Ontopolwa 29
Mbela iituthi ayihe yomainyanyudho oya hokiwa kuKalunga?
MBELA owu hole iituthi yomainyanyudho?— Kiituthi ohaku kala omainyanyudho ogendji. Mbela oto dhiladhila kutya Omulongi Omunene okwa hala tu kale hatu yi kiituthi yomainyanyudho?— Esiku limwe Jesus okwa yile nayamwe yomaalongwa ye koshituthihango. Jehova oye “Kalunga omunelago,” onkee ano, oha kala e shi hokwa ngele tatu inyanyudha niituthi tayi opalele.—1 Timoteus 1:11; Johannes 2:1-11.
Epandja 29 lyembo ndika otali tu lombwele kutya Jehova okwa li a topola Efuta Etiligane opo Aaisraeli ya vule oku li taaguluka. Mbela oto shi dhimbulukwa?— Konima sho oshigwana shaIsraeli sha taaguluka efuta, osha li shi imbi nokudhana nokupandula Jehova, nosha li sha fa shi li moshituthi. Oshigwana osha li sha nyanyukwa noonkondo, notatu vulu okukala nuushili kutya Jehova naye okwa li a nyanyukwa.—Eksodus 15:1, 20,21.
Oomvula 40 lwaampoka konima yoshiningwanima shoka, Aaisraeli oya yile ishewe koshituthi shilwe oshinene. Oshikando shika aantu mboka ya li ye ya hiya koshituthi shika, kaya li nokuli haya longele Jehova. Aantu mboka ya li ye ya hiya oya li nokuli hayi inyongamene nokugalikana iikalunga noya li haya yi momilalo naantu inaaya hokana nayo. Mbela oto dhiladhila kutya osha li shi li mondjila okuya kiituthi ya tya ngawo?— Jehova ka li e shi hokwa nokwa li a geele Aaisraeli.—Numeri 25:1-9; 1 Aakorinto 10:8.
Ombiimbeli oya popya wo kombinga yiituthi yomavalo iyali. Mbela shimwe shomiituthi mbika osha li shi na ko nasha nokudhana evalo lyOmulongi Omunene?— Aawe. Iituthi ayihe mbika iyali yomavalo oya li yaalumentu mboka ya li ihaaya longele Jehova. Shimwe osha li oshituthivalo shomukwaniilwa Herodes Antipas. Herodes oye a li omupangeli gwoshitopolwa shaGalilea pethimbo mpoka Jesus a li a kala hoka.
Omukwaniilwa Herodes okwa li a ningi iinima iiwinayi oyindji. Okwa li a kutha po omukulukadhi gwamumwayina. Edhina lyomukulukadhi ngoka oHerodias. Omupiya gwaKalunga Johannes Omuninginithi okwa li a lombwele Herodes kutya osha puka okuninga ngaaka. Herodes ka li a hokwa shoka e mu lombwele. Onkee ano, okwa li a tulitha Johannes mondholongo.—Lukas 3:19,20.
Manga Johannes a li mondholongo, esiku lyokudhana evalo lyaHerodes olya thikana. Herodes okwa ningi oshituthi oshinene. Okwa hiya aanenentu oyendji. Ayehe mboka ya li poshituthi mpoka oya li ya nu nokulya nokwiinyanyudha. Opo nduno okamwanakadhona kaHerodias oke ya mokati kawo e take ya dhanene ko. Ayehe oya li ya nyanyukilwa okudhana kwokakadhona haka, nomukwaniilwa Herodes okwa li a hala e ka pe omagano gi ikalekelwa. Okwe ka lombwele a ti: “Shaashoka to shi indile ndje, otandi shi ku pe, nonando owi indile, ndi ku pe etata lyoshilongo shandje.”
Mbela oka li taka ka pula ka pewe shike? Oka li mbela taka ka pula ka pewe iimaliwa? Nenge oka pewe oonguwo oombwanawa nenge ombala yako? Okakadhona ka ka li ke shi kutya naka pule shike. Onkee ano, oka yi kuyina, Herodias e take mu pula taka ti: “Meme, ondi na okupula shike?”
Molwoshinima shika Herodias okwa li e tonde noonkondo Johannes Omuninginithi. Onkee ano, okwa lombwele okamwana ka pule omutse gwaJohannes. Okakadhona oka shuna komukwaniilwa mbalambala noke mu lombwele taka ti: “Onda hala, u pe ndje ngashingeyi omutse gwaJohannes [Omuninginithi] moshiyaha shika.”
Omukwaniilwa Herodes ka li a hala okudhipaga Johannes, molwaashoka okwa li e shi shi kutya Johannes omuntu e li nawa. Ihe Herodes okwa li a ningi euvaneko, nokwa li a tila kutya aakali poshituthi otaya ka tya ngiini ngele okwa lundulula euvaneko lye. Onkee ano, okwa tumu omulumentu kondholongo a ka tete ko omutse gwaJohannes. Mbalambala omulumentu okwa galuka. Okwa li a humbata omutse gwaJohannes moshiyaha nokwe gu pe okakadhona. Opo ihe okakadhona oke gu fala kuyina.—Markus 6:17-29.
