Iileshomwa moka mwa za omayamukulo gomapulo ngoka ge li mokafo Onkalamwenyo yopaKriste niilonga yetu yokuuvitha
3-9 DESEMBA
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | IILONGA 9–11
“Omuhepeki omukwanyanya okwa ningi omuuvithi omulaadhi”
(Iilonga 9:1, 2) Ihe pomasiku ngeyaka Saulus okwa li u udha uutondwe okutonda aalongwa yOmuwa nokwa hala oku ya dhipaga. Oye okwa yi komuyambimukuluntu 2 e te mu indile, a pewe oontumwafo dhi faalelwe aawiliki yoosinagoga muDamaskus, opo a wape okukwata nokweeta kuJerusalem aalanduli ayehe yondjila yOmuwa mboka te ya adha ko, aalumentu naakiintu.
bt-KY ep. 60, okat. 1-2
Egongalo “olya kala li na ombili”
THANEKA ando aalumentu ye li molweendo yu uka kuDamaskus, opo ya ka gwanithe po ompangela yawo ombwiinayi. Omolwuutondwe, oya li ya tokola oku ka kwata po aalongwa yaJesus, oku ya kookolola mo momagumbo gawo, oku ya hepeka noku ya fala kuJerusalem, opo ya ka pewe egeelo kompangu yopombanda yAajuda.
2 Olweendo ndoka olwa li lwa kwatelwa komeho kuSaulus, ngoka a li e na nale ondjo yombinzi. Manga inaa ya molweendo ndoka, okwa adhika opo a li ta tala a panda sho aakwanyanya ooyakwawo taya dhipaga Stefanus nomamanya, omulongwa gwaJesus omulaadhi. (Iil. 7:57–8:1) Molwaashoka Saulus ka li a gwanenwa kokuhepeka Aakriste mboka ya li muJerusalem, okwa li a unganeke oshikonga shoku ka hepeka Aakriste yokiitopolwa yimwe yi ili. Okwa li a hala a dhime po thiluthilu Aakriste, mboka ya li haku tiwa kutya ‘aalanduli yondjila yOmuwa’ noya talika ko ye li oshimpaga shikenyeneka. — Iil. 9:1, 2; tala oshimpungu “Nkene Saulus a li a pewa epitikilo a ye kuDamaskus,” pepandja 61.
(Iilonga 9:15, 16) Omuwa okwe mu lombwele a ti: “Inda ko kuye, oshoka ngame onde mu hogolola, a longele ndje ye a tseyithile aapagani naakwaniilwa yawo nAaisraeli edhina lyandje. 16 Ngame mwene onda hala oku mu ulukila, uudhigu mpoka u thike mboka e na oku u humbata omolwedhina lyandje.”
Pandula Jehova e li Omuhongi gwetu
4 Jehova iha tala ko aantu momukalo moka hatu ya tala ko. Pehala lyaashono, oha konakona omitima noha mono kutya otu li naanaa ngiini. (Lesha 1 Samuel 16:7b.) Shika okwe shi ulike sho a toto po egongalo lyopaKriste. Aantu oyendji mboka yalwe tashi vulika ye ya tala ko yanathangwa, okwe ya hilile kuye nokOmwana. (Johannes 6:44) Pashiholelwa, gumwe ngoka Jehova e mu hilile kuye, Omufarisayi gwedhina Saulus ngoka a li ‘ha popi nayi Aakriste, he ya tidhagana nohe ya sheke.’ (1 Timoteus 1:13) Ihe Jehova okwa konakona omutima gwaSaulus noka li u uvite kutya oku li eloya lyaa na oshilonga. (Omayeletumbulo 17:3) Pehala lyaashono, Jehova okwa mono kutya ota vulu okuzulwa a ninge oshiyuma sha ‘hogololwa,’ opo u uvithile “aapagani naakwaniilwa yawo nAaisraeli.” (Iilonga 9:15) Jehova okwa hogolola wo yalwe mboka ta vulu okuzula ya ninge ‘oshiyuma shi na ondilo,’ ngaashi mboka ya li nale oonkolwi, aahondeli naafuthi. (Aaroma 9:21; 1 Aakorinto 6:9-11) Sho aantu mboka ya konakona Ombiimbeli, oya koleke eitaalo lyawo muJehova noye mu pitike e ya zule.
(Iilonga 9:20-22) Oye okwa yi u ukilila kosinagoga nokwa tameke okuuvithila aantu kutya Jesus oye Omuna gwaKalunga. 21 Ayehe mboka ye mu uvu, oya kumwa. Oyo oya pulathana ya ti: “Omulumentu nguka haye ngoka a li ha dhipaga aantu ayehe mboka haa galikana medhina ndika lyaJesus muJerusalem? Pamwe naahuka okwe ya ko nelalakano tuu ndyoka okukwata aantu ya tya ngaaka, ye e ya fale kaayambi aakuluntu?” 22 Ihe Saulus oku uvitha noonkondo. Oye okwa tompo Aajuda yomuDamaskus kutya Jesus oye Kristus, yo inaa vula oku mu ludhikitha.
bt-KY ep. 64, okat. 15
Egongalo “olya kala li na ombili”
15 Aantu kaya li tuu ya haluka, ya kumwa noya geya sho ya mono Saulus ta uvitha kombinga yaJesus mosinagoga! Oya li ya pula ya ti: “Omulumentu nguka haye ngoka a li ha dhipaga aantu ayehe mboka haya galikana medhina ndika lyaJesus muJerusalem?” (Iil. 9:21) Sho Saulus a li ta yelithile Aajuda kutya omolwashike a taamba ko Jesus, okwa li e ‘ya tompo nokutya, Jesus oye Kristus.’ (Iil. 9:22) Ihe haaluhe aantu haya taamba ko etumwalaka lyetu, nonando otu kale tu shi okutompathana nayo. Aantu mboka ya kakatela komithigululwakalo nenge ye na uuntsa, ihaya pitwa momutse nuupu. Ihe nonando ongaaka, iikala mbyoka kaya li ya shololitha Saulus.
Konga omaliko gopambepo
(Iilonga 9:4) Oye okwi ihata pevi noku uvu ewi tali mu popitha tali ti: “Saulus, Saulus, omolwashike to tidhagana ndje?”
bt-KY ep. 60-61, okat. 5-6
Egongalo “olya kala li na ombili”
5 Sho Jesus a li a kankameke Saulus mondjila yokuya kuDamaskus, ka li e mu pula ta ti: “Omolwashike to tidhagana aalongwa yandje?” Ihe ngaashi sha popiwa metetekelo, okwa ti: ‘Omolwashike to tidhagana ndje’? (Iil. 9:4) Shoka otashi ulike kutya Jesus oha kala u uvitile aalanduli ye uukwawo wanankali uuna ye li moonkalo oondhigu. — Mat. 25:34-40, 45.
6 Ngele oto patanekwa molwaashoka wi itaala Kristus, kala wu shi kutya Jehova naKristus oye wete onkalo yoye. (Mat. 10:22, 28-31) Otashi vulika Jehova kaa kuthe po onkalo ndjoka pethimbo mpoka. Dhimbulukwa kutya Jesus okwa li e wete sho Saulus a li a panda okudhipagwa kwaStefanus. Okwa li wo a mono sho Saulus a li ta kookolola mo aalongwa yaJesus aadhiginini momagumbo gawo muJerusalem. (Iil. 8:3) Ihe nando ongaaka, Jesus ka li a ya mo olunyala pethimbo mpoka. Nonando ongawo, Jehova okupitila muKristus, okwa li a koleke Stefanus nosho wo aalongwa ooyakwawo, opo ya kale aadhiginini.
