‘Komeho gaayihe ohole yeni nayi kale ya kola’
“Ehulilo lyiinima ayihe lya thikana; . . . komeho gaayihe ohole yeni yokuholathana nayi kale ya kola.”—1 PETRUS 4:7, 8.
JESUS okwa li a tseya kutya ethimbo lye lyahugunina lyokukala pamwe naayapostoli ye oli na ongushu. Okwa li e shi shoka she ya taalela. Oya li ye na iilonga oyindji okulonga, ihe oya li taya ka tondwa nokuhepekwa, nokuli ngaashi naanaa ye e shi ningilwa. (Johannes 15:18-20) Iikando yi vulithe pushimwe ongulohi ndjoka yahugunina pamwe nayo, okwe ya dhimbulukitha kutya osha pumbiwa ya kale ye “holathane.”—Johannes 13:34, 35; 15:12, 13, 17.
2 Omuyapostoli Petrus, ngoka opo a li ongulohi ndjoka, omayele ngoka okwa li e ga uvite ko nawa. Konima yoomvula, sho Petrus a li ta nyola, okathimbo okafupi kowala manga Jerusalem inaashi hanagulwa po, okwa tsu omuthindo nkene ohole ya simana. Okwa pe Aakriste omayele ta ti: “Ehulilo lyiinima ayihe lya thikana; . . . komeho gaayihe ohole yeni yokuholathana nayi kale ya kola.” (1 Petrus 4:7, 8) Oohapu dhaPetrus otadhi ti sha noonkondo kwaamboka ye li ‘momasiku gahugunina’ gonkalelo ndjika yongashingeyi yiinima. (2 Timoteus 3:1) ‘Ohole ya kola’ oshike? Omolwashike sha simana okukala tu hole yalwe nohole ya tya ngaaka? Nongiini tatu vulu okuulika kutya otu na ohole ndjoka?
‘Ohole ya kola’ oshike?
3 Aantu oyendji ohaya dhiladhila kutya ohole oyo omaiyuvo ngoka ge na okuya po paunshitwe. Ihe Petrus ka li ta popi owala kombinga yohole yoludhi kehe; okwa li ta popi kombinga yohole ndjoka ya dhenga mbanda. Oshitya “ohole” mu 1 Petrus 4:8 otashi toloka oshitya shOshigreka a·gaʹpe. Oshitya shoka otashi ulike kohole yokwaaihola mwene ndjoka tayi wilikwa nenge tayi pangelwa komakotampango. Embo limwe lyomauyelele otali ti: “Ohole yoagape ohayi vulu okupangelwa molwashoka kayi shi owala omaiyuvo ihe oyo etokolotoko ndyoka hali fala kokukatuka onkatu.” Molwaashoka otwa thigulula iikala yokwiihola mwene, otwa pumbwa omadhimbulukitho ge na ko nasha nokukala tu holathane, tatu shi ningi momikalo ndhoka tadhi tsu kumwe nomakotampango gaKalunga.—Genesis 8:21; Aaroma 5:12.
4 Shika itashi ti kutya otu na okukala tu holathane owala molwaashoka twa lombwelwa tu shi ninge. A·gaʹpe ihayi kala kaayi na enyanyu nomaiyuvo. Petrus okwa ti kutya otu na okukala ‘nohole yokuholathana ya kola [tashi ti lelalela, “ya mbwalangandja,” Kingdom Interlinear].’a Ihe ohole ya tya ngaaka otayi pula oonkambadhala. Shi na ko nasha noshitya shOshigreka sha tolokwa “ya kola,” omulongwantu gumwe ota ti: “Otashi gandja edhiladhilo lyokunanunuka kwoontumba dhomumatuki sho ta kondjo noonkondo adhihe pehulilo lyethigathano.”