Oshituthi shevalo shilwe shoka sha popiwa mOmbiimbeli nasho kasha li sha hokiwa kuJehova. Osha li shomukwaniilwa gwaEgipiti. Omukwaniilwa ngoka naye okwa li a tetitha ko omutse gwomuntu gwontumba poshituthi mpoka. Opo nduno okwe endjeleleke olutu lwomulumentu nguka momuti opo lu like po kuudhila! (Genesis 40:19-22) Mbela oto dhiladhila kutya Kalunga okwa li a hokwa iituthi mbyoka iyali?— Mbela ando opo wa li pethimbo mpoka, ando oto ka kala wa hala okukala piituthi mbyoka?—
Otu shi shi kutya kehe oshinima sha nyolwa mOmbiimbeli oshi na elalakano lyasho. MOmbiimbeli omwa popiwa owala iituthi yomavalo iyali. Miituthi mbyoka iyali omwa li mwa ningwa iinima iiwinayi. Mbela oto ti ngiini kombinga yaashoka Kalunga te tu lombwele shi na ko nasha niituthi yomavalo? Mbela Kalunga okwa hala tu kale hatu dhana iituthi yomavalo?—
Odhoshili kutya kunena ngele aantu taya dhana iituthi ya tya ngaaka, ihaya tetitha ko omitse dhayalwe. Ihe osha yela kutya okudhana iituthi yomavalo okwa totwa po kaantu mboka ihaaya longele Kalunga kashili. O-The Catholic Encyclopedia otayi popi kombinga yokudhana iituthi yomavalo mbyoka ya popiwa mOmbiimbeli tayi ti: “Aalunde oyo owala ... haya nyanyukilwa esiku lyokuvalwa kwawo.” Mbela otwa hala tu kale twe ya fa?—
Mbela ongiini kombinga yOmulongi Omunene? Mbela okwa li ha dhana evalo lye?— Aawe, Ombiimbeli inayi popya sha kombinga yoshituthi shi na ko nasha nokudhana evalo lyaJesus. Aalanduli yaJesus yonale kaya li ya dhana evalo lye. Mbela owu shi shi kutya omolwashike aantu ya li ya hogolola okudhana evalo lyaJesus mo25 Desemba?—
Aantu oya li ya hogolola esiku ndyoka, molwaashoka o-The World Book Encyclopedia oya ti: “Aantu yomuRoma oya li haye li dhana li li oshituthi shoSaturnalia, taya dhana evalo lyetango.” Onkee ano, aantu oya li ya hogolola okudhana esiku lyevalo lyaJesus mesiku moka aapagani ya li haya kala ye li mefudho.
Mbela owu shi shi kutya omolwashike itaaku vulu okutiwa kutya Jesus okwa valwa muDesemba?— Omolwaashoka Ombiimbeli otayi ti kutya sho Jesus a valwa, aasita yiimuna oya li natango ya langela iimuna yawo uusiku melundu. (Lukas 2:8-12) Kaya li taya vulu okukala pondje muDesemba, molwaashoka koshitopolwa hoka kwa valelwa Jesus omwedhi ngoka ohaku kala ku na uutalala nomvula.
Aantu oyendji oye shi shi kutya Okrismesa kayi shi esiku lyevalo lyaJesus. Oye shi shi kutya aapagani oya li haya dhana uudhano mboka wa li inaawu hokiwa kuKalunga mesiku ndyoka. Ihe nonando ongawo, oyendji ohaya dhana owala Okrismesa. Oye na ko nasha unene nokudhana iituthi pehala lyokutala kutya Kalunga okwa tala ko ngiini iituthi ya tya ngaaka. Ihe tse otwa hala okunyanyudha Jehova, hasho mbela?—
Onkee ano, ngele tatu ningi oshituthi shontumba, otu na okushilipaleka kutya osha hokiwa kuJehova nenge hasho. Otatu vulu okuninga oshituthi ethimbo kehe twa hala momvula. Katu na owala okutegelela esiku lyi ikalekelwa. Otatu vulu okulya iikulya yi ikalekelwa nokunyanyukilwa omaudhano gontumba. Mbela owa hala okuninga ngaaka?— Otashi vulika wu kundathane naavali yoye opo ye ku kwathele okulongekidha oshituthi. Shoka otashi ka kala shinyanyudha, hasho mbela?— Ihe omanga inoo longekidha oshituthi shoka, shilipaleka kutya Kalunga ota ka kala e shi hokwa.
Omanyolo taga landula mpaka otagu ulike wo kutya osha simana okulonga aluhe shoka Kalunga a hokwa: Omayeletumbulo 12:2; Johannes 8:29; Aaroma 12:2 nosho wo 1 Johannes 3:22.
[Ethano pepandja 152]
Omolwashike Kalunga a li a hokwa oshituthi shika?
[Ethano pepandja 153]
Oshike sha li sha ningwa poshituthi shevalo lyaHerodes?
[Ethano pepandja 154]
Omolwashike 25Desemba haalyo esiku moka Jesus a valwa?
[Ethano pepandja 156]
Ongiini tatu vulu okushilipaleka kutya iituthi mbyoka hatu ningi oya hokiwa kuKalunga?