(Iilonga 10:6) Oye omuyenda maandjaSimon omupeli gwiipa, ngoka e na egumbo li li pooha dhefuta.”
nwtsty uuyelele wokukonakonwa wa kankamena kIil 10:6
Simon omupeli gwiipa: Omupeli, omuntu ngoka ha pele iipa yiinamwenyo, ta longitha omeya ga vundakanithwa nookemikolo gokwoopalekitha iipa, hagi ithanwa lime solution, opo a kuthe ko omafufu nenge oontumba nomagadhi kuyo. Opo nduno te yi opaleke nomeya giimeno yontumba, opo a vule oku yi ninga omikoya. Uuna iipa tayi pelwa ohayi kala tayi nika nayi noonkondo nohapu kala pwa pumbiwa omeya ogendji lela. Otashi vulika osho molwaashono taku tiwa kutya Simon okwa li ha kala pooha dhefuta, tashi vulika pomunkulofuta gwaJoppa. PaMpango yaMoses, omuntu ngele a kwata oshinamwenyo sha sa oha talika ko e na oshipwe. (Lev 5:2; 11:39) Onkee ano, Aajuda oyendji oya li ya dhina aapeli yiipa nokaya li ye hole okukala momagumbo gawo. Embo Talmud konima olya ka popya kutya aapeli yiipa oye vulike nokuli nokaatoli yiiyagaya. Nonando ongaaka, Petrus ka li e etha iikala mbyoka yokatongo yi mu imbe a ka kale maandjaSimon. Oshinima shoka osho sha li sha kwathele Petrus a ka ye nokegumbo lyomuntu ngoka kee shi Omujuda. Aalongwantu yamwe oya li ya tala ko oshitya shOshigreka “omupeli gwiipa” (byrseus) shi li ofani yaSimon.
Elesho lyOmbiimbeli
(Iilonga 9:10-22) MuDamaskus omwa li mu na omulongwa gumwe, edhina lye Ananias. Omuwa okwe mu ihololele memoniko nokwe mu lombwele ta ti: “Ananias!” Oye okwa yamukula a ti: “Ongame nguka, Omuwa!” 11 Nena Omuwa okwe mu lombwele ihe ta ti: “Thikama, inda kaandjaJudas mEpandaanda lya lukwa Eukililo e to pula omulumentu Omutarsus, edhina lye Saulus. Ongoye to ke mu adha ta galikana. 12 Nokuli oye okwa mono memoniko omulumentu, edhina lye Ananias, te ya kuye e te mu tenteke iikaha ye, opo a tonate.” 13 Ananias okwa yamukula a ti: “Omuwa, onda hokololelwa kaantu oyendji kutya omulumentu nguka okwa hepeke noonkondo aantu yoye muJerusalem. 14 Nokuli huka kuDamaskus okwe ya ko e na epitikilo lyaayambi aakuluntu okukwata ayehe mboka haa ku galikana.” 15 Omuwa okwe mu lombwele a ti: “Inda ko kuye, oshoka ngame onde mu hogolola, a longele ndje ye a tseyithile aapagani naakwaniilwa yawo nAaisraeli edhina lyandje. 16 Ngame mwene onda hala oku mu ulukila, uudhigu mpoka u thike mboka e na oku u humbata omolwedhina lyandje.” 17 Ananias okwa thikama ihe e ta yi. Oye okwa yi megumbo ndyoka nokwa tenteke iikaha ye kuSaulus e te mu lombwele ta ti: “Mumwameme Saulus, Omuwa Jesus ngoka e ku ihololele mondjila yoye, sho to ya huka, oye a tumu ndje kungoye, opo u mone ko ishewe nou udhithwe Ombepo Ondjapuki.” 18 Mbalambala momeho gaSaulus omwa gu iinima ya fa iipeta yoohi, oye nokwa tsikuluka. Nena oye okwa thikama e ta shashwa. 19 Opo ihe Saulus okwa li iikulya nokwa kolo. Saulus okwa kala paalongwa yomuDamaskus omasiku gamwe. 20 Oye okwa yi u ukilila kosinagoga nokwa tameke okuuvithila aantu kutya Jesus oye Omuna gwaKalunga. 21 Ayehe mboka ye mu uvu, oya kumwa. Oyo oya pulathana ya ti: “Omulumentu nguka haye ngoka a li ha dhipaga aantu ayehe mboka haa galikana medhina ndika lyaJesus muJerusalem? Pamwe naahuka okwe ya ko nelalakano tuu ndyoka okukwata aantu ya tya ngaaka, ye e ya fale kaayambi aakuluntu?” 22 Ihe Saulus oku uvitha noonkondo. Oye okwa tompo Aajuda yomuDamaskus kutya Jesus oye Kristus, yo inaa vula oku mu ludhikitha.
10-16 DESEMBA
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | IILONGA 12–14
“Barnabas naPaulus taya ningi aantu aalongwa kiitopolwa yokokule”
(Iilonga 13:2, 3) Ano manga ya li taa longele Omuwa noyi idhilika iikulya, Ombepo Ondjapuki [oye] ya lombwele ya ti: “Yoololelii ndje mo Barnabas naSaulus, ya longe oshilonga shoka nde ya ithanena. 3 Nena oyo oyi idhilike iikulya e taa galikana, opo ihe oye ya tenteke iikaha noye ya laleke.
bt-KY ep. 86, okat. 4
“Oya li ya nyanyukwa noyu udha ombepo ondjapuki”
4 Omolwashike Paulus naBarnabas oyo ya li ya wilikwa kombepo ondjapuki ya ka longe “oshilonga” shoku ka uvithila kiitopolwa yokokule? (Iil. 13:2) Ombiimbeli inayi popya kutya omolwashike, ihe otu shi owala kutya aalumentu mboka oya li ya hogololwa kewiliko lyombepo ondjapuki. Kapu na shoka tashi ulike kutya aahunganeki naalongihapu yomuAntiokia oya li ompinge netokolo ndyoka. Pehala lyaashoka, oya li ya ambidhidha okulangekwa po kwaalumentu mboka. Dhiladhila owala nkene Barnabas naSaulus ya li yu uvite, sho aamwahe yi “idhilike iikulya e taa galikana, opo ihe oye ya tenteke iikaha noye ya laleke.” Aamwahe kaya li nokuli ye ya tsila ondumbo. (Iil. 13:3) Natse otwa pumbwa okwaambidhidha mboka taya pewa iinakugwanithwa megongalo, mwa kwatelwa aalumentu mboka taya langekwa po ya kwatele komeho megongalo. Pehala lyoku ya tsila ondumbo, natu ya ‘simanekeni nokukala tu ya hole omwolwoshilonga shoka taye shi longo.’ — 1 Tes. 5:13.
(Iilonga 13:12) Omupangeli sho a mono shono sha ningwa po, okwi itaale oye okwa kuminwa noonkondo elongo ndyoka tali popi Omuwa.
(Iilonga 13:48) Aapagani sho ye shi uvu, oya nyanyukwa noya simaneke oohapu dhOmuwa; [“naayehe mboka ya li ya halelela oku ka mona omwenyo gwaaluhe oya li ya ningi ooitaali,” NW].
(Iilonga 14:1) Ngaashi muAntiokia shomuPisidia, osho wo sha ningwa nomuIkonium: Paulus naBarnabas oya yi mosinagoga yAajuda noyu uvitha nuulaadhi uunene, onkee ongundu onene yAajuda naapagani oyi itedhulula e taa ningi ooitaali.
bt-KY ep. 95, okat. 5
“Oyu uvitha nuulaadhi oohapu dhOmuwa”
5 Tango, Paulus naBarnabas oya li ya tula muIkonium, moka omuthigululwakalo gwOshigreka gwa li tagu dhana onkandangala nosha li shimwe shomiilando ya simanenena moshitopolwalongo shaGalatia, muRoma. Moshilando shoka omwa li Aajuda aayamba nomwa li wo aantu oyendji mboka ya ningi yeitaalo lyOshijuda. Paulus naBarnabas oya li ya yi mosinagoga e taya tameke okuuvithila mo, ngaashi haya ningi shito. (Iil. 13:5, 14) Oya li ya “uvitha nuulaadhi uunene, onkee ongundu onene yAajuda naapagani oyi itedhulula e taa ningi ooitaali.” — Iil. 14:1.
