa ontimugoyi

Oonkondo dhetegameno lyeyumuko

1. Ando opwa li kaapu na etegameno lyeyumuko, ando oonakusa oya kala ye na etegameno lini?

OWA silwa nale mbela aaholike yoye? Ando opwa li kaapu na eyumuko, ando kapu na nando etegameno lyoku ya mona ishewe. Ando oya kala owala monkalo ndjoka tayi popiwa kOmbimbeli sho tayi ti: “Ihe oonakusa kaye shi sha, . . . oshoka kamu na we oshilonga nenge owino nenge oondunge omuusi [mombila], to ka ya mo.”—Omuuvithi 9:5, 10.

2. Etegameno ekumithi lini lya ningwa tali wapa okupitila meyumuko?

2 Jehova molwohenda ye, okupitila meyumuko okwa gandja ompito yi shi okupandulwa kengathithi enenenene lyaantu mboka ya sa opo ya yumuke noya nyanyukilwe omwenyo gwaaluhe. Shoka otashi ti kutya oto vulu okukala netegameno tali nyanyudha omutima sho esiku limwe, muuyuni uupe waKalunga, to ka hangana ishewe naaholike yoye mboka ya sa.—Markus 5:35, 41, 42; Iilonga 9:36-41.

3. (a) Eyumuko otali dhana ngiini onkandangala ya simana megwanitho lyelalakano lyaJehova? (b) Uunake etegameno lyeyumuko hali kala unene onzo yoonkondo kutse?

3 Molwashoka opu na eyumuko, inatu pumbwa tu tile eso sha pitilila. Jehova ota vulu okweetha Satana a ningile aapiya ye aadhiginini uuwinayi, a kambadhale a mana mo okushilipaleka elundilo lye linyanyalitha kutya “omuntu shaa shoka e shi na, ote shi gandjele omwenyo gwe,” ihe ite ke etha e ya ningile uuwinayi mboka tau kalelele. (Job 2:4) Jesus okwa kala omudhiginini kuKalunga nokuli sigo eso, nomolwaashono Kalunga e mu yumudhile omwenyo gwomegulu. Onkee ano, Jesus okwa li ta vulu okugandja ongushu yeyambo lyomwenyo gwe gwa gwanenena gwopantu komeho goshipangelapundi shaHe shomegulu, li na omauwanawa kutse taga hupitha omwenyo. Okupitila meyumuko, mboka ‘yomoshigunda oshishona,’ ye li aathigululi pamwe naKristus, oye na etegameno lyoku ka kala ya hangana naye mUukwaniilwa womegulu. (Lukas 12:32) Kuyalwe opu na etegameno lyokuyumukila omwenyo gwaaluhe moparadisa kombanda yevi. (Epsalmi 37:11, 29, OB-1986) Aakriste ayehe ohaya mono etegameno lyokuyumuka li li onzo yoonkondo “dhi vule ndhoka dhopaunshitwe” uuna tayi idhidhimikile omamakelo ngoka haga vulu oku ye etele eso.—2 Aakorinto 4:7, NW.

Molwashoka lya pumbiwa meitaalo lyopaKriste

4. (a) Omondunge yini eyumuko li li “elongo lyopekota”? (b) Aantu oyendji muuyuni oya tala ko ngiini eyumuko?