5 Onkee ano ohole yetu kayi na okukala ya ngambekelwa owala okulonga shoka oshipu nenge ya ngambekelwa aantu aashona. Ohole yopaKriste otayi pula “okumbwalangandjeka” omitima dhetu tatu ulike ohole nokuli nonando otashi vulika shi kale shi li eshongo oku shi ninga. (2 Aakorinto 6:11-13) Osha yela kutya ohole yoludhi ndoka oyo oshinima shoka tu na okukokeka nokulongela ko kusho, ngaashi naanaa omumatuki e na okwiidheula opo a hwepopaleke uunkulungu we. Osha simanenena okukala tu na ohole ya tya ngaaka yokuholathana. Omolwashike? Omolwomatompelo gatatu.
Omolwashike tu na okukala tu holathane?
6 Lyotango, “oshoka ohole oyo ya za kuKalunga.” (1 Johannes 4:7) Jehova, Onzo yuukwatya mboka uuwanawa, oye a kala e tu hole tango. Omuyapostoli Johannes ota ti: “Omo tuu moka ohole yaKalunga ye tu hololelwa, Kalunga sho a tumu Epona lye muuyuni, opo tu kale tu na omwenyo muye.” (1 Johannes 4:9) Omwana gwaKalunga okwa li a ‘tumwa’ e ye a ninge omuntu, okugwanitha uukalele we noku se komuti gwomahepeko—ayihe mbyoka oya ningwa “opo tu kale tu na omwenyo.” Otu na mbela okwiinyenga ngiini keuliko ndyoka lyohole onenenene yaKalunga? Johannes ota ti: “Kalunga sho e tu hole ngeyi, ano natse wo tu na oongunga dhokuholathana.” (1 Johannes 4:11) Ndhindhilika kutya Johannes okwa nyola a ti: ‘Kalunga sho a kala e tu hole ngeyi’—hangoye owala, ihe otse. Edhiladhilo ndyoka lya yela olyo kutya: Ngele Kalunga oku hole aalongeli Kalunga ooyakwetu, ano natse otu na okukala tu ya hole.
7 Etiyali, osha simanenena unene tuu ngashingeyi okukala tu holathane noonkondo opo tu gandje ekwatho kaamwatate mboka ye na ompumbwe molwaashoka “ehulilo lyiinima ayihe lya thikana.” (1 Petrus 4:7) Otu li ‘momathimbo omadhigu.’ (2 Timoteus 3:1) Oonkalo dhuuyuni, iiponga iinene yopaunshitwe nomapataneko otayi tu etele omaudhigu. Molwaashoka otu li kohi yoonkalo oondhigu, otwa pumbwa okuhedhathana popepi lela. Ohole ya kola otayi ke tu hanganitha notayi ke tu inyengitha tu “yakulathane.”—1 Aakorinto 12:25, 26.
8 Etitatu, otwa pumbwa okukala tu holathane molwaashoka inatu hala ‘okupa ondeveli eha’ yi tu ningilile mo. (Aaefeso 4:27) Satana ohe endelele okulongitha okwaagwanenena kwooitaali ooyakwetu—omaunkundi gawo nomapuko gawo—ongo oshipundukithi kutse. Mbela oohapu dhokwaahenakonasha nenge iilonga yokwaanohenda yawo otayi ke tu ningitha tu ethe po egongalo? (Omayeletumbulo 12:18) Aawe, itatu ke li etha po ngele otu na ohole ya kola yokuholathana. Ohole ya tya ngaaka ohayi tu kwathele tu kaleke po ombili notwa hangana mokulongela Kalunga twa “tegamathana.”—Sefanja 3:9.
Nkene u na okuulika kutya ou hole yalwe
9 Okuulika ohole oku na okutameka megumbo. Jesus okwa ti kutya aalanduli ye yashili otaya ka ndhindhilikwa omolwohole ndyoka ye holathane nayo. (Johannes 13:34, 35) Ohole nayi kale yi iwetikile, hamegongalo owala ihe nomuukwanegumbo wo—pokati kaaihokani nopokati kaavali naanona. Inashi gwana owala okukala tu uvite tu hole iilyo yuukwanegumbo; ihe otwa pumbwa oku shi ulika momikalo tadhi tungu.