(Iilonga 14:21, 22) Paulus naBarnabas oyu uvitha elaka etoye muDerbe, naantu oyendji oyi itaale Jesus. Opo ihe oya shuna ishewe kuListra nokuIkonium nokuAntiokia shomuPisidia. 22 Oyo oya tsu ooitaali omukumo noye ya longo noku ya kumagidha, ya dhiginine eitaalo, ya ti: “Mokuya moshilongo shaKalunga otu na okupitila muudhigu owindji.”
Longela Kalunga wa mana mo, nonando owu na ‘uudhigu owindji’
4 Sho Paulus naBarnabas ya galuka kokutalela po oshilando Derbe, “oya shuna ishewe kuListra nokuIkonium nokuAntiokia shomuPisidia. Oyo oya tsu ooitaali omukumo noye ya longo noku ya kumagidha, ya dhiginine eitaalo, ya ti: ‘Mokuya moshilongo shaKalunga otu na okupitila muudhigu owindji.’” (Iil. 14:21, 22) Petameko otashi vulika omuntu a tye oohapu ndhoka itadhi tsu omukumo. Molwaashoka edhiladhilo lyokupita “muudhigu owindji” olya fa tali yemateke, pehala lyokutsa omukumo. Ihe omolwashike enyolo tali ti Paulus naBarnabas oya ‘tsu ooitaali omukumo,’ sho ya popi kutya ooitaali otaya ka adhika kuudhigu owindji?
5 Eyamukulo otatu li adha moohapu dhaPaulus odho tuu ndhoka. Paulus ina tya owala: “Otu na okwiidhidhimikila uudhigu owindji.” Ihe okwa ti: ‘Mokuya moshilongo shaKalunga otu na okupitila muudhigu owindji.’ Ano Paulus okwa li ta tsu ooitaali omukumo mokupopya kombinga yondjambi ndjoka tayi ka pewa mboka taya dhiginine eitaalo lyawo. Ondjambi ndjoka kayi shi owala ondjodhi. Jesus okwa ti: ‘Ihe ngoka ti idhidhimike sigo ehulilo, oye ta hupithwa.’ — Mat. 10:22.
Konga omaliko gopambepo
(Iilonga 12:21-23) Esiku lyontumba lya hogololwa, Herodes okwa zala onguwo ye yuukwaniilwa nokwa kuutumba koshipangelapundi she e ta popitha aantu. 22 Nena aantu oyi igidha ya ti: “Ewi ndyoka tali popi, kali shi lyomuntu, ihe olyakalunga.” 23 Mbalambala omuyengeli gOmuwa okwa dhenge Herodes nuuvu uudhigu, oshoka oye okwa zimine, aantu ye mu pe esimano li thike pesimano lyaKalunga. Oye okwa tukwa komazinyo e ta si.
Omanenedhiladhilo okuza membo lyIilonga
12:21-23; 14:14-18. Herodes okwa li a zimine a pewe esimano ndyoka li na owala okupewa Kalunga. Paulus naBarnabas oya li yi inyenge shi ili, molwaashoka oya li ya tindi neendelelo okupewa esimano ndyoka lya pitilila. Inatu kala twa hala tu pewe esimano molwaashoka tu na shoka twa pondola miilonga yaJehova.
(Iilonga 13:9) Saulus, ngoka hi ithanwa wo Paulus, oku udhithwa Ombepo Ondjapuki. Oye okwa tala ompulile e yi tongolola
nwtsty uuyelele wokukonakonwa wa kankamena kIil 13:9
Saulus, ngoka hi ithanwa wo Paulus: Okuza povelise ndjika Saulus okwa kala hi ithanwa Paulus. Omuyapostoli Paulus Omuhebeli kevalo, ihe okwa li wo e na uukwashigwana waRoma. (Iil 22:27, 28; Fil 3:5) Osha fa shi li ngeyi kutya okuza kuunona, okwa li e na omadhina gaali, lyOshihebeli Saulus nolyOshiroma Paulus. Pethimbo mpoka Aajuda oya li haya kala ye na omadhina gaali, unene tuu mboka kaaye li muIsraeli. (Iil 12:12; 13:1) Pashiholelwa, kakele komadhina gawo gOshihebeli, aakwanezimo yamwe yaPaulus oya li wo ye na omadhina gOshiroma nenge gOshigreka. (Rom 16:7, 21) E li “omutumwa mokati kaapagani,” Paulus okwa li a pewa oshinakugwanithwa shokuuvithila mboka kaaye shi Aajuda onkundana ombwanawa. (Rom 11:13) Osha fa shi li ngeyi kutya okwa li a tokola i ithanwe nedhina lye lyOshiroma, tashi vulika a li u uvite kutya aantu yomiigwana yilwe otaye ke li taamba ko nuupu. (Iil 9:15; Gal 2:7, 8) Yamwe otaya ti kutya okwa li a taamba ko edhina ndyoka lyOshiroma omolwokusimanekitha Sergius Paulus. Ihe otashi vulika haasho, oshoka Paulus okwa li a tokola okukala ha ithanwa edhina ndyoka nokuli naasho a za mo muKipro. Yalwe otaya ti kutya otashi vulika Paulus a li ihaa longitha edhina lye lyOshihebeli, Saulus, molwaashoka omukalo moka lya li hali tumbulwa mOshigreka ogwa faathana thiluthilu noshitya shOshigreka shoka tashi ulike komuntu ha ende ti ithele (nenge koshinamwenyo). — Tala uuyelele wokukonakonwa wa kankamena kIil 7:58.
Paulus: MOmbiimbeli yo-New World Translation, mOmanyolo gopaKriste gOshigreka, edhina Paulos lya za kedhina lyOshilatina Paulus, otali ti “oshinima oshishona nenge oshishuushuuka.” Olya longithwa mo lwiikando 157 uuna taku popiwa omuyapostoli Paulus nuuna taku popiwa omupangeli gwaKipro gwedhina Sergius Paulus. — Iil 13:7.