4 Eyumuko ngaashi lya hokololwa mAaheberi 6:1, 2 (NW), olyo “elongo lyopekota.” Oli li oshitopolwa shekankameno lyeitaalo ndyoka ngele katu li na itaatu vulu nando okukala Aakriste ya pyokoka. (1 Aakorinto 15:16-19) Ihe elongo lyOmbimbeli li na ko nasha neyumuko oli li oshinima kaashi shiwike koyendji muuyuni. Omolwokwaahe na etaloko lyopambepo, aantu oyendjiyendji ohaya tala ko owala onkalamwenyo ndjoka yi li yolela. Onkee ano ohaya kala owala taya lalakanene omainyanyudho. Opu na wo mboka ya kakatela omaitaalo gopamuthigululwakalo—ngoka ge li mUukwakriste nopondje yawo—mboka taya dhiladhila kutya oye na omwenyo ihaagu si. Ihe edhiladhilo ndyoka itali vulu okutsa kumwe nelongo lyOmbimbeli li na ko nasha neyumuko, molwashoka eyumuko ando inali kala lya pumbiwa we ando aantu oya li ye na omwenyo ihaagu si. Okukambadhala okutsitha kumwe omadhiladhilo ngoka gaali otashi lyalyakaneke unene omuntu pehala lyokukala tashi gandja etegameno. Mbela ongiini tatu vulu okukwathela aantu ye na omitima omiwanawa mboka ya hala okutseya oshili?

5. (a) Manga omuntu inu uva ko eyumuko, okwa pumbwa okukala e shi shike? (b) Omanyolo geni to ka longitha okufatulula kutya omwenyo oshike? onkalo yoonakusa oshike? (c) Oshike tashi vulu okuningwa ngele omuntu oha longitha etoloko lyOmbimbeli ndyoka tali monika lya holeka oshili?

5 Manga aantu mboka inaayu uva ko eyumuko kutya oli li elongekidho ekumithi, oya pumbwa okukala ye uvite ko nawa kutya omwenyo oshike nosho wo kutya oonakusa oye li monkalo ya tya ngiini. Olundji opwa pumbiwa owala omanyolo omashona opo u yelithile iinima mbika omuntu ngoka a sa ondjala yoshili yOmbimbeli. (Genesis 2:7; Epsalmi 146:3, 4; Hesekiel 18:4) Ihe omatoloko gamwe gOmbimbeli gonena naangoka ga toloka owala omanenedhiladhilo, otaga holeke oshili kombinga yomwenyo. Onkee ano otashi vulu okukala sha pumbiwa okukonakona omautumbulilo ngoka ga longithwa momalaka gOmbimbeli gopetameko.

6. Ongiini to vulu okukwathela omuntu u uve ko kutya omwenyo oshike?

6 Omatoloko gamwe gOombimbeli otaga toloka uutumbulilo wOshiheberi neʹphesh nosho wo wOshigreka psy·kheʹ mboka tau ti shimwe nawo, u li “omwenyo.” Omatoloko galwe ogendji gOombimbeli, ngaashi dhOshiwambo otaga toloka iitya mbyoka yomomalaka ngoka gonale nomautumbulilo gi ili nogi ili ngaashi “omwenyo,” “oshinamwenyo” nosho wo “omuntu.” Okukonakona nuukeka ku na ko nasha nankene iitya yOshiheberi nOshigreka mbyoka tayi ti “omwenyo” ya longithwa mOmbimbeli otaku ka kwathela omukonakonimbimbeli nuukeka u uve ko kutya otayi vulu okuukithwa kaantu nosho wo kiinamwenyo. Ihe omautumbulilo ngoka itaga gandja nandonando edhiladhilo kutya omwenyo ogu li oshinima ihaashi monika noihaashi gumwa shoka hashi zi mo molutu peso nokutsikila okukala po shi li palwe pwi ili.

7. Oto fatulula ngiini okuza mOmbimbeli onkalo yaamboka ye li moshaasi? mogeʹen·na?

7 Oombimbeli dhOshiwambo olundji otadhi toloka uutumbulilo wOshiheberi sheʼohlʹ nosho wo uutumbulilo wOshigreka haiʹdes niitya “oshaasi,” “uusi” nosho wo “oheli.” Uutumbulilo wOshigreka geʹen·na ohau tolokwa “omulilo gwoheli” nenge “oheli.” Momalaka moka Ombimbeli ya nyolwa petameko otage shi yelitha kutya sheʼohlʹ na haiʹdes otayi ulike koombila dhaantu notayi popi shi na ko nasha neso, hanomwenyo. (Epsalmi 89:49; Ehololo 20:13) Omanyolo otagu ulike wo ketegameno lyokuza moombila okupitila meyumuko. (Job 14:13; Iilonga 2:31) Mekondjithathano naashoka, mboka taya yi mogeʹen·na kaye na etegameno lyomwenyo gwomonakuyiwa, nomwenyo itagu popiwa nando kutya ogu li mo gu na sho gu shi.—Mateus 10:28.