10 Ongiini mbela aayihokani taya vulu okuulikilathana ohole? Omusamane ngoka e hole shili omukiintu gwe ohe shi mu tseyithile moohapu nomiilonga—montaneho nongele ye li oyo ayeke—kutya oku mu hole. Oha simaneke uuntu we pauhandimwe nohu uvu ko omadhiladhilo ge, omataloko ge nomaiyuvo ge. (1 Petrus 3:7) Oha pititha onkalonawa ye komeho yaandjoka ye mwene, noha ningi ashihe shoka ta vulu opo a sile oshimpwiyu oompumbwe dhe dhopalutu, dhopambepo nodhopamaiyuvo. (Aaefeso 5:25, 28) Omukiintu ngoka e hole shili omusamane gwe oha ‘vulika’ kuye, nokuli nongele omathimbo gamwe iha gwanitha po shoka a tegelela a ninge. (Aaefeso 5:22, 33) Omukiintu oku li omukwathi gwakuume ke kopandjokana noha vulika kuye, iha pula sha kaashi li pandjele, ihe oha longele kumwe naye mokukala taya gandja eitulomo kiinima yopambepo.—Genesis 2:18; Mateus 6:33.
11 Aavali, ongiini tamu vulu okuulikila aanona yeni ohole? Ehalo lyeni okulonga nuudhiginini opo mu ya pe iinima yopalutu oli li euliko lyohole yeni yoku ya hola. (1 Timoteus 5:8) Ihe aanona oya pumbwa oshindji kaashi shi owala iikulya, oonguwo nehala lyokukala. Ngele omwa hala ya koke ye na ohole notaya longele Kalunga kashili, oya pumbwa edheulo lyopambepo. (Omayeletumbulo 22:6) Shoka otashi ti kutya mu tule po ethimbo mu li uukwanegumbo mu konakone Ombimbeli, mu kuthe ombinga muukalele nokukala pokugongala kwopaKriste. (Deuteronomium 6:4-7) Okukala nondjigilile yiilonga mbyoka otaku pula omaiyambo ga dhiladhilwa nawa, unene tuu momathimbo ngaka omadhigu. Olukeno noonkambadhala dheni dhokusila oshimpwiyu oompumbwe dhopambepo dhaanona yeni oyo euliko lyohole, molwashoka kungeyi otamu ulike kutya omu na ko nasha shili nonkalonawa yawo yaaluhe.—Johannes 17:3.
12 Osha simanenena wo opo aavali yu ulike ohole mokusila oshimpwiyu oompumbwe dhaanona yawo dhopamaiyuvo. Aanona ohaya ningi nziya iihakanwa; omitima dhawo omigundjuka odha pumbwa okushilipalekelwa ohole yeni. Ya lombweleni kutya omu ya hole noku shi ulika olundji miilonga yeni, molwashoka okuulika ohole kwa tya ngaaka otaku ya shilipaleke kutya oye holike nonokutya oye na oshilonga. Ya panduleni pahole nonuushili, molwaashoka otashi ya tseyithile kutya omu wete oonkambadhala dhawo nomwe dhi yalula. Ya peni egeeloputudho lyopahole, molwashoka epukululo lya tya ngaaka otali ya ulikile kutya omu na ko nasha kutya otaya ka kala aantu ya tya ngiini. (Aaefeso 6:4) Omauliko agehe ngoka omawanawa gohole otaga kwathele okutunga uukwanegumbo u uvite elago nowa hangana mboka wi ilongekidha nawa okukondjitha omathininiko gomomasiku ngaka gahugunina.