Elesho lyOmbiimbeli
(Iilonga 12:1-17) Pomasiku ngeyaka omukwaniilwa Herodes okwa tameke okutidhagana yamwe yomaakwanegongalo. 2 Oye okwa dhipagitha Jakob, omumwayina gwaJohannes, negongamwele. 3 Nokuli oye sho a dhimbulula kutya Aajuda oya panda oshinima shoka, okwa tsikile ko nokwa kwatitha wo naPetrus. Shika osha ningwa pethimbo lyoshituthi shiikwiila inaayi fulikwa. 4 Petrus sho a kwatwa, okwa tulwa mondholongo nokwa gandjwa miikaha yuutanga une waantu ooyane, ye mu langele pamalufo. Herodes okwa li a dhiladhila oku mu eta mepangulo montaneho yaantu ayehe, Opaasa ngele ya piti. 5 Osho ngeyi Petrus okwa kala e edhililwa mondholongo, ihe aakwanegongalo oya galikana Kalunga nuudhiginini omolwe. 6 Uusiku mboka wa tetekele esiku ndyoka Herodes a li a dhiladhila oku mu eta montaneho yaantu ayehe, Petrus okwa li a kothela pokati kaakwiita yaali. Oye okwa li a mangwa nomalyenge gaali, noposheelo shondholongo opwa li pu na aakwiita. 7 Ohaluka yowala omuyengeli gwOmuwa okwe ya e ta thikama puye, nuuyelele we owa yelele mokandjugo hoka. Omuyengeli okwa pupula Petrus kepepe nokwe mu pendutha e ta ti: “Thikama, endelela!” Mbalambala omalyenge oga gu ko komaako gaPetrus. 8 Nena omuyengeli okwe mu lombwele a ti: “Pameka epaya lyoye, ngoye u izaleke oongaku dhoye.” Petrus okwa ningi, ngashika a lombwelwa. Opo ihe omuyengeli okwe mu lombwele a ti: “Zala ihe ombaikitha yoye e to landula ndje.” 9 Petrus okwe mu landula nokwa piti mo mondholongo. Ihe oye okwa kee shi wo kutya shoka sha ningwa komuyengeli, oshoshili; nenge pamwe okwa mono ashike emoniko. 10 Oyo oya mu pitilile aakwiita yotango mboka ya li ye langela nosho wo aatiyali, sigo ya thiki kosheelo shiitenda shokuya moshilando. Omweelo nguka ogwi iyegulula gwo gwene, oyo noya piti mo ihe moshilando. Oyo oye ende pamwe ya landula epandaanda, opo ihe omuyengeli okwa henuka po puPetrus ombadhilila e ta yi. 11 Nena Petrus okwa dhimbulula kutya shoka e shi ningilwa, nani oshoshili, nokwa popi a ti: “Ngashingeyi ondi shi shi nawa kutya Omuwa okwa tumine ndje omuyengeli gwe, a hupithe ndje mo miikaha yaHerodes, opo ndaa mone iihuna mbyoka Aajuda ya li ya dhiladhilila ndje.” 12 Petrus sho a dhimbulula, iinima nkene yi li, okwa yi kaandjaMaria, yina yaJohannes ngoka ha ithanwa wo Markus. Megumbo ndyoka omwa adhika mwa gongala aantu oyendji taa galikana Kalunga. 13 Petrus sho a konkola komweelo gwokondje, omuyakulikadhona Rode okwe ya, a tale kutya olye ngoka ta konkola. 14 Ihe oye sho a dhimbulula kutya ewi ndyoka tali popi olyaPetrus, enyanyu olye mu kola nokwa matuka e ta shuna kumbeyaka ye li megumbo, ye ina egulula omweelo, e te ya lombwele kutya ngoka ta konkola pondje, oPetrus. 15 Aantu oye mu yamukula ya ti: “Oto yadhuuka.” Ihe oye okwa dhiginine okutumbula nomukumo kutya Petrus opo e li pondje. Nena oyo oye mu yamukula ya ti: “Shila omuyengeli gwe.” 16 Manga taa ludhike ngeyi, Petrus okwa dhiginine okukonkola. Hugunina oye egulula omweelo noya kumwa noonkondo, sho ye mu mono. 17 Nena Petrus okwe ya anda noshikaha she, ya mwene, nokwe ye hokololele, nkene Omuwa e mu piitha mo mondholongo. Oye kwe ya lombwele a ti: “Shika shi hokololeleni Jakob nooitaali ooyakwetu ayehe.” Opo ihe okwa piti mo e ta yi kulwe.
17-23 DESEMBA
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | IILONGA 15–16
“Etokolo lya kankamena kOohapu dhaKalunga”
(Iilonga 15:1, 2) Nena kuJudea okwa zi aalumentu yamwe e taye ya kuAntiokia. Oyo oya tameke okulonga aakwanegongalo taa ti: “Kalunga ita vulu oku mu hupitha, ngele inamu fukalekwa, ngashika shu uthwa mompango yaMoses.” 2 Nena Paulus naBarnabas oya li ye na oontamanana nomaludhi omanene naantu mboka. Onkee okwa tokolwa kutya Paulus naBarnabas nayamwe yomaakwanegongalo yomuAntiokia ya ye kuJerusalem, ya ka kundathane oshinima shika naayapostoli naakuluntu.
bt-KY ep. 102-103, okat. 8
‘Opwa li pwa holoka oontamanana’
8 Lukas okwa ti: “Nena Paulus naBarnabas oya li ye na oontamanana nomaludhi omanene naantu mboka. Onkee okwa tokolwa [kaakuluntugongalo] kutya Paulus naBarnabas nayamwe yomaakwanegongalo yomuAntiokia ya ye kuJerusalem, ya ka kundathane oshinima shika naayapostoli naakuluntu.” (Iil. 15:2) “Oontamanana nomaludhi omanene” ngoka ga li ga holoka po oga li ga kwata miiti, oshoka oongundu adhihe mbali odha li dha tompwa kutya shoka tadhi popile osho shi li mondjila. Egongalo lyaAntiokia kalya li tali vulu oku ga pongololola po. Ihe opo megongalo mu kale mu na ombili nuukumwe, egongalo olya li lya ningi omalongekidho li fale oshinima shoka ‘kaayapostoli nokaakuluntu’ mboka ya li iilyo yolutuwiliki. Oshike tatu ilongo kaakuluntugongalo yokuAntiokia?
(Iilonga 15:13-20) Ano sho ya mana okupopya, Jakob okwa ti: “Aamwameme, pulakenii ndje! 14 Simon opo a hulitha okupopya nokwa fatulula ngashingeyi, nkene Kalunga a tameke okwiilikolela egongalo lye mwene mokati kaapagani. 15 Oohapu dhomuhunganeki otadhi tsu kumwe thiluthilu noshinima shika. Ngaashi enyolo tali ti: 16 ‘Konima yaambika otandi ka galuka natango, Omuwa osho ta ti. Ngame notandi ka tungulula egumbo lyaDavid, ndyoka lya teka po. Otandi ka fululula omikanka nomakulukuma galyo. Otandi ke ga tungulula ishewe. 17 Nena aantu yalwe ayehe otaa ka konga Omuwa, iigwana ayihe mbyoka nde yi ithana, yi ninge aantu yandje. 18 Omuwa ngoka a tseyithile nale aantu oshinima shika, osho ta ti.’” 19 Jakob okwa tsikile okupopya ta ti: “Omadhiladhilo gandje ogo ngaka: Inatu tsikeni aapagani uudhigu, ngele taa itedhulula notaye ya kuKalunga. 20 Ihe naa nyolelwe ashike ontumwafo, ya lombwelwe kutya naa idhilike iikulya ayihe mbyoka ya yambelwa iikalunga, oshoka oya nyata. Osho wo naa idhilike oluhondelo, onyama yoshinamwenyo sha pondwa, nombinzi.
Aakriste yashili oya simaneka Oohapu dhaKalunga
6 Oohapu ndhoka dhi li muAmos 9:11, 12 odho dha li dha kwathele mboka ya li pokugongala kwepitotanda ya kandule po uupyakadhi mboka. Paulus okwa li e endulula oohapu ndhoka mIilonga 15:16, 17 a ti: ‘Otandi ka galuka natango, Omuwa osho ta ti. Ngame notandi ka tungulula egumbo lyaDavid, ndyoka lya teka po. Otandi ka fululula omikanka nomakulukuma galyo. Otandi ke ga tungulula ishewe. Nena oshihupe shaantu yalwe ayehe otaa ka konga Omuwa, iigwana ayihe mbyoka nde yi ithana, yi ninge aantu yandje.’
7 Ihe otashi vulika gumwe a tye: ‘Oovelise ndhoka itadhi ti kutya mboka kaaye shi Aajuda ya ninga Aakriste kaye na okupita etanda.’ Eeno, shoka oshoshili, ihe kAakriste Aajuda odha li dha yela. Kaya li ya tala ko mboka inaaya pita etanda ye li ‘aantu yomiigwana,’ ihe oya li ye ya tala ko ye li aamwahe. (Eks. 12:48, 49) Pashiholelwa, etoloko lyomanyolo go-Septuagint kuBagster muEster 8:17 otali ti: “Aantu oyendji mboka kaaye shi Aajuda oya li ya piti etanda, nokungawo, oya ningi Aajuda.” Ano osha yela kutya oshihupe shAaisraeli shoka tashi popiwa osho (Aajuda nosho wo mboka kaaye shi Aajuda) mwa kwatelwa wo aantu ‘yomiigwana ayihe,’ sha hala okutya, (aantu mboka inaaya pita etanda) nayo oya li taya vulu okuninga aapiya yaKalunga. Okupita etanda kakwa li we oshitegelelwa shokuninga Omukriste.