8. Ongiini okuuva ko nawa eyumuko taku vulu okunwetha mo iikala niilonga yomuntu?

8 Ngele iinima mbyoka oya fatululwa sha yela, opo nduno omuntu ota vulu okukwathelwa u uve ko shoka eyumuko tali ti kuye. Otashi vulika ta tameke okupandula ohole yaJehova ndjoka u ulike sho a ningi po elongekidho lya tya ngaaka ekumithi. Oluhodhi ndoka halu kala lu uvitiwe kwaamboka ya silwa aaholike yawo otalu vulu okunengenekwa ketegameno linyanyudha lyokuhangana ishewe nayo muuyuni uupe waKalunga. Euvoko lyiinima mbika oli li wo oshinima sha simanenena shokuuva ko shoka eso lyaKristus tali ti. Aakriste yomethelemumvo lyotango oya li ya tseya kutya eyumuko lyaJesus Kristus olya pumbiwa meitaalo lyopaKriste nonokutya otali ningi eyumuko tali wapa kuyalwe. Oya li yu uvitha nuulaadhi kombinga yeyumuko lyaJesus nosho wo etegameno ndyoka tali gandja. Onkee ano mboka ye uvite ko noya pandula nena eyumuko oya halelela okukala nombinga mokutseyithila yalwe oshili ndjika yi na ondilo.—Iilonga 5:30-32; 10:42, 43.

Okulongitha ‘oshipatululo shoshaasi’

9. Jesus ota longitha ngiini tango “iipatululo yeso noyoshaasi”?

9 Ayehe mboka taya ka kala pamwe naKristus mUukwaniilwa we womegulu konahiya onaya ka sa. Ihe oye shi nawa eshilipaleko ndyoka a gandja sho a ti: “Onda sile, ihe tala, ondi na omwenyo sigo aluhe; nondi na iipatululo yeso noyoshaasi [mOshigreka, haiʹdes].” (Ehololo 1:18) Okwa li a hala okutya shike? Okwa li ta dhiladhila oshimoniwa she mwene. Naye wo okwa sile. Ihe Kalunga ine mu etha a kale mohaiʹdes. Mesiku etitatu, Jehova okwe mu yumudhile momwenyo gwopambepo e te mu pe uukwatya wokwaasa. (Iilonga 2:32, 33; 10:40) Kakele kaashono, Kalunga okwe mu pe “iipatululo yeso noyoshaasi” e yi longithe okweegulula mo aantu moombila nosho wo oku ya mangulula kiilanduliko yuulunde waAdam. Molwashoka Jesus oku na iipatululo mbyoka, ota vulu okuyumudha aalanduli ye aadhiginini kuusi. Ota yumudha tango iilyo ya gwayekwa nombepo yegongalo lye note yi pe omagano ge na ondilo gomwenyo ihaagu si megulu, ngaashi naanaa He e gu mu pele.—Aaroma 6:5; Aafilippi 3:20, 21.