13 Ohole ohayi tu inyengitha tu dhimine po yalwe. Dhimbulukwa kutya sho Petrus a kumagidha aaleshi ye ya kale ye na ‘ohole yokuholathana ya kola,’ okwa gandja etompelo kutya molwashike shoka sha simanenena a ti: “Oshoka ohole ohayi siikile omayonagulo ogendji.” (1 Petrus 4:8) ‘Okusiikila’ omayonagulo itashi ti kutya okuholeka omayono ga kwata miiti. Oshu uka opo omayono ga tya ngaaka ga kwata miiti ga lombwelwe mboka ye na oshinakugwanithwa megongalo oyo yu ungaunge nago. (Levitikus 5:1; Omayeletumbulo 29:24) Otashi ka kala kaashi li pahole—nokaashi li pamanyolo—okweetha aayoni mboka ya yona omayono ga kwata miiti ya tsikile okweehameka nenge okuninga aantu mboka kaaye na ondjo iihakanwa.—1 Aakorinto 5:9-13.
14 Olundji, omapuko gooitaali ooyakwetu kage shi omanene. Atuheni ohatu puka omathimbo gamwe moohapu nomiilonga, hatu yematekathana nenge hatu ehamekathana nokuli. (Jakob 3:2) Mbela otu na okukala hatu endelele okutseyitha kehe gumwe omaunkundi gayalwe? Omukalo gwa tya ngaaka otagu ke eta owala okwaauvathana megongalo. (Aaefeso 4:1-3) Ngele otatu pangelwa kohole, itatu ka “hokola” omulongelikalunga omukwetu. (Epsalmi 50:20) Ngaashi naanaa omunoko nopainda hayi siikile ekuma ndyoka lya kunyuka, osho ohole hayi siikile okwaagwanenena kwayalwe.—Omayeletumbulo 17:9.
15 Ohole otayi ke tu ningitha tu kwathe mboka ye na shili ompumbwe. Sho oonkalo dhomasiku gahugunina tadhi tsikile okunayipala, otashi vulika pu kale omathimbo gamwe uuna ooitaali ooyakwetu taya ka kala ya pumbwa ekwatho lyopainiwe nenge lyopalutu. (1 Johannes 3:17, 18) Pashiholelwa, mbela oshilyo shegongalo lyetu osha monithwa iihuna kuudhigu uunene wopaimaliwa nenge sha kanitha iilonga? Otashi vulika tatu vulu okugandja ekwatho lyontumba lyopainiwe, ngaashi oonkalo dhetu tadhi shi pitike. (Omayeletumbulo 3:27, 28; Jakob 2:14-17) Mbela egumbo lyomuselekadhi omukulupe olya pumbwa okulongululwa? Otatu vulu tu katuke oonkatu tu kwathele miilonga yontumba.—Jakob 1:27.
16 Okuulikila kwetu yalwe ohole inaku ngambekelwa owala mboka tashi vulika ya kala popepi natse. Omathimbo gamwe ohatu uvu oonkundana dhi na ko nasha naapiya yaKalunga kiilongo yilwe mboka ya ninga iihakanwa yiikungulu iidhigu, yomakakamo gevi, nenge yomapiyagano gopashigwana. Otashi vulika ya kale nompumbwe ye endelela yiikulya, yoonguwo noyiinima yilwe. Kashi na oshilonga kutya oyomomuhoko gulwe gwi ili. Otu ‘hole uukumwe auhe waamwatate.’ (1 Petrus 2:17, NW) Onkee ano, ngaashi omagongalo gomethelemimvo lyotango, tse otwa hala okukwathela shi na ko nasha noonkambadhala dhokugandja omakwatho ndhoka dhu unganekwa. (Iilonga 11:27-30; Aaroma 15:26) Ngele tatu ulike ohole komikalo adhihe dha tya ngaaka, otatu koleke oshimangitho shoka tashi tu hanganitha momasiku ngaka gahugunina.—Aakolossa 3:14.