(Iilonga 15:28, 29) Tse otwa tokola mewiliko lyOmbepo Ondjapuki, twaa mu tsike we nando omutenge gulwe. Omalombwelo getu ge na oshilonga ogo ngaka: 29 Inamu lya iikulya mbyoka ya yambelwa iikalunga, ombinzi nonyama yoshinamwenyo shoka sha pondwa ne mu idhilike oluhondelo. Otamu opaleke, ngele tamu idhilike iinima mbika. Kalii po nawa!”
(Iilonga 16:4, 5) Mokweenda kwawo miilando ayihe oya tseyithile ooitaali omautho ngoka ga ningwa kaayapostoli nokaakuluntu muJerusalem noye ya lombwele, ye ga dhiginine. 5 Osho ngeyi omagongalo oga kolekelwa meitaalo nomwaalu gwooitaali ogwi indjipala esiku kehe.
bt-KY ep. 123, okat. 18
‘Omagongalo taga kolekwa’
18 Paulus naTimoteus oya li ya longo pamwe uule womimvo. Ye li aauvithi aayendi, oya li ya longo iilonga yi ili noyi ili mbyoka ya pewa kolutuwiliki. Ombiimbeli otayi ti: “Mokweenda kwawo miilando ayihe oya tseyithile ooitaali omautho ngoka ga ningwa kaayapostoli nokaakuluntu muJerusalem noye ya lombwele, ye ga dhiginine.” (Iil. 16:4) Osha yela kutya omagongalo oga li ga landula omalombwelo ngoka ga li ga pewa kaayapostoli nokaakuluntu yomuJerusalem. Molwaashoka omagongalo oga li ga vulika komalombwelo ngoka, “oga kolekelwa meitaalo nomwaalu gwooitaali ogwi indjipala esiku kehe.” — Iil. 16:5.
Konga omaliko gopambepo
(Iilonga 16:6-9) Oyo oye ende nokupitila muFrigia nomuGalatia, oshoka Ombepo Ondjapuki [oye] ya keelele okuuvithila oohapu dhaKalunga moshitopolwa shaAsia. 7 Ano sho ya thiki koongamba dhaMisia, oya kambadhala okuya kuBitinia, ihe Ombepo yaJesus inayi ya pitikila oku shi ninga. 8 Onkee ano oya taakana Misia pokati noya yi kuTroas. 9 Uusiku mbwiyaka Paulus okwa mono emoniko: omulumentu Omumakedonia a thikama koshipala she e te mu indile ta ti: “Taagulukila huka kuMakedonia, u tu kwathe!”
Natu ilongeni okukala twa tonata ngaashi aayapostoli yaJesus
8 Oshike tatu ilongo mehokololo ndika? Ndhindhilika kutya ombepo ondjapuki oya li owala ya kwathele Paulus konima sho a tameke nolweendo lwokuya kuAsia. Jesus okwa li owala a pe Paulus omalombwelo konima sho e li pokuthika muBitinia. Lwahugunina, Jesus okwa li owala a lombwele Paulus kutya na ye kuMakedonia konima sho a thiki muTroas. Jesus e li omutse gwegongalo otashi vulika u ungaunge natse momukalo gwa faathana kunena. (Kol. 1:18) Pashiholelwa, otashi vulika wu kale wa hala okuya muukokolindjila nenge wu tembukile koshitopolwa hoka ku na ompumbwe onene yaauvithi. Ihe Jesus otashi vulika owala e ku kwathele nombepo yaKalunga konima ngele wa katuka oonkatu dhontumba. Oku shi thaneka: Omuhingi ota vulu okuveisa kutya okwa hala okugoyokela kolulyo nenge kolumoho, ihe oku na okutanauna tango oluuli, opo ohauto ye yi uke ko. Jesus naye ota vulu oku tu wilika, opo tu tamunune mo iilonga yetu yokuuvitha, ihe shoka otashi ningwa owala ngele twi inyenge.
(Iilonga 16:37) Ihe Paulus okwa lombwele aambala ta ti: “Oyo oye tu dhengitha montaneho yaantu ayehe, nando inatu pangulwa, noye tu tula mondholongo, nando tse aakwashilongo shaRoma. Ihe ngashingeyi oya hala, ye tu piithe mo meholamo. Aawe, itashi vulika nando! Aapangeli mboka naye ye yo yene huka, ye tu piithe mo.”
nwtsty uuyelele wokukonakonwa wa kankamena kIil 16:37
tse aakwashilongo shaRoma: Nenge tu tye aakwashigwana yaRoma. Paulus naSilas aniwa nayo oya li aakwashigwana yaRoma. Mompango yaRoma omwa li mwa popiwa kutya omukwashigwana kehe okwa li e na okupangulwa tango pauyuuki noka li ta vulu okugeelwa montaneho manga inaa monika ondjo. Omuntu ngoka e na uukwashigwana waRoma okwa li e na omauthemba nosho wo omauthembahenda gontumba, kutya nduno oku li moshitopolwa shini. Omukwashigwana Omuroma okwa li e na okuvulika kompango yaRoma, ihe hakoompango dhomiilando yilwe. Ngele ota tamanekelwa sha, okwa li ta vulu okuzimina a pangulwe shi ikolelela koompango dhomoshitopolwa. Nonando ongawo, natango okwa li e na uuthemba wokupula a ka pangulwe mompangu yaRoma. Ngele ota tamanekelwa eyono lya kwata miiti, okwa li e na uuthemba wokupula a pangulwe komupangeli Omuroma. Omuyapostoli Paulus okwa li u uvithile apuhe muRoma. Okwa li a longitha omauthemba ge e li omukwashigwana Omuroma iikando itatu. Oshikando shotango ooshoka sha nyolwa movelise ndjika sho a li muFilippi. Okwa li a lombwele oomengestrata nenge aambala Aafilippi kutya oya yona uuthemba we sho ye mu dhenge. — Iikando yilwe iyali oya popiwa muuyelele wokukonakonwa wa kankamena kIil 22:25; 25:11.
Elesho lyOmbiimbeli
(Iilonga 16:25-40) Ihe pokati kuusiku Paulus naSilas oya galikana nokwiimbila Kalunga omahambelelondjimbo, noonkwatwa odhe ya pulakene. 26 Ohaluka yowala evi olya tameke okukakama noonkondo nolya ndjingandjinga ondholongo sigo okomakankameno gayo. Opo tuu mpoka omiyelo dhondholongo odhe eguluka, nomalyenge goonkwatwa adhihe oga dhituluka. 27 Ano omulangeli gwondholongo sho a papudhuka nokwa mono omiyelo dhondholongo dhe ekama, okwa dhiladhila kutya oonkwatwa adhihe odha fadhuka po. Oye okwa pweya mo egongamwele lye nokwa li a hala okwiidhipaga. 28 Ihe Paulus okwi igidha mokule ta ti: “Ino iningila uuwinayi nando owasha! Tse atuhe omo tu li.” 29 Nena omulangeli okwi indile, a pewe omulilo, e ta matukile mo. Oye okwi ihata pevi poompadhi dhaPaulus naSilas. 30 Opo ihe okwe ya piitha mo e te ya pula ta ti: “Aasimanekwa, ondi na okuninga shike, opo ndi hupithwe?” 31 Oyo oye mu yamukula ya ti: “Itaala Omuwa Jesus, e to hupithwa pamwe naanegumbo lyoye.” 32 Aayapostoli oye mu uvithile oohapu dhOmuwa pamwe naanegumbo lye ayehe. 33 Omulangeli okwe ya kutha e ta yi nayo potundi tuu ndjoka yuusiku nokwa yogo iilalo yawo; oye nokwa shashwa pamwe naanegumbo lye ayehe pethimbo tuu ndyoka. 34 Nena okwa kutha Paulus naSilas nokwe ya fala megumbo lye e te ya pe iikulya. Oye okwa li a nyanyukwa unene pamwe naanegumbo lye ayehe, oshoka ngashingeyi oyi itaala Kalunga. 35 Ongula yesiku lya landula aapangeli Aaroma oya tumu aambala komulangeli nelaka tali ti: “Etha aalumentu mboka, ya ye!” 36 Nena omulangeli okwa lombwele Paulus ta ti: “Aaleli oya tumine ndje elaka tali ti kutya nandi mu ethe, mu ye ne naSilas. Ano thikameni ngashingeyi, mu ye nombili.” 37 Ihe Paulus okwa lombwele aambala ta ti: “Oyo oye tu dhengitha montaneho yaantu ayehe, nando inatu pangulwa, noye tu tula mondholongo, nando tse aakwashilongo shaRoma. Ihe ngashingeyi oya hala, ye tu piithe mo meholamo. Aawe, itashi vulika nando! Aapangeli mboka naye ye yo yene huka, ye tu piithe mo.” 38 Aambala oya shuna e taa ka hokololela aapangeli Aaroma oohapu ndhika. Ano mbeyaka sho yu uvu kutya Paulus naSilas aakwashilongo shaRoma, oya haluka noonkondo. 39 Onkee oya yi kuyo e taye ya pe ombili, oye ya piitha mo mondholongo noye ya indile, ya ze mo moshilando. 40 Paulus naSilas oya zi mo mondholongo e taa yi kaandjaLidia. Mwiyaka oya tsakanene nooitaali ooyakwawo, oye ya tsu omukumo e taa yi kulwe.