10. Eyumuko lyAakriste aadhiginini aagwayekwa ohali ningwa uunake?

10 Uunake Aakriste aagwayekwa aadhiginini taya yumudhilwa okuya megulu? Ombimbeli otayi ulike kutya eyumuko ndyoka olya tameka nale okuningwa. Omuyapostoli Paulus okwa yelitha kutya otaya ka yumudhwa ‘pokukala po kwaKristus,’ okukala po hoka kwa tameke nale momumvo 1914. (1 Aakorinto 15:23, NW) Uuna aagwayekwa aadhiginini taya mana oondjenda dhonkalamwenyo yawo yokombanda yevi ngashingeyi pethimbo lyokukala po kwe, itaya ka kala ya sa sigo opokugaluka kwOmuwa gwawo. Shimpa ya si, ohaya yumudhwa nolutu lwopambepo, taya “shitukithwa, ombadhilila, omepathimo lyeho.” Ihaya kala tuu ya nyanyukwa, molwashoka iilonga yawo iiwanawa mbyoka ya longa “otayi ya landula pamwe nayo”!—1 Aakorinto 15:51, 52; Ehololo 14:13.

11. Eyumuko lini tali ka kala po li na ko nasha naantu oyendji, notali ka tameka uunake?

11 Ihe eyumuko lyaathigululi yUukwaniilwa okuyumukila omwenyo gwomegulu halyo awike eyumuko. Oshili kutya olyi ithanwa “eyumuko ndika lyotango” mEhololo 20:6 otayi ulike kutya oli na okulandulwa ishewe kulilwe. Mboka taya mono uuwanawa meyumuko ndyoka ekwawo otaya ka kala ye na etegameno linyanyudha lyomwenyo gwaaluhe moparadisa kombanda yevi. Uunake mbela eyumuko ndyoka tali ka ningwa? Embo lyEhololo otali ulike kutya otali ka ningwa konima ngele “evi negulu”—sha hala okutya, onkalelo yongashingeyi yiinima yuukolokoshi, pamwe naapangeli yayo mboka taya pangele—ya hanagulwa po. Ehulilo ndyoka lyonkalelo onkulu oli li popepi noonkondo. Konima yalyo, eyumuko lyokombanda yevi otali ka tameka, peuthwathimbo lyaKalunga.—Ehololo 20:11, 12.

12. Oolye taya ka kala ya kwatelwa mokati kaadhiginini mboka taya ka yumudhilwa onkalamwenyo yokombanda yevi, nomolwashike shika shi li etegameno linyanyudha?

12 Oolye taya ka kala ya kwatelwa meyumuko ndyoka lyokombanda yevi? Mokati kawo otamu ka kala aapiya yaJehova aadhiginini yomethimbo lyonale, aalumentu naakiintu mboka molweitaalo lyawo lya kola meyumuko “inaa hala okumangululwa.” Sha hala okutya, inaye etha po uudhiginini wawo kuKalunga opo ya yande eso lyompiya enyanyalithi. Itashi ka kala tuu enyanyu oku ya tseya paumwene nokuuva kuyo yene omauyelele ge na ko nasha niiningwanima mbyoka ya hokololwa owala paufupi mOmbimbeli! Mokati kaamboka taya ka yumukila wo onkalamwenyo yokombanda yevi omu na Abel, onzapo ondhiginini yaJehova yotango; Henok naNoa, aauvithi kaaye na uumbanda yetumwalaka lyaKalunga lyokulondodha aantu manga Eyelu inaali ya; Abraham naSara, mboka ya yakula aayengeli; Moses, ngoka Ompango ya li ya gandjwa kondundu Sinai okupitila muye; aaprofeti aalaadhi ngaashi Jeremia, ngoka a li a mono ehanagulo lyaJerusalem mo 607 K.E.N.; naJohannes Omuninginithi, ngoka u uvu Kalunga mwene ta popi kutya Jesus oku li Omwana. Kakele kaamboka, otapu ka kala natango aalumentu naakiintu aadhiginini oyendji mboka ya sa pethimbo lyomasiku ngaka gahugunina gonkalelo ndjika yiinima yuukolokoshi yongashingeyi.—Aaheberi 11:4-38; Mateus 11:11.