17 Ohole ohayi tu inyengitha tu tseyithile yalwe onkundana ombwanawa yUukwaniilwa waKalunga. Dhiladhila koshiholelwa shaJesus. Mbela omolwashike u uvitha nokulonga aantu? Okwa li u “uvitile olukeno” omangathithi gaantu molwoonkalo dhawo dhopambepo dhietitha ohenda. (Markus 6:34) Oya li ye ethiwa noya pukithwa kaasita yomalongelokalunga giifundja, mboka ya li ye na oku ya longa ooshili dhopambepo noku ya pa etegameno. Onkee ano, Jesus mokwiinyengithwa kohole nokolukeno olunene talu zi komutima, okwa hekeleke aantu ‘nevaangeli lyuukwaniilwa waKalunga.’—Lukas 4:16-21, 43, KB.
18 Nena, aantu oyendji oye ethiwa wo pambepo, ya pukithwa nokaye na etegameno. Ngele otu na ko nasha noompumbwe dhopambepo dhaamboka kaaye shi natango Kalunga kashili, ngaashi Jesus, otatu ki inyengithwa kohole nolukeno tu ya lombwele onkundana ombwanawa yUukwaniilwa waKalunga. (Mateus 6:9, 10; 24:14) Ngele tatu tala kethimbo efupi ndyoka lya hupa ko, otatu mono kutya oshi li she endelela unene shi vulithe nale okuuvitha etumwalaka ndika tali hupitha omwenyo.—1 Timoteus 4:16.
“Ehulilo lyiinima ayihe lya thikana”
19 Dhimbulukwa kutya Petrus omayele ge ge na ko nasha nokukala tu holathane oga tetekelwa koohapu ndhika tadhi ti: “Ehulilo lyiinima ayihe lya thikana.” (1 Petrus 4:7) Masiku uuyuni mbuka wa kolokosha otau ka pingenwa po kuuyuni uupe waKalunga wuuyuuki. (2 Petrus 3:13) Onkee ano, ngashingeyi halyo ethimbo lyokukala kaatu na ko nasha. Jesus okwe tu londodha a ti: “Itonateleni ihe, oomwenyo dheni dhaa vulithwe kiituthi nokuunkolwi nokoshimpwiyu shiipalutha, esiku [ndyoka] lyaaye mú akele ngomwigo.”—Lukas 21:34, 35.
20 Dhoshili, natu ‘kaleni ano twa tonata,’ tu kale tu shi kutya otu li peni mokweendela ko kwethimbo. (Mateus 24:42, KB) Natu kaleni twa kotokela omamakelo agehe gaSatana ngoka taga vulu oku tu piyaganeka. Inatu etha nando uuyuni mbuka wa talala nokaau na ohole u tu imbe okuulikila yalwe ohole. Komeho gaayihe, natu hedheni popepi lela naKalunga kashili, Jehova, ngoka Uukwaniilwa we wopaMessias masiku tau ka gwanitha omalalakano ge omakumithi ge na ko nasha nevi ndika.—Ehololo 21:4, 5.
[Enyolo lyopevi]
a Mu 1 Petrus 4:8, omatoloko galwe gOmbimbeli otaga ti kutya otu na okukala tu holathane “shili,” “sha ya muule” nenge “twa mana mo.”
OMAPULO GEKONAKONO
• Jesus okwa gandja omayele geni kaalongwa ye sho a li ta topoka nayo, noshike tashi ulike kutya Petrus omayele ngoka okwa li e gu uva ko nawa? (Okatendo 1-2)
• ‘Ohole ya kola’ oshike? (Okatendo 3-5)
• Omolwashike tu na okukala tu holathane? (Okatendo 6-8)
• Ongiini to vulu okuulika kutya ou hole yalwe? (Okatendo 9-18)
• Omolwashike ngashingeyi kaali shi ethimbo lyokukala kaatu na ko nasha, notu na okutokola toko okuninga shike? (Okatendo 19-20)
[Ethano pepandja 29]
Uukwanegumbo wa hangana owi ilongekidha nawa okukondjitha omathininiko gomomasiku ngaka gahugunina
[Ethano pepandja 30]
Ohole ohayi tu inyengitha tu kwathele mboka ye na shili ompumbwe
[Ethano pepandja 31]
Okulombwela yalwe onkundana ombwanawa yUukwaniilwa waKalunga oko oshilonga shohole