24-30 DESEMBA
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | IILONGA 17–18
“Holela omukalo gwomuyapostoli Paulus gwokuuvitha nogwokulonga aantu”
(Iilonga 17:2, 3) Paulus okwa yi mosinagoga, ngaashi i igilila, moka a kala nokutompa aantu nOmanyolo mOmasabati gatatu. 3 Oye okwe ya fatululile e te ya ulukile kutya Kristus okwa li e na okuhepekwa nokuyumuka kuusi. “Jesus nguka tandi mu mu uvithile, oye Kristus,” osho a ti.
nwtsty uuyelele wokukonakonwa wa kankamena kIil 17:2, 3
okwa tompo aantu: Paulus ka li owala a lombwele aantu onkundana ombwanawa. Okwa li e yi yelitha nokwa li a gandja uumbangi okuza mOmanyolo, ano mOmanyolo gOshihebeli. Ka li owala ha lesha Omanyolo, ihe okwa li he ga longitha a tompe aantu. Okwa li wo ha lundulula omukalo moka ta tompathana nayo shi ikolelela kwaashoka ya hala okukundathana. Oshityalonga shOshigreka dialegomai osha yelithwa taku ti kutya “okuhapula, okupopya nokukundathana.” Otashi ulike kokukundathana naantu oshipala noshipala. Oshitya shika shOshigreka osha longithwa wo mIilonga 17:17; 18:4, 19; 19:8, 9; 20:7, 9.
okwe ya ulukile: Uutumbulilo mbuka mOshigreka otawu ti lelalela “okutula pamwe (okutegameka iinima).” Shika otashi vulika tashi ulike kutya Paulus okwa li a yelekanitha nuukeka omahunganeko ge na ko nasha naMesiasa ngoka ge li mOmanyolo gOshihebeli niinima mbyoka ya ningwa monkalamwenyo yaJesus. Kungawo, oku ulike nkene Jesus a gwanitha po omahunganeko ngoka.
(Iilonga 17:17) Onkee okwa kala ta ludhike nAajuda naapagani mboka oonakusimaneka Kalunga mosinagoga, nokwa ludhike wo esiku kehe pehalandjandja lyoshilando naantu mboka haa kala po.
nwtsty uuyelele wokukonakonwa wa kankamena kIil 17:17
pehalandjandja lyoshilando nenge pehala lyomalindithilo: Olya li li li kuumbangalantuninginino wehala hali ithanwa Acropolis, muAtena, (mOshigreka agora) li na oohekta 5. Ehala lyomalandithilo kalya li owala ehala lyokulanda nokulandithila iinima. Pehala mpoka opo pwa li pondingandinga yokukundathanena iinima yopamahupilo, yopapolotika noyopamithigululwakalo. Aayatena oko ya li ye hole okutsakanena, ya kundathane iinima yawo.
(Iilonga 17:22, 23) Nena Paulus okwa thikama komeho goshigongi shaAreopagi e ta popi ta ti: “Aalumentu ne Aayatena! Ngame ondi wete kutya one aadhiginini miinima ayihe yopalongelokalunga. 23 Oshoka ngame sho nda li tandi endaenda noshilando sheni nonda tala omahala geni omayapuki, ondi itsu oshiyambelo shimwe sha nyolwa ngeyi: ‘Oshiyambelo shaKalunga kee shiwike.’ Ano Kalunga ngoka hamu mu galikana, nando kamu mu shi, oye naanaa ngoka tandi mu uvithile.
nwtsty uuyelele wokukonakonwa wa kankamena kIil 17:22, 23
Kalunga kee shiwike: Iitya yOshigreka Agnostoi natheoi oya li ya kwatelwa menyolo ndyoka lya nyolwa koshiyambelo shoka sha li muAtena. Opo Aayatena yu ulike kutya oya simaneka iikalunga yawo, oya li haye yi tungile ootempeli niiyambelo oyindji. Oya li nokuli haya ningile iikalunga mbyoka ihaayi monika iiyambelo. Iikalunga mbyoka ongaashi oshikalunga shEtumbalo, shEishonopeko, shOonkondo, shOkutompa noshOlukeno. Oya li ya ningi oshiyambelo shokusimaneka ‘Kalunga ngoka kee shiwike,’ oshoka oya li ya tila okuthiga po oshikalunga shimwe nokugeelwa kusho. Sho ya ningi oshiyambelo shoka, oya li yu ulike kutya oya zimina kutya oku na Kalunga nonando kaye mu shi. Paulus okwa li a popi kombinga yoshiyambelo shoka, opo a uvithile aantu kombinga yaKalunga, ano Kalunga kashili, ngoka kaaya li ye shi pethimbo mpoka.
Konga omaliko gopambepo
(Iilonga 18:18) Paulus okwa kala natango pamwe nooitaali omasiku ogendji muKorinto, opo ihe okwe ya laleke nokwa yi nosikepa pamwe naAkula naPriskila kuAntiokia. Ihe manga inaa ya mosikepa, okwa gana egano muKenkrea nokwa kululitha omutse gwe.
Omanenedhiladhilo okuza membo lyIilonga
18:18 — Paulus okwa li a ningi egano lyashike? Aalongwantu yamwe otaya dhiladhila kutya Paulus okwa li a ningi egano a ninge Omunasiri. (Num. 6:1-21) Ihe Ombiimbeli itayi popi kutya egano lyaPaulus olya li lyashike. Natango Omanyolo inaga popya kutya Paulus okwa li e li ningi manga ini itedhulula nenge okonima sho i itedhulula. Go inaga yelitha ngele opo a adhika te li tula miilonga nenge okwe li mana nale. Kashi na mbudhi kutya olya li lyashike, okuninga egano ndyoka kasha li eyono.
(Iilonga 18:21) Okwe ya laleke ashike nokwe ya uvanekele a ti: “Kalunga ngele okwe shi hala, otandi ka galukila kune.” Oye okwa zi muEfeso nosikepa.
nwtsty uuyelele wokukonakonwa wa kankamena kIil 18:21
Kalunga ngele okwe shi hala: Uutumbulilo mbuka otawu tsu omuthindo kutya uuna tatu ningi sha nenge tatu ningi ompangela yasha, osha simana tu dhiladhile kwaashoka Kalunga a hala. Omuyapostoli Paulus okwa li a kaleke momadhiladhilo ekotampango ndika. (1Kor 4:19; 16:7; Heb 6:3) Omulongwa Jakob okwa li wo a ladhipike aaleshi ye ya popye taya ti: “Omuwa ngele e shi hala, otatu ka kala tu na omwenyo, e tatu longo shika naashiyaka.” (Jak 4:15) Uutumbulilo mbuka kawu na okupopiwa owala mokana. Kehe ngoka ta ti kutya “Kalunga ngele okwe shi hala,” oku na okukambadhala a longe ehalo lyaJehova. Uutumbulilo mbuka inawu pumbwa aluhe okupopiwa muule, ihe olundji owu na okupopilwa owala momwenyo. — Tala oshitopolwa 2 mokambo Ekwatho kungoye.