13, 14. (a) Oshike tashi ka ningilwa oshaasi nosho wo oonakusa mboka ye li mo? (b) Oolye taya ka kala ya kwatelwa meyumuko, nomolwashike?

13 Kakele kaapiya yaKalunga aadhiginini, konima yethimbo otapu ka kala wo yalwe taya ka yumuka meso, opo moombila kaamu hupe nando aantu. Kutya oombila ndhoka dhaantu otadhi ka kala kaadhi na we nando oonakusa otashi vulu okumonika munkene Jesus ta ka longitha ‘oshipatululo shoshaasi’ molwaantu ayehe. Shoka oshu ulikwa memoniko ndyoka lya li lya pewa omuyapostoli Johannes, moka a mono oshaasi “yu umbilwa mefuta lyomulilo.” (Ehololo 20:14) Shoka otashi ti shike? Otashi ti kutya oshaasi, sha hala okutya, oombila adhihe dhaantu, otadhi ka kala dha hanagulwa po thiluthilu. Itadhi ka kala po we, otadhi ka kala kaadhi na we oonakusa nandonando, molwashoka kakele keyumuko lyaalongeli yaJehova ayehe aadhiginini, Jesus ota ka yumudha wo nokuli pasilohenda mboka kaaye shi aayuuki. Oohapu dhaKalunga otadhi tu shilipaleke tadhi ti: “Oku na eyumuko lyaayuuki nolyaalunde.”—Iilonga 24:15.

14 Kapu na gumwe gwomaalunde mbaka ta ka yumuka owala opo a pangulilwe eso natango. Momudhingoloko guuyuuki mboka tau ka kala kombanda yevi alihe kohi yUukwaniilwa waKalunga, otaya ka kwathelwa ya kaleke onkalamwenyo yawo metsokumwe noondjila dhaJehova. Emoniko olyu ulike kutya ‘oraamata yomwenyo’ otayi ka kala ya pandjwa. Onkee ano, otaya ka kala ye na ompito opo omadhina gawo ga nyolelwe mo. Otaya ka ‘pangulilwa okehe tuu ngoka piilonga ye’ mbyoka a longa konima yeyumuko lye. (Ehololo 20:12, 13) Onkee ano, oku shi tala ko shi ikolelela koshizemo shahugunina, okuyumudhwa kwawo otaku vulu okukala “okuyumukila omwenyo” noitashi ti kutya otashi ka kala “okuyumukila epangulo” lyokupewa egeyelo.—Johannes 5:28, 29.

15. (a) Oolye itaaya ka yumuka? (b) Ontseyo yoshili kombinga yeyumuko oyi na oku tu guma ngiini?

15 Ihe haayehe mboka ya li ko nale noya sa taya ka yumuka. Yamwe oya yona omayono ngoka itaaga vulu okudhiminwa po. Aantu ya tya ngaaka kaye li moshaasi, ihe omogeʹen·na, moka taya hanagulwa po sigo aluhe. Mokati kawo otamu ka kala wo mboka taya ka pangulilwa eso pethimbo ‘lyuudhigu uunene,’ mboka u li ngashingeyi popepi. (Mateus 12:31, 32; 23:33; 24:21, 22; 25:41, 46; 2 Aatessalonika 1:6-9) Onkee ano nonando Jehova oku ulika ohenda ye onene mokumangulula oonakusa moshaasi, etegameno lyeyumuko itali tu pe nando etompelo okukala kaatu na ko nasha nankene tatu ihumbata ngashingeyi. Itapu ka kala eyumuko kwaamboka taya tukuluthile owina oshipotha uunamapangelo waJehova. Ontseyo ndjoka oyi na oku tu inyengitha tu ulike kutya otwa pandula noonkondo esilohenda lyaKalunga inaali longelwa mokukaleka onkalamwenyo yetu yi li metsokumwe nehalo lye.