Elesho lyOmbiimbeli
(Iilonga 17:1-15) Paulus naSilas oya pitile muAmfipolis nomuApollonia e taye ya muTessalonika, moka mwa li mu na osinagoga yAajuda. 2 Paulus okwa yi mosinagoga, ngaashi i igilila, moka a kala nokutompa aantu nOmanyolo mOmasabati gatatu. 3 Oye okwe ya fatululile e te ya ulukile kutya Kristus okwa li e na okuhepekwa nokuyumuka kuusi. “Jesus nguka tandi mu mu uvithile, oye Kristus,” osho a ti. 4 Aajuda yamwe oya tompwa noyi itaale oohapu dhaPaulus naSilas e taa gama kuyo, osho wo ongundu onene yAagreka mboka haa simaneke Kalunga, naakiintu aanamadhina. 5 Ihe Aajuda oya kwatwa kefupa. Oyo oya gongele aalumentu aakolokoshi yomomapandaanda noya kongolola aantu e taa lundaganitha ombuyagano moshilando. Oya ponokele egumbo lyaJason noya kongo Paulus naSilas, ye ya ete komeho gongundu yaantu. 6 Ihe sho ya nyengwa oku ya mona, oya kookololele Jason nooitaali ooyakwawo koshipala shaaleli yoshilando noyi igidha taa ti: “Aalumentu mbaka oya taandelitha epiyagano apehepehe. Ngashingeyi oye li moshilando shetu. 7 NaJason nguka okwe ya edhilile megumbo lye. Oyo ya yono oompango dhomupangeli Omuroma, oshoka otaa longo aantu kutya oku na omukwaniilwa gulwe, edhina lye Jesus.” 8 Oohapu ndhika odha piyaganeke aantu ayehe yomoshilando, naapangeli wo. 9 Aaleli yoshilando oya futitha Jason nooyakwawo noye ya etha, ya ye. 10 Ano uusiku sho we ya, ooitaali oya laleke Paulus naSilas, ya ye kuBerea. Oyo sho ya thiki ko, oya yi mosinagoga yAajuda. 11 Aantu yomoshilando shika oya li ye na ehalo ewanawa lyokutaamba ye vule mbeyaka yomuTessalonika. Oyo oya kala ya hokwa okupulakena oohapu dhaKalunga, nesiku kehe oya kala nokukonakona Omanyolo, opo ya tale, ngele shono tashi popiwa kuPaulus, oshoshili tuu. 12 Oyendji yomuyo oya ningi ooitaali; mokati kawo omwa li mu na aakiintu aanamadhina naalumentu Aagreka oyendji. 13 Ihe Aajuda yokuTessalonika sho yu uvu kutya Paulus oku uvithile wo oohapu dhaKalunga muBerea, oye ya ko noya tameke okupiyaganeka nokutsitha aantu ondumbo. 14 Nena ooitaali oya laleke mbala Paulus, e ye komunkulo gwefuta, ihe Silas naTimoteus oya kala manga muBerea. 15 Aalumentu mboka ya thindikile Paulus, oye mu fala sigo okuAtena. Opo ihe oya galukile kuBerea nelaka lya zi kuPaulus tali ti, Silas naTimoteus naa ye mbala kuye.
31 DECEMBER–6 JANUALI
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | IILONGA 19–20
“Itonateleni ano, ne mu tonatele wo oshigunda ashihe”
(Iilonga 20:28) Itonateleni ano, ne mu tonatele wo oshigunda ashihe shoka mwe shi pewa kOmbepo Ondjapuki. Litheni egongalo lyaKalunga ndyoka e li ilikolele neso lyOmwana.
“Kaleni aasita yoshigunda shoka mwe shi pewa kuKalunga, mu shi tonatele”
5 Omuyapostoli okwa li a nyola kutya aakuluntugongalo oye na okukala ‘aasita yoshigunda shoka ya pewa kuKalunga ye shi tonatele.’ Osha li sha simanenena ya tseye kutya oshigunda oshaJehova naJesus Kristus. Oya li ye na oku ki ihokolola koshipala shaKalunga shi na ko nasha nankene ya kala taya tonatele oonzi dhaKalunga. Natu tye ando kuume koye kopothingo okwe ku pula wu tonatele aanona ye manga a za po. Mbela ito ke ya sila oshimpwiyu nawa noku ya palutha? Ngele kamwe oke ehama, mbela ito ka shilipaleka ka mone ekwatho lyopaunamiti ndyoka ka pumbwa? Sha faathana, aakuluntugongalo oye na ‘okulitha egongalo lyaKalunga ndyoka e li ilikolele neso lyOmwana.’ (Iil. 20:28) Ohaya kaleke momadhiladhilo kutya onzi kehe oya landwa nombinzi yi na ondilo yaJesus Kristus. Molwaashoka aakuluntugongalo oye na oshinakugwanithwa shokutonatela oshigunda, ohaye shi litha, ohaye shi gamene nohaye shi sile oshimpwiyu.
(Iilonga 20:31) Onkee ano kotokeni, ne mu dhimbulukwe, nkene nde mu kumagidha amuhe nomahodhi gandje uule woomvula ndatu [“uusiku nomutenya,” OB-1954].
Aakuluntugongalo Aakriste ‘ohaya longo pamwe natse omolwenyanyu lyetu’
15 Okukala omusita osha kwatela mo okulonga nuudhiginini. Omathimbo gamwe aakuluntugongalo ohaya lala ondangala taya galikana, tayi ipula noshigunda shaKalunga nenge nokukwathela ooitaali ooyakwawo pambepo. (2 Kor. 11:27, 28) Ihe nonando ongaaka, aakuluntugongalo ohaya gwanitha po iilonga yawo pakuudha nonenyanyu, ngaashi owala Paulus a li e shi ningi. Okwa nyolele Aakorinto a ti: “Otandi ka gandja nenyanyu ashihe shoka ndi na notandi ki igandja wo omolwoomwenyo dheni.” (2 Kor. 12:15) Paulus okwa li i idhipagele po a kwathele aamwahe, molwaashoka okwa li e ya hole noonkondo. (Lesha 2 Aakorinto 2:4; Fil. 2:17; 1 Tes. 2:8) Itashi kumitha nokuli sho aamwahe ya li ye mu hole tagu pu mo. — Iil. 20:31-38.
(Iilonga 20:35) Miinima mbika ayihe ngame onde mu ulukile kutya mokulonga noonkondo adhihe pamukalo nguka otatu vulu okukwatha aankundi. Dhimbulukweni oohapu ndhoka Omuwa Jesus mwene e dhi popi, sho a ti: ‘Okugandja oku na elago ku vule okutaamba.’”
bt-KY ep. 172, okat. 20
“Kashi shi nando ondjo yandje”
20 Onkalamwenyo yaPaulus oya li ya yooloka ko kwaandjoka yaamboka lwanima ya ka kala taya dhengele oshigunda konankondongolo. Okwa li ha longo iilonga yokomake a vule okwiikwatha, opo kaa tsike egongalo omutengi gwoku mu sila oshimpwiyu. Shoka a li a longa omolwooitaali ooyakwawo ka li e shi ninga, opo i iyambapaleke. Paulus okwa li a ladhipike aakuluntugongalo yokuEfeso ya kokeke iikala yeiyambomwene. Okwe ya lombwele a ti: “Miinima mbika ayihe ngame onde mu ulukile kutya mokulonga noonkondo adhihe pamukalo nguka otatu vulu okukwatha aankundi. Dhimbulukweni oohapu ndhoka Omuwa Jesus mwene e dhi popi, sho a ti: ‘Okugandja oku na elago ku vule okutaamba.’” — Iil. 20:35.
Konga omaliko gopambepo
(Iilonga 19:9) Ihe yamwe oyi ikukutike, ya tindi okwiitaala noya sheke montaneho yaayehe ondjila yaKalunga. Onkee Paulus okwe ya thigi po, a yoolola mo ooitaali nokwa kala ha kundathana nayo esiku kehe mosikola yaTirannus.
bt-KY ep. 161, okat. 11
Oohapu ‘odha taandele noonkondo naantu oyendji oye dhi itaale,’ nonando opwa li omapataneko
11 Paulus otashi vulika a li ha uvithile mosikola moka esiku kehe okuza po 11:00 gwongula sigo opo 4:00 lwaampo yokomatango. (Iil. 19:9) Ethimbo ndyoka otashi vulika kwa li haku kala kwa mwena nawa noku na uupyu. Onkee ano, aantu oyendji oya li haya kala taya fudha po kiilonga yawo notaya li. Ando Paulus oku uvithile pethimbo ndyoka lyokondandalunde uule womimvo mbali komutse, ando okwa longa oowili dhi vulithe 3 000. Shoka osha li wo sha ningitha oohapu dhaJehova dhi taandele, naantu oyendji oye dhi itaale. Paulus okwa li ha longo nuudhiginini nokwa li ha tivuka shi ikolelela koonkalo. Okwa li ha uvitha pomathimbo ga yoolokathana shi ikolelela kompito ndjoka aantu ye na. Mbela shoka osha li sha eta iizemo yini? Ombiimbeli oya ti: ‘Konima yoomvula mbali, aantu ayehe mboka ya kala moshitopolwa shaAsia, Aajuda naapagani, oyu uvu oohapu dhOmuwa.’ (Iil. 19:10) Paulus ka li tuu a gandja uunzapo nawanawa!
(Iilonga 19:19) Oyendji yomwaamboka ya li haa longitha uumpulile, oye eta omambo gawo agehe taga popi uumpulile e taye ga fike po montaneho yaantu ayehe. Sho ya tula kumwe ondando yomambo ngoka agehe, oya ningi iimaliwa yoshisiliveli omayuvi omilongo ntano.
bt-KY ep. 162, okat. 15
Oohapu ‘odha taandele noonkondo naantu oyendji oye dhi itaale,’ nonando opwa li omapataneko
15 Okusithwa ohoni kwoyanamati yaSkeva okwa li kwa ningitha aantu oyendji ya kale ye na etilokalunga nosha li shi inyengitha oyendji ya ninge ooitaali noya ethe po uumpulile. Aaefeso oya li ya nwethwa mo noonkondo kuumpulile. Iiketi nokutikila oya li kehe pamwe, noya li haya nyola omambo ge na ko nasha nuumpulile. Aaefeso oyendji oya li yi inyengithwa ya ete omambo gawo guumpulile noku ga fika po montaneho, nonando omambo ga tya ngaaka oga li ga kotha oodola dhaNamibia omayovi omathele pakuyelekanitha nongushu yiimaliwa yokunena. Lukas okwa ti: “Osho ngeyi oohapu dhaKalunga odha taandele noonkondo, naantu oyendji oye dhi itaale.” (Iil. 19:17-20) Kawu shi tuu uunzapo wa kola mboka tawu ulike kutya oshili oya li ya sinda iifundja nosho wo enwethomo lyoompwidhuli! Aantu mboka aadhiginini oye tu tulila po oshiholelwa oshiwanawa kunena. Natse otu li muuyuni moka mu udha uumpulile. Ngele otwa ndhindhilika kutya otu na oshinima shontumba shi na ekwatathano nuumpulile, natu shi ekelehi meendelelo ngaashi Aaefeso ya li ya ningi. Natu kale kokule nomikalo inaadhi yogoka dha tya ngaaka, kashi na nduno mbudhi kutya otashi pula shike.
Elesho lyOmbiimbeli
(Iilonga 19:1-20) Ano Apollos manga a li muKorinto, Paulus okwa taakana pokati koshitopolwa shoka, sigo a thiki kuEfeso. Hwiyaka okwa adha ooitaali yamwe 2 nokwe ya pula ta ti: “Omwa pewa tuu Ombepo Ondjapuki, sho mwa ningi ooitaali?” Oyo oye mu yamukula ya ti: “Otse inatu uva nando olumwe kutya oku na Ombepo Ondjapuki.” 3 Nena Paulus okwe ya pula ta ti: “Ano omwa shashwa eshasho lya tya ngiini?” Oyo oye mu yamukula ya ti: “Tse otwa shashwa eshasho ndyoka Johannes e li ningi.” 4 Nena Paulus okwe ya lombwele ihe ta ti: “Johannes okwa shasha mboka yi itedhulula nokweetha oondjila dhawo oombwinayi, ihe okwa lombwele aantu kutya naa itaale ngoka te ya konima ye — kokutya naa itaale Jesus.” 5 Ano oyo sho yu uvu shoka sha popiwa kuPaulus, oyi ishashithile medhina lyOmuwa Jesus. 6 Paulus sho e ya tenteke iikaha ye, Ombepo Ondjapuki oya kulukile muyo. Nena oyo oya tameke okupopya omalaka gaa shiwike noyu uvitha wo oohapu dhaKalunga. 7 Aalumentu mboka oye li ye thike lwopomulongo nayaali ayehe kumwe. 8 Pethimbo lyoomwedhi ndatu Paulus okwa li ha yi mosinagoga e tu uvithile aantu nuulaadhi ta popi Oshilongo shaKalunga. 9 Ihe yamwe oyi ikukutike, ya tindi okwiitaala noya sheke montaneho yaayehe ondjila yaKalunga. Onkee Paulus okwe ya thigi po, a yoolola mo ooitaali nokwa kala ha kundathana nayo esiku kehe mosikola yaTirannus. 10 Pamukalo nguka Paulus okwa tsikile okulonga aantu uule woomvula mbali, naayehe mboka ya kala moshitopolwa shaAsia, Aajuda naapagani, oyu uvu oohapu dhOmuwa. 11 Kalunga okwa longitha Paulus iikumithalonga iinene. 12 Nokuli iipugulitho niitetahema mbyoka a li e yi longitha, sho ya tentekwa kaavu, oya aluka komavu gawo, noombepo dha nyata odha zi mo muyo. 13 Nena Aajuda yamwe mboka ya li haa endagula nokutidha mo oombepo dha nyata maantu, oya kambadhala wo oku shi ninga nokulongitha edhina lyOmuwa Jesus. Oyo oya lombwele oombepo dha nyata taa ti: “Otandi mu lombwele medhina lyaJesus, ngoka tu uvithwa kuPaulus, zii mo momuntu nguka.” 14 Mokati kawo omwa li wo aana aamati yaheyali yomuyambimukuluntu gwAajuda, edhina lye Skeva. 15 Ihe ombepo ya nyata oye ya yamukula ya ti: “Jesus ondi mu shi, naPaulus ondi mu shi, ihe ne one oolye ano?” 16 Omulumentu ngoka a li e niwe kombepo ya nyata, okwe ya nukile nokwe ya kondjitha noonkondo adhihe e te ya sindi. Nena oyo gwaya mo megumbo e ta fadhuka po nomalutu ga toshagulwa noonguwo dha tuulwa. 17 Aajuda ayehe naapagani mboka ya kala muEfeso, oya kundana oshinima shika; oya tila noonkondo noya simaneke unene edhina lyOmuwa Jesus. 18 Oyendji yomooitaali oye ya e taa hempulula nokuhokolola montaneho yaayehe iinima mbyoka ye yi ninga. 19 Oyendji yomwaamboka ya li haa longitha uumpulile, oye eta omambo gawo agehe taga popi uumpulile e taye ga fike po montaneho yaantu ayehe. Sho ya tula kumwe ondando yomambo ngoka agehe, oya ningi iimaliwa yoshisiliveli omayuvi omilongo ntano. 20 Osho ngeyi oohapu dhaKalunga odha taandele noonkondo, naantu oyendji oye dhi itaale.