Twa nkondopalekwa ketegameno lyeyumuko

16. Ongiini mbela etegameno lyeyumuko tali vulu okukala onzo yoonkondo oonene ndhoka tadhi tu nkondopaleke?

16 Mboka twi itaala shili etegameno lyeyumuko otatu vulu okunkondopalekwa unene kulyo. Ngashingeyi sho tu li popepi nehulilo lyonkalamwenyo yetu, otu shi kutya itatu vulu okukaleka eso sigo aluhe—kutya nduno opu longithwe omikalo dha tya ngiini dhuunamiti. (Omuuvithi 8:8) Ngele otwa longela Jehova nuudhiginini pamwe nehangano lye, otatu vulu okutala konakuyiwa tu udha einekelo. Otu shi kutya pethimbo lyaKalunga lyo opala, otatu ka kala ishewe tu na omwenyo okupitila meyumuko. Itashi ka kala tuu onkalamwenyo ombwanawa! Otayi ka kala ngaashi omuyapostoli Paulus te yi ithana, ta ti: “Omwenyo gwashili.”—1 Timoteus 6:19; Aaheberi 6:10-12.

17. Oshike tashi vulu oku tu kwathela tu kale twa kakatela uudhiginini wetu kuJehova?

17 Molwashoka otu shi kutya oku na eyumuko notwa tseya Ngoka e li onzo yalyo, otashi tu kwathele tu kale tu na eitaalo lya kola. Shika otashi tu koleke tu kale aadhiginini kuKalunga nuuna nokuli aapataneki aakwanyanya taye tu mbandameke neso. Satana okwa kala ethimbo ele ta longitha uumbanda wokutila eso lyombaadhilila u li oshinima shokukaleka aantu muupika. Ihe Jesus ka li e na uumbanda wa tya ngaaka. Okwa kala a dhiginina kuJehova sigo eso. Okupitila mekuliloyambo lye, Jesus okwe eta po omukalo gwokumangulula aantu muumbanda wa tya ngaaka.—Aaheberi 2:14, 15.

18. Oshike sha kwathele aapiya yaJehova ya kale ye na edhina ewanawa noonkondo lya tya ngaaka ye li aakakateli yuudhiginini?

18 Aapiya yaJehova oye na edhina ewanawa noonkondo ye li aakakateli yuudhiginini omolweitaalo lyawo meyambo lyaKristus nosho wo meyumuko lye. Sho ya li kohi yomathininiko, oyu ulike kutya ‘kaye hole oomwenyo dhawo’ shi vulithe pokuhola Jehova. (Ehololo 12:11) Ohaya kala pandunge mokwaahathiga po omakotampango gopaKriste nokukambadhala okuhupitha oomwenyo dhawo dhongashingeyi. (Lukas 9:24, 25) Oye shi kutya Jehova ote ke ya pa ondjambi okupitila meyumuko, nokuli nonando oya kanithe oomwenyo dhawo ngashingeyi molwokukakatela nuudhiginini kuunamapangelo we. Ou na mbela eitaalo lya tya ngaaka? Oto ka kala u li na ngele ou hole shili Jehova nongele owa pandula shili shoka etegameno lyeyumuko tali ti lelalela.

Oonkundathana dhokweendulula

• Omolwashike omuntu a pumbwa okukala e uvite ko kutya omwenyo oshike nosho wo onkalo yoonakusa omanga inu uva ko eyumuko?

• Oolye taya ka yumuka kuusi nontseyo ndjika oyi na oku tu guma ngiini?

• Etegameno lyeyumuko otali tu nkondopaleke ngiini?

[Ethano pepandja 84, 85]

Jehova oku uvaneka kutya otaku ka kala eyumuko lyaayuuki nolyaalunde

    Ndonga Publications (1987-2025)
    Za mo
    Inda mo
    • Oshindonga
    • Tumina yalwe
    • Hogolola
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ngele to longitha ongulumambo yetu
    • Uuyelele wiinima yopaumwene
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Inda mo
    Tumina yalwe